Finansal Yönetim. Serhat Çevikel Boğaziçi Üniversitesi

Transkript

1 Finansal Yönetim Serhat Çevikel Boğaziçi Üniversitesi

2 ÖZEL SEKTÖR TAHVİLİ Özel sektör tahvili ihraçları şirketlere bir yandan daha uygun koşullarda borçlanma imkanı sağlarken bir yandan da finansman kaynaklarını çeşitlendirme ve vadelerini uzatma imkanı sunmaktadır. Böylece şirketler, banka limitlerini kullanmadan, daha uzun vadeli ve teminatsız borçlanma imkanlarına erişebilmektedirler. Özel sektör borçlanma araçlarının Borsada işlem görmesi fiyatların rekabetçi bir ortamda belirlenmesine ve istenildiği an nakde dönüştürülmesine imkan tanımaktadır. 2

3 ÖZEL SEKTÖR TAHVİLİ Özel sektör tahvilleri bankalar veya diğer anonim şirketler tarafından çıkarılan borçlanma senetleridir. Tahviller en az bir yıl vadeli, iskontolu veya kuponlu olarak ihraç edilmektedir. İskontolu tahvillerde ihracatçı tarafından yatırımcıya vade sonunda tahvilin nominal tutarı ödenir. Kuponlu tahvillerde yatırımcıya belli periyodlarla (3 ay, 6 ay veya 1 yıl) kupon getirisi sağlanır ve anapara ödemesi vade sonunda yapılır. 3

4 TAHVİL TERMİNOLOJİSİ Tahvil - İhraç edenin tahvil sahiplerine belli ödemeler yapmasını gerektiren menkul kıymet. Kupon Tahvil sahiplerine yapılan tahvil ödemeleri. Nominal Değer (İtibari veyayüz değeri) Tahvilin vadesi dolduğunda yapılan ödeme Kupon Oranı Nominal değerin bir yüzdesi olarak yıllık faiz ödemesi. Cari Getiri Yıllık kupon ödemesi bölü tahvil fiyatı Vadeye Kadar Getiri Tahvilin faiz ve anapara ödemelerinin bugünkü değerini tahvilin fiyatına eşitleyen faiz oranı Uyarı : Kupon oranı, bugünkü değer hesaplamalarında kullanılan iskonto oranı değildir. Kupon oranı sadece tahvilin ne kadar nakit akımı yaratacağını anlatır. 4

5 TAHVİL DEĞERLEMESİ Bir tahvilin değeri, vade sonuna kadar olan bütün kupon faiz ödemelerinin ve vade sonunda ödenen tahvilin nominal değerinin, cari faiz oranı ile bugüne indirgenmiş (şimdiki) değerlerinin toplamına eşittir. n : Tahvilin Vadesi (Kupon Faizi Ödenen Dönem Sayısı) Ct : Dönemsel Kupon Faiz Ödemesi FV : Tahvilin Nominal Değeri r : Tahvil verim oranı veya iç verim oranı (referans alınan cari piyasa faizleri) Tahvil fiyatı hesabında kullanılan iskonto oranı esas itibarıyla tahvil verim oranı olarak bilinir. Piyasa yatırımcıları için cari faiz oranları referans alınarak, tahvil verim oranına eşit varsayılabilmektedir. Tahvillerde kupon oranı, tahvil faizi olarak adlandırılabilmekte olup bu tabir tahvil verim oranını ifade etmez. Keza, iskontolu ve kuponlu satılan bir tahvil için verim oranı iki kısımdan oluşur ki bunlar; hem tahvil faizi (kupon tutarı) hem de sermaye kazancıdır (nominal fiyat ile iskontolu fiyat farkı). 5

6 TAHVİL DEĞERLEME ÖRNEĞİ 6

7 HALKA ARZ Küreselleşmenin etkileriyle sermayeye olan ilgi ve ihtiyacın artması sonucu, şirketler atıl fonlara ulaşabilmek için halka arz yöntemine başvurmaktadırlar. Halka arz, hisse senetlerinin çok sayıda ve önceden bilinmeyen yatırımcılara çağrı ve ilan yoluyla satışı olarak tanımlanabilir. Halka arz edilen hisse senetlerinin Borsa da işlem görebileceği iki piyasa bulunmaktadır. Hisse Senetleri Piyasası (HSP) Gelişen İşletmeler Piyasası (GİP) Şirketler, HSP de mevcut sermayeyi temsil eden hisse senetlerinin bir kısmını ortak satışı şeklinde halka arz edebildiği gibi, sermaye artırımı yoluna giderek mevcut ortakların rüçhan haklarını kısıtlamak suretiyle de halka arzı tercih edebilir veya her iki yöntemi birlikte uygulayabilir. GİP te ise mevcut ortakların yeni pay alma haklarının kısmen veya tamamen kısıtlanması suretiyle sermaye artırımı ya da tahsisli sermaye artırımı sonucunda ihraç edilecek payların halka arzı yapılabilmektedir. GİP te ortak satışı yoluyla halka arza izin verilmemektedir. Bu sayede payların satışından elde edilecek fonların piyasanın amacına uygun olarak şirketin bünyesinde kalması ve şirketin gelişmesi ve büyümesi için kullanılması hedeflenmiştir. 7

8 HALKA ARZ EDİLECEK PAYLAR a) Portföyden Satış-Mevcut Payların Halka Arzı: Bu yöntemde, daha önceden ihraç edilmiş paylar, söz konusu paylara sahip gerçek ve tüzel kişilerce halka arz edilmektedir. Şirket tarafından yeni pay ihraç edilmesi söz konusu değildir. Yöntemin ayırt edici özelliği, payların nominal değerinin üzerinde sağlanan primin paylarını halka satan kişiye ait olmasıdır. Kaynağı sağlayan kişi ise elde ettiği fonu, aynı firmaya sermaye olarak koyabileceği gibi, borç olarak verebilir ya da dilediği şekilde kullanabilir. b) Sermaye Artırımı-Yeni Pay İhracıYöntemi: Bu yöntemle halka açılma için, esas sermaye sisteminde bulunan şirketlerde genel kurul kararı ve kayıtlı sermaye sisteminde bulunan şirketlerde, esas sözleşmelerinde hüküm bulunmak kaydıyla, yönetim kurulu kararı ile sermaye artırılır ve yeni pay alma hakları tamamen veya kısmen sınırlandırılarak, paylar halka arzedilir. Bu yöntemin portföyden satış yöntemine göre şirket bakımından üstün olan yanı, nominal bedelin üzerinde elde edilen satış hasılatının doğrudan paylarını ihraç eden şirketin kasasına girmesi ve şirketin bu parayı belirlediği finansman stratejisi çerçevesinde kullanabilme olanağına sahip olmasıdır. 8

9 HALKA ARZ YÖNTEMLERİ Talep Toplama Yöntemleri: sabit fiyat ile fiyat teklifi alma yolu ile fiyat aralığı ile Talep Toplama süresi en erken sirküler ilanını izleyen ikinci işgünü başlayabilir. Talep toplama süresi en az 2 işgünü en fazla 30 gün olarak belirlenir. 9

10 HALKA ARZ YÖNTEMLERİ Borsa da SatışYöntemi Sermaye piyasası araçlarının ilgili Borsa düzenlemeleri çerçevesinde Borsa'da satışa sunulması Borsa da Satış yöntemidir. Borsada satış yöntemi ile yapılan halka arza katılmak isteyen tasarruf sahiplerinin satış süresi içinde Borsa da işlem yapmaya yetkili aracı kurumlardan birine başvurmaları gerekmektedir TalepToplamaYöntemi Talep toplama yönteminde yatırımcıların satışa sunulan paylara ilişkin talepleri toplanır ve bu taleplerin değerlendirilmesi ile satışa sunulan paylar yatırımcılar arasında dağıtıma tabi tutulur. Talep toplama yöntemiyle satış; sabit fiyatla talep toplama, fiyat teklifi alma yoluyla talep toplama ve fiyat aralığı yoluyla talep toplama şeklinde olabilir. 10

11 HALKA ARZDA DEĞERLEME YÖNTEMLERİ İskonto Edilmiş Nakit Akışı Analizi Şirketin gelecek yıllarda oluşturacağı serbest nakit akışının bügüne indirgenmiş değeri hesaplanır. Piyasa Çarpanları Fiyat Kazanç Oranı Fiyat Satış Oranı EnterpriceValue FirmValue VAFÖK Çarpanı Fiyat Defter Değeri Oranı 11

12 PROJE FİNANSMANI 12

13 PROJE FİNANSMANI 13

14 PROJE FİNANSMANI 14

15 PROJE FİNANSMANI 15

16 PROJE FİNANSMANI 16

17 PROJE FİNANSMANI 17

18 PROJE FİNANSMANI 18

19 PROJE FİNANSMANI 19

20 PROJE FİNANSMANI 20