SOSYAL GÜVENLİK KURUMU REFORMUN YANSIMALARI VE TEŞVİK UYGULAMALARI ŞUBAT/ 2013

Transkript

1 SOSYAL GÜVENLİK KURUMU REFORMUN YANSIMALARI VE TEŞVİK UYGULAMALARI ŞUBAT/ 2013

2 REFORMUNUN ANA BİLEŞENLERİ Bileşen 1 : Tek bir emeklilik sigortası sisteminin kurulması, Bileşen 2 : Genel sağlık sigortası sisteminin oluşturulması, Bileşen 3 : Yeni kurumsal yapının oluşturulması (SGK), Bileşen 4 : Primsiz ödemelerin toplulaştırılması (ASPB ye devredildi). 7 Şubat 2013 /11

3 EMEKLİLİK SİSTEMİ AÇIKLARI/GSYİH * Emeklilik sigortası prim gelirleri ve brüt emekli aylıkları kullanılmış olup, açık bu iki kalemin farkından oluşmaktadır. 7 Şubat 2013 /11

4 ÇANAKKALE İL MÜDÜRLÜĞÜ 4

5 YENİ SGM KONSEPT 7 Şubat /11

6 YENİ SGM KONSEPT 7 Şubat /11

7 7 Şubat 2013 ÖRNEK SOSYAL GÜVENLİK MERKEZ BİNASI /11

8 REFORM SONRASI MEVCUT DURUM ( ) 7 Şubat /11

9 YILLAR İTİBARİYLE GELİR-GİDER DEĞİŞİM ORANLARI (REEL) 22,00% 18,00% 18,294% 14,00% 14,691% Toplam Gelir Değişim Oranı 10,00% 6,00% 2,00% 8,965% 7,383% 7,446% 7,590% 4,430% 3,331% Toplan Gider Değişim Oranı TOPLAM GELİR : yıllarında nominal olarak %118,87 lik artış (Reel olarak %58,84) gerçekleşmiş, TOPLAM GİDER : yıllarında nominal olarak %71,78 lik artış (Reel olarak %24,67) gerçekleşmiştir. 9

10 AKTİF SİGORTALI VE ÇALIŞMA ÇAĞINDAKİ NÜFUS (15-64 YAŞ) DEĞİŞİM ORANLARI 8,00% 7,00% 6,00% 5,00% 7,284% 7,275% Aktif Sigortalı Sayısı Değişim 4,00% 3,00% 2,00% 1,00%,00% 1,884% 1,899% 1,638% 1,847%,369% ,677% Çalışma Çağındaki Nüfus Değişimi İstikrarlı büyümenin sağlanması, işsizliğin düşmesi ve kayıt dışı istihdamın azaltılması sonucu; yıllarında çalışma çağındaki nüfus (15-64 yaş) ortalama %1,8 oranında artarken aktif sigortalı sayısı artışı 2010 yılından itibaren % 7,3 seviyesine ulaşmıştır yılında olan aktif sigortalı sayısı 2009 yılında , 2010 yılında , 2011 yılında ve 2012 Haziran itibariyle kişiye yükselmiştir. 10

11 PRİM GELİRLERİNİN TOPLAM GİDERLERİ KARŞILAMA ORANI Devlet katkısı hariç prim gelirlerinin toplam giderleri karşılama oranı, 2009 yılında %52,8 iken 2012 yılında %20,45 lik artışla %63,6 olarak gerçekleşmiştir yılında %63 olan prim gelirlerinin toplam giderleri karşılama oranı, 5510 Sayılı Kanunla getirilen devlet katkısı uygulaması sonucunda %78,3 seviyesine ulaşmıştır. 11

12 YILLARI AÇIK / GSYİH

13 SGK HİZMETLERİNDEN MEMNUNİYET ORANLARI Çok memnunum 9,6 12,7 Memnunum 52,3 52,5 Ne memnunum ne memnun değilim 19,4 17,8 Memnun değilim 8,0 8,1 Hiç memnun değilim 5,7 5,2 CY/FY 1,9 6, Paydaş (%) Hizmet Alanlar (%) Kurumumuz tarafından, bağımsız bir şirkete ilk defa yaptırılan araştırma sonucuna göre, Kurumumuzun hizmetlerinden memnuniyet oranı hizmet alanlar için (aktif/pasif sigortalı ve hak sahipleri) % 71 iken, Paydaşlar için (işveren, mali müşavir, hastane, eczane) % 74,7 olarak çıkmıştır. 7 Şubat /11

14 Ülkeler TÜRKİYE VE BAZI AB ÜYESİ ÜLKELERDE GELİR-GİDER AÇIĞININ GSYİH YA ORANI (2011) AÇIK/GSYİH Almanya -2,5% Hollanda -2,8% Polonya -2,3% İspanya -1,8% Yunanistan -8,0% Fransa -3,7% Estonya 3,5% İrlanda -0,8% Türkiye -2,9% EU27-1,6% 7 Şubat 2013 /11

15 MEVCUT DURUMDA AÇIK/GSYİH 4,500% 4,155% DEVLET KATKISI DAHİL SGK AÇIK/GSYIH DEVLET KATKISI HARİÇ SGK AÇIK/GSYIH 4,00% 3,500% 3,00% 2,500% 3,013% 2,889% 3,102% 2,613% 2,543% 2,00% 1,536% 1,500% 1,00% 1,254% 1,068%,949%,500%,00% Reform sonrası sosyal güvenlik açıkları her yıl azalarak devam etmektedir. Açık/GSYİH oranı 2009 yılında %3 iken 2012 yılında % 1,2 olarak gerçekleşmiştir yılında Açık/GSYİH oranındaki önemli azalışın temel nedeni SSK hastanelerinin Sağlık Bakanlığı na devrinden dolayı aktarılan tutardır. (5 milyar TL) 7 Şubat 2013 /11

16 KAYIT DIŞI İSTİHDAMLA MÜCADELE 7 Şubat /11

17 KAYIT DIŞI İSTİHDAM ORANI 46,00% 45,00% 44,00% 43,00% 42,00% 45,44% 43,50% 43,84% 43,25% 42,05% 41,00% 40,00% 39,00% 40,1% 38,00% 37,00% 36,00% Eylül Kayıt dışı istihdamda hedefimiz; % 25 olan tarım dışı kayıt dışı istihdam oranın 2023 te %15 e düşürülmesidir. Her %1 puanlık kayıt dışılığın PRİM KARŞILIĞI 650 milyon TL olup 10 puanlık azalış 6.5 MİLYAR TL GELİR sağlayacaktır.

18 7 Şubat /11

19 2012 YILI KAYIT DIŞI İSTİHDAMLA MÜCADELE PROJELERİMİZ Gelir İdaresi Başkanlığı başta olmak üzere kurum ve kuruluşlarla bilgi paylaşımı çalışmaları devam ettirilecektir. Meslek grupları için MESLEK KODLARI geliştirilerek ücret yönünden kayıt dışılığın önüne geçilecektir. Meslek kodları oluşturularak, bazı meslek grupları (öğretmen, mühendis, doktor, Eczacı vb.) için prime esas kazanç tutarı belirlenecek ve bu suiistimalin önüne geçilecektir. Elektronik Denetim Defteri Bakanlığın ve diğer Bakanlıkların denetim elemanları için kayıt dışı istihdam ile ilgili bilgiye erişim ve veri paylaşımı sistemi kurulacaktır. TÜİK Coğrafi Bilgi Sistemleri kullanılarak kayıt dışı işyerleri tespit edilecektir. Elektrik, su, doğalgaz abonelikleri kontrol edilerek kayıt dışı işyerlerinin tespiti sağlanacaktır.

20 SOSYAL GÜVENLİK ENTEGRASYON PROJESİ (SGEP) Sosyal Güvenlik Entegrasyon Projesi (SGEP) Kurumumuz tarafından verilmekte olan hizmetlere ilişkin belirlenmiş iş süreçlerinin birbirleriyle, Kurumun diğer uygulamalarıyla ve ilgili kurum ve kuruluşların uygulamalarıyla entegre bir şekilde yeniden tasarlanıp yazılıma aktarılmasıyla oluşturulacak bir sistemdir. 7 Şubat /11

21 SOSYAL GÜVENLİK KURUMU SGK Internet Portal SGK Intranet Portal Doküman Veritabanı Günlük Ortalama 25 milyon tık Günlük Ortalama 1.2 milyon tık Taranması planlanan 2.5 milyar evrak Günlük sıkıştırılmış 300 GB log kaydı olmak üzere günlük 80 milyon üzerinde yeni kayıt 7 Şubat /11

22 VERİ MERKEZİ Batıkent Data Center ile Bakanlık Bulut Bilişim alt yapısını kuracağız 7 Şubat /11

23 KAYITDIŞI İSTİHDAMLA MÜCADELE BİLGİ SİSTEMİ (KADİMBİS) Denetim elemanlarının kullanımına münhasır olmak üzere ÇSGB, SGK ve İŞKUR bilgi sistemlerine tek bir uygulama üzerinden ulaşımın sağlandığı İşyerleri Elektronik Sicil Merkezi ve İşyeri Elektronik Denetim Defteri oluşturulmuş, Kayıtdışı İstihdamla Mücadele de etkin bir denetim sistemine geçişe katkı sağlanmıştır.

24 RİSK ODAKLI DENETİM Veri ambarında biriken verilerin bilgiye dönüştürüldüğü risk odaklı denetim sürecinde risk yönetimi, bilgisayar destekli sürekli izleme ve denetim sistemleri ile gerek kayıt dışılık ve usulsüzlükler önlenmekte gerekse Kurumsal politikaların oluşturulmasına katkı sağlanmaktadır. Verilerin Analizi ve Raporlanması Politikaların Belirlenmesi 7 Şubat /11

25 İKİ MİLYON AİLEYE KİTAP ÇALIŞMASI Sağlık tesislerine yılda 10 ve üzeri başvuruda bulunan vatandaşlara yönelik akılcı ilaç kullanımını teşvik eden, gereksiz ilaç, tahlil ve tetkiklerin azaltılmasına yönelik aileleri bilgilendirme amaçlı Sağlıklı Yaşam Bilgileri adlı kitabın yaklaşık iki milyon aileye gönderilmesi planlanmaktadır.

26 ALO ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK İLETİŞİM MERKEZİ 7 Şubat /11

27 SİGORTA PRİM TEŞVİKLERİ

28 SİGORTA PRİM TEŞVİKLERİ Ülkemizde sigorta prim teşvikleri ilk olarak 2004 yılında yürürlüğe giren 5084 sayılı Kanunla birlikte uygulanmaya başlamıştır. Prim teşviklerinin amacı genel olarak yatırımların ve istihdamın artırılması olmakla birlikte; düzenli prim ödemeyi teşvik, genç, kadın, özürlü ve mesleki eğitim mezunlarının çalışma hayatına kazandırılması, ülkemizde Ar-Ge faaliyetlerinin gelişmesi gibi makro politikaların uygulanması amacı da taşımaktadır. Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü

29 2012\EYLÜL ve EKİM AYLARI TEŞVİK VERİLERİ TEŞVİK KANUNLARINDAN FAYDALANANLARA İLİŞKİN VERİLER 2012\Eylül 2012\Ekim DÖNEM KANUN TÜRÜ İşyeri Sayısı Sigortali Sayısı KANUN İşyeri Sigortali Sayısı Hazine Payı DÖNEM Kadın Erkek Toplam TÜRÜ Sayısı Kadın Erkek Toplam Hazine Payı TOPLAM TOPLAM Şubat 2013 Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü 29/45

30 SİGORTA PRİM TEŞVİKLERİ-1 SIRA NO AÇIKLAMA KANUN NO YARARLANMA ŞARTLARI 5 Puanlık Prim Teşviki 5510/81 Kalkınmada Öncelikli İlllerde İstihdam Teşviki Kadın ve Genç İstihdamı Teşviki Kadın Genç ve Mesleki Yeterlilik Teşviki 5084/4 4447/Geçici 7. Madde 4447/Geçici 10. Madde 1-Sosyal Güvenlik Kurumuna borcunun bulunmaması 2-Kayıtdışı sigortalı çalıştırıldığının tespit edilmemesi 3-Aylık prim ve hizmet belgelerinin yasal süre içerisinde verilmesi 4-Sigorta primlerinin yasal süre içerisinde ödenmesi 1-Sosyal Güvenlik Kurumuna borcunun bulunmaması 2-Aylık prim ve hizmet belgelerinin yasal süre içerisinde verilmesi 3-İşyerinde 10 ve üzerinde sigortalı çalıştırılması 1-Kuruma bildirilen ortalama sigortalı sayısına ilave olarak işe alınması 2-Sigortalının 2008/Ocak ila Haziran ayları veya 2008/Aralık ve 2009/Ocak aylarında işsiz olması 3-Kayıtdışı sigortalı çalıştırıldığının tespit edilmiş olmaması 1-Sigortalının işe alındığı tarihten önceki 6 aya ilişkin bildirilen sigortalılara ilave olarak işe alınmış olması, 2-Sigortalının işe girdiği tarih itibariyle18 yaşından büyük olması, 3-İşe alındığı tarihten önceki 6 aylık sürede işsiz olması, 5 PUANLIK İNDİRİMLE UYGULANIR MI İNDİRİMDEN YARARLANMA SÜRESİ Devamlı - 31/12/2012 SON + + YARARLANILACAK TUTAR Prime esas kazanç üst sınırına kadar olan kazanç tutarının, işveren hissesinin %5'i Hazinece karşılanmaktadır. Asgari Ü. üzerinden işveren hisselerinin; -Organize Sanayi Bölgelerinde %100'ü -Diğer bölgelerde %80'i Hazinece karşılanmaktadır. Asgari Ü. üzerinden işveren hisselerinin; İşe alınma Birinci yıl için %100'ü yönünden teşvikten İkinci yıl için %80'i yararlanma şartı Üçüncü yıl için %60'ı sona erdi, Dördüncü yıl için %40'ı yararlanmakta olan Beşinci yıl için %20'si işyerleri için işsizlik sigortası 30/6/2015 SON fonundan karşılanmaktadır. Prime esas kazanç üst En son işe alınma sınırına kadar olan tarihi 31/12/2015 kazanç tutarının olup, Bakanlar işveren hissesinin Kurulu 5 yıl süre ile tamamı işsizlik uzatmaya yetkilidir. sigortası fonundan karşılanmaktadır. MALİYET (Bin TL) Şubat 2013 Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü 30/45

31 SİGORTA PRİM TEŞVİKLERİ -2 5 İşsizlik Ödeneği Alanları İstihdam Teşviki 4447/50 1-Sigortalının işe alındığı tarihten önceki 6 aya ilişkin bildirilen sigortalılara ilave olarak işe alınmış olması, 2-Sigortalının işe girdiği tarih itibariyle işsizlik ödeneğine hak kazanmış olması, - Devamlı Asgari Ü. üzerinden sigortalı ve işveren hisselerinin tamamı işsizlik sigortası fonundan karşılanmaktadır Özürlü Teşviki 4857/30 Özürlü sigortalıların istihdam edilmiş olması, + Devamlı Asgari Ü. üzerinden işveren hisselerinin tamamı/yarısı Hazinece karşılanmaktadır Kültür Yatırımı Teşviki Ar-Ge Yatırımı Teşviki 5225/5 5746/3 1-Sosyal Güvenlik Kurumuna borcunun bulunmaması 2-Kültür Bakanlığından yatırım ve girişim belgesi alınmış olması, 3-İşverenin Kurumlar vergisi mükellefi olması, 1-Sosyal Güvenlik Kurumuna borcunun bulunmaması 2-Ar-Ge merkezlerinde en az 50 Ar-Ge personeli çalıştırılması, + Prime esas kazanç üst sınırına kadar Kültür yatırım kazançlar üzerinden belgesi alanlar işveren hisselerinin 3 yıl Kültür yatırımlarında Kültür girişim %50'si belgesi alanlar Kültür girişimlerinde 7 yıl süre ile %25'i yararlanmakta Kültür ve Turz.Bak. Karşılanır SON Prime esas kazanç üst sınırına kadar olan ücretler üzerinden işveren hissesinin %50'si Maliye Bakanlığınca karşılanmaktadır Bölgesel Yatırım Teşviki 5510/Ek 2.Madde Teşvik kapsamına giren illerde yatırıma bağlı olarak ilave istihdam sağlanması + Bölgelere göre farklılık arz etmekte. Asgari Ü. üzerinden işveren hisselerinin tamamı Hazinece karşılanmaktadır Şubat 2013 Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü 31/45

32 NEDEN YENİ BİR TEŞVİK SİSTEMİ? Cumhuriyetimizin 100. Yılında; En Büyük 10 Ekonomiden biri olmak 500 Milyar Dolar Mal İhracatı Dolar kişi başına milli gelir

33 NEDEN YENİ BİR TEŞVİK SİSTEMİ? 2011 Yılında, Türkiye de 100 Dolarlık İmalat Yapmak İçin 43 Dolarlık Yatırım/Ara Malı İthal Edilmektedir. Türkiye İmalatının İthalat Bağımlılığı 44% 43% 42% 41% 40% 39% 38% 37% 36% 35% 41% 40% 38% İthal Ara ve Yatırım Malı/Toplam Üretim 43%

34 NEDEN YENİ BİR TEŞVİK SİSTEMİ? ARA MALI İTHALATININ SEKTÖRLERE GÖRE DAĞILIMI (2011) DEMİR-ÇELİK ve MADENCİLİK % 28,3 OTOMOTİV ve MAKİNA % 17,7 KİMYASALLAR % 21,4 TARIM % 8,8 TEKSTİL % 8,6

35 YENİ TEŞVİK SİSTEMİ Genel Teşvik Uygulamaları Bölgesel Teşvik Uygulamaları Büyük Ölçekli Yatırımların Teşviki Stratejik Yatırımların Teşviki KDV İstisnası KDV İstisnası KDV İstisnası KDV İstisnası Gümrük Vergisi Muafiyeti Gümrük Vergisi Muafiyeti Vergi İndirimi Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği Yatırım Yeri Tahsisi Faiz Desteği Gümrük Vergisi Muafiyeti Vergi İndirimi Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği Yatırım Yeri Tahsisi Gümrük Vergisi Muafiyeti Vergi İndirimi Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği Yatırım Yeri Tahsisi Faiz Desteği KDV İadesi

36 Bölge ayrımı yapılmaksızın; YENİ TEŞVİK SİSTEMİ GENEL TEŞVİK UYGULAMALARI Teşvik edilmeyecek yatırım konuları ile diğer teşvik uygulamaları kapsamında yer almayan ve Belirlenen asgari sabit yatırım tutarı şartını sağlayan yatırımların, KDV İstisnası ve Gümrük Muafiyeti destekleri ile desteklenmesine devam edilecektir. Yatırımın 6. Bölgede yapılması halinde ise yeni bir uygulama olarak asgari ücret üzerinden hesaplanan Gelir Vergisi Stopajı Desteği ve Sigorta Primi İşçi Hissesi Desteği sağlanacaktır.

37 1. Bölge 2. Bölge 3. Bölge 4. Bölge 5. Bölge 6. Bölge Ankara Adana Balıkesir Afyonkarahisar Adıyaman Ağrı Antalya Aydın Bilecik Amasya Aksaray Ardahan Bursa Bolu Burdur Artvin Bayburt Batman Eskişehir Çanakkale Gaziantep Bartın Çankırı Bingöl İstanbul Denizli Karabük Çorum Erzurum Bitlis İzmir Edirne Karaman Düzce Giresun Diyarbakır Kocaeli Isparta Manisa Elazığ Gümüşhane Hakkari Muğla Kayseri Mersin Erzincan Kahramanmar aş Iğdır Kırklareli Samsun Hatay Kilis Kars Konya Trabzon Kastamonu Niğde Mardin Sakarya Uşak Kırıkkale Ordu Muş Tekirdağ Zonguldak Kırşehir Osmaniye Siirt Yalova Kütahya Sinop Şanlıurfa Malatya Tokat Şırnak Nevşehir Tunceli Van 8 İL Teşvik 13 İL Uygulama 12 ve İL Yabancı Sermaye 17 İL Genel Müdürlüğü 16 İL 15 İL Rize Sivas Yozgat

38 ÖNCELİK ARZ EDEN YATIRIMLAR ÖNCELİKLİ YATIRIMLAR Öncelikli alanlarda yapılacak yatırımlar, 1., 2., 3., 4., 5. bölgelerde yer alması durumunda 5. Bölge desteklerinden yararlanacaklardır. 1-Madencilik yatırımları, 2- Demiryolu ve denizyolu ile yük veya yolcu taşımacılığına yönelik yatırımlar, 3-Test merkezleri, rüzgar tüneli ve benzeri nitelikteki yatırımlar,

39 ÖNCELİK ARZ EDEN YATIRIMLAR ÖNCELİKLİ YATIRIMLAR 4- Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgelerinde yapılacak turizm yatırımları, 5- Özel sektör tarafından gerçekleştirilecek ilk, orta ve lise eğitim yatırımları 6- Yatırım tutarı 20 Milyon üzerinde olan; Belirli ilaç yatırımları, Savunma sanayi yatırımları,

40 STRATEJİK YATIRIMLAR BU SİSTEMİN AMACI; GİTES ve İthalat Haritası çerçevesinde, cari açığın azaltılması amacıyla ithalat bağımlılığı yüksek ara malları ve ürünlerin üretimine yönelik, Uluslararası rekabet gücünü artırma potansiyeline sahip, yüksek teknolojili ve yüksek katma değerli yatırımları teşvik etmektir.

41 YENİ TEŞVİK SİSTEMİ BÖLGESEL TEŞVİK UYGULAMALARI Yeni Bir Bölgesel Harita-İl Bazlı Bölgesel Teşvik Sistemine Geçiş Destek Unsurlarında Değişen Süreler ve Oranlar Desteklenecek Sektörlerin Güncellenmesi Sosyo-Ekonomik Açıdan Görece Az Gelişmiş Bölgeye (6. Bölge) Cazip Destekler Öncelik Arz Eden Yatırımlar

42 SOSYAL GÜVENLİK KURUMU Teşekkür Arz / Teşekkür Ederim Ederiz. Sigorta Primleri Genel Müdürü Cüneyt OLGAÇ