B)İç uygulamalar. A)Yara Sargısı TIBBİ TEKSTİLLER. 1.Tıbbi Tekstillerin Özellikleri

Transkript

1 TIBBİ TEKSTİLLER 1.Tıbbi Tekstillerin Özellikleri Tıp ve cerrahi ve ilgili uygulamalar, tekstil endüstrisinin sunduğu geniş imkanlardan faydalanan pek çok alan içinde en önemli ve hızlı gelişen bir bölümdür. Polimer teknolojisine bağlı olarak mevcut liflerin geliştirilmesi ve yeni liflerin üretilmesi ve tekstil yapılarının çeşitlenmesi sonucu, tıp ve cerrahinin pek çok alanında kullanılmaya uygun tıbbi tekstiller dediğimiz bu ürünler insanların ve hayvanların tıbbi bakımı ve hijyeni için kullanılırken,personelin ve teçhizatın korunmasını da yardım ederler.tıbbi tekstiller genelde tekstil dışında bir materyal ile birleşmiş halde, tıp ve cerrahinin hemen hemen her alanda kullanılmaya uygun tekstil materyalleridir.mukavemeti ve esnekliği bünyesinde bir arada bulundurması yanında geniş ürün çeşidi sunması,çok fonksiyonlu karaktere,çevre ve doku ile biyolojik uyum gösterebilmesi ve çeşitli materyallerle birleşebilmesi tıbbi tekstillerin özellikleri arasındadır. 2.Tıbbi Tekstillerin Sınıflandırılması Tekstil materyalleri tıp ve cerrahide çeşitli amaçlar için kullanılır.tıp uygulamaları için tekstil materyallerini, dış uygulamalarda kullanılanlar ve iç uygulamalarda kullanılanlar olarak olarak iki temel grupta toplamak mümkündür.dış uygulamalar alanındaki ilerlemeler sınırlı iken iç uygulamalar sahasında son 20 yıl boyunca önemli gelişmeler kaydedilmiştir. Alt başlıkları ile iç ve dış uygulamalar aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir. A)Dış Uygulamalar 1-İmplant edilemeyen yara bakımı amacı ile kullanılan ürünler 2-Vücut dışında kanı temizlemek amacı ile kullanılan cihazlar 3-Ameliyathanede hijyen amacı ile kullanılan ürünler B)İç uygulamalar 1-Ameliyat İplikleri 2-Yumuşak doku implantları 3-Ortopedik implantlar 4-Kadovaskular implantlar İmplant Edilmeyen Ürünler Bu materyaller, vücudun dışındaki uygulamalarda kullanılır.deri ile temas edebilir veya etmeyebilir.tablo-1 de bu ürünlerde kullanılan lifler, tekstil yapıları ve fonksiyonları verilmektedir.bu sınıfta önemli ve çok miktarda kullanılan tekstil materyalleri yara sargısı ve bandajdır. A)Yara Sargısı Bu materyalin fonksiyonu, belli çeşit bir ilacı yaraya veya deri üzerine uygulamak, enfeksiyona karşı yarayı korumak, kan ve salgıları absorbe etmek, iyileşmeyi kolaylaştırmak ve bazen yaraya ilaçla birlikte uygulamaktır. Genelde kullanılan yara sargısı, yaraya temas eden bir tabaka ile esnek ana materyal arasına yerleştirilmiş absorbent bir tabakadan oluşan kompozit bir materyaldir.yara sargısı, yaraya temas eden bir tabaka ile esnek ana materyal arasına yerleştirilmiş absorbent bir tabakadan oluşan kompozit bir materyaldir.yaraya temas eden tabak yaraya sargının yapışmasını önleyen ve yeni doku gelişimini bozmadan yerinden kolayca ayrılabilen pamuk muslin veya nonwoven kumaştır.absorbent ped kan ve sıvıları absorbe eder ve yarayı korumak için bir yastık etkisi yapar.

2 Pamuk veya yün dolgusu içerir.ana materyal, sargının yaraya uygulanmasını temin eder.arka yüzeyi sargıyı yerinde tutmak için uzatılabilir bir akrilik yapıştırıcı ile kaplanır ve böylece bandaj ihtiyacı ortadan kalkar. B)Bandaj Bandajın en yaygın kullanımı, yara üzerindeki sargıyı yerinde tutmaktır.böyle bir bandaj, sağlamlaştırılmış, ağılaştırılmış ve sterilize edilmiş, çeşitli uzunluk ve genişliklerde şeritler halinde kesilmiş pamuk veya viskon düz dokuma kumaştır. Bir diğer bandaj tipi, burkulmuş bir bileği veya dokuyu desteklemek için kullanılan esnek bandajdır.yüksek bükümlü pamuk veya krep iplikler ile dokunmasından dolayı elastik özelliklere sahiptir.bandaj tersinir olarak uzayıp kısalabilir ve bir eklem etrafında uygulandığında iyileşme süresince gerilimini korur. Aynı özellik biri normal diğeri yüksek gerilim altında iki tip çözgü ile dokunan bandajlarda da elde edilir.bu fonksiyon yuvarlak örme makinelerinde tüp formunda örülmüş bir bandaj tarafından da yerine getirilebilir.bu tip bandajlarda %25 elastik iplik kullanılır. Basınç bandajları, bir diğer bandaj çeşididir.derin damar thrombosisi, bacak ülseri ve varisli damarların önlenmesinde ve tedavisinde kullanılır. ortopedik yastık bandajları ve plasterler altında kullanılır. ortopedik yastık bandajları, polyester ve polipropilen liflerinden üretilir. İmplant edilmeyen materyallerden olan ve cerrahide önemli fonksiyonlara sahip diğer materyaller gaze,lint ve tampondur.gaze seyrek bir dokumadır.parafin vaks ile kaplandığında yanık ve haşlamaların tedavisinde ilaç sürmek veya ifrazatı temizlemek için kullanılır.cerrahi uygulamalarda kanı silmek için pens ucuna tutturulmuş olarak kullanıldığında absorbend bir materyal olarak görev yapar.lint, pamuklu bezayağı kumaştan oluşan, bir yüzü düz, diğer yüzü tüylü bir bezdir.cerrahide sargı amacı ile kullanılır.tampon ise, yüksek absorbend bir materyaldir.lif kaybını veya yaraya yapışmasını önlemek için nonwoven kumaşla kaplıdır. Tablo 1 İmplant Edilmeyen Yara Bakımı Amacı İle kullanılan Tekstil Materyalleri Ürün Çeşidi Lif tipi Tekstil Yapısı Fonksiyonları Yara Sargısı Belli bir ilacı yaraya ve deri üzerine Yara Temas ipek,pa,viskon,pe Örme,Dokuma, uygulamak Enfeksiyonlara karşı Tabakası yarayı korumak,kan ve sargıları Absorbend Pamuk,Viskon absorbe etmek iyileşmeyi Ped kolaylaştırmak Anan Materyal Viskon,Plastik Film,Dokuma Bandaj Pamuk,Viskon,PA,Elastomer iplik Dokuma,Örme, Yara üzerindeki sargıyı yerinde tutmak Plaster Viskon,Plastik Örme,Dokuma, Deriye ilaç uygulamak,hareketi Film,Pamuk,PP,PES,Cam Lifi önlemek yara kenarlarını birleştirmek,ağrıyı kesmek Gaze Pamuk,viskon Dokuma Sıvı veya salgıları absorbe etmek Tampon Viskon,Pamuk lintleri,odun Hamuru Herhangi bir boşluğa yerleştirilerek sıvıları absorbe etmek

3 Vücut Dışında Kullanılan Cihazlar Bu cihazlar lifli materyallerden imal edilen,vücut dışında kanı temizlemek amacı ile kullanılan mekanik organlardır.üç büyük organı içerir, Suni böbrek, suni akciğer ve suni karaciğer Tablo-2 de Her birinin fonksiyonu, imalatında kullanılan lif tipi ve uygulanılan sistemler verilmektedirler. CİHAZ LİF TİPİ UYGULANAN SİSTEM Suni İçi boş Viskon lifi, Hemodiyaliz, Böbrek İçi boş PES lifi,pan, Hemodifilitrasyon Polimetilmetakrilat,Kitin Suni İçi Boş Viskon lifi,karbon Plamapheresis Karaciğer lifi,polieterüretan Hemoperfusion Suni Akciğer İçi boş PP lifi,içi Boş silikon,silikon Zar,Polisülfon FONKSİYONLARI Hastanın kanından atık ürünleri Ve suyu uzaklaştırmak elektrolit konsantrasyonunu kontrol etmek Hastanın Plazmasını ayırmak ve yok etmek kana taze plazma salgılamak Hemoperfusion Hastanın kanından karbondioksiti uzaklaştırmak ve taze oksijen sağlamak A)Suni Böbrek Çekilen ızdırap nedeni ile pek çok hasta suni böbreği kullanmaktadır.suni böbreğin fonksiyonu hastanın kanının sirkilasyonunu sağlamak için kandaki atık ürünleri ve suyu uzaklaştırarak elektrolit konsantrasyonunu kontrol etmektir.bunun için bir zar kullanılır. Zar, değişen yoğunluklarda çok sayıda iğne ile delinmiş kumaş kullanılan lifler,viskon ve polyesterdir.içi boş liflerin amacı kanın sirküle edilmesidir.böbrek hastalıklarının kandaki molekül ağırlıklı proteinler tarafından oluştuğuna inanılmaktadır.bu nedenle lif üreticileri, içinden bu molekül ağırlığına sahip zararlı proteinleri geliştirmeyi amaçlamışlardır. Ancak,diyaliz cihazı vücuda yabancı bir madde olduğu için uzun süreli kullanımı çeşitli komplikasyonlar oluşturulur.kan, diyaliz cihazaı ile sirküle edildiğinde kandaki lökosit miktarı ilk 20 dakika boyunca düşer. Bu yüzden suni böbrek üreticilerinin amacı, içi boş liflerin yüzeyin lokosit düşüşünü engelleyecek şekilde gerçekleşmektedir. B)Suni Karaciğer Başlangıçta kalp cerrahisi esnasında akciğer fonksiyonunun yerine geçen bir cihaz olarak geliştirilmiştir.günümüzde bu amaç için Amerika da yılda 250 bin, Japonya da yılda 20 bin kişi tarafından kullanılmaktadır. Suni akciğer kana oksijen temin etmek ve karbondioksiti uzaklaştırmak için kullanılan bir gaz değiştiriciden oluşur.bu amaçla içinden gazın geçmesine izin verecek mekanik bir akciğerin yapılması için silikon veya PP içi boş lifler kullanılır. C)Suni Akciğer Fonksiyonu hastanın plazmasını ayırarak, hastanın kanına taze plazma sağlamaktır.suni böbrek için kullanılanlara benzer zarlar veya selüloz içi boş liflerden yapılır.

4 AMELİYATHANEDE KULLANILAN TEKSTİL MATERYALLERİ Ameliyathanede çeşitli amaçlarla kullanılan tekstil ürünlerinin temel fonksiyonları, hastayı ve personeli korumak ve hijyen sağlamak, yara enfeksiyonunu önlemek, operasyon yeri ve steril teçhizatın bakteri taşıyan partiküller ile doğrudan temasını kesmek ve hastadan cerraha ve cerrahtan hastaya enfeksiyon taşıma riskini azaltmaktır.aids,hepatit B ve diğer tehlikeli hastalıklar göz önüne alındığında, özellikle hastadan cerraha hastalık taşıma riski önem kazanmıştır. Ameliyathanelerde kullanılan tekstil materyalleri geniş bir ürün ranjına sahiptir.genel olarak, cerrah, personel ve hasta giysilerini, hasta örtü ve perdesini, yatak takımını, idrar tutucu ürünleri, çeşitli bezleri, cerrahi çorap ve atletleri içerir.tablo-3 bu ürünlerin üretiminde kullanılan lifleri,tekstil yapılarını ve fonksiyonlarını göstermektedir. Ameliyathanede kullanılan belli kriterlere sahip olmak zorundadırlar.bunlar aşağıdaki gibi sıralanır, 1-Toz ve tüy oluşturmamalı 2-Toz ve vücut partiküllerinin içinden geçmesine izin vermemeli 3-Antiseptik olmalı 4-Mekanik hasara dayanıklı olmalı 5-Islanmaya karşı dayanıklı olmalı 6-Sıvıları geçirmemeli 7-Absorbe edici özelliğe sahip olmalı 8-Defalarca sterilize edilebilmeli 9-Defalarca yıkanıp ütülenmeye dayanıklı olmalı 10-Uzun süreli kulanım boyunca özelliklerini koruyabilmeli 11-Giyilmek için hafif ve konforlu olmalı Doğrudan temas yada ameliyathanede ki hava ile bulaşan hastalıklarla başa çıkmak için geliştirilen çözümlerden biri çok sıkı dokunmuş bir kumaş kullanmaktır.amaç; deri pullarının geçmesine izin vermeyecek kadar küçük aralıkları olan bir kumaş elde etmektir.bunun için özel bitim işlemleri uygulamak veya mikro incelikte sentetik liflerden kumaş oluşturmak gerekir.böylece giysi, bakteri taşıyan partiküllerin serbest kalmasını önlemek için bir bariyer oluşturacaktır.fakat geçirgenliği oldukça azaltılmış bu kumaştan yapılmış giysilerin giyilmesi konforsuz olacaktır.konfor özelliği uzun süren operasyonlarda bulunan personel için ve fiziksel durumları nedeni ile normal hareketlerini yerine getiremeyen engelli ve yaşlılar için önemlidir. Ameliyat hanedeki cerrahlar, hemşireler ve diğer personel için patiskadan yapılmış elbiseler uzun süreden beri kullanılmaktadır.pamuk genelde statik elektrik yüklerinden doğabilecek tehlikeleri uzaklaştırmak için kullanılır.sentetik lifler ise statik yükleri artırmaya ve elektrik kıvılcımlarının oluşmasına eğilimlidir.ameliyathanede narkoz olarak kullanılan gaz karışımları oksijen içerir ve çabuk tutuşur veya patlar.bu yüzden alevlerden ve kıvılcımlardan kaçınmak gerekir.bununla birlikte pamuk yüksek seviyede toz oluşturan bir kirlilik kaynağı olarak görülmektedir.son yıllarda bir kere kullanıldıktan sonra atılan polyester ve polipropilen giysilerin kullanımı hastaya bulaşılabilecek enfeksiyon kaynaklarını önlemek için yaygınlaşmıştır.bu ürünlerin kullanıldıktan sonra yok edilmek zorunda olmaları onları pahalı ve çevreye zararlı yapmasına rağmen ABD de cerrahi giysilerin %70 i,avrupa da %50 si bu kumaşlardan yapılır.

5 Tablo - 4 Hijyen Amaçlı Ameliyathanede Kullanılan Tekstil Materyalleri ÜRÜN ÇEŞİDİ LİF TİPİ TEKSTİL YAPISI FONKSİYONLARI Cerrahi giysi Elbise Başlık Maske, Dokuma Pamuk. Polyester. PP. Karbon lifi Viskon. Viskon. Cam Lifi Polyester Personelden hastaya hastadan personele enfeksiyon geçişini önlemek, vücut partiküllerinin ortama yayılmasına engel olmak, tozlara karşı bariyer oluşturmak. Cerrahi Örtüler Perdeler Örtüler Polyester,PE Polyester,PE, Dokuma, Dokuma Ameliyathanede hastayı ya da hasta çevresindeki alanı örtmek, sıvıların ve enfeksiyonun geçişini önlemek Yatak Battaniye Çarşaf Minder Takımı Pamuk,Polyester Pamuk,Kapak Yün,Pamuk Dokuma,Örme, Dokuma Dokuma Enfeksiyonun ve sıvıların geçişini önlemek Bezler Viskon ; Yarayı ve deriyi temizlemek, pişikler ve yanıkları tedavi etmek Cerrahi Çorap PA, Polyester Pamuk elastomer İplikler Örme Destek vermek, toplar damarlara ait rahatsızlıkları tedavi etmek, sıkıştırmak veya korumak Cerrahi aletler Cam Lifi Vücudun içinden bir görüntü elde etmek için ışığın geçişime izin vermek Ameliyathanede kullanılan çeşitli bezler, yara sarılmadan önce yaralan veya deriyi temizlemek için ya da pişiklere ve yanıkları tedavi etmek için kullanılır. Antiseptik apre ile ıslatılabilen selüloz nonwoven kumaşlardan veya kağıt dokuda yapılır. Dereceli sıkıştırma özellikleri olan cerrahi çorap, organa hafif destek vermekten, toplar damarlara ait rahatsızlıkları tedavi etmeye uzanan pek çok amaç için kullanılır. Yuvarlak örme esnasında şekillendirilebilen ve elastomer iplikler istenen diz ve dirsek başlıkları, fiziksel aktif sporlar esnasında destek ve sıkıştırma sağlamak için veya koruma için kullanılır. Implanta Edilen Tekstil Materyalleri Implant edilebilir tekstil materyalleri ya yara kapatma (ameliyat ipliği) ya da çıkarı!m;ş bir parça ya da organın görevini görmek üzere cerrahi yerleştirme (protez) amacı ile, vücudun onarılmasında kullanılır. Bu materyaller vücut içine yerleştirildikleri için vücut tarafından kabul edilmelerini sağ ayacak bazı özelliklere sahip olmalıdırlar. Bu

6 özelliklerin içinde en önemlisi biyolojik uyum özelliğidir. Implantasyon süresine göre ımplantların boy stabilitesi, temas durumu ve biyolojik uyumu diğer tıbbi tekstillerden daha katı kurallarla belirlenmiştir. Tekstil implantların, vücudun implant edilen materyale göstereceği reaksiyonu etkileyen biyolojik, mekanik ve yapışa! özelliklere aşağıdaki gibi sıralanabilir. a) Biyolojik özellikler Alerjik, toksit olmamalı Mutajenik, teratojenik, kanserojen reaksiyon oluşturmamalı Alışılmamış yabancı madde reaksiyonuna sahip olmamalı Hücre büyümesi üzerine istenmeyen bir etki oluşturmamalı İstenmeyen biyolojik bozulmaya sahip olmamalı Bakteri oluşumuna el verişsiz olmalı Ateş yükseltici madde içermeli 8- Kan ile uyumlu olmalı, kanın bileşiminde ve özelliklerinde değişime sebep olmamalı b) Mekanik özellikler Optimum gerilme mukavemetine sahip olmalı Yeterli dikiş izi mukavemetine sahip olmalı Uzun süreli yükleme altında yeterli stabiliteye sahip olmalı Yerleştirildiği dokunun yük-uzama karakteristikleri ile uyum göstermeli. Optimum esnekliğe sahip olmalı Implantasyon süresince fiziksel stabilitesini korumalı c) Yapısal Özellikler 1- Gözeneklilik: Materyalin gözenekliliği insan dokusunun gelişmesini ve implantın kapsüllenme hızını belirleye en önemli faktördür. Bağlanan doku yalnız 20mm'den büyük gözenekli yapılar üzerinde gelişebilir. Tekstil materyallerinin lifli yapıları yüzünden gözenek boyutunu tayin etmek mümkün değildir. Çünkü, dairesel enine kesitle ideal bir gözenek yerine, lifler tarafından iki taraflı maskeleme ile 3D gözenek aralıkları vardır. Bu nedenle, gözeneklilik için belirli bir tanımlama getirilmiştir. Bu, tanımlanmış şartlar altında gazlar veya sıvılar tarafından geçirgenliktir. Tablo-13'te tekstil yapılarının gözenekliliği verilmektedir. Tablo - 5 Tekstil Implantların Gözenekliliği YAPI MATERYAL GÖZENEKLİLİK Çözgülü Örme Multi filament polyester >1500cm 3 H 2 O / crn 2 dk. (oldukça gözenekli) Dokuma Multi fliament polyester <500cm 3 H 2 O / cm 2 dk. (düşük gözenekli) Poliüretan <100cm 3 H 2 O / cm dk. (mikro gözenekli) 2-Yüzey Pürüzlülüğü: Implant materyali hücrelerin tutunabilmesi için belli pürüzlülüğe sahip elmalıdır. Ancak sadece pürüzlü yüzeyler değil ok pürüzü yüzeylerde yaralı doku oluşumuna sebep olur. 3-Enine Kesit: Küçük dairesel lifler, düzgün olmayan enine kesitli daha geniş üflerden doku tarafından cana iyi kapsüllenir böylece materyalin dokuya kaynaşması hızlanmış olur.1.5 mm çapında ince filamentli iplikler hücre bağlantısı açısından bağlantısı açısından diğerlerinden daha iyi sonuç verir. 4- Tekstil materyalinin implantasyon suresince, yapısında, gözenekliliğinde ve geometrisinde istenmeyen önemli bir değişiklik olmamalıdır. 5-Uygun boyutlarda elde edilebilmelidir 6-Toksisite: Lif polimerleri tarafından toksit maddelerin salınması ve materyal üzerindeki yağlayıcı ve haşıl maddeleri gibi yüzey kirlilikleri doku üzerinde olumsuz etki yapacaktır. Bu yüzden materyal bunlardan arındırılmalıdır. 7-Biyolojik Bozunurluluk: Biyolojik bozunurluluğa göre polimerin özellikleri implantın başarısını etkiler. Impiantasyonda kullanılan malzemeler arasında poliamid, iki yıl sonra bozunarak bütün mekanik

7 özelliklerini kaybeden en reaktif malzemedir. PTFE, en düşük reaktifliğe sahiptir. Polipropilen ve polyester bu ikisi arasında yer alır. Ameliyat İplikleri Ameliyat ipliği: Mekanik bir destek olmaksızın gerilime dayanacak yeterli mukavemet ile cerrahi sebepler yüzünden açılan veya tesadüfen kesilen vücut dokularını, yaranın iyileşmesi sağlanıncaya.kadar birbirine yapıştırmak ve kan damarlarını bağlamak için kullanılan doğal veya sentetik orjinli cerrahi dikiş malzemesidir ve yaklaşık 4000 yıldır yaraların kapatılmasında kullanılmaktadır. Cerrahi sebepler yüzünden kesilen dokularda veya kendinden oluşan vücut yaralarında ameliyat ipliği kullanımının temel amacı normal gerilim güçlerine karşı koymaya yeterli bir iyileşme sağlanıncaya kadar yara kenarlarını karşılıklı tutturmaktır. Ameliyat ipliği malzemesinden beklenen en kısa zamanda en fazla iyileşme için yara dokusunu hassas bir şekilde yakınlaştırmasıdır. Günümüzde doğal ve sentetik materyalliden imal edilen pek çok ameliyat ipliği vardır. Yüzyıllardır en ideal ameliyat ipliğini hazırlamak için çalışmalar yapılmaktadır. Fakat tüm cerrahi uygulamalarda kullanılan ve aranan bütün özellikleri taşıyabilecek bir malzeme mevcut değildir. Cerrahın seçeceği malzemenin uygulanacak cerrahi işlem sırasında ve sonrasında en uygun sonucu verebilecek özelliğe sahip olması tercih edilir. İdeal bir cerrahi dikiş malzemesinde aranan özellikler aşağıdaki gibi sıralanabilir: 1-İşlenmesi kolay ve üretimi ucuz olmalı.düzgün bir yüzeye ve kolay düğüm atılabilmesini sağlayacak bir yapıya sahip olmalı, 2-Elastik olmalı, 3-Yeterli gerilim mukavemeti ve düğüm güvenilirliği olmalı, 4-İyileşme süresince mukavemetini korumalı, 5-Yara iyileşmeden absorbe edilmemeli, 6-İyileşme tamamlandıktan sonra en kısa sürede absorbe olmalı, 7-Kolayca sterilize edilebilmeli, 8-Dokuda minimum reaksiyon oluşturmalı, 9-Elektrolitik, alerjik ve kanserojen olmamalı Ameliyat iplikleri, vücut içindeki biyolojik bozunurluluğa göre sınıflandırılır. Gerilme mukavemetlerini 60 günlük bir periyod içinde kaybeden ve vücut içinde bozunarak yok olan iplikleri sınıfına girer. Bu malzemeler vücut hücreleri içinde kompleks maddeler olan doku enzimleri tarafından sindirilir veya doku sıvılarınca hidrolize edilir. Absorbe olmayan ameliyat iplikleri ise mukavemetlerini 60 günden daha fazla koruyabilen dikiş malzemeleridir. Canlı dokudaki enzimler tarafından sindirilmeye etkili bir şekilde karşı koyarlar. Lif, sindirilmek yerine doku tarafından kapsül içine alınmış veya çevrilmiştir. Derinin kapatılması için kullanıldıkları ameliyattan sonra alınırlar. Absorbe olan ameliyat iplikleri genelde vücut içinde hızla iyileşen ve uzun süre iplik mukavemetine ihtiyaç duyulmayan yerlerde (ağız ve yutak yapıları, mide, ince bağırsak, karın zarı, deri altı tabakası, idrar ve safra yollarında) kullanılırlar. Ameliyat iplikleri monofilament veya multifilament (Braided veya bükümlü) olarak kullanılırlar. Malzemenin cinsi yanında yapısı da ipliğin son kullanım özelliklerini etkiler. Multi filament ameliyat iplikleri genelde monofilamentlerden daha kolay tutulur ve düğüm atılır. Çünkü malzemenin Braided veya bükümlü yapısı yüksek bir sürtünme katsayısı sağlar ve düğümler açılmazlar. Protez Implantlan Bir protez takma dişlerden kalp nakline kadar vücudun pek çok parçası için bir vekil görevi görür. Vücut içine implant edilmiş suni protezin kullanımındaki zorluklardan biri, ters bir reaksiyona sebep olmayan ve çevre tarafından etkilenmeyen bir materyal bulmaktır. a) Yumuşak Doku Implantları Tekstil materyallerinin mukavemet ve esnekliği bir arada taşıma özelliği, onları özellikle yumuşak doku implantları için uygun yayar. Pek çok cerrahi uygulama, tendonlarm, ligamentlerin ve kıkırdakların yerleşiminde bu özellikten yararlanır. Suni tendon, tekstil materyallerini kullanan gelişmekte olan implantlardan birisidir. Silikon bir kılıf tarafından kuşatılmış polyester ve karbon liflerinden dokuma veya branded, gözenekli ağlar veya şeritler formundadır.

8 Implantasyon esnasında doğal tendon, suni tendon vasıtası ile bağlanır ve zamanla kası kemiğe birleştirmek için kendi kendine kaynaşır. Diz ligamentleri, zarar görmüş olanları değiştirmek için kullanılan, biyolojik uyum yanında kullanılacağı uygulama için gerekli olan fiziksel özelliklere de sahip olması gereken tekstil materyalleridir. Braided polyesterden yapılan suni ligamentler güçlüdür ve uzun süreli yüklenmeye (sürünmeye) karşı dayanıklılık gösterirler. Daha sonra yabancı madde kalıntı bırakmadan hidroliz yolu ile kimyasal olarak parçalanır. Polilaktik aside dayalı materyaller özellikle böyle implantlar için uygundur. Vücut içinde her biri farklı görevi yerine getiren iki tip kıkırdak vardır. Bunlardan cam gibi şeffaf olan kıkırdak, serttir ve yoğundur. Rijitlik gereken yerlerde kullanılır. Elastik kıkırdak ise, daha esnektir ve koruyucu yastık işlemi görür. Yüz, burun, kulak ve boğaz kıkırdaklarını değiştirmek için düşük yoğunluklu polietilen kullanılır. Materyal özellikle bu amaç için uygundur. Çünkü pek çok yönden doğal kıkırdağa benzer. Tekstil materyallerinden yararlanılarak üretilen bir diğer tıbbi malzeme, yumuşak dokuların konstrüksiyonu için kullanılan hernostatik ajanlardır. Bunlar kimyasal ve / veya fizikokimyasal etkileşimler sayesinde kan akışını durdurabilen veya kontrol eden ve pıhtılaşmaya yol açan ajanlardır. Bu ajanlar, okside selüloz lifleri, kollajen ince toz veya sünger ve sentetik absorbe olabilen polimerlerden lif keçesi formunda olabilir. (5) Tablo - 14 Protezlerin Sınıflandırılması URUN LİF TIPI TEKSTİL YAPISI FONKSİYONU Yumuşak Doku Teflon, Polyester, PA. PE. Dokuma, Braided Kası kemiğe veya diğer kasa Implantları : İpek Braided kaynaştırmak için doğal tendonu Suni Tendon Suni Polyester Karbon Düşük bağlamak. Ligament Suni Kıkırdak Yoğunluğu PE Zarar görmüş diz ligamentleri ile değiştirmek. Suni Deri Kontak Lens / Suni Kitin, Kollajen, Nylon / Silikon Polimetilmetakriiat. Silikon Kollajen Yüz, burun, kulak ve boğaz kıkırdaklarını değiştirmek. Doku yüzeyine yapışarak enfeksiyonu ve sıvı kaybını önlemek, ağrıyı gidermek. Kornea Yüzeye yapışmak, resorbe olmak ve ağrıyı gidermek. Ortopedik implantlar : Suni Eklem / Kemik Silikon, Poliasetal, PE. Polimetilmetakriiat, Polisülfon, Karbon lifi Lif Kompozit. Takviyeli Görevini yerine getiremeyen eklemleri ve kemikleri değiştirmek. Kardiovaskular İmplantlar: Vaskular Graftlar Kalp Kapakçığı Polyester, Teflon Polyester Örme, Dokuma Örme, Dokuma 6mm, 8mm, 1cm çapında kalın atardamar veya toplardamarları değiştirmek, doku büyümesini desteklemek Metal desteklerle kapakçıkları kafesleyerek çevre dokuya kapakçığın kaynaşmasını sağlamak.

9 b) Ortopedik Implantlar: Bunlar eklemleri ve kemikleri değiştirmek için kullanılan sert dokulu materyallerdir. Günümüzde lif takviyeli kompozit materyaller, suni eklem ve kemikler için gerekli mukavemet ve biyolojik uyum özelliklerine sahip olması nedeniyle metal implantlar yerine kullanılmaktadır. Bu metaryallerden beklenen en önemli kriter, yerleştirildiği bölgede yüke maruz kalması nedeni ile, implantasyon süresince mekanik özelliklerini korumasıdır. İmplant etrafında doku büyümesini hızlandırmak için Grafit ve Teflondan yapılan nonwoven bir keçe kullanılabilir. Bu lifi keçe, implant ile komşu sert ve yumuşak doku arasında bir ara yüzey olarak rol oynar. Bu sınıfa, kırılan kemikleri sağlamlaştırmak için kullanılan takviyelendirme materyalleri de dahildir. Fıtık onarımı ve göğüs kafesinin yeniden oluşturulması için, absorbe edilen ve / veya edilmeyen liflerden yapılan ağ yapılar kullanılır. c) Kardiovaskular Implantlar: Tekstil yapılarının kardiovaskular uygulamalarda kullanılan, polyesterler, polipropilen veya teflondan kalp kapakçıklarını, lif takviyeli esnek ağ veya filmlerden kalbe yardımcı cihazları ve tekstüre edilmiş veya edilmemiş sentetik ipliklerden dokuma veya örme suni kan damarlarını içerir. Kardiovaskular implantlarda tekstil materyallerinin ilk uygulamalarından 1, suni kan damarlardır. 1950'lerde, gözenekli tekstil yapıları ile bağlanan dokunun gelişmeye müsait olduğu ve böyle yapıların endothelyum hücreler tarafından kaplandığı fark edilmiştir. Böylece, poliamid'ten ilk suni damar üretilmiştir. Fakat bu materyal yeterince stabil olamamış, su absorbsiyonu ile mukavemetini kaybederek küçülmüştür. Bunun üzerine uzun süre kullanıma uygun suni damar i:k. defa polyesterden üretilmiştir. Suni kan damarları, 6mm, 8 mm veya 1 cm çapında kalın atardamarları değiştirmek için kullanırlar. Bu implantların üretiminde kullanılan lif materyallerrden; Kanın pıhtılaşmasına izin vermemesi, Kan hücrelerine ve enzimlere zarar vermemesi, Kan elektrotlarının tüketimine sebep olmaması, Plazma proteinlerinin değişimine izin vermemesi, Çevre dokuya zararlı olmaması, Kullanıldığı yere göre optimum mukavemete, optimum esnekliğe ve optimum yorulma dayanımına sahip olması beklenir. Suni kan damarları, dokuma veya örme tekniği kullanılarak polyester veya teflondan (PTFE) üretilirler. Örme tekniği ile, boru şeklinde yapılar yanında dallanmış yapıları da üretmek mümkündür. Üretilen bu tüpler fiziksel özellikleri açısından doğal kan damarlarına benzer. Yani yeterli mukavemet ve esnekliğe sahiptirler. Polyester suni kan damarları, biyolojik uyumlu olmasına ve böylece doku büyümesini desteklemesine rağmen, kan pıhtılaşmasını önleme aktivitesi zayıftır. Diğer taraftan, gözenekli teflon hem iyi uyum hemde kan pıhtılaşmasını önleme aktivitesi gösterir. Ancak, teflondan yapılan 3 mm'den daha ince kan damarları başka problemlere yol açar. Polyesterden üretime tüp formundaki damarlar, termoplastik özelliğinden faydalanarak, kullanım karakteristiklerini, geliştirmek üzere kıvrımlı bir yapı halinde ısıl işleme tabi tutulurlar. Böylece cerrah, implantasyon esnasında tüpün dairesel kesintisini koruyarak ve karışmasına yol açmadan damarın uzunluğunu yaralayabilir. Böyle tüpler aort temel atardamarının değiştirilmesi için uygundur. Fakat.daha da dar kan damarları için kullanıldığında memnun edici olmazlar.