GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI TARIM REFORMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ KIRSAL KALKINMA VE KREDİLENDİRME DAİRE BAŞKANLIĞI

Transkript

1 GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI TARIM REFORMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ KIRSAL KALKINMA VE KREDİLENDİRME DAİRE BAŞKANLIĞI Harun GÖK Ziraat Yüksek Mühendisi EKİM-2015 ANKARA

2 YASAL DAYANAK Tarım Kanunu Ulusal Kırsal Kalkınma Stratejisi-UKKS Kırsal Kalkınma Eylem Planı Onuncu Kalkınma Planı Bakanlar Kurulu Kararı-KKYDP Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu- IPARD Programı Uluslararası İkraz Anlaşmaları 2/1/2014 tarihli ve 2014/5767 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı: 10/4/2014 tarihli ve sayılı Resmi Gezete ; Krediler T.C. Ziraat Bankasına devredildi. T.C. ZİRAAT BANKASI A.Ş. VE TARIM KREDİ KOOPERATİFLERİNCE TARIMSAL ÜRETİME DAİR DÜŞÜK FAİZLİ YATIRIM VE İŞLETME KREDİSİ KULLANDIRILMASINA İLİŞKİN UYGULAMA ESASLARI TEBLİĞİ (TEBLİĞ NO: 2014/8)

3 Tarım Kanunu Kanun Numarası: 5488 Kanun Tarihi: R. Gazete: Tarih: Sayı:26148 MADDE 15-Bakanlık,kırsal alanlarda tarım ve tarım dışı istihdamın geliştirilmesi, gelirlerin arttırılması ve farklılaştırılması, kadın ve genç nüfusun eğitim ve girişimcilik düzeyinin yükseltilmesine yönelik tedbirleri alır. Kırsal kalkınma program, proje ve faaliyetlerine ilişkin düzenlemeleri yapar ve kamu kuruluşları arasında koordinasyonu sağlar... Tarımsal Destekleme ve Yönlendirme Kurulu; MADDE 16-Bu Kanunun 17 nci maddesi ile verilen görevleri yerine getirmek üzere Tarımsal Destekleme ve Yönlendirme Kurulu kurulmuştur. Desteklenecek yatırım projelerinin konuları, desteklemelerin proje türleri bazında hangi oranlarda yapılacağı ve uygulamaya dönük diğer hususlar, Kurulun teklifi üzerine Bakanlar Kurulu tarafından belirlenir.

4 Tarım Kanunu MADDE 19 Tarımsal destekleme araçları şunlardır: a) Doğrudan gelir desteği: b) Fark ödemesi: c) Telafi edici ödemeler: ç) Hayvancılık destekleri: d) Tarım sigortası ödemeleri: e) Kırsal kalkınma destekleri: Kırsal gelirlerin artırılması ve çeşitlendirilmesi, kırsal altyapı, toplulaştırma, tarla içi geliştirme hizmetleri ve sosyal yapının güçlendirilmesi ile doğal kaynakların korunması ve geliştirilmesi amacıyla, kırsal toplum kesimlerinin birlikte veya ferdî olarak yürütecekleri yatırım projelerinin maliyetinin bir kısmı, masraf paylaşma esasına göre, Devlet tarafından karşılanır. f) Çevre amaçlı tarım arazilerini koruma programı destekleri: g) Diğer destekleme ödemeleri:

5 Kırsal Kalkınma Çalışmaları Ulusal Kaynaklı Projeler Dış Kaynaklı Projeler (İkraz Anlaşması) Avrupa Birliği Projeleri

6 1- ULUSAL KAYNAKLI PROJELER Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı (KKYDP) Tarımsal Desteklemeler Daire Başkanlığı Doğrudan Gelir Desteği vb. Düşük faizli kooperatif kredileri (GTHB ilgili birimleri) KOP-DOKAP-DAP ve GAP Eylem Planları kapsamında uyguladığı projeler.

7 2- DIŞ KAYNAKLI PROJELER PROJE ADI Proje Tutarı (Genel Bütçe) Proje Tutarı (Dış Kaynak) Toplam Proje Tutarı SÜRESİ Ardahan-Kars-Artvin Kalkınma Projesi Çoruh Nehri Havza Rehabilitasyon Projesi Rize Bayburt Gümüşhane illeri Kalkınma Projesi Göksu Taşeli Havzası Kalkınma Projesi Anadolu Su Havzaları Rehabilitasyon Projesi D. Karadeniz Böl. Tar. Ür. Ve Tek. Des. Prj. Sivas-Erzincan Kırsal Kalkınma Projesi Diyarbakır-Batman-Siirt Kalkınma Projesi

8 3- AB PROJELERİ IPARD PROGRAMI TOPLAM 42 İLDE Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK) ise 18 Mayıs 2007 tarih ve 5648 sayılı Kanun ile GTHB nın ilgili kurumu olarak kurulmuştur. IPA nın Kırsal Kalkınma bileşeni olan IPARD Programı 2008 yılında onaylandı. 1.Uygulama Dönemi İlleri 1 Amasya 11 Konya 2 Afyonkarahisar 12 Malatya 3 Balıkesir 13 Ordu 4 Çorum 14 Samsun 5 Diyarbakır 15 Sivas 6 Erzurum 16 Şanlıurfa 7 Hatay 17 Tokat 8 Isparta 18 Trabzon 9 Kahramanmaraş 19 Van 10 Kars 20 Yozgat 2.Uygulama Dönem İlleri 21 Ağrı 32 Erzincan 22 Aksaray 33 Giresun 23 Ankara 34 Karaman 24 Ardahan 35 Kastamonu 25 Aydın 36 Kütahya 26 Burdur 37 Manisa 27 Bursa 38 Mardin 28 Çanakkale 39 Mersin 29 Çankırı 40 Muş 30 Denizli 41 Nevşehir 31 Elazığ 42 Uşak

9 3- AB PROJELERİ KOD ALT TEDBİR ADI ve BÜTÇE KALEMLERİ UYGUN HARCAMA TUTARI ALT ve ÜST LİMİTLERİ EURO SÜT ÜRETEN TARIMSAL İŞLETMELERE YATIRIM HİBE DESTEK ORANLARI ET ÜRETEN TARIMSAL İŞLETMELERE YATIRIM % BÜTÇE KALEMİ 1 (KIRMIZI ET) BÜTÇE KALEMİ 2 (KANATLI ETİ) SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİNİN İŞLENMESİ VE PAZARLANMASI BÜTÇE KALEMİ - 1 (SÜT İŞLEME TESİSLERİ) % BÜTÇE KALEMİ- 2 (SÜT TOPLAYAN ÜRETİCİ ÖRGÜTLERİ) ET VE ET ÜRÜNLERİNİN İŞLENMESİ VE PAZARLANMASI BÜTÇE KALEMİ 1 (KIRMIZI ET İŞLEME VE PAZARLAMA) BÜTÇE KALEMİ 2 (KANATLI ETİ İŞLEME VE PAZARLAMA) MEYVE VE SEBZELERİN İŞLENMESİ VE PAZARLANMASI SU ÜRÜNLERİNİN İŞLENMESİ VE PAZARLANMASI ÇİFTLİK FAALİYETLERİNİN ÇEŞİTLENDİRİLMESİ VE GELİŞTİRİLMESİ YEREL ÜRÜNLERİN VE MİKRO İŞLETMELERİN GELİŞTİRİLMESİ YERELDE PROJELERİN DESTEKLENMESİ- LEADER YAKLAŞIMI YENİ ÇAĞRIDA : kırsal alt yapı ve eğitimin geliştirilmesi konulu projeler eklenecek HENÜZ UYGULANMADI 50%

10 IPARD PROGRAMI İLE 42 İLDE KIRSAL KALKINMAYA YÖNELİK 10 ANA DESTEK ALANIYLA TOPLAMDA 16 FARKLI SEKTÖRDEKİ YATIRIMLARA %50 İLE %65 E VARAN ORANDA HİBE DESTEĞİ VERİLMEKTEDİR.

11 TARİHÇE AB ile 2005 yılında Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA) oluşturulmuştur. İkraz Anlaşması ve 17/03/2005 tarihli ikraz tadilatına paralel olarak, Dünya Bankasından alınan kredi ile finanse edilen Köy Bazlı Katılımcı Yatırım Projesi (KBKYP) 16 pilot ilde başlatılmıştır. 2006/10016 Sayılı Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesine ilişkin Bakanlar Kurulu Kararına dayanılarak 16 pilot il dışında kalan 65 ilde, 2009 yılından itibaren 81 ilde tamamen tarımsal desteklemeler kaynağına dayalı Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı (KKYDP) başlatılmıştır. I yılları içersin de her yıl yayımlanan tebliğlerle Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı Tarıma Dayalı Yatırımlarda 3155 adet tesis tamamlanmış, tamamlanan bu tesislere 567 Milyon TL hibe ödemesi yapılmıştır yıllarında adet makine ekipmana 349 Milyon TL ödenmiştir. Toplam Hibe ödemesi 916 Milyon TL dir. II. Programda elde edilen başarılar ve sektörden programın uzatılmasına yönelik gelen talepler doğrultusunda 19/2/2011 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan 2011/1409 sayılı Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Hakkında Bakanlar Kurulu Kararı ile 01/01/ /12/2015 tarihleri arasında 5 yıl süre ile devam edilmesine karar verilmiş ve 2. beş yıllık döneme geçilmiştir.

12 Karar Tarihi: 19 Şubat 2011 Karar Sayısı:2011/1409 Bakanlar Kurulu Kararı Kırsal Kalkınma Destekleri Kapsamında Tarıma Dayalı Yatırımlar İle Makine Ekipman Alımlarının Desteklenmesine İlişkin Karar Bakanlar Kurulu Madde 11:Bu kararın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar, Tarımsal Destekleme ve Yönlendirme Kurulunun görüşü alınarak, Bakanlıkça her yıl çıkarılarak tebliğ ile belirlenir. MADDE 5 - (1) Karar, tarıma dayalı yatırımların desteklenmesiyle aşağıdaki konuları kapsamaktadır. a) Ekonomik yatırımlar, -Yeni yatırım tesisleri, -Kapasite artırımı ve teknoloji yenilenmesi, -Kısmen yapılmış yatırımların tamamlanması, -Alternatif enerji kaynakları kullanan seralar, -Jeotermal, Biyogaz, Güneş ve Rüzgar enerjisi kullanan tarımsal üretim tesisleri, -Koyun, keçi ve manda ile ilgili modern sabit yatırımlar, b) Toplu basınçlı sulama sistemi yatırımları.

13 AMAÇLARIMIZ Kırsal alanda; Doğal kaynaklar ve çevrenin korunmasını dikkate alarak; Kırsal gelir düzeyini ve sosyal standartları yükseltmek, Tarıma dayalı sanayi entegrasyonunu sağlamak, Küçük ve orta ölçekli işletmeleri desteklemek, Gıda güvenliğini artırmak, Pazarlama altyapısını güçlendirmek, Alternatif gelir kaynakları oluşturmak, Kırsal kalkınma çalışmalarının etkinliklerini artırmak, Hizmetlere erişimi arttırmak, Girişimcilik kapasitesi geliştirmek, Kırsal alanda kapasite oluşturmak. Toplu Basınçlı sulama sistemlerini geliştirmek, 13

14 Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı (KKYDP) TARIMA DAYALI YATIRIMLAR MAKİNE EKİPMAN ALIMLARI I- EKONOMİK YATIRIMLAR II- MUHTELİF MAKİNE EKİPMAN ALIMLARI TOPLU BASINÇLI SULAMA SİSTEMİ YATIRIMLARI III- TARLA İÇİ BASINÇLI SULAMA EKİPMANI ALIMLARI

15 EKONOMİK YATIRIM KONULARI TARIMSAL ÜRÜNLERİN İŞLENMESİ DEPOLANMASI, PAKETLENMESİ ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI KULLANAN SERALAR ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARINDAN ENERJİ ÜRETİM TESİSLERİ TARIMSAL ÜRETİME YÖNELİK SABİT YATIRIMLAR

16 KİMLER BAŞVURABİLİR? Tüm Yatırımlar için; Bakanlığın oluşturduğu çiftçi kayıt sistemi veya diğer kayıt sistemlerine kayıtlı ; Bireyler Şirketler Tarımsal amaçlı kooperatif, birlik ve üst birlikler kendi aralarında ortaklık yaparak başvurabilir. 16

17 Proje Katılım Oranları Ekonomik Yatırımlar ve Makine-Ekipman %50 Proje Sahibi %50 Hibe Desteği 17

18 PROJE DÖNGÜSÜ TEBLİĞİN VE UYGULAMA ESASLARININ YAYIMLANMASI Başvuruların (Online) alınması İl Proje Değerlendirme Rehberinin hazırlanması Başvuruların illerde (İl Proje Değ. Kom.) değerlendirmesi Bakanlığın (Merkez Proje Değ. Kom.) değerlendirmesi Programın açıklanması ve illere bildirilmesi Hibe sözleşmesinin illerde imzalanması İhale işlemlerinin ve uygulama sözleşmelerinin yapılması Yatırımın başlaması Gerçekleşmeler/Raporlamalar/ Nihai rapor /Ödemeler Projenin faaliyete geçmesi

19 EKONOMİK YATIRIMLARDA HİBEYE ESAS LİMİTLER 9. VE 10. ETAP Gerçek kişi başvurularında; Hibeye esas üst limit TL Hibe miktarı üst limit KDV Hariç TL Tüzel kişi başvurularında; Hibeye esas üst limit TL Hibe miktarı üst limit KDV Hariç TL 19

20 YILLARINDA YAPILAN YENİLİKLER; Ekonomik Yatırımlarda 9. Etap tebliği yayımlandı 2014/ / /5-2015/ /41.. nolu tebliğler 10. Etap tebliği yayımlandı 2015/ /35 nolu tebliğler İnternet ortamında tarim.gov.tr Başvuru Formu ve ekleri girişi İllere dosya verilmeyecek. Değerlendirme online Sistem üzerinden yapılacak. Program teklif listeleri illerde yapılır. Merkez Program teklif listeleri sistem üzerinde yapılır. İlin veri sisteminde ( SGB net- edys sistemi) onayladığı ödeme talepleri esas alınır. 9. ETAP ve 10. ETAP Süre uzatımı yapıldı. İmar ve ÇED İlk ödeme süresine kadar uzatıldı. Makine ekipman 2014 bütçe imkanları doğrultusunda makine ve ekipmana hibe desteği uygulaması yapılmıştır yılı için uygulama yapılmayacak. Bireysel sulamalar için ayrı tebliğ yayımlandı. Toplu basınçlı sulama sistemleri tebliğden çıkartıldı. Destekleme Daire Başkanlığı/Bankanın ödeme formatına uyum sağlandı.

21 9. VE 10. ETAP UYGULAMA İLLERİ VE KONULARI IPARD UYGULANAN 42 İLDE 1- Bitkisel ürün işlenmesi, paketlenmesi ve depolanması- Tohum işleme, paketleme ve depolama 2- Soğuk hava deposu 3- Çelik silo 4- Hayvansal orjinli gübre 5- Alternatif enerji kaynaklı sera 6- Alternatif enerji üretim konularında başvurular kabul edilir. 7-Hayvansal ürün işlenmesi, paketlenmesi ve depolanmasından ham deri işlenmesi IPARD UYGULANMAYAN 39 İLDE 1- Bitkisel ürün işlenmesi, paketlenmesi ve depolanması- yaş meyve sebze tasnifpaketleme-depolama (SHD)- Tohum işleme paketleme depolama 2- Soğuk hava deposu 3- Çelik silo 4- Hayvansal orjinli gübre 5- Alternatif enerji kaynaklı sera 6- Alternatif enerji üretim konularında YILLARINDA YAPILAN YENİLİKLER; YATIRIM PROJELERİNE GERİ ÖDEMESİZ HİBE DESTEĞİ 7- Tarımsal Üretime Yönelik Sabit Tesisler(ahır,ağıl,kümes,mantar,kültür balıkçılığı) 8- Hayvansal ürün işlenmesi, paketlenmesi ve depolanması 9- Su ürünleri işlenmesi, paketlenmesi ve depolanması konularında başvurular kabul edilir. 21

22 ALTERNATİF ENERJİLİ SERALAR 10. ETAP -Alternatif Enerjili seralar yeni tesis sayılır. -Dekara maliyet en fazla; -Topraklı seralarda TL/da -Topraksız seralarda TL/da -Topraksız sislemeli cam seralarda TL/da -Daha önce hibe desteğinden yararlanılan aynı sera için başvuru yapılamaz. -Daha önce hibeden yararlanmayan mevcut tesisler Alternatif Enerji üretim tesisi için Kap.Art.ve Tekn.Yenileme konusunda başvuru yapabilirler. En az 3 da/örtü altı kayıt sist. olacak. -Alternatif Enerji yeni tesis konusunda sunulan projede tesisin bir unsuru olarak kabul edilir. -Elektrik piyasasinda lisanssız elektrik üretimine ilişkin yönetmelik (2/10/2013 tarih ve sayılı) hükümlerine göre projelendirilmelidir. Yıllık iht. % 110 fazlası olabilir. Jeotermal kuyu maliyeti hibeye esas proje tutarının % 40'ını geçemez. 22

23 KIRSAL KALKINMA YATIRIMLARININ DESTEKLENMESİ PROGRAMI 9. ve 10. ETAP HİBEYE ESAS LİMİTLER YATIRIM KONUSU HİBEYE ESAS DESTEK PROJE TUTARI (TL) VERİLECEK İLLER I)Bitkisel Ürün Işlenmesi, Paketlenmesi Ve Depolanmasına Yönelik Yatırımlar Yaş meyve sebze tasnif, paketleme ve depolama* İL Tohum işleme, paketleme ve depolama İL Diğer bitkisel ürün işlenmesi, paketlenmesi ve depolanmasına yönelik yatırımlar İL II)Hayvansal Ürün Işlenmesi, Paketlenmesi Ve Depolanmasina Yönelik Yatırımlar Hayvansal ürün işlenmesi, paketlenmesi ve depolanması İL Ham deri işlenmesi İL III) Su Ürünleri Işlenmesi, Paketlenmesi ve İL Depolanmasi IV) Alternatif enerji kaynakları kullanan yeni sera İL V) Alternatif enerji kaynaklarından jeotermal ve biyogazdan ısı ve/veya elektrik üreten tesisler ile güneş ve rüzgar enerjisinden elektrik üreten tesislerin yapımına yönelik yeni tesisler İL VI) Çelik silo İL VII) Soğuk hava deposu İL VIII) Hayvansal orjinli gübre işlenmesi, paketlenmesi ve depolanması İL IX) Tarımsal üretime yönelik modern sabit yatırımlar Büyükbaş Küçükbaş Kanatlı İL Kültür balıkçılığı Kültür mantarcılığı

24 KKYDP EKONOMİK YATIRIMLAR PROJELERİN SEKTÖREL DAĞILIMI ( ) Kırsal Kalkınma Ekonomik Yatırım Destekleri ( ) Proje Konuları Biten Proje Sayısı Ödenen Hibe Miktarı (TL) Bitkisel Ürün İşlm ve Paket Hayvansal Ürün işlm. ve Pakt Çelik Silo (Tarımsal Ürünlerin Depolaması) Alternatif enerji kullanan seralar Soğuk Hava Deposu Su ürünleri işleme ve paketlenmesi Toplu Basınçlı Sulama Yatırımları Hayvansal Orjinli Gübre İşlenmesi Paketlenmesi Tarımsal Üretime Yönelik Modern Sabit Yatırımlar Alternatif Enerji Üretimi TOPLAM Kaynak: Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Not: 2015 OCAK ayı sonu itibariyle gerçekleşen değerlerdir.

25 KKYDP EKONOMİK YATIRIMLAR PROJELERİN SEKTÖREL DAĞILIMI ( ) TOHUM İŞLEME, PAKETLEME VE DEPOLAMA TESİSLERİ Bitti Devam Ediyor Toplam İLİ Ödenen Hibe Ödenen Hibe Ödenen Hibe Proje Sayısı (TL) İstihdam Proje Sayısı (TL) İstihdam Proje Sayısı (TL) İstihdam ADANA ADIYAMAN AFYONKARAHİSAR AMASYA ANKARA ANTALYA AYDIN BALIKESİR BATMAN BİTLİS BURSA ÇORUM DENİZLİ DİYARBAKIR EDİRNE ERZURUM ESKİŞEHİR GAZİANTEP HAKKARİ HATAY İZMİR KARAMAN KIRŞEHİR KONYA MARDİN MUŞ NİĞDE SAMSUN SİİRT SİVAS ŞANLIURFA TEKİRDAĞ VAN YOZGAT Genel Toplam

26 KIRSAL KALKINMA YATIRIMLARININ DESTEKLENMESİ PROGRAMI GENEL ÖDEME TABLOSU ( ) ALINAN MAKİNE-EKİPMAN ( ) YILLAR MAKİNE-EKİPMAN /Adet) ÖDEME MİKTARI (TL) 2007 Makine-Ekipman Makine-Ekipman Makine-Ekipman Makine-Ekipman Makine-Ekipman Makine-Ekipman Makine-Ekipman Makine-Ekipman Makine-Ekipman TOPLAM YILLARI ARASINDA BİTEN EKONOMİK PROJELERE ÖDENEN TOPLAM HİBE MİKTARI YILLARI ARASINDA DEVAM EDEN EKONOMİK PROJELERE ÖDENEN TOPLAM HİBE MİKTARI EKONOMİK PROJELERE ÖDENEN TOPLAM KKYDP TOPLAMI

27 KIRSAL KALKINMA YATIRIMLARININ DESTEKLENMESİ PROGRAMI YILLAR İTİBARİYLE GENEL ÖDEME TABLOSU ( ) TL TL PROGRAM TOPLAM(TL) PROGRAM TOPLAM(TL) KBKYP KBKYP KKYDP KKYDP TOPLAM TOPLAM

28 KKYDP EKONOMİK YATIRIMLAR PROJELERİN GENEL DURUMU ( ) ETAP Uygun Görülen Proje Sayısı Programa Alınan Proje Sayısı Sözleşme İmzalamayan Proje Sayısı Hibe Sözleşmesi İmzalayan Proje Sayısı Fesih/ İptal Edilen Devam Eden Biten Projeler 1. Etap Etap Etap Etap Etap Etap Etap Etap Etap Etap TOPLAM

29

30 TEŞEKKÜRLER 30