Prof. Dr. Bülent KESKİNLER Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Çevre Mühendisliği Bölümü

Transkript

1 Prof. Dr. Bülent KESKİNLER Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Çevre Mühendisliği Bölümü

2 İşleyen bir sisteme danışmanlık Transfer edilen bir teknolojinin adaptasyonu Yeni teknoloji geliştirme Ar-Ge ye dayalı Verimliliğin artırılmasına yönelik olarak işletim süreci modifikasyonu Ar-Ge ye dayalı Sorunların çözülmesi Danışmanlık düzeyinde Ar-Ge ye dayalı Yasal Düzenlemelerdeki Eksiklikler

3 Sorunun sanayici tarafından doğru tanımlanmış olması Sorunlara uygun çözüm adreslerinin bulunması Mevcut üniversite sisteminin dışarıdan gelen işleri kabul edebilirliği Üniversitenin çözüm üretme kapasitesinin tam olarak kullanılabilmesi Sorun sahibinin uygun kişilerle buluşması Üniversitenin kendi araştırmacı ekiplerinin çalışmaları ve iş potansiyelleri konusunda yeterli bilgiye sahip olması Ar-Ge gereksinimlerinin maddi olarak desteklenmesi

4 KATALİZÖR CBR ATIK 46 ton katalizör (DEAC)

5 1 kg DEAC ın hava ve su ile etkileşimi imi Patlayıcı Parlayıcı Yanıcı Toksik Benzen ile karsinojen

6 1 adet 30 tonluk drum (15 ton DEAC) 1 adet 50 tonluk drum (31 ton DEAC) 2 adet 10 tonluk polimer reaktörü (Boş Kontamine) DEAC Ünitesi ile fabrika içinde kontamine boru hatları

7 AR-GE, Proses Geliştirme, Deaktivasyon ve Bertaraf işleminde yer alan proje ekibi: Prof. Dr. Bülent B KESKİNLER (Proje Yürütücüsü) Y ) (GYTE) Doç.. Dr. Ahmet KARAGÜND NDÜZ Z (GYTE) Doç.. Dr. Aziz TANRISEVEN (GYTE) Yrd. Doç.. Dr. Cengiz YATMAZ (GYTE) Kim. Müh. M Ahmet Suat BİRİNCB NCİ (Proses Mühendisi) M Kimyager Bahar CANSEVER (Gaz Analizleri) Proses kurulum ve mekanik hizmetler: ATILIM MAKİNA LTD. STİ. Bertaraf edilecek kimyasal: 46 ton DEAC (%15 Aktif madde, %85 Benzen) Kimyasalın bulunduğu ortam: 1 atm kuru azot baskısında 2 adet 30 tonluk dram

8 H 3 C Al CH 3 Cl Dietil alüminyum klorür (DEAC), özellikle olefin ve dien polimerizasyonları için Ziegler-Natta Catalyst Sistemi olarak kullanılmaktadır. Ayrıca bu kimyasallar alkalizasyon reaksiyonlarında, lineer oligamerizasyon reaksiyonlarında ve doymamış hidrokarbonların siklizasyon reaksiyonlarında katalizör olarak da kullanılmaktadır.

9 Pentan Hekzan Heptan Toluen DEAC DEAB DEAI Solventteki alüminyum % sini göstermektedir. Metal alkiller Metal içeriği ( ) Oksijen içeriği ( ) Halojen içeriği ( ) Solvent buhar basıncı ( ) Sıcaklık ( ) Tutuşabilirlik

10 ( C 2 H 5 ) 2 AlCl + 3 H 2 O Al ( OH ) 3 + HCl + 2 C 2 H 6 Hidroliz Isısı =800 Cal/g ( C 2 H 5 ) 2 AlCl+14 O 2 Al 2 O 3 +2 HCl +8 CO H 2 O Yanma Isısı =6326 Cal/g Yetersiz oksijen durumunda= CO, C, HC oluşabilir. Aşırı derecede neme duyarlı (Şiddetli ekzotermik reaksiyon) CO 2 ile hızlh zlı reaksiyon ve patlama riski (Bu tür t r yangınlarda nlarda CO 2 kullanılamaz) lamaz) Metale toksisite İnert gaz altında depolanmalı Laboratuar ölçekli bertarafı: Solventle seyreltilerek azot atmosferinde özel konteynırlarla uzaklaştırılır. r.

11 BİLEŞEN % ( mol ) Etan 99.8 (min) n-bütan 0.5 (max) İzobütan 0.5 (max) Hidrojen 0.05 (max)

12 46 ton DEAC Bertarafı Kontamine Reaktör, drum ve bağlant lantı hatlarının inaktivasyondan sonra atmosfere açılmasa lması Patlama ve Yangın Benzenin neden olacağı karsinojen etki Etki alanının büyüklüğü

13 SORUNA YÖNELİK MEVCUT TEKNOLOJİ YOK

14 Ar-Ge Ekibi Başkan kanı Prof. Dr. Bülent B Keskinler ilk Ar-Ge çalışmasını gerçekle ekleştirirken

15 DEAC Deaktivasyon Projesinin Ar-Ge çalışmalarının yürütüldüğü pilot ünite

16

17 DEAC Flair REAKTÖR KOSTİK- BENZEN YIKAMA Kuru azot tankı HAVUZ BENZEN YIKAMA BENZEN DEPOSU (20 ton)

18 Atılım Ltd.Şti. çalışanları saha üzerinde ana prosesin kurulumunu gerçekleştirken DEAC Deaktivasyon Prosesi nin genel görünümü

19 FLAİR HATTI

20 Proje ekibi ve TÜPRAŞ elemanları ile birlikte

21 Proje ekibinden bir grup

22 Ar-Ge ekibi başkanı Prof. Dr. Bülent Keskinler, çalışmanın son gününden bir anı

23 TÜPRAŞ Genel Müdürlükteki ödül töreni

24 Bu Ar-Ge ve uygulama çalışması sonucunda yaklaşık 46 ton DEAC ( %85 benzen, %15 DEAC ) deaktive edilmiş DEAC ın bulunduğu iki adet ve daha önceden kullanılmış olan dramlar ile boş olan bir başka dram atmosfere açılarak çalışma başarıyla sonlandırılmıştır.