TÜRKİYE DE TAŞKIN GERÇEĞİ VE METEOROLOJİK ERKEN UYARI SİSTEMLERİ

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "TÜRKİYE DE TAŞKIN GERÇEĞİ VE METEOROLOJİK ERKEN UYARI SİSTEMLERİ"

Onur Sabancı
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 TÜRKİYE DE TAŞKIN GERÇEĞİ VE METEOROLOJİK ERKEN UYARI SİSTEMLERİ YALÇIN ÜN Meteoroloji Mühendisi Meteoroloji Genel Müdürlüğü Araştırma Dairesi Başkanlığı Çevre Şube Müdür V. Nisan İstanbul

Meteoroloji Genel Müdürlüğü Araştırma Dairesi

2 SUNUM PLANI Meteorolojik Karakterli Doğal Afetler Tanımı, nedenleri ve çeşitleri Türkiye de ve Dünyada Meteorolojik Karakterli Doğal Afetlerin Durumu Türkiye de Sel-Taşkın Durumu Erken Uyarı Sistemlerinin Yapısı DMİ de Erken Uyarı Sistemleri Teknolojisi Sonuç ve Öneriler

Afetlerin Durumu Türkiye de Sel-Taşkın Durumu Erken Uyarı

3 AFET TANIMI İnsanların yaralanmalarına ya da yaşamlarını yitirmelerine neden olan ve/veya mal, tarım ve çevreye zarar veren tehlikeli durumlar veya hadiselerdir.

4 AFETLERİN ETKİLERİ Doğal Afetlerin Etkileri Doğrudan Etkileri insan kaybı hayvan kaybı mesken hasarı işyeri hasarı tarımsal ürün kaybı toprak kaybı ulaşım yapılarının tahribi ulaşım ve nakliyenin aksaması haberleşme yapılarının tahribi eşya kaybı ve tahribi Dolaylı Etkileri işsizlik psikolojik etki fakirlik salgın hastalık

yapılarının tahribi ulaşım ve nakliyenin aksaması haberleşme yapılarının tahribi

5 METEOROLOJİK KARAKTERLİ DOĞAL AFETLER Sel Su baskını Çığ Don Aşırı soğuk Fırtına Tipi Yıldırım Kuraklık Aşırı sıcak Dolu Sis Aşırı kar Orman yangını

6 METEOROLOJİK KARAKTERLİ DOĞAL AFETLER ve TÜRKİYE Tüm dünyada olduğu gibi, büyük bir coğrafya ve farklı iklim bölgelerine sahip ülkemizde de, başta kuraklık ve seller olmak üzere meteorolojik ve hidrolojik afetler oldukça sık meydana gelmekte ve ciddi can ve mal kayıplarına yol açmaktadır. Sel felaketi, %30 luk oranla, ülkemizde en fazla gözlenen hidrometeorolojik afetlerin başında gelmektedir.

hidrolojik afetler oldukça sık meydana gelmekte ve ciddi can ve mal kayıplarına yol açmaktadır.

7 ZAMANSAL DAĞILIM YILLARA GÖRE AFETLER ( TOPLU) Zamansal dağılımda afet sayılarında bir artış gözleniyor olmasının çok farklı nedenleri vardır. Bunlar; hızlı nüfus artışı, insanoğlunun her geçen gün daha fazla değer üretiyor olması, gelişmeyle birlikte, ne yazık ki, doğanın tahribatının da hızlanması ve afetlere karşı dayanıksız yapılaşmanın sürmesidir.

379 322 Zamansal dağılımda afet sayılarında bir artış gözleniyor olmasının çok farklı nedenleri vardır.

8 ALANSAL DAĞILIM Ülkemizin coğrafi konumu, demografik ve iklimsel yapısına bağlı olarak farklı bölgelerde belirli afetler daha yaygın gözlenmektedir.

9 SEL-TAŞKIN AFETİ ALANSAL DAĞILIMI Ülkemizde her yıl ortalama 200 civarında sel-taşkın felaketi yaşanmakta ve bu felaketler sonucu yılda ortalama 100 milyon dolar maddi kayıp meydana gelmektedir.

10 KUVVETLİ KAR AFETİ DAĞILIMI Ülkemizde, özellikle, İç Anadolu bölgesi ve Doğu Anadolu nun yüksek kesimlerinde gözlenen kuvvetli kar afetleri gerek ulaşımdaki olumsuz etkileri ve gerekse yol açtığı çığ olayları açısından önemli can ve mal kayıplarına neden olmaktadır.

kar afetleri gerek ulaşımdaki olumsuz etkileri ve gerekse yol

11 DOĞAL AFET SAYILARI Rapor Edilen Doğal Afet Sayısı Doğal afetlerin sayısında, çeşitli nedenlere bağlı olarak, yaklaşık son 40 yıllık gözlemlerde doğrusal bir artış göze çarpmaktadır.

12 İNSAN KAYBI Doğal Afetler Sonucu Hayatını Kaybeden İnsan Sayısı Alınan önlemlerin ve/veya zamanında yapılan güvenilir erken uyarıların, doğal afetlerin sayısında artış olmasına rağmen, can kaybının azalmasında etkili olduğu görülmektedir.

güvenilir erken uyarıların, doğal afetlerin sayısında artış

13 EKONOMİK KAYIPLAR Doğal Afetler Sonucu Gözlenen Tahmini Ekonomik Kayıp ( Milyar USD) Tüm Dünya da Son yıllarda doğal afetlerin neden olduğu ekonomik kayıplarda önemli artışlar gözlenmektedir. Bu kayıplar; yıllık ortalama 80 milyar USD civarındadır.

afetlerin neden olduğu ekonomik kayıplarda önemli artışlar

14 AVRUPA GÖZLENEN DOĞAL AFETLERİN TRENDİ Disaster Gözlenen occurrence Afetler 3% 7% 7% 13% 31% Etkilenen No. Disaster affected İnsan Occurrence people Sayısı 4% 7% 28% 31% 3% 7% 36% 13% En fazla gözlenen afet ht e temperature ire 39% Ekonomik Economic Kayıp damages 5% 8% 33% Earthquake* Flood** Volcano 7% 7% 27% Drought Kuraklık Extreme Ekstrem Sıcaklıklar temperature Storm Fırtına Wildfire Orman Yangınları 39% 2% 3% Earthquake* Deprem Flood** Sel-Taşkın Volcano Volkanik Patlamalar Kuraklık ve Seltaşkın dır. 40% CRED-UC Louvain arası gözlemler

Economic Kayıp damages 5% 8% 33% Earthquake* Flood** Volcano 7% 7% 27% Drought Kuraklık Extreme Ekstrem Sıcaklıklar temperature Storm

15 2009 YILINDA DÜNYADA GÖZLENEN SEL OLAYLARI 2009 yılında, dünyada gözlenen sel afetleri yönünden, Doğu Karadeniz bölgemiz önemli risk bölgeleri arasındadır.

16 DÜNYA BASININDAN ÖRNEKLER

17 TAHMİN ve ERKEN UYARI Nedir? Hangi konuda olursa olsun, sadece Kaynak, Yer, Zaman, Miktar ve Olasılık gibi net ve nicel büyüklükler belirten kestirimlere tahmin denilir. Bir andaki hava durumundan faydalanarak, atmosferin ilerideki nicel durumunu belirlemeye de kısaca hava tahmini denir

Olasılık gibi net ve nicel büyüklükler belirten kestirimlere tahmin

18 TAHMİN ve ERKEN UYARI Nedir? Erken uyarı ise, afete maruz kalan insanların, afetten korunacak ya da karşılaşacakları riskleri azaltacak şekilde hazırlıklı olmalarını sağlayacak bilgilerin, yetkili kurumlar tarafından, zamanında ve etkili şekilde duyurulması olarak tanımlanmaktadır (Uluslararası Afet Risk Azaltım Stratejisi-ISDR ) U!

karşılaşacakları riskleri azaltacak şekilde hazırlıklı olmalarını sağlayacak

19 ERKEN UYARI BİLEŞENLERİ Etkili bir erken uyarı sistemi dört temel bileşenden oluşur ; Gözlem, tespit, izleme, analiz, tahmin ve afet uyarı mesajlarının hazırlanması, Potansiyel risklerin değerlendirilmesi ve risk bilgilerinin uyarı mesajlarına entegrasyonu, Zamanında, güvenilir ve anlaşılabilir uyarı mesajlarının yetkili kurumlar ve risk altındaki insanlara ulaştırılması, Can ve mal üzerindeki potansiyel etkileri azaltıcı şekilde uyarılara etkin müdahale sağlayacak toplum tabanlı acil durum planlaması, hazırlık ve eğitim programlarının uygulanmasıdır.

ve anlaşılabilir uyarı mesajlarının yetkili kurumlar ve risk altındaki insanlara ulaştırılması, Can ve mal üzerindeki potansiyel etkileri

20 ERKEN UYARI Meteoroloji kurumlarının gerçekleştirdikleri hizmetlerin ekonomik faydaları, sektörlere göre değişmekle birlikte, ortalama 1/15-17 civarındadır(kaynak:wmo).

21 Karadeniz ve Ortadoğu Ani Taşkın Erken Uyarı Projesi Dünya Meteoroloji Teşkilatı 2007 yılında, 22 Bölgesel Merkez oluşturulması kararı almış ve bugüne kadar 7 bölgesel merkez oluşturulmuştur Mart 2010 tarihinde İstanbul da yapılan Karadeniz ve Ortadoğu Ani Taşkın Erken Uyarı projesi başlangıç toplantısında Türkiye bölgesel merkez seçilmiştir.

METEOROLOJİK TAHMİN VE ERKEN UYARILAR İÇİN ÜLKE GENELİNİ KAPSAYACAK, İLERİ TEKNOLOJİ İLE 6 ADET DAHA RADAR SİSTEMİ KURULDU 2009-2012 yılları arasında İzmir,

23 METEOROLOJİK TAHMİN VE ERKEN UYARILAR İÇİN ÜLKE GENELİNİ KAPSAYACAK, İLERİ TEKNOLOJİ İLE 6 ADET DAHA RADAR SİSTEMİ KURULDU yılları arasında İzmir, Antalya, Muğla, Adana, Samsun ve Trabzon Radarları kurularak toplam radar sayısı 10 olmuştur. Radar Sayısı

24 DAHA İSABETLİ HAVA TAHMİNİ, ERKEN UYARI, İKLİMİN İZLENMESİ VE ARAŞTIRMA ÇALIŞMALARI İÇİN UYDU YER ALICI SİSTEMLERİ KURDUK Bu sistemden; sıcaklık, kar örtüsü, bitki örtüsü, orman yangınları, deniz durumu, toz miktarı gibi veriler elde edilmektedir.

25 UÇUCULUK HİZMETLERİ VE HAVA TAHMİNLERİ İÇİN YÜKSEK ATMOSFER GÖZLEM AĞINI GENİŞLETTİK VE GELİŞTİRDİK Yurt genelinde 8 yerde (Ankara, Adana, Samsun, İstanbul, İzmir, Isparta, Diyarbakır, Erzurum) GPS teknolojisi destekli Yukarı Atmosfer Gözlemleri yapar hale geldik.

26 692, ,683 1,735,669 1,985,470 EN ÇOK ZİYARET EDİLEN SİTEYİ KURDUK Meteorolojik hizmetlere adresinden ulaşım daha kolaylaşmıştır. Meteoroloji web sayfasının günlük ziyaretçi sayısı 2 milyonu aşmıştır

27 DAHA İSABETLİ HAVA TAHMİNİ, ERKEN UYARI VE İKLİM ÇALIŞMALARI İÇİN EN GÜÇLÜ BİLGİSAYARI KURDUK Yüksek performanslı bilgisayar sistemi ile; daha isabetli hava tahmini için modeller çalışacak, iklim değişikliğinin model çalışmaları yapılacak, rüzgâr/güneş enerjisi potansiyel belirleme ve santrallerin üretebileceği elektrik enerjisi tahmin modelleri çalışacak, taşkın/fırtına erken uyarı sistemi geliştirilecek Ar-Ge çalışmalarında kullanılacak

28 HAVA TAHMİNİ VE ERKEN UYARILARI İLK ELDEN HALKIMIZA DUYURMAK İÇİN METEOROLOJİNİN SESİ RADYOSUNU GELİŞTİRDİK Yayın akışı yenilenen ve içeriği zenginleştirilen Meteorolojinin Sesi Radyosu yurt genelinde 40 ilden gerçekleştirdiği yayınlarla 60 milyonu aşkın bir dinleyici potansiyeline hizmet veriyor. Yayınlarımız, Türksat-1 C uydusu ve internet üzerinden tüm dünyaya ulaştırılıyor.

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİ İZLEMEK ÜZERE SUPER BİLGİSAYARDA İKLİM MODELLERİ ÇALIŞTIRIYORUZ. Küresel iklim değişikliklerinin (sıcaklık ve yağış) 21.

29 İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİ İZLEMEK ÜZERE SUPER BİLGİSAYARDA İKLİM MODELLERİ ÇALIŞTIRIYORUZ. Küresel iklim değişikliklerinin (sıcaklık ve yağış) 21. Yüzyılda Türkiye ve Bölgesi ne nasıl yansıyacağını belirliyoruz. Geleceğe yönelik iklim projeksiyonları elde ediyoruz. Bu sonuçlar; tarım, çevre, ormancılık, su kaynakları, enerji, turizm, sağlık, ulaştırma ve şehircilik gibi sektörlerin ileriye dönük çalışma ve planlarında kullanılmaktadır.

30 BASINDAN

31 SONUÇ VE ÖNERİLER Herhangi bir doğal afetin olacağının önceden bilinmesi, bunun doğuracağı olumsuz sonuçlarının giderilmesinde büyük öneme sahiptir. Önceden belirlenen ve Erken uyarısı yapılan Taşkın ve Sel tahmini, can ve malın korunması için tedbirlerin alınmasına imkan tanır. Farklı afet türleri için önceden tahminde bulunmada bilimsel yöntemlere dayalı metotlar geliştirilmiş ve önemli ilerlemeler sağlanmıştır.

32 SONUÇ VE ÖNERİLER Zamanında, doğru ve güvenilir tahmin ve erken uyarıların risk altındaki bölgelere ulaştırılması oldukça büyük öneme sahiptir. Meteoroloji Genel Müdürlüğü olarak; etkin bir tahmin ve erken uyarı sisteminin en önemli bileşenini oluşturan gözlem, analiz ve tahmin konusunda dünya standartlarında hizmetler vermekteyiz. Bununla birlikte, erken uyarı sistemlerinin ilgili bütün kurumların ortak çalışmaları sonucu ve halkımızın bilinçlendirilmesine yönelik programların bir an önce uygulamaya konulmasıyla amacına ulaşacaktır.

33 TEŞEKKÜR EDERİM.

Benzer belgeler

DÜNYADA VE TÜRKİYE DE METEOROLOJİK ERKEN UYARI SİSTEMLERİ

DÜNYADA VE TÜRKİYE DE METEOROLOJİK ERKEN UYARI SİSTEMLERİ Mehmet ÇAĞLAR Devlet Meteoorloji İşleri Genel Müdürü mcaglar@dmi.gov.tr Mart 2010 - Afyon SUNUM PLANI Meteorolojik Karakterli Doğal Afetler Tanımı,