Hazırlayan: Yrd. Doç. Dr. Adnan GERÇEK

Transkript

1 ULUDAĞ İNİVERSİTESİ İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ MEZUNİYET SONRASI SINAVLAR REHBERİ (KAMU VE ÖZEL KESİM SINAVLARI) Hazırlayan: Yrd. Doç. Dr. Adnan GERÇEK BURSA / 2006

2 Copyright Her Haklı Saklıdır. Bu kitapçığın tamamı ya da bir bölümü, 5846 Sayılı Yasa nın hükümlerine göre, kitabı yayınlayan yayınevinin izni olmaksızın elektronik, mekanik, fotokopi ya da herhangi bir kayıt sistemi ile çoğaltılamaz, özetlenemez, yayınlanamaz ve alıntı yapılamaz. Birinci Baskı : 2006 Bursa Sayfa Düzeni : Yrd. Doç. Dr. Adnan GERÇEK Kapak Tasarımı : Baskı : Uludağ Üniversitesi Basımevi Bursa İLETİŞİM ADRES: Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Görükle / BURSA Tel:

3 SUNUŞ Günümüzde üniversite mezunu olmak, bir mesleğin icra edilmesi için yeterli olmayıp, belirli sınavlardan geçilmesi de gerekmektedir. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi öğrencilerinin mezuniyetten sonra kamu ve özel kesimde başvurabilecekleri kariyer mesleklerle ilgili sınavların neler olduğu ve bunlara yönelik hangi ders ve konulardan sorumlu tutulduklarını bilmeleri, onları geleceği açısından çok önemlidir. Bu çalışma, mezuniyet sonrasında atılacağı iş hayatında mesleğini belirlemeye çalışan ve buna yönelik ders seçimi ile sınavlara hazırlık aşamasında bulunan öğrencilere yol gösterici bir rehber olarak hazırlanmıştır. Tüm öğrencilere yararlı olması dileğiyle Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi

4 İ Ç İ N D E K İ L E R KAMU KESİMİ SINAVLARI KPSS Sınavı... 1 Kaymakamlık Sınavı... 5 Maliye Müfettişliği Sınavı... 6 Hesap Uzmanlığı Sınavı... 8 Gelirler Kontrolörlüğü Sınavı... 9 Vergi Denetmenliği Sınavı Gelir Uzmanlığı Sınavı Çalışma Müfettişliği Sınavı Sigorta Müfettişliği Sınavı Dış Ticaret Uzmanlığı Sınavı Hazine Uzmanlığı Sınavı Merkez Bankası Uzmanlığı Sınavı Bankacılık Uzmanlığı (BDDK) Sınavı SPK Uzmanlığı Sınavı TÜİK Uzmanlığı Sınavı Diğer Kamu Kurumlarında Müfettişlik ve Uzmanlık Diplomatlık (Dış İşleri Meslek Memurluğu) Sayıştay Denetçiliği Sınavı İdari Yargı Hakimliği Sınavı Kamu Kesimi Sınavlarına Yönelik Öneriler LES Sınavı Akademik Kariyer Yurtdışı Eğitim ÖZEL KESİM SINAVLARI SMMM ve YMM Mesleği ve Sınavları Gümrük Müşavirliği Mesleği ve Sınavları Patent ve Marka Vekilliği Mesleği ve Sınavları Banka Müfettişliği Sınavları SPK Lisanslama Sınavları Bireysel Emeklilik Aracıları Sınavı Özel Sektörde İş Bulmanın Püf Noktaları Sınavlara Yönelik Bazı Öneriler... 44

5 MEZUNİYET SONRASI SINAV REHBERİ 1 KAMU KESİMİ SINAVLARI KPSS SINAVI KPSS, Kamu Kurumlarında görev alacak personeli belirlemek amacıyla yapılan bir dizi sınavın genel adıdır. Bu sınav, Genel Yetenek, Genel Kültür, Yabancı Dil, Eğitim Bilimleri, Hukuk, İktisat, İşletme, Maliye, Muhasebe, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri, Ekonometri, İstatistik, Kamu Yönetimi ve Uluslararası İlişkiler sınavlarından oluşmaktadır. Müracaat edilen alana göre bu sınavlardan bir kısmına girmeniz gerekir. Genel Kültür ve Genel Yetenek sınavları ise herkesin girmesi gereken sınav alanlarıdır. KPSS sınavı ilgili kamu kurumları açısından bir ön eleme sınavı niteliğinde olup, belirlenen koddaki asgari puanı alanlar esas yazılı sınava başvuru hakkını elde etmektedirler. KPSS sınavı bugüne kadar her yıl Temmuz ayının ilk hafta sonu yapılmıştır. Sınav Cumartesi ve Pazar, sabah ve öğleden sonra olmak üzere dört oturumda yapılır. Cumartesi sabah oturumu hariç, bir oturumda bir soru kitapçığı ve bir cevap kağıdı kullanılır. Cumartesi sabah oturumunda, önce Genel Yetenek ve Genel Kültür Testlerini içeren soru kitapçığı verilir, bu testlerin cevaplama süresi sonunda cevap kağıtları ve test kitapçıkları toplandıktan sonra da Yabancı Dil Sınavına girecek adaylara Yabancı Dil Testini içeren soru kitapçığı verilir ve sınavın her iki bölümü için ayrı cevap kağıdı kullanılır. Cumartesi sabah oturumunda Genel Yetenek ve Genel Kültür Testlerinin cevaplandırıldığı birinci bölümün süresi iki saat (120 dakika), Yabancı Dil Testinin cevaplandırıldığı ikinci bölümün süresi bir saat (60 dakika) olur. Özellikle Yabancı dil sınavında 60 dakikada 60 soru cevaplanması gerektiğinden çok önemlidir. Cumartesi öğleden sonra Eğitim Bilimleri KPSS sınavı oturumunun süresi ikibuçuk saat (150 dakika) olup, İİBF mezunlarını ilgilendirmemektedir. Esas alan bilgisi ile ilgili sınavlar Pazar sabah ve Pazar öğleden sonra oturumları olup, bunların süresi üçbuçuk saat (210 dakika) olur.

6 2 KAMU KESİMİ SINAVLARI Pazar günü uygulanan testlerin dağılımı şu şekildedir: Pazar Sabah Hukuk İktisat İşletme Maliye Muhasebe Pazar Öğleden Sonra Çalışma Ekon. ve Endüstri İlişkileri Ekonometri İstatistik Kamu Yönetimi Uluslararası İlişkiler KPSS de uygulanacak testlerin kapsamı şu şekildedir: Genel Yetenek Testinin Yaklaşık Ağırlığı 1) Türkçe %50: a) Sözcük bilgisi %5, b) Dil bilgisi%10, c) Anlatım özellikleri %5 ve d) Okuduğunu anlama %30. 2) Matematik %50: a) Matematiksel ilişkilerden yararlanma %10, b) Sayılarla işlem yapma %10, c) Problem çözme %20, d) Temel geometri bilgilerinden yararlanma %5 ve e) Tablo, grafik okuma ve yorumlama %5. Genel Kültür Testinin Yaklaşık Ağırlığı 1) Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi %40: a) III. Selim den itibaren Türk inkılabını hazırlayan etkenler %5, b) Ulusal Kurtuluş Savaşı %10, c) Atatürk ilke ve inkılapları %15, d) Atatürk dönemi: iç olaylar ve dış politika %10. 2) Türkiye Coğrafyası %30: a) Türkiye nin fiziki özellikleri %5, b) Türkiye nin beşeri özellikleri %5, c) Türkiye nin ekonomik özellikleri%20. 3) Temel Yurttaşlık Bilgisi %15: a) Hukuk başlangıcı ve genel kamu hukuku, devletler umumi ve özel hukuku %5, b) Anayasa %5 c) İdare %5. 4) Türkiye ve Dünya ile İlgili Genel ve Güncel Sosyoekonomik Konular %5 5) Türk Kültür ve Medeniyetleri %10: a) Selçuklular ve önceki dönem %5, b) Osmanlılar dönemi %5. Yabancı Dil Almanca, Fransızca, İngilizce (60 soru) 1) Sözcük Bilgisi %10, 2) Dil Bilgisi %20, 3) Çeviri %20, 4) Okuduğunu Anlama %50. Hukuk Testinin Yaklaşık Ağırlığı 1) Anayasa Hukuku %10, 2) İdare Hukuku ve İdari Yargı %15, 3) Ceza Hukuku %15, 4) Medeni Hukuk %15, 5) Borçlar Hukuku %15, 6) Ticaret Hukuku %15, 7) İcra ve İflas Hukuku %15. İktisat Testinin Yaklaşık Ağırlığı 1) İkt. Doktrinler Tarihi %5, 2) Mikro İktisat %30, 3) Makro

7 MEZUNİYET SONRASI SINAV REHBERİ 3 İktisat %30, 4) Para-Banka-Kredi %20, 5) Uluslararası İktisat %5, 6) Kalkınma-Büyüme %5, 7) Türkiye Ekonomisi %5. İşletme Testinin Yaklaşık Ağırlığı 1) Temel Kavramlar %10, 2) İşletme Yönetimi %25, 3) Üretim Yönetimi %25, 4) Pazarlama Yönetimi %20 ve 5) Finansal Yönetim %20. Maliye Testinin Yaklaşık Ağırlığı 1) Maliye Teorisi %10, 2) Kamu Gelirleri %15, 3) Kamu Giderleri %15, 4) Kamu Borçları %15, 5) Bütçe %15, 6) Vergi Hukuku %15, 7) Maliye Politikası %15. Muhasebe Testinin Yaklaşık Ağırlığı 1) Genel Muhasebe %70, 2) Mali Tablolar Analizi %15, 3) Ticari Aritmetik %10, 4) İhtisas Muhasebesi %5. Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri 1) İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku %45 (İş hukuku %20 ve Sosyal güvenlik hukuku %25), 2) Çalışma Ekonomisi %45, 3) Yönetim ve Çalışma Psikolojisi %5, 4) Yönetim ve Çalışma Sosyolojisi %5. Ekonometri Testinin Yaklaşık Ağırlığı 1) Ekonometrik Tahmin ve Tahmin Ediciler %15, 2) Tahmin Sonuçlarının Ekonomik ve İstatistiksel Olarak Değerlendirilmesi, Hipotez Testleri %15, 3) Kukla Değişkenler ve Bağımlı Değişkenin Öngörüsü %10, 4) İçsel Bağıntı Sorunu %15, 5) Değişen Varyans ve Çoklu Bağıntı Sorunları %10, 6) Tanımlama Sorunu ve Gecikmesi, Dağıtılmış Değişkenler %10, 7) Eşanlı Denklem Sistemleri %15, 8) Zaman Serisi Modellemesi %10. İstatistik Testinin Yaklaşık Ağırlığı 1) Olasılık-Matematiksel İstatistik %15, 2) Yöneylem Araştırması (Karar ve Oyunlar Kuramı dahil) %10, 3) Çok Değişkenli Analizler %10, 4) Parametrik Olmayan Testler %5, 5) Uygulamalı İstatistik %15, 6) Zaman Serileri %5, 7) Deney Tasarımı %5, 8) Örnekleme (Araştırma Teknikleri, Anket Düzenleme) %10, 9) Sayısal Çözümleme %5, 10) Doğrusal Cebir %10, 11) Regresyon Analizi %10. Kamu Yönetimi Testinin Yaklaşık Ağırlığı 1) Siyaset Bilimi %15, 2) Anayasa %15, 3) Hukuk %10, 4) Yönetim Bilimleri %15, 5) Yönetim Hukuku %15, 6) Kentleşme ve Çevre Sorunları %15, 7) Sosyoloji %5, 8) Türk Siyasal Hayatı (Osmanlıdan Günümüze Siyasal Olaylar) %10. Uluslararası İlişkiler Testinin Yaklaşık Ağırlığı 1) Uluslararası İlişkiler Teorisi %35, 2) Uluslararası Hukuk %35, 3) Siyasi Tarih %30.

8 4 KAMU KESİMİ SINAVLARI ÖSYM tarafından yapılan sınavın başvuruları Mayıs ayı içinde olmaktadır. Sınava 4 yıllık lisans mezunu olan ya da mezun olma durumunda olanlar başvurabilmektedir. Lisans mezunları genellikle A Grubu olarak ifade edilen; Başbakanlık, Bakanlıklar, bunların müsteşarlık, başkanlık ve bağımsız genel müdürlük düzeyindeki bağlı ve ilgili kuruluşları ile bağlı ortaklıklarındaki, özel yarışma sınavına tabi tutulmak suretiyle girilen ve belirli bir yetişme programı sonrası yeterlik sınavına tabi tutulan mesleklere ilişkin kadro ve görevlere atanmak için KPSS Sınavına girerler. DIKKAT: Adaylar sınavın hangi oturumuna gireceklerine ve Yabancı Dil Testini alıp almayacaklarına karar verirken daha sonra hangi kamu kurum ve kuruluşlarının sınavlarına başvurmak istediklerini bilerek, hangi testlere ağırlık vereceklerini göz önüne almalıdırlar. Bir kurumun istemiş olduğu KPSS puanının hesaplanmasında yer alan testlerden herhangi birine hiç cevap vermemiş olan adayların, ilgili KPSS puan türü hesaplanmaz. Adayların bu durumu bilerek hesaplanmasını istedikleri KPSS puanı için gerekli olan testlere doğru veya yanlış en az bir cevap vermeleri gerekir. Konuyu somutlaştırma açısından; KPSS Sınav Kılavuzunu kaynak alarak İçişleri Bakanlığı nca açılacak Kaymakamlık sınavlarına başvurabilme hakkını edinebilmek için ön eleme niteliğindeki KPSS sınav alanlarından girilmesi gerekenler ve puan hesaplamasında kullanılan test ağırlıklarının neler olduğuna göz atmakta fayda vardır: KPSSP37 Test Alanları Ağırlıklar Test Alanları Ağırlıklar Genel Yetenek 0,10 İktisat 0,20 Genel Kültür 0,10 Kamu Yönetimi 0,40 Hukuk 0,10 Maliye 0,10 TOPLAM 100 Görüldüğü gibi, Kaymakam Adaylığına giden yolda ilk olarak gireceğiniz bir nevi ön eleme sınavı olan KPSS de altı alan sınavından oluşan bir test bütününde başarılı olmanız gerekiyor. Dikkat edilirse bu test bütünü içinde en yüksek test ağırlığı olan (0.4) sınav KPSS Kamu Yönetimi sınavıdır.

9 MEZUNİYET SONRASI SINAV REHBERİ 5 KPSS Kamu Yönetimi Sınavının İçeriği Nasıldır? Konular Ağırlık Konular Ağırlık Siyaset Bilimi 15 İdare Hukuku 15 Anayasa 15 Kentleşme ve Çevre 15 Hukuk 10 Sosyoloji 5 Yönetim Bilimleri 15 Türk Siyasi Hayatı 10 Bu test bütününden alacağınız sonuç sizlere KPSS Puan 37 kodu ile bildirilecek siz de eğer bu puanınız yeterli ise İçişleri Bakanlığı nın açacağı Kaymakam Adaylığı Sınavı na başvurabileceksiniz. En son yapılan kaymakamlık sınavına yukarıda ifade edilen test bütününden 70 ve üzeri alanlara başvurma hakkı tanınmıştır. Ancak, her dönem belirli sayıda adayın esas yazılı sınava girmesine izin verildiğinden, asgari başvuru puanı 70 ise, yazılı sınava alınanların puanı en az 80 civarında olmaktadır. KAYMAKAMLIK SINAVI 1. AŞAMA: KPSS Sınavı Her yıl ne kadar Kaymakam Adayı alınacağı Personel Genel Müdürlüğü'nün teklifi üzerine İçişleri Bakanlığı'nca kararlaştırılır. Kaymakam Adaylığı için KPSS deki KPSSP37 den en az 75 puan almak gerekir. Bu barajı geçenler yazılı sınava girmeye hak kazanmalarına rağmen, yazılı sınava belirli sayıda aday alındığından, genellikle asgari puan 80 civarında kalır. Kaymakamlık Sınavı için 30 yaş sınırı vardır. 2. AŞAMA: Yazılı ve Sözlü Sınav Kaymakamlık sınavı yazılı ve sözlü sınavlardan oluşmaktadır. a. Yazılı Sınav Konuları ve Değerlendirilmesi Yazılı sınav ÖSYM tarafından yapılır. Sınavda Anayasa, İdare Hukuku, Ekonomi, Türkiye nin İdari Yapısı, Türkiye nin Ekonomik Yapısı ve Sorunları, Türkiye de Mahalli İdareler, İnkılap Tarihi ve Türkiye de Demokratikleşme ve İnsan Hakları Alanında Yapılan Düzenlemeler gibi konulardan oluşan çoktan seçmeli bir test uygulanır.

10 6 KAMU KESİMİ SINAVLARI Değerlendirme sonucunda, 70 puanın altına düşülmemek şartıyla en yüksek nottan başlamak üzere, sınav ilanında belirtilen kadronun 4 katı kadar aday yazılı sınavı kazanmış sayılır. Yazılı sınavı kazanmış sayılan en son adayla aynı puanı almış bulunan diğer adaylarda, kontenjan gözetilmeksizin yazılı sınavı kazanmış olarak kabul edilir. b. Sözlü Sınav Sözlü sınavlarda değerlendirme Komisyon Başkan ve Üyelerinin 100 üzerinden ayrı ayrı takdir edecekleri notlar toplamının ortalaması alınarak yapılır. Bu ortalama notu 70 den aşağı olanlar yetersiz sayılarak elenirler. Kesin başarı notu, sözlü sınavda alınan nottur. Sözlü Sınav Ankara da olup, kazananların atanma işlemleri İçişleri Bakanlığı'nın belirleyeceği tarihlerde yapılır. MÜFETTİŞ VE UZMANLIKLAR İİBF mezunlarının Kamu Kesiminde kariyer meslek olarak düşündükleri mesleklerin başında Bakanlıkların ve diğer kamu kuruluşlarının teftiş kurullarında müfettiş yardımcısı veya benzer unvanlarla çalışanlar gelmektedir. Kamu kesimindeki tüm müfettişlik sınavlarında olduğu gibi, ilk aşamada ÖSYM Başkanlığı nca yapılan KPSS sınavı vardır. KPSS sınavında ilgili test alanından 80 üzeri puan alanlardan ve aynı zamanda ilk 200 veya 500 kişi arasında bulunanlara ilgili Bakanlıklar veya kamu kurumlarınca yapılan yazılı ve sözlü sınavlara giriş hakkı tanınır. Bu sınavlar için 30 yaş sınırı vardır. MALİYE MÜFETTİŞLİĞİ SINAVI 1. AŞAMA: KPSS Sınavı KPSS Sınav Kılavuzunu kaynak alarak Maliye Bakanlığı nca açılacak Maliye Müfettiş Yardımcılığı sınavlarına başvurabilme hakkını edinebilmek için ön eleme niteliğindeki KPSS sınav alanlarından girilmesi gerekenler ve puan hesaplamasında kullanılan test ağırlıkları şöyledir:

11 MEZUNİYET SONRASI SINAV REHBERİ 7 KPSSP40 Test Alanları Ağırlıklar Test Alanları Ağırlıklar Genel Yetenek 0,20 Maliye 0,15 Genel Kültür 0,10 Muhasebe 0,15 Hukuk 0,15 Yabancı Dil 0,10 İktisat 0,15 TOPLAM AŞAMA: Yazılı ve Sözlü Sınav Aranan nitelikleri haiz adaylar yazılı ve sözlü olmak üzere iki sınava tabi tutulmaktadır. Yazılı ve Sözlü sınavları Maliye Teftiş Kurulu tarafından yapılmaktadır. Bu sınavlarda gelen konu başlıkları şunlardır: 1-Maliye: (Genel Maliye Teorisi ve Maliye Politikası, Vergi Hukuku ve Türk Vergi Sistemi, Devlet Borçları, Kamu Gelirleri ve Kamu Harcamaları, Bütçe, Uluslararası Maliye) 2- İktisat: (Mikro ve Makro İktisat, İktisadi Düşünceler Tarihi, Para, Banka, Konjonktür, Milli Gelir ve Büyüme Teorileri, Uluslararası İktisat ve İktisadi Kuruluşlar, İşletme İktisadı ve Fiyat Teorileri, Türkiye ve Dünya Ekonomisi) 3- Hukuk: [Anayasa Hukuku, İdare Hukukunun Genel Esasları ve İdari Yargı, Ceza Hukuk ve Ceza Muhakemeleri Usulünün Genel Esasları, Medeni Hukuk, (Aile Hukuku hariç), Borçlar Hukukunun Genel Esasları, Ticaret Hukukunun Genel Esasları (Deniz Ticareti ve Sigorta Hukuku Hariç)] 4- Muhasebe: [Genel Muhasebe, İşletme Finansmanı (Mali Analiz ve Revizyon), Ticari Hesap] Bugüne kadar yapılan uygulamaya göre; yazılı sınavda başarılı olabilmek için, her dersten en azından 10 üzerinden 5 alınması ve de bütün derslerden alınacak not ortalamasının 6,6 dan aşağıya düşmemesi gerekmektedir. Sözlü sınavda başarılı olabilmek için ise en azından 10 üzerinden 5 alınması gerekmektedir. Yani sorulan soruların en az yarısını doğru cevaplamak şarttır. Adayların yazılı ve sözlü sınav notlarının ortalaması alınarak sıralama yapılması ile sınav süreci sona erer. En yüksek nottan başlanarak aşağıya doğru kontenjan sayısı kadar aday sınavı asil olarak kazanmış olur.

12 8 KAMU KESİMİ SINAVLARI HESAP UZMANLIĞI SINAVI KPSS Sınav Kılavuzunu kaynak alarak Maliye Bakanlığı nca açılacak Hesap Uzman Yardımcılığı sınavlarına başvurabilme hakkını edinebilmek için ön eleme niteliğindeki KPSS sınav alanlarından girilmesi gerekenler ve puan hesaplamasında kullanılan test ağırlıkları şöyledir: KPSSP54 Test Alanları Ağırlıklar Test Alanları Ağırlıklar Genel Yetenek 0,30 İşletme 0,10 Genel Kültür 0,10 Maliye 0,10 Hukuk 0,10 Muhasebe 0,10 İktisat 0,10 Yabancı Dil 0,10 2. AŞAMA: Yazılı ve Sözlü Sınav Aranan nitelikleri haiz adaylar yazılı ve sözlü olmak üzere iki sınava tabi tutulmaktadır. Yazılı ve Sözlü sınavları Hesap Uzmanları Kurulu tarafından yapılmaktadır. Bu sınavlarda gelen konu başlıkları şunlardır: 1- Maliye: Maliye Teorisi (Kamu Gelir ve Giderleri, Kamu Borçları ve Bütçesi); Maliye Politikası; Vergi Hukuku ve Türk Vergi Sistemi. 2- Ekonomi: Ekonomi Teorisi (Mikro, Makro İktisat ve İktisadi Analizi); Ekonomi Politikası; Para Teorisi ve Politikası; Uluslararası Ekonomi; Türkiye Ekonomisi ve Güncel Ekonomik Sorunlar; İşletme Ekonomisi. 3- Hukuk: Anayasa Hukuku; Medeni Hukuk (Aile Hukuku ve Miras Hukuku hariç) ve Borçlar Hukuku; Ticaret Hukuku (Ticari İşletme Hukuku, Şirketler Hukuku ve Kıymetli Evrak Hukuku). 4- Muhasebe: Genel Muhasebe; Mali Tablolar Analizi. Sınavda adayların hukuki, iktisadi ve mali olay ve sorunları değerlendirmeleri, yorumlamaları ve çözüm yolları önermelerini sağlayacak sorulara da yer verilir. Yazılı sınavı kazananlar ayrıca sözlü sınava tabi tutulur. Adayların yazılı ve sözlü sınav notlarının ortalamasına göre sıralanan adaylar sınavı asil olarak kazanmış sayılır. Açılan kontenjanın doldurulması şart değildir.

13 MEZUNİYET SONRASI SINAV REHBERİ 9 GELİRLER KONTROLÖRLÜĞÜ KPSS Sınav Kılavuzunu kaynak alarak Maliye Bakanlığı nca açılacak Stajyer Gelirler Kontrolörlüğü sınavlarına başvurabilme hakkını edinebilmek için ön eleme niteliğindeki KPSS sınav alanlarından girilmesi gerekenler ve puan hesaplamasında kullanılan test ağırlıkları şöyledir: KPSSP57 Test Alanları Ağırlıklar Test Alanları Ağırlıklar Genel Yetenek 0,20 İşletme 0,10 Genel Kültür 0,10 Maliye 0,15 Hukuk 0,10 Muhasebe 0,10 İktisat 0,15 Yabancı Dil 0,10 2. AŞAMA: Yazılı ve Sözlü Sınav Aranan nitelikleri haiz adaylar yazılı ve sözlü olmak üzere iki sınava tabi tutulmaktadır. Yazılı ve Sözlü sınavları Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yapılmaktadır. Bu sınavlarda gelen konu başlıkları şunlardır: 1- Maliye: Maliye Teorisi, Maliye Politikası, Türk Vergi Sistemi ve Vergi Hukuku, Kamu Maliyesi, Bütçe. 2- Ekonomi: Mikro Ekonomi, Makro Ekonomi, Uluslararası Ekonomi, Milli Gelir, Para, Banka ve Kredi, İşletme Ekonomisi, Güncel Ekonomik Sorunlar. 3- Hukuk: Anayasa Hukuku, İdare Hukuku (Genel Hükümler ve İdari Yargı), Medeni Hukuk (Aile Hukuku hariç), Borçlar Hukuku, Ticaret Hukuku (Genel Hükümler, Şirketler ve Kıymetli Evrak), Ceza Hukuku (Genel Hükümler). 4- Muhasebe: Genel Muhasebe, Şirketler Muhasebesi, Mali Tablolar Analizi ve Teknikleri. Yazılı sınavı kazananlar ayrıca sözlü sınava tabi tutulur. Adayların yazılı ve sözlü sınav notlarının ortalaması alınarak sıralanan adaylar, sınavı asil olarak kazanmış sayılır. Yukarıdaki tüm bu bilgiler, Maliye Bakanlığı ve Gelir İdaresi Başkanlığınca her sınav döneminde güncelleştirilerek adaylara ayrıntılı bir şekilde duyurulmaktadır.

14 10 KAMU KESİMİ SINAVLARI VERGİ DENETMENLİĞİ 1. AŞAMA: KPSS Sınavı Vergi Denetmenleri, Gelir İdaresi Başkanlığına bağlı ve mahalli düzeyde vergi incelemesi yetkisine sahip olarak görev yaparlar. Diğer birçok kamu kesimi sınavlarında olduğu gibi, ilk aşamada ÖSYM Başkanlığı nca yapılan KPSS sınavı vardır. Vergi Denetmen Yardımcılığı sınavına başvurmak için KPSSP49 bölümünden 75 ve üstü puan almak gerekir. Genellikle başvuranların sayısının 1000 kişiden fazla olması halinde, puanı en yüksek olan adaydan başlamak üzere ilk 1000 aday yazılı sınavına alınır. İlgili test alanının hangi konu başlıklarından oluştuğu KPSS sınav kılavuzunda, Maliye Bakanlığı kadrolarının ilan edildiği bölümde açıklanır. KPSS Sınav Kılavuzunu kaynak alarak Gelir İdaresi Başkanlığı nca açılacak Vergi Denetmen Yardımcılığı sınavlarına başvurabilme hakkını edinebilmek için ön eleme niteliğindeki KPSS sınav alanlarından girilmesi gerekenler ve puan hesaplamasında kullanılan test ağırlıkları şöyledir: KPSSP49 Test Alanları Ağırlıklar Test Alanları Ağırlıklar Genel Yetenek 0,10 Maliye 0,20 Genel Kültür 0,10 Muhasebe 0,10 Hukuk 0,20 Yabancı Dil 0,10 İktisat 0,20 TOPLAM AŞAMA: Yazılı ve Sözlü Sınav Aranan nitelikleri haiz adaylar yazılı ve sözlü olmak üzere iki sınava tabi tutulmaktadır. Yazılı ve Sözlü sınavları Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yapılmaktadır. Bu sınavlarda gelen konu başlıkları şunlardır: 1- Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi. 2- Maliye Grubu: Maliye Politikası, Kamu Maliyesi, Türk Vergi Sisteminin Genel Esasları. 3-İktisat Grubu: Makro İktisat, Mikro İktisat, Uluslararası İktisat, İşletme İktisadı, Uluslararası Ekonomik İlişkiler ve Kuruluşlar.

15 MEZUNİYET SONRASI SINAV REHBERİ Hukuk Grubu: İdare Hukuku (Genel Hükümler-İdari Yargı), Medeni Hukuk (Genel Hükümler), Borçlar Hukuku, Ticaret Hukuku (Genel Hükümler-Şirketler, Kıymetli Evrak), Ceza Hukuku (Genel Hükümler). 5- Muhasebe Grubu: Genel Muhasebe, Maliyet Muhasebesi, Şirketler Muhasebesi. Yazılı sınav 100 tam puan üzerinden değerlendirilir, bu değerlendirme sonucunda 70 puan ve üzeri not alanlar yazılı sınavda başarılı sayılırlar. Sınav sonuçları sınav bitim tarihinden itibaren 30 gün içinde liste halinde uygun yerlere asılarak duyurulur ve internet aracılığı ile bilgi edinilebilir. Sözlü sınav 100 tam puan üzerinden değerlendirilir, bu değerlendirme sonucunda 70 puan ve üzeri not alanlar sözlü sınavda başarılı sayılırlar. Giriş sınav notu, 70 puandan aşağı olmamak üzere, yazılı sınav notu ile sözlü sınav notunun aritmetik ortalamasıdır. 1. AŞAMA: KPSS Sınavı GELİR UZMANLIĞI Vergi dairelerindeki işlemlerin yürütülmesinden ve mükellef hizmetlerinin sunulmasından sorumludurlar. Diğer birçok kamu kesimi sınavlarında olduğu gibi, ilk aşamada ÖSYM Başkanlığı nca yapılan KPSS sınavı vardır. Gelir Uzman Yardımcılığı sınavına başvurmak için KPSSP49 bölümünden 75 ve üstü puan almak gerekir. Genellikle başvuranların sayısının 1500 kişiden fazla olması halinde, puanı en yüksek olan adaydan başlamak üzere ilk 1500 aday yazılı sınavına alınır. İlgili test alanının hangi konu başlıklarından oluştuğu KPSS sınav kılavuzunda, Maliye Bakanlığı kadrolarının ilan edildiği bölümde açıklanır. KPSSP49 Test Alanları Ağırlıklar Test Alanları Ağırlıklar Genel Yetenek 0,10 Maliye 0,20 Genel Kültür 0,10 Muhasebe 0,10 Hukuk 0,20 Yabancı Dil 0,10 İktisat 0,20 TOPLAM 100

16 12 KAMU KESİMİ SINAVLARI 2. AŞAMA: Yazılı ve Sözlü Sınav Aranan nitelikleri haiz adaylar yazılı ve sözlü olmak üzere iki sınava tabi tutulmaktadır. Yazılı ve Sözlü sınavları Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yapılmaktadır. Bu sınavlarda gelen konu başlıkları şunlardır: 1- Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi. 2- Maliye Grubu: Maliye Politikası, Kamu Maliyesi, Türk Vergi Sisteminin Genel Esasları. 3-İktisat Grubu: Makro İktisat, Mikro İktisat, Uluslararası İktisat, İşletme İktisadı, Uluslararası Ekonomik İlişkiler ve Kuruluşlar. 4- Hukuk Grubu: İdare Hukuku (Genel Hükümler-İdari Yargı), Medeni Hukuk (Genel Hükümler), Borçlar Hukuku, Ticaret Hukuku (Genel Hükümler-Şirketler, Kıymetli Evrak), Ceza Hukuku (Genel Hükümler). 5- Muhasebe Grubu: Genel Muhasebe, Maliyet Muhasebesi, Şirketler Muhasebesi. Yazılı sınav 100 tam puan üzerinden değerlendirilir, bu değerlendirme sonucunda 70 puan ve üzeri not alanlar yazılı sınavda başarılı sayılırlar. Sınav sonuçları sınav bitim tarihinden itibaren 30 gün içinde liste halinde uygun yerlere asılarak duyurulur ve internet aracılığı ile bilgi edinilebilir. Sözlü sınav 100 tam puan üzerinden değerlendirilir, bu değerlendirme sonucunda 70 puan ve üzeri not alanlar sözlü sınavda başarılı sayılırlar. Giriş sınav notu, 70 puandan aşağı olmamak üzere, yazılı sınav notu ile sözlü sınav notunun aritmetik ortalamasıdır. ÇALIŞMA MÜFETTİŞLİĞİ 1. AŞAMA: KPSS Sınavı KPSS Sınav Kılavuzunu kaynak alarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı na alınacak Bakanlık Müfettiş Yardımcılığı sınavlarına başvurabilme hakkını edinebilmek için ön eleme niteliğindeki KPSS sınav alanlarından girilmesi gerekenler ve puan hesaplamasında kullanılan test ağırlıkları şöyledir:

17 MEZUNİYET SONRASI SINAV REHBERİ 13 KPSSP89 Test Alanları Ağırlıklar Test Alanları Ağırlıklar Genel Yetenek 0,20 İşletme 0,10 Genel Kültür 0,20 Maliye 0,10 Hukuk 0,10 Muhasebe 0,10 İktisat 0,10 Yabancı Dil 0,10 2. AŞAMA: Yazılı ve Sözlü Sınav Aranan nitelikleri haiz adaylar yazılı ve sözlü olmak üzere iki sınava tabi tutulmaktadır. Yazılı ve Sözlü sınavları Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Teftiş Kurulu tarafından yapılır. Bu sınavlarda gelen konu başlıkları şunlardır: a-iş ve Sosyal Güvenlik Hukuku: İş kanununun genel hükümleri ile iş sözleşmesine ilişkin hükümleri, Sosyal Sigortalar, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı Kanununun karşılanan risklere ilişkin hükümleri, Sosyal Politika (Sosyal Ekonomi), b-iktisat: (İktisadın Genel Esasları, İktisadi Doktrinler, Para, Banka, Milli Gelir, Gelir Dağılımı, İstihdam, Yatırım, Kalkınma ve Uluslararası Ekonomik İlişkiler), c- Hukuk: Anayasa ve İdare Hukukunun Genel Esasları, Türkiye nin İdari Yapısı, İdari Yargı; Ceza Hukukunun Genel Esasları; Ceza Muhakemeleri Usulü Hukukunun Genel Esasları; Medeni Hukuk ve Borçlar Hukukunun Genel Esasları, d-maliye: Maliye Biliminin Genel Esasları, Kamu Maliyesi, Maliye Politikası, Türk Vergi Sistemi, Bütçe, e- Genel Muhasebe, Bilanço, Ticari Hesap ve İşletme İktisadı, f- Yabancı Dil (İngilizce, Fransızca veya Almanca), g- Kompozisyon Yazılı sınavda başarılı sayılabilmek için sınav konularının her birinden 100 tam puan üzerinden 60 dan az olmamak üzere ortalama 70 puan almak gerekir. Yazılı sınavında başarı gösteren adaylar sözlü sınava alınır. Sözlü sınavda, adayların yazılı sınav konuları ve genel kültür konularındaki bilgilerinin yoklanması yanında; zeka, kavrama, konuşma ve temsil yeteneği, tutum ve davranışı gibi kişisel nitelikler de göz önünde bulundurulur. Her aday için Sınav Kurulu Başkanı ve Üyeleri tarafından sınav konularına göre 100 tam puan üzerinden ayrı ayrı not verilir.

18 14 KAMU KESİMİ SINAVLARI Sözlü sınavda başarılı sayılabilmek için sınav konularının her birinden verilen notlar ortalamasının 70 puandan aşağı olmaması şarttır. Sınavda başarı gösterenlerin sayısı kadro sayısından fazla olursa giriş sınavı notu üstün olanlar tercih edilir. Giriş sınavı notunun eşitliği halinde, yabancı dil notu üstün olan aday öncelik kazanır. SİGORTA MÜFETTİŞLİĞİ 1. AŞAMA: KPSS Sınavı KPSS Sınav Kılavuzunu kaynak alarak Sigorta Teftiş Kurulu Başkanlığı na alınacak Müfettiş Yardımcılığı sınavlarına başvurabilme hakkını edinebilmek için ön eleme niteliğindeki KPSS sınav alanlarından girilmesi gerekenler ve puan hesaplamasında kullanılan test ağırlıkları şöyledir: KPSSP118 Test Alanları Ağırlıklar Test Alanları Ağırlıklar Genel Yetenek 0,15 Maliye 0,50 Genel Kültür 0,10 Muhasebe 0,20 Hukuk 0,20 Yabancı Dil 0,10 İktisat 0,10 TOPLAM AŞAMA: Yazılı ve Sözlü Sınav Aranan nitelikleri haiz adaylar yazılı ve sözlü olmak üzere iki sınava tabi tutulmaktadır. Yazılı ve Sözlü sınavları Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Teftiş Kurulu tarafından yapılır. Bu sınavlarda gelen konu başlıkları şunlardır: a) Kompozisyon: Genel, güncel ve sosyo-ekonomik konularda yapılır. b) Hukuk: Anayasa Hukuku (Genel Esasları), Sosyal Güvenlik ve İş Hukuku, Medeni Hukuk (Genel Esasları ve Ayni Haklar), Borçlar Hukuku (Borçlar Kanununun 1. kısmı ile 2. kısmının 10, 11, 13 ve 14. babları), Ceza Hukuku (Genel Esasları, Devlet İdaresi ve Ammenin İtimadı Aleyhine İşlenen Suçlar), Ceza Muhakemeleri Usul Hukuku (Genel Esasları), İcra ve İflas Hukuku, İdare Hukuku (Genel Esasları, İdari Yargı ve İdari Teşkilat), Ticaret Hukuku (Genel Esasları ve Kıymetli Evrak).

19 MEZUNİYET SONRASI SINAV REHBERİ 15 c) İktisat: İktisat Teorisi (Mikro Ekonomi), Güncel Ekonomik Sorunlar, Para-Banka, Kredi ve Konjonktür, Milli Gelir, Yatırım, İstihdam, Milletlerarası İktisadi Münasebetler ve Teşekküller. d) Maliye: Genel Maliye Teorisi ve Maliye Politikası, Türk Vergi Kanunlarının Esasları, Kamu Giderleri ve Gider Kanunlarının Esasları, Bütçe ve Bütçe Çeşitleri, Kamu Borçları. e) Muhasebe: Genel Muhasebe, Bilanço, Bilanço Analizi ve Teknikleri, Ticari Hesap. f) Yabancı Dil: İngilizce, Fransızca, Almanca dillerinden birisi. Yazılı sınavda başarılı sayılabilmek için sınav konularının her birinden 100 tam puan üzerinden 60 dan az olmamak üzere ortalama 70 puan almak gerekir. Yazılı sınavında başarı gösteren adaylar sözlü sınava alınır. Sözlü sınavda, adayların yazılı sınav konuları ve genel kültür konularındaki bilgilerinin yoklanması yanında; zeka, kavrama, konuşma ve temsil yeteneği, tutum ve davranışı gibi kişisel nitelikler de göz önünde bulundurulur. Her aday için Sınav Kurulu Başkanı ve Üyeleri tarafından sınav konularına göre 100 tam puan üzerinden ayrı ayrı not verilir. Sözlü sınavda başarılı sayılabilmek için sınav konularının her birinden verilen notlar ortalamasının 70 puandan aşağı olmaması şarttır. Sınavda başarı gösterenlerin sayısı kadro sayısından fazla olursa giriş sınavı notu üstün olanlar tercih edilir. Giriş sınavı notunun eşitliği halinde, yabancı dil notu üstün olan aday öncelik kazanır. DIŞ TİCARET UZMANLIĞI (DTM) 1. AŞAMA: KPSS Sınavı DTM de Dış Ticaret Uzman Yardımcılığı sınavına girebilmek için İktisat, İşletme ve Hukuk bölümlerinden mezun olmak, KPSS Sınav Kılavuzunu kaynak alarak DTM tarafından ilgili alanda alınacak Uzman Yardımcılığı sınavlarına başvurabilme hakkını edinebilmek için ön eleme niteliğindeki KPSSP97 Hukuk, KPSSP98 İktisat ve KPSSP99 İşletme puan türlerinden 85 ve üstü puan almak, aynı zamanda ilk kişi arasında olmak gerekir. İlgili sınav alanlarından girilmesi gerekenler ve puan hesaplamasında kullanılan test ağırlıkları şöyledir:

20 16 KAMU KESİMİ SINAVLARI KPSSP97 (Hukuk) Test Alanları Ağırlıklar Test Alanları Ağırlıklar Genel Yetenek 0,10 İktisat 0,15 Genel Kültür 0,10 Yabancı Dil Özel Koşul Hukuk 0,65 TOPLAM 100 KPSSP98 (İktisat) Test Alanları Ağırlıklar Test Alanları Ağırlıklar Genel Yetenek 0,10 İktisat 0,60 Genel Kültür 0,10 İşletme 0,10 Hukuk 0,10 Yabancı Dil Özel Koşul KPSSP99 (İşletme) Test Alanları Ağırlıklar Test Alanları Ağırlıklar Genel Yetenek 0,10 İktisat 0,10 Genel Kültür 0,10 İşletme 0,60 Hukuk 0,10 Yabancı Dil Özel Koşul Yabancı Dilden özel koşul olarak en az 70 puan almak gerekir. 2. AŞAMA: Yazılı ve Sözlü Sınav Yazılı sınav, branşlara göre belirlenecek konularda Türkçe kompozisyon ve yabancı dil sınavı olarak yapılır. Türkçe kompozisyon 30 puan; yabancı dil sınavı 70 puan (Yabancı dilde yazılmış bir metnin Türkçe ye çevrilmesi 20 puan; Türkçe yazılmış bir metnin yabancı dile çevrilmesi 20 puan; yabancı dilde kompozisyon yazılması 30 puan) üzerinden değerlendirilir. Yazılı sınav notu 70 ve üzeri olan adaylar sözlü sınava çağırılır. Türkçe kompozisyon sınavı Müsteşarlık tarafından, yabancı dil sınavı Müsteşarlıkça belirlenen bir yüksek öğrenim kurumu tarafından gerçekleştirilir. Yazılı sınavda başarılı olanlar, Dış Ticaret Müsteşarlığı nca dış ticaret, genel kültür, aktüalite alanlarında sözlü sınava tabi tutulur. Sınav ayrıca, adayın yabancı dilde konuşma, sözlü tercüme becerileri; genel ekonomi bilgileri ve genel yetenek ile güncel olaylara bakış açıları, muhakeme, kavrayış, ifade yetenekleri ile davranış ve tepkilerinin ölçüldüğü bir mülakat niteliğinde olur. Sözlü sınavda başarılı olabilmek için her bir

21 MEZUNİYET SONRASI SINAV REHBERİ 17 üyeden en az 100 üzerinden 60 puan almış olmak kaydı ile ortalama en az 100 üzerinden 70 puan almak gerekir. Yazılı ve sözlü sınav puanlarının aritmetik ortalamaları alınarak, nihai başarı dereceleri tespit edilir. Nihai başarı sıralaması her bir dal için ayrı ayrı yapılır ve Hukuk, İktisat ve İşletme alanında belirlenen kontenjana giren adaylar sınavı kazanmış olur. Belirtilen üç branşın kontenjanları arasında kaydırma yapılabilir. HAZİNE UZMANLIĞI 1. AŞAMA: KPSS Sınavı Hazine Uzman Yardımcılığı sınavına girebilmek için, ön eleme niteliğindeki KPSS Sınav Kılavuzunu kaynak alarak Hazine Müsteşarlığı tarafından belirlenen KPSSP22 İktisat, KPSSP23 İşletme, KPSSP24 Maliye, KPSSP30 Kamu Yönetimi, KPSSP58 Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri, KPSSP88 Uluslararası İlişkiler, KPSSP92 Ekonometri gibi puan türlerinden 85 ve üstü puan almak gerekir. İlgili alanlardan sınava girebilmek için ilgili bölüm mezunu olmak gerekir. İlgili sınav alanlarından girilmesi gerekenler ve puan hesaplamasında kullanılan test ağırlıkları şöyledir: KPSSP22 (İktisat) Test Alanları Ağırlıklar Test Alanları Ağırlıklar Genel Yetenek 0,10 İktisat 0,50 Genel Kültür 0,10 Yabancı Dil 0,30 KPSSP23 (İşletme) Test Alanları Ağırlıklar Test Alanları Ağırlıklar Genel Yetenek 0,10 İşletme 0,50 Genel Kültür 0,10 Yabancı Dil 0,30 KPSSP24 (Maliye) Test Alanları Ağırlıklar Test Alanları Ağırlıklar Genel Yetenek 0,10 Maliye 0,50 Genel Kültür 0,10 Yabancı Dil 0,30

22 18 KAMU KESİMİ SINAVLARI KPSSP30 (Kamu Yönetimi) Test Alanları Ağırlıklar Test Alanları Ağırlıklar Genel Yetenek 0,10 Kamu Yönetimi 0,50 Genel Kültür 0,10 Yabancı Dil 0,30 KPSSP58 (Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri) Test Alanları Ağırlıklar Test Alanları Ağırlıklar Genel Yetenek 0,10 ÇEKO 0,50 Genel Kültür 0,10 Yabancı Dil 0,30 KPSSP88 (Uluslararası İlişkiler) Test Alanları Ağırlıklar Test Alanları Ağırlıklar Genel Yetenek 0,10 Ulusl. İlişkiler 0,50 Genel Kültür 0,10 Yabancı Dil 0,30 KPSSP92 (Ekonometri) Test Alanları Ağırlıklar Test Alanları Ağırlıklar Genel Yetenek 0,10 Ekonometri 0,50 Genel Kültür 0,10 Yabancı Dil 0,30 Not: İngilizce, Almanca, Fransızca veya Müsteşarlıkça tespit edilecek diğer yabancı dillerden en az birini iyi derecede (en az 70/100) bilmek gerekir. 2. AŞAMA: Yazılı ve Sözlü Sınav Giriş sınavı, yazılı ve sözlü olmak üzere iki aşamada yapılır. a) Giriş Sınavının Yazılı Aşaması; alan bilgisi ve genel ekonomi konularından oluşur. Bu konulara uygulanacak ağırlık puanları aşağıda gösterilmektedir: 1) Alan Bilgisi :%80 (İktisat alan bilgisi %100) 2) Genel İktisat :%20 (İktisat bölümü hariç) Yazılı sınav 100 tam puan üzerinden değerlendirilir. Her öğrenim dalında adayların aldığı notların ağırlıklı standart puanları hesaplanarak, en küçüğü alınan en düşük not ve en yükseği 100 olan dağılıma dönüştürülür. Adaylar en yüksek puandan başlamak üzere yukarıdan aşağıya sıralanırlar.

23 MEZUNİYET SONRASI SINAV REHBERİ 19 Müsteşarlık bu sıralama dahilinde öğrenim dalı kontenjanı sayısının dört katına kadar adayı sözlü sınava davet eder. b) Giriş Sınavının Sözlü Aşaması; sözlü sınavda adaylar, yazılı sınava tabi oldukları konulardaki bilgi düzeyleri, konulara hakimiyetleri ile hizmetin gerektirdiği niteliklere sahip olup olmadıkları gibi hususlar göz önüne alınarak 100 puan üzerinden değerlendirme yapılır. Adayın sözlü sınav puanı, Giriş Sınavı Kurulu üyelerinin verdikleri notların aritmetik ortalaması alınarak hesaplanır. Giriş Sınavı Kurulu; adayların, yazılı ve sözlü sınav puanlarının aritmetik ortalamasını almak suretiyle giriş sınavı nihai başarı derecelerini tespit eder. Sınavda başarılı sayılabilmek için 100 tam puan üzerinden ortalama en az 70 tam puan almak gerekir. Ancak ortalama 70 puan alan her aday sınavı kazanmış sayılmaz. Müsteşarlık, başarılı aday sayısı ilan edilen kadro sayısından az olduğu takdirde sınav duyurusunda ilan edilenden daha az sayıda Uzman Yardımcısı alma hakkına sahiptir. Giriş sınavında iki defa başarılı olamayanlar tekrar giriş sınavına giremezler. MERKEZ BANKASI UZMANLIĞI 1. AŞAMA: KPSS Sınavı Merkez Bankası Uzman Yardımcılığı sınavına girebilmek için, ön eleme niteliğindeki KPSS Sınav Kılavuzunu kaynak alarak Merkez Bankası tarafından belirlenen KPSSP1 puan türlerinden 85 ve üstü puan almak gerekir. Ayrıca, yabancı dilden de en az 42 soru (100 üzerinden 70 almak) çözmek gerekir. Adayların 30 yaşını doldurmamış ve bu sınava birden fazla defa katılmamış olması gerekir. İlgili sınav alanlarından girilmesi gerekenler ve puan hesaplamasında kullanılan test ağırlıkları şöyledir: KPSSP1 Test Alanları Ağırlıklar Test Alanları Ağırlıklar Genel Yetenek 0,70 Genel Kültür 0,30 Yabancı Dil Özel koşul olarak aranmaktadır

24 20 2. AŞAMA: Yazılı ve Sözlü Sınav KAMU KESİMİ SINAVLARI Uzman yardımcısı adayları, görev almak istedikleri birimlere göre aşağıda belirtilen 3 konu grubundan birini seçerler. Adaylar, gruplarda belirtilen biri zorunlu üçü seçmeli olmak üzere toplam dört konudan klasik yöntemle yapılacak meslek sınavına tabi tutulurlar. Zorunlu konuların ağırlığı %40, seçmeli konulardan her alanın ağırlığı %20 olarak değerlendirilir. Adayların meslek sınavında başarılı sayılmaları için 100 tam puan üzerinden zorunlu konulardan en az 60 olmak üzere, ortalama en az 50 puan almaları gerekir. Birimler A Grubu Birimler: Bankacılık ve Fin. Kuruluşlar Gn. Md. Dış İlişkiler Gn. Md. Piyasalar Gn. Md. B Grubu Birimler: Emisyon Gn. Md. İstatistik Gn. Md. C Grubu Birimler: Banknot Matbaası Genel Md. İnsan Kaynakları Genel Md. İşçi Dövizl. Gn. Md. Muhasebe Gn. Md. Sınav Konuları Zorunlu Konu: Ekonomi veya Finans Seçmeli Konular: Ekonomi, Finans, Ekonometri, Hukuk, İstatistik, İşletme, Kamu Maliyesi, Matematik, Muhasebe, Para-Kredi-Banka, Ulusl. İlişkiler. Zorunlu Konu: Ekonomi veya Finans Seçmeli Konular: Ekonomi, Finans, Ekonometri, Hukuk, İstatistik, İşletme, Kamu Maliyesi, Matematik, Muhasebe, Para-Kredi-Banka. Zorunlu Konu: Muhasebe, Hukuk veya İşletme Seçmeli Konular: Çalışma Ekonomisi, Ekonometri, Ekonomi, Finans, Hukuk, İstatistik, İşletme, Kamu Maliyesi, Kamu Yönetimi,Matematik, Muhasebe, Para-Kredi-Banka. Yazılı Sınavda başarılı olanlar, ayrıca sözlü sınava - mülakata tabi tutulurlar. BANKACILIK UZMANLIĞI (BDDK) 1. AŞAMA: KPSS Sınavı İİBF Mezunlarının başvurabilecekleri Bankacılık Uzman Yardımcısı (Bankacılık alanı) sınavı için KPSSP40, KPSSP56, KPSSP71 veya KPSSP53 bölümlerinin herhangi birinden en

25 MEZUNİYET SONRASI SINAV REHBERİ 21 az 80 puan almış olmak ve başvuruda bulunanlardan en yüksek puanlı (600) kişi içerisinde bulunmak gerekir. Ayrıca KPSS yabancı dil test sınavından en az 30 doğru cevap sayısına sahip olmak gerekir. Adayın 30 yaşını doldurmamış olması şarttır. 2. AŞAMA: Yazılı ve Sözlü Sınav Bankacılık uzman yardımcısı (Bankacılık alanı) için yazılı sınav konuları şunlardır: 1) İktisat: (Mikro İktisat, Makro İktisat, Türkiye Ekonomisi, Uluslararası İktisat, Para-Banka, İstatistik-Ekonometri), 2) Maliye: (Kamu Maliyesi, Maliye Politikası, Vergi Hukuku), 3) Hukuk: (Anayasa Hukuku, Borçlar Hukuku (Genel Esaslar), Medeni Hukuk (Genel Esaslar), Ticaret Hukuku (Ticari İşletme, Şirketler Hukuku ve Kıymetli Evrak Hukuku), Ceza Hukuku (Genel Esaslar)), 4) Muhasebe: (Genel Muhasebe, Muhasebe Standartları ve Mali Tablolar Analizi, Envanter-Bilanço). Yazılı sınavda 100 üzerinden 70 puanın üzerinde alanlar başarılı sayılarak sözlü sınavlara alınırlar. Sözlü sınavda adayların kendi alanlarıyla ilgili ve bankacılık faaliyet alanı hakkında bilgiler sorulur. Adayların yazılı ve sözlü sınav notlarının ortalaması alınarak sıralama yapılması ile sınav süreci sona erer. En yüksek nottan başlanarak aşağıya doğru kontenjan sayısı kadar aday sınavı asil olarak kazanmış olur. 1. AŞAMA: KPSS Sınavı SPK UZMANLIĞI İİBF Mezunlarının başvurabilecekleri SPK Uzman Yardımcısı sınavının ilk aşamasında SPK için hesaplanan KPSSP6 puan türünden 90 ve üzeri puan almış olmak ve başvuruda bulunanlardan en yüksek puanlı (400) kişi içerisinde bulunmak gerekir. KPSSP6 puan türünün hesaplanmasına yönelik testlerde verilen ağırlıklar; Genel Yetenek (% 50), Genel Kültür (% 10) ve Yabancı Dil (% 40) olarak belirlenmiştir. Adayın 30 yaşını doldurmamış olması şarttır. Başvuruların elden ve şahsen yapılması istenir.

26 22 KAMU KESİMİ SINAVLARI 2. AŞAMA: Yazılı ve Sözlü Sınav SPK uzman yardımcısı için yazılı sınav konuları şunlardır: İKTİSAT: Makro ve Mikro İktisat, Para, Banka, Dış Ticaret, Planlama, İşletme İktisadı, HUKUK: Ticaret Hukuku, Borçlar Hukuku, Medeni Hukuk, İcra ve İflas Hukuku, Ceza Hukukunun Genel Esasları, MALİYE: Kamu Gelirleri, Kamu Harcamaları, Bütçe, Kamu Kredisi, Maliye Politikası, MUHASEBE: Genel Muhasebe, Mali Tahlil, GENEL MATEMATİK, İSTATİSTİK VE TİCARİ HESAP: Genel bilgiler, YABANCI DİL: İngilizce, Fransızca ve Almanca dillerinden bir veya birkaç metnin Türkçe ye çevrilmesi. Bu gruptaki her sınav konusu için 10 üzerinden değerlendirme yapılır. Bu grupların herbirinden en az yarısı kadar not alınması ve alınan notlar toplamının 40 dan aşağı olmaması zorunludur. Sınavın son aşaması olan sözlü bölümüne, yazılı sınavda başarılı olanlar çağrılır. Sözlü sınavda başarı gösterenler yazılı ve sözlü aşama sınav notları toplamına göre derecelendirilir. Toplamın eşit olması halinde yazılı sınavdaki yabancı dil notu yüksek olanlar tercih edilir. 1. AŞAMA: KPSS Sınavı TÜİK UZMANLIĞI Türkiye İstatistik Kurumu Uzmanı olarak yetiştirilmek üzere merkez ve bölge teşkilatı için Uzman Yardımcısı alınmaktadır. Merkez teşkilatı için KPSSP7, KPSSP27, KPSSP33, KPSSP34, KPSSP47, KPSSP58, KPSSP92 ve KPSSP114 puan türünden 80 ve üzerinde, KPSSP Yabancı Dil (İngilizce, Fransızca, Almanca) testinden 60 ve üzerinde (35 doğru cevabı olmak) puan almak (her iki puan türünün aynı form üzerinde yer alması) kaydıyla; müracaat edenlerin en yüksek puandan başlanarak sıralanması neticesinde alınacak kadro sayısının 4 katı aday giriş sınavına alınır.

27 MEZUNİYET SONRASI SINAV REHBERİ 23 Bölge Müdürlükleri için KPSSP7, KPSSP27, KPSSP33, KPSSP34, KPSSP47, KPSSP58, KPSSP92 ve KPSSP114 puan türünden 70 ve üzerinde, KPSSP Yabancı Dil (İngilizce, Fransızca, Almanca) testinden 50 ve üzerinde (30 doğru cevabı olmak) puan almak kaydıyla; müracaat edenlerin en yüksek puandan başlanarak sıralanması neticesinde alınacak kadro sayısının 4 katı aday giriş sınavına alınır. Sınava girebilmek için 35 yaşını doldurmamış olmak ve üç defadan fazla bu sınava katılmamış olmak şarttır. 2. AŞAMA: Sözlü Sınav Giriş sınavı, genel kültür, genel yetenek, yabancı dil (İngilizce, Fransızca, Almanca) ve adayların mezun olduğu bölüm ile ilgili konular, Başbakanlık Türkiye İstatistik Kurumunun faaliyet alanı ile kavrayış, ifade ve temsil kabiliyeti, davranış ve tepkilerinin Başbakanlık Türkiye İstatistik Kurumu Uzman Yardımcılığına uygunluğunun değerlendirildiği sözlü bir sınav olur. Aranan niteliklere sahip kişiler, başarı durumlarına göre sıralanır ve kadro dahilinde sınavı kazanmış sayılır. DİĞER KAMU KURUMLARINDA MÜFETTİŞLİK VE UZMANLIK Başbakanlık, Bakanlıklar ve Bakanlıkların ilgili birimleri, Hazine Müsteşarlığı, Gümrük Müsteşarlığı, DPT, Denetleyici Kurumlar, BDDK, Vakıflar Genel Müdürlüğü, Merkez Bankası, Rekabet Kurumu, TÜİK gibi bütün kamu kurumları A Grubu Kadrolar (Müfettişlik, Uzman Yardımcılığı veya Kontrolörlük) için sınavlar düzenleyerek üst düzey eleman alımı yapmaktadır. Bu sınavların ortak özelliği; KPSS, Yazılı Sınav ve Sözlü Sınav olmak üzere üç aşamalı sınav yapılmasıdır. Tüm kamu kesimi sınavlarında olduğu gibi 30 yaş sınırı bulunmaktadır. 1. AŞAMA: KPSS Sınavı Kamu kesimindeki tüm müfettişlik ve uzmanlık sınavlarında olduğu gibi, ilk aşamada ÖSYM Başkanlığı nca yapılan KPSS sınavı vardır. KPSS sınavında ilgili test alanından üzeri

28 24 KAMU KESİMİ SINAVLARI puan alanlardan ve aynı zamanda ilk kişi arasında bulunanlara ilgili kamu kurumlarınca yapılan yazılı ve sözlü sınavlara giriş hakkı tanınır. İlgili test alanının hangi konu başlıklarından oluştuğu KPSS sınav kılavuzunda açıklanır. 2. AŞAMA: Yazılı ve Sözlü Sınav Aranan nitelikleri haiz adaylar yazılı ve sözlü olmak üzere iki sınava tabi tutulmaktadır. Genellikle tüm kamu kurumlarının yazılı sınavlarında İktisat, Maliye ve Hukuk Gruplarından soru sorulmaktadır. Bunlara ilave olarak, bazı kamu kurumları İşletme (Muhasebe), Kamu Yönetimi ve Uluslararası İlişkiler, Yabancı Dil Gruplarından da sorular sorabilmektedirler. Yazılı sınav 100 üzerinden değerlendirilmekte olup, genellikle 70 puanın üzerinde alanlar başarılı sayılarak sözlü sınavlara alınırlar. Sözlü sınavda adayların kendi alanlarıyla ilgili ve kamu kurumlarının faaliyet alanları hakkında bilgiler sorulur. Adayların yazılı ve sözlü sınav notlarının ortalaması alınarak sıralama yapılması ile sınav süreci sona erer. En yüksek nottan başlanarak aşağıya doğru kontenjan sayısı kadar aday sınavı asil olarak kazanmış olur. DİPLOMATLIK (DIŞ İŞLERİ MESLEK MEMURLUĞU) Diplomat (Dış İşleri Meslek Memuru) olmak isteyenlerin; - Üstün bir akademik yetenek düzeyine sahip, - Söz ve yazıdaki ayrıntıyı, öz ifadeyi algılayabilen, - Sosyal bilimlere ilgili ve bu alanda başarılı, - Başkalarını etkileyebilen, düşüncelerini başkalarına söz ve yazı ile aktarabilen, - İnsanlarla iyi iletişim kurabilen, - Yeniliklere açık, yaratıcı, coşkulu, - Sorumluluk duygusuna sahip, sır saklayabilen, - Düzgün bir fiziki yapıya sahip ve bedensel özrü bulunmayan, - İleri derecede İngilizce veya Fransızca ve Almanca bilen kimseler olmaları gerekmektedir.

29 MEZUNİYET SONRASI SINAV REHBERİ AŞAMA: KPSS Sınavı KPSS Sınav Kılavuzunu kaynak alarak Dış İşleri Bakanlığı nca alınacak Diplomat (Dış İşleri Meslek Memuru) sınavlarına başvurabilme hakkını edinebilmek için ön eleme niteliğindeki KPSS sınavında KPSSP36 puan türünden en az 85 almak gerekir. Sınava en yüksek puan alan ilk 400 kişi alınır. 30 yaşını doldurmamış olmak gerekir. KPSS sınav alanlarından girilmesi gereken ve puan hesaplamasında kullanılan test ağırlıkları şöyledir: KPSSP36 Test Alanları Ağırlıklar Test Alanları Ağırlıklar Genel Yetenek 0,10 İktisat 0,05 Genel Kültür 0,10 Ulusl. İlişkiler 0,10 Hukuk 0,05 Yabancı Dil 0,60 2. AŞAMA: Yazılı ve Sözlü Sınav Aranan nitelikleri haiz adaylar yazılı ve sözlü olmak üzere iki sınava tabi tutulmaktadır. Yazılı sınav eleme niteliğinde olup, Türkçe Kompozisyon, Yabancı Dilde Kompozisyon, Türkçe den Yabancı Dile Çeviri ve Yabancı Dilden Türkçe ye çeviri olmak üzere dört bölümden oluşmaktadır. Sınava İngilizce, Fransızca ve Almanca dillerinden girilebilir. Arzu eden adaylar sınava iki yabancı dilden de girebilirler. Yazılı sınavlarda başarılı olan adaylar Ankara da yapılan sözlü sınava davet edilir. Sözlü sınav konuları şunlardır: - Siyasi Tarih (Osmanlı Siyasi Tarihi, 1789 dan günümüze Dünya Siyasi Tarihi, Türk İnkılap Tarihi), Uluslararası Politika, - Anayasa Hukuku, Siyasal Sistemler ve İnsan Hakları, Türkiye nin Yönetim Yapısı, - Uluslararası Hukuk, Devletler Özel Hukuku, - Hukukun Temel Kavramları ve Medeni Hukuk, - Türkiye Ekonomisi, Maliye, Uluslararası Ekonomi, - Genel Kültür. Sözlü sınav, adayların okul bilgileri ile akıl yürütme, kavrayış ve ifade yeteneklerinin ölçülmesine yöneliktir. Yazılı ve sözlü sınavda başarılı bulunanlar sınavı kazanmış sayılır.

30 26 KAMU KESİMİ SINAVLARI SAYIŞTAY DENETÇİLİĞİ Sayıştay Denetçi Yardımcılığı sınavı Eleme, Yazılı ve Sözlü sınavlardan oluşur. Eleme sınavı Ankara da ÖSYM tarafından test yöntemi ile yapılır. Eleme sınavında aday adaylarına Genel Yetenek ve Genel Kültür Testi, Alan Bilgisi Testi ve Yabancı Dil Testi uygulanır. Genel Yetenek ve Genel Kültür Testi: Türkçe, Matematik, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi, Dünya Tarihi, Sanat Tarihi, Türkiye Coğrafyası, Vatandaşlık Bilgisi, Güncel Ekonomik ve Sosyal Olaylar ile ilgili seçmeli sorular, Alan Bilgisi Testi: İktisat, Maliye ve Hukuk alanlarının temel ilke ve kuralları ile ilgili seçmeli sorular, Yabancı Dil Testi: Almanca, Fransızca ve İngilizce dillerinde seçmeli sorulardan oluşur. Genel Yetenek ve Genel Kültür Testi % 30, Alan Bilgisi Testi % 50 ve Yabancı Dil Bilgisi Testi % 20 oranında değerlendirilmeye dahil edilir. Değerlendirme doğru cevap sayısı üzerinden yapılır, yanlış cevaplar dikkate alınmaz. 100 tam puan üzerinden 70 ve daha fazla puan alanlar başarı sırasına konularak atama yapılacak kadro sayısının üç katı kadar aday adayı bu sınavda başarılı sayılır ve yazılı sınava katılma hakkını kazanmış olur. Yazılı sınav Klasik usule göre ÖSYM tarafından yapılır. Yazılı sınav alanları şunlardır: 1- Hukuk Grubu: İdare Hukuku (Genel Esaslar-İdari Yargı), Medeni Hukuk (Genel Esaslar, Şahsın Hukuku, Eşya Hukuku), Borçlar Hukukunun Genel Esasları. 2- Maliye Grubu: Maliye Politikası, Kamu Maliyesi, Bütçe, Türk Vergi Hukuku. 3-İktisat Grubu: İktisadın Temel Kavramları, Makro İktisat, İktisat Teorileri, İktisat Politikası, Para-Banka-Kredi. 4- Kompozisyon. 5- Seçimlik Alan: a) Ticaret Hukuku (Ticari İşletme, Ticari Şirket, Kıymetli Evrak), b) Muhasebe (Ticaret Muhasebesi, Bilanço Teorisi ve İşlemleri).

31 MEZUNİYET SONRASI SINAV REHBERİ 27 Yazılı sınavda başarılı sayılabilmek için alınan notların ortalamasının 70 veya daha yüksek olması şarttır. Yazılı sınav sonuçları aday adaylarının adresine ÖSYM tarafından gönderilir. Yazılı Sınavı kazananlar sözlü sınava katılma hakkını elde ederler. Sayıştay Başkanlığınca yapılan sözlü sınavı sonucuna göre en yüksek nottan başlanarak aşağıya doğru kontenjan sayısı kadar aday sınavı asil olarak kazanmış olur. İDARİ YARGI HAKİMLİĞİ İdari Yargı Hakimliği sınavı, Yazılı ve Sözlü sınavlardan oluşur. Yazılı sınav ÖSYM tarafından Ankara da test yöntemi ile yapılır ve 3,5 saat sürer. Genel değerlendirme sonunda Ağırlıklı Standart Puanı 70 ve daha yüksek olan adaylar sınavın bu bölümünde başarılı sayılarak mülâkata çağrılır. Yazılı sınav şu konulardan yapılır: Genel Kültür, İdare Hukuku, İdarî Yargılama Usulü Hukuku, Anayasa Hukuku, Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi, Medenî Hukuk, Borçlar Hukuku (Genel Hükümler), Maliye, Ekonomi, Vergi Hukuku ve Vergi Usul Hukuku. Yazılı sınavda soru dağılımları şu şekildedir: Soru Alanı Soru Değeri Soru Adedi Genel Kültür-Genel Yetenek 0,2 60 Alan Bilgisi Soruları 0,8 120 TOPLAM Alan bilgisi sorularının dağılımı ise şu şekildedir: Anayasa Hukuku 10 Medeni Hukuk 14 İdare Hukuku - İYUK 32 Borçlar Hukuku 14 Vergi Huk.-V. Usul Hukuku 28 İktisat 12 Maliye 10 TOPLAM 120 Yazılı sınavı kazanan adaylar, Adalet Bakanlığı tarafından sözlü sınava tabi tutulurlar. Hakim olmak isteyenlerin; Üst düzeyde akademik ve sözel yeteneğe sahip, İkna gücüne, sağlam bir mantık ve sezgiye sahip, Sosyal bilimlere ilgili ve bu alanda başarılı,

32 28 KAMU KESİMİ SINAVLARI Sorumluluk sahibi, Sabırlı ve anlayışlı, Tarafsız karar verebilen, Değişik görüşlere ve yeniliklere açık, araştırmayı seven, kimseler olmaları gerekir. Dolayısıyla, bunu tespit etmeye yönelik olarak, Adalet Bakanlığı nca yapılan sözlü sınavı sonucuna göre en yüksek nottan başlanarak aşağıya doğru kontenjan sayısı kadar aday sınavı asil olarak kazanmış olur. KAMU KESİMİ SINAVLARINA YÖNELİK ÖNERİLER Doğru strateji belirlemek gerekir. KPSS ye girerken, esas hedef alınan sınavlar düşünülerek çalışmak ve bunlara uygun derslere yoğunlaşmak gerekir. Önceki yıllarda KPSS ve ilgili alan sınavlarında çıkmış sorular iyi analiz edilerek, yapılacak sınavlar hakkında öngörülerde bulunulabilir. Hemen hemen bütün kamu sınavlarında sorular 4 temel alanda yoğunlaşır: Hukuk, İktisat, Maliye ve Muhasebe. Bu alanlarda eksiklik bırakmamak gerekir. Bir alanda yapılamayacak sorular diğer alanlardan telafi edilebilir. Hukuk alanında ayrıntılara önem verilmelidir. Özellikle mevzuata bakılmasında yarar bulunmaktadır. Eğer kişinin Hukuk dersleri iyi ise, Mikro ve Makro İktisada önem verilmelidir. Çünkü İktisat soruları genelde zordur ve bu alanda soru yapabilenler diğer adayların önüne geçmektedir. Seçimlik derslerin belirlenmesinde bilinçli davranılarak, sınavlarda sorulan alanlara ve derslere ağırlık verilmelidir. Her alanda bol bol soru çözmek gereklidir. Mezuniyet sonrası kariyer meslekler hakkında geniş bilgi için ilgili kurumların web siteleri takip edilmelidir. Kariyer meslek sınavları ile ilgili bilgi ve ilanlar için şu web sitelerini takip etmekte yarar vardır: