ÖABT SORU BANKASI. FEN BİLİMLERİ FEN ve TEKNOLOJİ KİMYA ÖABT ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ. Tamamı Çözümlü

Transkript

1 ÖABT 2015 Soruları yakalayan komisyon tarafından hazırlanmıştır. ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ ÖABT FEN BİLİMLERİ FEN ve TEKNOLOJİ KİMYA SORU BANKASI Tamamı Çözümlü

2 KOMİSYON ÖABT Fen Bilimleri/ Fen ve Teknoloji Öğretmenliği Soru Bankası (KİMYA) ISBN Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti.ne aittir. Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri, kapak tasarımı; mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz. Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır. Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları satın almamasını diliyoruz. 2. Baskı: Mart 2015, Ankara Proje-Yayın Yönetmeni: Ayşegül EROĞLU Türkçe Redaksiyon: Elif KÜLAH Dizgi-Grafik Tasarım: Ahmet KİP Kapak Tasarımı: Gürsel AVCI Baskı: Ayrıntı Basım Yayın ve Matbaacılık Ltd. Şti. İvedik Organize Sanayi 28. Cadde 770. Sokak No: 105/A Yenimahalle/ANKARA ( ) Yayıncı Sertifika No: Matbaa Sertifika No:13987 İletişim Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARA Yayınevi: Yayınevi Belgeç: Dağıtım: Dağıtım Belgeç: Hazırlık Kursları: İnternet: E-ileti: pegem@pegem.net

3 ÖN SÖZ Sevgili Öğretmen Adayları, Bu kitap, Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS) Fen Bilimleri/ Fen ve Teknoloji Öğretmenliği Alan Bilgisi Testi (ÖABT-Kimya) kapsamındaki soruları çözmek için gerekli bilgi, beceri ve teknikleri edinmeniz ve soruları kolaylıkla çözebilmeniz amacıyla farklı soru çeşitleri ile kendinizi geliştirmeniz sürecinde siz değerli öğretmen adaylarımıza kılavuzluk etmek için hazırlanmıştır. Kitabın hazırlık aşamasında, sınav kapsamındaki temel alanlarda kapsamlı alanyazın taraması yapılmış, bu kitabın gerek ÖABT de gerekse gelecekteki meslek hayatınızda ihtiyacınızı maksimum derecede karşılayacak şekilde ve ÖABT de çıkan ve çıkacak sorularla paralel sorular içerecek nitelikte olması hedeflenmiştir. 19 bölümden oluşan kitabımızda, her biri ayrı konu başlığı altında 62 Testten ve 1020 sorudan oluşmaktadır. Detaylı, güncel ve anlaşılır bir dilde yazılan çözümlü anlatımları ve açıklamaları ile bu özgün sorular ÖABT de çıkacak sorularla konu ve tarz itibarıyla bire bir örtüşmektedir. Ayrıca kitabımızda, Testlerin karışık değil de konu başlıklarıyla ayrı ayrı verilmiş olması, hangi konuda eksikliğiniz olduğunu görmenizi ve konu anlatımlı kitabımıza başvurarak bu eksikliklerinizi tamamlamanızı sağlayacak ve size yol gösterecektir. Yoğun bir araştırma ve çalışma süreci ile hazırlanmış olan bu kitapla ilgili görüşlerinizi ve önerilerinizi bizimle aracılığı ile paylaşabilirsiniz. Kitabımızın hazırlanma sürecinde emeği geçen Gökhan Duygu, Doç. Dr. Serkan Yavuz, Yrd. Doç. Dr. Hamdi Özkan, Kerem Köker, Elif Külah ve dizgicimiz Ahmet Kip'e teşekkürü bir borç biliriz. Geleceğimizi güvenle emanet ettiğimiz siz değerli öğretmenlerimizin hizmet öncesi ve hizmet içi eğitimlerinde katkıda bulunabilmek ümidiyle Başarılar

4

5 İÇİNDEKİLER MADDENİN ÖZELLİKLERİ VE ÖLÇÜMÜ Test Çözümler...5 Test Çözümler...9 ATOMLARIN ELEKTRON YAPISI - MOLEKÜLLER VE İYONLAR Test Çözümler...15 Test Çözümler...19 Test Çözümler...23 Test Çözümler...27 Test Çözümler...31 Test Çözümler...35 PERİYODİK ÇİZELGE Test Çözümler...41 Test Çözümler...46 Test Çözümler...50 Test Çözümler...55 ELEMENTLER KİMYASI Test Çözümler...61 Test Çözümler...65 Test Çözümler...69 KİMYASAL TÜRLER ARASI ETKİLEŞİMLER Test Çözümler...75 Test Çözümler...79 Test Çözümler...83

6 vi GAZLAR, KATILAR VE SIVILAR Test Çözümler...89 Test Çözümler...94 Test Çözümler...99 Test Çözümler ÇÖZELTİLER VE FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ Test Çözümler Test Çözümler Test Çözümler TERMOKİMYA Test Çözümler Test Çözümler Test Çözümler Test Çözümler KİMYASAL KİNETİK Test Çözümler Test Çözümler Test Çözümler KİMYASAL DENGE Test Çözümler Test Çözümler Test Çözümler ASİTLER VE BAZLAR Test Çözümler...187

7 vii Test Çözümler Test Çözümler Test Çözümler Test Çözümler ÇÖZÜNÜRLÜK DENGESİ Test Çözümler Test Çözümler Test Çözümler REDOKS TEPKİMELERİ VE ELEKTROKİMYA Test Çözümler Test Çözümler Test Çözümler Test Çözümler ORGANİK KİMYAYA GİRİŞ Test Çözümler Test Çözümler Test Çözümler Test Çözümler ORGANİK BİLEŞİK SINIFLARI Test Çözümler Test Çözümler Test Çözümler Test Çözümler Test Çözümler...291

8 ORGANİK REAKSİYON MEKANİZMALARI VE SPEKTROSKOPİ Test Çözümler Test Çözümler STEREOKİMYA Test Çözümler TARAMA SORULARI Test Çözümler ÇEKİRDEK KİMYASI Test Çözümler Test Çözümler CEVAP ANAHTARI...341

9 MADDENİN ÖZELLİKLERİ VE ÖLÇÜMÜ

10

11 3 TEST Madde 4. I. 3,415 II Saf madde I Yukarıdaki sayıların bulundurduğu anlamlı rakam sayısı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? (I) (II) II Bileşik Homojen Karışım III A) 1 3 B) 3 5 Yukarıdaki şekilde boş bırakılan yerlere aşağıda verilenlerden hangisi getirilirse doğru bir sınıflandırma olur? C) 1 2 D) 4 5 E) 3 2 I II III A) Karışım Element Çözelti B) Karışım Element Heterojen karışım C) Karışım Metal Heterojen karışım D) Karışım Element Kolloid 5. A 2,050 B 0,00240 E) Arı madde Element Heterojen karışım Sayılarının bulundurduğu anlamlı rakam sayısı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? 2. SI birim sisteminde madde miktarının birimi aşağıdakilerden hangisinde doğru simge ile gösterilmiştir? A) m B) K C) mol D) cd E) o C 3. Helyum 445F de kaynayan ve en düşük kaynama noktasına sahip elementtir. Buna göre Helyumun kaynama sıcaklığı kaç Kelvindir? A) 8,15 B) 16,30 C) 26,60 D) 53,20 E) 106,4 (A) (B) A) 2 3 B) 4 3 C) 4 2 D) 2 2 E) sayısının, I. 7: 10 3 II. 7,0 : 10 3 III. 7,000 : 10 3 gösterimlerindeki anlamlı rakam sayısı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? I II III A) B) C) D) E) 1 1 4

12 4 7. Aşağıdakilerden hangisi maddenin kapasite özelliği değildir? A) Eylemsizlik B) Kütle C) Yoğunluk D) Hacim E) Tanecikli yapı 11. Aşağıdaki maddelerden hangisi heterojen karışım örneğidir? A) 22 ayar altın B) Gümüş para C) Kuru buz D) Meyve nektarı E) Maden suyu 8. I. CO 2 gazının kireç suyunu bulandırması II. Bronz heykellerin açık havada yeşil renk alması III. Toprak testideki suyun buharlaşması olaylarından hangilerinde kimyasal değişim gözlenir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III o C'deki su örneği 0 o C'ye kadar soğutulursa; I. Kinetik enerji, II. Moleküller arası uzaklık, III. Yoğunluk niceliklerinden hangilerinde azalma gözlenir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III 9. 85, 683 4, , 1 0, 024 I II toplama ve çıkarma işlemlerinde sonuçlar aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? (I) (II) A) 87,8 4,075 B) 87,783 4,07465 C) 87,7 4,07 D) 87 4 E) 87,78 4, Bir dikdörtgenin uzun kenarı 8,16 m kısa kenarı 5,1437 m'dir. Buna göre bu dikdörtgenin alanı kaç tane anlamlı rakam içerir? A) 7 B) 6 C) 5 D) 4 E) Aşağıdaki maddelerden hangisi arı maddedir? A) Gazoz B) Madeni para C) Kar tanesi D) Yoğurt E) Üzüm suyu 14. Ayrımsal damıtma yöntemiyle ayırma işleminde bileşenlerin, I. yoğunluk, II. kaynama noktası, III. çözünürlük niceliklerinden hangilerinin farklı olmasından yararlanılır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III

13 5 ÇÖZÜMLER 1. I karışım II element III heterojen karışım olarak sınıflandırılır. 4. I.de 4 tane II.de ise 5 tane anlamlı rakam vardır. Cevap D Cevap B 5. A = 4 tane B = 3 tane (0,00240) Cevap B 2. SI birim sisteminde madde miktarının birimi mol'dür. Cevap C 6. 7: 103 & 1 tane 7,0 : 103 & 2 tane 7,000 : 103 & 4 tane Cevap A 3. t( o 5 C) = 6 t( F) 32@ 9 5 = @ 9 = 265oCdir '. Buna göre He'nin KN = , 15 = 8, 15 Kdir '. Cevap A 7. Yoğunluk ayırt edici özelliklerden olup şiddet özelliğidir. Cevap C

14 6 8. CO 2 'nin kireç suyunu (Ca(OH) 2 ) bulandırması asit-baz tepkimesidir. Bronz heykellerin yeşermesi, oksitlenmesidir. Suyun buharlaşması fiziksel hâl değişimidir. Cevap C o 'de yoğunluk en fazladır. Sıcaklık 0 o C'ye düşerse yoğunluk azalır. Moleküller arası uzaklık artar. Kinetik enerji azalır. Cevap D 9. Toplama ve çıkarma sonucu, ondalık basamak sayısı en az olan nicelikteki ile aynı sayıda ondalık basamakla ifade edilir. 85, 683 4, , 0024, 87, 783 4, ABBC ABB BC.. tek basamaklı üç basamaklı olacak şekilde olacak şekilde yuvarlanır. yuvarlanır. 87,8 olur. 4,075 olur. Cevap A 13. Kar tanesi (H 2 O (k) ) arı maddedir. Cevap C 10. Çarpma işleminde sonuç kesinliği en az bilinen nicelikteki kadar anlamlı rakam içerir. 8,16 x 5,1437 & S ABBBC üç anlamlý beþ anlamlý rakam rakam işleminde sonuç 3 anlamlı rakam içermelidir. Cevap E 11. Meyve nektarı heterojen karışımdır. Cevap D 14. Ayrımsal damıtma sıvıların kaynama noktası farkından yararlanarak ayırma yöntemidir. Cevap B

15 7 TEST I II. 0, III. 0, anlamlı rakam sayısı Yukarıdakilerden hangilerinde anlamlı rakam sayısı doğru olarak verilmiştir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) I, II ve III 5. XO (g) ve X 2(g) maddeleriyle ilgili, I. Homojen olma, II. Arı madde olma, III. Moleküler yapılı olma niceliklerinden hangileri ortaktır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 2. I. Gümüş telin açık havada kararması II. Odun parçasının talaş hâline getirilmesi III. Havadaki SO 3 gazının asit yağmuru oluşturması IV. Bakır telin elektrik akımını iletmesi olaylarından hangilerinde kimyasal değişim meydana gelir? A) I ve III B) I, III ve IV C) II ve IV D) Yalnız III E) I, II ve III 3. Aşağıdakilerden hangisinin karşısında verilen özellik yanlıştır? Madde Özellik A) Taze sıkılmış nar suyu Heterojen Karışım B) Temiz hava Homojen Karışım C) Pirinç kapı kolu Homojen Karışım D) Kuru buz Bileşik E) 22 ayar altın Element 6. Aşağıdakilerden hangisi bir heterojen karışım örneği değildir? A) Mayonez B) Boya C) Sünger taşı D) Lehim E) Bulut 4. Sabit basınç ve sıcaklıkta madde miktarı ile doğru orantılı olarak değişir. Maddenin kapasite özelliğidir. Yukarıda bazı nitelikleri verilen özellik aşağıdakilerden hangisidir? A) Özkütle B) Kaynama noktası C) Kütle D) Genleşme Katsayısı E) Erime ısısı 7. Aşağıdaki ayırma yöntemlerinden hangilerinde bileşenlerin tanecik boyutu farkından yararlanılır? A) Ayrımsal damıtma B) Kristallendirme C) Diyaliz D) Ekstraksiyon E) Dekantasyon

16 8 8. a Özkütle 10. H 2 O(gaz) M BOŞ b 9. T 1 T 2 Sıcaklık ( o C) Yukarıda X katısına ait özkütle-sıcaklık grafiği gösterilmiştir. Buna göre, I. X'in normal erime sıcaklığı T 1 o C'dir. II. X maddesi eridiğinde hacmi artan bir maddedir. III. a - b aralığında X tanecikleri arasındaki uzaklık azalmıştır. IV. T 2 sıcaklığındaki X tanecikleri, T 1 sıcaklığındakine göre daha düzensizdir. yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? A) II ve IV B) I, II ve IV C) II, III ve IV D) I ve IV E) I ve III P k Basınç (atm) a b c d T k Sıcaklık ( o C) Arı X maddesine ait basınç-sıcaklık grafiğine göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) a noktasında katıdır. B) Üzerindeki basınç arttıkça erime noktası düşer. C) d noktasında buhardır, basınçla sıvılaştırılabilir. D) b noktasındaki fiziksel hâlinin belli bir şekli yoktur. E) c noktasından yeterince soğutulursa kırağılaşma gözlenir. 25 o H 2 O (Sıvı) yalıtılmış kap Şekildeki yalıtılmış sistemde buharı ile dengede H 2 O sıvısı bulunmaktadır. M musluğu açılıp yeniden denge kurulduğunda; I. Sıcaklık, II. Birim hacimdeki H 2 O (g) sayısı, III. Suyun buhar basıncı niceliklerinden hangilerinde değişme gözlenir? (Kapta yeterince su bulunmaktadır) A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 11. Arı Sıvı Buharlaşma ısısı (Kkal/mol) G 400 K 700 N 300 Arı G, K, N sıvılarının aynı koşullardaki buharlaşma ısılarına göre, I. En uçucu K sıvısıdır. II. Moleküller arasındaki çekim kuvvetleri K > G > N'dir. III. Aynı sıcaklıkta denge buhar basıncı en düşük olan N sıvısıdır. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III o C'de 10 g buz ile +25 o C'deki 34 gram su ısıca yalıtılmış bir kapta karıştırılıyor. Buna göre sistemin son hâli için aşağıdakilerden hangisi doğrudur? (C buz = 0,5 cal/g o C, C su = 1 cal/g o C, L buz = 80 cal/g) A) 0 o C'de su-buz karışımıdır. B) 0 o C'de yalnızca sudur. C) 0 o C'nin üzerinde sudur. D) 0 o C'de tamamen buzdur. E) 0 o C'nin altındadır.

17 9 ÇÖZÜMLER anlamlı rakam S 0, anlamlı rakam S 0, anlamlı rakam S Cevap D 6. Lehim homojen bir karışımdır, alaşımdır. Cevap D 7. Ayrımsal damıtma = Kaynama noktası Kristallendirme = Çözünürlük 2. Gümüşün kararması ve SO 3 gazının asit yağmuru oluşturması kimyasaldır. I. oksitlenme, III. asit-baz tepkimesidir. Cevap A Diyaliz = Tanecik boyutu Ekstraksiyon = Çözünürlük Dekantasyon = Yoğunluk Cevap C ayar altın homojen karışımdır. Cevap E 8. X maddesi T o 1 C'de erimektedir. Basınç belli olmadığı için T 1 için normal erime noktası ifadesi kullanılmaz. X katısı erirken yoğunluğu küçülüyor. Bu nedenle erirken hacmi artmıştır. a b aralığında X erimektedir. Sıcaklık artarsa düzensizlik artar. Cevap A 4. Kapasite özelliği kütle, hacim, eylemsizlik, tanecikli yapıdır. Cevap C 9. d noktası kiritik sıcaklığın üstünde olduğu için madde gaz hâlindedir. Kritik sıcaklığın altında buhardır. Cevap C 5. XO bileşik X 2 elementtir. Homojendirler, arı maddedirler, moleküllerden oluşurlar. Cevap E 10. Sıvılar buharlaşırken etraftan ısı alır. Kap yalıtılmış olduğu için sıcaklık düşer. Buna bağlı olarak birim hacimdeki H 2 O gaz sayısı ve buhar basıncı azalır. Cevap E