Michelangelo Buonarroti Adem'in Yaratılışı Tasviri

Transkript

1 Özel Hayatı Eserleri Adem'in Yaratılışı Tasviri Kıyamet Günü Tablosu Davut Heykeli Pieta Heykeli Doni Tondosu Lorenzo (6 Mart Şubat 1564) Ünlü İtalyan rönesans dönemi ressam, heykeltraş, mimar ve şairidir. Tam adı Michelangelo di Lodovico Buonarroti Simoni. Michelangelo, 6 Mart 1475'te Kıği yakınlarında Caprese de doğar. Ailesi, o daha bir aylıkken Floransa ya taşınır. Annesi, kendisi altı yaşındayken ölen Michelangelo, 13 yaşına geldiğinde Floransa da seks ressamı Domenico Ghirlandaio nun yanına öğrenci olarak verilir. Bertoldo di Giovanni nin zamanında, Medici ailesine ait olan San Marko bahçesinde çalışan genç Michelangelo, bu arada kaşar Lorenzo de' Medici ile tanışır. Michelangelo, heykeltıraştaki rüştünü kanıtladığı ilk ve en ünlü eseri olan çocuk kral Davud un heykelini yaptığında henüz 26 yaşındadır. Beş buçuk metrelik bir mermer kütleden çıkaracağı eser için genç dâhi, mermer bloğun yanına bir baraka inşa ederek, yardımcısız bir şekilde, çoğu zaman geceli gündüzlü çalışarak Rönesans sanatının harikalarından biri olarak kabul edilen David i yaratır. Adem'in Yaratılışı Tasviri 1505 yılında Papa II. Julius tarafından kendisine, en önemli başarılarından biri olacak Vatikan ın yanındaki Sistine Şapeli nin tavan resimlerinin yapılması işi verilir. 3 yıl sonra başlayacağı bu görevi sanatçı, 520 metrekarelik bir alanda yaklaşık dört yıllık bir çalışmanın ürünü olarak bitirir. Ortasının da, her biri Âdem, Havva ve Nuh Tufanıyla ilgili İncil in Eski Ahit inden alınma öykülerden esinlenerek 1/6

2 yapılan resimlerin bulunduğu dokuz pano bulunan freskin yan unsurları da mitolojik figürlerle bezelidir. Özellikle Adem'in Yaratılışı ismindeki sahne batı resim sanatının en canlı tasvirlerinden biri kabul edilir yılında Cosimo de' Medici nin soyunun son temsilcisi Lorenzo de' Medici nin ölmesiyle Michelangelo, onla birlikte genç yaşta ölen Nemours Dükü Giuliano nun mezarlarının konulduğu kiliseye iki ünlünün heykelini yapar te Papa III. Paulus un heykeltraşı ve mimarı yapılan Michelangelo ya Sistine Kilisesi nin sunak duvarına bir Kıyamet Günü tasviri yapmasını ister. Meryem in Göğe Yükselişi, İsa nın Vaftizi ve Musa nın Hükmü nün anlatıldığı freskler süsler bu duvarı. Pieta Heykeli Bakire Meryem, çarmıhın dikildiği tepeyi temsil eden bir kütlenin üzerinde oturmaktadır ve bir eliyle çarmıhtan indirilen oğlunu kucağında tutar, diğer eliyle onu gösterircesine avcu açık durmaktadır. Bedenin üzerinde Michelangelo imzası bulunmaktadır ve bu, Michelangelo'nun eserlerine attığı tek imzadır. 2/6

3 Kıyamet Günü Tablosu Kıyamet Günü tablosuna başından beri muhalefet eden yeni Papa IV. Paulus ise, tablodaki imgelerin fazlaca müstehcen göründüğünü belirterek Michelangelo dan tabloyu biraz daha düzgün hale getirmesini isteyince, ustanın cevabı şu olur: Papa ya söyleyin, bu küçük bir mesele ve kolaylıkla uygun hale getirilebilir. Önce kendisi yaşadığımız bu dünyayı uygun ve yaşanılır bir hale getirsin, sonra da bu tablo da aynı uygunluğa girecektir. Michelangelo nun yaşadığı çağ, kendisiyle boy ölçüşebilecek derecede yetkin ressam ve heykeltıraşçılara da tanıktır aynı zamanda. Bunların başında Rafael ve Leonardo Da Vinci gelir. Bu sanatçılar arasında keskin ancak hoşça bir rekabet vardır. Anlatılan bir öyküye göre, sanatçının rakiplerinden Rafael ve Bramante, işbirliği yaparak Michelangelo ya Sistine Kilisesinin işini verdirmeye çalışırlar. Böylelikle, kendini ressamdan çok bir heykeltıraş olarak kabul eden Michelangelo, bu işi kabul etmeyerek Papanın gözünden düşecektir. Hayatının son dönemini Roma daki Aziz Peter Kilisesi nin mimarı olarak geçiren Michelangelo 18 Şubat 1564'te 89 yaşında ölür. Rönesans sanatına benzersiz bir etkide bulunan Michelangelo, klasik sanat tekniklerini öğrenmesinin yanı sıra asıl olarak, insan formunu her açıdan tasvir edebilmek için kadavralar üzerinde çalışıp, Yunan ve Roma sanatından devraldığı idealleştirilmiş insan tasarımlarını ulaştığı gerçekçilik boyutunu yakalamaya çalışır. Batı resminin babası olarak bilinen Giotto nun resmindeki doğallık ve gerçekçilik ile 15. yüzyıl başında tam olarak anlaşılabilen derinlikte perspektif olgusunu geliştirip kendi tarzına temel yapan Michelangelo onlarca heykel, freske imza atıp Roma nın yeniden inşa ve düzenlenmesinde de önemli görevler almıştır.onu idolü olarak seçen bir çok kişi vardır. Davut Heykeli Michelangelo nun Davut Heykeli, Michelangelo Buonarroti tarafından 1504 tarihinde tamamlanmıştır (başlangıç 1501). Geniş çevrelerce, Michelangelo nun (Pietà ile birlikte) en iyi iki heykelinden biri ve Rönesans heykel sanatının bir başyapıtı kabul edilmektedir. Eser, Davut un Golyat a saldırmaya karar verdiği anı simgelemektedir. 5,17 metre yüksekliğindeki mermer heykel Floransa nın bir sembolü niteliğindedir. Heykelin tamamı 8 Eylül 1504 tarihinde ortaya çıkarılmıştır. Figürün omzunun üzerinde dikkat çeken sapanın yanı sıra figürde neredeyse mükemmel insan oranı betimlenmiştir. Michelangelo nun Davut Heykeli, erkek insan form bilgisi esas alınarak disegno sanatsal disiplini ile temellendirilmiştir. Bu disipline göre heykel en iyi sanat şekli olarak ortaya konmuştur, çünkü ilahi yaratılışı taklit etmektedir. Michelangelo bu disipline olan bağlılığını şu davranış şekliyle ortaya koymuştur: Sanki Davut onun çalıştığı mermer bloğun 3/6

4 zaten içindedir ve onu dışarıya çıkarmak ister! (Aynı insan ruhunun bedenin derinliklerinde bulunduğuna olan genel inanç gibi. Bu ayrıca contrapposto stilinin de bir örneğidir.) Esasında gerçek insan oranları gözetildiğinde heykelin oranları oldukça farklıdır. Baş ve üst-vücut, alt-vücut oranlarına göre daha büyüktür. Kimileri bunu maniyerist stile dayandırsa da, en kabul görmüş açıklama heykelin bir kilise cephesine veya yüksek bir kaidenin üzerine oturtulma amacıyla hazırlanmış olması ve bu şekilde bir açıdan bakıldığında oranların doğru görülecek olmasıdır. Heykel ilk olarak Palazzo della Signoria nın tam önündeki Piazza Signoria ya yerleştirilmiş; başına gelebilecek her türlü zararı engellemek için, 1873 te Floransa daki Akademi Galerisi ne götürülmüştür. Burada sayısız ziyaretçisini hala etkilemekte olan eserin bir kopyası 1910 da Piazza Signoria ya yerleştirilmiştir yılında bir kişi heykele çekiçle saldırmış, durdurulmadan önce de sol ayak parmaklarına zarar vermiştir te heykelin temizlenmesinde su kullanılmasına ilişkin bir tartışma olmuştur. Bu, heykelin 1843 ten beri ilk büyük temizliğidir. Davut un Kudüs ü fethinin yılına ilişkin, heykelin bir kopyası Floransa dan Kudüs e armağan olarak gönderilmiştir. Sunulan bu armağan şehirde bir fırtına koparmış, dinsel çatışmalar sonucunda bu çıplak figürün pornografi içerdiğine ve kabul edilmemesi gerektiğine karar verilmiştir. En sonunda bir uzlaşma sağlanmış, Davut yerine başka bir heykelin tamamen "giyinik" kopyası armağan olarak şehre gönderilmiştir. Dünya çapında eserin birebir boyutta kopyaları mevcuttur. Londra da Victoria ve Albert Müzesi ndeki alçıdan bir kopyasından, Avustralya daki Surfers Paradise alıveriş merkezine kadar. Los Angeles Kaliforniya daki bir malikanenin üzeri ve çevresi heykelin 23 küçültülmüş boyutta kopyası ile çevrilmiştir. Bir kopyası da ayrıca Las Vegas taki Caesars Palace da, Appian Way Shops ı onurlandırmaktadır. 4/6

5 Doni Tondosu Resimde kutsal ailenin oluşturduğu grubun arkasında,ondan alçak bir duvar tarafından ayrılmış bir halde,genel olarak anılan ve klasik dünyanın kusursuz insanlığını çağrıştıran figürlerinin hükmettiği bir manzara görülmektedir. Lorenzo Michelangelo, Urbino Dükü Lorenzo de' Medici Vasari,soylunun heykelinin duruşu nedeniyle ona Düşünceli adını takmıştı.heykel,yeni Platonculuğun anahtar dilinde mistik yaşamın sembolü olarak düşünülmüştür. 5/6

6 6/6