ELEKTRİK ARK OCAKLARINDA KARBON ENJEKSİYONU, CURUF VE REFRAKTER İLİŞKİLERİ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ELEKTRİK ARK OCAKLARINDA KARBON ENJEKSİYONU, CURUF VE REFRAKTER İLİŞKİLERİ"

Transkript

1 ELEKTRİK ARK OCAKLARINDA KARBON ENJEKSİYONU, CURUF VE REFRAKTER İLİŞKİLERİ Muammer BİLGİÇ KÜMAŞ Kütahya Manyezit İşletmeleri A.Ş. Kütahya- Türkiye ÖZET Çalışmada Elektrik Ark Ocaklarında Çelik yapım pratiğinin en önemli proses aşamalarından biri olan Karbon Enjeksiyonu, genelde hedeflenen Enerji tasarrufu sağlama amacının ötesinde curuftaki FeO nun redüksiyonu açısından incelenmekte, yüksek oranda FeO redüksiyonu için operasyon parametrelerinde dikkat edilmesi gereken noktalar özetle sıralanmakta ve FeO redüksiyonunun çelik yapım prosesinin maliyet ve kalite parametreleri açısından önemi vurgulanmaktadır. Son olarak curuftaki FeO nun EAO refrakterine etkileri ve refraktere uyumlu curuf oluşturmak için gerekli koşullar FeO bağlamında belirtilmektedir. INTERACTIONS OF SLAG, REFRACTORY AND CARBON INJECTION IN EAF ABSTRACT The scope of this survey is to investigate Carbon Injection as a process instrument to reduce FeO content of EAF slag. Generally Carbon injection is considered as an application to increase energy efficiency of EAF and to decrease related cost items, but this consideration does not explain all aspects or benefits of Carbon injection. This paper is mainly focused on FeO reduction of EAF slag by Carbon Injection. Keywords: Slag, Carbon injection, FeO reduction, Refractory erosion, EAF, Foamy slag, Slag saturation. 1) GİRİŞ Elektrik Ark Ocakları ( EAO) İkinci dünya savaşı öncesi dönemde özel kalite ve alaşımlı çeliklerin üretiminde kullanılan ve göreceli olarak yüksek maliyetli bir çelik yapım ünitesi iken, ikinci dünya savaşı sonrası dönemde, özellikle Schwabe nin[ 1 ] geliştirdiği kavramsal çerçeve içinde kısa ark ve maksimum trafo gücü uygulamaları ve elektrodların bu artan akımları taşıyacak bir biçimde üretilmeleri ile düz karbon çeliklerinin ekonomik bir şekilde üretiminde kullanılmalarına imkan verecek hale gelmişlerdir. EAO lar giderek konverterlere alternatif bir çelik üretim ünitesi olmuşlardır. Geçmişin çok büyük ölçekli ve ilk yatırım maliyetli Entegre tesislerine alternatif olarak Ark Ocaklarının çekirdeğini oluşturduğu Mini Mill lerin ortaya çıkışı bu döneme rastlar. Ancak başlangıçtaki yüksek akım değerleri ile çalışma şeklindeki genel pratik, her ne kadar, sıvı çelik ile çalışma aşamasında göreceli daha düşük akım değerlerine inilse bile, yüksek bir enerji, refrakter ve elektrod tüketimi ile sonuçlanmakta idi.yüksek akım ile çalışma zorunluluğu EAO 1

2 işletmecilerinin sürekli olarak optimize etmeye çalıştığı bir uygulama olmuştur. Örneğin uzun bir süre uzun arkın getirdiği daha hızlı ve daha ekonomik hurda ergitme avantajından faydalanmak için ergitme aşamasında düşük akım, uzun ark çalışmasını tercih etmişler, ark stabilitesini artırmak için Primer devrede Trafo önüne reaktans ilave etmişler, sıvı banyo ile çalışma döneminde trafonun gücünden maksimum bir şekilde faydalanmak için reaktörü devre dışı bırakarak kısa ark, yüksek güç pratiğini tercih etmişlerdir. EAO ların daha verimli bir şekilde kullanılmaları özellikle su soğutmalı panellerin devreye girmesi ile birlikte artmıştır. Refrakter tüketiminde tasarruf sağlanmış, bunun ardından yüksek güç faktörü ve uzun ark ile çalışmanın getirdiği daha düşük elektrod tüketimi ve daha hızlı hurda ergitme olanağının elde edilmesi de EAO teknolojisinde devrim niteliğinde adımlar olmuştur. Ancak uzun ark ile çalışmada ark stabilizasyonun sağlanması ve çıplak kalan arkın neden olduğu enerji kaybı ve yansımalar sonucu su soğutma panelleri ile refrakter astara gelen yüksek ısı yükü çözümlenmesi gereken sorunlardan biri olmuştur lerde Japonya da başlayan ve ardından 1980 lerin başında Avrupa da ve ABD de yaygınlaşan karbon enjeksiyonu ve kabarık curuf prosesi uygulamaları EAO teknolojisinde uzun arkın tüm ergitme ve ısıtma sürecinde verimli bir şekilde kullanımına izin vermiştir. Karbon enjeksiyonu ve kabarık curuf çalışması artık EAO çelik yapım prosesinin olmaz ise olmaz bir parçası olmuştur. Ark yansımalarının olumsuz etkilerinin ortadan kaldırılması, Super Ultra High Power uygulamalarının önünü açmıştır. Trafo gücü ile ocak tonajı arasındaki oran son zamanlarda 1.0 veya 1.0 a yakın olmaya başlamıştır. Trafo gücünün bu kadar artırılabilmesinde karbon enjeksiyonunun veya kabarık curuf çalışmasının çok büyük rolü vardır. Giderek artan otomasyon uygulamaları, enjeksiyonun robot uygulamaları ile daha standart hale getirilmesi, baca gazı analizlerini temel alarak geliştirilen modeller, post combustion uygulamaları ile desteklenmiş karbon enjeksiyonu uygulamaları, enjekte edilen karbon taşıyıcı malzeme kalitesinde meydana gelen gelişmeler, çelik yapım teknolojisinde ileri ülkelerde ve Türkiye de gündeme gelen ve iyi bilinen uygulamalar olmuşlardır. Ancak bu noktada uzun ark ile çalışmada kabarık curuf çalışmasının katkıları kadar, özellikle yüksek reaktanslı güç girişi prensibi ve elektrod regulasyonunda daha kararlı bir ark oluşumu için geliştirilen elektriksel teknolojilerin katkılarını da unutmamak gerekir. Ancak eksik bir biçimde Karbon enjeksiyonu genelde sadece kabarık curuf çalışmasını ve dolayısı ile enerji tasarrufu ve refrakter/ soğutma paneli ömründe artışları sağlayan bir uygulama olarak bilinmiş ve uygulanmıştır. Çalışmamızın amacı, karbon enjeksiyonunun sadece bu çok bilinen yönünü değil, genelde hiç dikkate alınmayan EAO curuf kompozisyonunu düzenleme ve bunun sonucu olarak metalik verim artışı ve refraktere etkilerini de değerlendirmektir. 2) EAO LARDA KARBON ENJEKSİYONU VE FAYDALARI : Konumuz her ne kadar karbon enjeksiyonunun özellikle FeO nun indirgenme yönünü incelemek olsa da başlangıç olarak karbon enjeksiyonunun amaçlarını listelemekte fayda vardır. a) Kabarık curuf nedeni ile kısa veya uzun arkın tümü ile curuf içinde gizlenmesi ve ark yansımalarının önüne geçilmesi ve böylece mümkün olan en yüksek voltaj değerleri ile çalışabilme imkanının sağlanması, 2

3 b) Ark yansımalarının önlenmesi nedeni ile refrakter tüketiminin ve enerji kayıplarının azaltılması, ton başına daha düşük elektriksel tüketim değerlerinin sağlanması. Karbon enjeksiyonsuz bir ortamda elektiriksel verimlilik %36 iken, çok iyi ve sürekli bir kabarık curuf uygulamasında bu oran % 93 e kadar yükselmektedir, [ 2 ] c) Daha yüksek üretkenlik ve daha kısa dökümden döküme sürelerinin elde edilmesi, d) Ark stabilitesindeki artış nedeni ile Elektriksel şebekedeki salınımların azaltılması ve daha düşük Flicker değerlerinin mümkün olması ve ses kirliliğinin azalması, e) Daha düşük akım ve daha yüksek voltaj değerleri ile çalışabilme imkanı nedeni ile elektrod tüketiminde düşüşlerin sağlanması, f) Kalınlığına bağlı olarak curufun ısı izolasyonu özelliğine sahip olması ve ısı kayıplarını azaltması, g) Sıvı metal ile çalışma sürecinde ilave edilen katkı malzemelerinin çözeltiye alınması için daha uygun ortam oluşturması, h) Çelikteki C-O çarpanının teorik denge değerine yaklaşması ile, döküm alma anında deoksidant elementlerin verimliliğinde artış ve buna bağlı olarak daha temiz çelik üretimi ve daha kısa pota ocağı sürelerinin elde edilebilmesi, i) EAO larda kabarık curuf çalışması için uygulanan karbon enjeksiyonu ile curuftaki FeO nun redüksiyonu ve sistemin metalik veriminde artış, j) Curuftaki oksijen potansiyelinin düşürülmesi yani curuf deoksidasyonu ile Ca, Si, Mn ve Cr verimliliğinin artırılması, curufun yeniden oksitleme kapasitesinin düşürülmesi. k) Karbon enjeksiyonu veya karbon giderimi ile çelikte azot gideriminin sağlanması, ayrıca ark nedeni ile oluşan ionizasyon sonucu çeliğin azot kapma riskinin curufun banyoyu koruyucu etkisi nedeni ile azalması, l) CO nun okside olması ile exotermik reaksiyon oluşumu ve sisteme kimyasal enerji katkısı, dökümden döküme sürelerde azalma ve üretkenlikte artış. m) Curufun FeO içeriğindeki düşüş ile refraktere daha dost metalurjik koşulların yaratılması ve refrakter tüketiminin azaltılması. 3) KABARIK CURUF Kabarık curuf her ne kadar Ark Ocaklı Çelik yapım prosesinde, sistemin termal verimliliğini artırmak ve yukarıda değinilen hedeflerin sağlanması için iradi olarak son yirmi yıldır uygulanılmaya başlanmışsa da, Çelik yapım prosesin gereği olarak, Bazik Oksijen yapım ünitelerinde yani Konverterlerde ve bizatihi EAO larda zaten mevcut olan bir uygulama idi. Curuf kabarma prosesleri benzerlik gösterse de, Konverterler ile EAO lar arasında kabarmanın amacı ve etkileri arasında temel bir farklılık vardır. Konverter prosesinde karbon sıcak metal içerisinde zaten vardır ve temel amaç bu karbonun giderilmesidir, bu giderme prosesinde kendiliğinden oluşan kabarık curuf bir karbon giderme ve termal enerji üretme ortamıdır. Ancak EAO larda çok yüksek karbonlu çalışma pratiği veya ağırlıklı pik demir ve yüksek fırın çıkışlı sıcak metal kullanılmadığı durumlarda, kabarık curuf genelde ocak refrakter astarını korumak, termal verimlilik sağlamak ve FeO redüksiyonu sağlamak amacı ile iradi olarak uygulanır. EAO larda karbon enjeksiyonu olarak adlandırılan bir uygulama ile karbon önce artırılır veya karbon ile oksijen birlikte banyoya değişik lanslar ile enjekte edilir ve curuftaki veya çelikteki bu karbon CO haline dönüştürülür ve curuf- gaz çözeltisi oluşturularak kabartılır. 3

4 4) EAO LARDA KABARIK CURUF ÇALIŞMASINDA CURUF UN SAHİP OLMASI GEREKEN ÖZELLİKLER ve FeO REDÜKSİYONU Karbon Enjeksiyonu her ne kadar ağırlıklı olarak kabarık curuf oluşturmak için uygulansa da, bizce özellikle sistemin metalik veriminin artırılması, refraktere daha uyumlu koşulların yaratılması ve metalurjik olarak daha verimli ve kontrol altında bir çelik yapım prosesinin uygulanması için, karbon enjeksiyonu prosesinin özellikle FeO redüksiyonu işlevinin diğer işlevlerinden öne alınması gerekir. Sadece curufun kabarıklığı bir kontrol parametresi olarak ele alındığında ağırlıklı olarak enerji, elektrod ve refrakter tasarrufu hedeflenmiş demektir, oysa FeO redüksiyonunun sağlanması ile tüm çelik yapım prosesi hem çelik kalitesi anlamında hem de proses maliyetleri anlamında kontrol altına alınmış demektir. EAO curuflarında FeO oluşumu kaçınılmazdır. Kimyasal enerji katkısı sağlamak ve hurda ergitme prosesinin verimliliğini arttırmak için yapılan oksijen enjeksiyonu, yüksek sıcaklıkta metalik şarjın oksidasyonu, metalik şarjdaki pas, kullanılan pik demir veya DRI&HBI, FeO nun kaynaklarıdır. EAO curufundaki yüksek FeO, optimize edilmiş bir çelik yapım prosesi ile kayıp ve zararlı bir curuf komponenti olmaktan çıkarılabilir. Yüksek FeO aşağıda belirtilen nedenler ile çelik yapım proseslerinde en fazla dikkat edilmesi gereken konulardandır. a) Düşük metalik verim, b) Yüksek refrakter aşınması, c) CxO sabitinin denge konumundan çok uzak olması, d) EAO da ve eğer EAO dan potaya curuf kaçırılıyor ise potada, yüksek yeniden oksitleme potansiyeli, e) EAO da ve potada Si, Mn, Al ve Ca verimliliğinde düşüklük, f) Alaşım ve kimyasal kompozisyon kontrolünde güçlük, g) Düşük kükürt giderme hızı, h) Daha kirli bir çelik üretimi, i) Yüksek yeniden oksitleme potansiyeli nedeni ile çelikte gaz boşluğu olasılığı, FeO Redüksiyon Reaksiyonu Mekanizması Karbon taşıyıcı element olarak genelde Metalurjik veya petro kok tozu, Grafit ve Antrasit kullanılmaktadır. Tüm bu malzemeler tanımlamayı kolaylaştırmak için kok tozu olarak adlandırılacaktır. Lans ile enjekte edilen kok tozu, taşıyıcı gaz ile katı ve gazdan oluşan iki fazlı karışım halinde ergimiş curuf içinde, bir sıvı - gaz ara yüzeyinde reaksiyona başlar. Bu karışımın bir kısmı curuf içindeki FeO ile reaksiyona girer. Ne kadar kok tozunun reaksiyona girdiği, kok tozu miktarına, lans ucunun curuf içindeki konumuna, enjeksiyon açısına, kok tozunun tane iriliğine, kok tozunun çözeltide kalma süresine, kok tozundaki uçucu madde miktarına ve curufun fiziksel ve kimyasal yapısına bağlıdır.[ 3 ] Curuf içindeki FeO, enjekte edilmiş katı kok tozu tarafından redüklenme ile birlikte çözeltideki karbon tarafından da redüklenir. Çözeltideki karbon tarafından redüklenme ilkine göre daha hızlıdır. Yani FeO redüksiyonu için tek yol dışarıdan karbon enjeksiyonu değildir, örneğin yüksek oranda pik kullanımı veya yüksek karbonlu DRI kullanımı ile çelik banyosunda C değeri yüksek olarak ergime sağlanabilir ise, bu çözeltideki karbon FeO yu dışarıdan ilave edilen Karbona göre daha hızlı redükleyebilecektir. 4

5 Kok partikülleri curuf içine penetre ettikten sonra katı ve sıvı fazlar direkt kontağa geçer, bu kontak zamanı çok kısadır ve temel olarak kok tozu boyutuna bağlıdır. Orsten ve Oesters e göre[ 4 ] 500 mikron boyutundaki bir tane için bu 0.3 saniye, 200 mikron büyüklüğünde olanlar için 0.1 saniyedir. Örneğin 60 cm kalınlığındaki bir curuf için kok tozunun curufta kalma süresi, 8-10 saniyedir. Ancak bu zamanın önemli bir bölümü taneciğin reaksiyon sıcaklığına ulaşması için geçer, temel redüksiyon reaksiyonu kok tozunun, curuf içinde yükselmesi esnasında olur. Enjekte edilen malzemenin grafit olması durumunda curufun grafiti ıslatmaması nedeni reaksiyon hızı çok düşük olur. Curuf içindeki kok tozu taneciğinin yüzeyinde CO baloncuğu oluşur, bu baloncuk kok tozunun curuf ile direkt reaksiyona girmesini engeller. Baloncuğu oluşturan sadece CO değildir, ayrıca kok tozundaki uçucu maddelerde baloncuğun içindedir ve bunların miktarına bağlı olarak baloncuğun çapı da değişebilir. Şekil 1, şematik olarak enjeksiyondaki fazları göstermektedir. FeO redüksiyonu anında oluşan kütle transferi, curuf ile sıvı gaz ara yüzeyinde oluşur. Bir demir oksit molekülü CO baloncuğu ile temas ettiğinde çok hızlı bir şekilde aşağıdaki ilk reaksiyon oluşur. [ 5 ] Bu reaksiyonun hemen ardından Bouduard reaksiyonu ile CO 2 aşağıdaki gibi baloncuğun içine doğru diffuse eder ve karbon taneciği ile reaksiyona girer ve CO oluşur. Şekil 2 bu indirgeme reaksiyonunu göstermektedir ( FeO ) + CO(g) Fe (s) + CO 2 (1) CO 2 (g) + C 2CO ( FeO ) + C Fe + CO oluşan CO oksitlenir ve aşağıda görüldüğü gibi ile exotermik bir reaksiyona yol açar. CO + ½ O 2 CO 2 ( H= Kcal/mol ) Bu oluşum curufun kabarması ile kalmaz, baca gazlarının sıcaklığının da artmasına neden olur. ve ocak atmosferinin Şekil1) Karbon enjeksiyonunda fazlar. Şekil 2) Curuf kabarması reaksiyonu Doğaldır ki bu reaksiyonun oluşması için enjekte edilen kok tozunun curuf içinde kalma süresinin yeterli uzunlukta olması gerekir, tersi durumda örneğin ufak taneler, reaksiyona 5

6 giremeden gaz ile birlikte curufta yükselir ve ocak atmosferine karışır. Görüldüğü gibi enjekte edilen kok tozuna reaksiyonunu tamamlaması için bir zaman tanınmalıdır, bu zaman, enjeksiyon koşullarının ve curufun buna göre düzenlenmesi ile ilgili olduğu kadar, ocakta kabaran curufun mümkün olduğu kadar ocakta bekletilip reaksiyonun tamamlanmasına izin verilmesi ile de bağlantılı olduğunu belirtmemiz gerekir. Bu uygulama ocak operatörlerinin rahatlıkla yapabileceği basit, fakat çok hayati sonuçları olan bir pratiktir. Redüksiyon reaksiyonu kinetiği FeO nun curuf içindeki konsantrasyonu ve bunun curuftaki termodinamik aktivitesi ile direkt ilişkilidir. Şekil 3)Curuf kalınlığı ve etkileri Şekil 4) Kok tozu tane boyutunun etkileri Kabaran Curufun Kalınlığı Şekil 3, Kabarık curuf çalışmasında, kabaran curuf kalınlığına bağlı olarak, çelik, refrakter ve curufun ısınma eğrileri ve termal verimlilikteki değişimler verilmektedir. [ 6 ] Her ne kadar ark boyunun uzaması ile, yani elektrod ucu ile metal arasındaki mesafenin artışı ile ısıtma hızında bir düşüş olacağı sanılsa da, kabaran curuf ortamında curufun bazikliğine bağlı olarak ark ortamında oluşan çok yüksek orandaki ionizasyon, arkın çok yoğun bir plasma halinde ve ortamın yüksek elektriksel iletkenliği ile beraber, yüksek bir termal verimlilik değerine ulaşılmasına izin vermektedir. Bu plasmatik gaz akışı, arkı çevreleyen curufun da ısınmasını sağlayacaktır, bu ısınma transfer yüzeyine yani curufun kalın veya ince olmasına bağlı olarak farklı olacaktır. Şekilde görüleceği gibi artan kalınlıkla beraber metal ve curufun ısınma hızı da artmaktadır. Ark yansımalarının artan curuf kalınlığı ile birlikte azalması nedeni ile refrakter astara ve su soğutmalı panellere yansıyan ısı yükünün azalması da şekilden görülmektedir. Tüm bu gelişmelerin doğal sonucu olarak sistemin termal verimliliğinde de artış görülmektedir. Curuf Kompozisyonu Metalurjik nedenler ile ve refrakter aşınmasının azaltmak amacı ile çelik yapım prosesinde bazik curuf oluşturulması temel hedeflerdendir, ancak termal verimlilik söz konusu olduğunda, paradoksal bir görünüm söz konusudur. Çok yüksek baziklik değerlerinde sistemin elektriksel verimliliği düşmektedir. Bu noktada bir optimizasyon ya da seçim yapma zorunluluğu vardır. Çok düşük baziklik, metalurjik olarak ve refrakter aşınmasının kimyasal mekanizmaları açısından sakıncalıdır, ancak çok yüksek baziklikte termal ve 6

7 metalurjik verimlilik açısından sakıncalıdır, her iki noktada çok önemlidir, bu nedenle proses parametrelerinin dizaynında çok bilinçli olmak gerekir. [ 7 ] Genel prensip olarak curuf bazikliğinin artması ile birlikte FeO redüksiyon hızı artar. Her ne kadar asidik bir curufta silikanın neden olduğu düşük yüzey enerjisi gereği, kok tozu penetrasyonu daha kolay olsa da, FeO redüksiyon hızı bazik bir curufta daha yüksektir. Sadece zorunlu olarak düşük debi ile yapılan enjeksiyonlarda, debiyi sabit kabul eder isek, bu kolay penetrasyonun getirdiği, daha fazla taneciğin reaksiyona girme olasılığı nedeni ile, asidik bir curufta daha fazla redüksiyon görülebilir, ancak bu durum genel prensibi bozmaz. Çok yüksek bazikliğe sahip curufların kabarma özelliklerinin düşük olduğunu unutmamak gerekir, ayrıca bu tür curuflar zaten tüm metalurjik işlemlerde düşük verimliliğe sahiptir. Düşük yüzey gerilimi ve artan akışkanlık curufun kabarması için iki temel gerekliliktir. Fakat bununla beraber curuf içinde askıda ikinci fazların olması yüzey geriliminden ve akışkanlıktan daha önemli olabilmektedir. Konunun tek reçetelik bir çözümü yoktur, biribirini etkileyen bir çok parametre olması nedeni ile Çelik üretiminin her noktasında karşılaşıldığı gibi bu noktada da bir optimizasyon yapma zorunluluğu vardır. CaO - MgO- SiO 2 ile FeO arasındaki ilişki optimizasyonda dikkate alınması gereken en önemli noktadır. Yüksek oranda FeO redüksiyonu için curufun CaO ve MgO açısından doygunluğa ulaşmış olması gerekir.[ 8 ] Yani bazikliğin artması ile beraber FeO redüksiyonu da artacaktır. Basit bir tanımlama ile iyi kabaran bir curuf ne su gibi, ne de katı olmalıdır, en uygun curuf tanımlaması krem gibi olmalıdır. CaO( Ca 2 SiO 2 ) ve MgO( Magnesia wüstit) katı hal çözeltisine sahip curuflardaki ikinci faz lar curufun kabarması için gerekli olan baloncuklar için bir oluşum noktaları vazifesi görür. Zaten MgO ya doymamış olan EAO curufları Refrakteri aşındırıcı etkiye sahiptir. Konunun bir diğer yönüde FeO miktarı yüksek curufların MgO doyum noktasının da yüksek olmasıdır, yani curufun Refrakterden MgO almaya hazır olmasıdır. Şekil 8 bu ilişkiyi göstermektedir. Bir başka deyiş ile FeO indirgemek için doymuş bir curuf gerekir iken, curufun doymuşluğu da düşen FeO miktarı ile mümkün olabilmektedir. Bu noktada klasik curuf bazikliği tanımlamasının yetersiz kaldığını belirtmemiz gerekir, bir curuf hem bazik hem de yüksek FeO ya sahip olabilir, yüksek FeO redüksiyonu için gereken koşullarda optik bazisite denilen ve FeO yu da içine alan farklı bir tanımlama kullanılmalıdır. Şekil 5). Uçucu madde miktarı ve FeO redüksiyonu ilişkisi. Şekil 6) Enjeksiyon debisi & FeO redüksiyon hızı ilişkisi. 7

8 Kok Tozu Tane Boyu: Şekil 4, [ 9 ]dan görüleceği gibi, tane boyundaki artış FeO redüksiyon hızını tek başına değiştirememektedir. Tane boyutu ile debinin beraberce artışında artan kalış süresi ile birlikte, reaksiyon hızı da artacaktır. Küçük tanecik ile reaksiyonun toplam yüzey alanının artacak olmasına karşın, burada özellikle curuf içindeki kalış süresi ve kalan malzeme miktarı FeO redüksiyon reaksiyonunu etkileyen temel faktör olmaktadır. Diğer bir deyiş ile reaksiyon yüzey alanından fazla, reaksiyona girebilme süresi ve giren toz miktarı daha önemlidir. Kok Tozunun Uçucu Madde Miktarı: Reaksiyon mekanizmasında da belirtildiği gibi kok tozundaki uçucu maddeler oluşan ilk CO baloncuğu içinde yer alır. Oluşan gaz filmi kok taneciğinin curuf ile reaksiyon hızını ve dolayısı ile FeO redüksiyon hızını azaltır. Bu nedenle mümkün olduğu kadar düşük uçucu madde içeren Kok tozu kullanılması FeO redüksiyonu açısından önemlidir. Şekil 5 bu ilişkiyi vermektedir. Enjeksiyon Debisi: Artan enjeksiyon debisi ile birlikte FeO redüksiyon hızı da artar. Bu direkt olarak reaksiyona giren toz miktarının ve bunun curufta kalma süresinin artması ile ilgilidir. Şekil 6, farklı malzeme ve taşıyıcı gaz debilerinde curuf bazikliğine bağlı olarak FeO redüksiyon hızındaki değişimi vermektedir. Şekil 7) Curuf bazikliği & FeO redüksiyonu Şekil 8) Curuftaki FeO miktarı ve Refrakter aşınması ilişkisi CURUFTAKİ FeO MİKTARININ ETKİLERİ EAO REFRAKTERLERİNİN AŞINMASINA EAO curufundaki yüksek FeO öncelikle curufun MgO ya doygunluk noktasını çok yukarı noktalara çeker. Bir curufun doygunluk noktası, bu curufun belirtilen değere kadar belli bir curuf komponentini çözeltiye alabileceği, bunun ötesinde ise bu komponentin curuf içinde çözülemeyeceği noktadır. Bu nokta curufun genel kompozisyonuna bağlıdır. Örneğin MgO için bu nokta diğer curuf komponentlerinin miktarına bağlıdır. Eğer curufun MgO içeriği doygunluk noktasının altında ise, curufun MgO miktarı bu değere varıncaya kadar 8

9 Refrakter den curufa MgO transferi gerçekleşir, bu noktaya varıldıktan sonra kimyasal yol ile Refrakterden curufa MgO transferi durur. Şekil 8, curuftaki FeO miktarı ile Curufun refrakterden MgO kapma ilişkisini vermektedir. FeO nun bir diğer Refrakter aşındırıcı etkisi, bu komponentin curufun ergime derecesini düşürerek onu çok akışkan hale getirmesidir. Akışkan curuf, Refrakterin sıcak yüzeyindeki göreceli gözenekli yüzeye nüfuz eder, Refrakter içindeki diğer komponentler ile düşük ergime noktalı bileşikler oluşturarak, Refrakter ana yapısının çözülmesine neden olur. Curuf penetrasyonun tek olumsuzluğu Refrakter ana yapıyı bozması değildir, penetre eden curuf refrakter sıcak yüzeyinde yoğun bir tabaka oluşmasına neden olur, bu oluşum termal çevrim sürecinde, tuğla ana yapısından farklı bir termo mekanik davranış göstererek yoğun tabakanın ana yapıdan kopmasına neden olur. Bu tür bir aşınma çok sık görülen bir durumdur. Bunlara ilaveten yapılan bir çok çalışma göstermiştir ki, FeO Refrakterdeki MgO tanelerini bile bozunuma uğratabilmektedir. Bu nedenle EAO larda Refrakter aşınmasını azaltmanın yolu, ya Curuf MgO doyum noktasını curufun diğer komponentlerine müdahele ederek düşürmek, ya da curufun proses başlangıcındaki MgO miktarını iradi olarak artırmaktır. FeO miktarının düşürülmesi bu noktada diğer sayılan faydalarının ve öneminin yanı sıra MgO doyum noktasını düşürmek anlamında da önemli bir enstrümandır. MgO doyum noktasını düşürmenin bir diğer yoluda curufun Al 2 O 3 miktarının artırılmasıdır. Ancak EAO larda bu pratiği uygulamak çok ekonomik değildir. Bu nedenle yukarıda anlatılan FeO redüksiyonu ile beraber hem bu prosesi desteklemek, hem de curufu MgO ve CaO açısından doygunluğuna ulaştırmak için Dolomitik kireç enjeksiyonu veya kalsine manyezit enjeksiyonu önerilebilecek en doğru prosestir. KAYNAKÇA 1 Ultrahigh Power Arc Furnaces Schwabe.W.E. AISE Yearly Proceedings 1969 p Injection into the Electric Arc furnace Guy Lessel and Thierry Laux, Profil Arbed Center de Rechererches, Luxembourg 3 A Mathematical Model for the reduction Kinetics of Iron Oxide in Electric Furnace Slags by Graphite Injection / R.D. Morales, H. Rodrigues Hernandez /ISIJ January S.Orsten and F. Oeters/ Philbrook memorial Symp. Conf. Proceeding /ISS Warrandale Some Kinetic Aspects of Reduction of FeO in Molten Slags by Solute Carbon. R.K. Pramaguru, H.S. Ray and P. Basu ISIJ Electric arc furnace steelmaking with quasi-submerged arcs and foamy slags. Edgar R. Wunsche, Robert Simcoe./ Iron and Steel Engineer. 7 Electric arc furnace steelmaking with quasi-submerged arcs and foamy slags. Edgar R. Wunsche, Robert Simcoe./ Iron and Steel Engineer. 8 Foamy Slag Fundamentals and Their Practical Application to Electric Furnace Steelmaking E.B. Pretorius, R.C. Carlisle ISM October A Mathematical Model for the reduction Kinetics of Iron Oxide in Electric Furnace Slags by Graphite Injection / R.D. Morales, H. Rodrigues Hernandez /ISIJ January

Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi

Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi Afyon Kocatepe University Journal of Science and Engineering AKÜ FEMÜBİD 14 (2014) OZ5782 (517-521) AKU J. Sci. Eng. 14 (2014) OZ5782 (517-521)

Detaylı

Pik (Ham) Demir Üretimi

Pik (Ham) Demir Üretimi Pik (Ham) Demir Üretimi Çelik üretiminin ilk safhası pik demirin eldesidir. Pik demir için başlıca şu maddeler gereklidir: 1. Cevher: Demir oksit veya karbonatlardan oluşan, bir miktarda topraksal empüriteler

Detaylı

Bazik Oksijen Fırını (BOF)

Bazik Oksijen Fırını (BOF) ÇELİK ÜRETİMİ Bazik Oksijen Fırını (BOF) Çelik üretimindeki ilk modern anlamdaki uygulamalar 1850 lerdeki Bessemer uygulamaları ile başlamıştır. İlk başta bu uygulamalarda kullanılan konvertörlerin iç

Detaylı

TIG GAZALTI KAYNAK YÖNTEMİNDE KULLANILAN GAZLAR VE ÖZELLİKLERİ PROF. DR. HÜSEYİN UZUN HOŞGELDİNİZ

TIG GAZALTI KAYNAK YÖNTEMİNDE KULLANILAN GAZLAR VE ÖZELLİKLERİ PROF. DR. HÜSEYİN UZUN HOŞGELDİNİZ TIG GAZALTI KAYNAK YÖNTEMİNDE KULLANILAN GAZLAR VE ÖZELLİKLERİ PROF. DR. HÜSEYİN UZUN HOŞGELDİNİZ 1 NİÇİN KORUYUCU GAZ KULLANILIR? 1- Ergimiş kaynak banyosunu, havada mevcut olan gazların zararlı etkilerinden

Detaylı

İkincil Çelik Metalurjisi (MATE 482) Ders Detayları

İkincil Çelik Metalurjisi (MATE 482) Ders Detayları İkincil Çelik Metalurjisi (MATE 482) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS İkincil Çelik Metalurjisi MATE 482 Her İkisi 3 0 0 3 5 Ön Koşul Ders(ler)i

Detaylı

formülü zamanı da içerdiği zaman alttaki gibi değişecektir.

formülü zamanı da içerdiği zaman alttaki gibi değişecektir. Günümüz endüstrisinde en yaygın kullanılan Direnç Kaynak Yöntemi en eski elektrik kaynak yöntemlerinden biridir. Yöntem elektrik akımının kaynak edilecek parçalar üzerinden geçmesidir. Elektrik akımına

Detaylı

Elektrik Ark Fırınlarında Çelik Üretimi

Elektrik Ark Fırınlarında Çelik Üretimi Elektrik Ark Fırınlarında Çelik Üretimi Elektrik Ark Fırınları (E.A.F.) BOF da oksijen metalin içine enjekte edilir ve orada çözünür. EAF da, oksitleyici şartlar curuf fazıyla sağlanır. Oksitleyici bir

Detaylı

ÇELİK YAPIM OCAKLARI BACA TOZLARININ «DÖNER TABANLI FIRIN ( RHF)» LARDA KÖMÜR İLE DİREKT İNDİRGENMESİ. Muammer BİLGİÇ ECOSID Ltd.

ÇELİK YAPIM OCAKLARI BACA TOZLARININ «DÖNER TABANLI FIRIN ( RHF)» LARDA KÖMÜR İLE DİREKT İNDİRGENMESİ. Muammer BİLGİÇ ECOSID Ltd. ÇELİK YAPIM OCAKLARI BACA TOZLARININ «DÖNER TABANLI FIRIN ( RHF)» LARDA KÖMÜR İLE DİREKT İNDİRGENMESİ Muammer BİLGİÇ ECOSID Ltd. Ağustos 2011 YENİ FIRSATLAR Daralan hammadde kaynakları Çelik üreticilerinin,

Detaylı

6XXX EKSTRÜZYON ALAŞIMLARININ ÜRETİMİNDE DÖKÜM FİLTRELERİNDE ALIKONAN KALINTILARIN ANALİZİ

6XXX EKSTRÜZYON ALAŞIMLARININ ÜRETİMİNDE DÖKÜM FİLTRELERİNDE ALIKONAN KALINTILARIN ANALİZİ 6XXX EKSTRÜZYON ALAŞIMLARININ ÜRETİMİNDE DÖKÜM FİLTRELERİNDE ALIKONAN KALINTILARIN ANALİZİ Kemal Örs ve Yücel Birol ASAŞ Alüminyum Malzeme Enstitüsü MAM TUBİTAK Maksimum billet uzunluğu :7.300mm, ve152,178,203,254,355mm

Detaylı

Çelik Üretim Esasları ÇELİK ÜRETİM ESASLARI. Çelik Üretim Esasları. Çelik Üretim Esasları

Çelik Üretim Esasları ÇELİK ÜRETİM ESASLARI. Çelik Üretim Esasları. Çelik Üretim Esasları Çelik Üretim Esasları Ham demirden çelik üretimin esasları şunlardır: ÇELİK ÜRETİM ESASLARI 1. Ham demirdeki C un istenen değere göre azaltılması. 2. Sıvı ham demir içinde P ve S ü mümkün olduğu kadar

Detaylı

3/25/2016 YÜKSEK FIRIN REAKSİYONLARI

3/25/2016 YÜKSEK FIRIN REAKSİYONLARI YÜKSEK FIRIN REAKSİYONLARI Demir oksitler hematit (Fe 2 O 3 ), magnetit (Fe 3 O 4 ) ve wüstit (FeO) olmak üzere 3 çeşittir. Bu oksitler fırın içerisinde kısımlar halinde indirgenirler. Yüksek fırın ters

Detaylı

DEMIR-ÇELIK METALURJISI (DERS NOTU)

DEMIR-ÇELIK METALURJISI (DERS NOTU) DEMIR-ÇELIK METALURJISI (DERS NOTU) Doç. Dr. ÖZKAN ÖZDEMĠR Doç. Dr. UĞUR ÖZSARAÇ 2015 1. Bessemer Yöntemi Bessemer prosesi, seri üretim boyutunda ergimiş pik demirden çelik üretimi yapılan ilk ucuz ve

Detaylı

BARA SİSTEMLERİ HAKKINDA GENEL BİLGİLER

BARA SİSTEMLERİ HAKKINDA GENEL BİLGİLER BARA SİSTEMLERİ HAKKINDA GENEL BİLGİLER Günümüzde bara sistemlerinde iletken olarak iki metalden biri tercih edilmektedir. Bunlar bakır ya da alüminyumdur. Ağırlık haricindeki diğer tüm özellikler bakırın

Detaylı

Demir-Çelik Üretim Teknolojileri (MATE 305) Ders Detayları

Demir-Çelik Üretim Teknolojileri (MATE 305) Ders Detayları Demir-Çelik Üretim Teknolojileri (MATE 305) Ders Detayları Ders Adı Demir-Çelik Üretim Teknolojileri Ders Kodu MATE 305 Dönemi Ders Uygulama Laboratuar Kredi AKTS Saati Saati Saati Güz 3 0 0 3 5 Ön Koşul

Detaylı

METAL ÜRETİM TEKNİKLERİ

METAL ÜRETİM TEKNİKLERİ ÜRETİM YÖNTEMLERİ VE İMALAT TEKNOLOJİLERİ Doç. Dr. Fehmi Nair Erciyes Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü Yrd. Doç. Dr. Afşın Alper Cerit Erciyes Üniversitesi Endüstriyel Tasarım Mühendisliği Bölümü

Detaylı

TEMİZ ÇELİK ÜRETİMİNDE BAZİK REFRAKTER KULLANIMI

TEMİZ ÇELİK ÜRETİMİNDE BAZİK REFRAKTER KULLANIMI TEMİZ ÇELİK ÜRETİMİNDE BAZİK REFRAKTER KULLANIMI Muammer BİLGİÇ Son yıllarda çelik üretim teknolojisinde, üretim araçlarında, kalite güvence sistemlerinde ve proses modellemelerindeki ilerlemelerin sonucunda,

Detaylı

ELEKTROD NEDİR? Kaynak işlemi sırasında ; Üzerinden kaynak akımının geçmesini sağlayan, İş parçasına bakan ucu ile iş parçası arasında kaynak arkını

ELEKTROD NEDİR? Kaynak işlemi sırasında ; Üzerinden kaynak akımının geçmesini sağlayan, İş parçasına bakan ucu ile iş parçası arasında kaynak arkını ELEKTROD NEDİR? Kaynak işlemi sırasında ; Üzerinden kaynak akımının geçmesini sağlayan, İş parçasına bakan ucu ile iş parçası arasında kaynak arkını oluşturan, Gerektiğinde ergiyerek kaynak ağzını dolduran

Detaylı

ÇELİK YAPIM OCAKLARI BACA TOZLARININ «ROTARY HEART FURNACE» LARDA KÖMÜR İLE DİREKT İNDİRGENMESİ. Muammer BİLGİÇ ECOSID Ltd.

ÇELİK YAPIM OCAKLARI BACA TOZLARININ «ROTARY HEART FURNACE» LARDA KÖMÜR İLE DİREKT İNDİRGENMESİ. Muammer BİLGİÇ ECOSID Ltd. ÇELİK YAPIM OCAKLARI BACA TOZLARININ «ROTARY HEART FURNACE» LARDA KÖMÜR İLE DİREKT İNDİRGENMESİ Muammer BİLGİÇ ECOSID Ltd. Ağustos 2011 YENİ FIRSATLAR Daralan hammadde kaynakları Çelik üreticilerinin,

Detaylı

Monolitik Refrakter Malzemelerde Temel Özelliklerin Detaylandırılması

Monolitik Refrakter Malzemelerde Temel Özelliklerin Detaylandırılması Monolitik Refrakter Malzemelerde Temel Özelliklerin Detaylandırılması 1.Giriş Monolitik Refrakter Malzemelerin Teknik Bilgi Formları (Data Sheet) malzemelerin laboratuar koşullarında Standardlara uygun

Detaylı

DOÇ. DR. FATİH ÇALIŞKAN

DOÇ. DR. FATİH ÇALIŞKAN Sakarya Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Metalurji ve Malzeme Laboratuarı ve Uygulamaları Dersi Deney Föyü PİROMETALURJİK YÖNTEMLERLE METAL TOZ ÜRETİMİ 1- AMAÇ

Detaylı

Ç l e i l k i l k e l r e e e Uyg u a l na n n n Yüz ü ey e y Ser Se tle l ş e t ş ir i me e İ şl ş e l m l r e i

Ç l e i l k i l k e l r e e e Uyg u a l na n n n Yüz ü ey e y Ser Se tle l ş e t ş ir i me e İ şl ş e l m l r e i Çeliklere Uygulanan Yüzey Sertleştirme İşlemleri Bazı uygulamalarda kullanılan çelik parçaların hem aşınma dirençlerinin, hem de darbe dayanımlarının yüksek olması istenir. Bunun için parçaların yüzeylerinin

Detaylı

TERMOKİMYASAL YÜZEY KAPLAMA (BORLAMA)

TERMOKİMYASAL YÜZEY KAPLAMA (BORLAMA) TERMOKİMYASAL YÜZEY KAPLAMA (BORLAMA) Deneyin Amacı: Demir esaslı bir malzemenin borlanması ve borlama işlemi sonrası malzemenin yüzeyinde oluşan borür tabakasının metalografik açıdan incelenmesi. Teorik

Detaylı

LÜLEBURGAZDAKİ BİNA DIŞ DUVARLARI İÇİN OPTİMUM YALITIM KALINLIĞININ BELİRLENMESİ VE MALİYET ANALİZİ

LÜLEBURGAZDAKİ BİNA DIŞ DUVARLARI İÇİN OPTİMUM YALITIM KALINLIĞININ BELİRLENMESİ VE MALİYET ANALİZİ LÜLEBURGAZDAKİ BİNA DIŞ DUVARLARI İÇİN OPTİMUM YALITIM KALINLIĞININ BELİRLENMESİ VE MALİYET ANALİZİ Mak. Yük. Müh. Emre DERELİ Makina Mühendisleri Odası Edirne Şube Teknik Görevlisi 1. GİRİŞ Ülkelerin

Detaylı

BAZI KAYNAK PARAMETRELERİNİN SIÇRAMA KAYIPLARINA ETKİSİ

BAZI KAYNAK PARAMETRELERİNİN SIÇRAMA KAYIPLARINA ETKİSİ BAZI KAYNAK PARAMETRELERİNİN SIÇRAMA KAYIPLARINA ETKİSİ ÖZET CO 2 kaynağında tel çapının, gaz debisinin ve serbest tel boyunun sıçrama kayıpları üzerindeki etkisi incelenmiştir. MIG kaynağının 1948 de

Detaylı

POTANSİYEL - ph diyagramları

POTANSİYEL - ph diyagramları POTANSİYEL - ph diyagramları Metallerin çoğu su ve hava gibi çevresel şartlar altında korozyon eğilimi gösterirler. Çevreleri ile beraber bu metaller enerji vererek, oksit veya hidroksitler şeklinde kimyasal

Detaylı

tmmob makina mühendisleri odası uygulamalı eğitim merkezi Buhar Kazanı Verim Hesapları Eğitimi

tmmob makina mühendisleri odası uygulamalı eğitim merkezi Buhar Kazanı Verim Hesapları Eğitimi tmmob makina mühendisleri odası uygulamalı eğitim merkezi Buhar Kazanı Verim Hesapları Eğitimi Alpaslan GÜVEN Makina Yük.Mühendisi Enerji Yöneticisi EEP Eğitmeni Ekim - 2012 BUHAR KAZANLARI Kazan: İçerisinde

Detaylı

Emisyon Raporu YAZICI DEMİR ÇELİK SAN.VE TUR.TİC. A.Ş.

Emisyon Raporu YAZICI DEMİR ÇELİK SAN.VE TUR.TİC. A.Ş. Emisyon Raporu YAZICI DEMİR ÇELİK SAN.VE TUR.TİC. A.Ş. Rapor Bilgileri Yıl 2016 Oluşturulma Tarihi 23.10.2017 Tesis Bilgileri Adres İSKENDERUN ORGANİZE SANAYİ BÖL.SARI SEKİ İSKENDERUN HATAY Telefon 3266562300

Detaylı

METAL KAYNAĞI METALİK MALZEMELERİ,

METAL KAYNAĞI METALİK MALZEMELERİ, METAL KAYNAĞI METALİK MALZEMELERİ, ISI, BASINÇ veya HERİKİSİ BİRDEN KULLANILARAK, AYNI yada FAKLI BİR MALZEMEDEN ANCAK KAYNATILACAK MALZEME İLE YAKIN ERGİME SICAKLIĞINDA İLAVE BİR METAL KULLANARAK veya

Detaylı

ENERJİ YÖNETİMİ VE POLİTİKALARI

ENERJİ YÖNETİMİ VE POLİTİKALARI ENERJİ YÖNETİMİ VE POLİTİKALARI KAZANLARDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ ÖĞRENCİNİN ADI:KUBİLAY SOY ADI:KOÇ NUMARASI:15360038 KAZANLAR Yakıtın kimyasal enerjisini yanma yoluyla ısı enerjisine dönüştüren ve bu ısı

Detaylı

DENEYİN ADI: Jominy uçtan su verme ile sertleşebilirlik. AMACI: Çeliklerin sertleşme kabiliyetinin belirlenmesi.

DENEYİN ADI: Jominy uçtan su verme ile sertleşebilirlik. AMACI: Çeliklerin sertleşme kabiliyetinin belirlenmesi. DENEYİN ADI: Jominy uçtan su verme ile sertleşebilirlik AMACI: Çeliklerin sertleşme kabiliyetinin belirlenmesi. TEORİK BİLGİ: Kritik soğuma hızı, TTT diyagramlarında burun noktasını kesmeden sağlanan en

Detaylı

Sıcaklık (Temperature):

Sıcaklık (Temperature): Sıcaklık (Temperature): Sıcaklık tanım olarak bir maddenin yapısındaki molekül veya atomların ortalama kinetik enerjilerinin ölçüm değeridir. Sıcaklık t veya T ile gösterilir. Termometre kullanılarak ölçülür.

Detaylı

Türkiye de Kojenerasyon Potansiyeli, Uygulamaları ve Yasal Durum

Türkiye de Kojenerasyon Potansiyeli, Uygulamaları ve Yasal Durum E P D K Türkiye de Kojenerasyon Potansiyeli, Uygulamaları ve Yasal Durum Rıza GÜNGÖR Grup Başkanı Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu EİE Toplantı Salonu 21 Mart 2007 E P D K Kojenerasyon Nedir? Isı ve elektrik

Detaylı

7. KAYNAKTA ORTAYA ÇIKAN PROBLEMLER ve KAYNAK HATALARI

7. KAYNAKTA ORTAYA ÇIKAN PROBLEMLER ve KAYNAK HATALARI 7. KAYNAKTA ORTAYA ÇIKAN PROBLEMLER ve KAYNAK HATALARI Gaz kaynaðýnda ortaya çýkan problemler ve kaynak hatalarý diðer kaynak yöntemlerindekilere oldukça benzer olup konuyla ilgili açýklamalar aþaðýda

Detaylı

Kimyasal Metalürji (II) (MET312)

Kimyasal Metalürji (II) (MET312) KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ Metalürji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Kimyasal Metalürji (II) (MET312) Dersin Sorumlusu: Yrd. Doç. Dr. Saeid Pournaderi 2016 2017 Eğitim Yılı Bahar Dönemi Flaş-Fırın Mat

Detaylı

Demir Ve Çelik Üretimi. Üzerine Uygulamalar ve. Teknolojiler Özeti

Demir Ve Çelik Üretimi. Üzerine Uygulamalar ve. Teknolojiler Özeti Demir Ve Çelik Üretimi Üzerine Uygulamalar ve Teknolojiler Özeti Günümüzde çelik üretiminde dünya çapında dört yol kullanılmaktadır: 1. Yüksek Fırın/oksijenli Fırın (BF/BOF) 2. Elektrikli Ark Fırın (EAF)

Detaylı

BÖLÜM I YÜZEY TEKNİKLERİ

BÖLÜM I YÜZEY TEKNİKLERİ BÖLÜM I YÜZEY TEKNİKLERİ Yüzey Teknikleri Hakkında Genel Bilgiler Gelişen teknoloji ile beraber birçok endüstri alanında kullanılabilecek malzemelerden istenen ve beklenen özellikler de her geçen gün artmaktadır.

Detaylı

ELEKTROD NEDİR? Kaynak işlemi sırasında ; Üzerinden kaynak akımının geçmesini sağlayan, İş parçasına bakan ucu ile iş parçası arasında kaynak arkını

ELEKTROD NEDİR? Kaynak işlemi sırasında ; Üzerinden kaynak akımının geçmesini sağlayan, İş parçasına bakan ucu ile iş parçası arasında kaynak arkını ELEKTROD NEDİR? Kaynak işlemi sırasında ; Üzerinden kaynak akımının geçmesini sağlayan, İş parçasına bakan ucu ile iş parçası arasında kaynak arkını oluşturan, Gerektiğinde ergiyerek kaynak ağzını dolduran

Detaylı

KAZANLARDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ

KAZANLARDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ KAZANLARDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ BİRSEN BAKIR ELEKTRİK MÜH. ENERJİ YÖNETİCİSİ EVD ENERJİ YÖNETİMİ -1- Kazanlar Yakıtın kimyasal enerjisini yanma yoluyla ısı enerjisine dönüştüren ve bu ısı enerjisini taşıyıcı

Detaylı

TERMİK SANTRALLERDEKİ ATIK ENERJİNİN KULLANILABİLİRLİĞİ: ÇAN ONSEKİZ MART TERMİK SANTRALİ. Celal KAMACI. Dr. Zeki KARACA.

TERMİK SANTRALLERDEKİ ATIK ENERJİNİN KULLANILABİLİRLİĞİ: ÇAN ONSEKİZ MART TERMİK SANTRALİ. Celal KAMACI. Dr. Zeki KARACA. 111 Dergisi 3 TERMİK SANTRALLERDEKİ ATIK ENERJİNİN KULLANILABİLİRLİĞİ: ÇAN ONSEKİZ MART TERMİK SANTRALİ Celal KAMACI Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çan Meslek Yüksekokulu celal@comu.edu.tr Dr. Zeki

Detaylı

BÖLÜM 4 KAYNAK METALURJİSİ

BÖLÜM 4 KAYNAK METALURJİSİ BÖLÜM 4 KAYNAK METALURJİSİ Kaynakta Oluşan Metalurjik Bölgeler Kaynakta Oluşan Metalurjik Bölgeler Kaynak Metalinin Katılaşması Kaynak Metalinin Katılaşması Kaynak Metalinin Katılaşması Tek pasoda yapılmış

Detaylı

Prof.Dr.Muzaffer ZEREN SU ATOMİZASYONU

Prof.Dr.Muzaffer ZEREN SU ATOMİZASYONU . Prof.Dr.Muzaffer ZEREN SU ATOMİZASYONU Su atomizasyonu, yaklaşık 1600 C nin altında ergiyen metallerden elementel ve alaşım tozlarının üretimi için en yaygın kullanılan tekniktir. Su atomizasyonu geometrisi

Detaylı

Mikroyapısal Görüntüleme ve Tanı

Mikroyapısal Görüntüleme ve Tanı Mikroyapısal Görüntüleme ve Tanı -Ek Ders Notları- Yrd. Doç. Dr. Enbiya Türedi Aralık 2012 Kaynak: www.metallograph.de 2 Malzeme: 1.7131 (16MnCr5) ötektoid-altı ısıl işlemsiz Büyütme: 500 : 1 Dağlayıcı:

Detaylı

6. ÖZEL UYGULAMALAR 6.1. ÖZLÜ ELEKTRODLARLA KAYNAK

6. ÖZEL UYGULAMALAR 6.1. ÖZLÜ ELEKTRODLARLA KAYNAK 6. ÖZEL UYGULAMALAR 6.. ÖZLÜ ELEKTRODLARLA KAYNAK Örtülü elektrodlarýn tersine, gazaltý kaynak tellerindeki alaþým elemanlarý sadece bu tellerin üretiminde baþlangýç malzemesi olarak kullanýlan ingotlarýn

Detaylı

MUKAVEMET ARTIRICI İŞLEMLER

MUKAVEMET ARTIRICI İŞLEMLER MUKAVEMET ARTIRICI İŞLEMLER Malzemenin Mukavemeti; a) Kimyasal Bileşim b) Metalurjik Yapı değiştirilerek arttırılabilir Malzemelerin Mukavemet Arttırıcı İşlemleri: 1. Martenzitik Dönüşüm 2. Alaşım Sertleştirmesi

Detaylı

KONU MOTORLARIN ÇEVREYE OLUMSUZ ETKĠLERĠ VE BU ETKĠLERĠN AZALTILMASI

KONU MOTORLARIN ÇEVREYE OLUMSUZ ETKĠLERĠ VE BU ETKĠLERĠN AZALTILMASI KONU MOTORLARIN ÇEVREYE OLUMSUZ ETKĠLERĠ VE BU ETKĠLERĠN AZALTILMASI HAVA Etrafımızı saran gaz karışımıdır ( Atmosfer). Kuru Temiz hava içerisinde yaklaģık olarak ; - %78 Azot - %21 Oksijen - %0,03 Karbondioksit

Detaylı

MTS 1500 OTOMATİK METAL TRETMAN İSTASYONU. Kalıcı mekanik ve fiziksel özellikler. Kabul edilebilir düzeyde metal temizliği. Emisyonların azaltılması

MTS 1500 OTOMATİK METAL TRETMAN İSTASYONU. Kalıcı mekanik ve fiziksel özellikler. Kabul edilebilir düzeyde metal temizliği. Emisyonların azaltılması BOYA FİLTRASYON BESLEYİCİ SİSTEMLERİ OCAK VE POTA ASTARLARI METALURJIK VE DÖKÜM KONTROL SISTEMLERI REÇİNELER POTALAR MTS 1500 OTOMATİK METAL TRETMAN İSTASYONU Kalıcı mekanik ve fiziksel özellikler Kabul

Detaylı

Santrifüj Pompalar: MEKANİK ENERJİYİ, AKIŞKANDA KİNETİK ENERJİYE ÇEVİREN VE AKIŞKANLARI TRANSFER EDEN MAKİNALARDIR.

Santrifüj Pompalar: MEKANİK ENERJİYİ, AKIŞKANDA KİNETİK ENERJİYE ÇEVİREN VE AKIŞKANLARI TRANSFER EDEN MAKİNALARDIR. KSB DÜNYASINA D HOŞGELD GELDİNİZ SANTRİFÜJ J POMPALAR Santrifüj Pompalar: MEKANİK ENERJİYİ, AKIŞKANDA KİNETİK ENERJİYE ÇEVİREN VE AKIŞKANLARI TRANSFER EDEN MAKİNALARDIR. POMPA KESİT T RESMİ POMPA ANA PARÇALARI

Detaylı

TAKIM ÇELİKLERİ İÇİN UYGULANAN EROZYON İŞLEMLERİ

TAKIM ÇELİKLERİ İÇİN UYGULANAN EROZYON İŞLEMLERİ TAKIM ÇELİKLERİ İÇİN UYGULANAN EROZYON İŞLEMLERİ Kalıp işlemesinde erozyonla imalatın önemi kimse tarafından tartışılmamaktadır. Elektro erozyon arka arkaya oluşturulan elektrik darbelerinden meydana gelen

Detaylı

BÖLÜM 3. Yrd. Doç.Dr. Erbil Kavcı. Kafkas Üniversitesi Kimya Mühendisliği Bölümü

BÖLÜM 3. Yrd. Doç.Dr. Erbil Kavcı. Kafkas Üniversitesi Kimya Mühendisliği Bölümü BÖLÜM 3 Sürekli Isı iletimi Yrd. Doç.Dr. Erbil Kavcı Kafkas Üniversitesi Kimya Mühendisliği Bölümü Düzlem Duvarlarda Sürekli Isı İletimi İç ve dış yüzey sıcaklıkları farklı bir duvar düşünelim +x yönünde

Detaylı

2.Oturum / 2nd Session Oturum Başkanı / Session Chairman: Bülent Şirin (Döktaş Dökümcülük) Yaşar Uğur Akı, Emre Erol, Cüneyt İnal (Demisaş Döküm)

2.Oturum / 2nd Session Oturum Başkanı / Session Chairman: Bülent Şirin (Döktaş Dökümcülük) Yaşar Uğur Akı, Emre Erol, Cüneyt İnal (Demisaş Döküm) «Dökme Demirlerde Termal Analiz ile Metalurjik Proses Kontrolü ve Uygulamaları» «Metallurgical Process Control Using Thermal Analysis System In Cast Irons and Case Studies» Yaşar Uğur Akı, Emre Erol, Cüneyt

Detaylı

Metallerde Döküm ve Katılaşma

Metallerde Döküm ve Katılaşma 2015-2016 Güz Yarıyılı Metalurji Laboratuarı I Metallerde Döküm ve Katılaşma Döküm:Metallerin ısı etkisiyle sıvı hale getirilip uygun şekilli kalıplar içerisinde katılaştırılması işlemidir Döküm Yöntemi

Detaylı

TANITIM BROŞÜRÜ POLAR POLİÜRETAN

TANITIM BROŞÜRÜ POLAR POLİÜRETAN 15.03.2010 Sayfa 1 / 10 İçinde bulunduğumuz yüzyılda hızlı endüstrileşmenin sonucu olarak ortaya çıkan enerji ihtiyacı ve bu ihtiyacın yaklaşık % 90 oranında fosil türevli yakıt tüketimi ile giderilmesi

Detaylı

TUFAL VE DİĞER FeO İÇEREN ÇELİK YAPIM ATIKLARININ GERİ KAZANIMINDA YENİ BİR ALTERNATİF

TUFAL VE DİĞER FeO İÇEREN ÇELİK YAPIM ATIKLARININ GERİ KAZANIMINDA YENİ BİR ALTERNATİF TUFAL VE DİĞER FeO İÇEREN ÇELİK YAPIM ATIKLARININ GERİ KAZANIMINDA YENİ BİR ALTERNATİF DEMİR& KARBON TUĞLA ÜRETİMİ VE EAO LARDA KULLANIMI ECOSID Ltd. muammer.bilgic@ecosid.com.tr 00 90 544 89 89 489 1

Detaylı

MIG-MAG KAYNAK METODUNDA KULLANILAN KAYNAK ELEKTROTLARI VE ELEKTROT SEÇİMİ

MIG-MAG KAYNAK METODUNDA KULLANILAN KAYNAK ELEKTROTLARI VE ELEKTROT SEÇİMİ MIG-MAG KAYNAK METODUNDA KULLANILAN KAYNAK ELEKTROTLARI VE ELEKTROT SEÇİMİ Prof. Dr. Ramazan YILMAZ Sakarya Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Esentepe Kampüsü,

Detaylı

Malzeme Bilimi Ve Laboratuvarı KOROZYON. Sakarya Üniversitesi Teknoloji Fakültesi

Malzeme Bilimi Ve Laboratuvarı KOROZYON. Sakarya Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Malzeme Bilimi Ve Laboratuvarı KOROZYON Sakarya Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Korozyon Tabiatta hemen hemen tamamı bileşik halde bulunan metallerin tabii hallerine dönüş çabasına korozyon denilebilir.

Detaylı

EK YAKIT OLARAK ÇİMENTO FABRİKALARINDA KULLANILABİLECEK ATIKLAR

EK YAKIT OLARAK ÇİMENTO FABRİKALARINDA KULLANILABİLECEK ATIKLAR EK YAKIT OLARAK ÇİMENTO FABRİKALARINDA KULLANILABİLECEK ATIKLAR 1) Kullanılmış lastikler 2) I ve II nci kategori atık yağlar 3) Boya çamurları 4) Solventler 5) Plastik atıklar 6) Çevre ve Orman Bakanlığı

Detaylı

Company LOGO. Yüksek neşreden kaplama

Company LOGO. Yüksek neşreden kaplama Company LOGO Yüksek neşreden kaplama Energy Efficiency Opportunities 1. Complete combustion with minimum excess air 2. Proper heat distribution 3. Operation at the optimum furnace temperature 4. Reducing

Detaylı

Korozyon tanımını hatırlayalım

Korozyon tanımını hatırlayalım 8..20 Korozyonun kimyasal ve elektrokimyasal oluşum mekanizması Korozyon tanımını hatırlayalım Korozyon tepkimeleri, çoğu metallerin termodinamik kararsızlığı sonucu (Au, Pt, Ir ve Pd gibi soy metaller

Detaylı

REFERANS LiSTESi (TEKNOLOJİK UYGULAMALAR) REFERENCE LIST (TECHNOLOGICAL APPLICATIONS)

REFERANS LiSTESi (TEKNOLOJİK UYGULAMALAR) REFERENCE LIST (TECHNOLOGICAL APPLICATIONS) piroc.injector KARBON PÜSKÜRTME TEKNOLOJİSİ / CARBON INJECTION TECHNOLOGY Elektrik Ark Ocakları Karbon Enjeksiyon Sistemleri / Electrical Arc Furnaces Carbon Injection Systems İÇDAŞ BİGA ÇELİK ENERJİ A.Ş.

Detaylı

PULVARİZE KÖMÜR ENJEKSİYONU KULLANIMININ YÜKSEK FIRIN ÇALIŞMASINA ETKİLERİ * Impact of Pulverized Coal Injection on Blast Furnace Operations

PULVARİZE KÖMÜR ENJEKSİYONU KULLANIMININ YÜKSEK FIRIN ÇALIŞMASINA ETKİLERİ * Impact of Pulverized Coal Injection on Blast Furnace Operations PULVARİZE KÖMÜR ENJEKSİYONU KULLANIMININ YÜKSEK FIRIN ÇALIŞMASINA ETKİLERİ * Impact of Pulverized Coal Injection on Blast Furnace Operations Ömer Serhat DİKE Maden Mühendisliği Ana Bilim Dalı Oktay BAYAT

Detaylı

Bilinen en eski yöntemdir. Bu alanda verim yükseltme çalışmaları sürdürülmektedir.

Bilinen en eski yöntemdir. Bu alanda verim yükseltme çalışmaları sürdürülmektedir. 1) Biyokütle Dönüşüm Teknolojileri Doğrudan yakma (Direct combustion) Piroliz (Pyrolysis) Gazlaştırma (Gasification) Karbonizasyon (Carbonization) Havasız çürütme, Metanasyon (Anaerobic digestion) Fermantasyon

Detaylı

«Termal Analiz ile Döküm Süreçlerinin Kontrolü» «Controlling the Casting Process With Thermal Analysis»

«Termal Analiz ile Döküm Süreçlerinin Kontrolü» «Controlling the Casting Process With Thermal Analysis» «Termal Analiz ile Döküm Süreçlerinin Kontrolü» «Controlling the Casting Process With Thermal Analysis» Dr. Arda Çetin (Heraeus Electro-Nite Türkiye) 6.Oturum: Süreçler ve Kontrol 6th Session: Process

Detaylı

COAL AND OIL ADDITIV CONVERGENCE OF ECOLOGY AND ECONOMY

COAL AND OIL ADDITIV CONVERGENCE OF ECOLOGY AND ECONOMY COAL AND OIL ADDITIV CONVERGENCE OF ECOLOGY AND ECONOMY www.encontech.de SP-ECO KÖMÜR VE FUEL OİL VE AĞIR YAKIT YAKMA KATKI MADDESİ SP-ECO geleneksel enerji üretenlerin enerji randımanını artırır. Kömür

Detaylı

ATMOSFER KONTROLLÜ VAKUM FIRINLARINDA ISIL İŞLEM ve JET REVİZYON MÜDÜRLÜĞÜNDEKİ UYGULAMALARI

ATMOSFER KONTROLLÜ VAKUM FIRINLARINDA ISIL İŞLEM ve JET REVİZYON MÜDÜRLÜĞÜNDEKİ UYGULAMALARI BÖLÜM 16 ATMOSFER KONTROLLÜ VAKUM FIRINLARINDA ISIL İŞLEM ve JET REVİZYON MÜDÜRLÜĞÜNDEKİ UYGULAMALARI Svl.Müh. Serkan KAPTAN 1nci HİBM K.lığı Jet Revizyon Müdürlüğü Şubat 2004, ESKİŞEHİR ÖZET Isıl işlem

Detaylı

Çelik Üretim Metotları

Çelik Üretim Metotları Çelik Üretim Metotları - Bessemer Thomas çelik üretim metodu - Siemens - Martin çelik üretim metodu - Bazik oksijen konvertörlerinde çelik üretimi - Elektrik ark ocaklarında çelik üretimi Bu üretim metotlarından

Detaylı

Bölüm 2. Bu slaytlarda anlatılanlar sadece özet olup ayrıntılı bilgiler derste verilecektir.

Bölüm 2. Bu slaytlarda anlatılanlar sadece özet olup ayrıntılı bilgiler derste verilecektir. Bölüm 2 Bu slaytlarda anlatılanlar sadece özet olup ayrıntılı bilgiler derste verilecektir. *Hidrojen evrende en bol bulunan elementtir (%70). Dünyada ise oksijendir. Tüm yıldızlar ve birçok gezegen çok

Detaylı

Hava Kirleticilerin Kontrolu: Toz Kontrol Sistemleri Prof.Dr.Abdurrahman BAYRAM

Hava Kirleticilerin Kontrolu: Toz Kontrol Sistemleri Prof.Dr.Abdurrahman BAYRAM Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Buca/İZMİR Hava Kirleticilerin Kontrolu: Toz Kontrol Sistemleri Prof.Dr.Abdurrahman BAYRAM Partikül maddeler Tane iriliği 0,001-500

Detaylı

GRUP: Aktif güç (Kw): (Trafo gücü (KVA) + (trafo gücü (KVA) x % sürşarj) ) x 0,80

GRUP: Aktif güç (Kw): (Trafo gücü (KVA) + (trafo gücü (KVA) x % sürşarj) ) x 0,80 GRUP: 3710 DEMİR ÇELİK SANAYİ 2- ELEKTRİK ARK OCAKLARI İLE ÇELİK ÜRETİMİ Elektrik ocakları ile düşük, normal, yüksek karbonlu ve alaşımlı çelik üretimi kapasite hesabı aşağıdaki esaslara göre yaplır. Yapılan

Detaylı

FIRINLARDA ENEJİ VERİMLİLİĞİ BEYZA BAYRAKÇI

FIRINLARDA ENEJİ VERİMLİLİĞİ BEYZA BAYRAKÇI FIRINLARDA ENEJİ VERİMLİLİĞİ BEYZA BAYRAKÇI FIRINLARDA ENEJİ VERİMLİLİĞİ 1. Metal Eritme İşleminde Enerji Tasarrufu 2. Fırınlarda Enerji Etüdü İçin Örnek Çalışma 2.1. Ölçme yönetimi ve ölçme cihazları

Detaylı

DENEYİN ADI: Kum ve Metal Kalıba Döküm Deneyi. AMACI: Döküm yoluyla şekillendirme işleminin öğrenilmesi.

DENEYİN ADI: Kum ve Metal Kalıba Döküm Deneyi. AMACI: Döküm yoluyla şekillendirme işleminin öğrenilmesi. DENEYİN ADI: Kum ve Metal Kalıba Döküm Deneyi AMACI: Döküm yoluyla şekillendirme işleminin öğrenilmesi. TEORİK BİLGİ: Metalik malzemelerin dökümü, istenen bir şekli elde etmek için, seçilen metal veya

Detaylı

11/13/2015. Harman Rutubeti. Harmanın Karıştırılması ve fırın silosuna nakli

11/13/2015. Harman Rutubeti. Harmanın Karıştırılması ve fırın silosuna nakli 1 2 Harman Rutubeti İyi bir harman karışımı için ideal harman rutubeti %3 tür. Bu değerin altındaki bir harman, fırına taşınırken -tozumaya, -segregasyona, -hammadde kaybına, -homojenitenin bozulmasına

Detaylı

KONUTLARDA VE SANAYİDE ISI YALITIMI İLE ENERJİ TASARRUFU - SU YALITIMI EĞİTİMİ VE GAP ÇALIŞTAYI

KONUTLARDA VE SANAYİDE ISI YALITIMI İLE ENERJİ TASARRUFU - SU YALITIMI EĞİTİMİ VE GAP ÇALIŞTAYI MARDİN ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞÜ (PROJE ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ) KONUTLARDA VE SANAYİDE ISI YALITIMI İLE ENERJİ TASARRUFU - SU YALITIMI EĞİTİMİ VE GAP ÇALIŞTAYI TS 825 in Bina Yaklaşımı Her hacim ayrı ayrı

Detaylı

DEMİR-ÇELİK SEKTÖRÜNDE ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YÖNETİMİ

DEMİR-ÇELİK SEKTÖRÜNDE ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YÖNETİMİ DEMİR-ÇELİK SEKTÖRÜNDE ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YÖNETİMİ Serpil Çimen Teknik İşler Direktörü Türkiye Çelik Üreticileri Derneği 15 Ocak 2014 WOW Kongre Merkezi -İstanbul Türkiye nin Ham Çelik Üretimi (mmt)

Detaylı

ASC (ANDALUZİT, SİLİSYUM KARBÜR) VE AZS (ANDALUZİT, ZİRKON, SİLİSYUM KARBÜR) MALZEMELERİN ALKALİ VE AŞINMA DİRENÇLERİNİN İNCELENMESİ

ASC (ANDALUZİT, SİLİSYUM KARBÜR) VE AZS (ANDALUZİT, ZİRKON, SİLİSYUM KARBÜR) MALZEMELERİN ALKALİ VE AŞINMA DİRENÇLERİNİN İNCELENMESİ ASC (ANDALUZİT, SİLİSYUM KARBÜR) VE AZS (ANDALUZİT, ZİRKON, SİLİSYUM KARBÜR) MALZEMELERİN ALKALİ VE AŞINMA DİRENÇLERİNİN İNCELENMESİ İlyas CAN*, İbrahim BÜYÜKÇAYIR* *Durer Refrakter Malzemeleri San. Ve

Detaylı

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 5. Soğutma Şekline Göre Hava soğutmalı motortar: Bu motorlarda, silindir yüzeylerindeki ince metal kanatçıklar vasıtasıyla ısı transferi yüzey alanı artırılır. Motor krank milinden hareket alan bir fan

Detaylı

1.2.1.1. Kaba ve İnce Seramikler: Bunlar aralarında gözenekli ve gözeneksiz ürünler olmak üzere ikiye ayrılırlar.

1.2.1.1. Kaba ve İnce Seramikler: Bunlar aralarında gözenekli ve gözeneksiz ürünler olmak üzere ikiye ayrılırlar. 1. SERAMİKLER 1.1.Tanım: En genel anlamda seramik, anorganik maddelerin herhangi bir usul ile şekillendirilip pişirilmesi ile meydana gelen ürüne denir. Diğer bir tanımlamaya göre ise seramik, organik

Detaylı

B)Endirekt Ark (Küçük boyutlu,demirdışı metal ergitme) 4/22/ Siemens-Martin çelik üretim metodu. üretimi

B)Endirekt Ark (Küçük boyutlu,demirdışı metal ergitme) 4/22/ Siemens-Martin çelik üretim metodu. üretimi Çelik Üretim Metotları - Bessemer Thomas çelik üretim metodu - Siemens-Martin çelik üretim metodu - Bazik oksijen konvertörlerinde çelik üretimi - Elektrik ark ocaklarında çelik üretimi Elektrik ark ocaklarında

Detaylı

Kimyasal Toprak Sorunları ve Toprak Bozunumu-I

Kimyasal Toprak Sorunları ve Toprak Bozunumu-I Kimyasal Toprak Sorunları ve Toprak Bozunumu-I asitleşme-alkalileşme (tuzluluk-alkalilik) ve düşük toprak verimliliği Doç. Dr. Oğuz Can TURGAY ZTO321 Toprak İyileştirme Yöntemleri Toprak Kimyasal Özellikleri

Detaylı

MIG-MAG GAZALTI KAYNAĞINDA KAYNAK PAMETRELERİ VE SEÇİMİ

MIG-MAG GAZALTI KAYNAĞINDA KAYNAK PAMETRELERİ VE SEÇİMİ MIG-MAG GAZALTI KAYNAĞINDA KAYNAK PAMETRELERİ VE SEÇİMİ Prof. Dr. Ramazan YILMAZ Sakarya Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Esentepe Kampüsü, 54187, SAKARYA Kaynak

Detaylı

Paslanmaz Çelik Sac 310

Paslanmaz Çelik Sac 310 Paslanmaz Çelik Sac 310 310 kalite paslanmaz çelik stoklarımızda 0,60mm'den 25mm'ye kadar mevcut bulunmaktadır. Bu kalite tipik ateşte 1250 C'ye kadar oksidasyona dayanıklıdır. 800 C'ye kadar sürtünme

Detaylı

AlSi7Mg DÖKÜM ALAŞIMINDA T6 ISIL İŞLEM DEĞERLERE ETKİSİNİN İNCELENMESİ. Onur GÜVEN, Doğan ALPDORUK, Şükrü IRMAK

AlSi7Mg DÖKÜM ALAŞIMINDA T6 ISIL İŞLEM DEĞERLERE ETKİSİNİN İNCELENMESİ. Onur GÜVEN, Doğan ALPDORUK, Şükrü IRMAK AlSi7Mg DÖKÜM ALAŞIMINDA T6 ISIL İŞLEM PARAMETRELERİNİN MEKANİK DEĞERLERE ETKİSİNİN İNCELENMESİ Onur GÜVEN, Doğan ALPDORUK, Şükrü IRMAK DÖKÜMCÜLÜK İSTENEN BİR ŞEKLİ ELDE ETMEK İÇİN SIVI METALİN SÖZ KONUSU

Detaylı

ÇEVRE MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ 0010020036 KODLU TEMEL ĠġLEMLER-1 LABORATUVAR DERSĠ DENEY FÖYÜ

ÇEVRE MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ 0010020036 KODLU TEMEL ĠġLEMLER-1 LABORATUVAR DERSĠ DENEY FÖYÜ DENEY NO: 5 HAVAANDIRMA ÇEVRE MÜHENDĠSĠĞĠ BÖÜMÜ Çevre Mühendisi atmosfer şartlarında suda çözünmüş oksijen ile yakından ilgilidir. Çözünmüş oksijen (Ç.O) su içinde çözünmüş halde bulunan oksijen konsantrasyonu

Detaylı

ÜRETİM METALURJİSİ ANABİLİM DALI Metalurji Proses Laboratuarı Deney Föyü. Peletleme ve Redüksiyon

ÜRETİM METALURJİSİ ANABİLİM DALI Metalurji Proses Laboratuarı Deney Föyü. Peletleme ve Redüksiyon 1- AMAÇ Pirometalurjik öntemle metalik ürünlerin üretiminin gerçekleştirilmesi; termodinamik şartların, katıgaz reaksionları kinetiğinin, curuf oluşumunun, çözünme ve rafinason işlemlerinin belirtilerek

Detaylı

YAPI MALZEMESİ PUZOLANLAR

YAPI MALZEMESİ PUZOLANLAR PUZOLANLAR İçinde fazla miktarda kolloidal elemanlar, özellikle aktif silis içeren maddelerdir. Puzolanların tek başına bağlayıcı özelliği ya çok azdır yada hiç yoktur. Ancak başka bir bağlayıcı ile örneğin

Detaylı

Alüminyum Jant Üretiminde Baştan Sona Çözümler

Alüminyum Jant Üretiminde Baştan Sona Çözümler Alüminyum Jant Üretiminde Baştan Sona Çözümler 1 Ajanda Al Jant Üretimi Genel bakış FOSECO ve jant üretimi 3 yenilikçi teknoloji SMARTT Tane inceletmede otomasyon Alçak basınç ocakları için kuru uygulanan

Detaylı

BAZİK OKSİJEN FIRINLARINDA REFRAKTER ASTAR ÖMRÜNÜN ARTIRILMASI

BAZİK OKSİJEN FIRINLARINDA REFRAKTER ASTAR ÖMRÜNÜN ARTIRILMASI İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BAZİK OKSİJEN FIRINLARINDA REFRAKTER ASTAR ÖMRÜNÜN ARTIRILMASI YÜKSEK LİSANS TEZİ Müh. Mustafa SAĞLAM Anabilim Dalı: METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ

Detaylı

Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Buca/İZMİR. Yanma. Prof.Dr. Abdurrahman BAYRAM

Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Buca/İZMİR. Yanma. Prof.Dr. Abdurrahman BAYRAM Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Buca/İZMİR Yanma Prof.Dr. Abdurrahman BAYRAM Telefon: 0232 3017494 Faks: 0232 3017498 E-Mail: abayram@deu.edu.tr ÇEV 3016 Hava

Detaylı

Kaynak yöntemleri ile birleştirilen bir malzemenin kaynak bölgesinin mikroyapısı incelendiğinde iki ana bölgenin var olduğu görülecektir:

Kaynak yöntemleri ile birleştirilen bir malzemenin kaynak bölgesinin mikroyapısı incelendiğinde iki ana bölgenin var olduğu görülecektir: Kaynak Bölgesinin Sınıflandırılması Prof. Dr. Hüseyin UZUN Kaynak yöntemleri ile birleştirilen bir malzemenin kaynak bölgesinin mikroyapısı incelendiğinde iki ana bölgenin var olduğu görülecektir: 1) Ergime

Detaylı

1. Giriş 2. Yayınma Mekanizmaları 3. Kararlı Karasız Yayınma 4. Yayınmayı etkileyen faktörler 5. Yarı iletkenlerde yayınma 6. Diğer yayınma yolları

1. Giriş 2. Yayınma Mekanizmaları 3. Kararlı Karasız Yayınma 4. Yayınmayı etkileyen faktörler 5. Yarı iletkenlerde yayınma 6. Diğer yayınma yolları 1. Giriş 2. Yayınma Mekanizmaları 3. Kararlı Karasız Yayınma 4. Yayınmayı etkileyen faktörler 5. Yarı iletkenlerde yayınma 6. Diğer yayınma yolları Sol üstte yüzey seftleştirme işlemi uygulanmış bir çelik

Detaylı

Ar-Ge Projeleri. 1-) Depolama sistemleri için en iyi dünya örnekleri incelenerek, ADM EDAŞ şebekesi için optimum uygulamanın belirlenmesi.

Ar-Ge Projeleri. 1-) Depolama sistemleri için en iyi dünya örnekleri incelenerek, ADM EDAŞ şebekesi için optimum uygulamanın belirlenmesi. Ar-Ge Projeleri Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunca Elektrik ve Doğalgaz Dağıtım Sektöründe araştırma ve geliştirme faaliyetlerini desteklemek amacı ile dağıtım faaliyetleri kapsamında verilen Ar- Ge bütçelerinin

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Sol-jel Prosesleri Ders Notları

Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Sol-jel Prosesleri Ders Notları Alüminyum Alkoksit ve Alümina Üretimi Alüminyum metalinin alkolle reaksiyonu sonucu alkoksit oluşturulması ve bundan elde edilecek jelinde öğütülüp kalsine edildikten sonra alüminaya dönüşmesi beklenmektedir.

Detaylı

FİLTRASYON. Şekil 4.1. Bir kum filtresinin kesit görünümü 1 GENEL BİLGİ

FİLTRASYON. Şekil 4.1. Bir kum filtresinin kesit görünümü 1 GENEL BİLGİ FİLTRASYON 1 GENEL BİLGİ Filtrasyon adından da anlaşılacağı üzere filtre etmek anlamına gelir. Başka bir deyişle filtrasyon, bir akışkanın katı parçacıklar içerisinden geçirilerek bünyesindeki kirliklerin

Detaylı

ÜRÜN PROSPEKTÜSÜ. : 1.5 2.5 m/dak katod hareketi gerekir. Büyük yüzeyli parçalar için iki boyutlu hareket önerilir.

ÜRÜN PROSPEKTÜSÜ. : 1.5 2.5 m/dak katod hareketi gerekir. Büyük yüzeyli parçalar için iki boyutlu hareket önerilir. SAYFA NO: 1/5 AtılımKimyasalları SATINE NİKEL KAPLAMA AK 5000 ÜRÜN TANIMI Satine Nikel AK 5000 prosesi, ince taneli ve mat görünümlü dekoratif nikel kaplamalar için kullanılmaktadır. Genel olarak parlak

Detaylı

1. Kıyı Bölgelerinde Çevre Kirliliği ve Kontrolü KÇKK

1. Kıyı Bölgelerinde Çevre Kirliliği ve Kontrolü KÇKK 1. Kıyı Bölgelerinde Çevre Kirliliği ve Kontrolü KÇKK Kentsel Atıksu Arıtım Tesislerinde Geliştirilmiş Biyolojik Fosfor Giderim Verimini Etkileyen Faktörler Tolga Tunçal, Ayşegül Pala, Orhan Uslu Namık

Detaylı

NİTELİKLİ CAMLAR ve ENERJİ TASARRUFLU CAMLARIN ISI YALITIMINA ETKİSİ

NİTELİKLİ CAMLAR ve ENERJİ TASARRUFLU CAMLARIN ISI YALITIMINA ETKİSİ NİTELİKLİ CAMLAR ve ENERJİ TASARRUFLU CAMLARIN ISI YALITIMINA ETKİSİ Dr. Ş.Özgür ATAYILMAZ 28. Ders İÇERİK 1. Cam ve Pencerenin Gelişimi 2. Enerji Tasarrufu 3. Camlarda Isı yalıtımı 4. Tek Camdan Isı Kaybı

Detaylı

KOROZYONUN ÖNEMİ. Korozyon, özellikle metallerde büyük ekonomik kayıplara sebep olur.

KOROZYONUN ÖNEMİ. Korozyon, özellikle metallerde büyük ekonomik kayıplara sebep olur. KOROZYON KOROZYON VE KORUNMA KOROZYON NEDİR? Metallerin bulundukları ortam ile yaptıkları kimyasal veya elektrokimyasal reaksiyonları sonucu meydana gelen malzeme bozunumuna veya hasarına korozyon adı

Detaylı

ASC VE AZS MALZEMELERİN ALKALİ VE AŞINMA DİRENÇLERİNİN İNCELENMESİ

ASC VE AZS MALZEMELERİN ALKALİ VE AŞINMA DİRENÇLERİNİN İNCELENMESİ ALKALİ VE AŞINMA İbrahim BÜYÜKÇAYIR, İlyas CAN. 1 Çimento sanayinde alkali problemleri son zamanlarda alternatif yakıt t ve hammadde kullanımını ile da etkisi artan, sıkça s karşı şılaşılan sorunlardan

Detaylı

SU ARITMA TESİSLERİNDE HAVALANDIRMA

SU ARITMA TESİSLERİNDE HAVALANDIRMA YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ SU ARITMA TESİSLERİNDE HAVALANDIRMA Dr. Tamer COŞKUN 13 Mart 2012 Havalandırma Gerekli gazları suya kazandırmak (gaz halinden çözünmüş forma dönüştürmek)

Detaylı

Ferro Silikon. Ekzotermik Besleyici Gömlek. Kromit Kumu YÜZER. Karbon. Bentonit. Magnezyum. Yapıştırıcı. Reçineler. Alkol. Besleyici Toz.

Ferro Silikon. Ekzotermik Besleyici Gömlek. Kromit Kumu YÜZER. Karbon. Bentonit. Magnezyum. Yapıştırıcı. Reçineler. Alkol. Besleyici Toz. Besleyici Toz Inokulant Ocak ve Pota Astarları Bentonit Alkol Karbon Shell Kum Besleyici Toz Reçineler Karbon Reçineler Ferro Silikon Reçineler Besleyici Toz Bentonit Karbon Bentonit Ocak ve Pota Astarları

Detaylı

Üçlü Sistemler - 1 Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi

Üçlü Sistemler - 1 Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Üçlü Sistemler - 1 Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Günümüzde yapı kimyasalları sektöründe doğan farklı ihtiyaçlar için (yüksek sıcaklık, erken mukavemet, hızlı priz, çatlaksız yapı) farklı çözümler

Detaylı