Yol Testleri Tüketici Testleri

Transkript

1 MARMARA ÜNİVERSİTESİ TEKNİK EĞİTİM FAKÜLTESİ Yol Testleri Tüketici Testleri Abdullah DEMİR, Yrd. Doç. Dr.

2 Taşıt Yol Testleri KST GEVA, Vehicle Testing, Ocak 2011

3 Taşıt Testleri Vehicle Test - Örnek R744 R134a KST GEVA, Vehicle Testing, Ocak 2011

4 Ek bilgiler R744 Soğutucu gazı; çevre dostu olması, yanıcı olmaması, zehirsiz olması ve ozona zarar vermemesi nedeniyle her geçen gün birçok alanda yeniden kullanılmaya başlanmıştır. CO₂ gazlı sistemler laboratuvar çalışmalarında, market tipi gıda soğutmalarında, eksi derece sistemlerde yaygın olarak tercih edilmektedir. Sistem kendi içerisinde direkt (Transcritical) ve çift çevrimli (Subcritical) olmak üzere ikiye ayrılır. Çift çevrimli (Subcritical) sistemlerde ön soğutma ile CO₂ basıncı düşürülürken, direkt (Transcritical) sistemlerde adından anlaşılacağı gibi ön soğutmasız direkt soğutma gerçekleşir. CO₂ gazlı (R744) sistemler, 45 Bar ile 130 Bar basınç altında çalışan sistemlerdir. Sistemde basınç düzenleme amaçlı fazla emniyet valfi kullanılmaktadır ve bunların basınçları bölgesel farklılık göstermektedir. R134a, Freon 134a, HFC-134a ya da tetrafloretan olarak adlandırılır. Üretim amacına uygun olarak ozon tabakası üzerinde herhangi bir zararlı etkisi yoktur

5 Taşıt Testleri Vehicle Test Quality / 1 KST GEVA, Vehicle Testing, Ocak 2011

6 Taşıt Testleri Vehicle Test Quality / 2 KST GEVA, Vehicle Testing, Ocak 2011

7 Vehicle Test Proposal Taşıt Testleri KST GEVA, Vehicle Testing, Ocak 2011

8 Vehicle Test Application Tools Taşıt Testleri KST GEVA, Vehicle Testing, Ocak 2011

9 Taşıt Testleri Vehicle Test Package Tam boy maket/model Mock-up KST GEVA, Vehicle Testing, Ocak 2011 In manufacturing and design, a mockup, or mock-up, is a scale or full-size model of a design or device

10 Tüketici Bilgilendirme Testleri 1. Acceleration 2. Braking 3. Skidpad 4. Slalom 5. Comparison Test Pricing Points A skidpad or skidpan is a large paved area used to test a car's lateral acceleration. By Jonathan Elfalan, Road & Track's testing procedures and philosophy

11 Tüketici testleri Otomotiv firmaları ürettikleri araçların teknik özelliklerini yayınlamaktadırlar. Ancak bu teknik veriler tüm sürüş koşullarındaki değerler değildir. Bazı verilere ise kullanıcı el kitaplarında ve broşürlerde hiç rastlanamamaktadır. Örneğin; ara hızlanma değerleri, frenleme mesafesi (yol ve lastik koşullarına bağlı olarak değişebilen) ve gürültü düzeyi gibi. Bu durumda testler ve bu testlerin kapsamlı değerlendirilmesi imdadımıza yetişmektedir. Abdullah Demir, Otogüncel

12 Tüketici Testleri Haftalık ve aylık dergilerde yayımlanan otomobil testleri, otomobil[ler]in limitlerini tespit etmek, otomobil meraklılarına ve otomobil almak isteyen tüketicilere ilgili otomobil[ler]in olumlu ve olumsuz yönlerini gösterebilmek için yapılır. Performans, Yol tutuş ve kullanım, Yakıt tüketimi, Tasarım özellikleri, İç mekan özellikleri (kabin içi genişlik vs.), Malzeme kalitesi ve işçilik, Konfor, Ergonomi, Bagaj kapasitesi, Donanım seviyesi, Başlangıç fiyatı, Güvenlik donanımları, Servis hizmetleri ve Garanti gibi test kategorileri ve kriterleri hem objektif hem de sübjektif değerlendirilebilecek kategoriler ve disiplinler Birde bunlara ek olarak testlerin yapıldığı çevre şartları ve kullanıcı/sürücü faktörleri eklendiği sübjektiflik artmakta ve güvenirlik azalmaktadır. Abdullah Demir, Otogüncel

13 Tüketici testleri Peki bu sorunun bir çözümü yok mu? Bu kriterler tamamen ölçülebilir kriterlere dönüştürülebilir mi? Dönüştürülürse tüketiciye nasıl takdim edilebilir? İyi bir test değerlendirmesi için olmazsa olmaz bazı temel unsur vardır. Bunlar; test editörünün niteliği, iyi ve hassas teçhizatlar (ölçüm cihazları ve aletleri), kapsamlı ve uygun test prosedürleri araçların yıllık kullanım, yakıt ve bakım maliyetlerinin hesaba katılması.

14 Tüketici testleri Testi yapan kişinin otomotiv ve araç kültürü, ergonomik anlayışı, iyi bir sürüş bilgisi ve pratiği, iyi bir algısı, oldukça iyi bir gözlem ve mukayese yeteneği olmalıdır. Tüm bu yetenekler uygun ve hassas ölçüm cihazları ve yaygın olarak kabul edilen test direktiflerine uygun olarak gerçekleştirildiğinde anlamlı olur. Bu değerlendirme kriterlerine ilgili aracın kullanım maliyetleri de yansıtılacak olursa otomobil seçiminde kararsızlık çekenler için daha gerçekçi bir seçim kriteri yakalanabilecektir.

15 Sürüş İzlenimi mi Test mi? Test ile sürüş izlenimi aynı şey midir? Aynı şey değildir. Her test bir sürüş izlenimi olabilir. Ancak her sürüş izlenimi bir test değildir. Çünkü testlerde ölçümlerin yapılması gerekir. Değerlendirmeler daha çok ölçülen değerlerden hareketle yapılır. Sürüş izlenimleri maalesef birçok internet sitesinde, bazı gazetelerde ve dergilerde test gibi takdim edilmektedir. Abdullah Demir, otoguncel.com

16 Çocuk Koltuğu Ürün Testleri - Örnek Otohaber

17 Önerilen çocuk koltukları - Örnek Volvo - XC90 - KULLANICI EL KİTABI, 2013

21 Önerilen çocuk koltukları - Örnek Entegre çocuk minderi Orta arka koltuk için olan Volvo'nun entegre çocuk minderi çocuklara en iyi korumayı sağlayacak şekilde tasarlanmıştır. Normal emniyet kemerleri ile birlikte kullanılan entegre çocuk minderi, 15 ile 36 kg ağırlığa sahip çocuklar için onaylanmıştır. Volvo - XC90 - KULLANICI EL KİTABI, 2013

22 Navigasyon Ürün Testleri - Örnek Otohaber

23 Ürün Testleri - Örnek LPG Dönüşüm sistemleri Otohaber

24 Ürün Testleri - Örnek LPG Dönüşüm sistemleri Otohaber

25 Ürün Testleri Amortisör Testi Otohaber

26 Ürün Testleri - Örnek Koltuk Güvenliği Auto-motor sport Yazı: Brigitte Haschek/Nihal Ünver; Hans- Dieter Seufert, 06/2007

27 Ürün Testleri Koltuk Güvenliği Dinamik testlerde insan omuriliğinin neredeyse kusursuz bir kopyası olan Bio-Rid II Dummy adlı bir manken kullanılıyor. Bu mankenin boyun bölgesi son derece esnek eklemler ve disklerle oluşturulmuş. Bir anlamda insan boynu ile aynı işlevi görüyor. Kas olarak da spiral bir yay ve amortisörle çalışan çelik halatlar kullanılmış. Yaşanan onca teknik gelişmeye ve iyileşmeye rağmen, Thatcham ın bu yılki test serisinin sonuçları şaşırtmaya devam ediyor: Teste dahil edilen adayların sadece yüzde 28 i bu testlerden iyi bir sonuçla çıkabiliyor. Auto-motor sport Yazı: Brigitte Haschek/Nihal Ünver; Hans-Dieter Seufert, 06/2007

28 Ek bilgi: Boynun Ani Hareket Sonucunda Yaralanmasını Önleme WHIPS Boynun ani hareket sonucunda yaralanmasını önleme sistemi (WHIPS) ön koltuklardaki enerji emen koltuk arkalıklarından ve özel tasarlanmış baş desteklerinden oluşur. Sistem; çarpışmanın açısı ve hızının ve çarpan aracın doğasının etkili olduğu arka tarafta gerçekleşen bir çarpışmada devreye girer. Önemli Uyarı: WHIPS sistemi emniyet kemerlerinin tamamlayıcısıdır. Her zaman emniyet kemeri takınız. Koltuğun özellikleri WHIPS sistemi devreye sokulduğunda ön koltuk arkalıkları sürücünün ve ön koltuktaki yolcunun oturma konumunu değiştirecek şekilde geriye doğru yatırılır. Bu durum boynun ani hareket sonucunda yaralanması riskini azaltır. Koltuğu veya WHIPS sistemini kendi başınıza onarmaya veya modifiye etmeye çalışmayınız. Yetkili bir servis ile irtibat kurmanız gerekir. Volvo - XC90 - KULLANICI EL KİTABI, 2013

29 Ek bilgi: Boynun Ani Hareket Sonucunda Yaralanmasını Önleme WHIPS Hatırlatma: WHIPS Whiplash Protection System Whiplash: Araç kazasında kafa ve omurganın şiddetle sarsılmasından ileri gelen travmaya denir. Kaynak: AD WHIPS sistemi ve çocuk koltukları/ çocuk minderleri Bir çocuk koltuğu veya takviye minderinde oturan çocuklara araç tarafından sağlanan koruma WHIPS sistemi tarafından azaltılmaz. Doğru oturma konumu Olası en iyi koruma için, sürücü ve ön koltukta oturan yolcu, baş destekleri arasında mümkün olan en küçük aralıkla koltukların ortasına oturmalıdır. Önemli Uyarı: Bir koltuğa arkadan çarpma durumunda olduğu gibi çok büyük bir yük etki etmişse, WHIPS sistemi kontrol edilmelidir. Volvo, yetkili bir Volvo servisi ile irtibat kurmanızı tavsiye etmektedir. Koltuklar hasar almamış gibi görünse de WHIPS sistem parçalarının koruma kapasitesi düşmüş olabilir. Volvo, küçük çaplı bir arkadan çarpışma durumunda bile sistemin yetkili bir Volvo servisinde kontrol edilmesini tavsiye etmektedir. Volvo - XC90 - KULLANICI EL KİTABI, 2013

30 Ürün Testleri Takip Mesafesi Yapılan pratik ve laboratuar testleri Audi A8, BMW 7 Serisi, Mercedes S Serisi ve Jaguar XJ modellerinde kullanılan mesafe takip sistemlerinin hala birçok zayıf noktası olduğunu gösterdi. Auto-motor sport, Yazı: Alexander Bloch / Alper Güngör, 00/2006

31 Ürün Testleri Takip Mesafesi Auto-motor sport, Yazı: Alexander Bloch / Alper Güngör, 00/2006

32 Ürün Testleri Takip Mesafesi Auto-motor sport, Yazı: Alexander Bloch / Alper Güngör, 00/2006

33 Ürün Testleri Runflat Lastikler 80 km sonunda yalnızca lastiğin yanağındaki yazılar yıprandı. Patlak lastikle gidilebilecek menzil önemli, sert yanaklı lastikleri janttan ayırmak için yüksek basınçlı makinelere ihtiyaç duyulmaktadır. RunOnFlat lastikler, matkapla delindikten sonra yolculuğa başlanıldı. Patlasa da gidebilen lastikler özel jantlara ihtiyaç duymuyor. Patladıktan sonra ise mantar yama ile tamir edilirlerse sorun yaşamadan kullanabilmek mümkün oluyor. Patlasa da gidebilen lastikler yalnızca lastik basınç sensörü olan araçlara uygun. Düz gidişte lastiğin patladığı anlaşılmayabilir ve sürücü virajlarda hazırlıksız yakalanabilir. Auto-motor sport, 01/2007

34 OKUMA METNİ: SST (Kendinden Destekli Lastik/Self Supporting Tire) ya da Run-Flat lastikler olarak da adlandırılan patlamış halde dahi yola devam etme özelliğine sahip lastikler yüksek güvenlik ve konfor sunmaktadır. Kendinden destekli lastikler, güçlendirilmiş dış yüzeyleri sayesinde içlerinde hava olmadan dahi maksimum 80 km/h ye ulaşan hızlarda 200 km'ye kadar kullanılabilir. Güvenlik gerekçeleri nedeniyle bu tip lastikler sadece lastik basınç sistemi ile birlikte sipariş edilebilir çünkü normal sürüşler sırasında lastik hasarları her zaman anında fark edilemeyebilir ve virajlarda veya sert frenler yapılması sonucunda bu durumlar tehlikeli durumlar yaşanmasına neden olabilir. Runflat Lastikler

35 Runflat Lastikler

36

37 Ürün Testleri Yaz Lastikleri Auto-motor sport, 04/2007

38 Ürün Testleri Lastik Diş Derinliği Auto-motor sport, 01/2006

39 Ürün Testleri Lastik diş Derinliği Auto-motor sport, 01/2006

40 Tüketici Araç Testleri Test Ölçüm Demektir Motor Presse - otohaber TMP

41 Tüketici Araç Testleri Test öncesi, lastikler soğukken lastik basıncı ölçülüp, fabrika verilerine göre dengeleniyor. Aracın deposu tam olarak doldurulduktan sonra ölçümlere başlanmaktadır. Ölçümlere başlamadan önce aracın çekiş destek sistemleri ve elektrik aksamı kapatılıyor. Uyduyla iletişim halindeki test cihazı gücünü araç içindeki 12V çıkıştan alıyor. Motor Presse - otohaber TMP

42 Tüketici Araç Testleri Datron Technology, profesyonel cihazı GPS bağlantılı. test GPS modülünden çıkan anten aracın tavanına sabitleniyor. Anten uyduyla iletişimi sağlıyor. Test cihazımızın kontrol ekranı aracın ön camına monte ediliyor ve GPS modülüne bağlanıyor. Tüm bağlantılar yapıldıktan sonra test cihazı üzerinden, istenilen ölçüm seçiliyor. Motor Presse - otohaber TMP

43 Tüketici Araç Testleri Test aletinden bilgisayara veriler aktarılıyor. Bu sayede aracın tüm test bilgileri incelenebiliyor. Araçların tüm koltukları, vücut yapısına uygun olarak çelik metreyle ölçülüyor. Hassas ses ölçümlerini yapmak için camlar kapatılıp araç içindeki ses seviyeleri ölçülüyor. Önceden hazırlanan test çizelgesinde fabrika verileriyle, test verileri karşılıklı işleniyor. Motor Presse - otohaber TMP

44 Bernd Heißing Metin Ersoy (Eds.); Chassis Handbook - Fundamentals, Driving Dynamics, Components, Mechatronics, Perspectives With 970 figures and 75 tables; 1st Edition 2011 Testler Overview of individual driving maneuvers

45 Bernd Heißing Metin Ersoy (Eds.); Chassis Handbook - Fundamentals, Driving Dynamics, Components, Mechatronics, Perspectives With 970 figures and 75 tables; 1st Edition 2011 Testler Overview of individual driving maneuvers

46 Bernd Heißing Metin Ersoy (Eds.); Chassis Handbook - Fundamentals, Driving Dynamics, Components, Mechatronics, Perspectives With 970 figures and 75 tables; 1st Edition 2011 Testler Commonlyused handling evaluation test courses

47 Bernd Heißing Metin Ersoy (Eds.); Chassis Handbook - Fundamentals, Driving Dynamics, Components, Mechatronics, Perspectives With 970 figures and 75 tables; 1st Edition 2011 Testler Basic tuning procedures for steady-state steering behavior

48 Bernd Heißing Metin Ersoy (Eds.); Chassis Handbook - Fundamentals, Driving Dynamics, Components, Mechatronics, Perspectives With 970 figures and 75 tables; 1st Edition 2011 Testler Basic tuning procedures for steady-state steering behavior

49 Tüketici Testleri Engel Testi Engel testi: Yürüyen/Yürür aksam kalite testi. VDA-Test - VDA obstacle avoidance test Otomobil teknolojisinin temelleri, VW

50 Geyik Testi Moose Testing VDA Sapma Testi VDA: VDA (Verband der Automobilindustrie), otomobil endüstrisi için Alman kalite yönetim sistemidir. VDA, Alman Otomotiv Endüstrisi Birliği ni ifade eder. Alpay Lök, Araç Fren Sistemleri, MMO İstanbul Kartal, 20 Temmuz 2011

51 Geyik Testi Bir otomobilin sürüş dinamiği hakkında en doğru bilgi, testlerin belli bir disiplin altında yapılması ve bir değerlendirme kriterine ulaşılmasıyla olur. VDA-geyik testi, İskandinav ülkelerinde uzun yıllardan beri uygulanan bir test olmasına rağmen, asıl ününü 1997 yılında Mercedes A sınıfına takla attırmasıyla yakaladı. Bu testte kukalarla S şekli verilmiş bir parkurda aracın önüne bir engel çıkmışçasına manevra yapılarak engel aşılmaya çalışılır. Otomobil en yüksek giriş hızıyla kukalara vurmadan geçebilmelidir. Genellikle bu testlerde araçlar hem boş hem de yüklü test edilir. Test araçlarının limitlerine ulaşmak benzer araçlarla karşılaştırılmasında önemli rol oynar. Bu testte meydana gelen hızlı ağırlık transferi değişimleriyle otomobillerin süspansiyon sistemleri kadar ağırlık dağılımları da rakipler arasında büyük farklar ortaya çıkmasına sebep olabilir. MERCEDES A-CLASS (ELCHTEST ) Abdullah Demir, otohaber

52 Geyik Testi Geyik testi, bir aracın devrilme eğilimi hakkında bilgi verir. Araçlara daha düşük bir ağırlık merkezi vererek ve otomobilin devrilme hızı ile açısını kaydetmek için jiroskopik algılayıcılar kullanarak yana yatma dengesinin kontrolünü sağlayan bir sistem ile bu eğilim azaltılabilir. Devrilme riski tespit edilirse; dinamik denge ve çekiş kontrolü, gücü keser ve otomobilde dengenin yeniden kazanılması için tekerleklerden birini veya birkaçını frenler. Özetle: Geyik testi, bir otomobilin, ani direksiyon kırma hareketine verdiği tepkilerin görülmesi için geliştirilmiş bir testtir. Jiroskopik: (İngilizce: Gyroskop), yön ölçümü veya ayarlamasında kullanılan, açısal dengenin korunması ilkesiyle çalışan bir alet. Jiroskopik hareketin temeli fizik kurallarına ve merkezkaç ilkesine dayalıdır. / vikipedi

53 Slalom hareketi bütün manevraları birden içeren ve hızlı bir şekilde yön değiştiren direksiyon hareketleri ile yapılan bir test yöntemidir. Bu hareketin değerlendirmesi için; deney yolunda hatasız olarak erişilen maksimum hız, direksiyon açısı genişlikleri ve far açıları, direksiyon açısı ile dönme hızı, yalpa açısı ve yan ivme arasındaki iletim fonksiyonları ve benzeri büyüklükler kullanılmaktadır. Slalom testi için çok çeşitli yöntemler kullanıldığından değerlendirme şekilleri de çok farklıdır. Kronometre ile yapılan ölçümlerden, hataların sayılması ve karmaşık matematiksel yöntemlere kadar çeşitli değerlendirme olanakları vardır. Slalom testi

54 Şerit Değiştirme Testi

55 Şerit Değiştirme Testi

56 µ-split fren testi Yolun sağında ve solunda farklı yol tutuş özellikleri sağlayan değişken zeminli pistte yapılan testler µ-split fren testi olarak isimlendirilir. Yani aracın bir tarafındaki lastikler tutunma katsayısı yüksek (kuru asfalt gibi) olan bir yüzeyde iken diğer kısmındaki lastikler tutunma katsayısı düşük olan (buz gibi) bir yüzeydedir. Bu testle, aracın ağırlık merkezi etrafındaki savrulma momentine tepkisi ölçülmeye çalışılır. Auto motor & sport tarafından yapılan µ-split testinde, araç 100 km/h de frenlenir. µ-split diye tanımlanan testte kısa durma mesafesinin yanı sıra aracın dengede kalıp kalmadığına da bakılır. Bu test ile araç şeritte mi kalıyor yoksa yoldan mı çıkıyor? sorusuna cevap aranır.

57 When pulling away in wintry conditions the engineers use the off-road algorithms on the GLK4MATIC to develop optimum traction. Certain road conditions are automatically detected and the interventions of the 4ETS electronic traction control system adjusted so that as much acceleration as possible can be achieved with minimal wheel slip, providing optimum directional stability in the process. This strategy also allows the vehicle to pull away under adverse conditions, such as when one side of the vehicle is on an icy slope (the so-called µ-split) or both wheels on the front or rear axle have limited grip (µ-jump). µ-split

58

59

60 Fiyat-Kalite Endeksi: otohaber tarafından test edilen otomobillerin kullanım maliyetleri çerçevesinde gerçek değerlerini ortaya çıkaran bir değerlendirmedir. Bu değerlendirme kriterleri arasında; kabin genişliği, malzeme kalitesi ve işçilik, konfor, ergonomi, bagaj kapasitesi, performans, Fiyat Kalite Endeksi yol tutuş ve kullanım, yakıt tüketimi, donanım, başlangıç fiyatı, servis hizmetleri ve garanti gibi bölümler bulunmaktadır.

61 Land Rover Range Rover 3.6 TDV8, Toyota Land Cruiser V8 4.5L D-4D, otohaber TMP 2009 Tüketici Bilgilendirme Testleri-Örnek