İzmir Bölge Planı Aliağa İlçe Bilgilendirme Toplantısına Hoşgeldiniz

Transkript

1 İzmir Bölge Planı Aliağa İlçe Bilgilendirme Toplantısına Hoşgeldiniz 29 Aralık 2010 PPKB

2 Kalkınma Ajansları Belli bir coğrafi alanın, sektörel ve genel kalkınma problemlerini belirleyip, bunların çözümüne yönelik olanakları saptar.

3 Türkiye de Kalkınma Ajansları Kalkınma ajansları kanunu çıkarıldı Düzey 2 26 Bölge İZMİR ÇUKUROVA

4 Temel İşlevlerimiz Bölgesel Kalkınma Stratejileri Yatırım Tanıtımı ve Desteği Mali Destek Mekanizmaları

5 İZKA Organizasyon Yapısı Yönetim Kurulu Kalkınma Kurulu Destek Birimi Genel Sekreterlik Yatırım Destek Ofisi Planlama, Programlama ve Koordinasyon Birimi Program Yönetimi Birimi İzleme ve Değerlendirme Birimi

6 Yönetim Kurulu ile İzmir Valisi İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı İzmirİl Genel Meclisi Başkanı Ege Bölgesi Sanayi Odası Başkanı İzmir Ticaret Odası Başkanı Kalkınma Kurulu Üyeleri Arasından Seçilen 3 Üye 6 Aralık 2010 günü yapılan Kalkınma Kurulu toplantısında seçilen 3 yeni Yönetim Kurulu üyesi: İESOB Başkanı Zekeriya Mutlu BASİFED Başkanı Hüseyin Porsuk İzmir Ziraat Odası Başkanı Sedat Köse

7 Kalkınma Kurulu

8 Genel Sekreterlik 5 birim, 32 uzman, 9 destek personeli, 1 iç denetçi ve 1 genel sekreter

9 İZKA Bütçesi - Gelirler Genel Bütçe Vergi Gelirleri (5 ) İl Özel İdareleri ve Belediyeler Bütçe Gelirleri (1% lik pay) Ulusal ve Uluslar arası Kurum ve Kuruluşlarca Yapılan Yardımlar BÜTÇE Faaliyet Gelirleri ve Bir Önceki Yıl Gerçekleşen Bütçe Gelirleri Bölgedeki Sanayi ve Ticaret Odaları Bütçe Gelirleri (1% lik pay ) AB ve Diğer Uluslar arası Fonlardan Sağlanacak Kaynaklar

10 Temel Strateji Dokümanlarımız İzmir Bölgesine Genel Bir Bakış İzmir Mevcut Durum Analizi İzmir Bölge Planı Kümelenme Analizi

11 Bölge Planı Nedir? Ulusal Kalkınma Planı na ( Dokuzuncu Kalkınma Planı) dayanır. Bölge planları; sosyoekonomik gelişme eğilimlerini, tematik ve sektörel öncelikleri, bunlara yönelik hedefleri, mekansal gelişme senaryolarını belirlemek üzere hazırlanan planlardır.

12 Yasal Dayanakları 3194 sayılı İmar Kanunu / Madde 8 İmar Kanunu nun ilgili maddeleri göz önüne alındığında, üç ana plan kademesinden söz edilebilir: 1. Bölge Planları, 2. Çevre Düzeni Planları, 3. İmar Planları.

13 İzmir Bölge Planı Bölge Planı Vizyonu: Koruyarak Gelişen, Üreterek Büyüyen, Yenilikçi İzmir

14 İzmir Bölge Planı Temel İlkeler: Eşitlik ve Sosyal İçerme Sürdürülebilir Kalkınma Katılımcılık

15 İzmir Bölge Planı Temel Amaçlar: Yenilik, Verimlilik ve Kapasite Artışı ile Rekabet Edebilirliğin Sağlanması Yaşam Kalitesinin Artırılması Doğal ve Kültürel Varlıkların Korunması ve Etkin Kullanılması

16 İncelenen Üst Ölçekli Ulusal ve Bölgesel Planlardan Bazıları Dokuzuncu Ulusal Kalkınma Planı Ulusal Orta Vadeli Programı İzmir Büyükşehir Belediyesi Stratejik Planı İzmir İl Özel İdaresi Stratejik Planı Nazım İmar Planı Çevre Düzeni Planı İzmir Kent Sağlığı Profili Ulusal Kırsal Kalkınma Stratejisi ( )

17 İncelenen Üst Ölçekli Ulusal ve Bölgesel Planlardan Bazıları Türkiye Turizm Stratejisi 2023 Eylem Planı ( ) AB Entegre Çevre Uyum Stratejisi ( ) Türkiye de Yaşlıların Durumu ve Yaşlanma Ulusal Eylem Planı DPT Bilgi Toplumu Stratejisi KOBİ Stratejisi ve Eylem Planı ( ) Ulusal Yenilik Stratejisi ( ) Ege Tarım Master Planı Termal Turizm Master Eylem Planı ( )

18 Örnek Bölgesel Planlar

19 Mevcut Durum Analizi Paydaş Analizi (kimlerle birlikte?) GZFT Analizi (mekansal, tematik ve sektörel) Yükselen Sektörler ve Kümelenme Analizi DEĞERLENDİRME İzmir Bölgesi (TR31) Mevcut Durum Raporu Nihai ürün: İzmir Mevcut Durum Analizi (Haziran 2009)

20 Paydaş Analizi Katılımcılık temel ilkesine dayalı çalışmaların yürütülebilmesi Kalkınma Kurulu ndaki üyelerin temsil ettiği kurumların da dahil olduğu 529 paydaş belirlendi. 33% 8% 14% 11% 14% 20% Kamu Kurumları Yerel Yönetimler Odalar STKlar Özel Üniversite

21 GZFT Analizi a) GZFT Anketi GZFT anketinin hazırlanması ve internet ortamında uygulanması Ayrıca İzmir genelinde 529 kurum ve kuruluşa e-posta ile anket uygulanması 161 kurumdan geri bildirim alındı.

22 GZFT Analizi Ankete Katılanların Kurumsal Dağılım Özel 14% Üniversite 13% Kamu Kurumları 29% STKlar 6% Odalar 11% Yerel Yönetimler 27%

23 GZFT Analizi b) GZFT İlçe Toplantıları 28 ilçe toplantısı Yaklaşık 400 kurum ve kuruluş temsilcisi

24 Aliağa İlçe GZFT

25 Mevcut Durum Analizi - Aliağa Nüfus Yapısı - Sosyoekonomik Gelişmişlik 2009 ADKNS verilerine göre, Aliağa nın nüfusu kişi. Bu nüfus büyüklüğüyle Aliağa orta büyüklükte bir nüfusu barındıran ilçeler arasında. Aliağa da nüfus artış hızı 20. Bu nüfus artış hızı, büyükşehir kapsamındaki ilçeler ortalamasına ( 20,7) ve İzmir genelinin nüfus artış hızına ( 18,9) çok yakın seyrediyor. Yine 2009 ADNKS verilerine göre Aliağa da şehir nüfus oranı % 80,5. Bu durum, Aliağa nın büyük kısmının (51.108) ilçe merkezinde yaşadığını gösteriyor. Aliağa da medyan yaş 31,7 (İzmir ortalaması olan 32,7 nin biraz altında). İkamet edilen ilçeye göre nüfusa kayıtlı olunan il verilerine baktığımızda İzmir kişiyle açık ara öndeyken ardından Sivas (2.506); Manisa (2.170); Mardin (1.577); Erzurum (1.542); Konya (1.356); Balıkesir ve Trabzon (1.349); Ağrı (1.298) ve Batman (1.142) geliyor. Bu da Aliağa nın uzun bir dönemden beri hem bölgeden (çevre illerden), hem de diğer illerden (İç Anadolu, Doğu Anadolu, Güneydoğu Anadolu) göç çektiğini gösteriyor. Kırsal, kentsel ölçekte yoksullukla mücadele ve dezavantajlı grupların (kadınlar, engelliler, gençler, vb.) sosyal bütünleşmesini desteklemek üzere sürdürülen Sosyal Market, Alked Proje Evi, Öğrenci Misafirhanesi gibi uygulamalar çeşitlendirilmeli, geliştirilmeli. DPT nin 2004 yılında hazırladığı İlçelerin Sosyoekonomik Gelişmişlik Sıralaması Çalışması nda Aliağa ülke genelinde 872 ilçe arasında 5. sırada. Bu konumuyla Aliağa, çalışma kapsamına giren ilçeler arasında İzmir in en gelişmiş ilçesi ve ülke genelinde de 1. derece gelişmiş ilçeler arasında sayılıyor. Bu konum büyük oranda ilçenin sanayideki güçlü konumundan kaynaklanıyor.

26 Mevcut Durum Analizi - Aliağa Tarım - Sanayi İzmir İl Tarım Müdürlüğü nün 2007 verilerine göre İzmir de kümes hayvanı varlığında Aliağa önde gelen ilçeler arasında (Kemalpaşa, Bergama, Foça, Torbalı ve Urla ile birlikte). Aliağa sanayinin en çok yoğunlaştığı ilçelerdendir. Tüpraş, PETKİM, ALOSBİ bünyesinde birçok sektörde etkin olan firmalar ilçeye sanayi ilçesi kimliği kazandırıyor. İzmir de tamamen hizmete açılan OSB lerden biri ALOSBİ (İAOSB ile birlikte). Ulaşım Altyapısı Nemrut İskelesi ndeki özel sektöre ait iskeleler kendi kuruluşlarına ek olarak diğer kurumlara da yükleme boşaltma hizmeti veriliyor verilerine göre İzmir de Başbakanlık Gümrük Müsteşarlığı İzmir Gümrük ve Muhafaza Başmüdürlüğü denetiminde faaliyet gösteren toplam 116 antreponun % 72'si Aliağa da (37 adet), Ardından Kemalpaşa (33 adet) ve Torbalı (13 adet) geliyor. Aliağa-Menderes EGERAY projesi ile ilçenin il merkezi ve diğer illerle bağlantısı güçlenecektir.

27 Mevcut Durum Analizi - Aliağa Çevre Altyapısı Bu yıl açılan 100 bin kişilik Aliağa İleri Atık Su Biyolojik Arıtma Tesisi ilçedeki atık su arıtma sorununa dair önemli bir hamle oldu. İBB nin 2008 raporlarına göre Aliağa da katı atık düzensiz depolama alanı mevcuttur (Kemalpaşa, Mordoğan ve Torbalı ile birlikte). Yine tehlikeli atık üreten sanayilerin varlığı sonucu ilçeye ve havzaya yönelik tehlikeli atık bertaraf tesislerinin eksikliği hissediliyor. Ancak bu konuda da yer ve kapasite tespitleri doğru yapılmalı. Aliağa da faaliyet gösteren ve kirletici vasfı yüksek tesisler olan elektrik ark ocaklı demir çelik tesisleri (hurdadan çelik üreten tesisler), gemi söküm tesisleri, rafineri, petrokimya, gaz dolum tesisleri, haddehaneler vb. ilçe ve İzmir açısından hava kalitesini olumsuz etkileyen faktörler arasında. Bu noktada Aliağa da da düzenli hava ölçüm istasyonları devreye girmeli ve kirliliğin türü, miktarı daha yakından izlenmelidir. Avrupa Rüzgar Enerjisi Birliği'nin (EWEA) 2009 verilerine göre Türkiye de kurulu rüzgar elektrik santrali gücü bakımından mevcut kurulu rüzgar santrallerinin toplam kapasitesi MW tır. Bunun %25 i İzmir dedir (255 MW). Aliağa daki mevcut kurulu güç, (147,50 MW) İzmir deki mevcut toplam kapasitenin yarısından fazladır (% 57,84). Yine Aliağa, bu konuda Bergama, Dikili, Çeşme, Karaburun ve Urla yla birlikte rüzgar elektrik santralleri bakımından yatırım alanı olarak önerilen ilçeler arasındadır.

28 Katılımcı Çalıştaylar Arama Karar Konferansı (7-8 Haziran 2008) Plan Ön Bilgilendirme Toplantısı (5 Kasım 2008) Gelişme Ekseni Atölye Çalışmaları (18-19 Kasım 2008)

29 Anahtar Sektörlerin Belirlenmesi İleri Teknolojiye Dayalı Sanayiler Yenilenebilir Enerji Turizm Lojistik Tarım ve Tarıma Dayalı Sanayiler Tarım Giyim Eşyası Sanayi, Gıda ve İçecek Sanayi

30 Kümelenme Analizi - Aliağa Toplam Firma Sayısı 2008 verilerine göre Aliağa da 43 sektörde toplam firma var En çok firma sayısına sahip üç sektör inşaat > karayolu taşımacılığı > serbest meslek hizmetleri yılları arasında firma sayısı değişimleri açısından en büyük olumsuz değişim kamu yönetimi > gayrimenkul faaliyetleri > tekstil sektörlerinde, en büyük olumlu değişim, giyim eşyası ve kürk imalatı > rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı > fabrikasyon metal ürünleri sektörlerinde. Toplam Çalışan Sayısı 2008 verilerine göre Aliağa da kişi çalışıyor (SGK verilerine göre sigortalı çalışan sayısı). Bu oran İzmir toplam istihdamının % 4,14 ü İlçe bazında istihdam sıralamasında 9. sırada Bu verilere göre en çok istihdam ana metal sanayinde (% 26,30). Ardından İnşaat grubu (% 17,65) ve kimyasal madde ve ürünleri imalatı sektörü (% 12,22 ) geliyor.

31 Kümelenme Analizi - Aliağa Toplam İhracat Oranı Aliağa nın toplam ihracat oranı İzmir toplamının % 8,14 ünü oluşturuyor. İlçenin en yüksek ihraç ürün grupları 5 sektörde yoğunlaşmıştır (kimyasal ürünler, rafine edilmiş petrol ürünleri, plastik ve kauçuk ürünleri, ana metal sanayi ürünleri ve fabrikasyon metal ürünleri -makine teçhizatı hariç-). Yukarıdaki 5 ana sektör, Aliağa dan yapılan ihracatın % 99,62 sini oluşturuyor.

32 Analiz ve Sonuçların Derlenmesi Planın Yazımı İzmir Mevcut Durum Analizi (Haziran 2009) İzmir Bölge Planı

33 İzmir Bölge Planı ndaki Gelişme Eksenleri İşletmelerde Rekabet Edebilirlik İstihdam ve Sosyal Bütünleşme Sürdürülebilir Çevre Güçlendirilmiş Altyapı ve Üstyapı

34 Gelişme Eksenleri 1

35 İşletmelerde Rekabet Edebilirlik 7 stratejik öncelik: Bölgesel Ar-Ge ve Yenilik Kapasitesinin Geliştirilmesi İşletmelerde Kurumsallaşma, Üretim ve Pazarlama Kapasitesinin Artırılması Kümelenmelerin Oluşturulması ve Düzenli Sanayileşmenin Sağlanması Üretim ve Hizmet Altyapısının Güçlendirilmesi KOBİ lerde Temiz Üretim Uygulamalarının Artırılması Sektörel Bazda Verimliliğin ve Ekonomik Çeşitliliğin Sağlanması Bölge Tanıtımının Sağlanması

36 Gelişme Eksenleri 2

37 İstihdam ve Sosyal Bütünleşme 3 stratejik öncelik: İstihdamın ve İşgücü Verimliliğinin Artırılması Eğitim ve Sağlık Hizmetlerinin İyileştirilmesi Sosyal İçermenin Güçlendirilmesi ve Yoksullukla Mücadele

38 Gelişme Eksenleri 3

39 Sürdürülebilir Çevre 5 stratejik öncelik: Havza Alanları, Turizm Değerine Sahip Bölgeler ve Kırsal Alanlarda Sürdürülebilir Su ve Atıksu Yönetiminin Sağlanması Sürdürülebilir Katı ve Tehlikeli Atık Yönetiminin Sağlanması Hava Kalitesinin Kontrolü ve İyileştirilmesinin Sağlanması Hassas Ekosistemler ve Biyoçeşitliliğin Devamlılığının Sağlanması Enerji Verimliliğinin Sağlanması

40 Gelişme Eksenleri 4

41 Güçlendirilmiş Altyapı ve Üstyapı 4 stratejik öncelik: Ulaşım Ağlarının Güçlendirilmesi Doğal ve Tarihi Varlıkların Değerlendirilmesine İlişkin Altyapının ve Kent Estetiğinin İyileştirilmesi Sosyal, Kültürel Altyapı ve Kentsel Dönüşümle Yaşam Kalitesinin Yükseltilmesi Kentsel ve Kırsal Altyapının İyileştirilmesi

42 İZBP de Aliağa Genel ve Mekansal Hedefler İZBP de toplamda 4 gelişme ekseni altında 19 stratejik öncelik ve 68 hedef bulunuyor büyük kısmı il genelinde, doğrudan tüm ilçeleri de kapsayacak biçimde uygulanacak hedefler Bazı hedefler ise mekansal bir kapsamda, yani bazı ilçelere öncelikli olarak yöneliyor

43 Aliağa ya Öncelik Veren Mekansal Hedefler İşletmelerde Rekabet Edebilirlik > Aliağa ile ilgili Mekansal Hedefler İşletmelerde Kurumsallaşma, Üretim ve Pazarlama Kapasitesinin Artırılması >> Markalaşma teşvik edilerek coğrafi işaretli ürün sayısı ve marka tescillerinin Türkiye içindeki payı artırılacaktır >> Coğrafi işaret tescili almış ürünlerin yurtdışında tanıtılması sağlanacaktır. (Aliağa da kümes hayvancılığı - Bölgenin tarımsal rekabet edebilirliğine katkı sağlayacak bu ürünlere ilişkin yapılacak pazarlama çalışmaları önem taşımaktadır. Başta bu ürünler olmak üzere, üreticilerin elde ettikleri tarımsal ürünleri yüksek gelir elde edecek şekilde ve bölge, ülke ve uluslar arası pazarlarda marka olarak satabilmeleri sağlanacaktır.) Kümelenmelerin Oluşturulması ve Düzenli Sanayileşmenin Sağlanması >> Lojistik sektöründe kümelenme oluşumları desteklenecektir. (Sektörün yoğunlaşma gösterdiği ilçelerle birlikte Aliağa da küme oluşumunu sağlamaya yönelik ihtiyaç duyulan altyapı güçlendirilecektir. Kentin giriş akslarına konteynır terminalleri ve tır parkları kurularak bekleme alanları oluşturulacaktır. Ayrıca yükleme boşaltma depolama sevkiyat paketleme, fason üretim, gümrükleme vb. gibi faaliyetleri içererek sanayi bölgelerine ve büyük çaplı lojistik firmalara kolaylık sağlayacak şekilde sektörde kümelenme desteklenecektir.)

44 Aliağa ya Öncelik Veren Mekansal Hedefler Sürdürülebilir Çevre > Havza Alanları, Turizm Değerine Sahip Bölgeler ve Kırsal Alanlarda Sürdürülebilir Su ve Atıksu Yönetiminin Sağlanması >> Sanayide ve kentsel kullanımda sürdürülebilir atık su yönetimi sağlanacaktır. (Aralarında Aliağa nın da bulunduğu ilçelerde atık su arıtımına dair yatırımlar desteklenecektir.) Sürdürülebilir Katı Atık ve tehlikeli Atık Yönetiminin Sağlanması>> Kentsel ve endüstriyel katı ve tehlikeli atıkların geri dönüşüm, kazanım, yeniden kullanımı sağlanacaktır (Araların da Aliağa nın da bulunduğu ilçelerde endüstriyel katı atık ve tehlikeli atıkların geri dönüşüm, kazanım ve yeniden kullanımı desteklenecektir.) Hava Kalitesinin Kontrolü ve İyileştirilmesinin Sağlanması>> Sanayide ve evsel ısıtmada yenilenebilir ve temiz enerji kullanımı desteklenecektir. (Araların da Aliağa nın da bulunduğu ilçelerde kirletici vasfı yüksek tesislerde temiz enerji kullanımı artırılacak, mevcut emisyonlar yeni teknolojiler kullanılarak azaltılacaktır. Yine ilçede jeotermal konut ısıtma yatırımları hızlandırılacaktır.) Sanayi yoğun alanlarda hava kirliliği kontrolü sağlanacaktır. (Aliağa nın da aralarında bulunduğu sanayi yoğun ilçelerde hava kirliliği kontrolü ve izlenmesi sağlanacaktır.)

45 Üretim Altyapısı Güçlendirilecek Organize Sanayi Bölgeleri Açısından Aliağa Organize Sanayi Bölgesi

46 Turizmde Ekonomik Çeşitliliğin Sağlanacağı Öncelikli İlçeler Arasında Aliağa Kültür Turizmi Alternatif Enerji Üretimi ve Kullanımı için Öncelikli İlçeler Arasında Aliağa Rüzgar Enerjisi Jeotermal Konut Isıtma Alanları

47 Atıksu Yönetiminde Öncelikli Alanlar: Arıtma Atıksu Yönetiminde Öncelikli Alanlar: Kanalizasyon Katı Atık Yönetiminde Öncelikli Alanlar: Düzensiz Depolama Hava Kirliliği Kontrolünde Öncelikli Alanlar Endüstriyel Kirlilik Kontrolünde Öncelikli Alanlar

48 Altyapısı güçlendirilecek liman Nemrut İskeleleri Demiryolu Hattı Planlanan Limanlar

49 15 dakika ara ve ANKET

50 İZKA Destekleri Temel Belgeler Bölgesel kalkınmaya yön vermek üzere Planlama, yani Bölge Planı ve bölgesel stratejiler geliştirme >>> Bölgeye kaynak aktarma, yani destekleme Kalkınma Ajansları Proje ve Faaliyet Destekleme Yönetmeliği (KAPFDY) (Resmi Gazete: 8 Kasım Sayı:27048) - Destek Yönetim Kılavuzu (DYK)

51 İZKA Destek Türleri Mali Destekler Doğrudan Finansman Desteği Proje Teklif Çağrısı Yöntemiyle Sağlanan Destek Doğrudan Faaliyet Desteği Güdümlü Proje Desteği (GPD) Faiz Desteği Faizsiz Kredi Desteği Teknik Destek

52 İZKA Mali Desteklerinde Aliağa 2008 KOBİ Mali Destek Programı kapsamında 6 başvuru yapıldı, bunlar arasından 2 proje destek almaya hak kazandı 2008 Sosyal Kalkınma Mali Destek Programı kapsamındaysa 1 başvuru yapıldı, bunlar arasından hiçbir proje destek almaya hak kazanamadı 2009 Tarım-Kırsal Kalkınma MDP kapsamında da 2 başvuru gerçekleşti, bunlar arasından hiçbir proje destek almaya hak kazanamadı 2009 Turizm-Çevre MDP kapsamında ilçeden başvuru yapılmadı Toplam 9 proje başvurusu oldu, 2 proje mali destek almaya hak kazandı.

53 Mali Destek Programları İlçelere Göre Proje Sayısı Proje Sayısı

54 İZKA Dışında Bazı Fon Sağlayıcı Kuruluşlar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi Operasyonel Programı) Başbakanlık Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüğü Türkiye İş Kurumu KOBİ Geliştirme ve Destekleme İdaresi Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu TKB Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı Merkezi Finans ve İhale Birimi Avrupa Birliği Genel Sekreterliği

55 Beklentiler Kurumsal stratejik planlama çalışmaları Kurumunuzun yıllık çalışma programları, bütçe ve performans hedefleri Yerel kalkınma planları Sektörel gelişme planları Kaynak tahsis mekanizmaları Paydaşlarınızın bilgilendirilmesi ve katılımı Herhangi bir fon kaynağına proje başvurusu yaparken Bölge Planı nın referans alınması

56 Teşekkürler