2012 YILI HAZİRAN AYINDA HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ

Transkript

1 HALI SEKTÖRÜ 2012 HAZİRAN AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU İİTKİİB GENEL SEKRETERLİİĞİİ AR & GE VE MEVZUAT ŞUBESİİ Temmuz 2012

2 2012 YILI HAZİRAN AYINDA HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ Ülkemiz halı ihracatı 2011 yılını % 26,8 oranında artışla kapanmış ve 1 milyar 629,5 milyon dolar olarak kaydedilmiştir yılının ilk yarısının sonunda ise, halı ihracatımız bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 30,4 artarak 948,8 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. YILLAR 2012/2011 Aylar % Değişim Ocak ,2 Şubat ,3 Mart ,0 Nisan ,1 Mayıs ,4 Haziran ,1 Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Kaynak:İhracatçı Birlikleri Kayıtları Aylar İtibariyle Halı İhracat Kaydı Birim: 1000 $ Aylar İtibariyle Halı İhracatının Gelişimi Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık $ 2

3 Yukarıda yer alan tablo ve grafikten ülkemizin halı ihracatının aylar itibariyle seyri izlenebilmektedir yılının ilk altı ayının sonunda halı ihracatının ülkemizin toplam ihracatı içerisindeki payı, bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 0,19 oranında artarak % 1,30 a yükselmiştir / 2011 Ocak - Haziran Ocak - Haziran Değişim % Türkiye Genel İhracatı ,3 Halı İhracatı ,4 Halı İhracatının Payı % 1,11 1,30 Kaynak : İhracatçı Birlik leri Kayıtları Türkiye Genel İhracatında Halı İhracatının Payı Birim : 1000 $ Türkiye nin halı ihracatına el halısı ve makina halısı ayrımı ile bakıldığında, 2012 yılının Ocak Haziran döneminde el halısı ihracatında bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 31,6 oranında düşüş meydana gelmiş olup, ihracat değeri 67,9 milyon dolar olarak kaydedilmiştir yılı Haziran ayı verilerine göre ise, ülkemizin el halısı ihracatı, 2011 yılı Haziran ayına kıyasla % 22,5 oranında azalarak 11,8 milyon dolar olmuştur. Diğer taraftan, 2012 Ocak Haziran döneminde makina halısı ihracatı bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 40,2 oranında artmış ve 880,9 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Haziran 2012 itibariyle ülkemizin makina halısı ihracatı, 2011 yılının aynı ayına göre % 22,2 oranında artmış ve 143,7 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. El Halısı ve Makina Halısı İhracatımızın Halı İhracatındaki Payı Birim: 1000 $ / 2011 Toplam Halı Ocak - Haziran Ocak - Haziran Değişim % İhracatta Pay % El Halısı İhracatı ,6 7,2 Makine Halısı İhracatı ,2 92,8 Toplam Halı İhracatı ,4 100,0 Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları 3

4 Belli Başlı Pazarlarda Halı İhracatındaki Gelişmeler Türkiye nin halı ihracatında % 19,8 lik payıyla en büyük ihracat pazarı konumunda olan S.Arabistan a, 2012 yılının ilk yarısı sonu itibarıyla gerçekleştirilen ihracat, bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 54,9 oranında artarak 188 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Anılan dönemde, ikinci büyük pazarımız konumundaki ABD ye halı ihracatımız % 23,3 oranında artarak 89,7 milyon dolar olmuştur. Kaydedilen bu ihracat artışı ile ABD nin toplam halı ihracatı içerisindeki payı % 9,5 olarak gerçekleşmiştir. Bu dönemde, en büyük üçüncü ihracat pazarımız konumundaki Libya ya yönelik halı ihracatımız ise, bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 1121,8 gibi rekor bir düzeyde artmış ve 66,7 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Bu ihracat değeri ile Libya nın toplam halı ihracatımız içerisindeki payı % 7 ye yükselmiştir yılının Ocak - Haziran döneminde Libya ya yapılan ihracat 5,5 milyon dolar ile sınırlı kalmıştı. Halı ihracatımızda 2012 yılının ilk yarısına ait veriler incelendiğinde, ilk on pazar içerisinde yer alan ülkelerin tamamına ihracatımız artmış olup, artış oranlarının % 5,4 ile % 1121,8 arasında değişen oranlarda gerçekleştiği görülmektedir. EN ÇOK HALI İHRACATI YAPILAN ÜLKELER Birim: $ ÜLKELER PAY DEĞİŞİM OCAK - HAZİRAN OCAK - HAZİRAN % % SUUDİ ARABİSTAN ,8 54,9 ABD ,5 23,3 LİBYA ,0 1121,8 ALMANYA ,4 5,4 IRAK ,5 78,2 MISIR ,0 566,3 BAE ,2 45,0 İNGİLTERE ,0 9,4 RUSYA FEDERASYONU ,3 38,7 ÇİN HALK CUMHURİYETİ ,8 109,8 DİĞER ÜLKELER ,4-1,3 İLK 10 ÜLKENİN TOPLAM İHRACATI ,6 64,7 TÜRKİYE TOPLAM HALI İHRACATI ,0 30,4 4

5 EN ÇOK HALI İHRACATI YAPILAN ÜLKELER 2012 OCAK - HAZİRAN Toplam Halı İhracatı: 948,8 Milyon $ DİĞER ÜLKELER 39,4% SUUDİ ARABİSTAN 19,8% ABD 9,5% ÇİN HALK CUMHURİYETİ 1,8% RUSYA FEDERASYONU 2,3% İNGİLTERE 3,0% BAE 3,2% MISIR 4,0% IRAK 4,5% ALMANYA 5,4% LİBYA 7,0% El Halısı İhracatımızda ve Pazarlarımızdaki Gelişmeler Ocak - Haziran 2012 döneminde ülkemizin el halısı ihracatı, bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 31,6 oranında azalarak 67,9 milyon dolar olmuştur yılı Haziran ayında ise, ülkemizin el halısı ihracatı 2011 yılı Haziran ayına kıyasla % 22,5 oranında azalarak 11,8 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Aylar İtibariyle El Halısı İhracatının Gelişimi $ Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 5

6 Aşağıda yer alan tabloda, ülkemiz el halısı ihracatının aylara göre dağılımı yer almaktadır. Aylar İtibariyle El Halısı İhracat Kaydı Birim: 1000 $ YILLAR 2012/2011 Aylar % Değişim Ocak ,3 Şubat ,1 Mart ,5 Nisan ,6 Mayıs ,8 Haziran ,5 Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Kaynak:İhracatçı Birlikleri Kayıtları 2012 yılı Mayıs ayı sonu itibariyle el halısı ihracatımızda en önemli ülkeler ABD, Japonya, Çek Cumhuriyeti, Slovakya ve İngiltere olarak sıralanmaktadır. Bu dönemde, el halısı ihracatımızda ilk on pazar arasında yer alan ülkelerden üç tanesine yönelik ihracatımız % 4,7 ile % ,5 arasında değişen oranlarda artmışken, yedi ülkeye yönelik ihracatımız % 1,2 ile % 52,4 arasında değişen oranlarda azalmıştır. Anılan dönem itibariyle, en önemli el halısı ihracat pazarımız olan ABD ye yönelik ihracat, geçen yılın aynı dönemine kıyasla % 4,7 oranında artarak 11,9 milyon dolar olmuştur. Bu ihracat değeri ile ABD nin el halısı ihracatımızdaki payı % 17,5 olarak hesaplanmaktadır. Ülkemiz el halısı ihracatı açısından en büyük ikinci pazar Japonya dır. Japonya ya yönelik ihracatımız Ocak Haziran 2012 itibariyle bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 20,6 oranında azalmış ve 10,1 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Japonya nın toplam el halısı ihracatımız içerisindeki payı % 14,8 olarak hesaplanmaktadır. Ocak Haziran 2012 itibariyle ülkemizin el halısı ihracatının en fazla arttığı ülke % ,5 oranında ihracat artışının yaşandığı Slovakya olmuştur yılının ilk yarısında sadece 14 bin dolarlık el halısı ihracatı yapılan Slovakya ya 2012 Ocak - Haziran döneminde 3 milyon dolar değerinde ihracat yapılmıştır. Slovakya ülkemizin beşinci büyük el halısı ihracat pazarı konumundadır. 6

7 Birim: $ EN ÇOK EL HALISI İHRACATI YAPILAN ÜLKELER ÜLKELER 2011 OCAK - HAZİRAN 2012 OCAK - HAZİRAN PAY % DEĞİŞİM % ABD ,5 4,7 JAPONYA ,8-20,6 AHL SERBEST BÖLGE ,2-1,2 ÇEK CUMHURİYETİ ,8 58,7 SLOVAKYA , ,5 İNGİLTERE ,3-52,4 ALMANYA ,1-16,7 LETONYA ,2-33,5 İSVİÇRE ,9-26,9 İTALYA ,7-31,2 DİĞER ÜLKELER ,0-62,4 İLK 10 ÜLKENİN TOPLAM İHRACATI ,0-5,9 TÜRKİYE TOPLAM HALI İHRACATI ,0-31,6 Öte yandan Ocak - Haziran 2012 dönemi itibariyle ilk 10 ülke arasında el halısı ihracatımızın bir önceki yılın aynı dönemine oranla en yüksek oranla azaldığı ülke İngiltere olmuştur. İngiltere ye el halısı ihracatı, 2011 Ocak - Haziran dönemine göre % 52,4 oranında azalarak 6,2 milyon dolardan 2,9 milyon dolara gerilemiştir. EN ÇOK EL HALISI İHRACATI YAPILAN ÜLKELER 2012 OCAK - HAZİRAN Toplam El Halısı İhracatı: 67,9 Milyon $ DİĞER ÜLKELER 25,0% ABD 17,5% İTALYA 2,7% İSVİÇRE 2,9% JAPONYA 14,8% LETONYA 3,2% ALMANYA 4,1% İNGİLTERE 4,3% SLOVAKYA 4,4% ÇEK CUMHURİYETİ 9,8% AHL SERBEST BÖLGE 11,2% 7

8 Makina Halısı İhracatımızda ve Pazarlarımızdaki Gelişmeler 2012 yılının ilk altı ayının sonunda makina halısı ihracatımız 2011 yılı Ocak Haziran dönemine kıyasla % 40,2 oranında artışla 880,9 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Sadece Haziran ayında makina halısı ihracatı 2011 yılı Haziran ayına kıyasla % 22,2 oranında artmış ve 143,7 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Bahse konu bu ihracat değeri, son üç yıl içerisinde Haziran aylarında kaydedilmiş olan en yüksek ihracat değeridir. Aylar İtibariyle Makina Halısı İhracatının Gelişimi Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül $ Ekim Kasım Aralık Aylar İtibariyle Makina Halısı İhracat Kaydı Birim: 1000 $ YILLAR 2012/2011 Aylar % Değişim Ocak ,9 Şubat ,9 Mart ,3 Nisan ,5 Mayıs ,2 Haziran ,2 Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Kaynak:İhracatçı Birlikleri Kayıtları 2012 yılı Ocak Haziran döneminde, makina halısı ihracatımızda en büyük paya sahip olan ülke olarak 188 milyon dolarlık ihracat ve % 21,3 lük payıyla S.Arabistan öne çıkmaktadır. Suudi Arabistan a yapılan ihracat 2012 yılının ilk 8

9 yarısı itibarıyla geçen yılın aynı dönemine kıyasla % 55,1 oranında artışla 121,2 milyon dolardan 188 milyon dolara yükselmiştir. Birim: $ EN ÇOK MAKİNA HALISI İHRACATI YAPILAN ÜLKELER ÜLKELER 2011 OCAK - HAZİRAN 2012 OCAK - HAZİRAN PAY % DEĞİŞİM % SUUDİ ARABİSTAN ,3 55,1 ABD ,8 26,8 LİBYA ,6 1144,1 ALMANYA ,5 7,1 IRAK ,7 78,9 MISIR ,3 565,9 BAE ,4 44,5 İNGİLTERE ,9 28,6 RUSYA FEDERASYONU ,5 38,1 ÇİN HALK CUMHURİYETİ ,9 111,3 DİĞER ÜLKELER ,0 8,0 İLK 10 ÜLKENİN TOPLAM İHRACATI ,0 69,9 TÜRKİYE TOPLAM MAKİNA HALISI İHRACATI ,0 40,2 Makina halısı ihracatında S.Arabistan ın ardından 77,8 milyon dolarlık ihracat değeri ve % 8,8 lik payı ile ABD gelmektedir. Anılan dönemde ABD ye yönelik makina halısı ihracatı % 26,8 oranında artmıştır. Libya, 66,7 milyon dolarlık ihracat değeri ve % 7,6 lık payı ile en büyük üçüncü makina halısı ihracat pazarımız konumundadır. Libya ya yönelik makina halısı ihracatımız 2012 nin ilk altı aylık döneminde bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 1144,1 oranında artmıştır. İhracatta kaydedilen bu artış, aynı zamanda ilk 10 ülke içerisinde kaydedilen en yüksek oranlı ihracat artışıdır. 9

10 EN ÇOK MAKİNA HALISI İHRACATI YAPILAN ÜLKELER 2012 OCAK - HAZİRAN Toplam Makina Halısı İhracatı: 880,9 Milyon $ SUUDİ ARABİSTAN 21,3% DİĞER ÜLKELER 37,0% ABD 8,8% ÇİN HALK CUMHURİYETİ 1,9% RUSYA FEDERASYONU 2,5% İNGİLTERE 2,9% BAE 3,4% MISIR 4,3% IRAK 4,7% ALMANYA 5,5% LİBYA 7,6% 10

11 2012 YILI HAZİRAN AYINDA İHRACAT SEKTÖRLERİMİZİ ETKİLEYEN EKONOMİK GELİŞMELER Haziran ayında sektörlerimizi etkileyen uluslararası olayların başında en önemli ihracat pazarımız olan Avrupa Birliği'ndeki kriz atmosferinin başta Yunanistan siyasi krizi olmak üzere çeşitli nedenlerden tekrar yükselişe geçmesi yer alırken, AB nin kendi ekonomisi kadar çevre ekonomiler ve dünya ekonomisinde neden olabileceği hasar da yoğun olarak gündemi işgal etmektedir. AB pazarının yanı sıra komşu ülkelerimiz olan İran ve Suriye ile dış ticareti sekteye uğratabilecek gelişmelerin devam etmesi, Haziran ayında da sektörel ihracat performansını belirleyen önemli bir etken olmuştur. Öte yandan, Irak a ihracatı etkileyecek diğer bir gelişme de 1 Temmuz 2011 tarihinde Merkezi Irak Yönetimi tarafından başlatılan sevk öncesi inceleme uygulamasının 12 Mayıs 2012 tarihi itibarıyla Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi tarafından da uygulamaya konması nedeniyle ihracatçı firmalarımızın maliyetlerinin artacak olmasıdır. Yine Irak a ihracat yapan sektörleri ilgilendiren diğer bir gelişme de daha önceden ertelenmesine rağmen 30 Haziran 2012 tarihi itibariyle uygulamaya konacağı bildirilen yeni gümrük tarifesi sistemidir. Bugüne kadar Irak a ithalatta gümrük vergisi yerine sadece % 5 oranında harç tahsil edilirken yeni gümrük tarife sisteminde % 5 ile % 50 arasında değişen oranlarda gümrük vergileri geçerli olacaktır. İhracat sektörlerimizi yakından ilgilendiren döviz kurlarıyla ilgili olarak, Mayıs ayında 1,86 TL seviyesine kadar çıkan dolar Haziran ayının son haftası itibariyle 1,82-1,83 seviyesine gerilerken, euro/dolar paritesi ise ihracat sektörlerimizin aleyhine olacak şekilde 1,25 seviyesine dek gerilemiş bulunmaktadır. Öte yandan, 2012 yılının ilk 4 ayında yüksek seyreden, Mayıs ayında ise düşüşe geçen petrol fiyatları, Haziran ayının son haftası itibariyle ise küresel ekonomi ile ilgili endişelerin tekrar yükselişe geçmesiyle birlikte daha da düşerek 80 dolar/varil seviyesinin altına gerilemiştir. 11

12 BELLİ BAŞLI PAZAR ÜLKELERDEKİ EKONOMİK GELİŞMELER Suudi Arabistan Dünyanın başlıca petrol ihracatçılarından Suudi Arabistan'da, ülkenin GSYH'si yaklaşık 600 milyar dolar olarak hesaplanırken, satın alma paritesine göre kişi başına gelir ise 24 bin dolar seviyesinde bulunmaktadır. Öte yandan, yüksek refah düzeyine rağmen genç nüfus arasında işsizlik oranının yüksek olduğu kaydedilmektedir. Bütçe gelirlerinin % 75'ini, toplam ihracatın ise % 90'ını petrol gelirlerinin oluşturduğu ülkede, son dönemde petrol fiyatlarındaki toparlanma ile birlikte ekonomide olumlu gelişmeler beklenmektedir. IMF tarafından yapılan projeksiyonlar doğrultusunda Suudi Arabistan ın 2011 yılında % 6,5 büyüdüğü öngörülürken, 2012 yılında ise % 3,5-3,6 oranında büyüme beklenmektedir. ABD ABD de açıklanan son veriler ülke ekonomisinin ilk çeyrek dönemde genelde olumlu bir seyir izlediğini ortaya koyarken, uzmanlar ülke ekonomisinin son finansal krizin etkisinden hala tam olarak kurtulamadığını da hatırlatmaktadır. Bu çerçevede ABD ekonomisi, 2011 yılı 3. çeyrek döneminde % 1,8 büyürken, son çeyrek dönemde ise % 3 büyüme kaydetmiştir. Bu verilere göre ABD ekonomisi 2011 yılının tamamında ise % 1,7 büyümüş bulunmaktadır. ABD ekonomisi 2012 yılının ilk çeyrek döneminde ise % 2,2 büyümüş bulunmaktadır. Güncel IMF tahminlerine göre ABD ekonomisinin 2012 yılında ise % 2,1 büyümesi beklenmektedir. ABD Merkez Bankası verilerine göre, ülke ekonomisi bu yılın Şubat-Mart döneminde adım adım büyürken, istihdam birçok bölgede artmakta ya da istikrarlı bir seyir izlemektedir. Birçok eyalette hane halkı tüketimlerinin arttığı kaydedilirken, bunun da perakende satışları olumlu etkilediği belirtilmektedir. Bu çerçevede, ülke genelinde gıda dışı perakende satışlar 2012 yılının ilk 5 aylık döneminde geçen yılın aynı dönemine göre % 6,8 yükselirken, aynı dönemde hazırgiyim ve aksesuar ile ayakkabı perakende satışları ise geçen yıla göre % 7,2 artmış bulunmaktadır yılı Ocak-Nisan verilerine göre ABD toplam mal ihracatı bir önceki yılın aynı dönemine göre 32,7 milyar dolar artarak 519,2 milyar dolar olarak gerçekleşirken, toplam mal ithalatı ise 52,1 milyar dolar artışla 778,5 milyar 12

13 dolara yükselmiştir. Bu verilere göre mal bazında ABD dış ticaret açığı bu dönemde 19,4 milyar dolar artarak 259,3 milyar dolara yükselmiştir. Öte yandan, son 3 yıldır % 9 ve üzerinde seyreden işsizlik oranı, 2012 yılının Nisan ayında % 8,1 e gerilerken, Mayıs ayında ise % 8,2 ye yükselmiş bulunmaktadır. Almanya İhracat sektörlerimizin en önemli pazarı olan Avrupa Birliği nin en büyük ekonomisi Almanya nın GSYH sinin 2011 yılının 4. çeyrek döneminde geçen yılın aynı dönemine göre % 2 büyüdüğü açıklanmıştır. Alman ekonomisinin 2011 yılı genelinde ise % 3 büyüdüğü tahmin edilmektedir. Almanya 2012 yılının ilk çeyrek döneminde ise % 1,2 büyüme göstermişti. Güncel IMF tahminlerine göre Alman ekonomisinin 2012 yılında % 0,6 büyümesi beklenmektedir. Almanya da sanayi üretiminde 2012 yılı Nisan ayında ise % 0,8 düşüş yaşanmıştır. Öte yandan, ülke çapında perakende satışlar Nisan ayında bir önceki yılın aynı ayına göre % 1,3 artış göstermiştir. Almanya da işsizlik oranı Nisan ayında Mart ayına göre % 0,2 azalarak % 5,4 seviyesinde gerçekleşmiştir. İngiltere Avrupa Birliği nin önemli ekonomilerinden İngiltere nin GSYH sinin 2011 yılının 4. çeyrek döneminde geçen yılın aynı dönemine göre % 0,5 büyüdüğü açıklanmıştır. İngiltere ekonomisinin 2011 yılı genelinde ise % 0,7 büyüdüğü tahmin edilmektedir. İngiltere ekonomisi 2012 yılının ilk çeyrek döneminde ise % 0 büyüme göstermiştir. Güncel IMF tahminlerine göre İngiltere ekonomisinin 2012 yılında % 0,8 büyümesi beklenmektedir. Öte yandan, ülke çapında perakende satışlar Nisan ayında bir önceki yılın aynı ayına göre % 0,3 düşüş göstermiştir. Ülke ekonomisindeki düşük büyümenin arkasında yatan nedenler ise tüketicilerin harcamalarını ertelemesi ve buna bağlı olarak hizmet sektöründeki yavaşlama olarak gösterilmektedir. 13

14 Uzmanlar ülke ekonomisinin bu yılın ilk çeyreğinde % 0,3 büyüdüğünü tahmin ederken, İngiltere Merkez Bankası ise, ekonominin bu yıl büyüme ve daralma arasında zikzak çizmeye devam edeceğini öngörmektedir. Ülke ekonomisinin bu yıl resesyona girmese bile düşük oranda büyümesi beklenmektedir. İngiltere sanayi üretimi ise Nisan ayında % 1,7 düşmüş bulunmaktadır. İngiltere de işsizlik oranı Şubat ayında Ocak ayına göre değişmeyerek % 8,1 seviyesinde gerçekleşmiştir. Irak Ortadoğu pazarının önemli ülkelerinden Irak ekonomisinin 2011 yılında % 7-8 aralığında büyüdüğü kaydedilirken, IMF, Irak ekonomisinin 2012 yılında ise % 12 civarında büyüyeceğini öngörmektedir. 30 milyona yakın nüfusu ve gelecekte artması beklenen petrol gelirleri sayesinde alım gücünün de artması beklenen Irak ta, başta güvenlik ve yüksek işsizlik olmak üzere halen ciddi sorunlar mevcuttur ve ülke nüfusunun % 25'inden fazlası yoksulluk sınırının altında yaşamaktadır. Başta kanalizasyon, temiz su temini ve elektrik gibi altyapı sorunları da çözüm beklemeye devam etmektedir. Bunlara rağmen özellikle ayakkabı, halı ve konfeksiyon sektörlerimiz için gittikçe büyüyen pazar haline gelen Irak ın önemi ihracat sektörlerimiz açısından giderek daha da artmaktadır. Öte yandan, yabancı petrol şirketlerinin Irak'ta petrol üretmeye başlamasıyla birlikte petrol ihracatının artması, buna paralel ülkenin mali durumunun düzelmesi ve büyümenin devam etmesi beklenmektedir. Halen 82 milyar dolar GSYH ye sahip olan ekonominin büyük bölümü petrol ihracatından sağlanmaktadır.. AR & GE ve Mevzuat Şubesi

15 15

16 16

17 17