ANKARA ÜNİVERSİTESİ KALECİK MESLEK YÜKSEKOKULU PEYZAJ ve SÜS BİTKİLERİ PROGRAMI BİTKİ TANIMA III DERSİ DERS NOTU- 10

Transkript

1 Muscari botryoides (Üzüm sümbülü) Familya: Liliaceae Habitüsü: Çok yıllık, soğanlı, otsu bir bitkidir. Yaklaşık cm boylanır. Yaprakları: Mızraksı yaprakları uca doğru sivri olup, kalındır. Dipten itibaren çıkarlar. Çiçekleri: Salkım şeklindeki çiçekleri, aşağı doğru sarkan çan şeklindedirler. Mavi-mor tonlarındaki çiçekler ilkbahar aylarında açarlar. Üretimi: Soğanla üretilir. Ekolojik istekleri: Güneşli-yarı gölge yerlerde ye ılıman, nemli iklimlerde yetişir. Soğuklara dayaklıdır. Peyzajda kullanımı: Kaya bahçelerinde kullanılmaya uygundur. Ağaç ve çalıların altında, karışık düzenlenmiş çiçek tarhlarında kullanılabilir. Muscari botryoides Album (Beyaz üzüm sümbülü) Familya: Liliaceae

2 Santolina chamaecyparissus (Santolin, Lavantin) Familya: Asteraecea Habitüsü: Çok yıllık, 50 cm kadar boylanabilen, Herdemyeşil yoğun dallı bir bitkidir. Yaprakları: Gri- beyaz renkli yaprakları yaklaşık 2-4 cm uzunluğunda olup, yaprakçıklar ise 2 mm kadardır. Yapraklar aromatik kokuludur. Çiçekleri: Çiçekler uzunca bir sap ucunda yer alır ve sarı renklidir. Yaz aylarında açarlar. Üretimi: İlkbaharda veya çiçeklenme döneminin sonunda alınan çeliklerle çoğaltılabilir. Ekolojik istekleri: Ilıman iklim bitkisidir. Bol güneşli ve aydınlık yerlerden hoşlanır. Aşırı soğuklardan zarar görebilir. Peyzajda kullanımı: Kaya bahçelerinde kullanılmaya uygundur. Bordür bitkisi olarak tercih edilebilir. Yaprak rengi itibariyle fon bitkisi olarak tercih edilebilir. Kırmızı, sarı, turuncu vb. renkteki bitkilerle kullanıldığında estetik etkiler yaratılabilir. Budanarak şekil verilmeye uygundur.

3 Senecio cineraria (Kül çiçeği) Familya: Asteraecea Habitüsü: Çok yıllık, 1 metre kadar boylanabilen, herdemyeşil, yarı odunsu bir bitkidir. Yaprakları: Gri- beyaz renkli yaprakları yaklaşık 5-10 cm uzunluğunda, derin parçalıdır. Üzerleri yoğun tüylüdür. Çiçekleri: Çiçekler dal uçlarında şemsiye şeklindedir. Sarı renkli çiçekleri ilkbahar- yaz aylarında çiçeklenir. Üretimi: Tohumla veya çelikle üretilebilir. Ekolojik istekleri: Ilıman iklim bitkisidir. Bol güneşli ve aydınlık yerlerden hoşlanır. Şiddetli soğuklardan zarar görebilir. Peyzajda kullanımı: Kaya bahçelerinde kullanılmaya uygundur. Bordür bitkisi olarak tercih edilebilir. Yaprak rengi itibariyle fon bitkisi olarak tercih edilebilir. Kırmızı, sarı, turuncu vb. renkteki bitkilerle kullanıldığında estetik etkiler yaratılabilir. Budanarak şekil verilmeye uygundur.

4 Vinca major (Büyük yapraklı Cezayir menekşesi) Familya: Apocynaceae Habitüsü: Çok yıllık, sürünücü yapıda, Herdemyeşil bir bitkidir. Yaprakları: Yaprakları eliptik, sivri uçlu ve parlak yeşil renklidir. Yaprak kenarları düzdür. Çiçekleri: Çiçekler yaprak koltuklarında bulunur. 5 taç yapraklı ve mor- lila renklidir. İlkbahar-sonbahar ayları arasında çiçeklenir. Üretimi: Tohumla ve çelikle üretilebildiği gibi daldırma ve kökten ayırma yöntemiyle de çoğaltılabilir. Ekolojik istekleri: Ilıman iklim bitkisidir. Gölge alanlarda hoşlanır. Verimli toprakları tercih eder. Peyzajda kullanımı: Kaya bahçelerinde kullanılmaya uygundur. Ağaç ve çalıların altlarında, güneş görmeyen gölge yerlerde tercih edilebilir. Sürünücü özelliği ile herdemyeşil bir yer örtücü olarak kullanılabilir. Vinca major Variegata (Alaca yapraklı Cezayir menekşesi) Familya: Apocynaceae

5 Vinca minor (Küçük yapraklı Cezayir menekşesi) Familya: Apocynaceae Habitüsü: Çok yıllık, sürünücü yapıda, Herdemyeşil bir bitkidir. Yaprakları: Yaprakları uzunca eliptik, sivri uçlu ve parlak yeşil renklidir. Yaprak kenarları düzdür. Vinca major e göre yapraklar ufaktır. Çiçekleri: Çiçekler yaprak koltuklarında bulunur. 5 taç yapraklı ve mor- lila renklidir. İlkbahar-yaz aylarında çiçeklenir. Üretimi: Tohumla ve çelikle üretilebildiği gibi daldırma ve kökten ayırma yöntemiyle de çoğaltılabilir. Ekolojik istekleri: Ilıman iklim bitkisidir. Gölge alanlarda hoşlanır. Verimli toprakları tercih eder. Peyzajda kullanımı: Kaya bahçelerinde kullanılmaya uygundur. Ağaç ve çalıların altlarında, güneş görmeyen gölge yerlerde tercih edilebilir. Sürünücü özelliği ile herdemyeşil bir yer örtücü olarak kullanılabilir.

6 Yucca flamentosa (Avize çiçeği) Familya: Agavaceae Habitüsü: Çok yıllık, 2,5-3 metreye kadar boylanabilen, herdemyeşil bir bitkidir. Yaprakları: Yaprakları şerit şeklinde, kalın, yukarı doğru dik ve sivri uçludur. Yaprak uçları batıcıdır. Çiçekleri: Çiçekler 1-2 metre uzunluğundaki bir sap üzerinde bulunur. Çan şeklindeki beyaz- krem renkli çiçekleri aşağı doğru sarkık dururlar. Yaz ve sonbahar aylarında açarlar. Üretimi: Tohumla ve çelikle üretilir. Kök boğazından çıkan yavru bitkilerin ayrılması ile de çoğaltılabilirler. Ekolojik istekleri: Sıcak iklimleri ve bol güneşli yerleri sever. Soğuklara kısmen dayanıklıdır. Ankara koşullarında yetiştirilebilir. Peyzajda kullanımı: Geniş açık yeşil alanlarda soliter olarak kullanılabileceği gibi, gruplar halinde de kullanılabilir. Boylu bir bitki olduğu için diğer kısa boylu bitkilerle beraber kademe yapılarak kullanılabilir.

7 Salvia officinalis (Adaçayı) Familya: Labiatae Habitüsü: Herdemyeşil, çok yıllık bir bitkidir. Yaklaşık cm kadar boylanabilir. Yaprakları: Yaprakları uzunca eliptik şekilde olup tüylüdür. Keskin, aromatik kokuludur. Yaprakları çiçeklenme döneminden önce toplanıp kurutularak, çayı içilebilir. Çiçekleri: Çiçekler üst yaprakların koltuğunda 3-6 veya daha fazlası bir aradadır. Mavi-mor tonlarındaki ufak çiçekler yaz aylarında açarlar. Üretimi: Tohumla üretilir. Ekolojik istekleri: Bol güneşli yerleri sever, ılıman iklimlerde yetişir. Soğuklara dayanıklıdır. Peyzajda kullanımı: Kaya bahçeleri için oldukça uygun bir bitkidir. Geniş alanlarda sık bir şekilde dikilerek yer örtücü olarak kullanılabilir. Yoğun ve aromatik kokusu ile engelliler için tasarlanan alanlarda ve iyileştirme bahçelerinde tercih edilebilir. Bordür bitkisi olarak kullanılabilir.

8 Rosmarinus officinalis (Biberiye) Familya: Labiatae Habitüsü: Herdemyeşil, çok yıllık bir bitkidir. 2 metre kadar boylanabilir. Yaprakları: Şerit şeklindeki yaprakları yaklaşık 4-6 cm uzunluğundadır. Üst yüzeyleri tüysüz, alt yüzeyleri tüylüdür. Keskin, aromatik kokuludur. Baharat olarak kullanılabilir. Çiçekleri: Çiçekleri küçük salkımlar halindedir. Açık lila, mor tonlarındaki çiçekleri ilkbahar ve yaz aylarında açar. Üretimi: Tohum ve çelikle üretilebilir. Ekolojik istekleri: Ilıman iklim bitkisidir. Bol güneşli yerlerden hoşlanır. Kumlu toprakları sever. Peyzajda kullanımı: Kaya bahçeleri için oldukça uygun bir bitkidir. Kumlu toprakları sevmesi sebebiyle alternatif kullanım alanları sağlar. Sınır bitkisi ve bordür bitkisi olarak kullanılabilir. Yoğun ve aromatik kokusu ile engelliler için tasarlanan alanlarda ve iyileştirme bahçelerinde tercih edilebilir. Bordür bitkisi olarak kullanılabilir.

9 Thymus vulgaris (Kekik) Familya: Labiatae Habitüsü: Çok dallı, yuvarlak formlu, yaklaşık 50 cm kadar boylanabilen, Herdemyeşil bir bitkidir. Yaprakları: Yumurta şeklindeki yaprakları oldukça ufaktır. Yaprak yüzeyleri hafif tüylüdür. Keskin aromatik kokuludur. Yaprakları baharat olarak ve endüstride farklı alanlarda kullanılır. Çiçekleri: Pembe ve beyaz tonlarındaki küçük çiçekler Mayıs- Ağustos ayları arasında açarlar. Kekik bitkisi arıları cezbedici özelliktedir. Üretimi: Tohum ve çelikle üretilebilir. Ekolojik istekleri: Güneşli ve aydınlık yerlerden hoşlanır. Kuraklığa toleransı yüksektir. Peyzajda kullanımı: Kaya bahçesi bitkisi olarak tercih edilen bir türdür. Yer örtücü özelliğe sahiptir. Aromatik kokusu ve kelebek ve arıları çekmesi sebebiyle tema bahçelerinde tercih edilebilir. Bordür bitkisi olarak kullanımı uygundur.

10 Armeria maritima (Çim karanfili) Familya: Plumbaginaceae Habitüsü: Herdemyeşil, çok yıllık, otsu bir bitkidir cm kadar boylanıp, 30 cm kadar taç genişliği yapabilir. Yaprakları: İnce şerit şeklindeki yaprakları yaklaşık cm uzunluğundadır. Dipten itibaren çıkarlar. Çiçekleri: Yuvarlak top şeklindeki çiçekleri ufaktır. Çiçek rengi pembedir. Geç ilkbahar, erken yaz aylarında açarlar. Üretimi: Tohumla ve kökten ayırma ile üretilebilir. Ekolojik istekleri: Güneşli yerleri sever. Kuraklığa kısmen dayanıklıdır. Tuza toleransı yüksektir. Peyzajda kullanımı: Yer örtücü bitki olarak kullanıldığı gibi kaya bahçesi bitkisi olarak da tercih edilebilir. Kıyı ve sahil kenarları için uygun bir bitkidir. Bordür bitkisi olarak kullanılabilir.

11 Kaynaklar: Yücel, E Çiçekler ve Yer Örtücüler, ETAM Matbaa, 351, Eskişehir.