KAFKAS FİDANCILIK AŞILI CEVİZ FİDANI ÜRETİMİ

Transkript

1 KAFKAS FİDANCILIK AŞILI CEVİZ FİDANI ÜRETİMİ

2 FİDAN ÜRETİM AŞAMALARIMIZ Fidan üretimindeki ilk aşama tohumların toprak altına tek sıra halinde yerleştirilmesi ve örtülerek çimlenmeye bırakılması ile başlamaktadır.

3 Dört aylık çimlenme sonrası ceviz çöğürleri toprak üzerine çıkmaya başlayarak büyümelerini hızlandırmakta ve köklerin gelişimlerini yoğunlaştırmaktadır.

4 Toprağa ekilen tohumlar altıncı aylarına geldiklerinde belli bir seviyede kök ve gövde gücüne ulaşmışlar ve aşılanma yapılarak yeni çeşitler elde etmeye hazır duruma gelmişlerdir.fidan üretiminde aşılama olmazsa kurulacak olan ceviz bahçelerinden verim alınması söz konusu olamaz.

5 CEVİZ FİDANLARININ AŞILANMASI

6 AŞILAMANIN BİTİRİLMESİ Ağustos ayının sonu geldiği zaman aşılama bitirilerek aşılanmış fidanların kışa hazırlanması sağlanır ve fidanların üzerinden kış geçip nisan ayına gelindiğinde aşılanmış olan her fidanın aşı üstü tepeleri kesilerek uyanıp filiz sürmesi sağlanır. Bu aşılı ceviz fidanının ilk filizlenme görüntüleridir.

7 Artık yaz dönemi gelmiştir ve filiz sürmeye başlayan fidanların yaz ayı boyunca sulama ve gübreleme ile büyümelerinin devam etmesi sağlanır Ağustos ayının sonuna kadar bakımları devam eden fidanların artık gelişimleri tamamlanmıştır.kış döneminde yapraklarının dökülmesi beklenir.yaprak dökümleri tamamlandığında fidanlar sökülerek satış deposunda fidan kökleri nemli kum içerisine alınarak satışa hazır hale getirilir. Tohumların ekilmesinden satışa kadar geçen süre 2 yıldır.

8 2 yılın sonunda fidanların sökülmesi depo alanında gömüye alınması ve satışa sunulması.

9 Fidan satışları ve sevkiyatlar

10 Fidan dikimi Fidan dikimi öncesi arazide fidan dikim sıraları belirlenir ve bir kepçe yardımı ile 6x6 mesafe baz alınarak 1 metre derinlik 1 metre genişlikte fidan çukurları açılarak çıkarılan toprak yanmış hayvan gübresi, leonardit gibi gübrelerle harmanlanarak verimi arttırılıp çukura geri kapatılır. Bu sayede toprağın rahatlaması ve Ph oranının iyileşmesi sağlanarak fidan gelişim evresindeyken rahat kök atması sağlanır. Önceden hazırlanmış çukurların merkez noktasına fidanların aşı yeri toprak üstünde kalacak şekilde dikim yapılır ve toprak sıkıştırılarak can suyu verilir. Fidan kökleri çukura yaygın şekilde konmalıdır. Yeni dikilen fidanların büyüme döneminde çevresinde yabani otlar olmamalıdır, derine inen pulluk ve benzeri tarım aletleri ile sürüm yapılmamalıdır. Yabani otla mücadele ilaçlama ile yapılmalıdır. Yeni dikilen fidanların gelişimi sulama ile yakından ilgilidir. Susuz kalan fidanların ya gelişimleri durur yada ölürler. Yeni dikilen fidanlar rüzgarda yerinden oynamaması için herek yardımı ile sabitlenir.fidan uyanıp filiz sürmeye başladığında aşı üzerinden gözden kesilir ve filizler cm uzadığında diğer filizlerde gövdeye sıfır kesilip ilk yaz tek bir sürgünün büyümesi sağlanır. Bu işlem yeni dikilen fidanın öncelikle kökünün toprak altında gelişimini destekler ve lider dal dediğimiz ağacın ileriki dönemde ana gövdesini oluşturacak olan dalı elde etmemizi sağlar.

11 FİDAN ÇEŞİTLERİMİZ CHANDLER 1960 yılında Pedro x UC çaprazlamasından elde edilmiştir. Yan dallardan meyve verme oranı % dır. Fernette cinsi ceviz çeşidi ile tozlama yapılır. Chandler çeşidi iç ceviz yetişitiriciliği en uygun çeşit olarak kabul edilir. Kabuklu ağırlık 13 gram olup iç oranı %49 iç ceviz ağırlığı 6.3 gramdır. Açık renkli iç ceviz oranı % dür. Orta derece kuvvette gelişen çeşitte yarı dik taç gelişimi gözlenir. Geç yapraklanması nedeniyle bakteriyel yanıklığa daha dayanıklıdır. Meyve üzerinde etkili olan bakteriyel duyarlıdır mm kalibrede meyveler verir. Salkımında meyveleri 1-4 lü olur. İnce kabuklu az pürüzlü yapıdadır. Kuru ve taze ceviz olarak tüketilmeye elverişlidir. İlk bahar donlarını atlatabilen bir çeşittir. En çok satılan fidan çeşididir. İlk yıllardan itibaren ceviz yapmaya başlar.

12 FİDAN ÇEŞİTLERİMİZ FERNOR Franquette x lara melezidir. Fransız orijinli bir çeşittir. Fransa da son yıllarda kurulan kapama ceviz bahçelerinin büyük bölümü fernor ile kurulmaktadır.yan dallarda yoğun meyve kapasitesine sahip olan çeşit geç yapraklanıp bahar donlarından etkilenmez. Kabuklu meyve ağırlığı gr gr iç meyve oranı % arasında olup iç kalitesi çok iyidir. Orta güçte ve yarı dik gelişir.erken meyveye yatar ve ve verimlidir. Erkek çiçekler çok geç açar.tozlayıcı çeşit olarak ronde ve fernette kullanılmakla birlikte en çok tercih edilen tozlayıcı ronde dir. Meyvelerin % 40 ı 32mm çapında dır.iç randımanı ve kalibresi yüksek ince kabuklu beyaz içe sahiptir.bakteriyel yanıklığa karşı dirençli bir çeşittir.

13 FİDAN ÇEŞİTLERİMİZ FERNETTE Franquette x lara melezidir. Geç yapraklanan ve yan dallarda meyve veren bir çeşittir. Ekolojik koşullara göre değişmekle birlikte franquette çeşidinden 2-3 gün önce yapraklanır. Erkek ve dişi çeşitler mayıs ayında açar ve olgunlaşır. Orta kuvvette gelişir mm çapında meyveler yapar % iç meyve oranına sahiptir.dikimden sonra hızlı biçimde püskül üretir. Chandler çeşidi için mükemmel bir tozlayıcıdır. Fernette için franquette tozlayıcı olarak kullanılır.

14 FİDAN ÇEŞİTLERİMİZ FRANQUETTE Eski bir Fransız çeşididir. Kaliforniada yaygın olarak yetişitiriciliği yapılmış bir çeşittir. Meyve veriminin düşük kalması ağacın iri olması sebebi ile günümüzde sınırlı olarak dikilmektedir. Franquette ilk bahar geç donlarının görüldüğü bölgelerde ve yağmurların sık rastlandığı yerlerde kullanılır. Chandler ve hartly ceviz çeşitlerini tozlamada kullanılır. Küçük meyveli olup iç ağırlığı 5.3 gramdır iç oranı % iç rengi ise genellikle çok iyidir. Dik ve çok kuvvetli gelişim gösterir mm çap meyveler yapmaktadır. Meyvelerin % 70 inden fazlası 30mm çapından daha büyüktür. Uç dallarda meyve verip çok dik gelişir. Geç yapraklanır. Erkek çiçekler çok geçer açar.tozlayıcısı meylannoise ve ronde dir. Fransada adet Franquette ağacı bulunmakatadır. Bakteriyel yanıklığa dayanıklı bir çeşittir.

15 FİDAN ÇEŞİTLERİMİZ RONDE (rondedemontignac) Erken meyveye yatan çeşitler için ideal tozlayıcıdır. Bakteriyel yanıklık ve antroknoza duyarlıdır. Hızlı meyveye yatar. Verimlilik olarak orta iyi derecededir. Meyve çapı mm yuvarlak meyvelere sahip olup iç oranı %45-50 arasında değişmektedir. Nisan ayının sonlarına doğru zirai don görülen bölgeler verilen fernor çeşidi için en uygun yoğunlukta tozlama yapan çeşittir.

16 FİDAN ÇEŞİTLERİMİZ HOWARD Pedro x melezidir. % oranında yan dallarda meyve vermektedir. Yapraklanması yan dal verimi yüksek olan bie çeşide göre oldukça geçtir. Tozlayıcıları arasında cisco ve franquette bulunur. Meyvesi dört köşeli yuvarlak olup kabuk yapışması iyi olup iç ceviz ağılığı 6.5 gram açık renkli iç oranı ise %90-95 tir. İç randımanı %49 dur. Orta derecede gelişim gücüne sahip olan çeşidin ağaçları küçük orta irilikte olup chandler dan küçüktür. Verim ve meyve iriliğini muhafaza edebilmek için budama programı uygulanması gerekir. Sık dikime uygun yapıdadır. Bir çok yetiştirme bölgesinde yaz ortalarında yapraklarda solmalar görülebilmektedir. Geç yapraklanması nedeniyle diğer erkenci çeşitler kadar bakteriyel yanıklığa hassasiyet göstermeyebilir.

17 FİDAN ÇEŞİTLERİMİZ CİSCO Pedro x meylan melezi olan çeşit % 77 oranında yan dal verimine sahiptir. Erkenci çeşitlerden 25 gün daha geç yapraklanması bu çeşidin değerini geç yapraklanan ve yan dallarda yüksek meyve veren bir çeşit olarak arttırmaktadır. Çeşidin meyveleri ufak olup iç ceviz ağırlığı 5.7 gram iç ceviz oranı % 47 ve açık renk oranı 86 olup kabuk yapışması çok iyidir. Howard ve chandller gibi çeşitler için tozlayıcı olarak kullanılmaktadır. Dikine gelişim gösteren ağaç yapısının gelişme kuvveti orta seviyededir. Bu çeşitte verimliliği etkileyen en önemli faktör tozlanmadır. Ana ırk olarak kullanılmadan genel olarak tozlamada kullanılmaktadır.

18 FİDAN ÇEŞİTLERİMİZ LARA Yan dallarda meyve verip çok hızlı meyveye yatan bir çeşittir. 5. yaşında 1 ha dan (10.00m2) ortalama 1 ton verime ulaşılabilir. Sekiz ve dokuzuncu yaşlarda verim 4-5 tona çıkabilmektedir. Franquette ve fernetteden 10 gün daha erken yapraklanır. Tozlayıcıları franquette ve fernettedir. Lara çeşidi bakteriyel yanıklara karşı hassas bir çeşittir. Franquetteden önce hasat edilir mm büyüklüğünde ve mm çapında meyvelere sahiptir ve meyve ağırlıkları gramdır. İç oranı ise % arasıdır.

19 CEVİZLERDE TOZLAMA DÖLLENME BİYOLOJİSİ Cevizler tek evcikli bitkilerdir. Erkek ve dişi çiçekler aynı ağaçta farklı bölgelerde bulunur. Bir önceki gelişme döneminin sürgünleri üzerinde bulunan yan tomurcuklar dan oluşan püsküller erkek çiçekler, o yılki gelişme dönemine ait ilkbahar sürgünlerinin ucunda meydana gelen çiçekler ise dişi çiçekler olarak adlandırırlır. Çiçeklenme süresi gün arasında sürer. Polen yayılma süresi 8-15 gündür. En yoğun polen yayılımı ilk 5-6 gündür. Ceviz ağaçlarının tozlamasında böcekler ve kanatlılar rol almazlar bu yüzden farklı türde cevizleri birbirlerine tozlatırız. Diktiğimiz her 9 adet ana ırka karşılık bir adet tozlayıcı çeşit dikeriz. ( örnek vermek gerekirse 9 adet chandler a karşılık 1 adet fernette yada 9 adet fernora karşılık 1 adet ronde gibi ) Tozlama süresince bahçeler üzerinde sıfır rüzgarlı havada polenler 15 metre hafif rüzgarlı havada 150 metre mesafeye kadar tozlama yapabilirler.

20 CEVİZ AĞAÇLARININ BUDANMASI Ceviz ağaçlarını terbiye etmenin amacı,güçlü bir gövde geliştirmek ve bunun çevresinde kuvvetli ana dallar oluşturmak ve böylece ağır meyve,kar ve buz yüküne veya diğer olumsuz etkilere ağacı hazırlamaktır. Cevizler için değişik lider sistem terbiye tavsiye edilir. Bu sistemde merkezde bir lider dalın (gövdenin) yukarıya doğru dikine büyümesine izin verilir. Merkezi lider budamasında ana dalların terbiyesi yapılır. Bu sistem geniş açıyla gövdeye bağlanmış güçlü dalların oluşumunu teşvik eder. Dar açı ile gövdeye veya ana dallara bağlanmış olan dallar yapısal olarak zayıflatır. Dikim sırasında fidanın yaklaşık yarısı kesilir. Örneğin fidan 3 mt ise 1.5 mt ye indirilir;180 cm ise 90 cm'e indirilir. Fidan bu şekilde kesildikten sonra uca en yakın tomurcuk yukarı doğru dikine gelişecek olan uç sürgününü (merkezi lideri) oluştururken,bu arada ana dallarında gelişmesi arzu edilir. Birinci,ikinci,üçüncü büyüme mevsiminde ağacın çatısını oluşturacak olan üç veya beş dal seçilir. Fazla dallar kesilerek kaldırılır.bu arada ağacın tabanına yakın bölgedeki tomurcuklarda kaldırılır. Aksi halde bunlardan oluşacak sürgünlerin büyümeye ve ağacın gelişmesi istenen dallarıyla rekabet etmeye çalışırlar. Ana dalların arasına dikine olarak cm mesafe verilir. Bütün ana dallar ucun hemen altında oluştuğu durumlarda,dikim sırasında buradan kesim yapılmalıdır. Aksi halde yapı zayıf,şekil ise değişik doruk dallı değil,vazo (goble) olur. Sürgünler henüz küçük iken kesim yapılmalı,daha sonraki büyük kesimlerden sakınmalıdır. Bir dalın büyümenin başlangıcında dipten kesilmesi onun bir iki mevsim büyümesine izin verdikten sonra dipten kesilmesine göre bir ağaçta daha az kayba sebep olur. Bir sonraki budama da ilk dalların yüksekliği tedrici olarak arttırılır. Böylece alet ve makinenin alttan geçişlerine izin verilmiş olunur.

21 CEVİZLERDE GÜBRELEME Gübreleme modelinin oluşturulmasında toprak tipi, organik madde içeriği, kireç miktarı, ph değeri, çeşidin gelişme durumu, tüketim şekli, verim durumu esas alınmalıdır. Organik madde miktarı azaldığında azot verilmelidir. Organik madde miktarı arttığında azot azaltılmalıdır. Yine gelişme gücü yüksek olan çeşitlerde fosfor miktarı arttırılmalıdır. Çeşitlerden alınan verim arttıkça fosfor ve azottan gübreleme miktarıda arttırılmalıdır. Taze tüketilen çeşitlerde potasyumlu gübreleme miktarıda arttırılımalıdır. Kuvvetli gelişen çeşitlerle, verimi az olan çeşitlerde azotlu gübreleme miktarı azaltılmalı, zayıf verim veren çeşitler yine potasyumlu gübreleme miktarı azaltılmalıdır. Ayrıca potasyumlu gübreleme miktarı arttırılacak diğer bir durum ise verimi yüksek olan ağaçlardır.

22 CEVİZİN TİCARİ AVANTAJLARI CEVİZ BAHÇESİ KURMANIN AVANTAJLI YÖNLERİ Ceviz bahçesinin kuruluş masraflarını, bahçenin ekonomik ömrüne böldüğümüzde karşımıza hiç dikkate almayacağımız ölçüde çok düşük paralar çıkacaktır. Cevizin diğer meyve türlerine bir başka üstünlüğü ise çok iyi bir ihraç ürünü olmasıdır. Her ne kadar ülkemizin yetiştirdiği bir çok meyve türünü ihraç etme imkanına sahip olmakta,hiç bir meyve türünün ihracı ceviz kadar kolay değildir.bunun birkaç sebebi vardır. Şu şekilde sıralaya biliriz; 1.Cevizin depolanması diğer meyve türleriyle karşılaştırılmayacak kadar kolay ve ucuz olmasıdır. 2.Cevizin kendi kabukları içinde hiç bozulmadan depolanabilme süresi çok uzundur( ay).buda pazar baskısına karşı cevize direnme gücü verir. 3.Cevizin kabuklu ve iç olarak ihraç edilebilmesi onun pazar değerini arttırır. 4.Cevizin çok değişik amaçlarla kullanıla bilme özelliği onu yıl boyu aranan bir meyve durumuna sokar. 5.Ceviz çok uzak mesafelere kolay ve ucuz bir şekilde taşınabilir. Çünkü cevizin uzak mesafelere taşınmasında soğuk zincire gerek yoktur. 6.Tozlanma için arıya ihtiyaç duyulmaz.bu nedenle tozlanma sırasında olumsuz iklim şartlarından daha az etkilenir. 7.Ceviz mekanik olarak hasat edilebilir ve işlenebilir. 8.Diğer meyve türlerin de ekonomik ömrünü tamamlamış ağaçlar söküldüğünde yakacak odun olmaktan başka bir şansı yoktur. Oysa ceviz ekonomik ömrünü tamamladığında servet olarak karşımıza çıkar. Bilindiği gibi mobilya sanayisinin ana maddesi ceviz kerestesinin çok önemli bir ticari değeri vardır. 8.Cevizin sert kabuğu sunta sanayisi başta olmak üzere diğer bazı sanayi dallarında kullanılabilir. 9.Diğer meyve türlerine göre cevizin hastalık ve zararlılardan,etkilenme ihtimali çok düşüktür.