Sosyal Koruma= Sosyal Güvenlik + Sosyal Yardımlar + Sosyal Hizmetler

Transkript

1 AB Sosyal Politikası 1. AB Sosyal Politikasının Ana Hatları 2. AB Antlaşmalarında Sosyal Koruma ve Sosyal İçerme 3. Sosyal Korumanın Modernleştirilmesi ve Geliştirilmesi 4. AB de Sosyal İçerme

2 Kavramsal Çerçeve Sosyal Koruma bir ülkede yaşayanların sosyal risklere karşı korunmaları için düzenlenmiş tüm sosyal toplu transfer sistemlerine denir. Sosyal Güvenlik: Gelirleri ne olursa olsun, kişilere belirli sosyal riskler (iş kazası, meslek hastalığı, hastalık, analık, malullük, yaşlılık, ölüm, işsizlik) karşısında gelir ve sağlık güvencesi sağlama görevini yerine getiren uygulamalar topluluğudur. Sosyal Koruma= Sosyal Güvenlik + Sosyal Yardımlar + Sosyal Hizmetler

3 Kavramsal Çerçeve Sosyal Dışlanma: Bireyin toplumla bütünleşmesini sağlayan ve bireyin kendi geleceğini oluşturmasındaki temel gereksinmelerden yoksun kalması, toplumla olan bağlarının kopması, sivil, siyasal, ekonomik ve sosyal yurttaşlık haklarından yoksun olma/bırakılma durum ve süreçleri olarak tanımlanabilir. Sosyal İçerme: Yoksulluk riski ile karşılaşanların ekonomik ve sosyal hayata katılmaları ve normal kabul edilebilecek bir yaşam standardına kavuşmaları için uygulanan politikalar süreci.

4 2. AB Sosyal Politikasının Ana Hatları İş hukuku uygulamaları Asgari ücret ve ücret politikaları, İşsizlik ve istihdam politikaları, Kamusal altyapı hizmetleri Sağlık, eğitim politikaları Sosyal koruma politikaları

5 Avrupa Birliği nde Sosyal Koruma Avrupa Sosyal Modeli: Emeklilik, sağlık, işsizlik ile diğer alanlarda ortaya çıkan koruma modeli. Özellikleri: - Batı Avrupa ülkelerinde ulusal düzeyde gerçekleşmiştir. - Her ülkenin kendi koşullarına göre farklı niteliktedir. - Ortak değerlere dayanmaktadır. - Karşılaştırılabilir sosyal politikalar ve sosyal kurumlar yaratmıştır.

6 Avrupa Sosyal Modelinin unsurları: sosyal güvenliğin kapsamının geniş ve daha cömert olması, ücret ve gelir dağılımının daha eşitlikçi olması, işçilerin daha örgütlü, daha güçlü ve politik alanda daha etkin olması, kamu hizmetlerinin varlığı, sosyal koruma kurumlarının varlığı

7 Avrupa Birliği düzeyinde sosyal koruma harcamaları AB nin gayri safi gelirinin %28.5 i düzeyindedir. Bu oran ülkeler arasında %18.5 ile %35 arasında değişmektedir. (Fransa %31; Romanya %14; Türkiye: %14.66) sosyal emeklilik % 46, sağlık % 29, işsizlere yapılan transferler %6 özürlülük ve aile/çocuk % 8; sosyal dışlanma % 4 İşsizlik sosyal koruma sistemlerinin önemli bir problemi gibi görülse de işsizlere yapılan transferler sosyal harcamaların yalnızca %8 ini oluşturmaktadır. Bu anlamda işsizlik harcamaları engellilere yapılan transferlerden az, sosyal dışlanma yardımlarından biraz fazladır.

8 Avrupa da sosyal koruma sistemlerinin finansmanının %70 i sosyal katkılardan, %30 u ise vergilerden gelmektedir. Sosyal koruma sistemlerinin varlığı siyasi istikrar, sosyal bütünlük ve ekonomik ilerleme açısından Avrupa sosyal modelinin temeli olmuştur.

9 3. AB Antlaşmalarında Sosyal Koruma ve Sosyal İçerme Roma Antlaşması (1957) Sosyal politika kapsamında çok az sayıda hüküm İşçilerin serbest dolaşımı ve yerleşme serbestliği ilkesinin hayata geçirilmesi Tek Avrupa Yasası (1986), işçi sağlığı ve iş güvenliği, sosyal taraflarla diyalog, ekonomik ve sosyal bütünleşme sınırlı bir politika

10 Topluluk Şartı/Sosyal Şart (1989), AB tarafından garanti edilmesi öngörülen bazı sosyal haklar. Barınma hakkı, sağlık hakkı, eğitim hakkı, göçmen işçilerin ve engellilerin durumu Yasal olarak bağlayıcılığı değil.

11 AB Antlaşmalarında Sosyal Koruma ve Sosyal İçerme Maastricht Antlaşması (1992) Sosyal Şartta belirlenen hedeflerin yanı sıra istihdamın, yaşam ve çalışma şartlarının iyileştirilmesi, daha iyi bir sosyal koruma, sosyal diyalog, insan kaynaklarının geliştirilmesi Anlaşma, sosyal koruma alanını, Birliğin oybirliği ile karar alması gereken bir politika alanı olarak belirlemiştir.

12 AB Antlaşmalarında Sosyal Koruma ve Sosyal İçerme Amsterdam Antlaşması (1997) genel olarak sosyal politika ve özel olarak sosyal koruma ve sosyal içerme konusunda özel bir yere sahiptir. 13. Madde, Konseyi cins, ırk, etnik köken, din ve inanç, sakatlık, yaş veya cinsel eğilim temelinde her türlü ayrımcılığa karşı mücadele etmek üzere gereken önlemleri almaya yetkili kılmaktadır. bu önlemlerin oybirliği ile alınması esas olacaktır. istihdamın geliştirilmesi topluluk amaçlarına dahil edilmiştir.

13 Amsterdam Antlaşması (1997) Sosyal politikanın amaçları saptanmış, - istihdamın geliştirilmesi, - yaşam ve çalışma koşullarının iyileştirilmesi, - yeterli sosyal koruma, - işçi ve yönetim arasında diyalog, - insan kaynaklarının geliştirilmesi - sosyal dışlanmanın önlenmesi kadın ve erkek eşitliği sosyal diyalog

14 AB Antlaşmalarında Sosyal Koruma ve Sosyal İçerme Nice Antlaşması (2001), Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı benimsenmiştir. Avrupa Birliği Temel Haklar Şartında, kişisel, siyasal, ekonomik ve sosyal haklar tanımlanmıştır. Bu haklar: onur, özgürlükler, eşitlik, dayanışma ve yurttaş hakları adalet

15 Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı Madde 31: Adil ve hakça çalışma koşulları 1. Her işçinin, sağlığını, güvenliğini ve saygınlığını gözeten çalışma koşullarına sahip olma hakkı vardır. 2. Her işçi, azami çalışma süresinin sınırlandırılması hakkına ve günlük ve haftalık dinlenme izni ile yıllık ücretli izin hakkına sahiptir.

16 Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı Madde 34: Sosyal güvenlik ve sosyal yardım 1. Birlik, Topluluk hukuku ile ulusal hukuk ve uygulamalardan kaynaklanan kurallar uyarınca, işini kaybetme halinde ve analık, hastalık, iş kazaları, geçindirilmeye muhtaçlık veya yaşlılık gibi durumlarda koruma sağlayan sosyal güvenlik yardımlarından ve sosyal hizmetlerden yararlanma hakkını tanır ve gözetir.

17 Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı 2. Avrupa Birliği sınırları içinde, yasal olarak ikamet eden veya dolaşan herkes, Topluluk hukuku ile ulusal hukuk ve uygulamalara uygun olarak, sosyal güvenlik yardımlarından ve diğer sosyal yardımlardan yararlanma hakkına sahiptir. 3. Birlik, sosyal dışlanma ve yoksullukla mücadele için, yeterli kaynağı olmayan herkese saygın bir hayat sağlamak amacıyla, Topluluk hukuku ile ulusal hukuk ve uygulamalardan kaynaklanan kurallar uyarınca, sosyal yardım ve konut yardımı hakkını tanır ve gözetir.

18 AB Antlaşmalarında Sosyal Koruma ve Sosyal İçerme Lizbon Antlaşması (2007) Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı hukuki bağlayıcılık kazanmıştır. Oybirliği ile karar alınan konular Sosyal korumanın yaygınlaştırılması İş sözleşmesinin sona erdirilmesi İşçi ve işverenlerin çıkarlarının temsili ve toplu savunulması Üçüncü ülke uyrukluların istihdam koşulları

19 Topluluğun bağlayıcı karar alma yetkisi dışındaki konular Ücretler Örgütlenme Hakkı Grev hakkı Lokavt