Teknik Not / Technical Note KONUT SEKTÖRÜ İÇİN LİNYİT KÖMÜRÜ TÜKETİCİ FAZLASI

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Teknik Not / Technical Note KONUT SEKTÖRÜ İÇİN LİNYİT KÖMÜRÜ TÜKETİCİ FAZLASI"

Transkript

1 MADENCİLİK, Cilt 45, Sayı 4, Sayfa 29-4, Aralık 26 Vol.45, No. 4, pp 29-4, December 26 Teknik Not / Technical Note KONUT SEKTÖRÜ İÇİN LİNYİT KÖMÜRÜ TÜKETİCİ FAZLASI Consumer Surplus of Lignite Coal Consumption in Housing Sector M.Alper DEMİRBUGAN (*) ÖZET Bu yazıa konut sektörü linyit kömürü tüketimi için oluşan tüketici fazlası araştırılmaktaır. Konut sektörüne oluşan tüketici fazlasının mutlak eğerce çok yüksek üzeye olmasına karşın fiyat eğişmeleri karşısına çok üşük uyarlılık göstermesi çalışmaa ortaya çıkan başlıca sonucu oluşturmaktaır. Anahtar sözcükler: Tüketici fazlası, talep fonksiyonu, fiyat esnekliği ABSTRACT In this paper, consumer surplus occure for lignite consumption in housing sector is investigate. Main fining arose in this stuy is that consumer surplus reache to a very high level in terms of absulute value while it was showe very low sensitivity to price changes. Keywors: Consumer surplus, eman function, price elasticity (*) Dr., MTA. Genel Müürlüğü, Ankara, aemirbugan@yahoo.com

2 1. GİRİŞ Sektörel ve sektörlerarası refah üzeylerinin belirlenmesini ve karşılaştırılmasını sağlayan tüketici fazlası (consumer surplus) kavramı, refah ekonomisinin (welfare economics) başlıca analiz araçlarınan birisiir. Tüketici fazlası, tüketicilerin bir malın herhangi bir miktarı için yapmaya razı olukları öeme ile gerçekte yaptıkları öeme arasınaki fark olarak tanımlanabilir (Colell v. 24). Bu çalışmaa tüketici fazlası kavramı önce, talep fonksiyonu ve fiyat esnekliği kavramlarıyla birlikte kuramsal açıan incelenmekte ve aha sonra, konut sektörüne linyit kömürü tüketimi için ortaya çıkan tüketici fazlası ampirik verilere ayalı olarak araştırılmaktaır. 2. TALE FONKSİYONU VE FİYAT ESNEKLİĞİ Tüm tüketicilerin belirli bir öneme satın almak isteikleri ve satın alma gücüne sahip olukları mal miktarı talep olarak alanırılır. Genel talep fonksiyonu aşağıaki biçime gösterilebilir. Q = f (, M, s, c, T) (1) Bu bağıntı, tüketicilerin belirli bir öneme satın almak isteiği mal miktarının, malın fiyatına ( ), tüketicilerin parasal gelirine (M), ikame ve tamamlayıcı malların fiyatlarına (s, c), tüketicilerin zaman içine zevk ve bekleyişlerineki eğişime (T) bağlı oluğunu ve olayısıyla a söz konusu eğişkenleren bir ya a birkaç tanesi eğişince, satın alınmak istenen mal miktarının a eğişeceğini ifae eer. Talep eilen mal miktarı (Q), iğer eğişkenler sabitken (ceteris paribus), ve c ile ters yöne, M ve s, ile aynı yöne eğişir. Bir malın piyasa talebini o malın fiyatı ile ilişkileniren bağıntıya ise piyasa talep fonksiyonu enir. Q = a b a > (2) Talep fonksiyonu, tüketicilerin belirli bir öneme talep ettikleri mal miktarının, ceteris paribus, malın fiyatıyla ters yönlü olarak eğiştiğini göstermekteir. Q = f() ir. Fonksiyonaki a parametresi, fiyat sıfır oluğuna (=), tüm tüketicilerin talep ettikleri mal miktarını tanımlar. Fiyattaki ve talepteki eğişmeyi ilişkileniren ΔQ /Δ= - b parametresinin önüneki eksi işareti ise piyasa talep eğrisinin negatif eğimli oluğunu gösterir. Talep eilen miktar ile fiyat arasınaki ters yönlü ilişki, talep eilen miktarın fiyatın bir fonksiyonu olması - Q = f() biçimi yerine fiyatın talep eilen miktarın fonksiyonu olması =f(q ) biçimine e ifae eilebilir. Ters talep fonksiyonu, talep fonksiyonunun için çözülmüş biçiminen ibarettir (Ünsal, 1997). a 1 = ( ) ( ) Q (3) b b ir. Bir malan talep eilen miktarın, o malın fiyatınaki eğişmelere olan uyarlılığına talebin fiyat esnekliği enir. Talebin fiyat esnekliği, tüketicinin bir malan talep ettiği miktaraki yüze eğişmenin o malın fiyatınaki yüze eğişmeye oranına eşittir. ΔQ e = Δ ür. ΔQ Q = Δ ΔQ = Δ Q (4) Bir malan talep eilen miktarın o malın fiyatınan aha yüksek orana eğişmesi haline talebin fiyat esnekliği bir en büyük (e > 1) olur. Bu urum esnek talep olarak alanırılır. Tersine, bir malan talep eilen miktarı o malın fiyatınan aha üşük orana eğiştiğine talebin fiyat esnekliği bir en küçüktür (e < 1) ve bu urum esnek olmayan talep iye nitelenirilir. Bir malan talep eilen miktarın, o malın fiyatıyla aynı orana eğişmesi urumuna talebin fiyat esnekliği bir e eşittir (e = 1) ve birim esnek talep olarak alanırılır (Ünsal, 1997). Talebin fiyat esnekliğine ilişkin iki uç urumu, tam esnek olmayan talep ve tam esnek talep oluşturur. Tam esnek olmayan talep urumuna, bir malan talep eilen miktar o malın fiyatına hiç uyarlılık göstermez. e = ır. Tam esnek talep urumuna ise bir malan talep eilen miktar, o malın fiyatına sonsuz uyarlılık gösterir e = ur (Ünsal, 1997). Negatif eğimli oğrusal bir talep eğrisi üzerineki her noktaa esneklik farklıır (Şekil 1). Bu urum, eğimin sabit bir büyüklük olmasına karşın, esnekliğin eğişken bir büyüklük olmasınan kaynaklanmaktaır. Başka bir

3 ifaeyle, esneklik iki eğişkene meyana gelen yüze eğişmeler arasınaki oranken eğim, iki eğişkene meyana gelen mutlak eğişmeler arasınaki oranır. Doğrusal bir talep eğrisinin eğimi ikey eksene yer alan eğişken olan fiyattaki eğişmenin (Δ), yatay eksene yer alan eğişken olan talep eilen miktaraki eğişmeye (ΔQ ) oranına eşittir (Δ/ ΔQ ). Bu oran (4) no lu esneklik formülüneki ilk terimin (ΔQ / Δ) tersinen başka bir şey eğilir. Dolayısıyla (4) no lu esneklik formülü, talep eğrisinin ters eğimi ile / Q oranının çarpımı biçimine ifae eilebilir. e = ΔQ Δ Q (5) karşılık tüketicinin belirli miktara X malınan ele ettiği yarar, tüketicinin o miktara X malını satın almak için öemeye razı oluğu para miktarına eşittir. Bu açıan bakılığına tüketici fazlası, tüketicilerin belirli miktaraki mal için öemeye razı olukları para miktarı ile fiilen öeiği para miktarı arasınaki fark olarak tanımlanabilir (Ünsal, 1997). Tüketici fazlası kavramı grafiksel olarak Şekil 2 e ki gibi gösterilebilir. Talep fonksiyonu, = f(q), fiyat, ( 1 ) ve bu fiyattan talep eilen miktar, (Q 1 ) oluğuna OABC alanı tüketicilere fiilen öenen miktara, OEBA alanı ise tüketiciler için oluşan faya, ya a başka bir ifaeyle tüketicilerin öemeye razı olukları para miktarına karşı gelmekteir. Tüketici fazlası (TF) ise ECB alanı olup, TF = OEBA OABC ir. Bu ifaeen anlaşılacağı üzere (ΔQ /Δ) terimi talep eğrisi boyunca sabit kalırken (/ Q ) terimi ve Q nin alacağı eğerlere bağlı olarak eğişmekteir. Talep eğrisinin yatay ve ikey eksenleri kestiği C ve A noktalarına esneklik sırasıyla sıfır ve sonsuzur. Talep eğrisinin tam orta noktasına ise bir e eşittir ( Şekil 1). E =f(q) C ( 1 ) B A e= e>1 A (Q1) F Q B Şekil 1. Doğrusal talep üzerine esnekliğin eğişimi 3.TÜKETİCİ FAZLASI e=1 e<1 e= Tüketicilerin belirli miktara malan ele ettiği yarar ile o malın tüketicilere olan maliyeti arasınaki fark tüketici fazlasını oluşturur. Belirli miktara X malının tüketiciye maliyeti, tüketicinin o miktaraki X malını satın almak için öeiği para miktarına, yani, X malının fiyatı ile satın alınan X malı miktarının çarpımına eşittir. Buna C Q Şekil 2. Tüketici fazlası Tüketici fazlası aşağıaki gibi hesaplanabilir. Q 1 TF = f(q) Q 1 Q 1 (6) X malının fiyatı eğiştiğine, tanım gereği, tüketici fazlası a eğişir. Şekil 3 e görülüğü üzere TF oğrusal talep fonksiyonu veri iken, X malının fiyatı 1 iken Q 1 birim X malı satın alan tüketicilerin ele ettiği tüketici fazlası 1 BT alanına eşittir. X malının fiyatı, arzın azalması gibi herhangi bir neenle 2 ye yükseliğine ise Q 2 miktarına X malı satın alan tüketicilerin ele ettiği tüketici fazlası 2 TC alanına eşittir. X malının fiyatının 1 en 2 ye yükselmesi

4 sonucu tüketici fazlası 1 2 CB kaar azalmıştır. Bu azalma iki kısıman oluşur. Bunlaran birincisi b= 1 DC 2 ikörtgeniir ve tüketicilerin X malının fiyatının yükselmesi sonucuna önceki kaar X malını(q 2 birim) aha çok harcama ile almak suretiyle katlanıkları zararı gösterir. İkinci kısım ise a= DBC üçgeniir ve X malının fiyatının yükselmesi sonucu, öncekinen Q 1 Q 2 birim aha az X malı satın alan tüketicilerin aha az X malı tüketimiyle uğraıkları yarar kaybını gösterir (Ünsal, 1997). 2 1 T b D a C B Çizelge Dönemine Konut Sektörüne Linyit Kömürü Talebine İlişkin veriler. Yıl Tüketim (*1O 6 ton) Reel kömür fiyatı (YTL/to n) GSMH (1987 fiyatlarıyla, 1 YTL) Reel oğal gaz fiyatı (YTL/ton) Fiyat İneksi (1987= 1) ,32, , ,16, , ,7, , ,24, , ,5, , ,72, , ,9, , ,27, , ,4, , ,36,43 168, ,73, , ,72, , ,9, , ,92, , ,58, , ,24, , Kaynak: Tüketim, oğal gaz ve kömür satış fiyatı na ilişkin veriler Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi(23) en, GSMH ve Fiyat İneksi, DİE(24) en einilmiştir. Q 2 Q 1 Şekil 3. Tüketici fazlasının eğişmesi DÖNEMİNDE KONUT SEKTÖRÜ İÇİN LİNYİT KÖMÜRÜ TÜKETİCİ FAZLASININ BELİRLENMESİ Türkiye konut sektörü için linyit kömürü tüketici fazlası önemine ilişkin verilere ayanılarak belirlenmiştir. Bunun için önce konut sektörüne linyit kömürü piyasa talep fonksiyonu belirlenmiş, aha sonra tüketici fazlası kuramı na ayalı olarak tüketici fazlası hesaplanmıştır. Talep fonksiyonu geliştirilirken yıllık linyit kömürü talep miktarı(q), bağımlı eğişken, reel linyit kömürü fiyatı( k ), ikame ürün oğal gazın reel fiyatı( ), reel Gayrı Safi Milli Hasıla(GSMH) ve zaman (T), bağımsız eğişken olarak alınmıştır. Talep fonksiyonuna ilişkin katsayılar oğrusal regresyon analizi yöntemiyle tahmin eilmiştir. Analize kullanılan veriler ve regresyon analizi sonuçları Çizege 1 ve 2 e verilmiştir. Bağımlı eğişkenlere ilişkin katsayıların işaretleri talep fonksiyonuna ilişkin kuramsal bekleyişle uyumluur. Katsayılara ilişkin t eğerleri e %95 F Q Çizelge 2. Doğrusal Regresyon Analizi Sonuçları Değişken Katsayı Stanart sapma t istatistiği 17, ,162 2,3122 k -, ,3713-4,2742 GSMH 85, ,323 2,6645 T , ,5-5,925 C ,6984 R 2,93 güvenilirlik üzeyine ve 11 serbestlik erecesineki t eğerini (2.2) aşmaktaır. Linyit kömürü kısmi fiyat katsayısı (-,867), iğer bağımsız eğişkenler sabit kalırken kömür satış fiyatınaki birim eğişmenin kömür talebine yaratacağı eğişim miktarını göstermekteir. Dolayısıyla bu katsayı aynı zamana, miktar- fiyat ilişkisini yansıtan negatif eğimli piyasa talep eğrisinin eğimini oluşturmaktaır. iyasa talep fonksiyonu aşağıaki gibi belirlenebilir. Q= a b oluğuna göre,

5 Q = a,867 Buraa; Q = ortalama olarak talep eilen miktar (ton/yıl) = ortalama fiyat ( YTL/ ton) ır önemi için ortalama olarak talep eilen kömür miktarı( Q ), 6,62 * 1 6 ton, ortalama reel kömür satış fiyatı ( ) ise,,38 YTL oluğunan ; 6,62 * 1 6 = a,867(,38) a = 6,62 * 1 6 bulunur. iyasa talep fonksiyonu; Q = 6,62 * 1 6 -,867 (7) ir. (7) no lu enklem için çözülüğüne fiyatı miktarın bir fonksiyonu biçimine ifae een ters talep fonksiyonu; = 76,35 * ,53 Q (8) ir. (8) no lu talep fonksiyonuna ayanılarak konut sektörü linyit kömürü tüketici fazlası aşağıaki gibi hesaplanabilir önemine reel kömür satış fiyatları,27 YTL ( 1 ),46 ( 2 ) aralığına eğişmekteir. Tahmin eilen talep fonksiyonuna bu fiyatlara karşı gelen miktarlar ise, sırasıyla, 6,628 * 1 6 ton (Q 1 ) ve 6,1928 * 1 6 ton(q 2 ) ir. 1 =,27 YTL için tüketici fazlası; Q1 TF 1 = f(q)q - 1 Q 1 6,628 TF 1 = (76,35 11,53 Q) Q,178 *1 6 6, 628 TF 1 = 76,35Q (11,53/2)Q 2 -,178* 1 6 TF 1 = 252,61136 *1 6 YTL TF 1 = YTL ir. 2 =,46 YTL için tüketici fazlası ise; Q2 TF 2 = f(q)q 2 Q 2 6,61928 TF 2 = (76,35 11,53 Q) Q,34*1 6 6,61928 TF 2 = 76,35Q ( )Q 2 -,34*1 6 TF 2 = 251,424 *1 6 YTL TF 2 = YTL ir. Kömür satış fiyatının.27 YTL en.46 YTL ye yükselmesiyle tüketici fazlasına oluşan azalma; ΔTF = YTL YTL ΔTF = YTL. ir. Tüketici fazlasınaki azalmanın ihmal eilebilir üzeye oluşu, talebin fiyat esnekliğinin(e), başka bir ifaeyle talebin linyit kömürü satış fiyatına olan uyarlılığının çok üşük olmasınan kaynaklanmaktaır. İncelenen uruma fiyat esnekliği e= noktasına çok yakın eğereir. Yani, tam esnek olmayan talep urumu söz konusuur. e = ΔQ Δ Q 5. SONUÇ =,867,38 6,6*1 6 ır Konut sektörüne linyit kömürü tüketici fazlası reel fiyatlarla.27 YTL/ton kömür satış fiyatı için 253 milyon YTL. gibi çok yüksek bir üzeye ulaşmaktaır. Buna karşın kömür satış fiyatınaki eğişmeler karşısına toplam tüketici fazlasınaki eğişim çok üşüktür. Bu urum kömür talebi fiyat esnekliğinin çok üşük oluşunan, başka bir ifaeyle talebin fiyat eğişimine karşı uyarsız oluşunan kaynaklanmaktaır.

6 KAYNAKLAR Colell, A., Whinson, M. Ve Gren, J.R., 24, Microeconomic Theory, Oxfor University ress, Oxfor, New York. Devlet İstatistik Enstitüsü(DİE), 24, Temel Ekonomik Göstergeler, Ankara. Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi, 24, Enerji İstatistikleri, Ankara. Ünsal, E., 1997, Mikroiktisaa Giriş, Kutsan Ofset, Ankara.

DERS 10. Kapalı Türev, Değişim Oranları

DERS 10. Kapalı Türev, Değişim Oranları DERS 0 Kapalı Türev, Değişim Oranları 0.. Kapalı Türev. Fonksiyon kavramının ele alınığı ikinci erste kapalı enklemlerin e fonksiyon tanımlayabileceğini görmüştük. F (, enklemi ile tanımlanan f fonksiyonu

Detaylı

Bölüm 4: Talep, Arz ve Fiyat

Bölüm 4: Talep, Arz ve Fiyat Bölüm 4: Talep, Arz ve Fiyat Bir insan vücuuna sinir sisteminin yaptığı işe benzer bir işi fiyat mekanizması ekonomie yerine getirir. Fiyat mekanizması ekonomi için önemli bilgileri bir sinyal şekline

Detaylı

MAKROİKTİSAT (İKT209)

MAKROİKTİSAT (İKT209) MKROİKTİST (İKT29) Ders 5: Basit Keynesyen Moel Prof. Dr. Fera HLICIOĞLU İktisat Bölümü Siyasal Bilgiler Fakültesi İstanbul Meeniyet Üniversitesi Derste İnelenen Konular Basit Keynesyen moel Toplam planlanan

Detaylı

. KENDİNE BENZERLİK VE FRAKTAL BOYUT

. KENDİNE BENZERLİK VE FRAKTAL BOYUT . KEİE BEZERLİK VE FRAKAL BOYU Bu bölüme fraktal geometrinin temel ve birbiriyle ilişkili iki temel kavramı olan Kenine Benzerlik ve Fraktal Boyut incelenecektir. 3. Kenine Benzerlik (Self similarity)

Detaylı

1. KEYNESÇİ PARA TALEBİ TEORİSİ

1. KEYNESÇİ PARA TALEBİ TEORİSİ DERS NOTU 06 IS/LM EĞRİLERİ VE BAZI ESNEKLİKLER PARA VE MALİYE POLİTİKALARININ ETKİNLİKLERİ TOPLAM TALEP (AD) Bugünki dersin içeriği: 1. KEYNESÇİ PARA TALEBİ TEORİSİ... 1 2. LM EĞRİSİ VE PARA TALEBİNİN

Detaylı

İnşaat Mühendisliği Bölümü UYGULAMA 1- BOYUT ANALİZİ

İnşaat Mühendisliği Bölümü UYGULAMA 1- BOYUT ANALİZİ UYGULAMA - BOYUT ANALİZİ INS 36 HİDROLİK 03-GÜZ (Buckingham) teoremini tanımlayınız. Temel (esas) büyüklük ve temel (esas) boyut ne emektir? Açıklayınız. Bir akışkanlar mekaniği problemine teoremi uygulanığına

Detaylı

Türev Kuralları. Kural 1. Sabitle Çarpım Kuralı c bir sabit ve f türevlenebilir bir fonksiyonsa, d dx [cf(x)] = c d. dx f(x) dir. Kural 2.

Türev Kuralları. Kural 1. Sabitle Çarpım Kuralı c bir sabit ve f türevlenebilir bir fonksiyonsa, d dx [cf(x)] = c d. dx f(x) dir. Kural 2. Bölüm 3 Türev Kuralları Kural 1. Sabitle Çarpım Kuralı c bir sabit ve f türevlenebilir bir fonksiyonsa, ir. x [cf(x)] = c x f(x) Kural 2. Toplam-Fark Kuralı f ve g türevlenebilir ise, ir. [f(x) ± g(x)]

Detaylı

İ. T. Ü İ N Ş A A T F A K Ü L T E S İ - H İ D R O L İ K D E R S İ BOYUT ANALİZİ

İ. T. Ü İ N Ş A A T F A K Ü L T E S İ - H İ D R O L İ K D E R S İ BOYUT ANALİZİ İ. T. Ü İ N Ş A A T F A K Ü L T E S İ - H İ D R O L İ K D E R S İ BOYUT ANALİZİ (Buckingham) teoremini tanımlayınız. Temel (esas) büyüklük ve temel (esas) boyut ne emektir? Açıklayınız. Bir akışkanlar

Detaylı

ARZ, TALEP VE TAM REKABET PİYASASINDA DENGE BÖLÜM 7

ARZ, TALEP VE TAM REKABET PİYASASINDA DENGE BÖLÜM 7 ARZ, TALEP VE TAM REKABET PİYASASINDA DENGE BÖLÜM 7 TALEP Herhangi bir maldan belirli bir sürede ve farklı fiyatlar karşısında satın alınmak istenen miktardır. Talepten söz edebilmek için tüketici isteklerinin

Detaylı

Satın Alma Gücü İle Desteklenen İstek.

Satın Alma Gücü İle Desteklenen İstek. Satın Alma Gücü İle Desteklenen İstek. Talep İstek İstek+Satın Alma Gücü=Talep Bireysel Talep Fonksiyonu Bireyin Belirli Bir Dönemde Satın Almak İstediği Ve Satın Alma Gücüne Sahip Olduğu Mal Miktarını

Detaylı

STOK KONTROL YÖNETİMİ

STOK KONTROL YÖNETİMİ STOK KONTRO YÖNETİMİ 1) Stok Yönetiminin Unsurları (Stok yönetiminin önemi, talep ve stok maliyetleri) ) Stok Kontrol Sistemleri (Sürekli ve Periyoik Sistemler) 3) Ekonomik Sipariş Miktarı (EO) Moelleri

Detaylı

2.BÖLÜM ÇOKTAN SEÇMELİ

2.BÖLÜM ÇOKTAN SEÇMELİ CEVAP ANAHTARI 1.BÖLÜM ÇOKTAN SEÇMELİ 1.(e) 2.(d) 3.(a) 4.(c) 5.(e) 6.(d) 7.(e) 8.(d) 9.(b) 10.(e) 11.(a) 12.(b) 13.(a) 14.(c) 15.(c) 16.(e) 17.(e) 18.(b) 19.(d) 20.(a) 1.BÖLÜM BOŞLUK DOLDURMA 1. gereksinme

Detaylı

2001 KPSS 1. Aşağıdakilerden hangisi A malının talep eğrisinin sola doğru kaymasına neden olur?

2001 KPSS 1. Aşağıdakilerden hangisi A malının talep eğrisinin sola doğru kaymasına neden olur? 2001 KPSS 1. Aşağıdakilerden hangisi A malının talep eğrisinin sola doğru kaymasına neden olur? A) A malını tüketen insanların sayısının artmasına yol açan bir nüfus artışı B) A normal bir mal ise, tüketici

Detaylı

YAPI İŞLETMESİ VE ŞANTİYE TEKNİĞİ 12

YAPI İŞLETMESİ VE ŞANTİYE TEKNİĞİ 12 İNŞAAT PROJELERİNE SÜRE VE MALİYET İLİŞKİSİ İnşaat projelerine maliyet oğruan maliyet, bir eylemin gerçekleştirilmesi için gerekli malzeme, makina- ekipman ve işgücü masraflarını kapsar. olaylı maliyet,

Detaylı

A noktasında ki cisim uzaklaşırken de elektriksel kuvvetler iş yapacaktır.

A noktasında ki cisim uzaklaşırken de elektriksel kuvvetler iş yapacaktır. C) ELEKTRİKSEL POTNSİYEL ENERJİ: Şekil 1 eki +Q yükü, + yükünü Q. F k kuvveti ile iter. Bu neenle + yükünü sonsuzan ya a topraktan noktasına getirmek için elektriksel kuvvetlere karşı iş yapılır. Bu iş,

Detaylı

Deney 21 PID Denetleyici (I)

Deney 21 PID Denetleyici (I) Deney 21 PID Denetleyici (I) DENEYİN AMACI 1. Ziegler ve Nichols ayarlama kuralı I i kullanarak PID enetleyici parametrelerini belirlemek. 2. PID enetleyici parametrelerinin ince ayarını yapmak. GENEL

Detaylı

İktisada Giriş I. 17 Ekim 2016 II. Hafta

İktisada Giriş I. 17 Ekim 2016 II. Hafta İktisada Giriş I 17 Ekim 2016 II. Hafta Ordinalist Yaklaşım Fayda ölçülemez ancak kayıtsızlık eğrileri ve bütçe doğrusu yardımı ile sıralanabilir. Farksızlık eğrisi tüketiciye aynı fayda düzeyini sağlayan

Detaylı

Önceki bölümde bir f fonksiyonunun bir a noktasındaki tanım değeri kadar x

Önceki bölümde bir f fonksiyonunun bir a noktasındaki tanım değeri kadar x 3 TÜREV Önceki bölüme bir f fonksiyonunun bir a noktasınaki tanım eğeri kaar x bağımsız eğişkeni a noktasına yaklaşırken f nin avranışınına önemi vurgulanmış ve it kavramı tanıtılmıştı. Daha sonra it kavramınan

Detaylı

x 2$, X nın bir tahminidir. Bu durumda x ile X arasındaki farka bu örnek için örnekleme hatası x nın örnekleme hatasıdır. X = x - (örnekleme hatası)

x 2$, X nın bir tahminidir. Bu durumda x ile X arasındaki farka bu örnek için örnekleme hatası x nın örnekleme hatasıdır. X = x - (örnekleme hatası) 4 ÖRNEKLEME HATASI 4.1 Duyarlılık 4. Güveilirik 4.3 Örek hacmi ve uyarlılık arasıaki ilişki 4.4 Örek hacmi ve göreceli terimler ile uyarlılık arasıaki ilişki 4.5 Hata kareler ortalaması Örekte ele eile

Detaylı

2. HAFTA DERS NOTLARI İKTİSADİ MATEMATİK MİKRO EKONOMİK YAKLAŞIM. Yazan SAYIN SAN

2. HAFTA DERS NOTLARI İKTİSADİ MATEMATİK MİKRO EKONOMİK YAKLAŞIM. Yazan SAYIN SAN 2. HAFTA DERS NOTLARI İKTİSADİ MATEMATİK MİKRO EKONOMİK YAKLAŞIM Yazan SAYIN SAN SAN / İKTİSADİ MATEMATİK / 2 C.1.2. Piyasa Talep Fonksiyonu Bireysel talep fonksiyonlarının toplanması ile bir mala ait

Detaylı

11. SINIF SORU BANKASI

11. SINIF SORU BANKASI . SINIF SORU BANKASI. ÜNİTE: ELEKTRİK E MANYETİZMA. Konu TEST ÇÖZÜMLERİ Düzgün Elektrik Alan e Sığa TEST in Çözümleri. L Şekil II e, tan b E mg mg...( ) () e () bağıntılarının sağ taraflarını eşitlersek;

Detaylı

ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME HEDEF PROGRAMLAMA

ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME HEDEF PROGRAMLAMA ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME HEDEF PROGRAMLAMA KONU 10 Doç. Dr. Fazıl GÖKGÖZ 1 Genel Bilgiler Lineer programlama kapsamına tek bir amaç fonksiyonu uruma göre maksimize veya minimize eilmekteir. Ancak, gerçek

Detaylı

Tork ve Denge. Test 1 in Çözümleri

Tork ve Denge. Test 1 in Çözümleri 9 ork ve Denge est in Çözümleri M. Sistemlerin engee olması için toplam momentin (torkun) sıfır olması gerekir. Verilen üç şekil için enge koşulunu yazalım. F. br =. br F = Şekil II G =. +. +. =. 6 = 6

Detaylı

meydana gelen değişmedir. d. Ek bir işçi çalıştırıldığında sabit maliyetlerde e. Üretim ek bir birim arttığında toplam

meydana gelen değişmedir. d. Ek bir işçi çalıştırıldığında sabit maliyetlerde e. Üretim ek bir birim arttığında toplam A 1. Aşağıda verilen ifadelerden hangisi eş-ürün eğrisi ile ilgili değildir? a. Girdilerin pozitif marjinal fiziki ürüne sahip olması b. Girdilerin azalan marjinal fiziki ürüne sahip olması c. Girdilerin

Detaylı

Tablo 1 Fiyat Talep Miktarı Arz Miktarı A 0 200 0 B 0,10 160 0 C 0,20 120 40 D 0,30 80 80 E 0,40 40 120 F 0,50 0 160

Tablo 1 Fiyat Talep Miktarı Arz Miktarı A 0 200 0 B 0,10 160 0 C 0,20 120 40 D 0,30 80 80 E 0,40 40 120 F 0,50 0 160 İKTİSADA GİRİŞ-I ÇALIŞMA SORULARI-6 ESNEKLİK: ARZ TALEP ESNEKLİĞİ 1. Mavi Jeans, jean fiyatlarını 90TL den 75 TL ye indirdiğinde, satışlar 1000 birimden 1200 birime çıkmaktadır. Bu durumda Mavi Jeans talebinin

Detaylı

1. Yatırımın Faiz Esnekliği

1. Yatırımın Faiz Esnekliği DERS NOTU 08 YATIRIMIN FAİZ ESNEKLİĞİ, PARA VE MALİYE POLİTİKALARININ ETKİNLİKLERİ, TOPLAM TALEP (AD) EĞRİSİNİN ELDE EDİLİŞİ Bugünki dersin içeriği: 1. YATIRIMIN FAİZ ESNEKLİĞİ... 1 2. PARA VE MALİYE POLİTİKALARININ

Detaylı

Adnan GÖRÜR Duran dalga 1 / 21 DURAN DALGA

Adnan GÖRÜR Duran dalga 1 / 21 DURAN DALGA Anan GÖRÜR Duran alga 1 / 21 DURAN DAGA Uygulamalara, iletim hattı boyunca fazör voltaj veya akımının genliğini çizmek çok kolayır. Bunlara kısaca uran alga (DD) enir ve Kayıpsız Hat Kayıplı Hat V ( )

Detaylı

1. Kısa Dönemde Maliyetler

1. Kısa Dönemde Maliyetler DERS NOTU 05 MALİYET TEORİSİ: KISA VE UZUN DÖNEM Bugünki dersin işleniş planı: 1. Kısa Dönemde Maliyetler... 1 2. Kâr Maksimizasyonu (Bütün Piyasalar İçin)... 9 3. Kâr Maksimizasyonu (Tam Rekabet Piyasası

Detaylı

11. SINIF KONU ANLATIMLI. 2. ÜNİTE: ELEKTRİK VE MANYETİZMA 3. Konu DÜZGÜN ELEKTRİKSEL ALAN VE SIĞA ETKİNLİK VE TEST ÇÖZÜMLERİ

11. SINIF KONU ANLATIMLI. 2. ÜNİTE: ELEKTRİK VE MANYETİZMA 3. Konu DÜZGÜN ELEKTRİKSEL ALAN VE SIĞA ETKİNLİK VE TEST ÇÖZÜMLERİ . SINI ONU ANATIMI. ÜNİTE: EETRİ E MANYETİZMA. onu DÜZGÜN EETRİSE AAN E SIĞA ETİNİ E TEST ÇÖZÜMERİ Düzgün Elektriksel Alan ve Sığa. Ünite. onu A nın Çözümleri 4. E e mg. Birbirine paralel yerleştirilen

Detaylı

Bölüm 4 ve Bölüm 5. Not: Bir önceki derste Fiyat, Piyasa kavramları açıklanmıştı. Derste notlar alınmıştı. Sunum olarak hazırlanmadı.

Bölüm 4 ve Bölüm 5. Not: Bir önceki derste Fiyat, Piyasa kavramları açıklanmıştı. Derste notlar alınmıştı. Sunum olarak hazırlanmadı. Bölüm 4 ve Bölüm 5 Not: Bir önceki derste Fiyat, Piyasa kavramları açıklanmıştı. Derste notlar alınmıştı. Sunum olarak hazırlanmadı. Talep Piyasada satıcıların faaliyetleri arzı, alıcıların faaliyetleri

Detaylı

MİKRO İKTİSAT. Kariyermemur.com Sayfa 1

MİKRO İKTİSAT. Kariyermemur.com Sayfa 1 1. Aşağıdakilerden hangisi ekonomide belirtilen ihtiyaçların özelliklerinden biridir? A) İhtiyaçlar sabittir B) İhtiyaçlar birbirini tamamlayabilirler C) Subjektiftir D) Kesinlikle parayla ifade edilmelidirler

Detaylı

SAVAŞ YAYINLARI. Marjinal Dönüşüm = fırsat maliyeti. Sağa kayış: Ekonomi büyür Sola kayış : Ekonomi küçülür

SAVAŞ YAYINLARI. Marjinal Dönüşüm = fırsat maliyeti. Sağa kayış: Ekonomi büyür Sola kayış : Ekonomi küçülür y malı y malı (-) (+) x malı Üretim İmkanları Eğrisi Üretim İmkanları Eğrisi: Teknolo sabitken mevcut kaynaklar ile üretilebilecek maksimum mal miktarını gösterir. Üretim faktörlerineki artış sağa, azalış

Detaylı

4. HAFTA DERS NOTLARI İKTİSADİ MATEMATİK MİKRO EKONOMİK YAKLAŞIM. Yazan SAYIN SAN

4. HAFTA DERS NOTLARI İKTİSADİ MATEMATİK MİKRO EKONOMİK YAKLAŞIM. Yazan SAYIN SAN 4. HAFTA DERS NOTLARI İKTİSADİ MATEMATİK MİKRO EKONOMİK YAKLAŞIM Yazan SAYIN SAN SAN / İKTİSADİ MATEMATİK / 2 B.3.2. Taban Fiyat Uygulaması Devletin bir malın piyasasında oluşan denge fiyatına müdahalesi,

Detaylı

Mikro Final. ĐKTĐSAT BÖLÜMÜ MĐKROĐKTĐSAT 1 FĐNAL-SINAVI SORULARI Saat: 10:45

Mikro Final. ĐKTĐSAT BÖLÜMÜ MĐKROĐKTĐSAT 1 FĐNAL-SINAVI SORULARI Saat: 10:45 MERSĐN ÜNĐVERSĐTESĐ ĐKTĐSADĐ VE ĐDARĐ BĐLĐMLER FAKÜLTESĐ ĐKTĐSAT BÖLÜMÜ MĐKROĐKTĐSAT 1 FĐNAL-SINAVI SORULARI 21.01.2011 Saat: 10:45 Mikro1 2010 Final Çoktan Seçmeli Sorular Sorunun yanıtı olan veya cümleyi

Detaylı

SAY 203 MİKRO İKTİSAT

SAY 203 MİKRO İKTİSAT SAY 203 MİKRO İKTİSAT Esneklikler YRD. DOÇ. DR. EMRE ATILGAN SAY 203 MİKRO İKTİSAT - YRD. DOÇ. DR. EMRE ATILGAN 1 ESNEKLİKLER Talep Esneklikleri Talep esneklikleri: Bir malın talebinin talebi etkileyen

Detaylı

Kapasitans (Sığa) Paralel-Plaka Kondansatör, Örnek. Paralel-Plaka Kondansatör. Kondansatör uygulamaları Kamera flaşı BÖLÜM 26 SIĞA VE DİELEKTRİKLER

Kapasitans (Sığa) Paralel-Plaka Kondansatör, Örnek. Paralel-Plaka Kondansatör. Kondansatör uygulamaları Kamera flaşı BÖLÜM 26 SIĞA VE DİELEKTRİKLER BÖLÜM 6 SIĞ VE DİELEKTRİKLER Sığa nın tanımı Sığa nın hesaplanması Konansatörlerin bağlanması Yüklü konansatörlere epolanan enerji Dielektrikli konansatörler Problemler Kapasitans (Sığa) Konansatör çitli

Detaylı

Elektromanyetik Teori Bahar 2005-2006 Dönemi. MAXWELL DENKLEMLERİ VE ELEKTROMANYETİK DALGALAR Giriş

Elektromanyetik Teori Bahar 2005-2006 Dönemi. MAXWELL DENKLEMLERİ VE ELEKTROMANYETİK DALGALAR Giriş MAXWELL DENKLEMLERİ VE ELEKTROMANYETİK DALGALAR Giriş Teori alanınaki katkılarıyla 19. yüzyıl fiziğinin en büyük alarınan biri olan Maxwell in en önemli çalışması elektromanyetizma hakkınaır. Maxwell,

Detaylı

İstatistik ve Olasılık

İstatistik ve Olasılık İstatistik ve Olasılık KORELASYON ve REGRESYON ANALİZİ Doç. Dr. İrfan KAYMAZ Tanım Bir değişkenin değerinin diğer değişkendeki veya değişkenlerdeki değişimlere bağlı olarak nasıl etkilendiğinin istatistiksel

Detaylı

DEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ FEN ve MÜHENDİSLİK DERGİSİ Cilt: 4 Sayı: 1 sh. 19-35 Ocak 2002 LED İN DARBELİ AŞIRI AKIMDA BAZI DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ

DEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ FEN ve MÜHENDİSLİK DERGİSİ Cilt: 4 Sayı: 1 sh. 19-35 Ocak 2002 LED İN DARBELİ AŞIRI AKIMDA BAZI DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ DEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ FEN ve MÜHENDİSLİK DERGİSİ Cilt: 4 Sayı: 1 sh. 19-35 Ocak 00 LED İN DARBELİ AŞIRI AKIMDA BAZI DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ ÖZET/ABSTRACT (AN INVESTIGATION OF SOME BEHAVIORS OF

Detaylı

Elektriksel Alan ve Potansiyel. Test 1 in Çözümleri. Şekle göre E bileşke elektriksel alan açıortay doğrultusunda hareket ettiğine göre E 1. dir.

Elektriksel Alan ve Potansiyel. Test 1 in Çözümleri. Şekle göre E bileşke elektriksel alan açıortay doğrultusunda hareket ettiğine göre E 1. dir. 3 lektriksel lan ve Potansiyel 1 Test 1 in Çözümleri 1. 3. 1 30 30 1 3 Şekil inceleniğine noktasınaki elektriksel alanı oluşturan yük tek başına 3 ür. 1 ve yüklerinin noktasına oluşturukları elektriksel

Detaylı

IKTI 101 Ekim, 2012 Gazi Üniversitesi İktisat Bölümü DERS NOTU 02 PİYASA - TALEP VE ARZ KAVRAMLARI - PİYASA DENGESİ

IKTI 101 Ekim, 2012 Gazi Üniversitesi İktisat Bölümü DERS NOTU 02 PİYASA - TALEP VE ARZ KAVRAMLARI - PİYASA DENGESİ DERS NOTU 02 PİYASA - TALEP VE ARZ KAVRAMLARI - PİYASA DENGESİ Bugünki ersin işleniş planı: I. Piyasa ve Piyasa Çeşitleri... 1 1. Mal ve hizmet piyasaları... 1 2. Faktör Piyasaları... 2 II. Talep Kavramı...

Detaylı

Ünite. Optik. 1. Gölgeler 2. Düzlem Ayna 3. Küresel Ayna 4. Işığın Kırılması 5. Mercekler 6. Renkler

Ünite. Optik. 1. Gölgeler 2. Düzlem Ayna 3. Küresel Ayna 4. Işığın Kırılması 5. Mercekler 6. Renkler 6 Ünite Optik 1. Gölgeler. Düzlem Ayna 3. üresel Ayna 4. şığın ırılması 5. Mercekler 6. Renkler 1 Gölgeler ve Ayınlanma Test Çözümleri 3 Test 1'in Çözümleri 3. Güneş (3) 1. Paralel ışık emeti be- beyaz

Detaylı

Ünite. Optik. 1. Gölgeler 2. Düzlem Ayna 3. Küresel Ayna 4. Işığın Kırılması 5. Mercekler 6. Renkler

Ünite. Optik. 1. Gölgeler 2. Düzlem Ayna 3. Küresel Ayna 4. Işığın Kırılması 5. Mercekler 6. Renkler 6 Ünite Optik 1. Gölgeler. Düzlem Ayna 3. üresel Ayna 4. şığın ırılması 5. Mercekler 6. Renkler 1 Gölgeler ve Ayınlanma Test Çözümleri 3 Test 1'in Çözümleri 3. Güneş (3) 1. Paralel ışık emeti be- beyaz

Detaylı

Bilinen Türevlerden Yeni Türevler Elde Etmek. Polinomların ve. Üstel Fonksiyonların Türevleri. Çarpım Kuralı f ve g türevlenebilir ise,

Bilinen Türevlerden Yeni Türevler Elde Etmek. Polinomların ve. Üstel Fonksiyonların Türevleri. Çarpım Kuralı f ve g türevlenebilir ise, Bilinen Türevleren Yeni Türevler Ele Etmek Bilinen Türevleren Yeni Türevler Ele Etmek Sabitle Çarpım Kuralı c bir sabit ve f türevlenebilir bir fonksiyonsa, x [cf(x)] = c x f(x) ir. Toplam-Fark Kuralı

Detaylı

MEKANİK TESİSATTA EKONOMİK YALITIM KALINLIĞI

MEKANİK TESİSATTA EKONOMİK YALITIM KALINLIĞI _ 07 MEKANİK TESİSATTA EKONOMİK YALITIM KALINLIĞI Mustafa ÖZDEMİR İ. Cem PARMAKSIZOĞLU ÖZET Önceki çalışmamıza, ekonomik analizin tanımları, maliyetlerin bulunmasına yönelik veriler ve ekonomik analiz

Detaylı

BRİNELL SERTLİK YÖNTEMİ

BRİNELL SERTLİK YÖNTEMİ www.muhenisiz.net 1 BRİNELL SERTLİK YÖNTEMİ Belli çaptaki sert bir bilya malzeme yüzeyine belli bir yükü uygulanarak 30 saniye süre ile bastırılır. Deneye uygulanan yükün meyana gelen izin alana bölünmesiyle

Detaylı

İÇİNDEKİLER. Önsöz... iii. KİTABIN KULLANIMINA İLİŞKİN BAZI NOTLAR ve KURUM SINAVLARINA İLİŞKİN UYARILAR... 1 BİRİNCİ BÖLÜM İKTİSATIN TEMELLERİ

İÇİNDEKİLER. Önsöz... iii. KİTABIN KULLANIMINA İLİŞKİN BAZI NOTLAR ve KURUM SINAVLARINA İLİŞKİN UYARILAR... 1 BİRİNCİ BÖLÜM İKTİSATIN TEMELLERİ İÇİNDEKİLER Önsöz... iii KİTABIN KULLANIMINA İLİŞKİN BAZI NOTLAR ve KURUM SINAVLARINA İLİŞKİN UYARILAR... 1 BİRİNCİ BÖLÜM İKTİSATIN TEMELLERİ 1. İKTİSATIN TEMELLERİ... 9 1.1. İKTİSADIN TANIMI... 9 1.2.

Detaylı

BÖLÜM TALEP 1.Talep Tanımı

BÖLÜM TALEP 1.Talep Tanımı BÖLÜM TALEP Bir ekonomide, tam kullanım, etkin kullanım ve ekonomik büyüme hedeflerine, piyasa ekonomisi diğer bir ifade ile fiyat mekanizmasıyla ulaşılmaktadır. Hangi mallar, ne miktarda, kimler için,

Detaylı

Bölüm 2 YAPI BİLEŞENLERİNDE ISI VE BUHAR GEÇİŞİ

Bölüm 2 YAPI BİLEŞENLERİNDE ISI VE BUHAR GEÇİŞİ ME40- Isıtma ve Havalanırma Bahar, 07 Bölüm YAPI BİLEŞENLERİNDE ISI VE BUHAR GEÇİŞİ Ceyhun Yılmaz Afyon Kocatepe Üniversitesi eknoloji Fakültesi Makine Mühenisliği Bölümü YAPI Yapıyı oluşturan uvar, pencere,

Detaylı

f (a+h) f (a) h + f(a)

f (a+h) f (a) h + f(a) DERS 7 Marjinal Analiz 7.. Marjinal Değerler. f fonksiyonunun (a, f(a noktasınaki teğetinin eğiminin f (a ve teğetin enkleminin e y f (a ( a + f(a oluğunu biliyoruz. a ya yakın bir a+h eğeri için f (a+h

Detaylı

MİKRO İKTİSAT 1. Aşağıdakilerden hangisi ekonomide belirtilen ihtiyaçların özelliklerinden biridir? A) İhtiyaçlar sabittir B) İhtiyaçlar birbirini

MİKRO İKTİSAT 1. Aşağıdakilerden hangisi ekonomide belirtilen ihtiyaçların özelliklerinden biridir? A) İhtiyaçlar sabittir B) İhtiyaçlar birbirini MİKRO İKTİSAT 1. Aşağıdakilerden hangisi ekonomide belirtilen ihtiyaçların özelliklerinden biridir? A) İhtiyaçlar sabittir B) İhtiyaçlar birbirini tamamlayabilirler C) Subjektiftir D) Kesinlikle parayla

Detaylı

8. DERS: IS/LM MODELİ

8. DERS: IS/LM MODELİ 8. DERS: IS/LM MODELİ 1 Mal Piyasası ve Para Piyasası...2 2. Faiz Oranı, Yatırım ve IS Eğrisi...2 A.IS eğrisi nin özellikleri:...3 B.Maliye Politikası IS Eğrisini Nasıl Kaydırır?...5 3. Para Piyasası ve

Detaylı

Kesikli Üniform Dağılımı

Kesikli Üniform Dağılımı KESİKLİ ŞANS DEĞİŞKENLERİNİN OLASILIK DAĞILIMLARI Kesikli Üniform Dağılımı Bernoulli Dağılımı Binom Dağılımı Negatif Binom Dağılımı Geometrik Dağılım Hipergeometrik Dağılım Poisson Dağılımı Kesikli Üniform

Detaylı

KPSS SORU BANKASI İKTİSAT YENİ. Pegem. Pegem Pegem Pegem Pegem. Pegem. Pegem Pegem. Pegem. Pegem

KPSS SORU BANKASI İKTİSAT YENİ. Pegem. Pegem Pegem Pegem Pegem. Pegem. Pegem Pegem. Pegem. Pegem A GRUBU KADROLAR İÇİN KPSS SORU BANKASI İKTİSAT YENİ Komisyon KPSS İKTİSAT Çek Kopar Soru Bankası ISBN 978-605-364-208-4 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarına aittir. 2011, Akademi Bu kitabın

Detaylı

BÖLÜM - 2 DEPREM ETKİSİNDEKİ BİNALARIN TASARIM İLKELERİ (GENEL BAKIŞ)

BÖLÜM - 2 DEPREM ETKİSİNDEKİ BİNALARIN TASARIM İLKELERİ (GENEL BAKIŞ) BÖLÜM - 2 DEPREM ETKİSİNDEKİ BİNALARIN TASARIM İLKELERİ (GENEL BAKIŞ) TASARIM DEPREMİ Binaların tasarımı kullanım sınıfına göre farklı eprem tehlike seviyeleri için yapılır. Spektral olarak ifae eilen

Detaylı

BÖLÜM I. Tam sayılarda Bölünebilme

BÖLÜM I. Tam sayılarda Bölünebilme BÖLÜM I Tam sayılara Bölünebilme Teorem 1.1 (Bölme algoritması) b > 0 olmak üzere, verilen a ve b tam sayıları için a = qb + r, 0 r < b (1) olacak şekile bir ve bir tek q, r Z çifti varır. İspat: 1. İlk

Detaylı

[AI= Aggregate Income (Toplam Gelir); AE: Aggregate Expenditure (Toplam Harcama)]

[AI= Aggregate Income (Toplam Gelir); AE: Aggregate Expenditure (Toplam Harcama)] 88 BÖLÜM 5: TOPLAM GELİR-TOPLAM HARCAMA MODELİ (KEYNESYEN MODEL) Bölüm 4 te Toplam Talep-Toplam Arz modelini (AD-AS modeli) inceledik. Bölüm 5 te ise Toplam Gelir-Toplam Harcama modelini (AI-AE modeli)

Detaylı

TRANSMİSYON CIVATALARI

TRANSMİSYON CIVATALARI TRANSMİSYON CIVATALARI Kuvvet veya hareket iletimine kullanılan via mekanizmalarına transmisyon cıvataları enir. Yük altına sıkılan cıvatalar, çektirme cıvata mekanizmaları veya sık sık çözülüp bağlanan

Detaylı

Selçuk Üniversitesi 26 Aralık, 2013 Beyşehir Turizm Fakültesi-Konaklama İşletmeciliği Genel Ekonomi Dr. Alper Sönmez. Soru Seti 3

Selçuk Üniversitesi 26 Aralık, 2013 Beyşehir Turizm Fakültesi-Konaklama İşletmeciliği Genel Ekonomi Dr. Alper Sönmez. Soru Seti 3 Soru Seti 3 1) Q D = 100 2P talep denklemi ve Q S = P 20 arz denklemi verilmiştir. Üretici ve tüketici rantlarını hesaplayınız. Cevap: Öncelikle arz ve talep denklemlerini eşitleyerek denge fiyat ve miktarı

Detaylı

KONTROLÜ. Marmara Üniversitesi Makina Mühendisliği Bölümü Göztepe Kampüsü Kadıköy-İSTANBUL

KONTROLÜ. Marmara Üniversitesi Makina Mühendisliği Bölümü Göztepe Kampüsü Kadıköy-İSTANBUL 10.ULUSAL MAKİNE TEORİSİ SEMPOZYUMU Selçuk Üniversitesi, Konya, Eylül 2001 İKİ SERBESTLİK DERECELİ KARTEZYEN ROBOT KOLU İLE TEMAS YÜZEYİ ARASINDA, HAREKET ESNASINDA OLUŞAN KUVVETLERİN SİMÜLASYONU VE Özet

Detaylı

DERS 7. Türev Hesabı ve Bazı Uygulamalar II

DERS 7. Türev Hesabı ve Bazı Uygulamalar II DERS 7 Türv Hsabı v Bazı Uygulamalar II Bu rst bilşk fonksiyonlarının türvi il ilgili zincir kuralını, üstl v logaritmik fonksiyonların türvlrini, ortalama v marjinal ortalama ğrlri; rsin sonuna oğru,

Detaylı

Mikro1 ĐKTĐSAT BÖLÜMÜ MĐKROĐKTĐSAT 1 DERSĐ ARA-SINAV SORULARI 08.11.2010 ID: B

Mikro1 ĐKTĐSAT BÖLÜMÜ MĐKROĐKTĐSAT 1 DERSĐ ARA-SINAV SORULARI 08.11.2010 ID: B MERSĐN ÜNĐVERSĐTESĐ ĐKTĐSADĐ VE ĐDARĐ BĐLĐMLER FAKÜLTESĐ ĐKTĐSAT BÖLÜMÜ MĐKROĐKTĐSAT 1 DERSĐ ARA-SINAV SORULARI 08.11.2010 ID: B Mikro1 Çoktan Seçmeli Sorular Sorunun yanıtı olan veya cümleyi en iyi şekilde

Detaylı

YÜKSEK GERİLİM TESİSLERİNDE KULLANILAN YALITKAN YAĞLARIN DELİNME DAYANIMI ANALİZİ

YÜKSEK GERİLİM TESİSLERİNDE KULLANILAN YALITKAN YAĞLARIN DELİNME DAYANIMI ANALİZİ YÜKSEK GERİLİM TESİSLERİNDE KULLANILAN YALITKAN YAĞLARIN DELİNME DAYANIMI ANALİZİ Celal KOCATEPE, Oktay ARIKAN, Eyüp TASLAK, C. Faıl KUMRU Yılız Teknik Üniversitesi, Elektrik-Elektronik Fakültesi, Elektrik

Detaylı

S7 300 İLE PROFIBUS ÜZERİNDEN SİSTEMİN GERÇEK ZAMANLI PID KATSAYILARININ BULUNARAK PID İLE KONTROLÜ

S7 300 İLE PROFIBUS ÜZERİNDEN SİSTEMİN GERÇEK ZAMANLI PID KATSAYILARININ BULUNARAK PID İLE KONTROLÜ S7 3 İLE PROFIBUS ÜZERİNDEN SİSEMİN GERÇEK ZAMANLI PID KASAYILARININ BULUNARAK PID İLE KONROLÜ Ali Uğur Ağlar, Sıtkı Öztürk, Melih Kunan 3, Elektronik ve Haberleşme Mühenisliği Bölümü Koaeli Üniversitesi,

Detaylı

VİDA DİŞİNİN VERİMİ. M. Belevi ve C. Koçhan

VİDA DİŞİNİN VERİMİ. M. Belevi ve C. Koçhan VİDA DİŞİNİN VERİMİ M. Belevi ve C. Koçan 1. DENEYİN AMACI: Deneyin amacı kare ve üçgen profilli viaların verimlerini belirlemektir. Biliniği gibi Metrik veya Witwort vialar bağlama amacı için uygun iken

Detaylı

ÇALIŞMA SORULARI. S a y f a 1 / 6

ÇALIŞMA SORULARI. S a y f a 1 / 6 1. LM eğrisini oluşturan noktalar neyi ifade etmektedir? LM eğrisinin nasıl elde edildiğini grafik yardımıyla açıklayınız. 2. Para talebinin gelir esnekliği artarsa LM eğrisi nasıl değişir? Grafik yardımıyla

Detaylı

2016 YILI I.DÖNEM AKTÜERLİK SINAVLARI EKONOMİ

2016 YILI I.DÖNEM AKTÜERLİK SINAVLARI EKONOMİ SORU 1: Aşağıdakilerden hangisi/hangileri tüm dünyada görülen artan işsizlik oranını açıklamaktadır? I. İşsizlik yardımı miktarının arttırılması II. Sendikalaşma oranında azalma III. İşgücü piyasında etkin

Detaylı

HEDEF PROGRAMLAMA. Hedef programlama yaklaşımında, sistemlerin birden fazla ve genellikle birbiriyle çatışan hedeflerinin olması durumu söz konusudur.

HEDEF PROGRAMLAMA. Hedef programlama yaklaşımında, sistemlerin birden fazla ve genellikle birbiriyle çatışan hedeflerinin olması durumu söz konusudur. HEDEF PROGRAMLAMA Doç. Dr. İhsan KAYA YTU Enüstri Mühenisliği Bölümü Heef Programlama Heef programlama yaklaşımına, sistemlerin biren fazla ve genellikle birbiriyle çatışan heeflerinin olması urumu söz

Detaylı

FİYAT MEKANİZMASI: TALEP, ARZ VE FİYAT

FİYAT MEKANİZMASI: TALEP, ARZ VE FİYAT FİYAT MEKANİZMASI: TALEP, ARZ VE FİYAT TALEP Bir ekonomide bütün tüketicilerin belli bir zaman içinde satın almayı planladıkları mal veya hizmet miktarına talep edilen miktar denir. Bu tanımda, belirli

Detaylı

TEST 20-1 KONU KONDANSATÖRLER. Çözümlerİ ÇÖZÜMLERİ. 1. C = e 0 d. 2. q = C.V dır. C = e 0 d. 3. Araya yalıtkan bir madde koymak C yi artırır.

TEST 20-1 KONU KONDANSATÖRLER. Çözümlerİ ÇÖZÜMLERİ. 1. C = e 0 d. 2. q = C.V dır. C = e 0 d. 3. Araya yalıtkan bir madde koymak C yi artırır. KOU 0 KOSÖRLR Çözümler. e 0 S 0- ÇÖÜMLR (Sığa saece levhaların yüzey alanı, araaki uzaklık ve yalıtkanlık katsayısına bağlıır.) P: 5. 6 3 u tür soruları potansiyel ağıtarak çözelim. Potansiyel seri konansatörlere

Detaylı

MIT Açık Ders Malzemeleri Fizikokimya II 2008 Bahar

MIT Açık Ders Malzemeleri Fizikokimya II 2008 Bahar MIT Açık Ders Malzemeleri http://ocw.mit.eu 5.62 Fizikokimya II 2008 Bahar Bu materyalleren alıntı yapmak veya Kullanım Şartları hakkına bilgi almak için http://ocw.mit.eu/terms ve http://tuba.acikers.org.tr

Detaylı

İKTİSAT. İktisata Giriş Test Dolmuş ile otobüs aşağıdaki mal türlerinden

İKTİSAT. İktisata Giriş Test Dolmuş ile otobüs aşağıdaki mal türlerinden İktisata Giriş Test - 1 1. Doğada insan ihtiyaçlarına oranla kıt olan elde etmek için çaba sarf edilen ve fiyatı olan mallara ne ad verilir? A) Serbest mallar B) İktisadi mallar C) Nihai mallar D) Üretici

Detaylı

GEMİ STABİLİTESİ. Başlangıç Stabilitesi (GM) Statik Stabilite (GZ-ø eğrisi) Dinamik Stabilite (GZ-ø eğrisi altında kalan alan )

GEMİ STABİLİTESİ. Başlangıç Stabilitesi (GM) Statik Stabilite (GZ-ø eğrisi) Dinamik Stabilite (GZ-ø eğrisi altında kalan alan ) Eİ STAİLİTESİ Hasarsız emi Stabilitesi aşlangıç Stabilitesi () Statik Stabilite (Z-ø eğrisi) Dinamik Stabilite (Z-ø eğrisi altına kalan alan ) Yüzen Cisimlerin Dengesi ve aşlangıç Stabilitesi emiye herhangi

Detaylı

SORU SETİ 7 IS-LM MODELİ

SORU SETİ 7 IS-LM MODELİ SORU SETİ 7 IS-LM MODELİ Problem 1 (KMS-2001) Marjinal tüketim eğiliminin düşük olması aşağıdakilerden hangisini gösterir? A) LM eğrisinin göreli olarak yatık olduğunu B) LM eğrisinin göreli olarak dik

Detaylı

AYARLI KÜTLE SÖNÜMLEYİCİLERİN ÜÇ KATLI YAPI MODELİNİN SİSMİK VE HARMONİK DAVRANIŞINA ETKİLERİ

AYARLI KÜTLE SÖNÜMLEYİCİLERİN ÜÇ KATLI YAPI MODELİNİN SİSMİK VE HARMONİK DAVRANIŞINA ETKİLERİ ÖZET: AYARLI KÜTLE SÖNÜMLEYİCİLERİN ÜÇ KATLI YAPI MODELİNİN SİSMİK VE HARMONİK DAVRANIŞINA ETKİLERİ H. Çetin 1, E. Ayın ve B. Öztürk 1 Yüksek İnşaat Mühenisi, Nevşehir Yarımcı Doçent Doktor, İnşaat Müh.

Detaylı

2018/1. Dönem Deneme Sınavı.

2018/1. Dönem Deneme Sınavı. 1. Aşağıdakilerden hangisi mikro ekonominin konuları arasında yer almamaktadır? A) Tüketici maksimizasyonu B) Faktör piyasası C) Firma maliyetleri D) İşsizlik E) Üretici dengesi 2. Firmanın üretim miktarı

Detaylı

Ders içeriği (5. Hafta)

Ders içeriği (5. Hafta) 5. Elastikiyet 5.1 Elastikiyet kavramı 5.1.1. Talebin Fiyat elastikiyeti 5.1.2. Arz elastikiyeti 5.2. Arz ve taleple ilgili bazı analizler 5.2.1. Tüketici ve üretici rantı 5.2.2. Örümcek ağı kuramı 5.2.3.

Detaylı

1. HAFTA DERS NOTLARI İKTİSADİ MATEMATİK MİKRO EKONOMİK YAKLAŞIM. Yazan SAYIN SAN

1. HAFTA DERS NOTLARI İKTİSADİ MATEMATİK MİKRO EKONOMİK YAKLAŞIM. Yazan SAYIN SAN . HAFTA DERS NOTLARI İKTİSADİ MATEMATİK MİKRO EKONOMİK YAKLAŞIM Yazan SAYIN SAN SAN / İKTİSADİ MATEMATİK / BÖLÜM TEK DEĞĠġKENLĠ FONKSĠYONEL ĠLĠġKĠ A. DÜZ DOĞRU Düz bir doğrunun tanımlamasında kullanılan

Detaylı

Şirket Borçlarını Değerlemede Opsiyon Fiyatlandırma Teorisinin Kullanımı: Yapısal Yaklaşım

Şirket Borçlarını Değerlemede Opsiyon Fiyatlandırma Teorisinin Kullanımı: Yapısal Yaklaşım Şirket Borçlarını Değerlemee Opsiyon Fiyatlanırma Teorisinin Kullanımı: Yapısal Yaklaşım Dr. Ahmet AKIN Fatih Üniversitesi, İİBF Özet Şirketler, borçlanıkları zaman faiz öemesine bulunmayı ve borcun anaparasını

Detaylı

ATÖLYE BİLGİSİ SIVI BASINCI

ATÖLYE BİLGİSİ SIVI BASINCI ATÖYE BİGİSİ SIVI BASINCI Sıvılar ağırlıklarınan olayı bulunukları kabın saece tabanına eğil, kabın yüzeyinin er yerine ve içineki cisimlerin er yerine bir kuvvet uygular. Uygulaığı bu kuvvet etkisi ile

Detaylı

Türev Uygulamaları ÜNİTE. Amaçlar. İçindekiler. Yazar Prof.Dr. Vakıf CAFEROV

Türev Uygulamaları ÜNİTE. Amaçlar. İçindekiler. Yazar Prof.Dr. Vakıf CAFEROV Türev Uygulamaları Yazar Prof.Dr. Vakıf CAFEROV ÜNİTE 10 Amaçlar Bu üniteyi çalıştıktan sonra; türev kavramı yardımı ile fonksiyonun monotonluğunu, ekstremum noktalarını, konvekslik ve konkavlığını, büküm

Detaylı

SAY 203 MİKRO İKTİSAT

SAY 203 MİKRO İKTİSAT SAY 203 MİKRO İKTİSAT Piyasa Dengesi YRD. DOÇ. DR. EMRE ATILGAN SAY 203 MİKRO İKTİSAT - YRD. DOÇ. DR. EMRE ATILGAN 1 PİYASA DENGESİ Bu bölümde piyasa kavramı, piyasa türleri ve piyasa mekanizmasının işleyişi

Detaylı

NOKTANIN İZ DÜŞÜMÜ VE İŞARETLEME

NOKTANIN İZ DÜŞÜMÜ VE İŞARETLEME r. oç. r. Musa Galip ÖZK NOKTNIN İZ ÜŞÜMÜ VE İŞRETLEME Herhangi ir cismin tasarlanması veya çizilmiş resminin okunması, ununla ilişkili noktalara ait görünüşlerin analiz eilmesi ile sağlanır. İki noktaan

Detaylı

2009 S 4200-1. Değeri zamanın belirli bir anında ölçülen değişkene ne ad verilir? ) Stok değişken B) içsel değişken C) kım değişken D) Dışsal değişken E) Fonksiyonel değişken iktist TEORisi 5. Yatay eksende

Detaylı

eğim Örnek: Koordinat sisteminde bulunan AB doğru parçasının

eğim Örnek: Koordinat sisteminde bulunan AB doğru parçasının eğim Doğrunun eğimi Eğim konusunu koordinat sistemine ve doğrunun eğimine taşımadan önce kareli zemindeki doğru parçalarının eğimini bulmaya çalışalım. Koordinat sisteminde bulunan AB doğru parçasının

Detaylı

Üretim Girdilerinin lması

Üretim Girdilerinin lması Üretim Girdilerinin Fiyatlandırılmas lması 2 Tam Rekabet Piyasasında Girdi Talebi Tek Değişken Girdi Durumu İlk olarak firmanın tek girdisinin işgücü () olduğu durumu inceleyelim. Değişken üretim girdisi

Detaylı

DEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ FEN VE MÜHENDİSLİK DERGİSİ Cilt: 8 Sayı: 3 s. 51-64 Ekim 2006 ÇAPRAZ TASARIMIN KLİNİK ARAŞTIRMALARDA UYGULANMASI

DEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ FEN VE MÜHENDİSLİK DERGİSİ Cilt: 8 Sayı: 3 s. 51-64 Ekim 2006 ÇAPRAZ TASARIMIN KLİNİK ARAŞTIRMALARDA UYGULANMASI DEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ FEN VE MÜHENDİSLİK DERGİSİ Cilt: 8 Sayı: 3 s 5 64 Ekim 006 ÇAPRAZ TASARIMIN KLİNİK ARAŞTIRMALARDA UYGULANMASI (APPLICATION OF CROSSOVER DESIGN IN CLINICAL RESEARCHES) Özgür ARMANERİ*,

Detaylı

Chapter 9. Ticaret Politikasının Araçları. Slides prepared by Thomas Bishop. Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved.

Chapter 9. Ticaret Politikasının Araçları. Slides prepared by Thomas Bishop. Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. Chapter 9 Ticaret Politikasının Araçları Slides prepared by Thomas Bishop Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. Önizleme Gümrük tarifesinin tek bir sektördeki kısmi denge analizi:

Detaylı

TEST 22-1 KONU ELEKTROMANYETİK KUVVET. Çözümlerİ ÇÖZÜMLERİ

TEST 22-1 KONU ELEKTROMANYETİK KUVVET. Çözümlerİ ÇÖZÜMLERİ OU LTROMT UVVT Çözümler TST - ÇÖÜMLR 4.. L M i i i i Telleren geçen akımlar aynı yönlü ise teller birbirini çeker. ki i k i = = ( - L arası kuvvet) 4i = (L - M arası kuvvet) net = ileşke kuvvet ye zıt

Detaylı

Komisyon İKTİSAT ÇEK KOPAR YAPRAK TESTİ ISBN 978-605-364-577-1. Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.

Komisyon İKTİSAT ÇEK KOPAR YAPRAK TESTİ ISBN 978-605-364-577-1. Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. Komisyon İKTİSAT ÇEK KOPAR YAPRAK TESTİ ISBN 978-605-364-577-1 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. 2014 Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları Pegem Akademi

Detaylı

ELEKTRİK MÜHENDİSLİĞİ

ELEKTRİK MÜHENDİSLİĞİ ELEKTRİK MÜHENDİSLİĞİ MECMUASI Yıl: 2 - Sayı: 7-8 Mayıs - Haziran 958 Senkron makinalara statik stabilite sınırının hususi tertiplerle arttırılması imkânları Muzaffer CANAY Doç. Y. Müh. Bu yazıa senkron

Detaylı

Sabit Bağlama Gövde Hesabı

Sabit Bağlama Gövde Hesabı Sabit Bağlama Göve Hesabı Statik Profil Etki Een Kuvvetler Esas Kuvvetler : hirostatik kuvvet (en yüksek kabarma seviyesine), bağlamanın keni ağırlığı, taban su basıncı Tali Kuvvetler : eprem kuvveti,

Detaylı

BAHAR DÖNEMİ MAKRO İKTİSAT 2 DERSİ KISA SINAV SORU VE CEVAPLARI

BAHAR DÖNEMİ MAKRO İKTİSAT 2 DERSİ KISA SINAV SORU VE CEVAPLARI 2015-2016 BAHAR DÖNEMİ MAKRO İKTİSAT 2 DERSİ KISA SINAV SORU VE CEVAPLARI 1. Toplam Talep (AD) doğrusunun eğimi hangi faktörler tarafından ve nasıl belirlenmektedir? Açıklayınız. (07.03.2016; 09.00) 2.

Detaylı

BİRİNCİ SEVİYE ÖRNEK SORULARI EKONOMİ

BİRİNCİ SEVİYE ÖRNEK SORULARI EKONOMİ BİRİNCİ SEVİYE ÖRNEK SORULARI EKONOMİ SORU 1: Tam rekabet ortamında faaliyet gösteren bir firmanın kısa dönem toplam maliyet fonksiyonu; STC = 5Q 2 + 5Q + 10 dur. Bu firma tarafından piyasaya sürülen ürünün

Detaylı

Ünite 3. Ana Ekonomik Sorunlar Ve Ekonomik Düzen. Büro Yönetimleri Ve Yönetim Asistanlığı Önlisans Programaı EKONOMİ. Ögr. Öğr.

Ünite 3. Ana Ekonomik Sorunlar Ve Ekonomik Düzen. Büro Yönetimleri Ve Yönetim Asistanlığı Önlisans Programaı EKONOMİ. Ögr. Öğr. Ana Ekonomik Sorunlar Ve Ekonomik Düzen Ünite 3 Büro Yönetimleri Ve Yönetim Asistanlığı Önlisans Programaı EKONOMİ Ögr. Öğr. Sinan EMİRZEOĞLU 1 Ünite 3 EKONOMI Ögr. Öğr. Sinan EMİRZEOĞLU İçindekiler 3.1.

Detaylı

Orta Vadede (Dönemde) Piyasa Dengesi:

Orta Vadede (Dönemde) Piyasa Dengesi: .E.. Orta Vadede (Dönemde) iyasa Dengesi: S e D n öyle bir dengede denge şartı noktasında gerçekleşmektedir. Üretim kadar piyasa fiyat düzeyi ise seviyesinde gerçekleşmektedir. Olaya S eğrisi açısında

Detaylı

İKT 207: Mikro iktisat. Faktör Piyasaları

İKT 207: Mikro iktisat. Faktör Piyasaları İKT 207: Mikro iktisat Faktör Piyasaları Tartışılacak Konular Tam Rekabetçi Faktör Piyasaları Tam Rekabetçi Faktör Piyasalarında Denge Monopson Gücünün Olduğu Faktör Piyasaları Monopol Gücünün Olduğu Faktör

Detaylı

14 Ekim 2012. Ders Kitabı: Introductory Econometrics: A Modern Approach (2nd ed.) J. Wooldridge. 1 Yıldız Teknik Üniversitesi

14 Ekim 2012. Ders Kitabı: Introductory Econometrics: A Modern Approach (2nd ed.) J. Wooldridge. 1 Yıldız Teknik Üniversitesi ÇOK DEĞİŞKENLİ REGRESYON ANALİZİ: ÇIKARSAMA Hüseyin Taştan 1 1 Yıldız Teknik Üniversitesi İktisat Bölümü Ders Kitabı: Introductory Econometrics: A Modern Approach (2nd ed.) J. Wooldridge 14 Ekim 2012 Ekonometri

Detaylı

A. IS LM ANALİZİ A.1. IS

A. IS LM ANALİZİ A.1. IS A. ANALZ A.. Analizi (Mal Piyasası) (Investment aving) (atırım Tasarruf) Eğrisi, faiz oranları ile gelir düzeyi arasındaki ilişkiyi gösterir. Analizin bu kısmında yatırımları I = I bi olarak ifade edeceğiz.

Detaylı

Ekonomi. Doç.Dr.Tufan BAL. 3.Bölüm: Fiyat Mekanizması: Talep, Arz ve Fiyat

Ekonomi. Doç.Dr.Tufan BAL. 3.Bölüm: Fiyat Mekanizması: Talep, Arz ve Fiyat Ekonomi 3.Bölüm: Fiyat Mekanizması: Talep, Arz ve Fiyat Doç.Dr.Tufan BAL Not:Bu sunun hazırlanmasında büyük oranda Prof.Dr.Tümay ERTEK in Temel Ekonomi kitabından faydalanılmıştır. 2 Fiyat Mekanizması:Talep,

Detaylı