Elektronik-I Laboratuvarı 1. Deney Raporu. Figure 1: Diyot

Transkript

1 ElektronikI Laboratuvarı 1. Deney Raporu AdıSoyadı: İmza: Grup No: 1 Diyot Diyot,Silisyum ve Germanyum gibi yarıiletken malzemelerden yapılmış olan aktif devre elemanıdır. İki adet bağlantı ucu vardır. Bu uçlardan biri anot diğeri de katot olarak adlandırılır. Genellikle diyodun katot ucunu belirlemek için şekil.1 de gözüktüğü bir işaret bandı konulmuştur. Anot D i Katot Figure 1: Diyot Diyot tek yönde iletir ve iletim anottan katoda doğrudur. Diyodun bu özelliğinden birçok uygulamada yararlanılmaktadır. Bir diyot anot ucu pozitif olacak şekilde bağlandığında iletim kutupludur. Diyot sadece iletimde kutuplu olduğunda iletimdedir. Diyodun katot ucu pozitife gelecek şekilde, ters yönde bağlandığında, buna tıkamada kutuplu denir. Bu durumunda iletim üzerinden akım geçirmez. Diyot Testi Multimetrelerin bir çoğunda diyot test özelliği bulunur. Bu özellik, bir diyodun iletim yönü gerilim düşümünün ölçülmesini sağlar. Diyot test konumunda iken ölçü aletinin problarından negatif olanı (siyah) diyodun katot ve pozitif olanı (kırmızı) anot ucuna bağlanır. İyi bir diyot için okunan değer 700mV civarındadır. Bu değer farklı tür diyotlar için farklılık gösterebilir. Okunan değer 400 mv ile 900 mv arasında olması diyodun sağlam olduğunu gösterir. Bu değerlerin dışındaki bir değer diyodun arızalı olduğunu gösterir. Diyodun bağlantılarını ters çevirip ölçüm yapıldığında, okunan değer diyodun tıkamada kutuplandığında iletmediğinin gösteren sıfır veya eşdeğeri (ölçü aletine bağlı olarak) olmalıdır. 1. Kısım: Ölçü aleti yardımıyla diyotların sağlamlığını kontrol ediniz. Gerilim Sağlamlık Diyot1 Diyot2 Diyot3 Diyot bağlantılarını ters çeviriniz. Gerilim Diyot1 Diyot2 Diyot3 1

2 2 Diyot Karakteristiği Piyasada ticari amaçlı kullanılan diyotlar genellikle Germanyum ve Silisyum yapılıdır. Diyot ileri (iletim) yönünde kutuplandığında çok küçük, ters yönünde kutuplandığında ise çok büyük direnç değeri gösterir. Diyot ters yönde kutuplandığı zaman belirli bir değere kadar çok düşük düzeyde akım geçirir. Belirli bir değerden sonra ters yönde akım akıtmaya başlar. Bu değer diyotun bozulma değeridir. İletim yönünde kutuplandığı zaman diyot, belirli bir eşik seviyesine kadar çok az akım akıtmaktadır. Eşik seviyesi Si için 0.7 V, Ge için 0.3 V civarındadır. GESİ diyotlarının karakteristik eğrileri şekil.2 de gözükmektedir. Figure 2: GESİ Diyot Karakteristikleri 2. Kısım: Belirtilen devreyi kurup tablo.1 deki değerlere göre ölçüm yapınız. 100Ω V D i D Figure 3: Diyot Karakteristik Ölçüm Devresi V D i D V D i D Table 1: Diyot Ölçüm Değerleri 2

3 Soru:Tablo.1 deki ölçüm değerlerine göre (x ekseni)/i D (y ekseni) grafiğini çiziniz. Soru: Diyodun çalışma bölgelerini grafik üzerinde göstererek detaylı olarak açıklayınız. 3

4 3 Zener Diyot Zener diyot PN birleşmesinin zener gerilim bölgesinden faydalanılarak oluşturulmuş diyottur.ters polarmalı olarak devreye bağlanırlar. Diyot zener gerilimine kadar yalıtkan bu gerilim değeri aşıldıktan sonra iletken olur. Zener diyotlar katkılama düzeyleri değiştirilerek farklı gerilim değerlerinde imal edilirler. Anot Zener i Katot Figure 4: Zener Diyot 3. Kısım: Belirtilen devreyi kurup tablo.2 deki değerlere göre ölçüm yapınız. 100Ω i Z V Z Figure 5: Zener Diyot Karakteristik Ölçüm Devresi V Z i Z V Z i Z Table 2: Zener Diyot Ölçüm Değerleri Soru: Tablo.2 deki ölçüm değerlerine göre diyodun çalışma bölgelerini belirtip açıklayınız. 4

5 4 Işık Yayan Diyotlar LED (Light Emitting Diode, Işık Yayan Diyot), yarıiletken, diyot temelli, ışık yayan bir elektronik devre elemanıdır. Elde edilecek ışığın dalga boyuna göre değişik katkı maddeleri kullanılır. Üzerinden akım geçtiğinde foton açığa çıkararak ışık verirler. Ledler tıpkı bir Zener diyot gibi üzerinde sabit bir gerilim düşürür. Ayrıca Kırmızı LED 1, 80 Volt Yeşil LED 2, 10 Volt Sarı LED 1, 90 Volt gerilimle çalışır. 4. Kısım: Belirtilen devreyi kurunuz. Tablo.3 teki değerlere göre ölçüm yapınız. 330Ω V LED i LED Figure 6: Zener Diyot Karakteristik Ölçüm Devresi Kırmızı Yeşil Sarı V LED i LED V LED i LED V LED i LED 1V 2V 3V 4V 5V Table 3: LED Ölçüm Değerleri Soru: LED lerin parlaklığı akım/gerilim e göre nasıl değişmektedir,detaylı olarak açıklayınız? 5