FIRAT ÜNİVERSİTESİ DENEYSEL ARAŞTIRMALAR MERKEZİ KURULUŞ VE İŞLEYİŞ YÖNERGESİ

Transkript

1 FIRAT ÜNİVERSİTESİ DENEYSEL ARAŞTIRMALAR MERKEZİ KURULUŞ VE İŞLEYİŞ YÖNERGESİ 1. BÖLÜM: Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar AMAÇ Madde 1. Bu Yönergenin amacı, Tarım ve KöyiĢleri Bakanlığının 16 Mayıs 2004 tarih ve sayı ile Resmi Gazetede yayımlanan Deneysel ve Diğer Bilimsel Amaçlar için Kullanılan Deney Hayvanları nın Korunması, Deney Hayvanlarının Üretim Yerleri ile Deney Yapacak olan Laboratuarların KuruluĢ, ÇalıĢma, Denetleme, Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik e göre oluģturulan Fırat Üniversitesi Deneysel AraĢtırmalar Merkezinin organlarının görevlerini ve çalıģma yöntemlerini belirlemektir. KAPSAM Madde 2. Bu yönerge, Fırat Üniversitesi Deneysel AraĢtırmalar Merkezinin amaçlarını ve çalıģma ilkelerini kapsar. DAYANAK Madde 3. Bu yönerge, sayılı Deneysel ve Diğer Bilimsel Amaçlar için Kullanılan Deney Hayvanları nın Korunması, Deney Hayvanlarının Üretim Yerleri ile Deney Yapacak olan Laboratuarların KuruluĢ, ÇalıĢma, Denetleme, Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik ile Deneysel ve Diğer Bilimsel Amaçlarla Kullanılacak Omurgalı Hayvanların Korunmasına ĠliĢkin Avrupa AnlaĢması na dayanılarak yapılmıģtır. TANIMLAR Madde 4. Bu Yönergede geçen, Yönetmelik: sayılı Deneysel ve Diğer Bilimsel Amaçlar için Kullanılan Deney Hayvanları nın Korunması, Deney Hayvanlarının Üretim Yerleri ile Deney Yapacak olan Laboratuarların KuruluĢ, ÇalıĢma, Denetleme, Usul ve Esaslarına Dair Yönetmeliği, Yönerge: Fırat Üniversitesi Deneysel AraĢtırmalar Merkezi KuruluĢ ve ĠĢleyiĢ Yönergesini, Üniversite: Fırat Üniversitesini, Merkez: Fırat Üniversitesi Deneysel AraĢtırmalar Merkezini, Yönetim Kurulu: Fırat Üniversitesi Deneysel AraĢtırmalar Merkezi Yönetim Kurulunu, Müdür: Yönetmelikte tesis sorumlu yöneticisi olarak tanımlanan veteriner hekimi, Yerel Etik Kurul: Fırat Üniversitesi Hayvan Deneyleri Yerel Etik Kurulunu, AraĢtırma: Genelleme yapılabilecek bilgiyi geliģtirmek ya da katkıda bulunmak için planlanarak deney hayvanları üzerinde yapılan bilimsel çalıģmayı,

2 Uygulama: Deney hayvanları üzerinde yapılacak eğitim ve araģtırma amaçlı bilimsel giriģimleri AraĢtırıcı: Denemenin fiilen uygulanmasından sorumlu olan diplomalı kiģiyi, Veteriner Hekim: Merkezde görevli veteriner hekimi, Teknisyen: Merkezde çalıģan veteriner sağlık teknisyenini, Teknik Personel: Merkezde teknik hizmet kadrosunda görevlendirilecek kimyager ve biyologları, Deney hayvanı: Deneysel çalıģmalarda kullanılan tüm hayvanları, ifade eder. 2. BÖLÜM: Fırat Üniversitesi Deneysel Araştırmalar Merkezinin Tanımı, Amaçları ve Organları TANIMI Madde 5. Fırat Üniversitesi Deneysel AraĢtırmalar Merkezi, Üniversite bünyesinde yürütülecek hayvan deneylerinin, bilimsel araģtırmaların ve biyoetiğin temel ilkeleri ıģığında ve sağlıklı bir ortamda gerçekleģtirilmesini sağlayacak ve özendirecek bir merkezdir. Merkezin kısa adı FÜDAM dır. AMAÇLARI Madde 6. Merkezin amaçları Ģunlardır: a. Üniversite bünyesinde yürütülecek araģtırmalar için gerekli desteği sağlayacak her türlü altyapıyı kurmak ve çalıģtırmak, b. AraĢtırmalarda kullanılacak deney hayvanlarının uluslararası standartlarda yetiģtirilmesi, bakımı ve beslenmesi için gerekli ortamı sağlamak, c. Deney hayvanları ile ilgili araģtırma ve uygulamalar için ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluģlarla iģbirliği yapmak, d. AraĢtırma ve uygulama yapacak araģtırıcılara yardım, destek ve teģvik için kurs, seminer, kongre ve sempozyum gibi bilimsel toplantılar düzenlemek; konuyla ilgili kitap, broģür, dergi, makale ve benzeri bilimsel dokümanları hazırlamak ve/veya yayımlamak, e. Yerel Etik Kurul ile iģbirliği yapmak; gerektiğinde Merkezde yürütülecek çalıģmaları birlikte denetlemek. ORGANLARI Madde 7. Merkez aģağıdaki organlardan oluģur: 2

3 a. Müdür b. Yönetim Kurulu c. Diğer Personel A. MÜDÜR Madde 8. Merkezi temsil eder ve yönetim kuruluna baģkanlık eder. Üniversitede görevli, hayvan deneyleri konusunda deneyimli öğretim üyeleri arasından Üniversite Rektörü tarafından üç yıl süre ile atanır. Süresi dolan Müdür aynı göreve yeniden atanabilir. Süresi dolan ya da görevden alınan müdürün yerine Rektör tarafından yenisi atanır. Müdürün Görevleri: Madde 9. Merkez müdürünün görevleri Ģunlardır: a. Bu yönergede belirtilen hükümler ve Yönetim Kurulu tarafından belirlenen ilkeler doğrultusunda Merkezin bilimsel ve idari iģlerinin yürütülmesini sağlamak, b. Merkez personelinin görev dağılımı ve çalıģma düzenlerini belirlemek ve denetlemek, c. Merkezde, deney hayvanlarının sağlıklı olarak yetiģtirilmeleri, bakılmaları ve uygun Ģekilde kullanılmalarına iliģkin gerekli önlemleri almak, d. AraĢtırmacıların hizmetine sunulan Merkez olanaklarının, baģvuru sırası dikkate alınarak, eģit Ģekilde kullanılabilmesi için gerekli plan ve düzenlemeleri yapmak, e. Merkezde yürütülen çalıģmaların, kurumsal iģleyiģ kurallarına ve deney hayvanları üzerinde yapılan iģlemlerin etik kurallara uygunluğunu denetlemek ve çalıģanları bu konuda yönlendirmek, f. Ġstendiğinde, Merkezin iģleyiģi, durumu, bilançosu ve yürütülen çalıģmalar hakkında Yönetim Kuruluna bilgi vermek, g. Her takvim yılının bitimini takip eden Ocak ayının ilk haftasında, o yıla ait eğitim, araģtırma, yatırım, gelir ve harcama faaliyetlerini içeren Yılsonu Kurumsal Faaliyet Raporu nu Yönetim Kuruluna sunmak, h. Her takvim yılının bitimini takip eden Ocak ayının ilk haftasında, o yıl içinde Merkezde gerçekleģtirilen çalıģmalarda kullanılan hayvanların türleri, sayıları ve bu hayvanların kullanım amaçlarını içeren Yılsonu Deney Hayvanları Faaliyet Raporu nu Yönetim Kuruluna sunmak, i. Merkezde yürütülen araģtırmalarda kullanılan deney hayvanlarına iliģkin kayıtların tutulmasını sağlamak ve istendiğinde bu kayıtları onaylayarak araģtırıcıya vermek, j. Yerel Etik Kurul ile eģgüdümü sağlamak, k. Yurtiçi ve yurtdıģındaki araģtırma ve uygulama merkezleri, özel ve kamu kuruluģları, vakıf ve derneklerle iģbirliği yapmak, 3

4 l. Deney hayvanlarının yetiģtirilmesi, barınma ve beslenme koģullarının oluģturulması, ideal çalıģma ortamının sağlanması ve Merkezin her türlü gereksiniminin (personel, araç gereç, deney hayvanı gibi) belirlenmesi ve bunların karģılanması için gerekli giriģimlerde bulunmak, m. Merkez bünyesinde yürütülecek olan kurs, seminer, kongre ve sempozyum gibi bilimsel toplantıları planlamak, düzenlemek, yürütmek; deney hayvanlarıyla ilgili kitap, broģür, dergi, makale ve benzeri bilimsel dokümanları hazırlatmak ve/veya yayımlatmak, n. Deneyler sonucunda ortaya çıkan, çevre ve sağlığa zararlı olan tüm tıbbi ve biyolojik atıkların imhasını sağlamak. B. YÖNETĠM KURULU: Madde 10. Merkez Yönetim Kurulu, bir baģkan ve altı üyeden oluģur. Merkez müdürü yönetim kuruluna baģkanlık eder. Diğer üyeler, Üniversitede görevli öğretim üyeleri arasından, Tıp Fakültesinden üç, Veteriner Fakültesinden iki ve Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümünden bir temsilci olacak Ģekilde seçilir. Üyeler, ilgili Fakülte Dekanının önerisi ve Üniversite Rektörünün onayı ile üç yıllığına atanır. Süresi dolan üyeler tekrar atanabilirler. Üniversite Rektörü görev süresi dolmadan üyeleri görevinden alabilir. Görev süresi sona eren ya da görevden alınan üyenin yerine, temsilcisi olduğu fakülteden yeni bir üye ilgili dekanlığın önerisiyle rektör tarafından atanır. Yeni üye, yerini aldığı üyenin görev süresini tamamlar. Yönetim Kurulu, baģkanın çağrısı üzerine yılda en az iki kez, üye tam sayısının salt çoğunluğu ile toplanır. Geçerli mazereti olmaksızın üç kez yönetim kurulu toplantısına katılmayanların yönetim kurulu üyeliği son bulur. Merkez Yönetim Kurulunda tüm kararlar, katılanların salt çoğunluğu ile alınır. Oylamada eģitlik çıkması halinde, baģkanın görüģü yönünde çoğunluk sağlanmıģ olur. Yönetim Kurulunun Görevleri Madde 11. Yönetim Kurulunun görevleri Ģunlardır: a. KuruluĢ amaçları doğrultusunda, Merkezin genel çalıģma düzeni ve iģleyiģine iliģkin ilkeleri belirlemek; gerektiğinde yürütülen çalıģmaları denetlemek, b. Merkez müdürü tarafından hazırlanan gündemi görüģmek, değerlendirmek, c. Merkezin gereksinimleri doğrultusunda yönerge değiģikliği yapmak ve Üniversite Senatosuna sunmak, d. AraĢtırıcılarca talep edilen deney hayvanlarının; deney hayvanlarının bakımı ve beslenmesi kapsamındaki hizmetlerin; hayvan deneylerinde kullanılacak her türlü ekip, ekipman ve sarf malzemelerinin; araģtırıcıların eğitimi ve sertifikalandırılmasına yönelik olarak düzenlenecek kurs ve benzeri eğitim programlarının ücretlerini belirlemek, e. Yerel Etik Kurulu ile iģbirliği yapmak, 4

5 f. Her takvim yılının bitimini takip eden Ocak ayında, Yönetim Kuruluna sunulan Yılsonu Kurumsal Faaliyet Raporu nu görüģmek, denetlemek, değerlendirmek ve uygun bulunması halinde onaylayarak Üniversite Rektörlüğüne sunmak, g. Her takvim yılının bitimini takip eden Ocak ayında, Yönetim Kuruluna sunulan Yılsonu Deney Hayvanları Faaliyet Raporu nu görüģmek, denetlemek, değerlendirmek ve uygun bulunması halinde onaylayarak Tarım Bakanlığına sunmak. C. DĠĞER PERSONEL Madde 12. Merkezde görevlendirilecek tüm personelin görev dağılımları ve yükümlülükleri müdür tarafından belirlenir. Merkezde görevli diğer personel Ģunlardır: a. Veteriner hekim, b. Teknisyen, c. Güvenlik görevlisi, d. Temizlik görevlisi, e. Teknik personel, f. Sekreter 3. BÖLÜM: Çeşitli Hükümler ARAġTIRICILARIN SORUMLULUKLARI VE MERKEZDEKĠ ÇALIġMA KOġULLARI Madde 13. a. Merkezde yürütülecek tüm çalıģmalarda, Yerel Etik Kurul ya da denkliği Çevre Bakanlığı Hayvan Deneyleri Merkezi Etik Kurulca tanınmıģ etik kurullardan birinin onayı aranır. b. Merkez bünyesinde yürütülecek tüm hayvan deneyleri, Yerel Etik Kurul tarafından düzenlenmiģ kurstan sertifika almıģ ya da denkliği Yerel Etik Kurulca kabul edilmiģ sertifikalara sahip araģtırıcılar tarafından yürütülür. c. AraĢtırma baģvurularında, araģtırıcıların kiģisel beyanı esastır. Müracaat formlarında ve/veya çalıģmalarla ilgili her türlü beyanda verilen bilgilere iliģkin her türlü yasal ve etik yükümlülük araģtırıcıya aittir. d. AraĢtırıcılar, çalıģmalarını Yerel Etik Kurul Yönergesi ilkeleri ve Merkezin çalıģma koģullarına uygun olarak yürütmeyi taahhüt ve kabul etmiģ sayılırlar. e. AraĢtırıcılar, çalıģmalarında bilimsel araģtırmaların temel kuralları olarak kabul edilen zarar vermeme, saygılı olma, Ģeffaflık, dürüstlük ve gizlilik (disiplinlerarası çalıģmalarda) ilkelerine uyacaklarını peģinen kabul etmiģ sayılırlar. f. AraĢtırıcılar, çalıģmalarının her aģamasında Merkez yetkililerinin denetimine açık olduklarını kabul etmiģ sayılırlar. 5

6 DEMĠRBAġLAR Madde 14. Deney hayvanlarının üretim ve bakımı için gerekli her türlü malzeme ile deneysel araģtırmalarda kullanılmak üzere alınan her türlü alet, ekipman ve demirbaģ Merkezin malıdır. DÖNER SERMAYE Madde 15. Merkezde yürütülecek faaliyetlerden elde edilecek her türlü gelir Üniversite Döner Sermaye ĠĢletmesi FÜDAM Döner Sermaye Birimi için yatırılır ve tüm satıģ iģlemleri bu yolla yürütülür. Merkez hizmetlerinin yerine getirilmesi için gerekli malzemelerin (deney hayvanı yemi, sarf malzemesi, demirbaģ ve personel) alımı da müdürün talebi üzerine Üniversite Döner Sermaye ĠĢletmesi üzerinden yapılır. BELĠRTĠLMEYEN KONULAR Madde 16. Bu yönergede belirtilmeyen konularda Tarım ve KöyiĢleri Bakanlığının 16 Mayıs 2004 tarih ve sayı ile Resmi Gazetede yayımlanan Yönetmeliği hükümleri uygulanır. 4. BÖLÜM: Yürütme Madde 17. Bu Yönergenin hükümleri, Fırat Üniversitesi Rektörü tarafından yürütülür. 5. BÖLÜM. Yürürlük Madde 18. Bu Yönerge, Fırat Üniversitesi Senatosu tarafından kabul edildiği tarihte yürürlüğe girer. 6