TEMİZ ÜRETİM (EKO - VERİMLİLİK)

Transkript

1 TEMİZ ÜRETİM (EKO - VERİMLİLİK) SANAYİDE KULLANILAN VERİMSİZ ELEKTRİK MOTORLARININ DÖNÜŞÜMÜ ÇALIŞMALARI HIZLA DEVAM EDİYOR Ankara da düzenlenen toplantı, Müsteşar Yardımcısı Yunus Emre KARAOSMANOĞLU başkanlığında gerçekleştirildi. imkânların karşılıklı olarak değerlendirilmesi olduğunu vurguladı. Karaosmanoğlu nun açılış konuşmasının ardından, Bakanlığın bu alanda yürüttüğü çalışmalara ilişkin bilgilendirme sunumu VGM Sanayi ve Teknoloji Uzmanı M. Hürol Mete tarafından yapıldı. Ardından, Kalkınma Bankası Daire Başkanı M. Serdar Kabukçuoğlu, Kalkınma Bankası nın Sanayide Verimsiz Elektrik Motorlarının Dönüşümü Programına Bakış Açısı na ilişkin bir sunum yaptı. Onuncu Kalkınma Planı kapsamında yer alan Sanayide Enerji Verimliliğinin Geliştirilmesi bileşeni eylem planı Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı nın sorumluluğunda yürütülmekte olup söz konusu bileşenin en önemli alanlarından biri, Sanayide Kullanılan Verimsiz Elektrik Motorlarının Dönüşümü dür. Bu kapsamda, Verimlilik Genel Müdürlüğü (VGM) koordinasyonunda oluşturulan çalışma grubu konuyla ilgili tüm tarafların katılımıyla çalışmalarını sürdürmektedir. Bu çalışmalar doğrultusunda, Sanayide Kullanılan Verimsiz Elektrik Motorlarının Dönüşümü toplantıları 1 Aralık ta Ankara da, 4 Aralık 2014 tarihinde ise Kayseri de gerçekleştirildi. Yerli üreticilerin yüksek verimli motor üretimine yönelik yatırımlarının desteklenmesi için VGM ev sahipliğinde 1 Aralık 2014 tarihinde Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ASO Toplantı Salonu nda gerçekleştirilen toplantı, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Yunus Emre Karaosmanoğlu nun açılış konuşmasıyla başladı. Müsteşar Yardımcısı Karaosmanoğlu konuşmasında, Türkiye de 2007 yılında Enerji Verimliliği Kanunu nun yürürlüğe girmesinin ardından enerji verimliliği konusunda bazı destek ve teşviklerin uygulamaya konulduğu ancak elektrik motorları özelinde henüz bir önlemin ya da programın oluşturulmadığından bahsetti. Karaosmanoğlu, toplantının amacının elektrik motorlarının dönüşümü alanında Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı koordinasyonunda yürütülen çalışmalar çerçevesinde, ilgili taraflarla ihtiyaç ve Dönüşüm programının hedef kitlenin ihtiyaçlarına uygun şekilde tasarlanması amacıyla kamu ve özel sektör temsilcilerini bir araya geldiği ve büyük bir kısmı motor üreticileri olmak üzere 43 kişinin katıldığı toplantıda, sunumların ardından öneri ve değerlendirmeler bölümüne geçildi. Bu bölümde elektrikli motor üreticileri konuyla ilgili görüşlerini belirterek motor dönüşüm programının etkin bir şekilde tasarlanmasında kendi üzerlerine düşen tüm görevleri yapmak için hazır olduklarını ifade ettiler. Toplantıda Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı temsilcileri, yerinde denetimlerin başlatılacağını ve bu denetimin üreticiyi olduğu kadar tüketiciyi de kapsayacağını ifade ederek, motorların etiketlenmesi ve denetlenmesi için bir ekip oluşturulduğu ve 2015 yılı başından itibaren denetimlerin başlatılacağını belirttiler. Kalkınma Bankası temsilcileri ise, dönüşüm programını motor üreticileri ve elektrik motoru talep edenler açısından ele alarak her iki tarafın ihtiyaçları 50

2 doğrultusunda bir finansman programının tasarlanması gerektiğini vurguladılar. Motor üreticileri ise dönüşüm programının somut bir aksiyon planına dönüşmesinden ve laboratuvar kurulmasından duydukları memnuniyeti dile getirerek, Türkiye için dolaylı finansal destekler yerine doğrudan (hibe) teşviklerin hızlı geri dönüş açısından daha anlamlı olduğunu ifade ettiler. Bunlara ek olarak, görece diğerlerinden daha büyük olan üreticiler ilgili mevzuatın yürürlüğe gireceği tarih olan 1 Ocak 2015 için büyük ölçüde hazır olduklarını ve ilgili yatırımı yaptıklarını belirttiler. Üreticiler ayrıca, konunun elektrik motoru kullanan sanayicilerin nezdinde de ilgi görmesinin gerekliliğini vurguladılar. Son bölümde, konuyla ilgili olarak yeniden bir araya gelinerek program ile ilgili gelişmelerin paylaşılacağı belirtildi. Toplantı Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Yunus Emre Karaosmanoğlu nun konu hakkındaki genel değerlendirmeleriyle son buldu. Sanayide Elektrik Motorları Dönüşüm Programı Değerlendirme Toplantısı - Kayseri Elektrik motorlarının nihai kullanıcısı konumunda olan ve verimli motorlara dönüşüm sağlaması beklenen firmaların yatırımlarının desteklenmesi amacıyla da 4 Aralık 2014 tarihinde Kayseri OSB Toplantı Salonu nda bir toplantı gerçekleştirildi. Toplantı, dönüşüm programının hedef kitlenin ihtiyaçlarına uygun şekilde tasarlanması ve esas olarak dönüşümü gerçekleştirilecek motorların kredi ve hibe koşullarının belirlenmesi amacıyla motor kullanıcılarını (tüketici tarafı) bir araya getiren toplantıya yaklaşık 75 kişi katıldı. Toplantı, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Kayseri de düzenlenen toplantı sonrasında işletmelere inceleme ziyaretinde bulunuldu. Yunus Emre Karaosmanoğlu nun açılış konuşmasıyla başladı. Müsteşar Yardımcısı Karaosmanoğlu, konuşmasında Türkiye nin etkin bir motor dönüşüm politikası geliştirmek ve bunu ulusal boyutta hayata geçirmek durumunda olduğunu vurguladı. Açılış konuşmasının ardından, VGM Sanayi ve Teknoloji Uzmanı M. Hürol Mete tarafından Bakanlığın bu alanda yürüttüğü çalışmalara ilişkin bilgilendirme sunumu yapıldı. Bu sunumun ardından ise Kalkınma Bankası Daire Başkanı M. Serdar Kabukçuoğlu, Kalkınma Bankası nın Sanayide Verimsiz Elektrik Motorlarının Dönüşümü Programına Bakış Açısı konulu bir sunum yaptı. Toplantıda, Kalkınma Bankası yetkilileri, vadeli kredi verilmesinin fizibilitesini yapmak amacıyla Kayseri OSB den EVD firması tarafından analizleri yapılan 130 firmanın analiz verilerinin incelenmesine yönelik bir çalışma yapacaklarını ifade ettiler. KOSGEB Kayseri Hizmet Merkezi Müdürlüğü yetkilileri, firmaların Kalkınma Bankası aracılığıyla kullanacakları kredi faizleri için firmalara destek kullandırılabileceğini vurguladılar yılı destek programlarını açıklamak üzere olan ORAN Kalkınma Ajansı yetkilileri ise, Sanayide Elektrik Motor ve Motor Sistemlerinin Dönüşümü konusunun 2015 yılında Ajansın sunması düşünülen destek programları kapsamına alınmasının mümkün olduğunu belirttiler. Öneri ve değerlendirme bölümünde, elektrik motor tüketicileri (işletmeler) konuyla ilgili görüşlerini belirterek, motor dönüşüm programının etkin bir şekilde tasarlanması ve dönüşüm için gerekli yatırım kredisinden yararlanmak istediklerini ifade ettiler. Toplantı, Kayseri OSB yetkililerinin verimsiz motorların dönüşümündeki talep durumunu değerlendirmek üzere, firmalara yazı yazılarak bilgi toplayacağını ifade etmesiyle sonlandırıldı. Toplantı sonrasında üç işletmeye inceleme ziyaretinde bulunuldu. 51

3 TEMİZ ÜRETİM (EKO - VERİMLİLİK) SÜRDÜRÜLEBİLİR ÜRETİM SEMPOZYUMU NUN İKİNCİSİ İSTANBUL DA GERÇEKLEŞTİRİLDİ Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri IŞIK üniversite, sivil toplum ve özel sektör yönetici ve temsilcilerinden oluşan 200 ü aşkın davetli katıldı. Sempozyum kapsamında Firmalarda Enerji Odaklı Sürdürülebilir Üretim Uygulamaları ve Firmalarda Enerji Odaklı Yaşam Döngüsü Analizi (LCA) Uygulamaları başlıklı iki oturum düzenlendi. Çarpık Üretimin Yerini Sürdürülebilir Üretim Modeli Almalı Sempozyum da açılış konuşması yapan Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık, yeni bir üretim modelinin oluşturulması gerektiğini belirterek, Bu modelde üretim ve çevrenin korunması dengesini çok iyi kurmalıyız. Ne üretimden ödün vermeli ne de çevreye zarar vermeliyiz dedi. Bugünün dünyasının en büyük sorunlarından olan çarpık üretim anlayışının yerini almasını arzu ettikleri sürdürülebilir üretim modelini tartışmak için bir araya gelindiğini dile getiren Işık, dünyanın her alanda hızla büyüdüğünü ve büyürken de kaynaklarını hızla tükettiğini ifade etti. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Verimlilik Genel Müdürlüğü ile Boğaziçi Üniversitesi Sürdürülebilir Kalkınma ve Temiz Üretim Uygulama ve Araştırma Merkezi iş birliğinde Sanayide Dönüşüm için Yaşam Döngüsü Analizi ve Enerji Verimliliği temasıyla düzenlenen Sürdürülebilir Üretim Sempozyumu 2014, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık ın katılımıyla 9 Aralık 2014 tarihinde İstanbul da gerçekleştirildi. Boğaziçi Üniversitesi Albert Long Hall Kültür Merkezi nde düzenlenen Sempozyum a; Boğaziçi Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Gülay Barbarosoğlu, İstanbul Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, Verimlilik Genel Müdürü Anıl Yılmaz, Boğaziçi Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Sürdürülebilir Kalkınma ve Temiz Üretim Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Doç. Dr. Nilgün Kıran Cılız, oturum konuşmacıları ile kamu, TÜBİTAK-MAM bünyesinde, Çevre ve Temiz Üretim Enstitüsü nü kurduklarını, bu Enstitü nün, sanayide temiz üretim uygulamalarının yaygınlaştırılmasına ve teknolojilerinin geliştirilmesine yönelik faaliyet gösterdiğini belirten Bakan Işık, Verimlilik Genel Müdürlüğü koordinasyonunda, Temiz Üretim Merkezince yürütülen Sanayide Kaynak Verimliliği Potansiyelinin Belirlenmesi Projesi ni önemsediklerini vurguladı ve Bakanlık olarak yıllarını 52

4 kapsayan Ulusal Eko-Verimlilik/Temiz Üretim Programını da hazırladıklarını hatırlattı. Doğal kaynakları verimli kullanan çevre dostu uygulamalara geçilmesinin şart olduğunu belirten Işık, sürdürülebilir üretim modelinde kullanılan yöntem ve teknolojilerle daha az kaynak kullanımının mümkün olduğunun altını çizdi. Bakan Işık, 2013 te dünyanın en büyük ilk 10 ekonomisine girmeyi amaçlayan ülkemizin enerji kaynakları açısından dışarı bağımlı olduğunu belirterek enerji verimliliği alanında Bakanlık olarak yürüttükleri çeşitli çalışmalardan bahsetti. Konuşmasında ayrıca Türkiye'de üretilen elektriğin yaklaşık yarısının sanayi tesislerince kullanıldığını anımsatan Işık, Burada büyük bir tasarruf potansiyeli var, bu alana odaklanmamız gerekiyor. Biz de bu nedenle sanayide motor envanterinin çıkarılması, piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerinin etkinleştirilmesi, motor test laboratuvarının kurulması gibi çalışmalar başlattık. Sanayide tüketilen elektriğin yüzde 70 ten fazlasını düşük verimli elektrik motorları tüketiyor. Bakanlık olarak bunların yüksek verimli motorlarla değiştirilmesi için çalışmalar yürütüyoruz diye konuştu. Sürdürülebilir Üretim İçin Başarı Öykülerinin Paylaşılması Büyük Öneme Sahiptir Sempozyumun diğer açılış konuşmacısı Prof. Dr. Gülay Barbarosoğlu ise sürdürülebilir üretimin önemine değindiği konuşmasında, 2023 hedeflerine ulaşmak ve sürdürülebilir mevcudiyeti yakalamak için sürdürülebilir kalkınma ve sanayi üniversite iş birliğine öncelikli önem vermenin gerekliliğine dikkat çekti. Barbarosoğlu, Sürdürülebilir üretim; hızla gelişen sanayimizin; rekabet gücünü yükseltme yolunda, kaynakları en etkin şekilde kullanarak çevresel ve ekonomik kazanç sağlaması açısından son derece önemli bir araçtır. Sürdürülebilir üretim uygulamaları sonunda elde edilen başarı öykülerinin sanayicilere aktarılması ve bu konuda kamuoyu farkındalığının artırılması bu araçların yaygınlaştırılması açısından büyük öneme sahiptir diye konuştu. Endüstriyel ürün ve üretim süreçleri için Yaşam Döngüsü Değerlendirmesi çalışmalarının Türkiye de ilk olarak Boğaziçi Üniversitesi nde başlamış olduğuna dikkat çeken Barbarosoğlu, bu kapsamda disiplinlerarası ve çok disiplinli çalışmalarla ulusal ve uluslararası uygulamalı Ar-Ge iş birlikleri gerçekleştirmekte olduklarını aktardı. Bu çalışmalarda, yaşam döngüsü perspektifi ile ürün ve hizmetlerin çevre etkilerinin Boğaziçi Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Gülay BARBAROSOĞLU tüm yaşamları boyunca incelendiğini belirten Gülay Barbarosoğlu, üniversite bünyesinde yapılan çalışmalarda iyileştirme analizi ve sosyoekonomik değerlerin de entegre edilmesi ile sürdürülebilir üretim kapsamında bütüncül bir yaklaşım sunulduğunu sözlerine ekledi. Yaşam Döngüsü Analizi Çevre, Sanayi ve Tüketici Dostu Bir Yöntem İstanbul Sanayi Odası Başkanı Erdal Bahçıvan ise konuşmasında, sanayi ve ekonominin enerji yoğunluğunu azaltmak üzere enerji verimliliğine yönelik özel tedbirlerin alınması gerektiğini belirterek, Bürokrasinin azaltılması, yatırım kriterlerinin aşağıya çekilmesi ve sanayi kesimine daha fazla destek sağlanması, sanayimize ve ekonomimize çok büyük faydalar sağlayacaktır dedi. 53

5 TEMİZ ÜRETİM (EKO - VERİMLİLİK) Bahçıvan, üretimin kimilerinin sandığı gibi fabrikada başlayıp fabrikada biten basit bir süreç olmadığını belirtti ve Yaşam döngüsü analizi sanayinin sürdürülebilirliği açısından önem taşıyor. Bu çevresel etkilerin ölçümü açısından değil aynı zamanda ekonomik parametrelerin ölçülebilir bir yöntem olması açısından çevre, sanayi ve tüketici dostu bir yöntem. Akıllı şebekeler, akıllı şehirler ve yenilenebilir kaynakların çoğaldığı günümüzde ülkemizin enerji konusunda kat etmesi gereken daha çok yol var diye konuştu. Üretimin ham maddenin tedarik edilmesi aşamasından her türlü kaynak kullanımına, üretimden atıkların oluşmasına, nihai tüketiciye ulaştırılmasından geri dönüştürülmesine kadar uzanan çok karmaşık bir süreç olduğunu anlatan Bahçıvan, şunları kaydetti: Yaşam döngüsü analizi bilindiği gibi bir ürün veya hizmetin çevresel etkilerini bilimsel verilerle belirlemek, raporlamak ve yönetmek için kullanılan bir yöntem. Yaşam döngüsü analizi, sanayinin sürdürülebilir büyümesi ve uluslararası rekabet gücünün artırılması açısından çok önemlidir. Öyle ki, son yıllarda yaşam döngüsü analizinin, tekstil ve kimya sektörlerindekiler başta olmak üzere, firmalarımızın karar verme süreçlerinde giderek daha çok rol aldığını görüyoruz. Bahçıvan, İstanbul Sanayi Odası olarak her zaman çözümün bir parçası olmayı amaçladıklarını, bu doğrultuda sanayide dönüşüm için yaşam döngüsü değerlendirme ve enerji verimliliği konularına önem vermeye devam edeceklerini belirtti. İstanbul Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Erdal BAHÇIVAN Verimlilik Genel Müdürü Anıl YILMAZ 54

6 Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri IŞIK ın açılış konuşmasını yaptığı Sempozyuma çok sayıda davetli katıldı. Verimlilik Stratejisi İle Sürdürülebilir Üretim Çalışmalarına Daha Sistematik Bir Düzlemde Devam Ediliyor Verimlilik Genel Müdürü Anıl Yılmaz, konuşmasında Verimlilik Genel Müdürlüğü ve çalışma alanlarına değinerek; makro plan, program ve strateji belgelerinde sürdürülebilir üretim ve enerji verimliliği ile ilgili yer alan eylemlere vurgu yaptı. Bu kapsamda çevresel verimlilik ve kaynak verimliliği göstergelerinin geliştirilmesine ilişkin çalışmalarının devam ettiğini belirten Yılmaz, sanayideki kaynak verimliliği potansiyelinin belirlenmesine ve KOBİ lere yönelik verimlilik eğitimleri için model fabrika kurulmasına ilişkin iki ayrı yatırım projesi yürüttüklerinden bahsetti. Yılmaz, Verimlilik Genel Müdürlüğü olarak, Verimlilik Stratejisi ve Eylem Planı ( ) ve Ulusal Temiz Üretim/Eko-Verimlilik Programı nı ( ) hazırlamak suretiyle, konuyla ilgili çalışmalarına diğer kurumlarla iş birliği içinde, daha sistematik bir düzlemde devam ettiklerini dile getirdi. Sanayideki düşük verimli AC elektrik motorlarının dönüşümüne ilişkin kapsamlı bir çalışma başlattıklarını vurgulayan Yılmaz, önümüzdeki dönemde bu çalışmalara ilaveten sektörel kılavuzlar ve rehber dokümanların hazırlanması, sürdürülebilir üretim uygulamalarına yönelik finansal destek mekanizmalarının oluşturulması, Kalkınma Ajansları ile endüstriyel simbiyoz uygulamalarının 55

7 TEMİZ ÜRETİM (EKO - VERİMLİLİK) Firmalarda Enerji Odaklı Sürdürülebilir Üretim Uygulamaları başlıklı oturum Sanayi ve Teknoloji Uzmanı Hürol METE nin başkanlığında gerçekleştirildi. yaygınlaştırılmasına yönelik bilinçlendirme etkinlikleri ve ortak projeler yürütülmesi konularında da faaliyetler planladıklarını belirtti. Ülke Olarak Yerel Yaşam Döngüsü Veri Tabanına İhtiyacımız Var Boğaziçi Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Sürdürülebilir Kalkınma ve Temiz Üretim Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Doç. Dr. Nilgün Kıran Cılız, konuşmasına 2007 yılında kurulan Sürdürülebilir Kalkınma ve Temiz Üretim Uygulama ve Araştırma Merkezi hakkında bilgi vererek başladı. 5 yönetim kurulu üyesi, 20 akademik danışman ve 6 araştırmacının Merkez de görev yaptığını belirten Cılız, yaklaşık 10 yıldır LCA alanında çalışmalar yürüttüklerini aktardı. Cılız konuşmasında ayrıca Merkez tarafından geçmişte yürütülen ve önümüzdeki dönemde planlanan projeler hakkında bilgi verdi. Birçok ülkede yaşam döngüsü veri tabanlarının oluşturduğunu sözlerine ekleyen Cılız, ülkemizin bu alandaki eksikliğine dikkat çekerek yılları arasında bu konuda çalışmalar yürütmeyi amaçladıklarını ifade etti. Verimlilik Genel Müdürlüğü Sanayi ve Teknoloji Uzmanı Mevlüt Hürol Mete nin başkanlığında gerçekleştirilen Firmalarda Enerji Odaklı Sürdürülebilir Üretim Uygulamaları başlıklı birinci oturuma Türkiye Sürdürülebilir Enerji Finansman Programı (TURSEFF) Enerji Mühendisi Salih Türkay, Schneider Electric Enerji Verimliliği Danışmanı Mahmut Dede, İstanbul Kalkınma Ajansı, 56

8 Firmalarda Enerji Odaklı Yaşam Döngüsü Analizi (LCA) Uygulamaları oturumu Doç Dr. Nilgün CILIZ ın başkanlığında gerçekleştirildi. Planlama Programlama ve Koordinasyon Birimi Başkanı Süleyman Bayezit ve Enerji Verimliliği Derneği (ENVER-DER) Genel Sekreteri Yeşim Beyla konuşmacı olarak katıldılar. Boğaziçi Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Nilgün Cılız başkanlığında gerçekleştirilen Firmalarda Enerji Odaklı Yaşam Döngüsü Analizi (LCA) Uygulamaları başlıklı ikinci oturumda ise Eczacıbaşı A.Ş. Baxter Bakım Onarım Müdürü Serkan Şensoy, Arçelik A.Ş. Enerji ve Çevre Yöneticisi Fatih Özkadı, İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhr. Birliği (İKMİB) Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Necmi Sadıkoğlu ve Türkiye Sınai Kalkınma Bankası (TSKB) Mühendislik Müdürü ve Sürdürülebilirlik Komitesi Başkanı Hülya Kurt enerji verimliliğine yönelik kurumsal çapta yürütülen yaşam döngüsü analizi uygulamalarını katılımcılarla paylaştılar. Oturumlarda enerji verimliliği ve yaşam döngüsü analizi odağında gerçekleştirilen sürdürülebilir üretim uygulamalarına, bu alandaki finansal desteklere ve iyi örneklere, sanayide enerji yönetimi, kamu farkındalığı yaratma programları, enerji verimliliği finansmanı ve kimya sektöründe yaşam döngüsü değerlendirme çalışmaları gibi konulara yer verildi. 57