Esin TÜRKOĞLU Psikolojik Danışman. Manisa Rehberlik ve Araştırma Merkezi

Transkript

1 Esin TÜRKOĞLU Psikolojik Danışman Manisa Rehberlik ve Araştırma Merkezi

2 1. Tütün Alkol ve Madde Bağımlılığı Önleme Programı 2. Trafik Dersinde Madde Bağımlılığının Trafiğe Etkisi Kazanımı 3. Okul Rehberlik Etkinliklerinde Yer Alan Kazanımlar 4. Sosyal ve Kültürel Etkinlikler

3 Madde kullanan gençlere erken dönemde müdahale bağımlılığın gelişimini önlemede büyük önem taşır.

4 Okuldaki eğitimde amaç; gence karar verme, reddetme günlük yaşamda karşılaşabilecekleri sorunlarla başa çıkma gibi yaşamsal ve sosyal becerilerin kazandırılması, sigara, alkol ve madde konusunda bilgilendirerek ve bilinçlendirerek, sigara, alkol ve madde kullanım riskini azaltmaktır. Kişisel Beceriler (Kendine Güven, Hayır Diyebilme, Sorun Çözme, Kendine Güven, Stresle Baş edebilme) Sosyal Beceriler (Kişiler Arası İlişkiler, Boş Zamanları Değerlendirme)

5 Okuldaki eğitimin aile tarafından desteklenmesi çok önemlidir.

6 Anne ve Baba Eğitimi Kısa eğitim programı Kapsamlı eğitim programı Anne ve babalar için broşürler Anne ve babalar için kitapçık Anne ve babalar için web sitesi

7 Çocuk ve Gençlere Yönelik Eğitimler Çocuk ve ergenler için kısa bağımlılık önleme eğitimi Çocuk ve ergenler için bağımlılık önleme filmi Çocuk ve ergenler için bağımlılık bilgilendirme filmi

8 Milli Eğitim Bakanlığı Sağlık İşleri Daire Başkanlığı tarafından 2011 yılında başlatılmıştır. 81 ilden öğretmenler eğitime katılarak, kendi illerindeki Rehber Öğretmen, Biyoloji veya Fen ve Teknoloji öğretmenlerine eğitim vermişlerdir. Öğrencilere, ailelere ve öğretmenlere yönelik eğitimler düzenlenmiştir. Önleyici çalışmadır.

9 Eğitimlerden sonra hedeflenen; öğrencilerin danışabilecekleri, konuşabilecekleri biri olduğunu bilerek ihtiyaç duyduklarında başvurmalarını sağlamaktır.

10 14 Yaş ve Altı Eğitim İçeriği: Bağımlılık Nedir? Sigaranın zararları nedir? Sigaranın İçinde Tütünden Başka Neler Var? İnsanlar Neden Bu Maddeleri Kullanıyor? Reklamların Amacı Nedir?

11 15 Yaş ve Üstü Eğitim İçeriği: Bağımlılık Nedir? Sigaranın zararları nedir? Sigaranın İçinde Tütünden Başka Neler Var? İnsanlar Neden Bu Maddeleri Kullanıyor? Reklamların Amacı Nedir? Sağlıklı Yaşamak Nedir? İnsanlar Nelere Bağımlı Olabilir? Bağımlılık Nasıl Gelişir? Kişi Bağımlı Olduğunun Farkına Varabilir mi? İnsanlar Neden Bağımlı Olur? Sorunlarla Nasıl Başa Çıkılır?

12 Aile Eğitimi İçeriği: Bağımlılık nedir? Bağımlılık Yapan Maddeler Bağımlılık Süreci ve Bağımlı Kişinin Özellikleri Madde Kullanımını Önleyici ve Tetikleyici Faktörler Maddeye Başlama Nedenleri Çocuğunuzun Madde Kullandığını Nasıl Anlayabilirsiniz? Madde Kullanımını Engellemek İçin Ne Gerekli? Önleme Ama Nasıl? Sigara İçtiğini Öğrendiğinizde Madde Kullanımından Şüphelenme Süreci Çocuğun Madde Kullandığını Öğrenen Anne-Baba Madde Kullanan Gence Anne-Baba Nasıl Yaklaşmalı?

13 Öğretmen Eğitimi İçeriği: Bağımlılık nedir? Bağımlılık Yapan Maddeler Bağımlılık Süreci ve Bağımlı Kişinin Özellikleri Madde Kullanımını Önleyici ve Tetikleyici Faktörler Maddeye Başlama Nedenleri Madde Kullandığını Nasıl Anlayabilirsiniz? Öğrencilerin Madde Kullanımını Önlemek İçin Neler Yapabilirsiniz? Önleme Ama Nasıl? Sigara İçerken Yakaladığınızda Alkol Alımına Dair Bilgiler Madde Kullanan Öğrenciye Yaklaşım Madde Kullanan Öğrencinin Anne Babasına Yaklaşım Madde Kullanan Gence Anne Baba Nasıl Yaklaşmalı? Acil Durumlar Disiplin Cezaları Sık Sorulan Sorular

14 Önleme etkinliklerinin bilimsel olmasına Etkinliklerin sürekli olmasına Küçük gruplarla yürütülmesine Farklı risk gruplarına ulaşabilmesine Farklı disiplinlerden uzmanlarla yürütülmesine İnteraktif eğitim yöntemleri kullanılmasına Her türlü gelişim dönemini içermesine Toplumun gereksinimlerine uymasına Hedefleri ve dayandığı paradigma belli olmasına;

15 Gönüllü insanların yer almasına uygun olmasına, Özendirmeden kaçınmaya, Her kültüre uygun mesajlar seçilmesine, Her tür maddeye yönelik olmasına Aşırı beklentiye girilmemesine Önleme programlarının okul öncesi eğitim programları gibi tasarlanmasına dikkat edilmektedir.

16 İlkokul çocukları için yapılan önleme programları akademik, sosyal ve duygusal öğrenme üzerine yoğunlaşmaktadır. Özdenetim Duygusal farkındalık İletişim Sosyal problem çözme yetisi Akademik destek

17 Ortaokul ve lise öğrencileri için önleme programları akademik ve sosyal yetkinliği arttırma üzerine yoğunlaşmaktadır. Çalışma alışkanlıkları ve akademik destek İletişim Akran İlişkileri Özyeterlilik ve dışa dönüklük Maddeye karşı koyabilme yetisi Madde karşıtı tutumların desteklenmesi Madde kullanımına karşı kişisel bağlılığın güçlendirilmesi

18 Öğrencileri özendirmemeye dikkat edilmesi Açık, samimi ve inandırıcı olması Baskıcı ve yasaklayıcı olmamak Öğrencilerin etiketlenmemesi Önyargılı olmamak Madde kullanımı öğretilmemesi İndirekt mesajlar seçilmesi Madde kullanımı konusunda çocukla konuşulabilmesi Alt sınıflarda ayrıntıdan kaçınılması

19

20 1982 yılında ortaokul kademesine Seçmeli Trafik Dersi 1992 yılından itibaren zorunlu olarak ilk ve ortaöğretim kademelerinin müfredatına konmuştur. Bugün 5. sınıflarda Trafik Güvenliği, 12. Sınıflarda ise Trafik ve İlkyardım Dersi olarak okutulmaktadır. Bu ders programlarında % 5 oranında alkol ve madde bağımlılığının trafiğe etkisi kazanımı yer almaktadır.

21 İlköğretim ve Ortaöğretim Kurumları Sınıf Rehberlik Programı Öğretim Yılından itibaren uygulanmak üzere yürürlüğe girmiştir.

22 2. SINIF KAZANIMLARI HAFTA KAZANIMLAR 2 İsteklerini uygun biçimde ifade eder. 3 Sorumluluklarını fark eder. 4 Kişisel sınırlarını korumanın önemini açıklar. 5 Zorbalıkla karşılaştığında gösterebileceği davranışları ifade eder. 6 Hata yapılabileceğini ve bunun doğal olduğunu fark eder. 7 Zamanlamanın önemine dikkat ederek iletişim kurar. 8 Sağlıklı büyümesi için gerekli olan besinleri tüketir. 15 Yapmaktan hoşlandıklarını ve hoşlanmadıklarını ifade eder.

23 3. SINIF KAZANIMLARI HAFTA KAZANIMLAR 5 Güçlü ve zayıf yönlerini fark eder. 6 Kişisel sınırlarını korur. 7 Arkadaşları tarafından dışlandığında neler yapabileceğini fark eder. 8 Alay edilme durumlarında yapabileceklerini fark eder. 9 Davranışlarının kendisini ve arkadaşlarını nasıl etkilediğini fark eder. 10 İletişimde dinlemenin önemini fark eder.

24 4. SINIF KAZANIMLARI HAFTA KAZANIMLAR 1 Duygularını ve düşüncelerini ifade eder. 6 Öfkenin kontrol edilebilir bir duygu olduğunu fark eder. 7 Öfkesini uygun yollarla ifade eder. 8 Zorbalıkla karşılaştığında baş etme yollarını kullanır. 10 Arkadaşları tarafından dışlandığında baş etme yollarını kullanır. 15 Arkadaşlığın önemini ifade eder.

25 5. SINIF KAZANIMLARI HAFTA KAZANIMLAR Kişisel-sosyal ve eğitsel sorunlarla karşılaştığında nereden ve nasıl yardım 2 alacağını fark eder. 3 Etkili bir grup üyesinin ve liderinin özelliklerini açıklar. 7 Uygun reddetme davranışına ilişkin örnekler verir. 8 Akran baskısıyla nasıl baş edeceğini açıklar. 9 Duygularının davranışlarını nasıl etkilediğini fark eder. 10 Başkalarıyla kurduğu iletişimi değerlendirir. 12 Kitle iletişim araçlarının toplum üzerindeki etkisini fark eder.

26 6. SINIF KAZANIMLARI HAFTA KAZANIMLAR 9 Sorun çözme sürecinde dikkat edilecek unsurları açıklar. 10 Öfkeyi uygun ve uygun olmayan biçimlerde ortaya koymanın sonuçlarını açıklar. 11 Öfkelendiğinde gevşeme ve nefes egzersizlerini kullanır. 12 Gerektiğinde reddetme davranışı gösterir. 13 Hatalarının sonuçlarını değerlendirerek düzeltme yollarını belirler. 14 Kitle iletişim araçlarından uygun biçimde yararlanmanın önemini fark eder.

27 7. SINIF KAZANIMLARI HAFTA KAZANIMLAR Zararlı alışkanlıkların duygusal ve bedensel yönden insan hayatına etkilerini 2 fark eder. 3 Çatışma durumlarını fark eder. 4 Kullandığı çatışma çözme yöntemlerini değerlendirir. 9 İletişim engellerinin üstesinden nasıl gelinebileceğini açıklar.

28 9. SINIF KAZANIMLARI HAFTA NO KAZANIMLAR 7 78 Değerlerini fark eder Ergenlik dönemindeki bedensel ve duygusal değişimlerle baş etme yollarını kullanır Kişiler arası iletişimi, unsurları ve türleri açısından analiz eder. 15 Kurduğu iletişimleri, etkili iletişimde dikkate alınacak unsurlar açısından değerlendirir Kurduğu iletişimleri, iletişim engelleri açısından değerlendirir *Öfkenin yarattığı fiziksel, duygusal ve düşünsel etkileri açıklar. 20 *Öfke ile baş etmede kullandığı yöntemleri yarattığı etkileri açısından değerlendirir *Öfke ile baş etmede yapıcı yollar kullanır *Etkili çatışma çözme basamaklarını açıklar. 25 *Günlük hayatında kullandığı çatışma çözme basamaklarını etkililiği açısından 129 değerlendirir *Akran baskısıyla baş eder Sağlıklı hayat için gerekli alışkanlıkları edinir.

29 10. SINIF KAZANIMLARI HAFTA NO KAZANIMLAR Yaşıtlarının ya da kendinin karşılaşabileceği kişisel-sosyal ve eğitsel sorunların farkında olur Eğitsel ve kişisel-sosyal sorunlarla karşılaştığında yardım alabileceği birimlere başvurur Kendini zararlı alışkanlıklardan korur Bireyin kendini algılama biçiminin davranışlarını nasıl etkilediğini fark eder Başkalarının kendisi ile ilgili görüşlerinin bireyin kendini algılama biçimini nasıl etkilediğini fark eder Kişisel değerlerine, inançlarına ve tutumlarına uygun olmayan isteklere iletişim becerilerini kullanarak karşı koyar Verdiği kararları etkili karar verme basamakları açısından değerlendirir Etkili karar verme unsurlarını kararlarında kullanır *Etkili çatışma çözme basamaklarını kullanır Acil durumlarda nasıl davranacağını açıklar Kişiler arası ilişkilerde esnek ve hoşgörülü olur *Fiziksel, sözel ve duygusal şiddetle karşılaştığında nereden yardım alabileceğini belirtir *Fiziksel, sözel ve duygusal tacizle karşılaştığında nereden yardım alabileceğini belirtir Kitle iletişim araçlarının kişisel ve toplumsal değerler üzerindeki etkisini fark eder.

30 11.SINIF KAZANIMLARI HAFTA NO KAZANIMLAR Kişisel özgürlükler ile toplumsal yaşamı düzenleyen kurallar arasında bağlantı kurar Toplumsal hayatı düzenleyen kurallara uygun davranır Sevginin insan hayatındaki önemini belirtir *Günlük hayatında kullandığı sorun çözme yollarını etkililiği açısından değerlendirir *Etkili sorun çözme basamaklarını kullanır *Stresin nedenlerini ve belirtilerini açıklar *Stres durumlarında kullandığı tepkileri etkililiği açısından değerlendirir *Stresle başa çıkmada uygun yöntemler kullanır Toplumu ve dünyayı ilgilendiren ortak sağlık sorunlarını belirtir Toplumu ve dünyayı ilgilendiren ortak sağlık sorunlarından korunma yollarını ifade eder Kitle iletişim araçlarında sunulan yanlış mesaj ve modellerin bireysel ve toplumsal değerlere uygunluğunu analiz eder.

31 Okullarda tiyatro, gezi, sergi, spor, kültür ve sanat etkinlikleri gibi faaliyetler düzenlenmektedir. İbret adlı tiyatro oyunu sergilenerek 2 bin civarında öğrencimizin izlemesi sağlanmıştır.

32