Eski Vakıflar Mevzuatı ile Yeni Vakıflar Kanununun Yeni Vakıflara İlişkin Hükümlerinin Karşılaştırması

Transkript

1 Eski Vakıflar Mevzuatı ile Yeni Vakıflar Kanununun Yeni Vakıflara İlişkin Hükümlerinin Karşılaştırması Açıklama Eski Mevzuat (4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu, Yeni Vakıflar Kanunu Kanun No: 5737 TMK Göre Kurulan Vakıflar Hakkında Tüzük, VGM Tebliğleri) Karşılıklılık Kanunun uygulanmasında milletlerarası mütekabiliyet şartı aranacaktır (Madde 2) Kuruluş Malvarlığı Kuruluş malvarlığı yıllık olarak VGM tarafından belirlenip ilan ediliyordu Kuruluşta özgülenecek asgari malvarlığı her yıl Vakıflar Meclisince belirlenir (Madde 5) ube ve temsilcilik açılması VGM izni ne tabi idi VGM ne beyanda bulunmak şartıyla şube ve temsilcilik açabilirler (Madde 5) Yabancıların Türkiye de vakıf kurması Mütekabiliyet esası yoktu Yabancıların Türkiye de, hukuki ve fiili mütekabiliyet esasına göre yeni vakıf kurabilirler Yönetim Organında görev alan kişiler Yabancıların Yönetim Organında görev alabilmesi Yabancılar vakıf yönetim organında yer alamıyorlardı Yabancılar, yönetim organlarında görev alamıyorlardı (Madde 5) Yönetim organında görev alanların çoğunluğunun Türkiye de yerleşik olması gerekir (Madde 6) Türkiye de yerleşik olan yabancılar: Türkiye de kurulu bir vakfın yönetim organında görev alabilir (Madde 6) Türkiye de yerleşik olmayan yabancılar: Türkiye de kurulu bir vakfın yönetim organında çoğunluk oluşturmamak kaydıyla görev alabilir (Madde 6) Vakıf Kurucuları Kuruculara ilişkin birçok sınırlama vardı Sınırlamalar kaldırılmış ve herkesin vakıf kurucusu olabilmesi sağlanmıştır.

2 Vakıf Yöneticisi olamayacaklar İşlenen bir suçtan dolayı ağır hapis veya taksirli suçlardan gayrı suçlar için altı aydan fazla veya affa uğramış olsa bile zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanmak, dolanlı iflas, yalan yere beyan ve kaçakçılık gibi yüz kızartıcı bir fiilden dolayı hapis cezası ile mahkum edilmiş kişiler vakıf yöneticisi olamıyorlardı Vakıf Yöneticilerinin görevden alınması Kişisel Sorumluluk Vakıf Yönetimine İdari Para Cezası verilmesi Vakıfların mal edinmesi Malların Değiştirilmesi VGM nin başvurusu üzerine yetkili asliye mahkemesince duruşma yapılarak görevden alınıyordu Sadece vakıf yöneticilerinin sorumluluğu vardı İdari para cezası yoktu Vakıflar VGM nin izni ile mal alıp satabiliyordu Vakıflar Meclisinin uygun görüşünden sonra yetkili asliye mahkemesi kararı ile yapılabiliyordu Vakıflarda; hırsızlık, nitelikli hırsızlık, yağma, nitelikli yağma, dolandırıcılık, nitelikli dolandırıcılık, zimmet, rüşvet, sahtecilik, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, güveni kötüye kullanma, kaçakçılık suçları ile Devletin güvenliğine karşı işlenen suçların birinden mahkûm olanlar yönetici olamaz (Madde 9) Vakıf meclisinin vereceği karara dayalı olarak VGM nin başvurusu üzerine vakfın yerleşim yeri asliye hukuk mahkemesince görevden alınabilir (Madde 10) Vakıf yönetiminde yer alan kişiler ile vakıf çalışanları kusurlu fiilleri nedeniyle vakfa verdikleri zararlardan sorumludurlar (Madde 10) Genel Müdürlükçe yapılan tebligata rağmen istenen beyanname, bilgi ve belgeleri zamanında vermeyen, organların vakfiye veya vakıf senedine aykırı olarak toplanmasına sebebiyet veren veya gerçeğe aykırı beyanda bulunan vakıf yönetimine her bir eylem için beş yüz Türk Lirası idarî para cezası verilir (Madde 11) Vakıflar mal edinebilirler ve bu mallar üzerinde her türlü tasarrufta bulunabilirler (Madde 12) Kuruluşta özgülenen mal varlığının değiştirilmesi: Kuruluşta özgülenen mal ve haklarının değiştirilmesine VGM nin görüşü alınarak mahkeme kararı ile izin verilecektir (Madde 12) Sonradan edinilen mallar: Sonradan edinilen

3 Kurucularının çoğunluğu yabancı uyruklu olan vakıfların taşınmaz mal edinmesi Vakıf mevzuatında böyle bir düzenleme yoktu taşınır ve taşınmaz malların bağımsız ekspertiz kuruluşlarınca düzenlenecek rapora dayalı olarak vakıf yetkili organının kararı ile değiştirilecek veya paraya çevrilecektir (Madde12) Kurucularının çoğunluğu yabancı uyruklu olan vakıfların taşınmaz mal edinmeleri hakkında 2644 Sayılı Tapu Kanununun 35inci maddesi uygulanır. (Edinebilinecek Taşınmaz yüzölçümü 2,5 hektarı geçemez ancak Bakanlar Kurulu kararı ile bu yüzölçümü miktarı 30 hektara kadar artırılabilir) (Madde 12) Özel vakıf ormanı Özel vakıf ormanları kurulabilir (Madde 21) Uluslararası faaliyet İzne tabi idi Vakıflar; vakıf senetlerinde yer almak kaydıyla, amaç veya faaliyetleri doğrultusunda, uluslararası faaliyet ve işbirliğinde bulunabilirler, yurt dışında şube ve temsilcilik açabilirler, üst kuruluşlar kurabilirler ve yurt dışında kurulmuş kuruluşlara üye olabilirler (Madde 25) Vakıfların yurtiçi ve yurt dışı ayni ve nakdi bağış ve yardımları Yurtdışından bağış ve yardım alınması ve yapılmasında bildirim Vakıf mevzuatında açıkça tanımlanmamıştı Dernekler Kanununun 38/E Maddesi gereğince bildirim yapılıyordu Vakıflar; yurt içi ve yurt dışındaki kişi, kurum ve kuruluşlardan ayni ve nakdi bağış ve yardım alabilirler, yurt içi ve yurt dışındaki benzer amaçlı vakıf ve derneklere ayni ve nakdi bağış ve yardımda bulunabilir (Madde25) Yurtdışından nakdi yardım alınması durumunda VGM ye bildirilir. Bildirimin şekli ve içeriği yönetmelik ile tanımlanacaktır (Madde 25) Yurt dışından nakdi yardım alınması veya yurt dışına nakdi yardım yapılması banka aracılığıyla gerçekleştirilir (Madde 25)

4 İktisadi İşletme ve irket kurulması İzne tabi idi Vakıflar; amacını gerçekleştirmeye yardımcı olmak ve vakfa gelir temin etmek amacıyla, Genel Müdürlüğe bilgi vermek şartıyla iktisadî işletme ve şirket kurabilir, kurulmuş şirketlere ortak olabilirler Vakıf Muhasebesi Özel bankalara da para yatırılması Beyanname verme yükümlülüğü Maliye Bakanlığının belirleyeceği esas ve usullere göre tutuyorlardı Vakıfların paralarını devlet bankalarına yatırma zorunluluğu vardı Mali tablolar ve vakıfla ilgili bilgiler VGM ye bildirilmekteydi irketler dahil iktisadî işletmelerden elde edilen gelirler vakfın amacından başka bir amaca tahsis edilemez (Madde 26) Muhasebe kayıtları VGM nin belirleyeceği esas ve usuller dahilinde tutulur (Madde 31) Vakıflara, varlıklarını ekonomik kural ve riskleri gözetmek suretiyle değerlendirirler. Böylece vakıflar paralarını istedikleri bankada değerlendirirler (Madde 31) Vakıf yönetimi; vakfın yönetici veya yönetim kurulu üyeleri listesini, bir önceki yıla ait faaliyet raporlarını, bütçe ve bilançolarını, gayrimenkullerini, malî tablolarını ve bu tabloların uygun araçlarla yayınlandığına dair belgeyi, işletme ve iştiraklerinin malî tabloları ile yönetmelikle belirlenecek diğer bilgileri içeren beyannameyi her takvim yılının ilk altı ayı içerisinde Genel Müdürlüğe verir (Madde 32) Vakıflarda iç denetim Yeni vakıflarda iç denetim esastır (Madde 33) VGM denetimi Uygunluk denetimi VGM tarafından yapılıyordu Vakıf; organları tarafından denetlenebileceği gibi, bağımsız denetim kuruluşlarına da denetim yaptırabilir (Madde 33) Vakıfların amaca ve yasalara uygunluk denetimi ile iktisadî işletmelerinin faaliyet ve mevzuata uygunluk denetimi Genel Müdürlükçe yapılmaya

5 devam edilecektir (Madde 33) Teftiş ve denetleme payı Vakıflar her yıl VGM ye Teftiş ve Denetleme Giderlerine Katılım Payı ödüyorlardı Teftiş ve denetleme giderlerine katılım payı kaldırılmıştır (Madde 80) Vakıflar Meclisi Beş kişiden oluşan bir meclis vardı VGM nin Merkez teşkilatı çerçevesinde en üst karar alma organı olan ve içinde Yeni, Mülhak ve Cemaat Vakıf temsilcilerinin de yer aldığı 15 kişilik bir Vakıflar Meclisi oluşturulmuştur (Madde 41) Sponsorluk ve reklam alma Yurt içi veya yurt dışında vakıf kültürünü araştırmak, geliştirmek ve desteklemek amacıyla gerçek ve tüzel kişiler; Genel Müdürlüğün görev alanı ile ilgili faaliyet ve yatırım programlarında yer alan her türlü ilmi organizasyon, stratejik araştırma, konferans, sempozyum ve benzeri kültürel faaliyetlerin yürütülmesi kapsamında sponsorluk yapabilirler. Bu faaliyetlerle ilgili sponsor kişi veya şirketler Genel Müdürlüğün belirleyeceği esaslar dahilinde reklam alabilirler (Madde 77) Gelir ve Kurumlar Vergisi muafiyeti Veraset ve İntikal Vergisi istisnası Vakıflar adına kayıtlı taşınır ve taşınmaz vakıf kültür varlıklarının; bakım, onarım ve restore edilmesi, yaşatılması, çevre düzenlemesi ve kamulaştırılması dahil Genel Müdürlüğün kontrolünde gerçek ve tüzel kişilerin kendileri tarafından yapılacak harcamalar, bağış ve yardımlar ile sponsorluk harcamalarının tamamı Gelir ve Kurumlar Vergisi matrahından düşülür (Madde 77) Kuruluşunda veya kurulduktan sonra vakıflara bağışlanan taşınır ve taşınmaz mallar Veraset ve İntikal vergisinden istisnadır (Madde 77) 27 ubat 2008 TÜSEV