SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI EKONOMİK BÜLTEN T Ü R K İ Y E. Temmuz 2019 Sayı:3

Transkript

1 SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI EKONOMİK BÜLTEN T Ü R K İ Y E Temmuz 2019 Sayı:3

2 İçindekiler Sayfa Konu 1 ÖZET 7 TÜKETİCİ FİYAT ENDEKSİ, HAZİRAN YURT İÇİ ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ, HAZİRAN FİNANSAL YATIRIM ARAÇLARININ REEL GETİRİ ORANLARI, HAZİRAN DIŞ TİCARET ENDEKSLERİ, MAYIS SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ, MAYIS TARIM ÜRÜNLERİ ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ, HAZİRAN PERAKENDE SATIŞ ENDEKSLERİ, MAYIS CİRO ENDEKSLERİ, MAYIS İŞGÜCÜ İSTATİSTİKLERİ, NİSAN KONUT SATIŞ İSTATİSTİKLERİ, HAZİRAN YURT DIŞI ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ, HAZİRAN İNŞAAT MALİYET ENDEKSİ, MAYIS TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ, TEMMUZ SEKTÖREL GÜVEN ENDEKSLERİ, TEMMUZ EKONOMİK GÜVEN ENDEKSİ, TEMMUZ MOTORLU KARA TAŞITLARI, MAYIS DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ, HAZİRAN 2019 Kaynak: TÜİK i

3 ÖZET 1

4 ÖZET 1.TÜKETİCİ FİYAT ENDEKSİ, HAZİRAN 2019 Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) aylık %0,03 arttı; TÜFE'de (2003=100) 2019 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre %0,03, bir önceki yılın Aralık ayına göre %5,01, bir önceki yılın aynı ayına göre %15,72 ve on iki aylık ortalamalara göre %19,88 artış gerçekleşti. Aylık en yüksek artış %2,65 ile lokanta ve oteller grubunda oldu; Ana harcama grupları itibarıyla 2019 yılı Haziran ayında endekste yer alan gruplardan, çeşitli mal ve hizmetlerde %1,86, eğitimde %1,50, sağlık ve ev eşyasında %0,57 artış gerçekleşti. Aylık en fazla düşüş gösteren grup %1,65 ile gıda ve alkolsüz içecekler oldu; Ana harcama grupları itibarıyla 2019 yılı Haziran ayında endekste yer alan gruplardan giyim ve ayakkabıda %1,57 ve eğlence ve kültürde %0,04 düşüş gerçekleşti. 2.YURT İÇİ ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ, HAZİRAN 2019 Yurt içi üretici fiyat endeksi aylık %0,09 arttı; Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE), 2019 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre %0,09, bir önceki yılın Aralık ayına göre %8,09, bir önceki yılın aynı ayına göre %25,04 ve on iki aylık ortalamalara göre %32,81 artış gösterdi. Aylık en fazla artış elektrik, gaz üretimi ve dağıtımı sektöründe gerçekleşti; Bir önceki aya göre en fazla artış; %7,83 ile elektrik, gaz üretimi ve dağıtımı, %4,44 ile ham petrol ve doğal gaz, %2,19 ile kağıt ve kağıt ürünleri olarak gerçekleşti. Buna karşılık kok ve rafine petrol ürünleri %11,79, basım ve kayıt hizmetleri %4,10, ana metaller %2,70 ile bir önceki aya göre azalan alt sektörler oldu. 3.FİNANSAL YATIRIM ARAÇLARININ REEL GETİRİ ORANLARI, HAZİRAN 2019 Aylık en yüksek reel getiri Devlet İç Borçlanma Senetleri (DİBS)'de oldu; En yüksek aylık reel getiri, yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) ile indirgendiğinde %8,15, tüketici fiyat endeksi (TÜFE) ile indirgendiğinde ise %8,22 oranlarıyla DİBS'de gerçekleşti. Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde; yatırım araçlarından BIST 100 endeksi %5,93, külçe altın %2,09, mevduat faizi (brüt) %1,48 oranında yatırımcısına kazandırırken; Euro %3,09 ve Amerikan Doları %4,05 oranında yatırımcısına kaybettirdi. TÜFE ile indirgendiğinde; BIST 100 endeksi %6,00, külçe altın %2,15, mevduat faizi (brüt) %1,54 oranında yatırımcısına kazandırırken; Euro %3,03 ve Amerikan Doları %3,99 oranında yatırımcısına kaybettirdi. 4.DIŞ TİCARET ENDEKSLERİ, MAYIS 2019 İhracat birim değer endeksi %5,4 azaldı; İhracat birim değer endeksi Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %5,4 azaldı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütünde %1,5, ham maddelerde (yakıt hariç) %6, yakıtlarda %7,6 ve imalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) %5,7 azaldı. İthalat birim değer endeksi %3,9 azaldı; İthalat birim değer endeksi Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %3,9 azaldı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütünde %6,6, ham maddelerde (yakıt hariç) %8, yakıtlarda %0,2 ve imalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) %4,1 azaldı. İhracat miktar endeksi %18,4 arttı; İhracat miktar endeksi Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %18,4 arttı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütünde %3, ham maddelerde (yakıt hariç) %8,2, yakıtlarda %115,2 ve imalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) %17,8 arttı. İthalat miktar endeksi %16 azaldı; İthalat miktar endeksi Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %16 azaldı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütünde %10,4 ve ham maddelerde (yakıt hariç) %5,8 artarken, yakıtlarda %2,2 ve imalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) %17,7 azaldı. 2

5 5.SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ, MAYIS 2019 Sanayi üretimi bir önceki yılın aynı ayına göre %1,3 azaldı; Sanayinin alt sektörleri (2015=100 referans yıllı) incelendiğinde, 2019 yılı Mayıs ayında madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre %2,5 ve imalat sanayi sektörü endeksi %1,8 azalırken elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %4,1 arttı. Sanayi üretimi bir önceki aya göre %1,3 arttı; Sanayinin alt sektörleri (2015=100 referans yıllı) incelendiğinde, 2019 yılı Mayıs ayında madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi bir önceki aya göre %5,2, imalat sanayi sektörü endeksi %1 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %2,9 arttı. 6.TARIM ÜRÜNLERİ ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ, HAZİRAN 2019 Tarım- ÜFE Haziran ayında %2,97 azaldı; Tarım ürünleri üretici fiyat endeksi (Tarım - ÜFE), 2019 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre %2,97 azalış, bir önceki yılın Aralık ayına göre %9,98, bir önceki yılın aynı ayına göre %26,26 ve on iki aylık ortalamalara göre %21,33 artış gösterdi. Bir önceki aya göre değişim; tarım ve avcılık ürünlerinde %3,02, ormancılık ürünlerinde %4,04, ve balıkçılıkta %0,42 azalış gerçekleşti. 7.PERAKENDE SATIŞ ENDEKSLERİ, MAYIS 2019 Perakende satış hacmi bir önceki yılın aynı ayına göre %3,7 azaldı; Takvim etkilerinden arındırılmış sabit fiyatlarla perakende satış hacmi 2019 yılı Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %3,7 azaldı. Aynı ayda gıda, içecek ve tütün satışları %3, gıda dışı satışlar (otomotiv yakıtı hariç) %2,3, otomotiv yakıtı satışları %7,8 azaldı. Perakende satış hacmi bir önceki aya göre %0,3 arttı; Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sabit fiyatlarla perakende satış hacmi 2019 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre %0,3 arttı. Aynı ayda gıda dışı satışlar (otomotiv yakıtı hariç) %0,5, otomotiv yakıtı satışları %0,3 artarken, gıda, içecek ve tütün satışları %0,1 azaldı. Perakende ciro bir önceki yılın aynı ayına göre %15,6 arttı; Takvim etkilerinden arındırılmış cari fiyatlarla perakende ciro 2019 yılı Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %15,6 arttı. Aynı ayda gıda, içecek ve tütün satışları %20,8, gıda dışı satışlar (otomotiv yakıtı hariç) %16,6, otomotiv yakıtı satışları %5,8 arttı. Perakende ciro bir önceki aya göre %1,8 arttı; Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış cari fiyatlarla perakende ciro 2019 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre %1,8 arttı. Aynı ayda gıda, içecek ve tütün satışları %1,7, gıda dışı satışlar (otomotiv yakıtı hariç) %2,2, otomotiv yakıtı satışları %0,5 arttı. 8.CİRO ENDEKSLERİ, MAYIS 2019 Toplam ciro %14,4 arttı; Sanayi, inşaat, ticaret ve hizmet sektörleri toplamında takvim etkilerinden arındırılmış ciro endeksi, 2019 yılı Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %14,4 arttı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış toplam ciro endeksi ise bir önceki aya göre %1,1 arttı. Sanayi sektöründe ciro %20,9 arttı; Takvim etkilerinden arındırılmış sanayi ciro endeksi, 2019 yılı Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %20,9 arttı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi ciro endeksi ise bir önceki aya göre %2,8 arttı. İnşaat sektöründe ciro %20,7 azaldı; Takvim etkilerinden arındırılmış inşaat ciro endeksi, 2019 yılı Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %20,7 azaldı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış inşaat ciro endeksi ise bir önceki aya göre %5 azaldı. Ticaret sektöründe ciro %14,1 arttı; Takvim etkilerinden arındırılmış ticaret ciro endeksi, 2019 yılı Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %14,1 arttı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ticaret ciro endeksi ise bir önceki aya göre %1 arttı. Hizmet sektöründe ciro %22,8 arttı; Takvim etkilerinden arındırılmış hizmet ciro endeksi, 2019 yılı Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %22,8 arttı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış hizmet ciro endeksi ise bir önceki aya göre %0,8 arttı. 3

6 9.İŞGÜCÜ İSTATİSTİKLERİ, NİSAN 2019 İşsizlik oranı %13,0 seviyesinde gerçekleşti; Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştakilerde işsiz sayısı 2019 yılı Nisan döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 1 milyon 116 bin kişi artarak 4 milyon 202 bin kişi oldu. İşsizlik oranı 3,4 puanlık artış ile %13,0 seviyesinde gerçekleşti. Aynı dönemde; tarım dışı işsizlik oranı 3,6 puanlık artış ile %15,0 olarak tahmin edildi. Genç nüfusta (15-24 yaş) işsizlik oranı 6,3 puanlık artış ile %23,2 olurken,15-64 yaş grubunda bu oran 3,5 puanlık artış ile %13,3 olarak gerçekleşti. Kayıt dışı çalışanların oranı %34,2 olarak gerçekleşti; Nisan 2019 döneminde herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna bağlı olmadan çalışanların oranı, bir önceki yılın aynı dönemine göre 0,9 puan artarak %34,2 olarak gerçekleşti. Tarım dışı sektörde kayıt dışı çalışanların oranı ise bir önceki yılın aynı dönemine göre 0,7 puan artarak %23,1 oldu. 10.KONUT SATIŞ İSTATİSTİKLERİ, HAZİRAN 2019 Türkiye'de 2019 Haziran ayında konut satıldı; Türkiye genelinde konut satışları 2019 Haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %48,6 oranında azalarak oldu. Konut satışlarında, İstanbul konut satışı ve %16,4 ile en yüksek paya sahip oldu. Satış sayılarına göre İstanbul'u, konut satışı ve %8,9 pay ile Ankara, konut satışı ve %5,5 pay ile Antalya izledi. Konut satış sayısının düşük olduğu iller sırasıyla 4 konut ile Ardahan, 15 konut ile Hakkari ve 38 konut ile Bayburt oldu. Yabancılara 2019 yılı Haziran ayında konut satışı gerçekleşti; Yabancılara yapılan konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre %30,5 artarak oldu. Yabancılara yapılan konut satışlarında, Haziran 2019'da ilk sırayı konut satışı ile İstanbul aldı. İstanbul ilini sırasıyla 668 konut satışı ile Antalya, 134 konut satışı ile Ankara, 123 konut satışı ile Yalova ve 122 konut satışı ile Bursa izledi. Ülke uyruklarına göre en çok konut satışı Irak vatandaşlarına yapıldı; Haziran ayında Irak vatandaşları Türkiye'den 429 konut satın aldı. Irak'ı sırasıyla, 415 konut ile İran, 190 konut ile Rusya Federasyonu, 126 konut ile Almanya ve 113 konut ile İngiltere ve Kuveyt izledi. 11.YURT DIŞI ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ, HAZİRAN 2019 Yurt dışı üretici fiyat endeksi aylık %3,24 düştü; Ülke sınırları içinde üretimi yapılarak yurt dışına ihraç edilen malların üretici fiyatlarındaki değişimi ölçen yurt dışı üretici fiyat endeksi (YD-ÜFE), 2019 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre %3,24 düşüş, bir önceki yılın Aralık ayına göre %9,43, bir önceki yılın aynı ayına göre %22,23 ve on iki aylık ortalamalara göre %38,97 artış gösterdi. Sanayinin iki sektörünün bir önceki aya göre değişimleri; madencilik ve taşocakçılığı sektöründe %4,08, imalat sanayi sektöründe ise %3,22 düşüş olarak gerçekleşti. 12.İNŞAAT MALİYET ENDEKSİ, MAYIS 2019 İnşaat maliyet endeksi aylık %1,69 arttı; İnşaat maliyet endeksi (İME), 2019 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre %1,69, bir önceki yılın aynı ayına göre %24,86 arttı. Bir önceki aya göre malzeme endeksi %2,18, işçilik endeksi %0,59 arttı. Ayrıca bir önceki yılın aynı ayına göre malzeme endeksi %24,30, işçilik endeksi %26,17 arttı. 13.TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ, TEMMUZ 2019 Tüketici güven endeksi 56,5 oldu; Türkiye İstatistik Kurumu ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası işbirliği ile yürütülen tüketici eğilim anketi sonuçlarından hesaplanan mevsim etkilerinden arındırılmış tüketici güven endeksi, Temmuz ayında bir önceki aya göre %2 oranında azaldı; Haziran ayında 57,6 olan endeks, Temmuz ayında 56,5 oldu. Hanenin maddi durum beklentisi endeksi 77 oldu; Gelecek 12 aylık döneme ilişkin hanenin maddi durum beklentisi endeksi Haziran ayında 78,3 iken, Temmuz ayında %1,7 oranında azalarak 77 oldu. Genel ekonomik durum beklentisi endeksi 73,4 oldu; Genel ekonomik durum beklentisi endeksi (gelecek 12 aylık döneme ilişkin) Haziran ayında 73,9 iken, Temmuz ayında %0,8 oranında azalarak 73,4 oldu. İşsiz sayısı beklentisi endeksi 55,6 oldu; İşsiz sayısı beklentisi endeksi (gelecek 12 aylık döneme ilişkin) Haziran ayında 56,3 iken Temmuz ayında %1,3 oranında azalarak 55,6 oldu. Tasarruf etme ihtimali endeksi 20 oldu; Tasarruf etme ihtimali endeksi (gelecek 12 aylık döneme ilişkin) Haziran ayında 22 iken, Temmuz ayında %9 oranında azalarak 20 oldu. 4

7 14.SEKTÖREL GÜVEN ENDEKSLERİ, TEMMUZ 2019 Hizmet sektörü güven endeksi 83,5 oldu; Mevsim etkilerinden arındırılmış hizmet sektörü güven endeksi Haziran ayında 85,4 iken, Temmuz ayında %2,2 oranında azalarak 83,5 oldu. Hizmet sektöründe bir önceki aya göre; iş durumu, hizmetlere olan talep ve hizmetlere olan talep beklentisi endeksleri sırasıyla %2,9, %1,6 ve %2,1 azalarak 79,2, 77,8 ve 93,5 değerlerini aldı. Perakende ticaret sektörü güven endeksi 90,4 oldu; Mevsim etkilerinden arındırılmış perakende ticaret sektörü güven endeksi Temmuz ayında %3 oranında azalarak 90,4 oldu. Perakende ticaret sektöründe bir önceki aya göre; iş hacmisatışlar, mevcut mal stok seviyesi ve iş hacmi-satışlar beklentisi endeksleri sırasıyla %2,9, %0,9 ve %5,5 azalarak 79,7, 105,4 ve 86,3 değerlerini aldı. İnşaat sektörü güven endeksi 52,4 oldu; Mevsim etkilerinden arındırılmış inşaat sektörü güven endeksi bir önceki ayda 50,4 iken, Temmuz ayında %3,8 oranında artarak 52,4 oldu. İnşaat sektöründe bir önceki aya göre; alınan kayıtlı siparişlerin mevcut düzeyi ve toplam çalışan sayısı beklentisi endekslerinin her ikisi de %3,8 artarak sırasıyla 38,7 ve 66 değerlerini aldı. 15.EKONOMİK GÜVEN ENDEKSİ, TEMMUZ 2019 Ekonomik güven endeksi 80,7 oldu; Ekonomik güven endeksi Haziran ayında 83,4 iken, Temmuz ayında %3,3 oranında azalarak 80,7 oldu. Ekonomik güven endeksindeki düşüş, tüketici, reel kesim (imalat sanayi), hizmet ve perakende ticaret sektörü güven endekslerindeki düşüşlerden kaynaklandı. Temmuz ayında tüketici güven endeksi 56,5 değerine, reel kesim güven endeksi 96,6 değerine, hizmet sektörü güven endeksi 83,5 değerine ve perakende ticaret sektörü güven endeksi 90,4 değerine geriledi. Temmuz ayında inşaat sektörü güven endeksi ise 52,4 değerine yükseldi. 16.MOTORLU KARA TAŞITLARI, MAYIS 2019 Trafiğe kayıtlı araç sayısı Mayıs ayı sonu itibarıyla oldu; Mayıs ayı sonu itibarıyla trafiğe kayıtlı toplam 23 milyon 39 bin 551 adet taşıtın %54,2'sini otomobil, %16,4'ünü kamyonet, %14,2'sini motosiklet, %8,2'sini traktör, %3,7'sini kamyon, %2,1'ini minibüs, %0,9'unu otobüs, %0,3'ünü ise özel amaçlı taşıtlar oluşturdu. Trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısı bir önceki aya göre %6,3 arttı; Mayıs ayında trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısı bir önceki aya göre %6,3 arttı. Bu artış minibüste %26,3, otobüste %8, kamyonette %6,1, motosiklette %41,9, traktörde ise %8,2 olarak gerçekleşti. Otomobilde %9,3, kamyonda %24,2, özel amaçlı taşıtlarda ise %5,2 azalış oldu. Trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısı geçen yılın aynı ayına göre %42,5 azaldı; Mayıs ayında geçen yılın aynı ayına göre trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısında %42,5 azalış gerçekleşti. Bu azalış otomobilde %51,3, minibüste %66,8, otobüste %38, kamyonette %55,9, kamyonda %68,8, motosiklette %4,4, traktörde ise %45,5 olarak gerçekleşti. Özel amaçlı taşıtlarda %165,4 artış oldu. 17.DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ, HAZİRAN 2019 İhracat %14,3, ithalat %22,7 azaldı; Türkiye İstatistik Kurumu ile Ticaret Bakanlığı işbirliğiyle oluşturulan geçici dış ticaret verilerine göre; ihracat 2019 yılı Haziran ayında, 2018 yılının aynı ayına göre %14,3 azalarak 11 milyar 82 milyon dolar, ithalat %22,7 azalarak 14 milyar 259 milyon dolar olarak gerçekleşti. Dış ticaret açığı %42,5 azaldı; Haziran ayında dış ticaret açığı %42,5 azalarak 3 milyar 177 milyon dolara geriledi. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2018 Haziran ayında %70,1 iken, 2019 Haziran ayında %77,7'ye yükseldi. En fazla ihracat yapılan ülke Almanya oldu; Almanya'ya yapılan ihracat 2019 Haziran ayında 1 milyar 74 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla 685 milyon dolar ile Birleşik Krallık, 640 milyon dolar ile Fransa ve 613 milyon dolar ile İtalya takip etti. Rusya'dan yapılan ithalat, 2019 yılı Haziran ayında 1 milyar 537 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla 1 milyar 276 milyon dolar ile Çin, 1 milyar 192 milyon dolar ile Almanya ve 919 milyon dolar ile ABD izledi. Yüksek teknolojili ürünlerin imalat sanayi ihracatı içindeki payı %3,5 oldu; Teknoloji yoğunluğuna göre dış ticaret verileri, ISIC Rev.3 sınıflaması içinde yer alan imalat sanayi ürünlerini kapsamaktadır. Haziran ayında ISIC Rev.3'e göre imalat sanayi ürünlerinin toplam ihracattaki payı %94'tür. Yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ihracatı içindeki payı %3,5'tir. İmalat sanayi ürünlerinin toplam ithalattaki payı %76,5'tir. Haziran ayında yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ithalatı içindeki payı %13,9'dur. 5

8 ENDEKSLER 6

9 1.TÜKETİCİ FİYAT ENDEKSİ, HAZİRAN 2019 Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) aylık %0,03 arttı TÜFE'de (2003=100) 2019 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre %0,03, bir önceki yılın Aralık ayına göre %5,01, bir önceki yılın aynı ayına göre %15,72 ve on iki aylık ortalamalara göre %19,88 artış gerçekleşti. Aylık en yüksek artış %2,65 ile lokanta ve oteller grubunda oldu Ana harcama grupları itibarıyla 2019 yılı Haziran ayında endekste yer alan gruplardan, çeşitli mal ve hizmetlerde %1,86, eğitimde %1,50, sağlık ve ev eşyasında %0,57 artış gerçekleşti. Aylık en fazla düşüş gösteren grup %1,65 ile gıda ve alkolsüz içecekler oldu Ana harcama grupları itibarıyla 2019 yılı Haziran ayında endekste yer alan gruplardan giyim ve ayakkabıda %1,57 ve eğlence ve kültürde %0,04 düşüş gerçekleşti. Yıllık en fazla artış %26,88 ile çeşitli mal ve hizmetler grubunda gerçekleşti TÜFE'de, bir önceki yılın aynı ayına göre ev eşyası %22,51, lokanta ve oteller %20,84, alkollü içecekler ve tütün %19,24 ve gıda ve alkolsüz içecekler %19,20 ile artışın yüksek olduğu diğer ana harcama gruplarıdır. Özel kapsamlı TÜFE göstergesi (B) aylık %1,19 arttı İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE'de 2019 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre %1,19, bir önceki yılın Aralık ayına göre %4,59, bir önceki yılın aynı ayına göre %16,28 ve on iki aylık ortalamalara göre %18,89 artış gerçekleşti. Haziran 2019'da endekste kapsanan 418 maddeden; 51 maddenin ortalama fiyatlarında değişim olmazken, 264 maddenin ortalama fiyatlarında artış, 103 maddenin ortalama fiyatlarında ise düşüş gerçekleşti. Tüketici fiyat endeksi, Haziran 2019 [2003=100] 7

10 2.YURT İÇİ ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ, HAZİRAN 2019 Yurt içi üretici fiyat endeksi aylık %0,09 arttı Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE), 2019 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre %0,09, bir önceki yılın Aralık ayına göre %8,09, bir önceki yılın aynı ayına göre %25,04 ve on iki aylık ortalamalara göre %32,81 artış gösterdi. Yurt içi üretici fiyat endeksi değişim oranları, Haziran 2019 [2003=100] Yurt içi üretici fiyat endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre değişim oranı, Haziran 2019 [2003=100] Sanayinin dört sektörünün bir önceki aya göre değişimleri; madencilik ve taşocakçılığı sektöründe %0,50 artış, imalat sanayi sektöründe %0,45 düşüş, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımı sektöründe %7,83, su temini sektöründe %0,43 artış olarak gerçekleşti. Yurt içi üretici fiyat endeksi ve değişim oranları, Haziran 2019 [2003=100] Aylık en fazla artış elektrik, gaz üretimi ve dağıtımı sektöründe gerçekleşti Bir önceki aya göre en fazla artış; %7,83 ile elektrik, gaz üretimi ve dağıtımı, %4,44 ile ham petrol ve doğal gaz, %2,19 ile kağıt ve kağıt ürünleri olarak gerçekleşti. Buna karşılık kok ve rafine petrol ürünleri %11,79, basım ve kayıt hizmetleri %4,10, ana metaller %2,70 ile bir önceki aya göre azalan alt sektörler oldu. Ana sanayi gruplarında aylık en fazla artış dayanıklı tüketim malında gerçekleşti Ana sanayi grupları sınıflamasına göre 2019 yılı Haziran ayında aylık en fazla artış dayanıklı tüketim malında ve yıllık en fazla artış enerjide gerçekleşti. Ana sanayi gruplarına göre yurt içi üretici fiyat endeksi ve değişim oranları, Haziran 2019 [2003=100] 8

11 3.FİNANSAL YATIRIM ARAÇLARININ REEL GETİRİ ORANLARI, HAZİRAN 2019 Aylık en yüksek reel getiri Devlet İç Borçlanma Senetleri (DİBS)'de oldu En yüksek aylık reel getiri, yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) ile indirgendiğinde %8,15, tüketici fiyat endeksi (TÜFE) ile indirgendiğinde ise %8,22 oranlarıyla DİBS'de gerçekleşti. Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde; yatırım araçlarından BIST 100 endeksi %5,93, külçe altın %2,09, mevduat faizi (brüt) %1,48 oranında yatırımcısına kazandırırken; Euro %3,09 ve Amerikan Doları %4,05 oranında yatırımcısına kaybettirdi. TÜFE ile indirgendiğinde; BIST 100 endeksi %6,00, külçe altın %2,15, mevduat faizi (brüt) %1,54 oranında yatırımcısına kazandırırken; Euro %3,03 ve Amerikan Doları %3,99 oranında yatırımcısına kaybettirdi. Külçe altın üç aylık değerlendirmede; Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde %5,22, TÜFE ile indirgendiğinde ise %8,43 oranında yatırımcısına en yüksek reel getiri sağlayan yatırım aracı olurken; BIST 100 endeksi Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde %12,36, TÜFE ile indirgendiğinde ise %9,68 oranında yatırımcısına en çok kaybettiren yatırım aracı oldu. Altı aylık değerlendirmeye göre külçe altın; Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde %10,26, TÜFE ile indirgendiğinde ise %13,49 oranında yatırımcısına en yüksek kazancı sağlayan yatırım aracı oldu. Aynı dönemde BIST 100 endeksi, Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde %5,71,TÜFE ile indirgendiğinde ise %2,94 oranında yatırımcısına en çok kaybettiren yatırım aracı oldu. Yıllık değerlendirmede en yüksek reel getiri külçe altında gerçekleşti Finansal yatırım araçları yıllık olarak değerlendirildiğinde külçe altın; Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde %7,19, TÜFE ile indirgendiğinde ise %15,82 oranında yatırımcısına en yüksek reel getiriyi sağlayan yatırım aracı oldu. Diğer taraftan, BIST 100 endeksi Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde %21,91, TÜFE ile indirgendiğinde ise %15,62 oranlarıyla yatırımcısına en çok kaybettiren yatırım aracı oldu. Finansal yatırım araçlarının aylık reel getiri oranları, Haziran

12 4.DIŞ TİCARET ENDEKSLERİ, MAYIS 2019 İhracat birim değer endeksi %5,4 azaldı İhracat birim değer endeksi Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %5,4 azaldı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütünde %1,5, ham maddelerde (yakıt hariç) %6, yakıtlarda %7,6 ve imalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) %5,7 azaldı. İthalat birim değer endeksi %3,9 azaldı İthalat birim değer endeksi Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %3,9 azaldı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütünde %6,6, ham maddelerde (yakıt hariç) %8, yakıtlarda %0,2 ve imalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) %4,1 azaldı. Dış ticaret endeksleri, Mayıs 2019 [2010=100] İhracat miktar endeksi %18,4 arttı İhracat miktar endeksi Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %18,4 arttı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütünde %3, ham maddelerde (yakıt hariç) %8,2, yakıtlarda %115,2 ve imalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) %17,8 arttı. İthalat miktar endeksi %16 azaldı İthalat miktar endeksi Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %16 azaldı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütünde %10,4 ve ham maddelerde (yakıt hariç) %5,8 artarken, yakıtlarda %2,2 ve imalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) %17,7 azaldı. Dış ticaret miktar endeksleri, Mayıs 2019 [2010=100] Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ihracat miktar endeksi %8,5 arttı Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; 2019 Nisan ayında 161,7 olan ihracat miktar endeksi %8,5 artarak, 2019 Mayıs ayında 175,4 oldu. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise; 2018 Mayıs ayında 149,8 olan ihracat miktar endeksi %18,4 artarak, 2019 Mayıs ayında 177,4 oldu. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ithalat miktar endeksi %2,6 azaldı Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; 2019 Nisan ayında 120,2 olan ithalat miktar endeksi %2,6 azalarak, 2019 Mayıs ayında 117,1 oldu. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise; 2018 Mayıs ayında 147 olan ithalat miktar endeksi %16,5 azalarak, 2019 Mayıs ayında 122,7 oldu. Dış ticaret haddi 2019 yılı Mayıs ayında 101,3 olarak gerçekleşti İhracat birim değer endeksinin ithalat birim değer endeksine bölünmesiyle hesaplanan ve 2018 yılı Mayıs ayında 102,9 olarak elde edilmiş olan dış ticaret haddi, 1,6 puan azalarak, 2019 yılı Mayıs ayında 101,3 oldu. 10

13 5.SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ, MAYIS 2019 Sanayi üretimi bir önceki yılın aynı ayına göre %1,3 azaldı Sanayinin alt sektörleri (2015=100 referans yıllı) incelendiğinde, 2019 yılı Mayıs ayında madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre %2,5 ve imalat sanayi sektörü endeksi %1,8 azalırken elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %4,1 arttı. Sanayi üretimi bir önceki aya göre %1,3 arttı Sanayinin alt sektörleri (2015=100 referans yıllı) incelendiğinde, 2019 yılı Mayıs ayında madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi bir önceki aya göre %5,2, imalat sanayi sektörü endeksi %1 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %2,9 arttı. 11

14 6.TARIM ÜRÜNLERİ ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ, HAZİRAN 2019 Tarım- ÜFE Haziran ayında %2,97 azaldı Tarım ürünleri üretici fiyat endeksi (Tarım - ÜFE), 2019 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre %2,97 azalış, bir önceki yılın Aralık ayına göre %9,98, bir önceki yılın aynı ayına göre %26,26 ve on iki aylık ortalamalara göre %21,33 artış gösterdi. Bir önceki aya göre değişim; tarım ve avcılık ürünlerinde %3,02, ormancılık ürünlerinde %4,04, ve balıkçılıkta %0,42 azalış gerçekleşti. Aylık en fazla azalış tek yıllık bitkisel ürünler ana grubunda gerçekleşti Ana gruplarda bir önceki aya göre değişim; tek yıllık bitkisel ürünlerde %6,83, çok yıllık bitkisel ürünlerde %4,73 azalış, canlı hayvanlar ve hayvansal ürünlerde %3,76 artış gerçekleşti. Alt tarım gruplarından sebzeler bir önceki aya göre %15,86 azaldı Alt tarım gruplarından; canlı sığırlar, bunlardan elde edilen işlenmemiş süt %5,71, tahıllar, baklagiller ve yağlı tohumlar %4,35, diğer çiftlik hayvanları ve hayvansal ürünler %1,14 artış, canlı kümes hayvanları ve yumurtalar %8,02, yumuşak çekirdekli ve sert çekirdekli meyveler %7,33 ve diğer ağaç ve çalı meyveleri ile sert kabuklu meyveler %3,33, azalış gösterdi. Haziran 2019'da endekste kapsanan 82 maddeden; 1 madde bu ay endekse girerken, 34 maddenin fiyatlarında artış, 39 maddenin fiyatlarında azalış, 8 maddenin fiyatlarında ise değişim olmamıştır. Tarım ÜFE yıllık değişim, [2015=100] 12

15 7.PERAKENDE SATIŞ ENDEKSLERİ, MAYIS 2019 Perakende satış hacmi bir önceki yılın aynı ayına göre %3,7 azaldı Takvim etkilerinden arındırılmış sabit fiyatlarla perakende satış hacmi 2019 yılı Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %3,7 azaldı. Aynı ayda gıda, içecek ve tütün satışları %3, gıda dışı satışlar (otomotiv yakıtı hariç) %2,3, otomotiv yakıtı satışları %7,8 azaldı. Takvim etkilerinden arındırılmış perakende satış hacmi yıllık değişim oranı, Mayıs 2019 [2015=100] Perakende satış hacmi bir önceki aya göre %0,3 arttı Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sabit fiyatlarla perakende satış hacmi 2019 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre %0,3 arttı. Aynı ayda gıda dışı satışlar (otomotiv yakıtı hariç) %0,5, otomotiv yakıtı satışları %0,3 artarken, gıda, içecek ve tütün satışları %0,1 azaldı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış perakende satış hacmi aylık değişim oranı, Mayıs 2019 [2015=100] Perakende ciro bir önceki yılın aynı ayına göre %15,6 arttı Takvim etkilerinden arındırılmış cari fiyatlarla perakende ciro 2019 yılı Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %15,6 arttı. Aynı ayda gıda, içecek ve tütün satışları %20,8, gıda dışı satışlar (otomotiv yakıtı hariç) %16,6, otomotiv yakıtı satışları %5,8 arttı. Perakende ciro bir önceki aya göre %1,8 arttı Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış cari fiyatlarla perakende ciro 2019 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre %1,8 arttı. Aynı ayda gıda, içecek ve tütün satışları %1,7, gıda dışı satışlar (otomotiv yakıtı hariç) %2,2, otomotiv yakıtı satışları %0,5 arttı. Perakende satış endeksleri, Mayıs 2019 [2015=100] 13

16 8.CİRO ENDEKSLERİ, MAYIS 2019 Toplam ciro %14,4 arttı Sanayi, inşaat, ticaret ve hizmet sektörleri toplamında takvim etkilerinden arındırılmış ciro endeksi, 2019 yılı Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %14,4 arttı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış toplam ciro endeksi ise bir önceki aya göre %1,1 arttı. Takvim etkilerinden arındırılmış toplam ciro yıllık değişim oranı, Mayıs 2019 [2015=100] Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış toplam ciro aylık değişim oranı, Mayıs 2019 [2015=100] Sanayi sektöründe ciro %20,9 arttı Takvim etkilerinden arındırılmış sanayi ciro endeksi, 2019 yılı Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %20,9 arttı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi ciro endeksi ise bir önceki aya göre %2,8 arttı. İnşaat sektöründe ciro %20,7 azaldı Takvim etkilerinden arındırılmış inşaat ciro endeksi, 2019 yılı Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %20,7 azaldı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış inşaat ciro endeksi ise bir önceki aya göre %5 azaldı. Ticaret sektöründe ciro %14,1 arttı Takvim etkilerinden arındırılmış ticaret ciro endeksi, 2019 yılı Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %14,1 arttı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ticaret ciro endeksi ise bir önceki aya göre %1 arttı. Hizmet sektöründe ciro %22,8 arttı Takvim etkilerinden arındırılmış hizmet ciro endeksi, 2019 yılı Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %22,8 arttı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış hizmet ciro endeksi ise bir önceki aya göre %0,8 arttı. Ciro endeksleri ve değişim oranları, Mayıs 2019 [2015=100] 14

17 9.İŞGÜCÜ İSTATİSTİKLERİ, NİSAN 2019 İşsizlik oranı %13,0 seviyesinde gerçekleşti Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştakilerde işsiz sayısı 2019 yılı Nisan döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 1 milyon 116 bin kişi artarak 4 milyon 202 bin kişi oldu. İşsizlik oranı 3,4 puanlık artış ile %13,0 seviyesinde gerçekleşti. Aynı dönemde; tarım dışı işsizlik oranı 3,6 puanlık artış ile %15,0 olarak tahmin edildi. Genç nüfusta (15-24 yaş) işsizlik oranı 6,3 puanlık artış ile %23,2 olurken,15-64 yaş grubunda bu oran 3,5 puanlık artış ile %13,3 olarak gerçekleşti. İstihdam oranı %46,0 oldu İstihdam edilenlerin sayısı 2019 yılı Nisan döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre 810 bin kişi azalarak 28 milyon 199 bin kişi, istihdam oranı ise 1,9 puanlık azalış ile %46,0 oldu. Bu dönemde, tarım sektöründe çalışan sayısı 329 bin, tarım dışı sektörlerde çalışan sayısı 481 bin kişi azaldı. İstihdam edilenlerin %17,6'sı tarım, %19,7'si sanayi, %5,7'si inşaat, %56,9'u ise hizmet sektöründe yer aldı. Önceki yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında tarım sektörünün istihdam edilenler içindeki payı 0,7 puan, inşaat sektörünün payı 1,7 puan azalırken, sanayi sektörünün payı 0,2 puan, hizmet sektörünün payı 2,1 puan arttı. İşgücüne katılma oranı %52,9 olarak gerçekleşti İşgücü 2019 yılı Nisan döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre 306 bin kişi artarak 32 milyon 401 bin kişi, işgücüne katılma oranı ise 0,1 puanlık azalış ile %52,9 olarak gerçekleşti. Aynı dönemler için yapılan kıyaslamalara göre; erkeklerde işgücüne katılma oranı 0,6 puanlık azalış ile %71,8, kadınlarda ise 0,5 puanlık artışla %34,5 olarak gerçekleşti. Mevsim etkisinden arındırılmamış temel işgücü göstergeleri, Nisan 2018, 2019 Mevsim etkisinden arındırılmış temel işgücü göstergeleri, Nisan Nisan 2019 Kayıt dışı çalışanların oranı %34,2 olarak gerçekleşti Nisan 2019 döneminde herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna bağlı olmadan çalışanların oranı, bir önceki yılın aynı dönemine göre 0,9 puan artarak %34,2 olarak gerçekleşti. Tarım dışı sektörde kayıt dışı çalışanların oranı ise bir önceki yılın aynı dönemine göre 0,7 puan artarak %23,1 oldu. Mevsim etkisinden arındırılmış istihdam oranı %45,8, işsizlik oranı %13,8 oldu Mevsim etkisinden arındırılmış istihdam bir önceki döneme göre 74 bin kişi azalarak 28 milyon 40 bin kişi olarak tahmin edildi. İstihdam oranı 0,2 puan azalarak %45,8 oldu. Mevsim etkisinden arındırılmış işsiz sayısı bir önceki döneme göre 7 bin kişi artarak 4 milyon 487 bin kişi olarak gerçekleşti. İşsizlik oranı 0,1 puan artarak %13,8 oldu. Mevsim etkisinden arındırılmış işgücüne katılma oranı 0,2 puan azalarak %53,1 olarak gerçekleşti. Ekonomik faaliyete göre istihdam edilenlerin sayısı, tarım sektöründe 84 bin, inşaat sektöründe 32 bin, hizmet sektöründe 30 bin kişi azalırken, sanayi sektöründe 71 bin kişi arttı. 15

18 10.KONUT SATIŞ İSTATİSTİKLERİ, HAZİRAN 2019 Türkiye'de 2019 Haziran ayında konut satıldı Türkiye genelinde konut satışları 2019 Haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %48,6 oranında azalarak oldu. Konut satışlarında, İstanbul konut satışı ve %16,4 ile en yüksek paya sahip oldu. Satış sayılarına göre İstanbul'u, konut satışı ve %8,9 pay ile Ankara, konut satışı ve %5,5 pay ile Antalya izledi. Konut satış sayısının düşük olduğu iller sırasıyla 4 konut ile Ardahan, 15 konut ile Hakkari ve 38 konut ile Bayburt oldu. Konut satış sayıları, İpotekli konut satışları 2019 Haziran ayında olarak gerçekleşti Türkiye genelinde ipotekli konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre %84,6 oranında azalış göstererek oldu. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı %11,9 olarak gerçekleşti. İpotekli satışlarda İstanbul konut satışı ve %16,1 pay ile ilk sırayı aldı. Toplam konut satışları içerisinde ipotekli satış payının en yüksek olduğu il %23,1 ile Tunceli oldu. Diğer satış türleri sonucunda konut el değiştirdi Diğer konut satışları Türkiye genelinde bir önceki yılın aynı ayına göre %24,7 oranında azalarak oldu. Diğer konut satışlarında İstanbul konut satışı ve %16,4 pay ile ilk sıraya yerleşti. İstanbul'daki toplam konut satışları içinde diğer satışların payı %88,3 oldu. Ankara diğer konut satışı ile ikinci sırada yer aldı. Ankara'yı konut satışı ile Antalya izledi. Diğer konut satışının en az olduğu il 4 konut ile Ardahan oldu. Satış şekline göre konut satışı, Haziran 2019 Satış durumuna göre konut satışı, Haziran 2019 Konut satışlarında konut ilk defa satıldı Türkiye genelinde ilk defa satılan konut sayısı bir önceki yılın aynı ayına göre %59,2 azalarak oldu. Toplam konut satışları içinde ilk satışın payı %37,9 oldu. İlk satışlarda İstanbul konut satışı ve %16,4 ile en yüksek paya sahip olurken, İstanbul'u konut satışı ile Ankara ve konut satışı ile İzmir izledi. İkinci el konut satışlarında konut el değiştirdi Türkiye genelinde ikinci el konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre %38,9 azalış göstererek 38_090 oldu. İkinci el konut satışlarında da İstanbul konut satışı ve %16,4 pay ile ilk sıraya yerleşti. İstanbul'daki toplam konut satışları içinde ikinci el satışların payı %62,1 oldu. Ankara konut satışı ile ikinci sırada yer aldı. Ankara'yı konut satışı ile Antalya izledi. Yabancılara 2019 yılı Haziran ayında konut satışı gerçekleşti Yabancılara yapılan konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre %30,5 artarak oldu. Yabancılara yapılan konut satışlarında, Haziran 2019'da ilk sırayı konut satışı ile İstanbul aldı. İstanbul ilini sırasıyla 668 konut satışı ile Antalya, 134 konut satışı ile Ankara, 123 konut satışı ile Yalova ve 122 konut satışı ile Bursa izledi. Ülke uyruklarına göre en çok konut satışı Irak vatandaşlarına yapıldı Haziran ayında Irak vatandaşları Türkiye'den 429 konut satın aldı. Irak'ı sırasıyla, 415 konut ile İran, 190 konut ile Rusya Federasyonu, 126 konut ile Almanya ve 113 konut ile İngiltere ve Kuveyt izledi. 16

19 11.YURT DIŞI ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ, HAZİRAN 2019 Yurt dışı üretici fiyat endeksi aylık %3,24 düştü Ülke sınırları içinde üretimi yapılarak yurt dışına ihraç edilen malların üretici fiyatlarındaki değişimi ölçen yurt dışı üretici fiyat endeksi (YD-ÜFE), 2019 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre %3,24 düşüş, bir önceki yılın Aralık ayına göre %9,43, bir önceki yılın aynı ayına göre %22,23 ve on iki aylık ortalamalara göre %38,97 artış gösterdi. Sanayinin iki sektörünün bir önceki aya göre değişimleri; madencilik ve taşocakçılığı sektöründe %4,08, imalat sanayi sektöründe ise %3,22 düşüş olarak gerçekleşti. Yurt dışı üretici fiyat endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre değişim oranı, Haziran 2019 [2010=100] Aylık en fazla düşüş kok ve rafine petrol ürünlerinde gerçekleşti Bir önceki aya göre en fazla düşüş; %12,22 ile kok ve rafine petrol ürünleri, %4,91 ile metal cevherleri, %4,52 ile kimyasallar ve kimyasal ürünler sektöründe gerçekleşti. Buna karşılık, bilgisayarlar ile elektronik ve optik ürünler %3,26 ile bir önceki aya göre endeksin arttığı alt sektör oldu. Ana sanayi gruplarında en fazla aylık düşüş enerji mallarında gerçekleşti Ana sanayi grupları sınıflamasına göre 2019 yılı Haziran ayında en fazla aylık düşüş %12,22 ile enerji mallarında gerçekleşti. Yurt dışı üretici fiyat endeksi ve değişim oranları, Haziran 2019 [2010=100] 17

20 12.İNŞAAT MALİYET ENDEKSİ, MAYIS 2019 İnşaat maliyet endeksi aylık %1,69 arttı İnşaat maliyet endeksi (İME), 2019 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre %1,69, bir önceki yılın aynı ayına göre %24,86 arttı. Bir önceki aya göre malzeme endeksi %2,18, işçilik endeksi %0,59 arttı. Ayrıca bir önceki yılın aynı ayına göre malzeme endeksi %24,30, işçilik endeksi %26,17 arttı. İnşaat maliyet endeksi yıllık değişim oranı, Mayıs 2019 [2015=100] Bina inşaatı maliyet endeksi yıllık değişim oranı, Mayıs 2019 [2015=100] Bina inşaatı maliyet endeksi aylık %1,67 arttı Bina inşaatı maliyet endeksi, bir önceki aya göre %1,67, bir önceki yılın aynı ayına göre %25,45 arttı. Bir önceki aya göre malzeme endeksi %2,15, işçilik endeksi %0,65 arttı. Ayrıca bir önceki yılın aynı ayına göre malzeme endeksi %25,02, işçilik endeksi %26,39 arttı. Bina dışı yapılar için inşaat maliyet endeksi aylık %1,75 arttı Bina dışı yapılar için inşaat maliyet endeksi, bir önceki aya göre %1,75, bir önceki yılın aynı ayına göre %23,01 arttı. Bir önceki aya göre malzeme endeksi %2,30, işçilik endeksi %0,38 arttı. Ayrıca bir önceki yılın aynı ayına göre malzeme endeksi %22,10, işçilik endeksi %25,38 arttı. Bina dışı yapılar için inşaat maliyet endeksi yıllık değişim oranı, Mayıs 2019 [2015=100] İnşaat maliyet endeksi ve değişim oranları, Mayıs 2019 [2015=100] 18

21 13.TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ, TEMMUZ 2019 Tüketici güven endeksi 56,5 oldu Türkiye İstatistik Kurumu ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası işbirliği ile yürütülen tüketici eğilim anketi sonuçlarından hesaplanan mevsim etkilerinden arındırılmış tüketici güven endeksi, Temmuz ayında bir önceki aya göre %2 oranında azaldı; Haziran ayında 57,6 olan endeks, Temmuz ayında 56,5 oldu. Mevsim etkilerinden arındırılmış tüketici güven endeksi, Temmuz 2019 Hanenin maddi durum beklentisi endeksi 77 oldu Gelecek 12 aylık döneme ilişkin hanenin maddi durum beklentisi endeksi Haziran ayında 78,3 iken, Temmuz ayında %1,7 oranında azalarak 77 oldu. Genel ekonomik durum beklentisi endeksi 73,4 oldu Genel ekonomik durum beklentisi endeksi (gelecek 12 aylık döneme ilişkin) Haziran ayında 73,9 iken, Temmuz ayında %0,8 oranında azalarak 73,4 oldu. İşsiz sayısı beklentisi endeksi 55,6 oldu İşsiz sayısı beklentisi endeksi (gelecek 12 aylık döneme ilişkin) Haziran ayında 56,3 iken Temmuz ayında %1,3 oranında azalarak 55,6 oldu. Tasarruf etme ihtimali endeksi 20 oldu Tasarruf etme ihtimali endeksi (gelecek 12 aylık döneme ilişkin) Haziran ayında 22 iken, Temmuz ayında %9 oranında azalarak 20 oldu. Mevsim etkilerinden arındırılmış tüketici güven endeksi, alt endeksleri ve değişim oranları, Temmuz

22 14.SEKTÖREL GÜVEN ENDEKSLERİ, TEMMUZ 2019 Hizmet sektörü güven endeksi 83,5 oldu Mevsim etkilerinden arındırılmış hizmet sektörü güven endeksi Haziran ayında 85,4 iken, Temmuz ayında %2,2 oranında azalarak 83,5 oldu. Hizmet sektöründe bir önceki aya göre; iş durumu, hizmetlere olan talep ve hizmetlere olan talep beklentisi endeksleri sırasıyla %2,9, %1,6 ve %2,1 azalarak 79,2, 77,8 ve 93,5 değerlerini aldı. Perakende ticaret sektörü güven endeksi 90,4 oldu Mevsim etkilerinden arındırılmış perakende ticaret sektörü güven endeksi Temmuz ayında %3 oranında azalarak 90,4 oldu. Perakende ticaret sektöründe bir önceki aya göre; iş hacmi-satışlar, mevcut mal stok seviyesi ve iş hacmi-satışlar beklentisi endeksleri sırasıyla %2,9, %0,9 ve %5,5 azalarak 79,7, 105,4 ve 86,3 değerlerini aldı. Mevsim etkilerinden arındırılmış sektörel güven endeksleri, Temmuz 2019 İnşaat sektörü güven endeksi 52,4 oldu Mevsim etkilerinden arındırılmış inşaat sektörü güven endeksi bir önceki ayda 50,4 iken, Temmuz ayında %3,8 oranında artarak 52,4 oldu. İnşaat sektöründe bir önceki aya göre; alınan kayıtlı siparişlerin mevcut düzeyi ve toplam çalışan sayısı beklentisi endekslerinin her ikisi de %3,8 artarak sırasıyla 38,7 ve 66 değerlerini aldı. Mevsim etkilerinden arındırılmış sektörel güven endeksleri, alt endeksleri ve değişim oranları, Temmuz

23 15.EKONOMİK GÜVEN ENDEKSİ, TEMMUZ 2019 Ekonomik güven endeksi 80,7 oldu Ekonomik güven endeksi Haziran ayında 83,4 iken, Temmuz ayında %3,3 oranında azalarak 80,7 oldu. Ekonomik güven endeksindeki düşüş, tüketici, reel kesim (imalat sanayi), hizmet ve perakende ticaret sektörü güven endekslerindeki düşüşlerden kaynaklandı. Temmuz ayında tüketici güven endeksi 56,5 değerine, reel kesim güven endeksi 96,6 değerine, hizmet sektörü güven endeksi 83,5 değerine ve perakende ticaret sektörü güven endeksi 90,4 değerine geriledi. Temmuz ayında inşaat sektörü güven endeksi ise 52,4 değerine yükseldi. Ekonomik güven endeksi, Temmuz 2019 Ekonomik güven endeksi, sektörel endeksler ve değişim oranları, Temmuz

24 16.MOTORLU KARA TAŞITLARI, MAYIS 2019 Trafiğe kayıtlı araç sayısı Mayıs ayı sonu itibarıyla oldu Mayıs ayı sonu itibarıyla trafiğe kayıtlı toplam 23 milyon 39 bin 551 adet taşıtın %54,2'sini otomobil, %16,4'ünü kamyonet, %14,2'sini motosiklet, %8,2'sini traktör, %3,7'sini kamyon, %2,1'ini minibüs, %0,9'unu otobüs, %0,3'ünü ise özel amaçlı taşıtlar oluşturdu. Mayıs ayında adet taşıtın trafiğe kaydı yapıldı Mayıs ayında trafiğe kaydı yapılan toplam 57 bin 757 taşıt içinde otomobil %47 ile ilk sırada yer aldı. Bunu sırasıyla %33,9 ile motosiklet, %11,3 ile kamyonet, %4,6 ile traktör takip etti. Taşıtların %3,2'sini ise minibüs, otobüs, kamyon ve özel amaçlı taşıtlar oluşturdu. Trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısı bir önceki aya göre %6,3 arttı Mayıs ayında trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısı bir önceki aya göre %6,3 arttı. Bu artış minibüste %26,3, otobüste %8, kamyonette %6,1, motosiklette %41,9, traktörde ise %8,2 olarak gerçekleşti. Otomobilde %9,3, kamyonda %24,2, özel amaçlı taşıtlarda ise %5,2 azalış oldu. Trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısı geçen yılın aynı ayına göre %42,5 azaldı Mayıs ayında geçen yılın aynı ayına göre trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısında %42,5 azalış gerçekleşti. Bu azalış otomobilde %51,3, minibüste %66,8, otobüste %38, kamyonette %55,9, kamyonda %68,8, motosiklette %4,4, traktörde ise %45,5 olarak gerçekleşti. Özel amaçlı taşıtlarda %165,4 artış oldu. Trafikteki toplam taşıt sayısı Ocak-Mayıs döneminde adet arttı Ocak-Mayıs döneminde 271 bin 298 adet taşıtın trafiğe kaydı yapıldı, 97 bin 668 adet taşıtın ise trafikten kaydı silindi. Böylece trafikteki toplam taşıt sayısı 173 bin 630 adet arttı. Mayıs ayında adet taşıtın devri yapıldı Devri (1) yapılan toplam 721 bin 196 adet taşıt içinde otomobil %71,9 ile ilk sırada yer aldı. Otomobili sırasıyla %15,5 ile kamyonet, %5,7 ile motosiklet, %2,5 ile traktör takip etti. Mayıs ayında devri yapılan taşıtların %4,4'ünü ise minibüs, otobüs, kamyon ve özel amaçlı taşıtlar oluşturdu. Trafiğe kayıtlı LPG'li otomobil oranı %37,7 oldu Mayıs ayı sonu itibarıyla trafiğe kayıtlı 12 milyon 482 bin 475 adet otomobilin %37,7'si LPG, %37,3'ü dizel, %24,6'sı benzin yakıtlı olup, %0,1'i elektrikli veya hibrittir. Yakıt türü bilinmeyen (2) otomobillerin oranı ise %0,3'tür. Mayıs ayında adet otomobilin trafiğe kaydı yapıldı Mayıs ayında trafiğe kaydı yapılan 27 bin 136 adet otomobilin %13,9'unun Fiat, %13,2'sinin Renault, %9,9'unun Toyota, %7,9'unun Volkswagen, %6,6'sının Hyundai, %6,6'sının Peugeot, %6,5'inin Honda, %4,5'inin Mercedes-Benz, %3,8'inin Dacia, %3,4'ünün Opel olduğu, %23,9'unun ise diğer markalardan oluştuğu görüldü. Trafiğe en fazla motor silindir hacimli otomobillerin kaydı yapıldı Ocak-Mayıs döneminde trafiğe kaydı yapılan 152 bin 646 adet otomobilin %38,1'i , %27,3'ü , %15,8'i , %11,7'si 1300 ve altı, %5,9'u , %1,2'si 2001 ve üstü motor silindir hacmine sahiptir. Trafiğe en fazla beyaz renkli otomobillerin kaydı yapıldı Ocak-Mayıs döneminde trafiğe kaydı yapılan 152 bin 646 adet otomobilin %52,8'i beyaz, %23,9'u gri, %7,2'si siyah ve %5,6'sı kırmızı iken %10,5'i diğer renklerdedir. 22

25 17.DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ, HAZİRAN 2019 İhracat %14,3, ithalat %22,7 azaldı Türkiye İstatistik Kurumu ile Ticaret Bakanlığı işbirliğiyle oluşturulan geçici dış ticaret verilerine göre; ihracat 2019 yılı Haziran ayında, 2018 yılının aynı ayına göre %14,3 azalarak 11 milyar 82 milyon dolar, ithalat %22,7 azalarak 14 milyar 259 milyon dolar olarak gerçekleşti. Dış ticaret açığı %42,5 azaldı Haziran ayında dış ticaret açığı %42,5 azalarak 3 milyar 177 milyon dolara geriledi. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2018 Haziran ayında %70,1 iken, 2019 Haziran ayında %77,7'ye yükseldi. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ihracat %15,5 azaldı Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; 2019 Haziran ayında bir önceki aya göre ihracat %15,5, ithalat %0,2 azaldı. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise; 2019 yılı Haziran ayında önceki yılın aynı ayına göre ihracat %8,1, ithalat %14,8 azaldı. En fazla ihracat yapılan ülke Almanya oldu Almanya'ya yapılan ihracat 2019 Haziran ayında 1 milyar 74 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla 685 milyon dolar ile Birleşik Krallık, 640 milyon dolar ile Fransa ve 613 milyon dolar ile İtalya takip etti. Rusya'dan yapılan ithalat, 2019 yılı Haziran ayında 1 milyar 537 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla 1 milyar 276 milyon dolar ile Çin, 1 milyar 192 milyon dolar ile Almanya ve 919 milyon dolar ile ABD izledi. Yüksek teknolojili ürünlerin imalat sanayi ihracatı içindeki payı %3,5 oldu Teknoloji yoğunluğuna göre dış ticaret verileri, ISIC Rev.3 sınıflaması içinde yer alan imalat sanayi ürünlerini kapsamaktadır. Haziran ayında ISIC Rev.3'e göre imalat sanayi ürünlerinin toplam ihracattaki payı %94'tür. Yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ihracatı içindeki payı %3,5'tir. İmalat sanayi ürünlerinin toplam ithalattaki payı %76,5'tir. Haziran ayında yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ithalatı içindeki payı %13,9'dur. Genel ticaret sistemine göre ihracat 11 milyar 594 milyon dolar oldu Genel ticaret sistemine göre ihracat 2019 yılı Haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %14,9 azalarak 11 milyar 594 milyon dolar, ithalat ise %22,9 azalarak 15 milyar 71 milyon dolar olarak gerçekleşti. Söz konusu ayda ihracatın ithalatı karşılama oranı %76,9 oldu. 23

26