İstanbul Menkul Kıymetler Borsası nda haftanın günü etkisi ve Ocak ayı anomalilerinin ARCH-GARCH modelleri ile test edilmesi

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "İstanbul Menkul Kıymetler Borsası nda haftanın günü etkisi ve Ocak ayı anomalilerinin ARCH-GARCH modelleri ile test edilmesi"

Transkript

1 İsanbul Üniversiesi İşleme Fakülesi Dergisi Isanbul Universiy Journal of he School of Business Adminisraion Cil/Vol:37, Sayı/No:2, 2008, ISSN: İsanbul Menkul Kıymeler Borsası nda hafanın günü ekisi ve Ocak ayı anomalilerinin ARCH-GARCH modelleri ile es edilmesi Tülin Aakan 1 Finans Anabilim Dalı, İşleme Fakülesi İsanbul Üniversiesi, İsanbul, Türkiye Öze Bu çalışmada, İsanbul Menkul Kıymeler Borsası nda (İMKB) hafanın günü ve Ocak ayı anomalilerinin gözlenip gözlenmediği araşırılmışır. Finans eorisinin ana kuramlarından birisi olan Ekin Pazar Kuramı na aykırı düşen bu anomaliler üzerine pek çok çalışma olmasına rağmen, İMKB nin işlem gördüğü ilk günden bu yana geniş bir periyou içeren ve GARCH modelleri ile anomali ekisini es eden fazla bir araşırmanın olmayışı, bu çalışmanın çıkış nokasını oluşurmakadır. GARCH (1,1) modelinin kullanıldığı ve bir gecikmeli geiri serisinin oralama denklemde bulunduğu İMKB Bileşik-100 Endeksi nin 3 Temmuz Temmuz 2008 dönemini kapsayan ve oplam 5157 günlük veriden harekele gerçekleşirilen bu çalışmanın sonucunda, İMKB nin Ocak ayı geirilerinde, diğer aylara göre isaisiksel olarak anlamlı bir şekilde herhangi bir farklılaşmanın olmadığı espi edilmişir. Bunun yanısıra, Cuma günleri İMKB endeksinin geirisinin diğer günlere oranla oralamadan yüksek, Pazaresi günü ise düşük olduğu oraya konmuşur. Anahar Sözcükler: Hafanın Günü Ekisi, Ocak Ayı Ekisi, Zamana Dayalı Anomaliler, İsanbul Menkul Kıymeler Borsası (İMKB), ARCH-GARCH Modelleri. Tesing he day-of-he-week effec and January effec anomalies a Isanbul Sock Exchange wih Arch-Garch models Absrac This sudy invesigaes he presence of calendar anomalies, paricularly January and dayof-he-week anomalies on he daily reurns a Isanbul Sock Exchange (ISE). Alhough here is a vas number of sudies on hese anomalies which are conrary o he Efficien Marke Hypohesis as one of he main heories in finance lieraure, very few sudies covering he whole operaion period of ISE from 1987 unil oday and uilizing GARCH models o es for he anomalous sock marke behavior, have been he saring poin of his reseach. The research spans he whole period of July 3 rd 1987-July 18 h 2008 and uses 5157 daily daa; and he empirical sudy applies GARCH (1,1) model, wih one lag reurn series in he mean equaion of ISE-100 Index. The resuls prove ha he daily reurns of ISE-100 in January do no show a saisically significan difference from oher monhs. For he day-of-he-week anomalies, saisics indicae ha ISE-100 daily reurns on Fridays are higher han he average as compared o oher days, while reurns on Mondays are lower. Keywords: Markowiz Day-of-he-Week Effec, January Effec, Calendar Anomalies, Isanbul Sock Exchange (ISE), ARCH-GARCH Models. 1 fulinaakan@gmail.com (T. Aakan) 98

2 1. Giriş Finans lieraüründe piyasa ekinliği ve rasyonel bekleniler eorileri, menkul kıyme fiyalarının harekelerinin ve yaırımcı davranışlarının açıklanması konusunda oldukça önemli iki eori olarak karşımıza çıkmakadır. Fama [1] Ekin Piyasalar Teorisi ni ifade eiği çalışmasında, menkul kıyme fiyalarının mevcu üm bilgiyi yansıığını önermeke ve piyasada işlem yapan hiçbir yaırımcının bu bilgileri kullanarak olağanüsü geiri (excess reurn) sağlayamayacağını ileri sürmekedir. Fama [2] cari hisse senedi fiyalarının (geirilerinin) mevcu üm bilgiyi amamen yansıığı piyasaları ekin olarak nielendirilmekedir. Sermaye piyasalarının ekinliğinin emelinde, bilgisel anlamda ekinlik olarak da bilinen ve sermaye piyasalarında hisse senelerine ilişkin olarak gerçekleşen fiyaların, o sene ve onu ihraç eden şirkee ilişkin büün bilgileri yansıığı kabulüne dayanan varsayım yamakadır. Ekin Piyasa Hipoezinin geçerliliği birçok varsayıma bağlıdır ve bu varsayımlar pazarın işleyişi ve yaırımcının davranışları ile ilgilidir. Söz konusu varsayımlar şu şekilde anımlanmışır [3]: Yaırımcının emel amacı, nihai zenginliğin faydasını en çoklamakır, Yaırımcı, risk ve geiri emeline dayalı seçimler yapar, Yaırımcıların risk ve geiri beklenileri homojendir, Yaırımcılar, birbirlerinin aynı zaman ufkuna sahipir ve Bilgi serbesçe elde edilebilir. Fama [2] Ekin Pazar Kuramını ifade eiği çalışmasında, pazar ekinliğini üç değişik seviyede açıklamış ve bu sınıflandırma günümüze kadar finans lieraüründe yerini almışır. Bu seviyeler zayıf formda, yarı güçlü formda ve güçlü formda pazar ekinlikleri şeklinde anımlanmakadır. Zayıf formda ekin piyasa hipoezi, cari menkul kıyme fiyalarının geçmişeki geirileri ve diğer menkul kıyme piyasası bilgilerini yansıığını öne sürer. Bu nedenle, bir menkul kıymein belirli bir döneme ai geçmiş fiya serisini kullanarak gelecekeki fiyaını ahmin emeye çalışmak mümkün olamayacakır. Dolayısıyla bu hipoeze göre, finansal piyasalarda uzmanlar arafından sıkça kullanılan ve geçmiş fiya harekelerini emel alan eknik analiz meodundan başarılı sonuçlar elde edilmesi olanaksızdır. Hisse fiyalarının Rassal Yürüyüş Modeline uygun fiya seyirleri izlediği durumlarda zayıf ekin pazar hipoezinin geçerli olduğu sonucuna varılabilir [4]. Yarı güçlü formada ekin piyasalar, finansal varlık ile ilgili olarak sadece geçmişeki bilgiler değil, aynı zamanda kamuya açıklanmış mevcu üm bilgilerin finansal varlıkların fiyalarına yansıdığı piyasalardır [5]. Yarı güçlü formda piyasa ekinliği zayıf formda piyasa ekinliğini de kapsamakadır; çünkü yarı güçlü formda piyasa ekinliğinde fiyaa yansıdığı varsayılan bilgi kümesi sadece geçmiş fiya harekelerini değil halka açık her ürlü veriyi de yansımakadır. Yarı güçlü piyasalarda eknik analizin yanı sıra, emel analizin kullanılması ile de normalin üzerinde kazanç sağlanamayacakır. Güçlü formada ekin piyasalarda ise sınırlı sayıda yaırımcının veya içeridekilerin (firma çalışanları ve yöneicileri) sahip olduğu özel bilgiler de fiyalara amamen yansımışır. Bu nedenle bu özel bilgilerden faydalanılarak fiyaları öngörmek ya da oralamanın üzerinde bir kazanç sağlamak mümkün olamamakadır [6],[7]. Ancak bazen piyasalarda, finans lieraüründe belirildiği üzere hisse seneleri fiya davranışlarına ilişkin, Ekin Piyasa Hipoezinin öngörüleri ile uyumluluk gösermeyen gözlemler espi edilebilmekedir. Anomaliler başlığı alında oplanan bu gözlemler Ekin Piyasa Hipoezinin savunduğu Rassal Yürüyüş Modeline ers düşerken aynı zamanda yaırımcıların rasyonelliği ile de çelişmekedir. Geirilerde gözlemlenebilecek zamana bağlı, dönemsel olabileceği gibi dönemsellik özelliği gösermeye de bilen bu anomaliler piyasa ekinliğinin esinde kullanılabilmekedir. Bu 99

3 çalışmanın amacı, dönemsel anomalilerden en önemli ikisi sayılabilecek Ocak ayı ekisi ve hafanın günü anomalilerinin İMKB de gözlenip gözlemlenmediği araşırmakır. Çalışmanın II. Bölümü anomalileri açıklamaka ve özellikle akvim anomalileri üzerinde durmakadır. III. Bölüm Türkiye de bu konuda yapılmış çalışmaları akarmakadır. IV. Bölüm isaisiki araşırmayı ve ampirik bulguları içermeke ve V. Bölüm çalışmanın sonuçlarını belirmekedir. 2. Anomaliler ve Takvim Anomalileri Thaler ve Russell [3], anomali yi eori ile uyuşmayan bir gözlem veya gerçekleşen olay olarak anımlamakadır. Özmen [8] ise, gözleme dayalı bir bulguyu eorik çerçevede rasyonalize emek güç ise veya bu bulguyu açıklamak için makul olmayan varsayımlar yapmak gerekli ise, söz konusu bulgunun anomali olarak değerlendirilmesi gerekiğini söylemekedir. Belirildiği gibi, hisse senedi piyasalarında, Ekin Piyasa Hipoezinin öngörüleri ile uyumluluk gösermeyen ve bu hipoezin savunduğu Rassal Yürüyüş Modeline ers düşen fiya harekeleri gözlemlenebilmekedir. Bu gözlemler yaırımcıların rasyonelliği ile de çelişmekedir. Anomalileri dönemsel ve dönemsel olmayan anomaliler başlığı alında ikiye ayırabiliriz. Finansal piyasalarda gözlemlenen, dönemsellik arz eden ve zamana dayalı anomalilerin (akvim anomalileri) belli başlıcaları, Ocak ayı anomalisi, hafanın günü anomalisi, ail anomalisi, seans ekisi anomalisi, yıl sonu anomalisidir. Hisse senedi geirilerinde Ekin Pazar Kuramına ers düşen ve akvime bağlı anomalilerden en önemli ikisi, Ocak ayı ekisi ve hafanın günü ekisidir. Çalışmada zamana dayalı anomalilerden İMKB Bileşik Endeksi için işleme başladığı günden bu yana her iki eki de ayrı ayrı incelenecekir. Takvim anomalilerinde ana amaç, hisse senedi geirilerinin herhangi bir zaman aralığında isaisiksel olarak anlamlı bir şekilde oralamadan bir sapma göserip gösermediğini oraya koymakır Ocak Ayı Ekisi Anomalisi Hisse senedi piyasalarında en çok gözlemlenen akvim anomalisi Ocak ayı ekisi dir ve genelde de yapılan çalışmalar, ocak ayının ilk hafası bu farklılaşmanın daha belirgin bir şekilde gerçekleşiğini oraya koymuşur. Yapılan araşırmalar, ocak ayında hisse senedi geirilerinin oralamada diğer aylara oranla daha yüksek olduğunu oraya koyarken, aynı zamanda küçük sermaye ve piyasa değerine sahip hisse senelerinde bu aşırı geirinin daha çok gözlemlendiğini belirmekedir. Bu anomalinin üzerine birçok yorum yapılmışır. Rozeff ve Kinney [9], yapıkları çalışmada Ocak ayı ekisini ilk defa espi emişlerdir yılları arasındaki dönemi kapsayan çalışmalarında, yazarlar New York Borsası nda hisse senelerinin aylık geirilerinin Ocak ayında diğer ayların oralama geirisinin yaklaşık 8 misli üzerinde gerçekleşiğini oraya koymuşlardır. Keim [10] ve Reinganum [11] da bu anomaliyi ikinci kez oraya koyan araşırmacılar olarak özellikle Ocak ayının ilk iki hafasında aşırı geirilerin gerçekleşiğini ve bunun da piyasanın mikro yapısına bağlı olduğunu belirmişlerdir. Bunun yanısıra araşırmacılar, Ocak ayı ekisinin vergisel nedenlerden dolayı kaynaklandığını ve yaırımcıların vergi marahlarını düşürmek amacıyla Aralık ayında zarar eikleri hisse senelerini saarak zararlarını realize eiklerini söylemekedirler. Bu saış sürecini akiben Ocak ayında ise piyasa düşük fiyalardan yararlanmak ve porföylerini ekrar eskisi haline geirmek amacıyla yeniden alıma geçikleri belirilmeke ve bu sebeple Ocak ayında hisse senelerinin oralamanın üzerinde bir geiri sağladığı düşünülmekedir [12]. 100

4 2.2. Hafanın Günü Anomalisi Finans lieraüründe anomaliler üzerine araşırma yapan ve hafanın günü ekisinin hisse senedi piyasalarında var olduğunu ilk kez oraya koyan Osborne [13] ve Cross [14] Amerika da S&P 500 Endeksi üzerinde yapıkları çalışmalarında pazaresi geirilerinin Cuma günkü geirilere kıyasla daha düşük gerçekleşiği sonucuna ulaşmışlardır. Bu ilk araşırmaları akiben yapılan diğer çalışmalarda French [15], Gibbsons ve Hess [16] de Amerikan hisse senedi piyasalarında Pazaresi Ekisi anomalisinin varolduğuna dair bulgular elde emişir. Araşırmacılar, pazaresi günü hisse senedi geirilerinin diğer günlere oranla daha düşük gerçekleşiğini oraya koymuşlardır. Avusuralya, Kore, Japonya ve Singapur için ise, aynı farklılığın Salı günü gerçekleşiği araşırmalar sonucu espi edilirken, bu olay, ilgili borsaların Amerikan ve Avrupa piyasalarıyla ekileşimlerinin zaman farklılığından kaynakladığı sonucuna bağlanmışır. Bazı yazarlar ise bu fenomeniyi, hafa sonu gelen köü haberlerin ekisinin piyasa kapalı olduğu için pazaresi günü seans açıldığında hissedilmesinden kaynaklandığını savunmakadır. 3. Lieraür Araşırması Ocak ayı ekisi ve hafanın günü anomalileri üzerine yurdışında birçok çalışma yapılmışır. Her bir çalışmanın ele aldığı periyo, incelediği ülke, menkul kıyme piyasası ve bulguları değişiklik gösermekedir. Bu nedenle makalenin giriş bölümünde sadece bu çalışmaların öncüsü sayılabilecek emel makalelere yer vermekle yeinilmiş, diğerleri ise farklı ülke piyasalarını içermelerinden dolayı gözardı edilmişir. Bu makalenin asıl odaklandığı noka, Türk hisse senedi piyasalarında akvim anomalilerinin gözlenip gözlenmediği hususudur. Bundan dolayı, lieraür araması kısmında İsanbul Menkul Kıymeler Borsası üzerine yapılan çalışmalar kronolojik olarak ele alınmış ve bu çalışmalardan elde edilen bulgular aşağıda sunulmuşur. Muradoğlu ve Okay [17], 4 Ocak Aralık 1992 arihlerini kapsayan ve İMKB Bileşik Endeksinin 5 yıllık dönemdeki günlük geirileri üzerinden harekele yapıkları çalışmalarında İMKB de çeşili akvim anomalilerini araşırmışır. Yazarlar, hisse senedi geirilerinin hafanın günü, yılın ayı ve Ocak aylarında farklı seyirler göserip gösermediğini incelemişlerdir. Araşırmacılar, İMKB de Salı günleri negaif, Cuma günleri ise poziif geirilerin gerçekleşiğini gözlemledikleri çalışmalarında ayrıca, akas süresinin 1 gün olduğu dönemde, akas süresinin hafanın günü üzerine ekisinin bulunduğu; buna karşın, akas süresinin 2 gün olduğu dönemde isaisiki olarak anlamlı bir hafanın günü ekisinin olmadığı bulgusunu elde emişlerdir. Balaban [18] ve [19] ise, Ocak 1988-Ağusos 1994 dönemini kapsayan ve İMKB bileşik endeksinin günlük kapanış değerlerinden harekele gerçekleşirdiği iki çalışmasında da İMKB de hafanın günü ekisinin olup olmadığını araşırmış ve bulgularına göre, döneminde, Salı günleri, en düşük ve negaif faka isaisiksel olarak anlamsız geirilerin oluşuğunu oraya koymuşur. Bununla birlike, yazar yine aynı dönemde, %1 anlamlılık seviyesinde en yüksek oralama geirinin Cuma günleri elde edildiğini espi emişir. Çalışmanın oraya koyduğu bir başka sonuç ise, risk açısından Cuma günlerinin en düşük, Pazaresi günlerinin ise en yüksek oynaklığı gösermesidir. Kıvılcım, Muradoğlu ve Yazıcı [20], İMKB de piyasa ekinliği bağlamında hafanın günleri ekisini yılları için incelemişler, Cuma ve Pazaresi günlerinin geiri oluşum sürecini ekilediği ve bu nedenle piyasanın zayıf formda ekin olmadığı sonucuna ulaşmışlardır. Diğer bir çalışmada Özmen [8], 4 Ocak Haziran 1996 döneminde kapanış fiyalarından harekele İMKB Bileşik Endeksinin günlük geirilerinden elde eiği veri seini kullanarak gerçekleşirdiği analizinde, İMKB nin kurumsal ve yapısal özelliklerinde zaman içinde meydana gelen gelişmeleri dikkae alarak alı al döneme ayırmışır. Bulgulara 101

5 göre, üm dönem için Cuma günleri isaisiki olarak anlamlı, poziif ve en yüksek geiriyi sağlayan gün olmuşur. Çarşamba günleri ise en yüksek geirinin gözlemlendiği ikinci gün, Salı günleri ise, isaisiki açıdan anlamlı olmamakla birlike negaif geiri sağlayan ek gün olarak bulunmuşur. Bildik [21], İMKB-100 Endeksinin günlük geiri serisini kullandığı ve 1 Ocak Ocak 1999 arihleri arasındaki dönemi kapsayan çalışmasında İMKB de hafanın günü anomalisinin olup olmadığını araşırmışır. Yazar çalışmasında, isaisiki açıdan çok güçlü olmamasına rağmen üm dönem için Salı günleri hafanın negaif geiriye sahip ek günü; Cuma günleri ise, hafanın en yüksek geirili günü olduğu sonucunu elde emişir. Risk açısından ise araşırmacı, Cuma günleri riskin en düşük, Pazaresi günleri ise riskin en yüksek olduğu bulgularını elde emişir. Bildik [22] daha sonraki çalışmasında da benzer bulgular elde emiş ve İMKB de hafanın günleri anomalisinin devam eiği görüşünü oraya amışır. İMKB de Bileşik-100 Endeksi yerine, sekör endeksleri ve sekör al endekslerinde hafanın günü ve Ocak ayı ekilerinin olup olmadığını araşıran Karan [7], 3 Ocak Nisan 2001 döneminde farklı sekörlerin farklı özelliklerinden kaynaklanan bir ekinin bu anomaliler üzerinde ekili olup olmadığını araşırmışır. Yazar, çalışmasında dönemi iibariyle Cuma günü geirilerinin poziif ve isaisikî olarak anlamlı olduğu sonucunu elde emişir. Buna karşın yazar bulgularında Pazaresi ve Salı günlerindeki geirilerin negaif, ancak isaisikî olarak anlamsız olduğunu oraya koymuşur. Bu sonuçlara göre yazar, İMKB de anlamlı bir hafa sonu ekisinin olmadığı sonucuna ulaşmışır. Sekör al endekslerinde ise, üm Cuma günlerinin geirileri poziif ve anlamlı bulunmuşur. Demirer ve Karan [23], 1988 ile 1996 döneminde İMKB Endeksinin birbirini akip eden günlerdeki geirilerini analiz emişler ve hafanın amamında poziif geirilerin olduğunu gösermişlerdir. Cuma günü geirilerini yüksek bulan araşırmacılar, Pazaresi ve Salı günü hisse seneleri geirilerinde bir farklılaşmanın olmadığını oraya koymuşlardır. Demirer ve Karan aynı zamanda günlük geirilerin en çok bir gün önceki (bir gün gecikmeli) geirilerden ekilendiğini, bu yüzden hafa sonu ekisi yerine hafa başı ekisinin araşırılması gerekiğini belirmişlerdir. İMKB-100 Endeksinin geirilerinden harekele zamana dayalı anomalilerin araşırıldığı başka bir çalışmada ise Oğuzsoy ve Güven [24], döneminde Salı günleri İMKB-100 Endeksinin geirilerinin düşük, Cuma günleri ise diğer günlere oranla daha yüksek olduğu bulgusunu elde emişlerdir. Ayrıca riskliliğin bir gösergesi olarak varyansın en yüksek Pazaresi, en düşük ise Cuma günleri gerçekleşiği sonucuna varmışlardır. Kıyılar ve Karakaş [12], yapıkları çalışmalarında İsanbul Menkul Kıymeler Borsası nda, 4 Ocak Nisan 2003 arihleri arasındaki Ulusal-100 Endeksi kapanış değerlerinden harekele, başlıca zamana dayalı anomalilerin gözlenip gözlemlenmediğini araşırmışlardır. Çalışmada İMKB de Ocak ve Aralık aylarının diğer aylara göre isaisiksel olarak anlamlı bir biçimde yüksek geiri sağladığı espi edilmişir. Hafanın günü analizlerinde ise yazarlar, Cuma ve Perşembe günü diğer günlere göre isaisikî açıdan anlamlı ve yüksek, Pazaresi günü ise düşük geiri sağlandığı bulgusunu elde emişlerdir. Tail günü anomalisinin bulunmadığını beliren araşırmacılar, incelemelerinde ail günü uzunluğunun hisse senedi geirileri üzerinde bir eki yaramadığı sonucuna ulaşmışlardır. Çinko [25], 8 Ekim 1990 ve 16 Kasım 2005 arihleri arasındaki İMKB-100 Endeksi geirileri üzerinden harekele gerçekleşirdiği analizinde, İMKB de hafanın günü ekisinin ve ail ekisinin olup olmadığını araşırmışır. Çalışmada İMKB Endeksinin geirilerinin günlere göre farklılaşığı, akas süresinin bir gün olduğu dönemde Pazaresi ve Salı günlerinin geirilerinin negaif ve akas süresinin iki gün olduğu dönemde ise sadece Pazaresi günlerinin negaif geirili olduğu bulunmuşur. Çalışmada ayrıca, akas süresinin 102

6 bir gün olduğu dönemde sadece Çarşamba ve Cuma günlerinin isaisiksel olarak sıfırdan faklı olması ve akas süresinin iki gün olduğu dönemde Pazaresi, Perşembe ve Cuma günlerinin isaisiksel olarak sıfırdan farklı olduğunun görülmesi nedeniyle, hafanın günü ekisinin akas süresi sebebiyle olmadığı sonucuna varılmışır. Akaş ve Kozanoğlu [26], 2 Temmuz Haziran 2007 arihleri arasındaki dönemi kapsayan çalışmalarında, emel olarak İMKB Ulusal-30, İMKB Ulusal-100, İMKB Ulusal- TÜM, İMKB Ulusal-Sanayi, İMKB Ulusal-Mali, İMKB Ulusal-Hizmeler endekslerine ai günlük geiriler üzerinden harekele, günlük geirilerin hafanın günlerine bağımlılığını, GARCH Modeli kullanarak araşırmışlardır. Çalışmada, İMKB de hafanın günleri ekisinin, son dönem verilerinde de ( ) gözlendiği oraya konmuşur. Aynı zamanda, Perşembe ve Cuma günlerinde oluşan geirilerdeki isaisiksel olarak anlamlı farklılaşmaya karşın, piyasa ekinliği ve rasyonel fiyalandırma modeli çerçevesinde piyasa risk fakörü arafından bu geirilerin açıklanamadığı bulgusu elde edilmişir. 4. Veri Sei ve İsaisiksel Analiz Çalışmanın bu kısmında, isaisiksel analizlerde kullanılan veri seine ilişkin açıklamalar yapılmışır. Araşırma, 3 Temmuz Temmuz 2008 arihleri arasındaki İMKB-100 Bileşik Endeksinin geirilerinden harekele oplam 5157 günlük daa kullanılarak gerçekleşirilmişir. Veri sei Türkiye Cumhuriyei Merkez Bankası (TCMB) Web Siesinden alınmışır. İsaisiki eslerin sınanmasında Eviews 6.0 pake programından yararlanılmışır. 1, Series: IMKB Sample Observaions 5154 Mean Median Maximum Minimum Sd. Dev Skewness Kurosis Jarque-Bera Probabiliy Grafik 1: İMKB-100 Geiri Endeksi Dağılım İsaisikleri Grafik 1 e göre, İMKB-100 endeksi geiri serisinin, basıklık kasayısı 3 den büyük olduğu için lepokurik (kalın kuyruk) ve çarpıklık kasayısı çok küçük de olsa negaif olduğu için sola çarpık bir dağılıma sahipir. Jarque Bera isaisiği ise, H 0 : Normalliken sapma yokur şeklinde kurulan emel hipoezin reddedileceğini gösermekedir. Yani, Jarque-Bera es isaisiği değerinden de kolayca anlaşılacağı gibi %1 anlamlılık düzeyinde sandarlaşırılmış arıkların normal dağılmadığı görülmekedir. İMKB-100 Bileşik Endeksinin günlük geiri değerleri, endeksin gün sonu kapanış değerlerinden harekele aşağıdaki formül yardımıyla hesaplanmışır: İMKB-100 = P / ) ln( P 1 (1) 103

7 .2 IMKB Grafik 2: Yılları Arası İMKB-100 Endeksi Geirileri Grafik 2, oynaklık kümelenmesini (volailiy clusering) en çarpıcı biçimde gösermekedir. Diğer bir deyişle, logarimik geirilerde meydana gelen büyük değişimleri büyük, küçük değişimleri ise küçük harekeler izlemekedir. Bu, İMKB Endeksindeki değişken varyanslılığın ve oynaklık kümelenmesinin bir gösergesidir. Çalışmada kullanılan veri sei zaman serisi olduğundan analize geçmeden, öncelikle ele alınan dönem içerisinde İMKB-100 Endeksi geiri serisinin durağan olup olmadığının incelenmesi gerekmekedir. Bilindiği üzere, zaman serisi analizlerinde, durağan olmayan serilerin denklemlere konulması gerçeke olmayan ilişkilerin varmış gibi görünmesine neden olabilmekedir. Genelde finansal zaman serilerinin durağan olmadığı gözlenmekedir. Yani diğer bir deyişle serilerin oralamaları, varyansları ve kovaryansları zamana bağlı olarak değişmekedir. Durağanlık eslerinde yaygın olarak birim kök esleri kullanılmakadır. Birim kök eslerinde amaç serinin birim kök içerip içermediğini araşırmakır. Eğer seri birim kök içeriyorsa o seri durağan değildir. Çalışmada ele alınan zaman serisinin durağanlığı, durağanlık eslerinde yaygın olarak kullanılan Genişleilmiş Dickey-Fuller (Augmened Dickey-Fuller, ADF) [27], ile es edilmişir. Durağanlık esini gerçekleşirebilmek için, serinin birinci farkı bağımlı değişken olmak üzere, eşiliğin sağ arafında serinin orjinal değerleri sabisiz, sabili ve sabili, rendli olmak üzere deerminisik bileşenlerin yer aldığı 3 farklı regresyon denklemi kurulmuşur. Y Y k Y 1 1 i i (2) i1 Y Y Y k Y i i (3) i1 rend Y k Y i i (4) i1 İMKB-100 Endeksi geiri serisine ai birim kök eslerinin sonuçları Tablo 1 de verilmişir. 104

8 Tablo 1. İMKB-100 Endeksi Logarimik Geirilerinin I(0) Düzeyinde Durağanlık (Birim Kök) Tesi Sabisiz Sabili Sabili, Trendli ADF es isaisiği Olasılık % kriik değeri % kriik değeri % kriik değeri MacKinnon (1996) one-sided p-values. Dikkae alınan gecikme sayısı 32 dir. H 0 : Birim kök var; seri durağan değil H a : Birim kök yok; seri durağan İMKB-100 geiri serisine ilişkin ADF es isaisikleri hem sabisiz, hem sabili, hem de sabili ve rendli modellerde mulak değer olarak MacKinnon kriik değerlerinden yüksek çıkmış, bundan dolayı üm modelerde seri verilen anlamlılık düzeylerinin hepsinde durağan bulunmuşur. Geiri serisinin kendi seviyesinde durağan olduğuna karar verdiken sonra, seride ookorelasyonun bulunup bulunmadığı incelenmişir. Tablo 2: İMKB-100 Endeksi Geiri Serisinde Ookorelasyon Tesi ve Korelogram Grafiği Sample: Included observaions: 5156 Auocorrelaion Parial Correlaion AC PAC Q-Sa Prob * *

9 Finansal açıdan geiri serilerinde gecikmeli ekileşimin normalde 1 ile 5 gün, en fazla ise 10 gün olarak bakılması makuldür. Ancak bu çalışmada 32 gecikmeye kadar ookorelasyon araşırılmış ve 1 gecikmeli ookorelasyon olduğu yukarıda verilen korelogram grafiğinde gözlemlenmişir. İlk gecikmeye ai ookorelasyon ve kısmi ookorelasyon kasayısı önemli olduğundan birinci derece AR, MA ve ARMA modelleri denenmiş, bilgi krieri en küçük olan AR(1) in en uygun oralama model olduğuna karar verilmişir. Bu modele ai denklem ve sonuçlar aşağıdaki gibidir: İMKB 100 İMKB 100 c (5) 1 Tablo 3: İMKB-100 Endeksi En Küçük Kareler AR(1) Modeli Dependen Variable: IMKB-100 Mehod: Leas Squares Sample (adjused): 5154 Coefficien Sd. Error -Saisic Prob. C IMKB(-1) R-squared Mean dependen var Adjused R-squared S.D. dependen var S.E. of regression Akaike info crierion Sum squared resid Schwarz crierion Log likelihood Hannan-Quinn crier F-saisic Durbin-Wason sa Prob(F-saisic) Geiri serisi için uygun oralama model olan AR(1) in haa erimleri arasında ARCH ekisinin varlığı ARCH-LM esi ile araşırılmışır. ARCH-LM esinde, H 0 : Eşvaryanslılık vardır (homoscedasiciy, β 1 =β 2 =.=βn=0), boş hipoezinin reddedilmesi ARCH ekisinin varlığını gösermekedir (Engle, 1982). ARCH ekisinin varlığını es emek için Engle [28] arafından önerilen ARCH-LM esinin sonuçları aşağıda Tablo 4 de verilmişir. Tablo 4: ARCH-LM İsaisiği Tes Sonuçları Heeroskedasiciy Tes: ARCH F-saisic Prob. F Obs*R-squared Prob. Chi-Square Tahmin edilen regresyonun haalarının karelerinin Obs*R-squared değeri , bunun olasılık değerinin de olduğu Tablo 4 de görülmekedir. Bu sonuçlardan açıkça eşi varyanslılığı ifade eden sıfır hipoezinin red edileceği söylenebilir. Diğer bir deyişle, ARCH ekisi vardır ve bu eki giderilmelidir. 106

10 ARCH ekisinin varlığı kabul edildiken sonra uygun ARCH ipi model seçimine geçilmişir. Arık değerlerin kareleri oplamının minumum olacağı en iyi ARCH-GARCH modelini belirlemek için en çok kabul gören iki bilgi krierinden birisi olan Akaike Bilgi Krieri (Akaike Informaion Crieria-AIC) kullanılmışır. AIC ve SIC (SIC-Shwarz Informaion Crieria) için isenilen mümkün olan en küçük değerlerdir ve sıfırdan küçük (negaif) olabilir. Bu krier bize en uygun modeli seçmemize yardımcı olacakır. İMKB-100 günlük geirilerine uygun olan modelin seçimi yapılırken, çeşili ARCH ve GARCH Modelleri kurulmuşur. Bunların arasından kasayı krierlerini sağlayan en düşük ( ) AIC değerine sahip olan GARCH (1,1) modeli ercih edilmişir. Bu modele ilişkin veriler aşağıda Tablo 5 e sunulmuşur: Tablo 5: İMKB-100 Endeksi Geiri Serisi GARCH (1,1) Modeli Sonuçları C α 1 β E-05 ( ) F-saisic ( ) Prob(F-saisic) ( ) Mean dependen var R-squared S.D. dependen var Adjused R-squared Akaike info crierion S.E. of regression Schwarz crierion Sum squared resid Hannan-Quinn crier Log likelihood Durbin-Wason sa GARCH modelini espi eiken sonra sırasıyla hafanın günü ve ocak ayı ekisinin sınanması için kukla değişkenler yardımıyla aşağıdaki denklem oluşurulmuşur. R = 1 D D D D D R -1 + ε (6) R = 1 D ocak + 2 R -1 + ε (7) Denklemde; R : endeksin anındaki günlük geirisi D 1: Eğer pazaresi gününe ai geiri verisi ise 1, aksi koşulda 0 olan kukla değişken D 2: Eğer salı gününe ai geiri verisi ise 1, aksi koşulda 0 olan kukla değişken D 3: Eğer çarşamba gününe ai geiri verisi ise 1, aksi koşulda 0 olan kukla değişken D 4: Eğer perşembe gününe ai geiri verisi ise 1, aksi koşulda 0 olan kukla değişken D 5: Eğer cuma gününe ai geiri verisi ise 1, aksi koşulda 0 olan kukla değişken D ocak : Eğer ocak ayına ai geiri verisi ise 1, aksi koşulda 0 olan kukla değişken R -1 : Endekse ai geiri serisinin bir gecikmeli değeri (-1 anındaki geiri) ε : Haa erimini, gösermekedir. Son zamanlarda hafanın günü ve ocak ayı anomalilerinin varlığının araşırılmasında geirilerin normal dağılıma uymama, kalın kuyruk gibi zaman serisi özelliklerini dikkae alan GARCH ipi modeller kullanılmakadır. Bu çalışmada, ilgili anomalilerin esinde, Bollerslev arafından gelişirilmiş GARCH modelinden Sandar GARCH (1,1) formu kullanılmışır. Buna göre yukarıdaki denklemlerde koşullu varyans aşağıdaki gibi modellenecekir; ε 2 ~ (0, h ) (8) 107

11 h =β 0 + β 1 ε 2-1+ β 2 h -1 (9) Yukarıdaki 6 ve 7 no lu oralama denklemlerde yer alan kasayılarının isaisikî olarak anlamlı çıkması hafanın günleri ve ocak ayı ekilerinin var olduğunu göserecekir. Denklem 8 ve 9 da koşullu varyans geçmişeki haa erimlerinin oralaması ile bir önceki haa eriminin varyansı ve bir dönem önceki koşullu varyansının ahmininin ağırlıklı oralamasının bir fonksiyonu olarak ahmin edilmişir ve denklem 8 ve 9 da göserilmişir. Finansın emel kuramlarından birisi olan risk-geiri ilişkisine göre, yaırımcılar hisse senedi piyasalarında normalin üzerinde geiri sağlayabilmeleri için oralamanın üzerinde bir risk üslenmeleri gerekmekedir. Bundan dolayı, bazı günlerde ya da aylarda oraya çıkabilecek isaisiki olarak anlamlı aşırı geirilerin sisemaik risk fakörleri arafından açıklanıp açıklanmadığını es emek için GARCH-M modeli ercih edilmişir. GARCH (1,1)- M modelini elde emek için oralama denklemler aşağıdaki gibi yeniden düzenlenmişir. R h R n B D h e 1 i i (10) i n h B D (11) i1 i i Yukarıdaki denklemlerde h koşullu varyansı, B hafanın günlerine ai kasayıları, λ yaırımcıların risk işahını gösermekedir. Denklem 10 oralama model olup λ kasayısının anlamlı çıkması yaırımcıların risk-geiri çerçevesinde hareke eiklerini ve yaırımlarını yaparken risk fakörünü göz önünde bulundurduklarını göserecekir. Tablo 6: Hafanın Günleri, Ocak Ayı ve Riske İlişkin GARCH (1,1)-M Sonuçları i λ Olasılık D Olasılık Ocak Pazaresi Salı Çarşamba Perşembe Cuma Kurulan denklemler sonucunda elde edilen kasayılar ve anlamlılık seviyeleri yukarıdaki abloda sunulmuşur. Yaırımcıların risk ercihlerinin gösergesi olarak denklemde yer verilen λ değişkenine ai kasayılar 0.05 anlamlılık düzeyinde anlamlı bulunduğundan İMKB deki yaırımcıların riske duyarlı olduğu belirilebilir. Buradan ulaşığımız bulgu riskgeiri ilişkisinin İMKB de am olarak işlediği yönünde olacakır. %5 anlamlılık düzeyinde sadece Pazaresi ve Cuma gününe ai kukla değişkenlerin kasayıları isaisikî açıdan anlamlı bulunmuşur. Pazaresi günü için kullanılan kukla değişkenin kasayısının negaif olması, pazaresi günleri İMKB Bileşik Endeksindeki geirilerin oralamada diğer günlerden daha düşük olduğu, Cuma günü için kullanılan kukla değişkenin kasayısının poziif olması ise Cuma günleri İMKB bileşik endeksindeki geirilerin oralamada diğer günlerden daha yüksek ve poziif olduğunu gösermekedir. Bulgular sonucunda Ocak ayında poziif bir geiri olduğu espi edilmiş olsa da isaisiki açıdan 0.05 anlamlılık seviyesinde bu sonuç anlamlı bulunmamışır. 108

12 5. Sonuç Bu çalışmada arihleri arasında İsanbul Menkul Kıymeler Borsası ana göserge endeksi olan İMKB Ulusal-100 Endeksinin Ekin Pazar Kuramına aykırı olarak Ocak ayı ekisi ve hafanın günü ekisini sergileyip sergilemediği incelenmişir. Çalışmanın sonucunda İMKB nin Ocak ayı geirilerinde, diğer aylara göre isaisikî olarak anlamlı bir şekilde herhangi bir farklılaşmanın olmadığı espi edilmişir. Hafanın günleri ekisinde ise, Cuma günleri İMKB endeksinin geirisinin diğer günlere oranla oralamadan yüksek, Pazaresi günü ise düşük olduğu oraya konmuşur. İMKB deki hafanın günü ekisine ilişkin olarak, kredili işlem yapan yaırımcıların kredi faizinin hafa sonunda işlemesini engellemek için Perşembe ve Cuma günleri alım yapmaları göserilebilir. Kredili işlemlerde kredi, akasın gerçekleşiği günden iibaren faize abi olduğundan Perşembe ve Cuma günü alım yapan yaırımcının hisse senedi, Pazaresi ve Salı günü hesabına geçeceği için, hafa sonu için kredi faizi ödemeyecekir. Cuma günü bu gibi sebeplerden dolayı İMKB de gerçekleşen eksra (kredili) alımlar oralamanın üzerinde bir eki doğurabilmekedir. Bu anomaliye sebep olan bir diğer neden ise, firmaların genellikle iyi haberleri hafa içi, köü haberleri ise panik saışlara yol açmamak ve haberin hazmedilmesini sağlamak için Cuma seans kapanışından sonra veya hafa sonları kamuoyuna duyurmaları olarak göserilmekedir. Dolayısıyla, Pazaresi günleri diğer günlere oranla daha riskli bir gündür ve dünya borsalarına paralel olarak İMKB de de oynaklığın en yüksek olduğu gün Pazaresi olarak gözlemlenmişir. Çalışmanın asıl amacı İMKB nin zayıf formda ekinliğinin es edilmesi olmasa bile, hafanın günleri ekisi anomalisinin gözlemlenmesi, İMKB nin analiz döneminde zayıf formda ekin olmadığının da bir gösergesi olarak yorumlanabilir. Kaynakça [1] E. F. Fama, The Behaviour of Sock Marke Prices. Journal of Business. 38, 10, (1965). [2] E. F. Fama, Efficien Capial Markes: A Review of Theory and Empirical Work. Journal of Finance. 25, (1970). [3] R. Thaler, T. Russell, The Relevance of Quasi-Raionaliy in Compeiive Markes. American Economic Review. 77-3, (1987). [4] M. Kıyılar, Ekin Pazar Kuramı ve Ekin Pazar Kuramının İMKB de İrdelenmesi-Tes Edilmesi. Sermaye Piyasası Kurulu. 86 (1997). [5] N. Yörük, Finansal Varlık Fiyalama Modelleri ve Arbiraj Fiyalama Modelinin İMKB de Tes Edilmesi. İMKB Yayınları. (2000). [6] F. K. Reilly, E. A. Noron, Invesmens. 4 h Ediion, The Dryden Press, Orlando, 1995, s [7] M. B. Karan, Yaırım Analizi ve Porföy Yöneimi, Gazi Kiabevi, Ankara, 2004, s [8] T. Özmen, Dünya Borsalarında Gözlemlenen Anomaliler ve İsanbul Menkul Kıymeler Borsası Üzerine Bir Deneme. SPK Yayını. 61, (1962). [9] M. S. Rozeff, W. R. Kinney, Capial Marke Seasonaliy; The Case of Sock Reurns. Journal of Financial Economics. 3, (1976). 109

13 [10] D. B. Keim, Size Relaed Anomalies and Sock Reurn Seasonaliy: Furher Empirical Evidence. Journal of Financial Economics. 12, (1983). [11] M. R. Reinganum, The Anomalous Sock Marke Behavior of Small Firms in January: Empirical Tess for Tax-Loss Selling Effecs. Journal of Financial Economics. 12, (1983). [12] M. Kıyılar, C. Karakaş, İsanbul Menkul Kıymeler Borsasında Zamana Dayalı Anomalilere Yönelik Bir İnceleme. Yöneim Dergisi, İ.Ü.,İşleme İkisadı Ensiüsü , (2005). [13] M. Osborne, Periodic Srucure in he Brownian Moion of Sock Prices. Operaions Research. 10, (1962). [14] F. Cross, The Behavior of Sock Prices on Fridays and Mondays. Financial Analys Journal. November-December, (1973). [15] K. R. French, Sock Reurn and he Weekend Effec. Journal of Financial Economics. 8, (1980). [16] R. R. Gibbsons, P. Hess, P, A Tes of he Efficiency for a Given Porfolio. Economerica. 57-5, (1981). [17] G. Muradoğlu, T. Okay, Hisse Senedi Piyasasında Zayıf Ekinlik: Takvim Anomalileri, Haceepe Üniversiesi İİBF Dergisi, 11, (1993). [18] E. Balaban, Informaional Efficiency of he Isanbul Securiies Exchange and Some Raionale for Public Regulaion. The Cenral Bank of The Republic of Turkey Research Deparmen. Discussion Paper, 9502, (1995a). [19] E. Balaban, Some Empirics of he Turkish Sock Marke. The Cenral Bank of he Republic of Turkey Research Deparmen. Discussion Paper, 9508, (1995b). [20] M. Kıvılcım, G. Muradoğlu, ve B. Yazıcı, İsanbul Menkul Kıymeler Borsası nda Hafanın Günleri Ekisi. İMKB Dergisi. 1-4, (1997). [21] R. Bildik, Hisse Senedi Piyasalarında Dönemsellikler ve İMKB Üzerine Ampirik Bir Çalışma. İMKB Yayını. İsanbul, (2000). [22] R. Bildik, Are Calendar Anomalies Sill Alive? Evidence from Isanbul Sock Exchange. SSRN Elecronic Library ID , (2004). [23] R. Demirer, M. B. Karan, An Invesigaion of he Day-of-he-Week Effec on Sock Reurns in Turkey. Emerging Markes Finance and Trade. 38, 6, November- December, (2002). [24] C. B. Oğuzsoy, S. Güven, Sock Reurns and he Day-of-he-Week Effec in İsanbul Sock Exchange. Applied Economics. 35, (2003). [25] M. Çinko, Ekin Piyasa Hipoezi: İMKB'de Hafanın Günü Ekisi ve Tail Anomalisi. TİSK Akademi Dergisi. 1/2, 2006/II, (2006). [26] H. Akaş, M. Kozanoğlu, Hafanın Günleri Ekisini İsanbul Menkul Kıymeler Borsası nda GARCH Modeli ile Tes Edilmesi. Finansal Poliik & Ekonomik Yorumlar Dergisi. 44, Sayı. 514, (2007). [27] D. A. Dickey, W. A. Fuller, Auoregressive Time Series wih a Uni Roo. Journal of he American Saisical Associaion. 74, (1979). [28] R. F. Engle, Auoregressive Condiional Heeroscedasiciy wih Esimaes of he Variance of Unied Kingdom Inflaion. Economerica. 50-4, (1982). 110

İSTANBUL MENKUL KIYMETLER BORSASINDA DEĞİŞKENLİĞİN (VOLATİLİTENİN) ARCH-GARCH YÖNTEMLERİ İLE MODELLENMESİ

İSTANBUL MENKUL KIYMETLER BORSASINDA DEĞİŞKENLİĞİN (VOLATİLİTENİN) ARCH-GARCH YÖNTEMLERİ İLE MODELLENMESİ İSTANBUL MENKUL KIYMETLER BORSASINDA DEĞİŞKENLİĞİN (VOLATİLİTENİN) ARCH- YÖNTEMLERİ İLE MODELLENMESİ ÖZET Yard.Doç. Dr. Tülin ATAKAN İsanbul Üniversiesi, İşleme Fakülesi, Finans Anabilim Dalı Bu çalışmada,

Detaylı

Yaz Saati Uygulaması Anomalisinin İMKB 100 Endeks Getirisine Etkisinin Test Edilmesi

Yaz Saati Uygulaması Anomalisinin İMKB 100 Endeks Getirisine Etkisinin Test Edilmesi EGE AKADEMİK BAKIŞ / EGE ACADEMIC REVIEW Cil: 10 Sayı: 4 Ekim 2010 ss. 1139-1153 Yaz Saai Uygulaması Anomalisinin İMKB 100 Endeks Geirisine Ekisinin Tes Edilmesi Tesing he Effec of he Dayligh Saving Time

Detaylı

Box-Jenkıns Modelleri ile Aylık Döviz Kuru Tahmini Üzerine Bir Uygulama

Box-Jenkıns Modelleri ile Aylık Döviz Kuru Tahmini Üzerine Bir Uygulama Kocaeli Üniversiesi Sosyal Bilimler Ensiüsü Dergisi (6) 2003 / 2 : 49-62 Box-Jenkıns Modelleri ile Aylık Döviz Kuru Tahmini Üzerine Bir Uygulama Hüdaverdi Bircan * Yalçın Karagöz ** Öze: Bu çalışmada geleceği

Detaylı

White ın Heteroskedisite Tutarlı Kovaryans Matrisi Tahmini Yoluyla Heteroskedasite Altında Model Tahmini

White ın Heteroskedisite Tutarlı Kovaryans Matrisi Tahmini Yoluyla Heteroskedasite Altında Model Tahmini Ekonomeri ve İsaisik Sayı:4 006-1-8 İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İKTİSAT FAKÜLTESİ EKONOMETRİ VE İSTATİSTİK DERGİSİ Whie ın Heeroskedisie Tuarlı Kovaryans Marisi Tahmini Yoluyla Heeroskedasie Alında Model Tahmini

Detaylı

Zaman Serisi Modelleri: Birim Kök Testleri, Eşbütünleşme, Hata Düzeltme Modelleri

Zaman Serisi Modelleri: Birim Kök Testleri, Eşbütünleşme, Hata Düzeltme Modelleri Yıldız Teknik Üniversiesi İkisa Bölümü Ekonomeri II Ders Noları Ders Kiabı: J.M. Wooldridge, InroducoryEconomericsA Modern Approach, 2nd. ed., 2002, Thomson Learning. Zaman Serisi Modelleri: Birim Kök

Detaylı

24.05.2010. Birim Kök Testleri. Zaman Serisi Modelleri: Birim Kök Testleri, Eşbütünleşme, Hata Düzeltme Modelleri

24.05.2010. Birim Kök Testleri. Zaman Serisi Modelleri: Birim Kök Testleri, Eşbütünleşme, Hata Düzeltme Modelleri Yıldız Teknik Üniversiesi İkisa Bölümü Ekonomeri II Ders Noları Ders Kiabı: J.M. Wooldridge, Inroducory Economerics A Modern Approach, 2nd. ed., 2002, Thomson Learning. Zaman Serisi Modelleri: Birim Kök

Detaylı

ULUSAL HİSSE SENETLERİ PİYASASI NDA ETKİNLİK

ULUSAL HİSSE SENETLERİ PİYASASI NDA ETKİNLİK ULUSAL HİSSE SENETLERİ PİYASASI NDA ETKİNLİK Nuray ERGÜL ÖZET Son yıllarda, Türk Sermaye Piyasalarında hukuk, muhasebe ve deneim alanlarında, uluslararası kuralların uygulanması için büyük değişiklikler

Detaylı

ÇOKLU DOĞRUSAL BAĞLANTI

ÇOKLU DOĞRUSAL BAĞLANTI ÇOKLU DOĞRUSAL BAĞLANTI ÇOKLU DOĞRUSALLIĞIN ANLAMI Çoklu doğrusal bağlanı; Bağımsız değişkenler arasında doğrusal (yada doğrusala yakın) ilişki olmasıdır... r xx i j paramereler belirlenemez hale gelir.

Detaylı

OTOKORELASYON OTOKORELASYON

OTOKORELASYON OTOKORELASYON OTOKORELASYON OTOKORELASYON Y = α + βx + u Cov (u,u s ) 0 u = ρ u -1 + ε -1 < ρ < +1 Birinci dereceden Ookorelasyon Birinci Dereceden Ooregressif Süreç; A R(1) e = ρ e -1 + ε Σe e ˆ ρ = Σ 1 e KARŞILA ILAŞILAN

Detaylı

KONYA İLİ SICAKLIK VERİLERİNİN ÇİFTDOĞRUSAL ZAMAN SERİSİ MODELİ İLE MODELLENMESİ

KONYA İLİ SICAKLIK VERİLERİNİN ÇİFTDOĞRUSAL ZAMAN SERİSİ MODELİ İLE MODELLENMESİ KONYA İLİ SICAKLIK VERİLERİNİN ÇİFTDOĞRUSAL ZAMAN SERİSİ MODELİ İLE MODELLENMESİ İsmail KINACI 1, Aşır GENÇ 1, Galip OTURANÇ, Aydın KURNAZ, Şefik BİLİR 3 1 Selçuk Üniversiesi, Fen-Edebiya Fakülesi İsaisik

Detaylı

İMKB 100 endeksindeki kaldıraç etkisinin ARCH modelleriyle iki alt dönemde incelenmesi

İMKB 100 endeksindeki kaldıraç etkisinin ARCH modelleriyle iki alt dönemde incelenmesi İsanbul Üniversiesi İşleme Fakülesi Dergisi Isanbul Universiy Journal of he School of Business Adminisraion Cil/Vol:41, Sayı/No:, 1, 14-6 ISSN: 133-173 www.ifdergisi.org 1 İMKB 1 endeksindeki kaldıraç

Detaylı

Birim Kök Testleri 3/24/2016. Bir stokastik sürecin birim kök içerip içermediğini nasıl anlarız? Hatırlarsak aşağıdaki AR(1) sürecinde

Birim Kök Testleri 3/24/2016. Bir stokastik sürecin birim kök içerip içermediğini nasıl anlarız? Hatırlarsak aşağıdaki AR(1) sürecinde Yıldız Teknik Üniversiesi İkisa Bölümü Ekonomeri II Ders Noları Ders Kiabı: J.M. Wooldridge, Inroducory Economerics A Modern Approach, 2nd. ed., 2002, Thomson Learning. Zaman Serisi Modelleri: Birim Kök

Detaylı

DEĞİŞKENLER ARASINDAKİ GECİKMELİ İLİŞKİLER: Dağıtılmış Gecikme ve Otoregresiv Modeller

DEĞİŞKENLER ARASINDAKİ GECİKMELİ İLİŞKİLER: Dağıtılmış Gecikme ve Otoregresiv Modeller DEĞİŞKENLER ARASINDAKİ GECİKMELİ İLİŞKİLER: Dağıılmış Gecikme ve Ooregresiv Modeller 1 Zaman serisi modellerinde, bağımlı değişken Y nin zamanındaki değerleri, bağımsız X değişkenlerinin zamanındaki cari

Detaylı

NET YABANCI İŞLEM HACMİ İLE HİSSE SENEDİ GETİRİLERİ ARASINDA UZUN DÖNEMLİ İLİŞKİ VAR MIDIR? Cüneyt AKAR (*)

NET YABANCI İŞLEM HACMİ İLE HİSSE SENEDİ GETİRİLERİ ARASINDA UZUN DÖNEMLİ İLİŞKİ VAR MIDIR? Cüneyt AKAR (*) NET YABANCI İŞLEM HACMİ İLE HİSSE SENEDİ GETİRİLERİ ARASINDA UZUN DÖNEMLİ İLİŞKİ VAR MIDIR? Cüney AKAR (*) Öze: Bu çalışmada ne yabancı işlem hacmiyle hisse senedi geirileri arasında uzun dönemli bir ilişkinin

Detaylı

Enflasyonun Borsa Performansı Üzerindeki Etkisi

Enflasyonun Borsa Performansı Üzerindeki Etkisi Kocaeli Üniversiesi Sosyal Bilimler Ensiüsü Dergisi (7) 2004 / 1 : 23-35 Enflasyonun Borsa Performansı Üzerindeki Ekisi Osman Karamusafa * Ayku Karakaya ** Öze: Bu çalışmanın amacı, enflasyon oranının

Detaylı

Long memory and structural breaks on volatility: evidence from Borsa Istanbul

Long memory and structural breaks on volatility: evidence from Borsa Istanbul MPRA Munich Personal RePEc Archive Long memory and srucural breaks on volailiy: evidence from Borsa Isanbul Emrah Ismail Cevik and Gülekin Topaloğlu Namık Kemal Universiy, Bülen Ecevi Universiy 014 Online

Detaylı

Dolar Kurundaki Günlük Hareketler Üzerine Bazı Gözlemler

Dolar Kurundaki Günlük Hareketler Üzerine Bazı Gözlemler Dolar Kurundaki Günlük Harekeler Üzerine Bazı Gözlemler Türkiye Bankalar Birliği Ekonomi Çalışma Grubu Toplanısı 28 Nisan 2008, İsanbul Doç. Dr. Cevde Akçay Koç Finansal Hizmeler Baş ekonomis cevde.akcay@yapikredi.com.r

Detaylı

Reel Kesim Güven Endeksi ile İMKB 100 Endeksi arasındaki dinamik nedensellik ilişkisi

Reel Kesim Güven Endeksi ile İMKB 100 Endeksi arasındaki dinamik nedensellik ilişkisi İsanbul Üniversiesi İşleme Fakülesi Dergisi Isanbul Universiy Journal of he School of Business Adminisraion Cil/Vol:38, Sayı/No:1, 009, 4-37 ISSN: 1303-173 - www.ifdergisi.org 009 Reel Kesim Güven Endeksi

Detaylı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Sayı: 2010-8 / 24 Mayıs 2010 EKONOMİ NOTLARI

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Sayı: 2010-8 / 24 Mayıs 2010 EKONOMİ NOTLARI Türkiye Cumhuriye Merkez Bankası Sayı: 2010-8 / 24 Mayıs 2010 EKONOMİ NOTLARI TCMB Faiz Kararlarının Piyasa Faizleri Ve Hisse Senedi Piyasaları Üzerine Ekisi Mura Duran Refe Gürkaynak Pınar Özlü Deren

Detaylı

Hisse Senedi Fiyatlarıyla Yabancı İşlem Hacmi Arasında Nedensellik:

Hisse Senedi Fiyatlarıyla Yabancı İşlem Hacmi Arasında Nedensellik: Hisse Senedi Fiyalarıyla abancı İşlem Hacmi Arasında Nedensellik: Toda-amamoo aklaşımı Dr. Cüney AKAR Balıkesir Üniversiesi, Bandırma İİBF. Öze Bu çalışmada İsanbul Menkul Kıymeler Borsasında (İMKB) IMKB100

Detaylı

Birim Kök Testleri. Random Walk. Bir stokastiksürecin birim kök içerip içermediğini nasıl anlarız? Hatırlarsak aşağıdaki AR(1) sürecinde

Birim Kök Testleri. Random Walk. Bir stokastiksürecin birim kök içerip içermediğini nasıl anlarız? Hatırlarsak aşağıdaki AR(1) sürecinde Yıldız Teknik Üniversiesi İkisa Bölümü Ekonomeri II Ders Noları Ders Kiabı: J.M. Wooldridge, Inroducory Economerics A Modern Approach, 2nd. ed., 02, Thomson Learning. Zaman Serisi Modelleri: Birim Kök

Detaylı

THE CAUSALITY RELATION BETWEEN CONSUMER CONFIDENCE AND STOCK PRICES: CASE OF TURKEY. Abstract

THE CAUSALITY RELATION BETWEEN CONSUMER CONFIDENCE AND STOCK PRICES: CASE OF TURKEY. Abstract Ekonomik ve Sosyal Araşırmalar Dergisi, Bahar 20, Cil:7, Yıl:7, Sayı:, 7:53-65 TÜKETİCİ GÜVENİ VE HİSSE SENEDİ FİYATLARI ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ * Yusuf Volkan TOPUZ ** THE CAUSALITY

Detaylı

HİSSE SENEDİ PİYASALARINDA SÜRÜ DAVRANIŞI: BİST TE BİR ARAŞTIRMA HERDING IN STOCK MARKETS: A RESEARCH IN BIST Bahadır ERGÜN Hatice DOĞUKANLI

HİSSE SENEDİ PİYASALARINDA SÜRÜ DAVRANIŞI: BİST TE BİR ARAŞTIRMA HERDING IN STOCK MARKETS: A RESEARCH IN BIST Bahadır ERGÜN Hatice DOĞUKANLI Uluslararası Sosyal Araşırmalar Dergisi The Journal of Inernaional Social Research Cil: 8 Sayı: 40 Volume: 8 Issue: 40 Ekim 2015 Ocober 2015 www.sosyalarasirmalar.com Issn: 1307-9581 HİSSE SENEDİ PİYASALARINDA

Detaylı

BİRİM KÖK TESTLERİNDE YAPISAL KIRILMA ZAMANININ İÇSEL OLARAK BELİRLENMESİ PROBLEMİ: ALTERNATİF YAKLAŞIMLARIN PERFORMANSLARI

BİRİM KÖK TESTLERİNDE YAPISAL KIRILMA ZAMANININ İÇSEL OLARAK BELİRLENMESİ PROBLEMİ: ALTERNATİF YAKLAŞIMLARIN PERFORMANSLARI BİRİM KÖK TESTLERİNDE YAPISAL KIRILMA ZAMANININ İÇSEL OLARAK BELİRLENMESİ PROBLEMİ: ALTERNATİF YAKLAŞIMLARIN PERFORMANSLARI Arş. Gör. Furkan EMİRMAHMUTOĞLU Yrd. Doç. Dr. Nezir KÖSE Arş. Gör. Yeliz YALÇIN

Detaylı

TÜRKİYE DE FAİZ, DÖVİZ VE BORSA: FİYAT VE OYNAKLIK YAYILMA ETKİLERİ

TÜRKİYE DE FAİZ, DÖVİZ VE BORSA: FİYAT VE OYNAKLIK YAYILMA ETKİLERİ TÜRKİYE DE FAİZ, DÖVİZ VE BORSA: FİYAT VE OYNAKLIK YAYILMA ETKİLERİ Doç. Dr. Macide Çiçek Dumlupınar Üniversiesi İkisadi ve İdari Bilimler Fakülesi Öze Bu çalışmada Türkiye de devle iç borçlanma seneleri,

Detaylı

KOŞULLU DEĞİŞEN VARYANS MODELLERİ İLE TÜRKİYE ALTIN PİYASASI ENDEKSİ VOLATİLİTELERİNİN TAHMİN EDİLMESİ

KOŞULLU DEĞİŞEN VARYANS MODELLERİ İLE TÜRKİYE ALTIN PİYASASI ENDEKSİ VOLATİLİTELERİNİN TAHMİN EDİLMESİ Cil/Volume: 15 Sayı/Issue: Haziran/June 017 ss./pp. 163-181 İ. E. Kayral Doi: hp://dx.doi.org/10.11611/yead.6404 KOŞULLU DEĞİŞEN VARYANS MODELLERİ İLE TÜRKİYE ALTIN PİYASASI ENDEKSİ VOLATİLİTELERİNİN TAHMİN

Detaylı

İMKB NİN LATİN AMERİKA BORSALARIYLA İLİŞKİSİ ÜZERİNE ÇOK DEĞİŞKENLİ GARCH MODELLEMESİ

İMKB NİN LATİN AMERİKA BORSALARIYLA İLİŞKİSİ ÜZERİNE ÇOK DEĞİŞKENLİ GARCH MODELLEMESİ Sosyal Bilimler Dergisi 2010, (4), 25-32 İMKB NİN LATİN AMERİKA BORSALARIYLA İLİŞKİSİ ÜZERİNE ÇOK DEĞİŞKENLİ GARCH MODELLEMESİ Özlem YORULMAZ - Oya EKİCİ İsanbul Üniversiesi İkisa Fakülesi Ekonomeri Bölümü

Detaylı

Dokuz Eylül Üniversitesi Yayın Geliş Tarihi: 13.11.2013

Dokuz Eylül Üniversitesi Yayın Geliş Tarihi: 13.11.2013 Dokuz Eylül Üniversiesi Yayın Geliş Tarihi: 13.11.2013 Sosyal Bilimler Ensiüsü Dergisi Yayına Kabul Tarihi: 05.07.2014 Cil: 16, Sayı: 2, Yıl: 2014, Sayfa: 281-302 Online Yayın Tarihi: 30.09.2014 ISSN:

Detaylı

TCMB FAĐZ KARARLARININ HĐSSE SENEDĐ PĐYASALARI ÜZERĐNE ETKĐSĐ

TCMB FAĐZ KARARLARININ HĐSSE SENEDĐ PĐYASALARI ÜZERĐNE ETKĐSĐ Cenral Bank Review Vol. 10 (July 2010), pp.23-32 ISSN 1303-0701 prin / 1305-8800 online 2010 Cenral Bank of he Republic of Turkey hp://www.cmb.gov.r/research/review/ TCMB FAĐZ KARARLARININ HĐSSE SENEDĐ

Detaylı

Murat MAZIBAŞ mmazibas@bddk.org.tr Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) ÖZET

Murat MAZIBAŞ mmazibas@bddk.org.tr Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) ÖZET İMKB Piyasalarındaki Volailienin Modellenmesi ve Öngörülmesi: Asimerik GARCH Modelleri ile bir Uygulama Mura MAZIBAŞ mmazibas@bddk.org.r Bankacılık Düzenleme ve Deneleme Kurumu (BDDK) ÖZET Çalışmada, 5

Detaylı

İSTANBUL MENKUL KIYMETLER BORSASI NDA EŞHAREKETLİLİK VE ASİMETRİK AYARLAMA

İSTANBUL MENKUL KIYMETLER BORSASI NDA EŞHAREKETLİLİK VE ASİMETRİK AYARLAMA Yıl: 24 Sayı:88 Temmuz 2010 97 İSTANBUL MENKUL KIYMETLER BORSASI NDA EŞHAREKETLİLİK VE ASİMETRİK AYARLAMA Ebru Yüksel* - Güldal Güleryüz** 32 Öze Bu makale, İsanbul Menkul Kıymeler Borsası na (İMKB) ai

Detaylı

eyd Ekonomik Yaklaşım Derneği / Association

eyd Ekonomik Yaklaşım Derneği / Association eyd Ekonomik Yaklaşım Derneği / Associaion Ekonomik Yaklaşım 016, 7(99): 1-15 www.ekonomikyaklasim.org doi: 10.5455/ey.35908 BIST-100 Endeksinin Volail Davranışlarının Simerik Ve Asimerik Sokasik Volailie

Detaylı

Halloween Etkisinin İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında Geçerliliğinin Testi. The Validity of the Halloween Effect in the Istanbul Stock Exchange

Halloween Etkisinin İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında Geçerliliğinin Testi. The Validity of the Halloween Effect in the Istanbul Stock Exchange Halloween Ekisinin İsanbul Menkul Kıymeler Borsasında Geçerliliğinin Tesi Öze Halloween Ekisinin İsanbul Menkul Kıymeler Borsasında Geçerliliğinin Tesi Dr. Veli YILANCI İsanbul Üniversiesi İkisa Fakülesi

Detaylı

İŞSİZLİK VE İNTİHAR İLİŞKİSİ: 1975 2005 VAR ANALİZİ Ferhat TOPBAŞ *

İŞSİZLİK VE İNTİHAR İLİŞKİSİ: 1975 2005 VAR ANALİZİ Ferhat TOPBAŞ * İşsizlik ve İnihar İlişkisi: 1975 2005 Var Analizi 161 İŞSİZLİK VE İNTİHAR İLİŞKİSİ: 1975 2005 VAR ANALİZİ Ferha TOPBAŞ * ÖZET İşsizlik, birey üzerinde olumsuz birçok soruna neden olan karmaşık bir olgudur.

Detaylı

Rasyonel Beklentiler Hipotezinin Testi: Enflasyon, Faiz ve Kur 1

Rasyonel Beklentiler Hipotezinin Testi: Enflasyon, Faiz ve Kur 1 Çukurova Üniversiesi İİBF Dergisi Cil:17 Sayı:1 Haziran 2013 ss.17-35 Rasyonel Bekleniler Hipoezinin Tesi: Enflasyon, Faiz ve Kur 1 Tes of he Raional Expecaions Hypohesis: Inflaion, Ineres Rae and Exchange

Detaylı

Borsa Getiri Oranı ve Faiz Oranı Arasındaki İlişkinin Doğrusal Olmayan Yöntemlerle Analizi: Türkiye Örneği

Borsa Getiri Oranı ve Faiz Oranı Arasındaki İlişkinin Doğrusal Olmayan Yöntemlerle Analizi: Türkiye Örneği Volume 4 Number 3 03 pp. -40 ISSN: 309-448 www.berjournal.com Borsa Geiri Oranı ve Faiz Oranı Arasındaki İlişkinin Doğrusal Olmayan Yönemlerle Analizi: Türkiye Örneği Yusuf Ekrem Akbaşa Öze: Bu çalışmada,

Detaylı

C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 11, Sayı 2, 2010 53

C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 11, Sayı 2, 2010 53 C.Ü. İkisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cil 11, Sayı 2, 2010 53 FİNANSAL PİYASA ETKİNLİĞİ: S&P 500 ÜZERİNE BİR UYGULAMA Erhan DEMİRELİ *, Gökuğ Cenk AKKAYA ** ve Elif İBAŞ *** Öze Finansal ekinlik kavramı

Detaylı

Türkiye de Kırmızı Et Üretiminin Box-Jenkins Yöntemiyle Modellenmesi ve Üretim Projeksiyonu

Türkiye de Kırmızı Et Üretiminin Box-Jenkins Yöntemiyle Modellenmesi ve Üretim Projeksiyonu Hayvansal Üreim 53(): 3-39, 01 Araşırma Türkiye de Kırmızı E Üreiminin Box-Jenkins Yönemiyle Modellenmesi ve Üreim Projeksiyonu Şenol Çelik Ankara Üniversiesi Fen Bilimleri Ensiüsü Zooekni Anabilim Dalı

Detaylı

Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi Cilt:22 Sayı:2, Yıl:2007, ss:49-66

Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi Cilt:22 Sayı:2, Yıl:2007, ss:49-66 Dokuz Eylül Üniversiesi İkisadi ve İdari Bilimler Fakülesi Dergisi Cil:22 Sayı:2, Yıl:2007, ss:49-66 SPOT VE VADELİ İŞLEM FİYATLARININ VARYANSLARI ARASINDAKİ NEDENSELLİK TESTİ Emrah İsmail ÇEVİK * Mehme

Detaylı

TÜRK & AMERİKAN ENERJİ PİYASALARI NDA PİYASA ETKİNLİĞİNİN TEST EDİLMESİ

TÜRK & AMERİKAN ENERJİ PİYASALARI NDA PİYASA ETKİNLİĞİNİN TEST EDİLMESİ Yıl: 24 Sayı:86 Ocak 2010 101 TÜRK & AMERİKAN ENERJİ PİYASALARI NDA PİYASA ETKİNLİĞİNİN TEST EDİLMESİ Nuray ERGÜL ÖZET Bu çalışmada, Türk ve Amerikan Enerji Piyasaları na yer verilmişir. Araşırmada kullanılan

Detaylı

YAPISAL KIRILMALI BİRİM KÖK TESTLERİNİN KÜÇÜK ÖRNEKLEM ÖZELLİKLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

YAPISAL KIRILMALI BİRİM KÖK TESTLERİNİN KÜÇÜK ÖRNEKLEM ÖZELLİKLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI YAPISAL KIRILMALI BİRİM KÖK TESTLERİNİN KÜÇÜK ÖRNEKLEM ÖZELLİKLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI TC. Pamukkale Üniversiesi Sosyal Bilimler Ensiüsü Yüksek Lisans Tezi Ekonomeri Anabilim Dalı Abdullah Emre ÇAĞLAR

Detaylı

Anahtar Kelimeler Harvey Testi, Doğrusallık, Finansal Piyasalar, Etkin Piyasa Hipotezi.

Anahtar Kelimeler Harvey Testi, Doğrusallık, Finansal Piyasalar, Etkin Piyasa Hipotezi. Borsa İsanbul da Piyasa Ekinliğinin Analizi: Harvey Doğrusallık Tesi (Analysis of Marke Efficiency a Borsa İsanbul: Harvey Lineariy Tes) Gürkan MALCIOĞLU a Mücahi AYDIN b a Arş.Gör., Sakarya Üniversiesi,

Detaylı

İŞSİZLİK VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİNDE ASİMETRİ ASYMMETRY IN THE RELATIONSHIP BETWEEN UNEMPLOYMENT AND ECONOMIC GROWTH

İŞSİZLİK VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİNDE ASİMETRİ ASYMMETRY IN THE RELATIONSHIP BETWEEN UNEMPLOYMENT AND ECONOMIC GROWTH Doğuş Üniversiesi Dergisi, (), 57-65 İŞSİZLİK VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİNDE ASİMETRİ ASYMMETRY IN THE RELATIONSHIP BETWEEN UNEMPLOYMENT AND ECONOMIC GROWTH Serve CEYLAN Giresun Üniversiesi İİBF, İkisa

Detaylı

SORU SETİ 02 (REVİZE EDİLDİ) FİNAL KONULARI

SORU SETİ 02 (REVİZE EDİLDİ) FİNAL KONULARI Ekonomeri 8 Ocak, 0 Gazi Üniversiesi İkisa Bölümü SORU SETİ 0 (REVİZE EDİLDİ) FİNAL KONULARI PROBLEM Aşağıda verilen avuk ei alebi fonksiyonunu düşününüz (960-98): lny = β + β ln X + β ln X + β ln X +

Detaylı

Dağıtılmış Gecikme ve Otoregresiv Modeller. Mehmet Vedat PAZARLIOĞLU

Dağıtılmış Gecikme ve Otoregresiv Modeller. Mehmet Vedat PAZARLIOĞLU Dağıılmış Gecikme ve Ooregresiv Modeller Mehme Veda PAZARLIOĞLU Saik Model Nedir? Saik Model, Y ve X arasında aynı dönemde yani döneminde oraya çıkan ilişkiden gelmekedir. Y = b 0 + b 1 X + u, (=1,2,,n.)

Detaylı

YABANCI HİSSE SENEDİ YATIRIMCILARI TÜRKİYE DE DÖVİZ KURU VOLATİLİTESİNİ ŞİDDETLENDİRİYOR MU?

YABANCI HİSSE SENEDİ YATIRIMCILARI TÜRKİYE DE DÖVİZ KURU VOLATİLİTESİNİ ŞİDDETLENDİRİYOR MU? YABANCI HİSSE SENEDİ YATIRIMCILARI TÜRKİYE DE DÖVİZ KURU VOLATİLİTESİNİ ŞİDDETLENDİRİYOR MU? Yrd. Doç. Dr. Macide Çiçek Dumlupınar Üniversiesi İkisadi ve İdari Bilimler Fakülesi Yrd. Doç. Dr. Feride Özürk

Detaylı

DEĞİŞKENLER ARASINDAKİ GECİKMELİ İLİŞKİLER: Dağıtılmış Gecikme ve Otoregresiv Modeller

DEĞİŞKENLER ARASINDAKİ GECİKMELİ İLİŞKİLER: Dağıtılmış Gecikme ve Otoregresiv Modeller DEĞİŞKENLER ARASINDAKİ GECİKMELİ İLİŞKİLER: Dağıılmış Gecikme ve Ooregresiv Modeller 1 Saik Model Y = b 0 + b 1 X + u, (=1,2,,n.) Saik Model, Y ve X arasında aynı dönemde yani döneminde oraya çıkan ilişkiden

Detaylı

Tüketici Güveni ve Hisse Senedi Fiyatları Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği (2004: :01)

Tüketici Güveni ve Hisse Senedi Fiyatları Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği (2004: :01) June 7-9, 2009, Eskişehir, Turkey. Tükeici Güveni ve Hisse Senedi Fiyaları Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği (2004:0-2009:0) Yusuf Volkan Topuz * İkisadi İdari Bilimler Fakülesi, İşleme Bölümü,

Detaylı

Reel Döviz Kuru Endeksinin Otoregresif Koşullu Değişen Varyanslılığının Analizi: İki Eşikli Tarch Yöntemi İle Modellenmesi

Reel Döviz Kuru Endeksinin Otoregresif Koşullu Değişen Varyanslılığının Analizi: İki Eşikli Tarch Yöntemi İle Modellenmesi Reel Döviz Kuru Endeksinin Ooregresif Koşullu Değişen Varyanslılığının Analizi: İki Eşikli Tarch Yönemi İle Modellenmesi Reel Döviz Kuru Endeksinin Ooregresif Koşullu Değişen Varyanslılığının Analizi:

Detaylı

HİSSE SENEDİ FİYATLARI VE DÖVİZ KURU İLİŞKİSİ

HİSSE SENEDİ FİYATLARI VE DÖVİZ KURU İLİŞKİSİ The Journal of Academic Social Science Sudies Inernaional Journal of Social Science Doi number:hp://dx.doi.org/10.9761/jasss2963 Number: 37, p. 399-408, Auumn I 2015 Yayın Süreci Yayın Geliş Tarihi Yayınlanma

Detaylı

ALTIN FİYATLARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN TESPİTİ ÜZERİNE: MGARCH MODELİ İLE BİR İNCELEME

ALTIN FİYATLARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN TESPİTİ ÜZERİNE: MGARCH MODELİ İLE BİR İNCELEME ALTIN FİYATLARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN TESPİTİ ÜZERİNE: MGARCH MODELİ İLE BİR İNCELEME ÖZET Prof.Dr.Cengiz TORAMAN Balıkesir Üniversiesi, İİBF,İşleme Bölümü Cengizoraman4@yahoo.com Öğr.Gör.Çağaay BAŞARIR

Detaylı

Global Finansal Krizde Kredi Marjı: Japon Tahvil Piyasası Örneği

Global Finansal Krizde Kredi Marjı: Japon Tahvil Piyasası Örneği Volume 5 Number 4 2014 pp. 71-88 ISSN: 1309-2448 www.berjournal.com Global Finansal Krizde Kredi Marjı: Japon Tahvil Piyasası Örneği Aydın Yüksel a Aslı Yüksel b Öze: Bu makale Ağusos 2007 arihinde oraya

Detaylı

ENFLASYON BELİRSİZLİĞİ İLE PAY SENEDİ GETİRİSİ VE VOLATİLİTESİ ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

ENFLASYON BELİRSİZLİĞİ İLE PAY SENEDİ GETİRİSİ VE VOLATİLİTESİ ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ ENFLASYON BELİRSİZLİĞİ İLE PAY SENEDİ GETİRİSİ VE VOLATİLİTESİ ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ Doç. Dr. Emrah İsmail Çevik Namık Kemal Üniversiesi İkisadi ve İdari Bilimler Fakülesi eicevik@nku.edu.r

Detaylı

Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Sayı 36 Nisan 2013

Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Sayı 36 Nisan 2013 PİYASA ETKİNLİĞİ HİPOTEZİ: İMKB İÇİN AMPİRİK BİR ANALİZ Fama ZEREN Yrd.Doç.Dr., İnönü Üniversiesi,İ.İ.B.F., Ekonomeri Bölümü, fama.zeren@inonu.edu.r, 04223774317 Hakan KARA Öğr.Grv., İnönü Üniversiesi,

Detaylı

Mevsimsel Kointegrasyon Analizi: Güney Afrika Örneği. Seasonal Cointegration Analysis: Example of South Africa

Mevsimsel Kointegrasyon Analizi: Güney Afrika Örneği. Seasonal Cointegration Analysis: Example of South Africa Gazi Üniversiesi Sosyal Bilimler Dergisi Vol/Cil 3, No/Sayı 6, 216 Mevsimsel Koinegrasyon Analizi Güney Afrika Örneği Jeanine NDIHOKUBWAYO Yılmaz AKDİ Öze Bu çalışmada 1991-2134 dönemi Güney Afrika ekonomik

Detaylı

FİNANSAL PİYASA VOLATİLİTESİ VE EKONOMİ

FİNANSAL PİYASA VOLATİLİTESİ VE EKONOMİ FİNANSAL PİYASA VOLATİLİTESİ VE EKONOMİ Yrd. Doç. Dr. Hülya Kanalıcı Akay Uludağ Üniversiesi İkisadi ve İdari Bilimler Fakülesi Mehme Nargeleçekenler Uludağ Üniversiesi İkisadi ve İdari Bilimler Fakülesi

Detaylı

T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ÇOK DEĞİŞKENLİ EŞİKSEL OTOREGRESİF MODELLER ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA Ümran Münire KAHRAMAN DOKTORA TEZİ İsaisik Anabilim Dalı 2012 KONYA Her Hakkı Saklıdır TEZ

Detaylı

Türkiye nin Kabuklu Fındık Üretiminde Üretim-Fiyat İlişkisinin Koyck Yaklaşımı İle Analizi

Türkiye nin Kabuklu Fındık Üretiminde Üretim-Fiyat İlişkisinin Koyck Yaklaşımı İle Analizi TÜRK TARIM ve DOĞA BİLİMLERİ DERGİSİ TURKISH JOURNAL of AGRICULTURAL and NATURAL SCIENCES www.urkjans.com Türkiye nin Kabuklu Fındık Üreiminde Üreim-Fiya İlişkisinin Koyck Yaklaşımı İle Analizi Şenol ÇELİK*

Detaylı

PETROL FİYATLARININ BORSA İSTANBUL SANAYİ FİYAT ENDEKSİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

PETROL FİYATLARININ BORSA İSTANBUL SANAYİ FİYAT ENDEKSİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ PETROL FİYATLARININ BORSA İSTANBUL SANAYİ FİYAT ENDEKSİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ Yrd.Doç.Dr. Cüney KILIÇ Çanakkale Onsekiz Mar Üniversiesi Biga İ.İ.B.F., İkisa Bölümü Yrd.Doç.Dr. Yılmaz BAYAR Karabük Üniversiesi

Detaylı

BİR YATIRIM ARACI OLARAK ALTIN İLE HİSSE SENEDİ ENDEKSİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN ANALİZİ: TÜRKİYE ÜZERİNE AMPİRİK UYGULAMA 1

BİR YATIRIM ARACI OLARAK ALTIN İLE HİSSE SENEDİ ENDEKSİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN ANALİZİ: TÜRKİYE ÜZERİNE AMPİRİK UYGULAMA 1 BİR YATIRIM ARACI OLARAK ALTIN İLE HİSSE SENEDİ ENDEKSİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN ANALİZİ: TÜRKİYE ÜZERİNE AMPİRİK UYGULAMA 1 Bülen DOĞRU* Musafa UYSAL** ÖZET Bu çalışmanın amacı 2000:1-2012:09 döneminde Türkiye

Detaylı

Bölüm 3 HAREKETLİ ORTALAMALAR VE DÜZLEŞTİRME YÖNTEMLERİ

Bölüm 3 HAREKETLİ ORTALAMALAR VE DÜZLEŞTİRME YÖNTEMLERİ Bölüm HAREKETLİ ORTALAMALAR VE DÜZLEŞTİRME ÖNTEMLERİ Bu bölümde üç basi öngörü yönemi incelenecekir. 1) Naive, 2)Oralama )Düzleşirme Geçmiş Dönemler Şu An Gelecek Dönemler * - -2-1 +1 +2 + Öngörü yönemi

Detaylı

GARCH MODELLERĠ VE VARYANS KIRILMASI: ĠMKB ÖRNEĞĠ

GARCH MODELLERĠ VE VARYANS KIRILMASI: ĠMKB ÖRNEĞĠ GARCH MODELLERĠ VE VARYANS KIRILMASI: ĠMKB ÖRNEĞĠ Dr. Sevda Gürsakal sdalgic@uludag.edu.r Uludağ Üniversiesi, İİBF Ekonomeri Bölümü ÖZET Bu çalışmada hisse senedi oynaklığındaki kırılmalar Inclan ve Tiao

Detaylı

İMKB de Fiyat-Hacim İlişkisi - Asimetrik Etkileşim

İMKB de Fiyat-Hacim İlişkisi - Asimetrik Etkileşim YÖNETİM VE EKONOMİ Yıl:009 Cil:6 Sayı: Celal Bayar Üniversiesi İ.İ.B.F. MANİSA İMKB de Fiya-Hacim İlişkisi - Asimerik Ekileşim Yrd. Doç. Dr. Koray KAYALIDERE Celal Bayar Üniversiesi,U.B.Y.O., Bankacılık

Detaylı

RASSAL YÜRÜYÜŞ TEORİSİ ve İSTANBUL MENKUL KIYMETLER BORSASI NDA SINANMASI

RASSAL YÜRÜYÜŞ TEORİSİ ve İSTANBUL MENKUL KIYMETLER BORSASI NDA SINANMASI T.C. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İŞLETME ANABİLİM DALI FİNANSMAN PROGRAMI YÜKSEK LİSANS TEZİ RASSAL YÜRÜYÜŞ TEORİSİ ve İSTANBUL MENKUL KIYMETLER BORSASI NDA SINANMASI Serkan KÖSE

Detaylı

İMKB DE YABANCI İŞLEMLERİ VE HİSSE SENEDİ GETİRİLERİ İLİŞKİSİ THE RELATIONSHIP BETWEEN FOREIGN INVESTMENTS AND STOCK RETURNS ON ISE

İMKB DE YABANCI İŞLEMLERİ VE HİSSE SENEDİ GETİRİLERİ İLİŞKİSİ THE RELATIONSHIP BETWEEN FOREIGN INVESTMENTS AND STOCK RETURNS ON ISE Doğuş Üniversiesi Dergisi, 12 (2) 2011, 256-264 İMKB DE YABANCI İŞLEMLERİ VE HİSSE SENEDİ GETİRİLERİ İLİŞKİSİ THE RELATIONSHIP BETWEEN FOREIGN INVESTMENTS AND STOCK RETURNS ON ISE H. Aydın OKUYAN (1),

Detaylı

C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 11, Sayı 1, 2010 141

C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 11, Sayı 1, 2010 141 C.Ü. İkisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cil 11, Sayı 1, 2010 141 BİR MALİYE POLİTİKASI ARACI OLARAK BORÇLANMA VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ (1990 2009) Hali ÇİÇEK *, Süleyman GÖZEGİR ** ve

Detaylı

TÜRKİYE DE EKONOMİK BÜYÜME VE DÖVİZ KURU CARİ AÇIK ÜZERİNDE ETKİLİ MİDİR? BİR NEDENSELLİK ANALİZİ

TÜRKİYE DE EKONOMİK BÜYÜME VE DÖVİZ KURU CARİ AÇIK ÜZERİNDE ETKİLİ MİDİR? BİR NEDENSELLİK ANALİZİ ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cil 3, Sayı 6, 2007, ss. 8 88. TÜRKİYE DE EKONOMİK BÜYÜME VE DÖVİZ KURU CARİ AÇIK ÜZERİNDE ETKİLİ MİDİR? BİR NEDENSELLİK ANALİZİ Arş.Gör. Erman ERBAYKAL Balıkesir Üniversiesi

Detaylı

Crude Oil Import and Economic Growth: Turkey

Crude Oil Import and Economic Growth: Turkey MPRA Munich Personal RePEc Archive Crude Oil Impor and Economic Growh: Turkey Erginbay Ugurlu and Aydın Ünsal Isanbul Aydın Universiy, Gazi Universiy 28 May 2009 Online a hps://mpra.ub.uni-muenchen.de/69923/

Detaylı

Satın Alma Gücü Paritesinin Azerbaycan, Kazakistan ve Kırgızistan İçin Geçerliliği: Birim Kök ve Eşbütünleşme Analizi

Satın Alma Gücü Paritesinin Azerbaycan, Kazakistan ve Kırgızistan İçin Geçerliliği: Birim Kök ve Eşbütünleşme Analizi 259-284 Saın Alma Gücü Pariesinin Azerbaycan, Kazakisan ve Kırgızisan İçin Geçerliliği: Birim Kök ve Eşbüünleşme Analizi Turhan Korkmaz Emrah İsmail Çevik ** Nüke Kırcı Çevik *** Öz Bu çalışmada Azerbaycan,

Detaylı

HURST ÜSTEL KATSAYISI ARACILIĞIYLA FRAKTAL YAPI ANALİZİ VE İMKB DE BİR UYGULAMA

HURST ÜSTEL KATSAYISI ARACILIĞIYLA FRAKTAL YAPI ANALİZİ VE İMKB DE BİR UYGULAMA Aaürk Üniversiesi İkisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cil: 23, Sayı: 2, 2009 243 HURST ÜSTEL KATSAYISI ARACILIĞIYLA FRAKTAL YAPI ANALİZİ VE İMKB DE BİR UYGULAMA Mer URAL (*) Erhan DEMİRELİ (**) Öze: Finansal

Detaylı

VOB-BİST Endeks Sözleşmeleri İşlem Hacminin BİST Endekslerine Etkisi

VOB-BİST Endeks Sözleşmeleri İşlem Hacminin BİST Endekslerine Etkisi February 1-, 015-5 h Inernaional Scienific Conference of Iranian Academicians Abroad in Turkey VOB-BİST Endeks Sözleşmeleri İşlem Hacminin BİST Endekslerine Ekisi Mirrasoul SEYEDGHOMI PhD (Candidae) in

Detaylı

TÜRKİYE NÜFUSU İÇİN STOKASTİK ÖLÜMLÜLÜK MODELLERİ

TÜRKİYE NÜFUSU İÇİN STOKASTİK ÖLÜMLÜLÜK MODELLERİ Nüfusbilim Dergisi\Turkish Journal of Populaion Sudies, 2012, 34, 31-50 31 TÜRKİYE NÜFUSU İÇİN STOKASTİK ÖLÜMLÜLÜK MODELLERİ Ölümlülük ahminleri, demografi ve aküerya bilimlerinde önemli bir rol oynamakadır.

Detaylı

Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü, Ankara e-posta: selma@kayalak.com. Geliş Tarihi/Received:30.05.2012

Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü, Ankara e-posta: selma@kayalak.com. Geliş Tarihi/Received:30.05.2012 Türkiye de Fındık Üreim Alanlarının Armasında Deseklemelerin Ekisi Selma KAYALAK 1 Ahme ÖZÇELİK 2 1 Çanakkale Onsekiz Mar Üniversiesi Ziraa Fakülesi Tarım Ekonomisi Bölümü, Çanakkale 2 Ankara Üniversiesi

Detaylı

Konut Primi ve Kira Getiri Büyümesinin Varyans Ayrıştırması. Celil Zurnacı 1, Eray Akgün, Murat Karaöz Akdeniz Üniversitesi

Konut Primi ve Kira Getiri Büyümesinin Varyans Ayrıştırması. Celil Zurnacı 1, Eray Akgün, Murat Karaöz Akdeniz Üniversitesi Social Sciences Research Journal, Volume, Issue, 5-66 (June 15), ISSN: 17-537 5 Konu Primi ve Kira Geiri Büyümesinin Varyans Ayrışırması Celil Zurnacı 1, Eray Akgün, Mura Karaöz Akdeniz Üniversiesi Türkiye

Detaylı

BANKA KREDİ PORTFÖYLERİNİN YÖNETİMİNDE ÖDEMEME RİSKİ ANALİZİ: KALMAN FİLTRESİNE DAYANAN ALTERNATİF BİR YÖNTEM ÖNERİSİ

BANKA KREDİ PORTFÖYLERİNİN YÖNETİMİNDE ÖDEMEME RİSKİ ANALİZİ: KALMAN FİLTRESİNE DAYANAN ALTERNATİF BİR YÖNTEM ÖNERİSİ BANKA KREDİ PORTFÖLERİNİN ÖNETİMİNDE ÖDEMEME RİSKİ ANALİZİ: KALMAN FİLTRESİNE DAANAN ALTERNATİF BİR ÖNTEM ÖNERİSİ K. Bau TUNA * ÖZ Ödememe riski banka kredilerini ve bankaların kredi porföylerini ekiler.

Detaylı

BORSA ISTANBUL KURUMSAL YÖNETİM ENDEKSİ'NDE (XKURY) VOLATİLİTENİN ETKİSİ: ARCH, GARCH ve SWARCH MODELLERİ İLE BİR İNCELEME

BORSA ISTANBUL KURUMSAL YÖNETİM ENDEKSİ'NDE (XKURY) VOLATİLİTENİN ETKİSİ: ARCH, GARCH ve SWARCH MODELLERİ İLE BİR İNCELEME Süleyman Demirel Üniversiesi İkisadi ve İdari Bilimler Fakülesi Dergisi Y.017, C., S.3, s.697-711. Suleyman Demirel Universiy The Journal of Faculy of Economics and Adminisraive Sciences Y.017, Vol., No.3,

Detaylı

Türkiye de Döviz Kuru Oynaklığının SWARCH Yöntemi İle Analizi

Türkiye de Döviz Kuru Oynaklığının SWARCH Yöntemi İle Analizi Finans Poliik & Ekonomik Yorumlar 2007 Cil: 44 Sayı:512 43 Türkiye de Döviz Kuru Oynaklığının SWARCH Yönemi İle Analizi Öze Bülen GÜLOĞLU 1 Ayşe AKMAN 2 Bu çalışmada, Mar 2001-Mar 2007 arihleri arası dönemde

Detaylı

VARYANS KIRILMASI GÖZLEMLENEN SERİLERDE GARCH MODELLERİ: DÖVİZ KURU OYNAKLIĞI ÖRNEĞİ. PDF created with pdffactory Pro trial version www.pdffactory.

VARYANS KIRILMASI GÖZLEMLENEN SERİLERDE GARCH MODELLERİ: DÖVİZ KURU OYNAKLIĞI ÖRNEĞİ. PDF created with pdffactory Pro trial version www.pdffactory. 3 Erciyes Üniversiesi İkisadi ve İdari Bilimler Fakülesi Dergisi, Sayı: 3, Ocak-Haziran 9, ss.39-337 VARYANS KIRILMASI GÖZLEMLENEN SERİLERDE GARCH MODELLERİ: DÖVİZ KURU OYNAKLIĞI ÖRNEĞİ Sevda GÜRSAKAL

Detaylı

598 INTERNATIONAL CONFERENCE ON EURASIAN ECONOMIES 2016

598 INTERNATIONAL CONFERENCE ON EURASIAN ECONOMIES 2016 598 INTERNATIONAL CONFERENCE ON EURASIAN ECONOMIES 2016 Döviz Kuru, Alın Fiyaları ve Borsa Geirileri Yönünün Yüksek Dereceden Markov Zincirleri leri ile Tahmini Esimaion of Direcion of Exchange Rae, Gold

Detaylı

BRIC Ülkeleri ve Türkiye Arasındaki Sermaye Piyasaları Entegrasyonunun Parametrik ve Parametrik Olmayan Eşbütünleşme Testleri ile Analizi

BRIC Ülkeleri ve Türkiye Arasındaki Sermaye Piyasaları Entegrasyonunun Parametrik ve Parametrik Olmayan Eşbütünleşme Testleri ile Analizi BRIC Ülkeleri ve Türkiye Arasındaki Sermaye Piyasaları Enegrasyonunun Paramerik ve Paramerik Olmayan Eşbüünleşme Tesleri ile Analizi BRIC Ülkeleri ve Türkiye Arasındaki Sermaye Piyasaları Enegrasyonunun

Detaylı

İMKB DE HAFTANIN GÜNÜ ETKİSİ THE DAY OF THE WEEK EFFECT IN ISE

İMKB DE HAFTANIN GÜNÜ ETKİSİ THE DAY OF THE WEEK EFFECT IN ISE Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi (13) 2007, 252-265 İMKB DE HAFTANIN GÜNÜ ETKİSİ THE DAY OF THE WEEK EFFECT IN ISE ÖZET Ahmet Kamil TUNÇEL Bu çalışmanın amacı, İMKB de haftanın günü etkisinin olup olmadığını araştırmaktır.

Detaylı

Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi Cilt:23 Sayı:1, Yıl:2008, ss:

Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi Cilt:23 Sayı:1, Yıl:2008, ss: Dokuz Eylül Üniversiesi İkisadi ve İdari Bilimler Fakülesi Dergisi Cil:23 Sayı:1, Yıl:2008, ss:125-134. İSTANBUL MENKUL KIYMETLER BORSASININ FRACTAL ANALİZİ Hakan AYGÖREN * ÖZET Yaırımcılar risk ve geiri

Detaylı

TÜRKİYE'DE ŞEKER FİYATLARINDAKİ DEĞİŞİMİN OLASI ETKİLERİNİN TAHMİNİ: BİR SİMÜLASYON DENEMESİ

TÜRKİYE'DE ŞEKER FİYATLARINDAKİ DEĞİŞİMİN OLASI ETKİLERİNİN TAHMİNİ: BİR SİMÜLASYON DENEMESİ TÜRKİYE'DE ŞEKER FİYATLARINDAKİ DEĞİŞİMİN OLASI ETKİLERİNİN TAHMİNİ: BİR SİMÜLASYON DENEMESİ Yrd.DoçDr. Halil FİDAN Doç.Dr. Erdemir GÜNDOĞMUŞ rof.dr. Ahme ÖZÇELİK 1.GİRİŞ Şekerpancarı önemli arım ürünlerimizden

Detaylı

FORECASTING TOURISM DEMAND BY ARTIFICIAL NEURAL NETWORKS AND TIME SERIES METHODS: A COMPARATIVE ANALYSIS IN INBOUND TOURISM DEMAND TO ANTALYA

FORECASTING TOURISM DEMAND BY ARTIFICIAL NEURAL NETWORKS AND TIME SERIES METHODS: A COMPARATIVE ANALYSIS IN INBOUND TOURISM DEMAND TO ANTALYA Süleyman Demirel Üniversiesi İkisadi ve İdari Bilimler Fakülesi Dergisi Y.2009, C.14, S.1 s.99-114. Suleyman Demirel Universiy The Journal of Faculy of Economics and Adminisraive Sciences Y.2009, Vol.14,

Detaylı

HAFTANIN GÜNÜ ETKİSİ İMKB İKİNCİ ULUSAL PAZAR DA GEÇERLİ MİDİR?

HAFTANIN GÜNÜ ETKİSİ İMKB İKİNCİ ULUSAL PAZAR DA GEÇERLİ MİDİR? HAFTANIN GÜNÜ ETKİSİ İMKB İKİNCİ ULUSAL PAZAR DA GEÇERLİ MİDİR? Yard.Doç.Dr. Nuray ERGÜL * Yard.Doç.Dr. Veli AKEL ** Doç.Dr. Sezai Dumanoğlu *** ÖZET Bu çalışmada, Ocak 1997 Aralık 2007 yılları arasında

Detaylı

Likidite Azlığı Priminin Menkul Kıymet Getirileri Üzerinde Etkileri ve Avrasya İçin Önemi

Likidite Azlığı Priminin Menkul Kıymet Getirileri Üzerinde Etkileri ve Avrasya İçin Önemi 30 INTERNATIONAL CONFERENCE ON EURASIAN ECONOMIES 0 Likidie Azlığı Priminin Menkul Kıyme Geirileri Üzerinde Ekileri ve Avrasya İçin Önemi Serdar Kuzu (Isanbul Universiy, Turkey) The Effecs of he Illiquidiy

Detaylı

TÜRKİYE DE BÖLGELER ARASI GELİR FARKLILIKLARI: YAKINSAMA VAR MI?

TÜRKİYE DE BÖLGELER ARASI GELİR FARKLILIKLARI: YAKINSAMA VAR MI? TÜRKİYE EKONOMİ KURUMU TARTIŞMA METNİ 2004/7 hp://www.ek.org.r TÜRKİYE DE BÖLGELER ARASI GELİR FARKLILIKLARI: YAKINSAMA VAR MI? Orhan Karaca Nisan, 2004 TÜRKİYE DE BÖLGELER ARASI GELİR FARKLILIKLARI: YAKINSAMA

Detaylı

Araşırma Makaleleri REEL DÖVİZ KURU BELİRSİZLİĞİ İ TİCARET PERFORMA SI A ETKİSİ: TÜRKİYE UYGULAMASI Erşan SEVER ÖZET Bu çalışmada reel döviz kuru belirsizliğinin Türkiye nin icare performansına ekisi araşırılmışır.

Detaylı

PETROL FİYATLARININ İMKB ENDEKSLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ IMPACT OF OIL PRICES ON ISE INDICES

PETROL FİYATLARININ İMKB ENDEKSLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ IMPACT OF OIL PRICES ON ISE INDICES Ekonomik ve Sosyal Araşırmalar Dergisi, Güz 2013, Cil:9, Yıl:9, Sayı:2, 9:7997 PETROL FİYATLARININ İMKB ENDEKSLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ Sevinç GÜLER * Halime TEMEL NALIN * * IMPACT OF OIL PRICES ON ISE INDICES

Detaylı

YÜKSEK ENFLASYON ENFLASYON BELİRSİZLİĞİNİ ARTIRIYOR MU?

YÜKSEK ENFLASYON ENFLASYON BELİRSİZLİĞİNİ ARTIRIYOR MU? YÜKSEK ENFLASYON ENFLASYON BELİRSİZLİĞİNİ ARTIRIYOR MU? Doç. Dr. Harun TERZİ Karadeniz Teknik Üniversiesi İİBF İkisa Bölümü Öğreim Üyesi 618 Trabzon Tel : (462) 3773311 Fax : (462) 3257281 e-mail : herzi@ku.edu.r

Detaylı

Teknolojik bir değişiklik veya üretim arttırıcı bir yatırımın sonucunda ihracatta, üretim miktarında vs. önemli artışlar olabilir.

Teknolojik bir değişiklik veya üretim arttırıcı bir yatırımın sonucunda ihracatta, üretim miktarında vs. önemli artışlar olabilir. YAPISAL DEĞİŞİKLİK Zaman serileri bazı nedenler veya bazı fakörler arafından ekilenerek zaman içinde değişikliklere uğrayabilirler. Bu değişim ikisadi kriz, ikisa poliikalarında yapılan değişiklik, eknolojik

Detaylı

Türkiye Ekonomisinde Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme

Türkiye Ekonomisinde Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme Türkiye Ekonomisinde Enerji Tükeimi ve Ekonomik Büyüme Mehme MUCUK * Doğan UYSAL ** Öze Genel olarak enerji, ekonomik ve endüsriyel kalkınma için önemli bir girdi kabul edilmekedir. Ancak enerjinin bazı

Detaylı

MEVSİMSEL EŞBÜTÜNLEŞME TESTİ: TÜRKİYE NİN MAKROEKONOMİK VERİLERİYLE BİR UYGULAMA

MEVSİMSEL EŞBÜTÜNLEŞME TESTİ: TÜRKİYE NİN MAKROEKONOMİK VERİLERİYLE BİR UYGULAMA Aaürk Üniversiesi İkisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cil: 5, Sayı:, 3 MEVSİMSEL EŞBÜTÜNLEŞME TESTİ: TÜRKİE NİN MAKROEKONOMİK VERİLERİLE BİR UGULAMA Özlem AVAZ KIZILGÖL (*) Öze: Bu çalışmada, GSİH, ihraca,

Detaylı

Anahtat Kelimeler: Volatilite, Basel II, Geriye Dönük Test, Riske Maruz Değer

Anahtat Kelimeler: Volatilite, Basel II, Geriye Dönük Test, Riske Maruz Değer Volume Number 3 011 pp. 1-17 ISSN: 1309-448 www.berjournal.com RMD Hesaplamalarında Volailie Tahminleme Modellerinin Karşılaşırılması ve Basel II Yaklaşımına Göre Geriye Dönük Tes Edilmesi: İMKB 100 Endeksi

Detaylı

Türkiye nin İthalat ve İhracat Bağımlılığı: Seçilmiş Ülke Örnekleri Üzerine Ampirik Bir Uygulama

Türkiye nin İthalat ve İhracat Bağımlılığı: Seçilmiş Ülke Örnekleri Üzerine Ampirik Bir Uygulama EGE AKADEMİK BAKIŞ / EGE ACADEMIC REVIEW Cil: 3 Sayı: 2 Nisan 203 ss. 9-208 Türkiye nin İhala ve İhraca Bağımlılığı: Seçilmiş Ülke Örnekleri Üzerine Ampirik Bir Uygulama Dependency of Impor and Expor of

Detaylı

DÖVİZ KURU VE HİSSE SENETLERİ FİYATLARI ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ

DÖVİZ KURU VE HİSSE SENETLERİ FİYATLARI ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ Gazi Üniversiesi İkisadi ve İdari Bilimler Fakülesi Dergisi 8 / 2 (2006). 1-14 DÖVİZ KURU VE HİSSE SEETLERİ FİYATLARI ARASIDAKİ EDESELLİK İLİŞKİSİ Özlem AYVAZ * Öze : Bu çalışmada Türkiye de hisse seneleri

Detaylı

TÜRKİYE DE REEL DÖVİZ KURU İLE KISA VE UZUN VADELİ SERMAYE HAREKETLERİ İLİŞKİSİ

TÜRKİYE DE REEL DÖVİZ KURU İLE KISA VE UZUN VADELİ SERMAYE HAREKETLERİ İLİŞKİSİ Marmara Üniversiesi İ.İ.B.F. Dergisi YIL 2007, CİLT XXII, SAYI 1 TÜRKİYE DE REEL DÖVİZ KURU İLE KISA VE UZUN VADELİ SERMAYE HAREKETLERİ İLİŞKİSİ Araş. Gör. Burcu KIRAN * Öze Bu çalışmada, reel döviz kuru

Detaylı

ÜCRET-FİYAT SPİRALİ: TÜRK İMALAT SANAYİ ÖRNEĞİ

ÜCRET-FİYAT SPİRALİ: TÜRK İMALAT SANAYİ ÖRNEĞİ 45 ÜCRET-FİYAT SPİRALİ: TÜRK İMALAT SANAYİ ÖRNEĞİ Zehra ABDİOĞLU * ÖZET Bu çalışma Türkiye için 2005-2012 dönemi iibariyle ara malı, dayanıklı ükeim malı, dayanıksız ükeim malı, enerji ve sermaye malı

Detaylı

AYÇİÇEK VE SOYA YAĞI İTHALAT TALEBİNİN ANALİZİ

AYÇİÇEK VE SOYA YAĞI İTHALAT TALEBİNİN ANALİZİ AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ DERGİSİ,, 15(),71-79 AYÇİÇEK VE SOYA YAĞI İTHALAT TALEBİNİN ANALİZİ Selim Adem HATIRLI Vecdi DEMİRCAN Ali Rıza AKTAŞ Süleyman Demirel Üniversiesi Ziraa Fakülesi Tarım

Detaylı