İLAÇ ETKİLEŞİMLERİ. Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN

Transkript

1 İLAÇ ETKİLEŞİMLERİ Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN

2 İLAÇ ETKİLEŞİMİNİN MEKANİZMASI Farmasotik faktörler Farmakokinetik faktörler Farmakodinamik faktörler 2

3 Farmasotik faktörler Bazı ajanlar kimyasal ve fiziksel faktörlerin sonucu olarak etkileşirler. Tiopental yüksek ph'lı (10.5 ph) aynı enjektöre düşük ph'lı opioid ile birlikte çekildiği zaman presipite olur. Bir asit molekül olan heparin, protamin ile karıştığı zaman inaktif tuzlarına dönüşür. 3

4 Farmokokinetik faktörler 1. Bir ajanın absorbsiyonunu ikinci ajan değiştirebilir. Lokal anesteziklere epinefrin eklenmesi, absorbisyonu geciktirerek blok süresini uzatır. N2O'nun volatillere eklenmesi volatilin AC'lerden kana uptake'ini artırır. 2. Ajanın vücuttaki distribisyonu diğer ajan tarafından etkilenebilir. Özellikle proteine bağlanan ajanlar. Yalnızca 4

5 Farmokodinamik faktörler Ajanlar aynı reseptör üzerinden etki gösteriyorlarsa sinergizm veya antagonizm ortaya çıkar. Neomisin pankuronyumun nöromusküler etkisini potansiyalize eder. Naloxane opioidlerin depresan etkilerini antagonize eder. 5

6 SPESİFİK İLAÇ ETKİLEŞİMLERİ 6

7 H2 Antagonistler Cimetidine: Bir H2 reseptör antagonisttir, hepatik enzim inhibisyonu ve hepatik kan akımında azalmaya yol açar. Bu da yüksek hepatik ekstraksiyon hızı olan ajanların metabolizmasını azaltır. Cimetidine alan hastalarda şu ilaçların metabolizması yavaşlar: Benzodiazepinler, Sch, theophyline, lidocaine, ß adrenerjik antagonistler, antikoagülanlar ve opioidler. H1 ve H2 reseptör antagonistleri histamin salınımına neden olarak kan basıncını düşüren ajanların bu etkilerini önler. Örn. 7

8 Benzodiazepinler Benzodiazepinler ve barbitüratlar: Aynı reseptörü etkilerler sinerjizme neden olurlar. Eş zamanlı uygulandıklarında her iki ajanında dozunun azaltılması gerekir. Benzodiozepinler, bupivakainin eliminasyon yarı ömrünü uzatırlar. Benzodiazepinler, bupivakainin santral sinir sistemi toksisitesi yapıcı etkisini azaltırlar, fakat kardiovasküler toksisite eşiğini değiştirmezler. Fentanil ( g/kg) hemodinamik stabilite 8 ile karakterizedir. Ancak diazepam veya

9 Kas gevşeticiler Non-depolarizan kas gevşeticilerin etkileri inhalasyon anestezikleri ile artar. Bu etki izofluran ve enfluran ile en büyük, halotan ve N2O ile en azdır. Mekanizma iskelet kaslarına kan akımının artması veya direkt nöromuskuler kavşağa etki ile ortaya çıkar. Akut hidrokortizon uygulaması non-depolarizan kas gevşeticilerin etkisini potansiyalize eder. Kronik hidrokortizon uygulaması ise antagonize eder. 9

10 Kas gevşeticiler Nitrogliserin kas gevşeticilerin yanıt magnitüdünü değiştirmez fakat blok süresini uzatır. Kalsiyum kanal blokerleri (Verapamil) hem non-depolarizan hem de depolarizan ajanların potansiyalize eder. Antibiyotiklerden bazıları nondepolarizanların etkilerini potansiyalize ederler. Hem transfer salınımını inhibe ederler, hem de postjunctional reseptörleri etkilerler. Antibiyotiklerle ilgili bu blok, hem Ca++ hem de asetilkolinesteraz ile reverz edilir. Ancak 10

11 Kas gevşeticiler Mg++, kas güçsüzlüğü oluşturur ve hem depolarizan hem de non-depolarizan kas gevşeticilerin etkilerini artırır. Mg++, volatil anesteziklerin MAC'ını da düşürür. Preeklampsi ve eklampside Mg++ olan hastalarda Sch'dan önce defasikülan dozda non-depolarizan yapılmaması önerilir. Furosemid ve mannitol, non-depolarizanların etkisini artırır. Bu, muhtemelen nöromusküler kavşaktaki etkilerine bağlıdır. 11 Kas gevşeticiler disritmilere neden olabilir.

12 Antiaritmik ajanlar Kinidin, lidokain ve prokain kas gevşeticilerin etkisini artırır. Kinidin, digoksinin plazma konsantrasyonlarını artırır. Muhtemelen digoksini proteinlerden ayırır. Lidokain, düşük dozlarda sinir sistemi depresanıdır ve inhalasyon anestetik gereksinimini azaltır. Amiodorone, refrakter ventriküler aritmi tedavisinde uygulanır. Anestezi sırasında ciddi III. kalp bloku ve bradikardi gözlenir. Preop. pacemaker gerekir. 12

13 ß-adrenerjik antagonistler ß-adrenerjik antagonistler, myokardiyal depresyon ve periferal vazokonstriksiyona neden olurlar. Anestezik ajanlar ß blokerlerin kardiyak depresan etkilerini artırır. ß bloker alan hastalar güvenle uyutulabilir. Çünkü ß antagonistlerin aniden kesilmesi rebound hipertansiyona yol açar. ß bloker alan hastalarda ilaç operasyona dek kesilmez. K+'un reuptake'ini inhibe ettikleri Sch'den sonra yüksek K+ plazma düzeylerine yol 13

14 /// 14