Java artık kendini kanıtladı! Uluslararası Internet Kullanıcılar Sempozyumu 5-7 Kasım 1997 tarihlerinde. müşteriler ve önde gelen şirketlerden

Transkript

1 PC şirketlerinin son 2 ay telaşı Yılın bitimine iki ay kala PC şirketlerini, yılbaşında belirlenen hedefleri tutturma telaşı aldı. Satış hedeflerini tutturabilmek için son fırsatları olan bu 2 ayı en iyi şekilde değerlendirmek isteyen şirketler, kollarını sıvayarak yoğun bir çalışma sürecine girdiler. PC şirketleri, yıl boyunca düzenledikleri kampanyaları daha cazip hale getirerek ve fiyat indirimlerine giderek yıllık satışlarının ortalama yüzde 30'unu BT/haberi elektronik Meyin BT/haber okuyucularının büyük bir merakla beklediği BT/haber Online nihayet hizmete girdi. BT/haber Onlinein 6 haftadan bu yana deneme çalışmaları yürütülüyor. Sybaris/Albedo Ltd'nin tasarladığı ve SuperOnline'ın Web sponsorluğunu yaptığı BT/haber Online, 10 Kasım 1997 tarihinden itibaren Internet üzerinden takip edilebilecek. BT/haber'in haber, Internet, iletişim, dünyadan, perspektif, ürün ve dosya bölümlerinden başlıklar aktarıldığı BT/haber Online'da bunun yanı sıra ihaleler ve insan kaynakları da anında izlenebilecek. BT/haber Online'ın Web sitesi adresi şöyle: EVRENSEL Akin Evren Altyapının ettikleri... Ben bu "Altyapı" deyimini çok seviyorum. Yoksa "Alt Yapı" diye mi yazmalıyım? Sosyal bilimcilerin önceleri "üretim ilişkileri" bağlamında kullandıkları bu birleşik sözcük zaman içinde daha yaygın bir biçimde "enfra-structure" karşılığı bir anlam ve içerik kazandı. (Devamı 2. sayfada) son 2 ayda gerçekleştirmenin uğraşı içindeler. Bilgisine ulaşabildiğimiz ve içinde gerek yerli, gerek uluslararası markaların ve dağıtıcıların bulunduğu toplam 13 şirket yetkilisi, bu yıl sonunda yaklaşık 312 bin PC satılacağı tahmininde buluşuyor. Şirketler bu yıl ilk kez, İnterpro Pazar Araştırma Merkezi'nin tahminlerine çok yakın ve hatta üstünde rakamlar telaffuz ediyorlar. Merkez de 1997'de Türkiye'de toplam 318 bin adet PC satılacağını tahmin ediyor. İnterpro Pazar Araştırma Merkezi'nin Türkiye BT Pazarı Ocak-Eylül'97 Raporu'na göre ise gelirler, Temmuz-Eylül döneminde ilk altı aya göre yüzde 58 artmış görünüyor. Kasım-Aralık döneminin de beklenen düzeyde geçmesiyle, Türkiye BT pazarının yüzde 29 büyüyeceği öngörülüyor. Java artık kendini kanıtladı! Sun Microsystems, (Ayrıntılı haber sayfa W da) Uluslararası Internet Kullanıcılar Sempozyumu 5-7 Kasım 1997 tarihlerinde Berlin'de yapıldı. dünyanın Toplantıya sistem kuruluşları, her tarafından bağımsız yazılım bütünleştiricileri, Java meraklıları, müşteriler ve önde gelen şirketlerden oluşan dört bini aşkın üst düzey yönetici katıldı. Toplantıda Sun yöneticileri Java'nın artık başarılı bir platform olarak kabul edildiğini ve bundan sonraki aşamanın bu platformda başarılı ticari uygulamaların nasıl gerçekleştirileceği üzerine kafa yorulacağını belirttiler. Genel Yayın Yönetmenimiz Akın Evren, gelecek hafta Sun Internet Kullanıcılar Sempozyumu'nu sizlere ayrıntılı olarak aktaracak. Meclis kürsüsünden Latin 5 çağrısı TBMM'de ilk kez Latin 5 kod tablosu konuşuldu. DSP İstanbul Milletvekili Prof. Dr. Ziya Aktaş "Türk Alfabe Devrimi ve Bilgi Çağı" konusunda TBMM'de gündem dışı bir konuşma yaptı. Aktaş, Internet başta olmak üzere tüm iletişimde ve yayında Türkçe karakterlerin tanımlandığı Latin 5'in kullanılması ve konuyla ilgili uluslararası çalışmalara uzman kişilerin katılmaları için gerekli parasal kaynakların sağlanması gerektiğini söyledi. (Ayrıntıh haber sayfa 8'de) Internet! özelleştireceğiz (Ayrıntılı haber sayfa 30'da)

2 2 haber Kasım Sayı: 142 EVRENSEL Baştarafı 1. sayfada Tivoli, Java ile tam yol ileri Altyapı yatırımları dediğimizde aklımıza, karayolu, baraj, elektrik şebekesi, iletişim hatları geliyor artık. Son zamanlarda en çok konuşulan konulardan birisi. Altyapı yatırımlarını kim yapar? Bu sorunun cevabı ülkemizde tektir: Devlet. Mülkün devlete ait olduğu uzun dönemlerin alışkanlıkları ve zayıf sermaye birikimi son yıllara kadar altyapının yapımı, bakımı ve geliştirilmesini hep kamuya yükledi. Bu yatırımların uzun dönemli, az getirili ve toplumsal tercihleri de barındırmak zorunda oluşu bu süreci besledi. Devletin yok olma düzeyinde küçülmesini savunan en yiğit özel girişimciler bile iş altyapıyı kurmaya gelince "devlet yapsın" feryadında değiller mi? Oysa devlet bu yatırımların yanı sıra temel eğitim, toplumsal sağlık, savunma, vergi toplama gibi çok temel başka ödevleri de yüklenmekte. Her yeni teknoloji kendi altyapı gereksinimlerini de beraberinde getirir. Otomobilin yolları, bilgisayarın iletişim hatlarını, fabrikaların güç istasyonları ve enerji aktarım hatlarını getirdiği gibi. Bu konudaki gereksinimin planlanması çok zor bir iş değildir. Temel mühendislik ve ekonomi bilimleri çok çeşitli araç ve olanak üretmiştir bu alanda. Akmayan su, kesintili elektrik, dar gelen yol, yetmeyen köprü kişisel yaşamları bir cehenneme çevirdiği gibi toplumsal geleceği de zehirlemektedir. Üretimi pahalı ve kusurlu hale getirmekte, tüketimi olumsuz alanlarda artırmakta ve tüm makro dengeleri altüst etmektedir. Kaosu yarattıktan sonra çözümlemek için yüksek hızlı bilgisayarlarla modelleme yapmak hiç de anlamlı değil. Altyapının planlanmasında tercihler olacaktır. Bu tercihleri demokratik bir iradenin yönlendirmesi doğaldır. Ancak demokratik irade aklın ve bilimin ışığıyla birlikte parlarsa ve uzun dönemli kararlarla toplumun önünü aydınlatırsa yolumuz açılır. Doğru kararların sistemli ve sürekli uygulayıcısı, kasası dolu, temel işlevlerini doğru belirlemiş etkin ve ileri teknolojilerle donanmış bir devlet olabilir. Kapıkulları ve asalakların yerinde bilinçli ve sorumlu yurttaşların bulunduğu ve oluşturduğu bir devlet. Önceden planlayabildiğiniz bir hafta dilerim. AA/' yılında IBM tara- X y y \ j fmdan 735 milyon dolara satın alınarak büyükler liginde oynamaya başlayan Tivoli Systems, vizyonunu Java tabanlı açık ve çapraz platform sistem yönetimi yazılımı geliştirmek olarak çizmiş. IBM Türk'ün Ceylan Inter- Continental Otel'inde düzenlediği Tivoli Roadshow'a katılan Tivoli Müdürü Michael D'Eath, gelecekte Web arayüzüne sahip yönetim araçlarını pazara sunacaklarını söyledi. Niçin Web arayüzü sorusunu D'Eath, kullanıcıların Internet kavramıyla birlikte giderek Web arayüzüne alışkın olduklarını söyleyerek, böylece kullanıcı alışkanlıklarını değiştirmeden her platformda aynı grafik kullanıcı arabirime sahip yönetim araçlarını kullanıcıya sunabilecekleri şeklinde cevapladı. Bu stratejinin başarıya ulaşmasında Java'mn çok büyük bir yere sahip olduğunu söyleyen D'Eath, teorik olarak tek bir Java uygulamasının tüm platformlar üzerinde çalışabilir olacağını söyledi. Uç taraftaki istemcilere gönderilecek appletlerin, istemcide bulunan işletim sistemi ve donanımdan bağımsız bir şekilde tek bir uyarlaması bulunacak. Web arayüzüne sahip sistem yönetimi pazarında SunSoft'un geliştirdiği JMAPI (Java Management Application Programming Interface)'ye rakip olarak Microsoft ve Intel tarafından öne sürülen WebEM (Web Enterprise Management) ya da HMMP (Hyper- Media Management Protocol) da bulunuyor. Tivoli'nin gelecek kuşak ürünlerinin JMAPI tabanlı olacağını söyleyen D'eath, HMMP desteğini de ürünlerinde destekleyeceklerini söyledi. Bunun ilk adımı ise Tivoli tarafından geliştirilen ve HMMP'nin bir parçası olduğu iddia edilen CİM (Common Information Model) modelinin desteklenmesi. D'eath, HMMP'nin diğer parçalarının JMAPI'den farklı olarak halen Microsoft'un önerileri halinde kaldığını ve standardının oluşturulamadığını söylüyor. Microsoft'un Windows NT 5.0 ile birlikte getireceği ve sistem yönetiminde kullanılabilecek olan uygulama programlarının hangi nesnelerden oluştuğu, birbirlerine olan bağımlılıkları ve bellek gereksinimleri gibi veriler de Tivoli'nin geliştirdiği CİM arabirimiyle sistem yönetimine bütünleştirilecek. D'eath, Microsoft ile çok sıkı bir işbirliği içerisinde olduklarını ve önümüzdeki yıl Windows NT 5.0'ın pazara sunulmasıyla birlikte AMS 2.0 (Application Management Specification) üzerinde çalışacak CİM arabirimini pazara sunacaklarını söyledi. JMAPI'nın ise çok uzun bir yol olduğunu söyleyen D'eath, çerçeve yapısını (framework) oluşturabilmek için milyonlarca satırdan oluşan kodların yazılacağını, bunun da en az iki yıllık bir çalışmayı gerektirdiğini söyledi. Java'mn performans iyileştirmesi için Sun ile çalışmalarının sürdüğünü söyleyen D'eath, bu iki yıllık süreç içerisinde API'ler ve araçların zamanla pazara sürüleceğini iddia ediyor. NC kavramı sistem yönetimi gereksinimini ortadan kaldırmıyor, yalnızca problemin şeklini değiştiriyor Michael D'eath, ağ işlem ve zayıf istemcilerin yaygınlaşması ile sistem yönetimine olan gereksinimin azalmayacağını sorunun farklı bir boyuta taşınacağını söylüyor. Önceleri istemcilerde saklı olan uygulamaların bu modelde sunuculara taşınacağı ve yönetimin sunucu üzerinde yerleşik bulunan istemci uygulamaları üzerinde olacağını belirtti. IBM ile sinerji sağlandı Michael D'eath, her yıl gelirlerini ikiye katlayan bir şirket olarak neden IBM ile birleştiklerini ise şöyle açıklıyor: "Büyümeye gereksinimimiz vardı ve bu büyümeyi tek başımıza sağlayamazdık. IBM'in anabilgisayarlar ve veri merkezlerindeki yönetim deneyimi ile Tivoli'nin dağıtık bilgisayarların yönetimi konusundaki deneyimi biraraya getirilerek bir sinerji sağlandı. Ayrıca IBM'in tüm dünyaya yayılan zengin destek ve satış kadrosu bulunuyor. Tivoli'nin elindeki kadrosuyla yeni pazarlara girmesi yıllar alabilirdi." Tivoli'nin sistem yönetim yazılımı nesne tabanlı ÇORBA mimarisine sahip. Nesne altyapısının en büyük avantajlarından birisi, yönetim programlarının altlarında işletim sistemlerinden bağımsız kalması. Böylece Tivoli modülleri farklı işletim sistemi ya da donanımın farkında olmaksızın bu çerçeve yapı üzerinde çalışabiliyor. IBM'in MVS ve anabilgisayardan getirdiği yazılım dağıtımı (software distribution) ve dağıtık gözlemleme (distrubed monitoring) gibi modüller bu çerçeve yapı üzerinde çalışacak şekilde değiştirilmiş. Michael D'eath, IBM ile işbirliği yapmalarının IBM platformlarına özel bir ilgi göstermeleri anlamına gelmediğini, kendilerinin IBM'e finansal açıdan bağlı olduklarını söyledi. Tivoli'nin Türkiye operasyonu Tivoli Satış Uzmanı Vasfi Gücer, IBM Türk'ün Türkiye'de Datem, İstanbul Pazarlama ve Polaris Bilgisayar ile çalıştığını ve IBM Türk içerisinde 6 kişilik bir teknik ekibin buna ek olarak 4 kişilik bir pazarlama ekibinin bulunduğunu söyledi. Her üç iş ortağında da iki tane Tivoli teknik uzmanı bulunuyor. Gücer, Türkiye'deki sistem yönetimi yazılım pazarında Tivoli'nin pazar lideri olduğunu iddia etti.

3 10-16 Kasım Sayı: 142 haber 3 Rektörler Bilim Kurulu kararlan için toplandı Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu'nda biraraya gelen rektörler, toplantıda Ulusal Enformasyon Altyapısı ve Telematik Hizmetler Ağı Ana Planının hazırlanması ile Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi'nin kurulması kararını aldılar. Bilişim Projeleri Envanteri çıkartılıyor ürkiye Bilişim Derne (TBD) çatısı altın Tği da kamudaki bilişim projelerinin envanterinin çıkarılmasına yönelik bir çalışma başladı. TBD Kamu Bilgi İşlem Yöneticileri Birliği'nin bir alt grubu olarak çalışmalara başlayan bilişimciler öncelikle kamudaki bilişim projelerinin genel bir fotoğrafını görmek istediklerini belirttiler. Bu çalışmayla kamu kuruluşlarında yürütülen projelerde dış kredi kullanımı, hibe yardımlar, projelerin başlangıç ve bitiş tarihi, projede kaç kişinin çalıştığı, projenin başarısı, eğer proje başarısız olmuşsa bunun nedenleri, projelerde BT kullanımı gibi soruların yanıtları aranacak. Bunun için biraraya gelen grup öncelikle bir soru formu hazırlığı içerisinde. Soru formları kamu kuruluşlarına iletilip yanıtları alındıktan ve belli bir düzenleme yapıldıktan sonra envanter TBD'ye iletilecek. Çalışma sonrasında ise projelerin neden başarısız olduğu sorusunun yanıtı aranırken projelerin gerçekleşme sürecinde yaşanan sorunların çözümü için de kamuoyu oluşturulmaya çalışılacak. GÜNEŞ KAZDAĞLI Rektörler, Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu'nca alınan kararlar için biraraya geldi. 25 Ağustos 1997 tarihinde Başbakan Mesut Yılmaz'ın başkanlığında toplanan Bilim ve Teknoloji Yüksek Kumlu bilindiği gibi "Türkiye Bilim ve Teknoloji Politikası" dokümanını onaylamıştı. Daha sonra yeni politika dokümanının öngördüğü ve acil olarak yapılması gereken konularda 29 değişik karar alındı ve bu kararlar 29 Eylül 1997 tarih ve 6l sayılı Başbakanlık genelgesiyle ilgili mercilere iletildi. İşte Bilim ve Teknoloji Yüksek Kumlu'nca alınan kararların büyük bir bölümünün hayata geçirilmesinde üniversitelerin önemli destek ve katkılan gerektiğinden rektörler tekrar biraraya geldi. Devlet Bakanı Rüştü Kazım Yücelen'in açılış konuşması yaptığı toplantıya TÜBİTAK Başkanı Prof.Dr. Dinçer Ülkü ile YÖK Başkam Prof.Dr. Kemal Gürüz de katıldı. Toplantıda ele alınan ve üniversiteleri doğrudan ilgilendiren Bilim ve Teknoloji Yüksek Kumlu kararlan şunlar: Ulusal Enformasyon Altyapısı ve Telematik Hizmetler Ağı Ana Planının hazırlanması, Bilgi Merkezi'nin kurulması, Ulusal Akademik Ağ ve Beyin gücü kaynaklanılın yönetimine ilişkin mevzuat düzenlemeleri, Sosyal ve beşeri bilimler alanındaki araştırmaların desteklenmesi teşviki, Ulusal Ar-Ge bütçesi oluşturulması, Çok amaçlı operasyonel uydu yer istasyonu kurulması, Uluslararası ortak araştırma projelerinde Türkiye'nin yer alabilmesi için gerekli fon desteğinin sağlanması ve yol gösterici ek mekanizmalar geliştirilmesi, Türkiye'de biyoteknoloji/gen mühendisliği çalışmalarında düzenleyici kuralların belirlenmesi, Enerjinin etkin kullanımı ve yenilenebilir/çevre dostu enerji kaynaklarından yararlanma teknolojileri alanına yönelik ulusal politikaların belirlenmesi, Genel olarak çevre dostu teknolojiler ve çevre yönetim teknolojileri alanına yönelik ulusal politikaların belirlenmesi, Deniz bilimleri, denizlerden ve denizaltı zenginliklerinden yararlanma teknolojileri alanına yönelik ulusal politikaların belirlenmesi, Ulusal doğa tarih müzesi, Bilim ve teknoloji merkezleri kurulması, Kamuya açık Internet'e erişim mekanlannın teşviki (Internet kıraathaneleri) Üniversite-Sanayi ortak araştırma kurulması. merkezleri Söz konusu maddeler arasında toplantıda en fazla üniversite ve sanayinin ortak araştırma merkezleri kurması üzerinde durulduğu öğrenildi. Üniversite ve sanayiyi, sanayicilerin ortak hedefleri kapsammda doğrudan biraraya getirmenin önemli bir aracı olarak görülen üniversite-sanayi ortak araştırma merkezlerinin aynı zamanda bilim dünyasının birikimlerini de ekonomik faydaya dönüştüreceği de belirtildi. İ TİTİZCE M. TINAZ TİTİZ Nerede işsizlik varsa orada yapılmayan işler var demektir! şsizlik, bu konudaki benimsenmiş tanımlar uyarınca "bir işte çalışma arzusu taşıyan, mevcut iş koşullarına ve ücretine razı olan, ama buna karşın iş bulamayan kişinin durumu" şeklinde tariflenmektedir. Buna göre, örneğin iş koşullarını veya ücretini beğenmeyip ya da işi kendi eğitimiyle ilgili görmeyerek çalışmayan kişilere uluslararası tanımlar işsiz dememektedirler. Tanım böyle alınsa dahi ülkemizde yüzde 10 dolaylarında bir işsizliğin bulunduğu bilinmektedir. Buna "açık işsizlik" denilmektedir. Bir de, "gizli işsiz" ve "potansiyel işsiz" grupları vardır. Gizli işsiz, çalışıyormuş gibi görünen, ama aslında bir başkasıyla iş bölüşen kişilerin durumudur. Tarımda çalışanların bir bölümü, kamu görevlilerinin önemli bir kısmı bu kategoriye girmektedir. Potansiyel işsizlik ise daha ilginçtir. Halen işi bulunan (hatta iyi geliri olan bir işe sahip), fakat eskiyen teknolojisini yenilememek, keskinleşen rekabete ayak uyduramamak, geleneksel yönetim biçimlerinde ısrar etmek gibi nedenlerle bir süre sonra kapanacak olan bir işyerinde çalışan ya da onun sahibi olan kişilerin durumudur. Gizli ve potansiyel işsizlerin oranını halen bilmiyorum. Ama en azından ihmal edilebilir derecede küçük olmadığını söyleyebiliriz. Gelir dağılımı bozukluğunun en fazla sıkıntısını çeken kısım işsizlerdir. Ayrıca, enflasyonun yükünü çeken çok küçük kesimin başında da işsizler gelmektedir. Çünkü diğer kesimlerin ücretleri, öyle ya da böyle enflasyona endekslenmiştir. Hatta öylesine endekslenmiştir ki, inanılmaz bir biçimde işçi sendikaları eşel mobile hayır demektedirler. Çünkü, eşel mobil yalnızca enflasyonu gidermekte, üzerine refah payı eklememektedir. Halbuki eşel mobile hayır demesi gereken hükümettir. Çünkü bu durumda enflasyonla mücadele etmenin imkanı yoktur. Bir kesim ya da toplumun büyük kesimi eğer bu yolla enflasyondan korunuyor ise orada enflasyon mücadelesi yapılamaz. Önemli olan, hangi kesimin bu yükten ne kadar pay alması gerektiği konusunda bir adaletin olabilmesidir. Genellikle hayat pahalılığı ile karıştırılan enflasyon konusuna değinmemin nedeni, işsizlikle olan yakın ilişkisidir. İşsizlik konusundaki bu ansiklopedik bilgilerin ışığı altında esas değinmek istediğim, ülkemizdeki bir büyük yanılgıya işaret etmektir. Bu yanılgı, işsizliğin ancak yatırımlarla azaltılabileceği inancıdır. OECD'nin yılları arasındaki 17 yıllık süre için tüm Avrupa ülkeleri, ABD ve Japonya için yaptığı bir etüd, yatırımların işe dönüşmesinin koşulsuz olmadığını, bu koşulun yerine gelmemesi halinde bırakınız yatırımın işe dönüşmesini, tam aksine işsizlik kaynağı olacağını göstermiştir. Ülkemizi bir inşaat şantiyesine döndürebilecek kadar para bulunsa, gerçekten de uzun bir süre için bazı işsizler inşaatlarda iş bulabilir. Bugünün modern inşaat teknolojisi karşısında yine de getir götür işlerini yapacak insanlara ihtiyaç vardır. Geri kalan büyük işsiz kesimi ise yine işsiz kalacaktır. Çünkü, modern inşaat teknolojilerini uygulayabilecek becerilerle donanmamışlardır. İşte, OECD 'nin ön-koşul olarak gördüğü nokta budur, yani geçerli bir beceri sahibi olmak. Beceri ile geçerli beceri arasında büyük fark, beceri ile "gibi beceri" arasında ise uçurum vardır. Nükleer reaktör operatörlüğü bir beceridir. Ama işgücü piyasasında bu operatörlüğe değil de dozer operatörlüğüne ihtiyaç varsa, dozer operatörlüğü geçerli beceridir. Bir de elinde nükleer reaktör operatörü belgesi bulunan ama bu beceriyi kazanamamış insanların durumu vardır ki onlarınkine "gibi beceri" denilebilir. Onların iş bulma şansları mutlak sıfır civarındadır. Ülkemizdeki işsiz üniversite mezunlarının çoğunun durumu bu sonuncuya örnektir. Eğitim sistemimiz insanlarımıza herhangi bir beceri kazandıramamaktadır. İşsizlikle mücadele açısından uygulanabilecek tek sihirli formül yoktur. Ona yol açan nedenler çeşitlidir. Bu nedenlerin her birinin ortadan kaldırılması için bir ya da daha fazla önlemi içeren bir pakete ihtiyaç vardır. Böyle bir paket 1987 yılında hazırlanmış ve o zaman büyükçe bir bölümünün uygulanmasına başlanmıştır. Bugün onlardan bir bölümü yeni yeni konuşulmaya başlanmıştır. Teknoparklar, risk sermayesi gibi araçlar bunlardan yalnız ikisidir. Kısa vadeli çözümler ise, Beceri Kursları'dır. İşsizlik açısından en çarpıcı gerçek, "her nerede işsizlik varsa orada mutlaka yapılması gerekip de yapılmayan işler var demektir" ilkesidir. Bu ilke başka ülkeler için geçerlidir, ama Türkiye için iki defa geçerlidir. Eğer bu önemli sosyal sorunumuza akılcı bakışlarla yaklaşılmak isteniliyorsa, istihdam Politikası adlı söz konusu doküman tekrar açılmalı ve günümüzün gerektirdiği bazı uyarlamalardan sonra tekrar uygulanmaya başlanmalıdır. İletişim adresi: e-posta:titiz@turk. net

4 4 haber Kasım Sayı: 142 HARMAN M. SİNAN OYMACI Trio Çözüm Evi Yönetici Ortağı E minim ki son dönemde herkesin dikkatini çekmiştir. Internet üzerinden bankacılık, alışveriş, pek çok konunun derlendiği bilgi bankaları, kitap evleri ve bunun gibi yüzlerce olanak gelişmekte. Internet ile biraz ilgilenenler dahi bankacılık veya alışveriş ile ilgili, en az iki veya üç farklı Internet adresini çok fazla düşünmeden, kısa bir süre içerisinde size söyleyebilirler. Onlarca Internet Servis Sağlayıcı (ISS) şirket, yüzlerce kişi çalıştırarak bir kısmı erişim sağlayıcı, bir kısmı içerik sağlayıcı olarak mevcut. Ne güzel değil mi? Ülkemizde şirketler bu konulara yatırım yapıyorlar. "Kişilerin, evlerini veya ofislerini terk etmeden, banka hesaplarını kontrol edebilmelerini, hesaplarında işlem yapabilmelerini, markete gitmeden alışveriş yaparak, diledikleri takdirde adrese ürün teslimini, arzu ettikleri kitapları kurye ile göndermeyi" sağlayacak uygulamaları geliştirerek devreye alıyorlar. Bu konu ile ilgili gerekecek donanım ve yazılıma yüklü kaynaklar ayırıyor, ekipler kuruyorlar. Niçin? Son kullanıcıya daha iyi hizmet verebilmek, bazı konularda karşılıklı görüşmeye gerek kalmadan, kullanıcının istediği bilgiye, istediği anda erişmesini sağlamak, dünya ile entegrasyonu gerçekleştirmek, geri kalmamak için. Ancak bu o kadar kolay değil. Son dönemde, bizim şirketin bankalar ile ilgili pek çok işlemini, özellikle bakiye sorgulama ve havale gibi konuları Internet üzerinden yapmaya başladık. Ufak tefek bir iki aksama dışında da oldukça başarılı gidiyordu. Ne olduysa geçtiğimiz hafta oldu. Oldukça uzun bir süre, Internet'e bağlanmamız mümkün olmadı. Doğal olarak, eskiden bildiğimiz yöntemlere geri dönerek telefonla bakiye sorgulama, faks ile talimat verme operasyonunu canlandırdık. Konu, komik olduğu kadar dramatik. Çünkü Internet'e bağlanmamız için ISS'nin modemlerine erişmemiz gerekiyor. ISS'nin modemleri meşgul çalsa iyi. Onu arar, modem sayınızı veya telefon hat adedinizi artırın dersiniz. İyi, kötü bir cevap alırsınız. Alıyorsunuz da. Ancak sorun, oradaki modemlere ulaşamıyorduk. Daha numarayı çevirir çevirmez; "Dit, dit, dit. Dit, dit, dit.". Sorun; telefon santralinden öteye gidememek. 822'li hatların erişimindeki kapasite gibi gözüküyor. Bu kadar şirket, ülkenin kaynaklarını daha iyiye gitmek için kullanıyor. Ancak onlar ne yaparlarsa yapsınlar, altyapıdan sınıfta kalıyoruz. Neye benzetiyorum biliyor musunuz? Yüzbin kişilik bir stadyum yapmışsınız. Herşey mükemmel. Sadece, stadyuma gitmek için kullanılacak yolu tek şeritli yapmışlar. Hadi artık şu şerit adedini artırın veya yolu genişletin. Siz yapamıyorsanız; şerit adedini artırmak veya yolu genişletmek isteyenlere engel olmayın. ***** Yazık oluyor Bilim kurgu olarak adlandırmanın güç olduğunu düşündüğüm bir film vizyonda; "The Contact - Mesaj". Başrolde Jodie Foster'ın oynadığı filmin yönetmeni, Robert Zemeckis. Filmde ayrıca, Foster'ın yanında Matthew McConaughey, John Hart, James Woods ve Tom Skerrit'i de görüyoruz. Film, bilim kurgu sevenlerin yakından tanıdığı bir kişi olan Amerikalı uzay araştırmacısı ve yazar Cari Sağan'ın, aynı adlı eserinden beyaz perdeye uyarlanmış. Zemeckis, 1994'te "Forest Gump" filmi ile Oscar'ın en iyi yönetmen ödülünü almıştı. Aynı şekilde Foster de 1988 ve 1991'de iki defa, Oscar'larda en iyi kadın oyuncu ödülünü almış durumda. McConaughey'i geçen sene sinemalarda izlediğimiz "A Time To Kill" filminden anımsayacaksınız. Filme geri dönersek Foster, çocukluğundan itibaren uzayla ilgilenmektedir. Yaşamını, "SETI-Search for Extra- Terrestrial Intelligence" projesine adamıştır. Hükümetin projeden desteğini çekmesi ile birlikte özel bir vakfın desteğini alarak, araştırmalarına devam eder. Amaç, uzaydan gelen sesleri dinleyerek belirli bir düzene uyanları tespit etmek ve onlarla bir şekilde irtibat kurmaktır. Bir gün, bu gerçekleşir. Film, bu nokta üzerinde ancak etrafında sevgi, Tanrı'ya inanç, ölüm, felsefe gibi konularla birlikte devam ediyor. İlginç olan, Amerikan filmlerinin tamamında olduğu gibi bu filmde de kendilerini sorguladıklarını görebiliyoruz. Ayrıca araştırma geliştirmeye verilen önemi vurgulaması açısından güzel. Kafanızda soru işaretleri uyandıracak, güzel bir film. Niçin bilim kurgu olarak adlandırmanın güç olduğuna değinirsem; "Sanki bilim kurguda, olmasını biraz daha zor düşüneceğiniz kavramlar yer alıyor. Oysa, bu filmde geçenlerin olmaması için hiçbir neden göremiyorum." Bu tür konulara ilgi duyanların izlemesini, kesinlikle öneririm. Kaçırmayın. Filmde geçen bir diyalogla konuyu noktalayalım. Evrende milyarlarca yıldız olduğunu bilerek değerlendirdiğinizde; -Diğer gezegenlerde canlılar olduğunu düşünüyor musun? - Bilmiyorum. Ancak sadece biz varsak, bolca harcanmış çok büyük bir alan olmalı. ***** Bu haftanın sözünü de, yukarıda değindiğimiz filme esas kitabı yazan, Cari Sağan ( )'dan alalım. "Elmalı keki, hiç yoktan yaratabilmek için öncelikle evreni keşfetmeniz gerekir." Tüm ömrünü, evrendeki diğer canlıları araştırmak üzerine geçiren kişiden bekleyebileceğiniz bir söz. Altında yatan derin anlamın üzerinde düşünmemiz gerekiyor. Hemen hemen her türlü iş için kullanabilirsiniz. İletişim adresi: e-posta: sinanoym@triosh.com Dış Ticaret Müsteşarı Yavuz Ege yazılım ürünlerinin; sistem yazılım paketleri, kullanıcı aracı ve uygulamalar olarak dünya ticaret hacminin 1998 yılında 470 milyar Dış Ticaret Müsteşarı Yavuz Ege: "Yazılım, kendi şartları dikkate alınarak desteklenmeli" olacağının tahmin edildiğini söyledi. Ege ile sanayileşme çabalarımıza ivme kazandırmak, dünya yazılını ürünleri ticaretinde pazar payımızı artırabilmek için yapdması gerekenler konusunda görüştük. GÜNEŞ KAZDAGLI olduğu gibi bilgisayar ihracı halinde bilgisayann üretiminde kullanılan ve kullanılan Dış Ticaret Müsteşarı Yavuz Ege, yazılım miktarı aşmamak şartıyla ithal sektörü ürünlerinin esnasında alınması gereken yakın bir gelecekte ülkemizin vergilerden muafiyet sağlamak ihraç kalemleri arasında amacı ile Devlet İşleme İzleme önemli bir yer alacağını söyledi. Bu sektörün asıl girdisinin nitelikli insan gücü olduğunu, son yıllarda bu alanda önemli Belgesi düzenlemektir. Ayrıca bu belge ile Avrupa Birliği ülkelerine yapılacak ihracatlarda ise ithalat esnasında alınması gelişmelerin yaşandığını ve gereken O.G.T. oranındaki yazılım sektörünün ciddi bir verginin ihracat esnasında atılım içine girdiğini de belirten ödenmesi sağlanmaktadır. Ege ile yazılım ihracatı, narak desteklenmelidir, 2) Bilgisayarlann; teşvikler, sektörel dış ticaret Yazılım telif haklan ile ilgili olarak ihtiyaç duyu tarih ve sayılı Resmi şirketleri ve ihracatın artırılması için neler yapılması gerektilan konularda gerekli mevzu Gazete'de yayımlanan 96/30 sayılı ve tarih ve ği konusunda görüştük. at düzenlemeleri ve değişiklikleri hızla yapılmalıdır sayılı Resmi Gazete'de BT'nin ana omurgalarından yayımlanan 97/4 sayılı tebliğler çerçevesinde Dahilde İşle biri ve ortak çarpanının yazılım ürünleri olduğunu söyle Müsteşarlığı'nın özellikle yazı Yavuz Ege, Dış Ticaret me İzin Belgesi dahilinde yurtiçinde yen Ege, yazılımın dünya ticaretinde de önemli bir yer tuttuğunu lım sektörüne yönelik uyguladığı bir teşvik programının satılması ihracat sayılyen mış ve yine bilgisayar imalinde kaydetti. "Yazılım bulunmadığını ancak müstelım kullanılan ve kullanılan ürünlerinin; sistem yazılım paketleri, şarlık tarafından hazırlanan miktan aşmamak ve ithal malzeme kullanıcı aracı ve uyşarlık gulamalar olarak dünya ticaret hacmi 1993 yılında 276 milyon dolarken bu meblağın 1998 yılında 470 milyar dolara ulaşacağı tahmin ediliyor" diyen Yavuz Ege, yazılım sektörü Para Kredi ve Koordinasyon Kurulu Tebliğleri olarak yürürlüğe giren devlet yardımlarından yararlandıklarını kaydetti. Ege, "Bu yardımlann yanında 95/7 sayılı İhracatı Teşvik Tebliği'ne göre, yazılım ihdünün değeri ihracat taahhügulamalar maksimum yüzde 50 olması halinde, ithal malzemelerin ithali esnasında alınması gereken vergilerden - KDV hariç- muafiyet sağlanmaktadır. ile ilgili yapılması gerekenracatının belgelendirilmesi 3) 96/1 sayılı tebliğin 28. leri ise şöyle sıraladı: Sektöre nitelikli eleman şartıyla, şirketlerimizin kullanmış olduğu ihracat kredilerinin maddesi gereğince 95/7 sayılı tebliğin 14. maddesi çerçevesinde yetiştirilmesine yönelik vergi, resim ve harç istis- yapılacak işlemlerden lisans, lisansüstü ve yaygın nalanndan yararlanmalan da doğan vergi, resim ve harçlara eğitim programına öncelik verilmelidir, Yazılım faaliyetlerinde etkinliğin artırılması için kamu söz konusudur" dedi. Hangi teşviklerden yararlanılabilir? ait istisnalardan, yurtiçi satış ve teslimlerin faydalanabilmesi için şirketlerin Müsteşarlığımızdan vergi, resim ve harç kesimi-üniversiteler-özel istisnası belgesi almalan ge kesim arasında işbirliğini altıncı Yazılımın yanı sıra BT sekrekmektedir." çalışmalara hız verilmelidir, törünün diğer önemli bileşeni Bilindiği gibi ülkemizde Üretilen yazılımların nin donanım olduğunu da üreticilerin önemli bir kısmını uluslararası standartlara anımsatan Yavuz Ege genel oluşturan küçük ve orta büyüklükteki uygun olması ve bunun uluslararası anlamda BT şirketlerinin teştemlerle işletmelerin bir or kabul görmüş yönvikler konusunda yeterince ganizasyon yapısı altında top belgelendirilmesi temin edilmelidir, Tursoft benzeri girişimlerin yanı sıra yurtdışındaki bilgi sahibi olmadıklarını söyledi ve şu bilgileri verdi: "Teşvikleri başlıca 3 ana başlık altında toplamak mümkün. lanarak dış ticarete açılmalan amacıyla Dış Ticaret Müsteşarlığı Sektörel Dış Ticaret Şirketi Statüsü'nü geliştirdi. Türk ya bölgesel veya uluslararası Bunlar; zılım sektörünün biraraya gelanarak şemsiye kuruluşlara üye olunmalıdır, 1) tarih ve sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan lerek oluşturduğu Tursoft da Sektörel Dış Ticaret Şirketi sta Yazılım sekörü kendi 96/1 sayılı tebliğ geretüsüne sahip olan oluşum içelerek özel şartlan dikkate alığince; tüm ihraç ürünlerinde risinde yer alıyor.

5

6 6 haber Kasım Sayı: 142 AYRINTI KEMAL BALCI Gazeteci-Yazar Pireler, filleri yutar mı? Pireler aslında yüksek atlama rekortmenidirler. Kendi boyları ile kıyaslandığında imkansızı başarırlar. Kendi uzunluklarının 40 katı daha yükseğe sıçrama yeteneğine sahiptirler. Pirelerin bu doğal yetenekleri acaba sınırlanabilir mi? Ya da soruyu şöyle soralım. Doğal yetenekleri, sonradan öğrenilmiş beceriler gibi unutturmak mümkün mü? Böyle saçma sapan bir konuya ilgi duymamın çok önemli bir nedeni var. Çevremdeki çoğu yönetici konumunda koca koca adamlar, yetişmiş hanımlar teknolojiden korkuyor. Kimi kolundaki sayısal saati ayarlayamıyor, kimi evindeki video cihazının açma düğmesine bile yıllardır dokunamıyor. Bilgisayar korkulari ise bambaşka. İş ortamının zorunlu kıldığı kadarıyla bile bilgisayar kullanmayı öğrenmeleri ciddi zorluklar içeriyor. Kendisine öğretilenin ötesinde bilgisayarı kullanmıyor. Ötesini berisini kurcalamak, yeni programlar tanımak şöyle dursun, oyun oynamak dışında, bilgisayarın başına mecbur kalmadıkça oturmuyor. İnsanların yeteneklerinin bu kadar kısır kalacağına inanmak zor. Peki niçin böyle? Çocukluktan başlayarak çevresini kuşatan yasaklar zinciri yeteneklerini köreltmiş olabilir mi? Ana babaların "sevgi" adına koyduğu ve "aman başına bir şey gelmesin" amaçlı yasakların kaçınılmaz bir sonucu mu bu korku? Gençlere konulan yasaklar ise daha geniş bir toplumsal baskı halinde değil mi? Yetişmiş insanlar bile sık sık "yasak hemşerim" kabalığı ile karşılaşmıyor mu? Pireler üzerinde yapılan ilginç bir deney bize "öğretilmiş acizlik" konusunda ilginç sonuçlar veriyor. Yetişmiş bir pire doğal yeteneği ile 85 santim sıçrayabiliyor. Ancak bir pire uzun süre 35 santimlik bir tüp içinde büyütülürse, kısacası yeteneği adeta köreltilirse, tüp dışarı çıkarılsa bile 35 santimden daha yükseğe veya ileriye sıçrayamıyor. Yasaklar altında büyütülen pireler doğal yeteneklerini sergilemekten öylesine korkuyorlar ki, daha yükseğe fırlamaya cesaretleri bile kalmıyor. Benzeri bir deney küçük balıklarla beslenen akvaryum balığı ile yapıldı. Uzun süre bir cam bölmeyle, yiyeceği olan küçük balıklara ulaşması engellenen büyük balık, sonunda cam bölme kaldırılsa bile yeme yeteneğini unutuyor ve açlıktan ölüyor. Yeni olan her nesneye dokunması yasaklanan, düşmesin diye sürekli elinden tutulan, üşümesin diye sokağa bile çıkartılmayan, bozulur diye radyonun, teybin, televizyonun telefonun yanına yaklaştırılmayan çocukların büyüyünce, teknolojiden korkması, yeni olan herşeyden ürküntü duyması arasında bir bağlantı kurulabilir mi? Uzmanlar bu soruya evet yanıtı veriyor. Bireyler gibi toplumlar da yasaklar altında uzun süre bırakılınca insanlık aleminde yeteneksiz kalabalıklara dönüşüyor. Unutmayın; özgürlük yeteneğin gıdasıdır. İletişim adresi: tr E-B Group, İstanbul'da Belge Yönetim Semineri düzenledi Tü rkiye'de elektronik belge yönetimi konusunda faaliyet gösteren şirketlerden biri olan E-B Group, 6 Kasım 1997 tarihinde İstanbul Maslak Princess Otel'inde uluslararası düzeyde konuşmacıların katıldığı bir seminer düzenledi. Microsoft ABD'den Uluslararası Hizmet Pazarlama Müdürü Mike Olsson, Docs- Open EMEA Müdürü Rob Allison, Staffware İş Geliştirme Müdürü Robin Nathan ve IMR/Kofax şirketi İş Geliştirme Müdürü Chris Hill'in katıldığı semirde genel olarak kurumsal çapta belge yönetiminin kurumlara sağladığı artılar, 2000'li yıllara doğru kağıtsız ofis, iş akış yönetim sistemleri, Internet ve intranet uygulamaları ile Türkiye'nin doküman yönetimi konusunda hangi noktada olduğu tartışıldı. E-B Group'un Türkiye temsilciliğini yaptığı PC-DOCS, tamamen açık sistemler üzerinde çalışan bir belge yönetim sistemi. Sabah ve öğleden sonra olmak üzere iki bölüm halinde düzenlenen toplantıya 100 civarında finans, sigortacılık ve üretim sektöründen kişinin katıldığı belirtiliyor.

7 10-16 Kasım Sayı: 142 haber 7 Logo Gold/Open pazarda Logo Yazılım, yaklaşık iki yıldır üzerinde çalıştığı finans ve dağıtım paketi Gold/Open'la pazara iddialı bir giriş yaptı. 5 Kasım 1997 tarihinde Swissotel'de bir toplantı düzenleyen Logo, yeni paketini kullanıcılara ve basına tanıttı. Toplantıda bir konuşma yaparak şirketi ve gelecek hedeflerini anlatan Logo Yazılım Genel Müdürü Tuğrul Tekbulut, 1999 yılında ilk ERP (Üretim Kaynak Planlaması) paketini pazara sunacaklarını bildirdi. Müşterilerine sundukları hizmetlerin kalitesinin ve şirket kârlılığının yükseltilmesi amacıyla danışmanlık şirketleri Ernst and Young ve Arthur Andersen ile işbirliğine gittiklerini belirten Tekbulut, borsaya girerek halka açılmayı da amaçladıklarını duyurdu. Böylece, borsaya girmeyi amaçlayan Türk BT şirketleri kervanına Logo da katılmış oluyor. İstemci/sunucu mimariye sahip olan Gold/Open Oracle, MS SQL Server ve IBM DB2 olmak üzere aynı anda üç veritabanı ile Orlando Ayala İstanbul'daydı Microsoft Corporation Başkan Yardımcısı Orlando Ayala, geçtiğimiz hafta İstanbul'a geldi ve Microsoft'un büyük ölçekli kuruluşlara yönelik vizyonunu aktardı. "PC'Ierin Geleceği ve Kurumsal Ölçekte Microsoft Windows" adını taşıyan toplantıda, Microsoft'un bilgisayar ağına sahip kuruluşların yönetim maliyetlerini düşürmeye yönelik çözümleri, örnek uygulamalarla ele alındı. Lütfi Kırdar Uluslararası Kongre ve Sergi Sarayı'nda yapılan toplantıda Ayala ayrıca Microsoft'un Toplam İş Değeri konusunda izlediği stratejiler üzerinde durdu. Orlando Ayala, Microsoft'un Afrika, Hindistan, Ortadoğu, Avustralya, Güneydoğu Asya ve Latin Amerika ülkelerinden oluşan 27 Microsoft ofisinin yer aldığı Kıtalararası Bölgesi'nde Microsoft ürünlerinin satış, pazarlama, hizmet ve destek faaliyetlerini yürütüyor. Ayala Microsoft'a 1991'de katıldı. Daha önce Microsoft Latin Amerika'nın Genel Müdürlüğü'nü üstlenen Ayala, dört yıl içinde bu bölgedeki ofis sayısını ikiden dokuza çıkardı. Ayala ile yaptığımız ayrıntılı görüşmeyi önümüzdeki hafta sizlere sunacağız. çalışabiliyor. Finans, satış ve dağıtım, satınalma, stok yönetimi, muhasebe ve sabit kıymet yönetimi konularında operasyonel ve taktik çözümler sunan paket, işletmelere stratejik kararların verilmesinde yardımcı Yönetim Karar Destek Çözümleri de içeriyor. Gold/Open, bu çözümlerden biri olan Logo Gold Navigator'la bütünleşik olarak çalışabiliyor. Açık bir yapıya sahip Gold/Open'ın, büyük veritabanları üzerinde işlerini yönetmek isteyen kuruluşlar için bir çekirdek oluşturduğu ve işletmelerin bu çekirdek bilgiyi stratejik ve taktik düzeyde etkin bir yönetim aracı olarak kullanabilecekleri belirtiliyor. Logo diğer ürünlerinden farklı olarak proje bazında ücretlendireceğini açıkladığı paket için adet civarında satış amaçladığını açıklıyor.

8 8 haber Kasım Sayı: 142 NESNELERİN DİLİ ÖYKÜ GENÇAY Internet teknolojisi (Dikkat! Bu teknik bir yazı değildir) G üzel bir kış sabahı. Erkenden evden çıktığımda güneş gözümü aldı. Gökyüzü uzun zamandır hasret kaldığım mavilikte. Tek bir bulut yok. Mutlulukla caddeye doğru yürüdüm ve ilginçtir, yoğun olmayan bir trafikle köprüyü geçmeyi başardım. Masamın başına geçtim, Web tarayıcımı açtım. Camdan gökyüzüne doğru baktığımda güneş parıldamaya devam ediyordu. Zaman kaybetmeden dünya yörüngesindeki uydulardan görüntü veren Web sitesine bağlandım ve güzel İstanbul'a bir de uzaktan baktım. Alışkanlıklar ne kadar değişti değil mi? Akşam haberlerinden sonra kanal değiştirmeye kalkışanların karşılaşacağı ilk cümle "Dur. Hava durumunu dinleyecektik! " olmuştur pek çok evde. Ancak ben artık hava durumuna güvenmiyorum. Gidiyorum bilgisayarımın karşısına, tüm detaylarıyla arzu ettiğim hava durumu bilgilerine ulaşıyorum. Ya da eğer zamanım varsa uydu görüntülerinden bulut hareketlerini takip ediyorum. Bundan yıllarca önce naklen Körfez Savaşı seyretmek büyük bir değişim sayılırken artık naklen "El Nino" seyredebiliyoruz. Internet'in sağladığı en önemli gelişme kuşkusuz etkileşimli olabilmek. Geleceğin medyasında bugünkü izleyiciler, yönlendirici konumuna gelecekler. Pasif kabullenici değil, aktif aktör olacaklar. Ancak kişilerin yönlendirilebilmesi tehlikesini de göz önünde bulundurmak gerekir. Varsayımımız her bireyin bağımsız kendi görüşü doğrultusunda hareket edeceği. Ancak bu varsayımın gerçek olmama olasılığı da gözardı edilmemeli. Bir başka konuya atlıyoruz. Modemler. Fazla değil, üç dört yıl öncesinde modem lüks bir çevre birimi sayılıyordu. Türkiye'de BBS'ler zamanında hatırlıyorum da 2400 modemler ne kadar pahalıydı ve hızlı olduğunu düşünürdük. Modemlerle o zamanlarda tanışan bir insan olarak bugünü değerlendirdiğimde "vay canına" diyorum. Herşeyden önce bir modemi kullanabilmeniz için onunla iyi bir arkadaşlık ilişkisi kurmanız gerekirdi. AT komut setini zaten yalamış yutmuş olduğunuz için problemler genelde o donanıma özgü özelliklerden kaynaklanırdı. Dahası bir modem almadan önce uzun uzun karşılaştırma yapardınız. Sıkıştırma özelliği var mı? Hata kontrol özelliği var mı? Akış denetim özelliği var mı? Bunların hepsi çok önemli parametrelerdi. Ancak bugün bilgisayar alırken "bi de modem" alıyoruz yanında. Teknolojinin yaygınlaşmasına ve kullanımının artmasına şahit olmak çok güzel bir duygu ama bu kolaylık bazı teknik detaylara önem vermememize neden oluyor. Elbette teknik detaydan olabildiğince arınmış olması kullanım için çok yararlı ancak size bazı örnekler vereceğim. Web tarayıcınızda genelde saniyede gelen KB miktarını görürsünüz. Normal olarak ortalama göreceğiniz en yüksek sayı 3.1 ile 4.0 arasındadır. Bu sayı bazen 10'a kadar yükselir ve genelde "vay ne kadar hızlı" dersiniz. Aslında gerçek veri alışverişi o hızda değildir. Bir başka deyişle modem hızları zannedildiği gibi 28800, 33600, 57700, hızında değildir. Veri akışı temel olarak bugün kullandığımız modemlerde veya 33600'dür. Donanım üzerindeki çeşitli protokoller aracılığıyla sıkıştırma algoritmaları, alınan ve gönderilen paketleri sıkıştırarak akışın hızlı olmasını sağlarlar. Telefonlar arası iletişimin olduğunu kabul edelim. Veri sıkıştırma oranı yüzde 30 olduğunda modem ile bilgisayarınızın arasındaki iletişim olursa sizi bekletecektir. Çünkü gelen 30 byte açılacak ve 100 byte olacaktır. Bu nedenle donanımınız ve bilgisayarınız arasındaki iletişim 33600'den fazla olmalıdır. Genelde ve olarak gördüğünüz sayılar bunu ifade eder. Bu bilgi çok detay gibi görünse de bir test yapmanızı öneririm. Yaklaşık MB büyüklüğünde bir TXT dosyasını bir ziplenmiş şeklini, bir de açık şeklini FTP protokolü üzerinden bir yerden bir yere taşıyın. Göreceksiniz ki zamanlar birbirine çok yakın olacaktır. Hatta bazı durumlarda ZIP formatı daha uzun bile sürebilir. Zaten sıkışmış olan bir paketi sıkıştırmaya çalıştırdığınız için paketler başına ek bilgi yazılacak ve donanımınız zaman kaybedecektir. Teknik detaylar, "detay" olmakla birlikte sonuç için önemli bilgilerdir. Biraz meraklı bir Internet gezgini, sıradan bir kullanıcıdan basit bilgiler ile daha verimli çalışabilir. Esenlikler dilerim. İletişim adresi: e-posta: oykug@performans.net.tr Comtec, Olicom dağıtıcısı oldu Bilişim toptancısı Comtec, Danimarka kökenli bir Avrupa şirketi olan Olicom A/S ile işbirliğine gitti. Comtec, Olicom'un ağ ürünlerinin Türkiye dağıtıcılığını üstlendi. Olicom'un ürün portföyünde ağırlıklı olarak Ethernet ve Token Ring kartlan bulunuyor. Bu kartlarda ISA, EISA, MCA, PCI seçenekleri mevcut. Ayrıca değişik hub, anahtarlama ürünlerinden hem Ethernet hem de Token Ring alternatifleri yer alıyor. Bunun yanı sıra şirketin pazarladığı ürünler arasında ATM teknolojisi de bulunuyor. Olicom yetkilileri, ATM konusunda da iddialı bir piyasa payı hedeflediklerini belirtiyor. Biltam yetkilileri, geniş bir ürün yelpazesine sahip olduğu için Olicom ile çalışmayı tercih ettiklerini açıklıyor. GÜNEŞ KAZDAGLI Bilgi teknolojisi sektöründe yoğun olarak tartışılan, Batı Avrupa ülkeleriyle birlikte Türk alfabesinin de yer aldığı Latin 5 kod tablosunun kullanılması konusu ilk defa TBMM kürsüsünde de dile getirildi. DSP İstanbul Milletvekili Prof.Dr. Ziya Aktaş "Türk Alfabe Devrimi ve Bilgi Çağı" konusunda 6 Kasım 1997 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde gündem dışı bir konuşma yaptı. Aktaş, konuşmasına şu günlerde kabul edilişinin 69'uncu yıldönümünü yaşadığımız "Türk Harflerinin Kabulü ve Tatbiki Hakkında Kanun"un önemini vurguluyarak başladı. Bu devrimin Türkiye'nin ekonomik ve sosyal alanlarda gelişebilmesinin ve çağdaş uygarlığı temsil eden Batılı toplumlara yaklaşabilmesinin en önemli aracı olduğunu da belirten Ziya Aktaş daha sonra çağdaş uygarlık ile eşdeğer tutulan "bilgi toplumu" konusuna değindi. Aktaş şunları söyledi: "Toplumlar artık gelişmişlik düzeylerini bilgi toplumu olma yönünde sağladıkları başarı ile ifade edebilmektedirler. Hatta ülkelerin bilgi düzeylerini gösteren katsayılar dahi hesaplanabilmektedir. Böyle bir katsaymın hesaplanmasında her bir ülkenin sadece bilgisayar altyapısı değil aynı zamanda sosyal altyapısı ve bilgi altyapısı da ele alınmaktadır. Sosyal altyapıda okullaşma, gazete okurluğu, basın özgürlüğü ve demokratik özgürlükler; bilgi altyapısında telefon, radyo, TV, faks ve uydu kanallannın sayıları gibi veriler göz önünde tutulmakta. Bilgisayar altyapısında ise Internet, yazılım/donanım olanakları, kamuda ve özel sektördeki bilgisayarlaşma, evde ve okullardaki kişisel bilgisayar sayılan ve yerel bilgisayar ağlannın yaygınlığı gibi değerler kullanılmaktadır." Latin 5'in önemi Meclis kürsüsünden Latin 5 çağrısı TBMM'de ilk kez Latin 5 kod tablosu konuşuldu. DSP İstanbul Milletvekili Prof.Dr. Ziya Aktaş "Türk Alfabe Devrimi ve Bilgi Çağı" konusunda Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde gündem dışı bir konuşma yaptı. Aktaş, Internet başta olmak üzere tüm iletişimde ve yayında Türkçe karakterlerin tanımlandığı Latin 5'in kullanılması gerektiğini söyledi. DSP İstanbul Milletvekili Prof.Dr. Ziya Aktaş, aynca Türkiye'nin bilgi toplumu olma konusundaki ön şartlardan birisinin de ülkemizdeki veritabanlannın ve bilgisayar ağlarının uyum içinde, daha etkili ve yaygın kullanılması ve bunun için de Türk alfabesinin bit veya ikili sayı karşılıklarının belli bir standarda uygun olması gerektiğini belirtti. İçinde bulunduğumuz küreselleşme sürecinde bilginin sadece üretildiği bir kurumun veya ülkenin içinde kalmadığını ülke dışına da aktarılarak, orada da depolandığını, değerlendirildiğini ve hızla tekrar yayıldığını söyleyen Aktaş; "Böylesi dinamik bir ortamda alfabe büyük bir önem kazanmaktadır. Değerli bazı öğretim üyesi arkadaşlarımızın bireysel ve özverili çabaları ile Türk alfabesi Batı Avrupa ülkelerinin alfabelerinin yer aldığı Latin 5 veya ISO 8859/Tablo 9 olarak Minen kod tablosunda yer almıştır. Bu çok önemlidir; zira, bu yapılmadığı ve Türkiye kod tablosunu dünyanın bilgi toplumuna uydurmadığı, onunla bütünleşmediği takdirde, hızlı küreselleşen dünyadaki kuruluşların Türk kuruluşlarından elde ettiği veya edeceği veriler büyük kayıplara uğrayacaktır. Ama gelin görün ki ülkemizdeki bütün bu ilgili kurum ve kuruluşlar uyum ve standart sorunlarını ne yazık ki hala birbirlerinden kopuk ve tümüyle kendi başlarına çözmeye çalışmaktadırlar" dedi. Türkçe'nin dünyada önde gelen 10 dil arasında olduğunu, Dünya Bankası verilerine göre ülkemizin nüfus büyüklüğünde 16'ncı ve toplam ulusal gelir açısından ise 23'üncü sırada yer aldığını da anımsatan Ziya Aktaş daha sonra TBMM kürsüsünden milletvekillerine şunları söyledi: "Kısaca Türkiye birçok parametreye göre dünyada ilk 20 arasında olan ve insangücü, bilgi ve bilim birikimi, sanayi ve teknolojisi ile dünyada gerçekten büyük sayılabilecek bir ülkedir. Çağdaş yönetimin temel koşullarından birisi bilgi ve bilgi teknolojisi konulannda kamu ve özel kesimin görüş ve katkılarından yararlanarak ülke yararına strateji oluşturacak ve bu stratejiye uygun uygulamalar yapacak bir düzenin kurulmasıdır. Bunun da çeşitli reform çalışmalarını gündemde tutan Anasol-D hükümetinin Bilgi Reformu adı ile yapacağı bir atılımla ve bu reformu planlayıp gerçekleştirecek Bilgi ve Teknoloji Bakanlığı ile yapılabileceği kanısındayım. Böyle bir bakanlık kuruluncaya kadar Internet başta olmak üzere tüm iletişimde ve yayında Türkçe karakterlerin tanımlandığı Latin 5 veya ISO 8859 Table 9 olarak bilinen kod tablosunun yurtiçinde ve yurtdışında özenle kullanılmasını ve uluslararası tüm platformlara özellikle İSO'nun bilgi teknolojisi çalışmalarına konu uzmanı kişilerimizin katılması ve çalışmaları izleyebilmesi için gerekli parasal kaynakların sağlanması çok büyük bir önem ve değer taşıyor."

9

10 10 haber Kasım Sayı: 142 GELECEĞİ BUGÜNDEN YASAMAK Geçen sayıda "Birçok şirket SNA trafiği için SNA olmayan ağlan kullanımını olanaklı kılacak farklı ağ yapılarını biraraya getirecek yaklaşımlar ortaya koymaktadır" demiş ve bu yaklaşımlar içinde en popüler olanlarını gelecek sayıda tanıtacağımızı açıklamıştık. 1- Data Link Switching (DLSw) Prof.Dr. OĞUZ MANAS Manas Ltd. Genel Müdürü SNA ve TCP/IP - 3 DLSw ile çok protokollü yönlendiriciler İP üzerinden SNA iletimi yaklaşımına en güzel örnektir. Bu teknik orijinal olarak 1993 Mart'ında IBM tarafından ortaya konmuş ve Internet Engineering Task Force (IETF) tarafından 1995 Nisan'ında RFC 1795 olarak uygulanmıştır. SNA oturumlarının zamana çok fazla hassas olmalarından dolayı DLSw, İP ağı üzerinden SNA iletim tekniğinde en güçlü olduğu görülmektedir. Hemen belirtelim ki SNA verilerinin İP çerçevelerine paketlenmesi, yönlendirici şirketler için çok yeni değildir. Ancak DLSw benzeri girişimleri time-out sorunlarının yaşanmasına neden olmuş ve bu nedenledir ki IBM, DLSw'yi yaratmak zorunda kalmıştı. DLSw'nin sağladığı bir avantaj da NetBI- OS'un dağıtımında oluşan büyük sıkışıklığı azaltmasıdır. Ancak DLSw, çok protokollü ağlar ve SNA birleşimi için evrensel bir çözüm değildir. Örneğin SNA verileri İP üzerinden İP kapsülleri içinde gönderilmesi nedeni ile SNA'ın kütük aktarımına karşılık etkileşimli oturumun güvenli önceliği için gerekli Class of Services (CoS)'leri tariflemek olanaksızdır. Başka bir deyişle SNA paketleri önündeki başlıkta tanımlanan CoS'lar, bu paketler İP paketleri içine kapsüllendiğinden okunamayacak ve İP paketleri işlemi göreceklerdir. Ayrıca SNA verilerinin İP paketleri içine kapsüllenmesi aşamasında her kapsüllendirilmiş paket için 50 byte'lık bir ekleme söz konusudur ki bu da ağa ek bir yük getirmektedir. 2- Frame Relay için RFC-1490 Frame Relay ağlarının giderek yaygınlaşması sonucu ağların birleşimi için yeni bir seçenek olarak RFC 1490 ortaya konulmuştur. Bu uygulama aynı ulaşım hattı üzerinedn ve hatta aynı sanal kanal Data Link Connection Identifier (DLCI) üzerinden çoklu protokollerin iletimine olanak sağlamaktadır. RFC 1490 ile SNA trafiğinin iletimi ile ilgili ağ üzerinde oluşacak ek yük DLSw'nin yarattığı yükün beşte biri düzeyindedir. Ancak Frame Relay bulutunda hem protokol önceliği hem de SNA CoS için olanak yoktur. RFC 1490 tek bir DLCI için protokollerin birarada oluşuna olanak sağlar. Ancak o, birçok durumda SNA trafiğinin daha az kritik olan trafiğe kıyasla yüksek atanmış bilgi düzeyinde farklı DLCI'da hareket etmesini sağlar. Frame Relay ulaşım hatlarının birleştirilmesi işinin planlanması çok kritik bir işlemdir ve çok dikkatli yürütülmesi gerekir. 3-SNA/APPN ulaşım hatları üzerinden LAN iletimi Bundan önce tanıttığımız iki uygulamanın eksik yönlerini gidermek üzere bazı şirketler farklı bir yaklaşım getirmişlerdir. Bu kuruluşların çözümünde; SNA olmayan trafiğin SNA omurgası üzerinde iletişimini sağlayan SNA temelli geçit kapıları ve yönlendiricileri devreye girmektedir. Gelecek sayıda sizlere bu üç uygulama için hangi şirketlerin ne şekilde destek verdiklerini özetlemeye çalışacağım. İletişim adresi: e-posta:manas@service.raksnet.com.tr PC'cilerin son 2 ay telaşı Yılın bitimine son iki ay kala PC şirketlerini, yılbaşında belirlenen hedefleri tutturma telaşı aldı. Koyulan satış hedeflerini tutturabilmek için son fırsatları olan bu 2 ayı en iyi şekilde değerlendirmek isteyen şirketler, kollarını sıvayarak yoğun bir çalışma sürecine girdiler. PC şirketleri, yıl boyunca düzenledikleri kampanyaları daha cazip hale getirerek ve fiyat indirimlerine giderek yıllık satışlarının ortalama yüzde 30'unu son 2 ayda gerçekleştirmenin uğraşı içinde. Pazarın ve rekabetin oldukça ısınmaya başladığı bugünlerde yıl sonu satış hedefleri ve toplam PC satış tahminleri konusunda bilgisini aldığımız PC şirketleri, önümüzdeki 2 ay içinde toplam satış adetlerinin yüzde 30'unu gerçekleştirmeyi planladıklarını belirtiyorlar. İlk 10 ayı oldukça iyi geçirdiklerini vurgulayan şirket yetkilileri, önümüzdeki aylarda yapacakları satışlarla yıl başında koydukları hedefleri tutturacaklarından umutlu görünüyorlar. Hedeflerine ulaşacaklarını söyleyen şirket yetkilileri -ekonomik ve politik çalkantılar her ne kadar artık sektörü etkilemiyor gibi görünse de- eski alışkanlıklarından kopamayarak hemen ekliyorlar: "Tabi, önemli boyutta ekonomik ya da politik bir kriz yaşanmazsa hedeflerimiz tutacak." Bu yıl 312 bin PC satılacak Şirket yetkilileri, yılın geride bıraktığımız 10 aydan her ne kadar memnun olduklarını söyleseler de gerek kendi hedefleri gerekse toplam PC satış adedi konusunda tahmin yaparken oldukça temkinli davranıyorlar. Bilgisine ulaşabildiğimiz ve içinde gerek yerli, gerek uluslararası markaların ve dağıtıcıların bulunduğu toplam 13 şirket yetkilisi, bu yıl sonunda yaklaşık 312 bin PC satılacağı tahmininde buluşuyor. Şirketler bu yıl ilk kez, İnterpro Pazar Araştırma Merkezi'nin (PAM) tahminlerine çok yakın ve hatta üstünde rakamlar telaffuz ediyorlar. İnterpro Pazar Araştırma Merkezi, 1997 yılında Türkiye'de toplam 318 bin adet PC satılacağını tahmin ediyor. Dağıtıcılar, yüksek talimin ediyor Empa Genel Müdür Yardımcısı Cemal Alpay, bu yıl toplam 400 bin adet PC satılacağını söyleyerek en yüksek tahminde bulunurken, Empa'yı 375 bin adet tahmini ile Karma Donanım Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Şahin izliyor. İhlas-Acer Genel Müdürü Faik Burhanoğlu ise 250 bin adet ile en düşük tahmini yapıyor. Aralarında Digital Türkiye, Promakro, Escort, Siemens-Nixdorf Türkiye, Yıldız Elektronik, HP Türkiye, IBM Türk, Boğaziçi Bilgisayar, Estron ve Index'in de bulunduğu diğer şirketlerin tahminleri ise 300 bin dolaylarında seyrediyor. Empa ve Karma gibi OEM dağıtıcısı olan şirketlerin tahminlerinin diğer şirketlere oranla oldukça yüksek olması ise bu şirketlerin PC satış rakamını tahmin ederken işlemci, disk ve floppy gibi parçaların satışlarını göz önünde tutmasından kaynaklanıyor. Aradaki bu farkın da, resmi olarak satış rakamları içine alınması mümkün olmayan ve "Merdiven altı" diye tabir edilen toplama PC satışları ile markalı bir PC almak yerine toplama yapmayı tercih eden özellikle de üniversite öğrencisi son kullanıcıların alımlarından oluştuğu tahmin ediliyor. Pazarda yaz aylarının bereketi eçtiğimiz yaz ayları BT pa- Gzan için oldukça verimli geçti. İnterpro Pazar Araştırma Merkezi'nin sonuçlarına göre gelirler, Temmuz-Eylül döneminde ilk altı aya göre yüzde 58 artmış görünüyor. Kasım-Aralık döneminin de beklenen düzeyde geçmesiyle, Türkiye BT pazarının yüzde 29 büyüyeceği öngörülüyor. Merkezin yayınladığı 1997 Türkiye BT Pazarı/Ocak-Eylül dönemi araştırmasına göre, PC satış adetlerinin yıl sonunda 318 bine ulaşması bekleniyor. Adet bazında yüzde 33 büyüyen PC pazarı, gelir bazında yüzde 31 büyüyecek. 1997'de yazılım gelirleri yüzde 82'lik artışıyla dikkatleri çekiyor. Nitekim yazılım gelirleri toplam içindeki payını yüzde 12.6'dan yüzde 13.4'e çıkarıyor. Özellikle uygulama yazılımlarındaki artış, sektörümüz adına umut verici. Özellikle PC'deki kâr marjlarının düşmesi, şirketlerin katma değerin yüksek olduğu yazılım alanına yönelmesini sağlıyor. Çözüme yönelik çalışmaların artması da bu gelişmenin bir göstergesini oluşturuyor. Hizmet gelirleri pazarın altında bir büyüme göstermesine karşılık, bu grup içindeki danışmanlık ve sistem entegrasyonu gelirlerinde daha yüksek oranda artışlar görülüyor. İletişimde yükseliş 1997'de alt gruplarda en fazla büyüyen pazar ise, iletişim donanımları. Raporda, özellikle bilgisayar ağları konusunda yatırımların artmasının, iletişim sistemleri pazarında yüzde 73'lük artışın en önemli nedeni olduğu belirtiliyor. Önümüzdeki dönemlerde de bu grup gelirlerin artışının pazarın üzerinde olması ve donanım gelirleri içindeki payının yükselmesinin beklendiği de yer alıyor.

11

12 12 haber Kasım Sayı: 142 HEDEF Prof.Dr. ASAF VAROL Fırat Üniversitesi Teknik Eğitim Fak. Elektronik-Bilgisayar Eğitimi Böl. Bşk. Öğretim elemanlarının maaşları Ekim 1997 tarihli BT/haber gazetesinde, yine bu köşede "Doçentlik Bilim Sınavları" başlığını taşıyan bir yazı yazmıştım. O yazıya tahminlerimin üzerinde yanıt geldi. Genellikle taşra üniversitelerimizdeki profesörlerin bazılarının, yazdıklarıma katıldıklarını beyan etmeleri, bu konuda profesörlerimizin gerçekten sıkıntı içerisinde olduklarını gözler önüne sermeye yetmektedir. Bu köşede genelde üniversitelerimizin sorunları ile ilgili konuları işlemeye gayret gösteriyorum. Amaç, belirli sıkıntılı konulan dile getirerek, o konu üzerinde yetkilileri harekete geçirmektir. Zaten sıkıntıların birçoğu, genelde yetkililerce de gayet iyi bilinmektedir. "Ancak mevcut imkanlarla bu kadar yapılabilir" şeklindeki savunmalarla artık yetinmemek gerekir, imkanları maksimum düzeyde zorlayarak, sıkıntıları aşmanın yollarını bulmalıyız. Okuyucularımdan bu köşede yazdıklarıma cevap ve yorumlar almak, beni fazlasıyla memnun ediyor. Görüşlerini bildiren okuyucularıma mutlaka e-posta ile cevap veriyorum. Bir okuyucumun "Doçentlik Bilim Sınavları" yazımdan ötürü kendi aldığı maaşı ile ilgili görüşünü bana e- posta ile göndermesi dikkatimi çekti. Mesaj izmir'den gelen genç bir araştırma görevlisine ait. Mesajında evli olduğunu ve 72 milyon maaş aldığını, maddi yönden büyük sıkıntılar içerisinde olduğunu belirtiyor. Makine Yüksek Mühendisi olan bu genç meslektaşım, üniversite dışında çalışan arkadaşlarının ise 200 milyon civarında maaş aldıklarını belirtiyor. Bu arkadaşımın görüşlerine katılmamak mümkün değil! Son zamanlarda batı üniversitelerimizde açılan araştırma görevlisi sınavlarına müracaat eden aday bulmak, bazı branşlarda mümkün olmuyor. Genç mezunlarımız ideali doğrultusunda bir işte çalışmayı elbette ki canı gönülden istiyor. Ancak maddi sorunu olan bir genç, artık idealini düşünebilir mi? Batı üniversitelerinde özellikle de istanbul, Ankara ve İzmir'de çalışan meslektaşarımızın nasıl geçindiklerini bir zamanlar çok merak ederdim. Bu üç kentimizde zaten işe gidip gelmek bile başlıbaşına bir sorun. Hergün 2-3 saatini yolda geçirenlerin sayısı çok fazla. Yol yorgunluğu nedeniyle öğretim elemanlarımızın verimlerinin bir bölümü boşa harcanıyor. O açıdan kendimi ve küçük üniversitelerde çalışanları şanslı görüyorum. Hiç olmazsa yollarda boşa zaman harcamıyoruz. Ayrıca taşra üniversitelerinde gelişme ödeneği verildiğinden ötürü, bu üniversitelerde çalışan öğretim elemanları; batıda büyük üniversitelerde çalışan meslektaşlarına göre daha fazla maaş alabiliyorlar. Vakıf üniversitelerine geçen öğretim elemanlarımızın büyük bir bölümünün, maddi sıkıntıları nedeniyle bu yolu benimsedikleri muhakkak. Yoksa bir öğretim elemanı zorunlu bir neden olmadıkça, yıllardır çalıştığı ve en azından sistemine ve arkadaşlarına alıştığı öz kurumunu bırakıp başka bir kuruma gitmez. İstanbul, İzmir ve Ankara'da görev yapan meslektaşlarımız, aldıkları çok düşük maaşla ev kirası mı versinler, aile fertlerini mi geçindirsinler, yoksa bilimsel gelişmeleri takip edebilmek için kitap, doküman mı alsınlar? Özellikle araştırma görevlileri çok sıkıntı çekmektedirler. Doçent veya profesör olan meslektaşlarımızdan bazıları, biraz daha şanslı sayılabilirler. Yasal olmamasına rağmen, büyük kentlerimizde yaşayan üniversitelerimizde çalışan öğretim üyelerinin bazıları, bilgi ve becerilerini kullanarak özel sektörde danışmanlık gibi ek görevler yapabilmektedir. Tabii bu gruba girebilen meslek sahibi öğretim üyeleri şanslı sayılır. Üniversitelerdeki araştırma görevlisi kadrolarına müracaatların gün geçtikçe azalmasının nedenleri arasında, geçim sıkıntısı önemli rol oynamaktadır. Üniversite mezunu bazı gençlerimiz, artık üniversitede akademik kariyer yapmayı hiç aklından geçirmiyor. Çünkü aç kalacağını biliyor. Bu durumda kaliteli öğretim elemanı nasıl sağlanacak? Üniversitede araştırma görevlisi olmak isteyenler, genelde başka bir yerde iş bulamadığı için, üniversiteye müracaatı kendisi için çıkış yolu olarak görüyor. Üniversitelerimiz de müracaat eden adaylarda kalite aramaktan artık vazgeçer duruma geldiler. Zaten sınavlara katılanların sayısı, bazı alanlarda yok gibi. Bir süre önce üniversitemde araştırma görevlisi sınavları yapıldı. Elektronik-Bilgisayar Eğitimi alanında eleman alabileceğimizi ümit etmiştim. Örneğin Elektronik Öğretmenliği ilanına sadece bir öğrencim müracaat etmişti. Oysa bu yıl mezun ettiklerimizin sayısı 25'in üzerindeydi. Bu durum, gençlerimizin artık üniversitelere müracaat etmeyi dahi düşünmediklerini gösteriyordu. Daha fazla zaman geçirmeden öğretim elemanlarının maaşlarını düzeltme yolunda önemli çalışmalar yapılmalıdır. Aksi takdirde üniversilerimizin özellikle bazı bölümleri, artık araştırma görevlisine hasret kalacak. Kaliteli eğitime, kaliteli maaş ödeme politikası hedeflenerek ulaşılabileceği unutulmamalıdır. İletişim adresi: e-posta: asafvarol@avc.com.tr Unicenter TNG'de yeni felsefe Kuruluşların yönetim sorunlarına çözüm getirmek amacıyla Compute) Associates'in pazara sunduğu Unicenter TNG Computer Associates, uzun bir süre önce pazara sunduğu CA Unicenter TNG' ye yeni yaklaşımlar getirdi. Unicenter TNG, kuruluşların sistem ve ağ yönetim sorunlarını zengin fonksiyon ve yetenekleri ile net bir şekilde çözüyor. Bu yetenek ve fonksiyonlar, obje tabanlı bir mimari üzerine kurulu, sistemin büyüklüğüne göre ölçeklenebilir yönetici/temsilci yapısında heterojen ağlarda çalışabilen özellikleri içeriyor. Kuruluşların yeni bir yaklaşımla tekrar ele alındı bilgisayar sistemleri üzerinde tam bir kontrol, ancak bir uçtan diğer bir uca sorunsuz bir erişim ile mümkün olabiliyor. Bilgisayar sistemlerinin yönetimi de tek bir teknoloji ile sınırlı değil. Dolayısıyla başarılı şekilde bir uçtan bir uca yönetim yapabilmek için her türlü platform, işletim sistemi, ağ yapısı, veritabanı ve uygulamalardan bağımsız olmak gerekiyor. Örneğin Unicenter TNG'nin performans fonksiyonu bilgisayar ağını ve üzerindeki bütün cihazları bir bütünlük içinde ele alıp sistemleri ve üzerlerinde çalışan veritabanlarını, istemci/sunucu uygulamalarını Internet ve intranet uygulamalarını izleyerek durumları hakkında bilgi veriyor. Dahası, çeşitli kaynakları iş konularına göre gruplandırabilir ve birbirleriyle ilgisiz gibi görünen çeşitli ağ cihazları CA Unicenter TNG'de bazı başlıklar İş konularına göre gruplandırma: arasındaki ilişkiler incelenebilir. Unicenter TNG, bilgisayar kaynaklarını iş konularına göre gruplandırarak sadece bir gruba ait kaynakları görselleyip o gruba ilişkin bilgiler sunarak yönetim kolaylığı sağlıyor. Gerçek dünya arayüzü: Uçtan uca yönetim yapmak çok büyük verinin gerektiriyor. kullanıcı miktarlarda işlenmesini Klasik arayüzleri bu kadar çok verinin işlenmesi gereken yerlerde yetersiz kalıyor. Unicenter TNG, bilgisayar ağının üç boyutlu animasyonlarını kazandırıyor. Kesin ve net çözüm: Ürün, pek çok sistem ve ağ yönetim fonksiyonunu esnek ve başarılı bir mimari yapı ile sunuyor. Bunun yanında Unicenter TNG, her zaman için isteğe göre modifiye edilebiliyor. Yapısı: TNG, obje tabanlı bir yapıya sahip. Bu yapı üzerine kurulu dağıtık sistem yönetim desteği ve yönetici/temsilci teknolojisi ile Unicenter TNG, kuruluşun boyutuna göre ölçeklendirme, büyüyebilme ve önü açık bir yatırım olma özelliğini kuruyor. Kullanıcılar, kendi uygulamalarını geliştirebiliyor CA Unicenter TNG, yapısı gereği iş ortağı ve kullanıcı çözümlerine önem veriyor. İş ortakları, veritabanı, cihazların yönetimi, çeşitli uygulamalar geliştirerek TNG'ye destek oluyor. Pek çok yazılım geliştiren kuruluş uygulamalarını, veritabanlarını Unicenter TNG'nin yönetim felsefesi üzerine geliştiriyor. Unicenter TNG yapısı üzerinde kullanıcılar da kendi uygulamalarını geliştirebiliyor. Uygulamalar ne kadar özel olursa olsun Unicenter TNG altından kontrol edilebiliyor. "2. harf devrimi" Ata'nın onayını aldı Türkiye Bilişim Derneği (TBD), 8 Ağustos 1997 tarihinde Saraybumu'nda "Internet'te ve dünyada Türk alfabe devrimi, yeniden" sloganıyla başlattığı, Türkçe karakterlerin Internet ve tüm bilgisayar ağları ortamında sorunsuz olarak kullanılmasını amaçlayan kampanya kapsamında yeni bir eylem daha gerçekleştirdi. TBD yetkilileri ve kampanyaya destek veren sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri, 1 Kasım 1928 tarihinde yapılan Türk Alfabe Devrimi'nin 70. yılına girmesi anısına 1 Kasım 1997 günü Anıtkabir'i ziyaret etti. TBD Başkanı Rahmi Aktepe'nin başkanlığındaki heyet Atatürk'ün kabrine çelenk bıraktı. Ziyaretin ardından düzenlenen basın toplantısında ise kampanyayla ilgili şu ana kadar yapılan ve bundan sonra gerçekleştirilmesi planlanan çalışmalar kamuoyuna anlatıldı. Türk Dil Kurumu (TDK) Başkanı Prof.Dr. Ahmet Ercilasun ile DSP Milletvekili Prof.Dr. Ziya Aktaş'ın da katıldığı toplantıda bir konuşma yapan TBD Yönetim Kurulu üyesi Ümit Karakaş, elektronik posta iletişiminde "ç, ğ, İ, ş" gibi Türkçe karakterlerin yerine garip şekillerin çıkmasının sorunlara yol açtığını belirterek, Internet üzerinde Türkçe kullanım için aslında teknik olarak bir engel bulunmadığını bildirdi yılları arasında oluşturulup uluslararası tescili yapılan ISO Tablo 9 ve bütün Avrupa ile birlikte Türkiye'yi de içine alan RFC 1428 (1993) ile kendi dilimizde elektronik mektup yazma yolunun açık olduğunu bildiren Karakaş, tüm kullanıcılar ve servis sağlayıcıların işbirliği ile sorunun çözülebileceğini vurguladı.

13

14

15

16 16 haber Kasım Sayı: 142 SOKAK ÇOCUĞU Teknoloji ödülüne M. SİYAMİ KAHYAOGLU Linux International Yönetim Kurulu Üyesi 29 şirket talip K öşemi takip edenler hatırlayacaktır. BT/haber'in 139'uncu sayısında toplu olarak çok sık sorulan sorulara cevaplar yazmıştım. Elimden geldiğince bireysel soruları ve teknik soruları tek tek cevaplıyorum, ancak herkesi ilgilendirebilecek sorunlar için ayda bir kez sütunlarımı ayırma ihtiyacı duydum. Bu sayıdan itibaren dört sayıda bir köşemi cevaplarıma ve ilginç bulduğum okuyucu mesajlarına ayıracağım. Sorular ve cevaplar 1139'uncu sayıda verdiğim sözü yerine getirebilmiş değilim. O kadar yazılacak konu vardı ki bu sözümü tam olarak yerine getiremedim, bu sözü bana hatırlatan arkadaşlardan özür diliyorum; güvenlik konusunda yazılar yardım ancak Windows NT güvenliği üzerinde yazımı hazır olmasına rağmen yayına vermedim, en kısa sürede yerine getireceğim. 2Çok yoğun olarak T-shirt sloganı isteyen arkadaşlarıma yepyeni bir slogan "Resistance is futile...you will be assimilated" Not: Bu slogan sizlere ne hatırlattı bilmem ama bana Çekoslovakyalılaştıramadıklarımızdan mısınız sloganını ve buna bağlı olarak birkaç yıl önce bilboard'larda büyük reklamlarla piyasaya giren bir firmayı hatırlattı. Türkçeleştirilmiş Linux'u merak eden arka- 3 daşlar linux.org.tr'deki gönüllüler, tercümelerini ve teknik işlemlerini bitirmek üzereler. İsim konusunda da bir demokratik oylama yapıyorlar, takip edebildiğim kadarı ile "Turkuaz" ismi ilgi topladı. Bu arada Türkçe, Osmanlıca, Öztürkçe, en öz Türkçe kavgası yapanlar ve anlaşılmaz kelimelerle Amerika'da Türkçe tercüme yapıp bunu Türk pazarına büyük iş yapmış gibi sunanlara tavsiyem, bu genç arkadaşların "ANLAŞILIR ve MANALI" bir Türkçe için ne güzel çalıştıklarını bir takip etseler, gazetelere boy boy reklam verip "Biz Türkçe'yiz" demekle hiçbir şey olamayacağını anlarlardı. 4Türkiye'deki Linux'cularin neler yaptığını merak eden ve katkıda bulunmak isteyen arkadaşlar; adresini lütfen not edin ve üye olun. Cevaplar 5UNIX'çi ve tabiidir ki öncelikle TCP/IP'ci olan benim naçizane SNA fikirlerimi ve yorumlarımı isteyen arkadaşlarım için kısa kısa birkaç şey yazmak istiyorum. İ. SNA bir firma ürünüdür, TCP/IP evrenseldir. İİ. SNA'yi tasarlayan firma olan IBM bile doğru yolu bulmuş; anaçatı bilgisayar yapısında (OS/390) TCP/IP'yi standart olarak vermektedir. AS/400'de ise iki yıldır TCP/IP bulunmaktadır. III. SNA'in değiştirilemez veya vazgeçilemez olduğu fikri TCP/IP'yi ancak yönlendiricilerle becerebilen, SNA "encapsulation" ile müşteri tabanını geliştirmeye çalışan bir firmanın pazarlama oyunudur. 6Kitabı ve CD'si ile orijinal Linux edinmek isteyen arkadaşlar lütfen bana mesajlarınızı tekrarlayın, herhangi bir kâr gayesi gütmeksizin sizler için özel bir anlaşma yapacağız, ancak bunun için belirli bir sayıyı sipariş etme mecburiyetimiz var. 7 "Sektörler birleşiyor mu" yazıma cevap olarak daha erken olduğunu söyleyen arkadaşlarım; ürünler pazara sunuldu, şu anda ABD'de ücretsiz olarak deneme için "Web-TV like functionality OEM products" dağıtıma girdi. 8 "Eğitimde bilgisayar" için önerimi daha açık dile getirmemi isteyen arkadaşlar; İ. Başlangıç olarak eğitimde ne kullanılacağına eğitimciler karar vermeli, ama tüm teknolojileri gördükten sonra. II. Teknoloji seçiminde ve incelenmesinde üniversiteler yardımcı olmalı. III. Teknoloji incelenirken özellikle yeni teknolojiler ve tekelcilikten uzak yapılar dikkate alınmalı ve muhakkak kaynak programlar temin edilmeli, kaynak programsız teklifler değerlendirilmemelidir. İV. Web TV özellikle incelenmeli. V. Sevindirici bir gelişme, yeni teknolojileri incelemek için Milli Eğitim Bakanlığı ve hükümet hareket halinde. 9Arayüz kartlar için geçen sayıda başladığım yazımı gelecek hafta tamamlayacağım. İletişim adresi: e-posta:siyami@sbt.com.tr izmir'de TBD-Tübisad Bilişim Sempozyumu yapıldı BD ve Tübisad'ın işbirliğiyle Ekim T tarihlerinde İzmir'de düzenlenen TBD- Tübisad Bilişim Sempozyumu, İzmirli bilişimcileri biraraya getirdi. Organizasyonu Tunajans tarafından yapılan İZBİLFU etkinlikleri kapsamında Efes Otel'de gerçekleştirilen sempozyum, 22 Ekim günü İzmir Valisi Erol Çakır'ın katılımıyla başladı. Milliyet Gazetesi Ekonomi Bölümü Yöneticisi Şeref Oğuz'un geleceğin toplumunda bilişimin etkilerini konu edinen "Bilişim ve Medya" başlıklı sunuşu ile açılan sempozyum, "Üniversite-Sanayi İşbirliği" konulu panelle sürdü. Başkanlığını Uğur Yüce'nin yaptığı panele, Prof.Dr. Sıtkı Aytaç (IYTE), Prof.Dr. Fatoş Yarman Vural (ODTÜ), Mehmet Akyelli, Ergün Özakat ve Nesim Levi konuşmacı olarak katıldılar. Bilgisayar mühendisliği bölümlerinin sanayi ile ortak çalışmalan konusunda değişik ülke modellerinin dile getirildiği panelin ardından sempozyumun açılış kokteyli yapıldı. Sempozyum, 23 Ekim tarihinde de bildirilerle sürdü. Yrd.Doç.Dr. Yasemin Topaloğlu (EÜ) ve Prof.Dr. Halil Şengonca "Neden İstemci/Sunucu Mimarisinde Bilgisayarlaşma", Yrd.Doç.Dr. Elif Demirörs (DEÜ) ve Yrd.Doç.Dr. Onur Demirörs (DEÜ) "Yazılımda Kalite Güvercesi" başlıklı bildirileri sundular. TBD Yönetim Kurulu Üyesi Nezih Kuleyn, "Bilişim Toplumu Yaşamımızı Nasıl Değiştirecek" başlıklı bildirisinde, bilişim toplumu araçlarının insan davranışlan ve yönetim biçimlerini nasıl değiştirdiğini anlattı. Bilişim' Ulusal Bilişim Kurultayı'nın yansımaları da Ahmet Emin Aslan'ın kurultaydaki çalışma grubunun sonuçlannı derlediği, "Eğitimde Bilişim Teknolojileri" adlı sunuşu ve kapanış oturumu olarak gerçekleştirilen TBD'nin Internet Çalışma Grubu üyeleri Prof.Dr. Ufuk Çağlayan, Mustafa Akgül ve Atilla Özgit tarafından sunulan "Internet'in Dünü-Bugünü-Yarını" başlıklı sunuş ile İzmir'e taşındı. TÜBİTAK, TTGV ve TÜSİAD'ın ortaklaşa düzenlediği teknoloji ödülü, Türkiye'nin en ciddi, kapsamlı ve ilk ödülü olması dolayısıyla dikkat çekiyor. Üç kuruluşun Türkiye'de yenilikçi ürün geliştirme ve Türk sanayi ürünlerinin dünya pazarlarında rekabet gücünü artırma çabalarını teşvik etmek amacıyla düzenledikleri Teknoloji Ödülü'ne başvuran 29 şirketin olduğu açıklandı. Başarı ödülleri ve büyük ödül olarak iki kategoride düzenlenen Teknoloji Ödülü'ne İstanbul, Ankara, İzmir'in yanı sıra Gaziantep, Kocaeli ve Konya'dan da başvurular yapıldı. Teknoloji Ödülü Yürütme Kurulu Başkanı Lütfi Yenel, ödülün başlangıç ve gelişimini özetleyen kısa bir sunumun ardından başvuran şirketler hakkında bilgi verdi. Yürütme Kurulu, ilk kez 10 Haziran 1997 tarihinde düzenlediği bir toplantıyla teknoloji ödülünü tanıtmıştı. Kurul, geçtiğimiz hafta yaptığı toplantı ile de ödüle başvuran şirketlerin isimlerini açıkladı. Teknoloji ödülüne başvuruların sona erdiği, bundan sonra da değerlendirme süreçlerinin başlayacağı bildirildi. Lütfi Yenel, teknoloji ödülü için yola çıkarken kendilerine El Cezeri'nin, 'Uygulamaya dönüşmeyen bilim, doğru ile yanlış arasında bir yerdedir.' sözünü ilke edindiklerini söyledi. Ve amaçlarının, bilim ve teknolojide uygulamayı teşvik etmek olduğunu belirtti. Ödülü gelecek yıllarda bir gelenek haline getirmek isteyen Yürütme Kurulu, söz konusu ürünün şirketlere bir tanıtım ve prestij avantajı getireceğini açıkladı. Ödülde harhangi bir parasal değer yok. Ödüle sahip olmak için şirketler zorlu bir maratondan geçiyor. Şirketin ürün ve iş süreçleri bir bir saptanıyor. Sektör bölümleri için çalışmayı, konunun uzmanları yapıyor, değerlendiriyor. Komite kısacası, teknoloji geliştirme gereği mesajının bu ödül programı ile birlikte verildiğini vurguladı. Ödüle başvuran şirketler Başarı ödüllerine başvuranlar Elektronik ETA Elektronik (Ankara), Petaş San. ve Tic. (Ankara), Unimedya İletişim Hizmetleri (İzmir) Elcktromekanİk Altınay Robotik (İstanbul), Eliar Elektronik (İstanbul), Eltem Elektrik Tesisat (İstanbul) Teleko^ Multitek Elektronik (İstanbul), Setkom İleri Teknoloji Tic. (Ankara) Güç elektroniği EKA Elektronik (İstanbul) Güneş enerjisi Fentek/Kocaeli (Kocaeli) Metalürji Barış Elektronik (Ankara), Teknoplazma İleri Teknoloji Malzemeleri (Ankara) Makim İmalat Hemaks Halı ve Tekstil Makineleri (Gaziantep), Medikar Medikal Gaz Sistemleri (Mersin), Paksan Makina Sanayi (Balıkesir) Gıda teknolojisi Kurtsan İlaçları (İstanbul) 1 Biyo agro teknoloji Anadolu Biracılık (Konya), Beta Ziraat (Ankara) Büyük ödüle başvuranlar Elektronik Beko Elektronik (İstanbul), Vestel Elektronik (İstanbul) Elektromekanİk Arçelik (İstanbul), Türk Elektrik Endüstrisi (İstanbul) Telekpmüm^ Netaş Nordhern Elektrik Telekomünikasyon (İstanbul), Simko (İstanbul) 1 Yazılını Coşkunöz Metal Form Mükina (Bursa), İnfo İnfina Yazılım (İstanbul) Havacılık TAİ-Tusaş Havacılık (Ankara) Makina imalat BMC (izmir), Hema (Ankara).

17 10-16 Kasım Sayı: 142 haber 17 TBD'den Sanayi Bakanına ziyaret Türkiye Bilişim Derneği (TBD), Sanayi Bakanı Yalım Erez'i ziyaret etti. TBD Başkanı Rahmi Aktepe ile TBD üyesi Turan Menteş'in birlikte yaptığı ziyarette Bakan Erez'e Bilişim'97 çalışma gruplarının sonuçları, kamuda çalışan bilişimcilerin sorunları ve genel anlamda yazılım sektörü hakkında bilgi verildi. Bilişim'97 etkinlikleri sırasında bilgi teknolojisi alanında eğitimden projelerde dış kaynak kullanımına kadar yaşanan birçok sorunun ele alındığı ve tartışıldığı çalışma gruplarının sonuç raporlarına Sanayi Bakanı Yalım Erez'in büyük ilgi gösterdiği öğrenildi. Bakanın bu raporlardan yararlanacağı ve buradaki düşünceleri hükümete ileteceği belirtildi. Görüşme sırasında TBD Başkanı Rahmi Aktepe Sanayi Bakanı Erez'e kamuda çalışan bilişimcilerin özlük haklarının düzeltilmesi gerektiği konusunu da ilettiklerini söyledi. Aktepe; "Kamuda çalışan bilişimcilerin sorunları konusunda TBD Kamu BİB tarafından yapılan çalışmayı da bakana sunduk" dedi. Hazine Müsteşarlığı'nın ihalesi sonuçlandı Hazine Müsteşarlığı tarafından açılan ve bedeli 114 bin dolar olan ihale sonuçlandı. Ekspa ve Biltam şirketlerinin kazandığı ihalede: müsteşarlık 64 adet Digital PC 200 MMX, 1 adet sunucu, 4 adet çokluortam iş geliştirme istasyonu ve işistasyonu satın aldı. Yazdım sektörüne yakın ilgi Daha önce de belirttiğimiz gibi TBD'nin Sanayi Bakanlığı ziyaretinde üçüncü olarak ele aldığı konu genel anlamda yazılım sektörüydü. Rahmi Aktepe Bakan Erez'e devletin kanun, tüzük, yönetmelik ve teşvik gibi konuları sanayi toplumu kurallarına göre değil bilişim toplumu kurallarına göre düzenlemesi gerektiğini söylediklerini kaydetti. Bu konuyla ilgili olarak Sanayi Bakanı ile geçen görüşmeyi Aktepe şöyle özetledi: "Yazılım konusunda Türkiye'de büyük bir potansiyelin olduğunu ve bu potansiyelin gerekli desteği gördüğü takdirde dünya ile rekabet edebileceğini söyledik. Bakan da bu konuyla yakından ilgileneceğini, hükümetle ve ilgili bakanlıklarla bizzat görüşeceğini ifade etti. Ayrıca yazılım sektörümüzün bir dış ticaret şirketi olan Tursoft tarafından hazırlanan ve daha önce Devlet Bakanı Işın Çelebi'ye sunduğumuz raporu Sanayi Bakanı Yalım Erez'e de verdik."

18

19

20 20 haber Kasım Sayı: 142 ESTİKÇE LEVENT KIZ1LTAN Elektronik ticaret-4 (E-commerce veya Webmerce) Elektronik ticaret ortamının ve uygulamaların yavaş yavaş devreye girmesi ile birlikte yaşantımızda nelerin değişmekte olduğunu geçtiğimiz aylarda bu köşede yayınlanan üç yazı ile incelemiştik. Bu yazılarda sıradan vatandaşlar, şirketler ve iş ortamı, Netizen'ler (Internet kullanıcıları) olarak önümüzdeki günlerde bizi nelerin bekleyebileceğine dair birtakım göndermeler yapmıştık. Elektronik ticaret yazılarımızın bu son bölümünde değişik başlıklara değineceğiz... Önümüzdeki yıllarda BT sektöründe gelişmeye açık alanlara baktığımızda karşımıza hangi alt pazarlar veya sektörler çıkacak? IDC'nin yapmış olduğu araştırmaya göre önümüzdeki yıllarda gelişmeye aday 10 konu içerisinde Internet ve ilişkili ürünler şu şekilde yer almakta: * Internet/intranet ürünleri ve servisleri: 1996 yılında 19 milyar dolar gelir elde edilen bu pazar yıllık CAGR (Computed Annual Growth Rate-Hesaplanılmış Yıllık Büyüme Hızı) olarak yüzde 5'lik bir büyüme gösterecek. Bu büyüme genel BT sektörü büyümesinin (yüzdelo) tam 5 katı. * PC ve NC'ler: PC satışlarında büyümenin bu yıl yaklaşık yüzde 40'larda olması bekleniyor. Daha önemlisi hala tam anlamıyla çözümlenemeyen NC, 2000 yılında 24 milyar dolarlık bir pazar oluşturabilir. * Web sitesi yazılımları: Bu yazılımlar 1996'da 900 milyon dolarlık bir pazar oluşturmuşlardı. IBM, Netscape, Microsoft ve Oracle mücadelesinin izleneceği bir segmentten söz ediyoruz. * Internet sunucu yazılımları: 150 milyon dolarlık potansiyeli olan bu alt pazar, 1996'da 4 milyar dolara ulaşacak ve bu alanda hakim yazılımlar SAP, PeopleSoft, Oracle ve Lawson'dan gelecek. * Internet/intranet hizmetleri: 2 milyar dolarlık bir hacimden, 2000 yılında 13 milyar dolarlık bir hacme ulaşacak. Yapılan saptamaya göre 1996'da harcamaların yüzde 52'si Web sitesi hazırlamakta kullanılmış. Web sitesi yönetimi işi gelişecek, bu alanda Andersen, EDS, USWeb gibi şirketlerin yanı sıra IBM, Unisys gibi şirketler de faaliyet göstermekteler. Görüldüğü gibi önümüzdeki üç yılda büyümeye açık alt pazar değerlendirmesinde Internet ürünleri 5 kategoride doğrudan karşımıza çıkmakta. Ayrıca dolaylı ilişkili olan İletişim Ürünleri ve Küçük Boy Sunucu Birimleri (Commodity Servers) gibi alanları da katarsak, önceki yazılarımızda söz ettiğimiz gelişmelerin belki de tahminlerimizden çok daha önce hayata geçeceklerini göreceğiz. Internet yazılarımızın bu son paragraflarında da Internet pazarlama olgusuna değineceğiz... Her türlü alanda bilgisayar kullanımının en yaygın olduğu ülke ABD olduğu için konumuz, ABD verilerinden yola çıkılarak ele alınacak. Başlangıçta deneme olarak ortaya çıkan birtakım uygulamalar son derece başarılı sonuçlar verdiği için artık geniş bir şekilde kullanılmakta. Alınan sonuçlar itibariyle bir değerlendirme yapıldığında örneğin, Amerikan Bristol-Myers firması test amacı ile Web sitesine yerleştirdiği bir reklam ile yeni bir ilacının promosyonunu yaptığında, bir aylık süre içerisinde müşteri listesine yaklaşık 30 bin isim eklemiş durumda. Bir tek uygulamayla birlikte bile böylesine dramatik bir rakama ulaşılan Internet pazarlama alanında reklam değerleri 1997 senesi verilerine göre 133 milyon dolarlık bir hacme ulaşmış ve yıl sonunda bu rakamın 1 milyar dolara ulaşacağı belirtilmekte. Reklam verenler açısından konu incelendiğinde otomobilden, Kellogg çerez ürünlerine; bilgisayardan ayakkabıya kadar çok değişik ürünlerin reklamını görmek olası. Ancak yapılan araştırmalar ağırlığın özellikle teknoloji bazlı ürünlerde olduğunu gösteriyor. Verilen reklamların türlerine gelince; 'Banner Ads' genellikle Web sitelerinin belli bölümlerine yerleştirilen dikdörtgen alanların içerisine yerleştirilen hareketli mesajlar, 'Button Ads' Web sayfalarında yer alan butonlar halinde ve daha küçük formasyonlarda verilen şirket veya operasyon isimleri, 'Sponsorship veya Co- Branded' şeklinde ise Web sitesinin içeriğine reklam veren firmanın ürünlerinin veya hizmetlerinin entegre edilmesi şeklinde yapılmaktadır. Önümüzdeki yıllar medya ve ticaretin elektronik ortamda birleştiği bir dünyayı karşımıza çıkaracak. İlgili alanlarda çalışan herkesin ve iş adamlarının bu gelişmelere şimdiden hazır olmaları gerekiyor. İyi günler dileğiyle. Hem Digital, hem Alpha hem de Intel kazandı! Geçtiğimiz hafta Digital ve Intel olayı, yepyeni bir boyuta geldi. Intel, 700 milyon dolar ödeyerek Digital'ın Alpha üretim bandını satın aldığını açıkladı. Artık bu tür birleşmelerin olağan sayıldığı endüstrimizde hem Digital hem de Alpha açısından yepyeni bir dönemin başlangıcı oldu. İki şirket arasındaki dava bir süredir mahkeme kanalıyla işliyordu. Digital, Alpha işlemcisindeki 10 adet patenti ihlal ettiği gerekçesiyle Intel'i mahkemeye vermişti. Intel de bazı gizli teknik belgelerini geri vermediği gerekçesiye Digital'ı dava etmişti. Karşılıklı davalaşmalar Intel'in, yarıiletken fabrikalarını Digital'dan almasıyla sona erdi. Yalnız buradaki ayrıntıyı unutmamalı. Alpha Digital'da kalıyor. Şirket Alpha'yı geliştirmeye devam edecek. Intel ise Alpha'yı Digital için üretecek. Bu konuda geçtiğimiz hafta Digital Türkiye Genel Müdürü Şahin Tulga'dan bir açıklama geldi. Buna göre her iki şirket, 10 yıl süreyle karşılıklı olarak birbirlerinin patentlerini kullanabilecek. Intel, 7 yıl süre ile Digital'ın mevcut ve gelecekteki tasarımlarına uygun olarak Alpha işlemcisi üretecek. Digital UNIX, IA-6'e taşınacak. Digital, Alpha dışındaki tüm yarıiletken ürünlerini Intel'e satacak. Digital, Intel'in Tier 1 müşterisi olmaya hak kazanacak ve Intel ürünlerini en düşük fiyattan satın alabilecek. Bu da Digital'a pazarda fiyat rekabetinde avantaj sağlayacak. Şahin Tulga, tüm bu kazanından açıklarkan yurtdışındaki analistlerin yorumlarının aksine tüm tarafların bu anlaşmadan kârlı çıktığını açıkladı. Digital'ın kazançları Anlaşmanın Digital açısından önemini özetlersek: Yarıiletken işi artık Digital için kârlı bir operasyon almaktan çıkmıştı. Şirket, yeni kuşak işlemciler için milyar dolar fabrika yatırımı yapmaktan kurtuluyor. 700 milyon dolar da Intel'in vermesiyle Digital, elindeki nakit parayı odaklandığı alanlara yatırabilecek. Şirketin hedefi, iş ortaklarıyla birlikte yüksek performanslı ürün ve hizmetlere dayalı ağ çözümleri sunmak. İndirimlerden dolayı Intel ürünleri daha rekabetçi bir fiyattan olacak. Ayrıca şirket, Digital UNIX'i IA-64 dünyasında standart yapma şansına sahip oluyor. Tulga, kullanıcıların en önemli avantajlarını ise şöyle sıraladı: Sistemleri sadece bir yan kart değiştirerek Intel'den Alpha'ya dönüştürme olanağı. Kullanıcı, Digital Intel'den ürün alabilecek mi düşüncesine kapılmadan Digital'dan ürün alabilecek. Hem Digital UNIX, hem de Windows NT'yi tüm önemli 64 bit platformlarda kullanabilecek. Intel'in kazançları Intel'in buradaki en önemli kazancının, iki şirket arasındaki davanın düşmesi olarak tanımlanıyor. Digital'ın hem bir müşteri olarak hem de IA-64'te işbirliği konusunda kazandı. Digital'ın Alpha patentlerine erişme hakkını aldı. Digital'ın StrongARM işlemcisini aldı. Bu arada Digital, Alpha üretim patentini Samsung ve Mitsubishi'ye de vermiş durumda. Digital ileride bu tür anlaşmaların devam edeceğini açıklıyor. Şahin Tulga bu olayı Alpha'nın yeniden doğuşu olarak nitelendiriyor. Anlaşmayla aslında Intel, pazarda kendi için rakip bir ürün üretmiş oluyor. Alpha işlemciler Intel'in yeni kuşak fabrikalarında da üretilecek. "Eğer bu anlaşma olmasaydı Digital bu yatırım yaprdı ama sıkıntı çekerdi. Bu anlamda Alpha için anlaşma, çok kârlı oldu" diyor. Eastman Software, Aksis ile Türkiye'ye geliyor Bir Kodak şirketi olan Eastman Software'in görüntüleme, iş akışı, belge ve arşiv yönetim çözümleri artık Aksis tarafından Türkiye pazarına sunulacak. Eastman Kodak şirketinin Wang Software! satın almasıyla Mart ayında kurulan Eastman Software, görüntüleme, iş akışı, COLD (Computer Output to Laser Disc), belge yönetimi, depolama ve arşiv yönetimiyle ilgili çözümler sunuyor. Aksis Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü Cavit Akşehirlioğlu, bu yılki hedefleri konusunda oldukça iddialı. Türkiye'deki bankalarda mikrofilm ile başlayan analog arşivleme alanında öncülük yaptıklarını söyleyen Akşehirlioğlu, bu yıl ise Türkiye'deki bankaların yüzde 50'sinden fazlasına sayısal ticari görüntüleme çözümlerini kurmayı planladıklarını söyledi. Akşehirlioğlu, Avrupa Topluluğu ülkelerinde sayısal ortamdaki belgelerin resmi geçerliliğinin bulunduğunu, Türkiye'de ise henüz böyle bir çalışmanın bulunmadığını söyleyerek, hükümet nezdinde bu konuda çalışmaları yürüteceklerinden söz etti. Eastman Software'in Bölgeden Sorumlu Müdürü Bili Sproul, Microsoft ile yaptıkları işbirliğine dikkat çekti. Microsoft'un tercih edilen iş ortağı (preferred partner) olan Eastman Software, bir sonraki Windows NT 5.0 ve Windows 98'de görüntüleme ve iş akışı çözümlerini sağlıyor. Böylece bu yeni ürünleri alanlar Eastman Software'in görüntüleme yazılımlarına sahip oluyor. Eastman Software, bunun için her ay 5.4 milyon birim üretiyor. Microsoft'a iş akışı yönetimi konusunda çözümler sağlayan Eastman Software, yeni ürünlerinin geliştirilmesinde ve pazarlanmasında da Microsoft ile birlikte çalışıyor. Ekim 1997 tarihindeki duyurulara göre Microsoft Exchange üzerinde Document Manager (DMX) ve Work Folder (WFX) ürünleri pazara sunuldu. Sproul son olarak, Türkiye pazarında başarılı olmak için hem bu pazarda deneyimi olan hem de bu pazarın gereksinimlerini bilen Aksis ile çalışmayı tercih ettiklerini sözlerine ekledi.

21

22 22 internet Kasım Sayı: 142 Hazırlayan: AHMET TOKUZ Microsoft, Internet Explorer 4.0'ı UNIX'e taşıyor Microsoft en son Internet Explorer 4.0 Web tarayıcı yazılımıyla artık genellikle işistasyonları ve büyük sunucularda kullanılan UNIX pazannı hedefliyor. Microsoft, Sun- Softün Solaris işletim sistemi için ilk IE 4.0'ı pazara sundu. Solaris altındaki Internet Explorer Web tarayışı bir sonraki uyarlamaya kadar offline (çevrim dışı) taramayı desteklemeyecek. Bu desteğin 1998 ilk çeyreğinde çıkacak olan uyarlamada destekleneceği söyleniyor. Bu süre içerisinde Microsoft, HP-UX, IBM AIX ve Silicon Graphics IRIX için Explorer uyarlamalarını hazırlayacak. Microsoft'un Internet Explorer'in ilk UNIX uyarlamasını, kendisini mahkemeye veren Sun Microsystems'ın işletim sistemi üzerinde sunması oldukça profesyonel bir yaklaşım olarak nitelendiriliyor. Bu arada eski Windows kullanıcıları da ihmal edilmiyor yılının sonunda Internet Explorer 4.0'ın Windows 3.1 ve Macintosh uyarlamalannın da pazara sunulacağı belirtiliyor. IE 4.0'ın Windows 3-1 uyarlaması 8 MB bellek ve 386 ve 486 makinelerde çalışmak için iyileştirilmiş olacak. Netscape'in Mosaic'den gelen bir kültür ile UNLX pazarında en başından beri yer alması ve Microsoft'un bu pazarı pek fazla önemsememesi, geçmişte Netscape'i Microsoft'a karşı oldukça üstün bir konuma getirmişti. Zona Research danışmanlık şirketinden Harry Fenik, "Microsoft UNIX pazarına girmeyi 14 ya da 14 milyon bilgisayarda da var olmak için yapmıyor. Gerçek neden büyük sistem kullanıcılarının Microsoft Internet Explorer'i sistemlerinde kullanmak istememeleri, çünkü Explorer'in UNIX işletim sisteminde çalışan bir uyarlaması bulunmuyordu." diyor. Fenik, "Asıl kazanan kullanıcılar olacak. Çünkü bu Netscape'i daha fazla işlevsellik kazandırmaya itecek" yorumunu yapıyor. Verifone ürünleri SET 1.0 destekli Türkiye'de İTE) tarafından temsil edilen VeriFone, dülünü kendi ürünleri içine bütünleştirirken, bir vgate, vpos ve çok üye şirkete komple vwallet'tan oluşan Internet ödeme ürünlerini destekleyen şirket oldu. Visa ve MasterCard tarafından VeriFone ve diğer endüstri ortaklarıyla geliştirilen SET protokolü Internet gibi açık ağlarda çözüm sunuyor. Dünyada ilk SET 1.0 işleminin Ekim'in son haftası İspanya'daki Sistema 4B sistemi üzerinden VeriFone ürünleri ile gerçekleştirilmiş. Türkiye'de ise SET 1.0 destekli VeriFone kredi kartı işlemlerinin ürünlerinin ilk kez Garanti güvenli bir şekilde kullanılmasını sağlıyor. SET l.o'ı destekleyen ilk ürünün pazara çıkması Internet'te alışveriş pazarında Bankası uygulamasında yaşama geçirileceği belirtiliyor. Garanti Bankası, HP ve ITD ortak çalışması ile gerçekleştirilen bu yeni bir dönemin proje tamamlandığında başlangıcı olarak kabul Garanti Bankası'nın ilk ediliyor. Microsoft, Netscape ve Oracle şirketleri VeriFoneün ödeme mo SET 1.0 protokolünü kullan banka olacağı iddia ediliyor. Apple teknolojileri Türkiye'nin Internet'teki ilk müzesini hazırlıyor Ulusal düzeydeki interaktif Türki ilk Internet'teki ye Müzesi Web müze projesi olan teknolojisi sponsoru İnteraktif Türkiye Apple-Bil- Müzesi'nin oluşturulmasına kom'un verdiği Apple'ın Türkiye Genel Dağıtıcısı Bilkom da bilgiye göre Topkapı Sarayı Harem Dairesi sanal gerçeklik destek veriyor. (VR) için Geçtiğimiz günlerde denenecek. Kub Türkiye'ye be ve cephenin gelen Apple Avrupa'nın 360 derece döndü üst düzey rülerek izlenebildi yönetimi ile yapılan görüşmeler sonucunda Apple'ın uzun süredir üzerinde çalıştığı yeni teknolojilerin İnteraktif Türkiye Müzesi üzerinde uygulanmasına karar verildiği açıklanıyor. ABD'de bulunan Apple çokluortam geliştirme merkezinin geliştirdiği yeni ürünlerin beta testlerinin tüm dünyada ilk kez bir Türk projesinde test edileceği bildirildi. ği söz konusu teknik ile oluşturulan filmde, şömine ateşi gibi görsel efektler de kullanılabiliyor. Yeni Apple çokluortam teknolojisi ile Topkapı Sarayı Harem Dairesi'nin gerçeğine çok benzeyen tam bir sanal filmi yaratılabilecek. Topkapı Sarayı'nın tamamının çokluortam verilerinin 2001'e kadar söz konusu teknolojiyle yenileneceği belirtiliyor. KilimNet, Netaş veri iletişim ürünleri yetkili satıcısı oldu KilimNet, gerekli eğitimleri tamamlayarak Netaş'ın veri ürünleri yetkili satıcısı oldu. Netaş'ın veri ürünleri, TDM ağlarında kullanılan Martis DXX modem ve düğüm cihazları, NORDX yapısal kablolama IBDN ürünleri, uzaktan erişim sunucuları RAPPORT grubu, küçük ofislerde veri ve telefon bağlantılarını ISDN ile sağlayan ekonomik SOHO yönlendirici ile Compaq ağ ürünlerini kapsıyor. Osmanlı Bankası Internet bankacılığına Software AG ile giriyor Osmanlı Bankası Internet bankacılığına Software AG ile adım atıyor. Osmanlı Bankası'nda, Software AG'nin Internet Bankacılığı Çözümlerinden Entire Net-Work, Entire Broker ve ixpress ürünleri kullanılmış. Software AG sistemi yaklaşık 2 ay gibi sürede tamamlanmış. Türkiye pazarına kısa bir süre önce duyurulan İXpress, kurumsal uygulamaların Web ile bütünleşmesini sağlıyor. Bu bütünleşme ile ixpress kullanıcıları Web teknolojisinin tüm olanaklarından faydalanarak uygulama geliştirme ve çalışmayı kolaylaştırıyor.

23 10-16 Kasım Sayı: 142 internet 23 SuperOnline, "Süper Hizmet Hattı"nı tanıttı AKIN EVREN SuperOnline, 31 Ekim 1997 tarihinde düzenlediği bir basın toplantısı ile "Süper Hizmet Hattı"nın işleme biçimini ayrıntılarıyla anlattı. SuperOnline'ın NCR'nin teknik işbirliğiyle oluşturduğu "Süper Hizmet Hattı", 50 personeli, 70 hattı ile günde 2-3 bin çağn (cali) alan bir Çağn Merkezi (Call Center) 'ü aradığınızda bilgisayar size ne kadar bekleyeceğinizi söylüyor. Eğer bekleme süresi sizin için uzunsa telefon numaranızı bırakıp aranmanızı isteyebilirsiniz. Telefonunuzu kapattıktan sonra birkaç dakika içinde geri aranacaksınız. SuperOnline'ın mevcut 18 bin abonesinden 12 bin 500'ü İstanbul'da. Bu yoğunluğun getirdiği trafik sorunlarının çözümü yeni hatlar sağlanması. Genel Müdür Babür Özden, sorunu "Duvara ilk biz vurduk" diye açıklıyor. "Aylık hat ihtiyacımız 350 adet. Bunun yüzde sekseni İstanbul'da. Türk Telekom ün elinde altı-sekiz ay idare edecek bir kapasite var. Bunu biz kullanamıyoruz. Çözüm, El Trunk uygulamasının bir an önce başlatılabilmesi." Kasım ayı içinde açılacak SuperOnline'dan abonelere çağn 18 bini aşkın abonesiyle Türkiye'de çevirmeli Internet erişim pazarında yüzde 25'lik bir pazar payına sahip olduklarını iddia eden SuperOnline Genel Müdürü Babür Özden, Türk Telekomün hızla büyüyen Internet servis sağlayıcılarının gereksinimi olduğu hat kapasitelerini sağlayamadıklannı söylüyor. Bu amaçla kullanıcılann yatırımların hızlanması için üst düzey yetkilileri uyarması gerektiğini belirten Özden, bu amaçla bir posta listesi açtı. Ulaştırma Bakanlığı, Bakanlık Müsteşarı, TT Yönetim Kurulu Başkanı, TT Genel Müdürü ve TT İstanbul Baş Müdürüne ulaştırılacak olan elektronik postaların kamu adresine gönderilmesi isteniyor. Ataköy ve Beyoğlu "pop'lan ile 700 yeni hat daha oluşturduklannı belirten Özden, Aralık ayında da 600 yeni hattı El Trunk uygulaması ile açmayı planladıklarını söylüyor. Özden'e göre, "Internet'in henüz onüç aylık bir ömrü var. Bu sürede çok iyi bir büyüme hızı yakalandı. TT Internet konusunda hep hazırlıksız yakalandı. Oysa tekel kaldığı sürece Internet'e yatırım yapması gerekli. Bu yatınm şu anda 120 milyon dolar düzeyinde. Bu konuda çözüm gelir paylaşımı modelinin uygulanması." Internet, ülkemizde hergün 620 yeni kullanıcının katıldığı dinamik bir ortam. Babür Özden, "SuperOnline'ın yeni katılımlann yüzde 25'ini aldığını" söylüyor. Babür Özden'e göre, "Ankara'da herkes iyi niyetli ama karar verecek kimse yok. Konuya yakın bürokratlar sessiz." Yeni haüar sağlanmadan sağlıklı bir gelişme olamayacağını savunan Özden, yeni abone kayıtlarını da yavaşlattıklarını vurguluyor. Perakende kanalının ve telefonla satışlann geçen hafta dondurulduğunu söyleyen Özden bu durumun gelişmeye sekte vurduğunu ve önemli kayıplara yol açacağım ifade ediyor. INTERNET, INTRANET, EKSTRAN ET Prof.Dr. OĞUZ MANAS Manas Ltd. Genel Müdürü Web temelli yönetim araçları-2 G eçen sayımızda Web temelli yönetim araçları (WTYA) hakkında bilgi vermiş ve WTYA satışları yapan kuruluşların tanıtımına geçmiştik. Bu şirketlerin iki grup altında toplanabileceğini belirtmiş ve ilk grubun Ağlararası Bağlantı Sağlayan şirketler olduğunu açıklamış ve bu grupta ilk örnek olarak Bay Networks'u tanıtmıştım. Şimdi bu gruba giren diğer şirketleri tanıtalım Com 3Com şirketi, UNIX veya Windows için kendi Transcent Enterprise Management'a bir arayüz geliştirmiştir. Bu Web temelli yazılım müşterilerine kolaylıkla hub'ları, anahtarları ve diğer ağ aygıtlarını (devices) kurma ve yönetme olanağı sağlamaktadır. 3Comün Web temelli araçları hem kurumsal bazda hem de küçük ofisler için tasarlanmıştır. 3Com kurumlarda bir dış sunucu (server), ağ aygıtlarına Web temelli ulaşım sağlamaktadır. Bu olanaktan yararlanabilmek için müşterilerin Java destekli tarayıcılara gereksinimleri vardır. 1.3 Cabletron Şirket, Spectrum 4.0 ağ yönetim sistemine pek çok yeni Web temelli kapasiteler eklemiş bulunmaktadır. Örneğin Enterprise Web Alarm View, Web tarayıcıları ile kendi ağlarında herhangi bir noktadan alarm verilerini çoklu izleme olanağı getirir. Ancak Enterprise Alarm Web yalnızca görüntüleyerek bilgilendirme içindir, alarm yönetimi için kullanılamaz. Cabletron ayrıca WebView adı verilen Web temelli anahtar yönetimi aracını da pazarlamaktadır. Bu araç ağ yöneticilerine Cabletron Smart Switch'leri kurma ve yönetme olanağı getirdiği gibi, başka Cabletron ürünü olan dokümanlara standart Web tarayıcıları aracılığı ile çevrim içi (on-line) ulaşım olanağı sağlar. Bir grafik arayüz olan WebView, ağ yöneticilerini çok güç kullanımlı text temelli Telnet arayüzü ile savaşma zorunluğundan kurtarır. 2- Ağ yönetim şirketleri 2.1 Frontier Software Development Yeni adı NETscoutolan bu şirket WebCast adına bir araç pazarlamaktadır. Anılan araç bildiğimiz Web tarayıcılar aracılığı ile NETscout yöneticilerine raporlara ulaşma olanağı getirmektedir. WebCast, ağ yöneticilerine Ethernet, TokenRing, Fast Ethernet, anahtarlanmış LAN, VLAN, WAN, Frame Relay, FDDI, CDDI dahil herhangi bir topolojideki trafiğin tüm katmanlardaki uçtan uca ağ raporlarını görme olanağı sağlamaktadır. WebCast, Netscout yönetici raporlarını Web sayfaları içine değiştirir ve yetkilendirilmiş kişilere dağıtık bilgiişlem ağında bu Web sayfalarını kolaylıkla ve hızlı bir şekilde kullanma olanağı sağlar. Webcast, kendi RMON1 ve RMON2'nin süperseti olan Enterprise RMONü desteği ile Web üzerinden tüm ağ verilerini kullanıma hazır hale getirir. Enterprise RMON, RMON (Remoute Monitoring) fonksiyonlarına istemci/sunucu uygulama trafik rapor yeteneğini ekleyerek, kurumsal trafik yönetimine, sistemde olan her türlü sorunları belirleme yeteneğini getirmiştir. Gelecek sayıda diğer kuruluşlar ile ilgili özel bilgileri aktarmaya devam edeceğiz. İletişim adresi: e-posta: manas@service.raksnet.com.tr Web siteleri halen broşür tarzında hazırlanıyor Tüketim malzemeleri üreticileri Web siteleri hazırlayarak hızla internetle bütünleşiyor. Fakat son bir araştırma sonuçlanna göre, hazırlanan bu Web sitelerinin mal satışı yapmak, dağıtıcılarla bağlan sıkı tutmak ve ortaklarıyla ticari ilişkileri geliştirmek için hazırlanan ve broşürün ötesine geçemeyen siteler olduğu belirtiliyor. Computer Sciences Corporation (CSC) adlı bir danışmanlık şirketinin "İşi Büyütmek için Bütünleşme" konulu araştırmasının sonucuna göre tüketim malzemesi üreticilerinin yüzde 62'si Web'de kendine bir yer edinmiş. Bu oranın geçen yıl yüzde 33 civarında olduğunun altı çiziliyor. Bu tarz Web sitelerinde en çok görülen özellikler ise şöyle sıralanıyor: Yüzde 48'inde şirketin binasının resmi, yüzde 39ünda ürün bilgisi, yüzde 34'ünde spesifik ürünlere yönelik ilan bulunuyor. Tüketiciden gelen geribesleme yüzde 16, ticari ortaklarla işbirliği yüzde 10 ve çevrim içi alışveriş ise yüzde 3 oranında yer alıyor. Araştırmayı yapan CSC şirketinin tüketim malzemeleri ve perakende pazarından sorumlu Müdürü Mike Klaus, kurumların stratejilerini ve iş süreçlerini Web operasyonlarıyla bütünleştirmek zoaında olduklarını söylüyor.

24 24 dünyadan Kasım Sayı: 142 Derleyen: AMİL KUNT Şirketlerde bilgiyi koruma sorunu Bilginin güvenli bir şekilde korunması, önceden resmi ve askeri kuruluşların ilgilendikleri çok önemli bir sorundu. Bugün ise bilgisayar, veri ağları ve Internet'e dayalı iş dünyasında bilgi korunması, aynı önemi taşıyan bir sorun olmaya devam ediyor. Daha yıl önce bilgi güvenliği bilgisayar odalarının kilitlenmesiyle sağlanırken, şimdi bu sorun çok daha büyük boyutlara ulaşmış bulunuyor. Dosyalann evrak dolaplarının kullanımı gün geçtikçe azalırken, bunların yerini bilginin saklandığı bilgisayar dosyaları ve ağları alıyor. Elektronik ticaretin gelişmesiyle uluslararası bilgisayar ağlannda da bilginin korunması son derece önem kazanıyor. Bugün başka kişilerin ve kuruluşlann bilgisayar ağlarına sızarak gizli bilgilere ulaşan ve "hacker" adı verilen bilgisayar uzmanlarının bu 'Hacker'lerin çoğunu BT sistemlerinin güvenliğinden sorumlu yönetici ve sistem programlarına bir tür entelektüel savaş açmış veya hobisi sadece bilgisayar güvenliğini bozmaya yönelik genç bilgisayarcılar oluşturuyor. yasa dışı eylemleri, bilgi güvenliği için çok büyük bir tehlike oluşturuyor. Amerika'da yapılan bir araştırmaya göre Internet'te her 20 saniyede bir başka bilgisayara sızılıyor ve bu eylemlerin sadece sekizde biri için resmi şikayette bulunuluyor. Yine Amerikan Savunma Bakanlığı'nın bilgisayar güvenliği bölümü Pentagonun bilgisayar sistemine geçen yıl yaklaşık 250 bin kez sızma girişiminde bulunulduğunu ve bunlardan 2000 yılı problemi ve çözümü Prof.Dr. OĞUZ MANAS Y2K belirlendiğine göre, bu işle uğraşacak grubun stratejisini geliştirmesi gerekmektedir. Bu aşamada teknik personel ve yönetim biraraya gelmeli ve çözüme ulaşabilmek için öncelik listesini ve kurum için en iyi metodu belirlemelidir. Sistemle ve yazılımla ilgili herkesin sorundan haberi olması yeterli değildir. Tüm bu elemanların, sorunun çözümü işine girmeleri gerekir. Kurumda bilgi teknolojisi personelince desteklenen her bir işin sahibi ve düzeltmeleri yapacak grubun üyeleri biraraya gelerek, desteklenen her sistemde değişikliklerin yapılabilmesi için potansiyel bozulma günlerini ve iş yönündeki stratejileri tartışmalıdırlar. Proje grubu tüm projeler içinde çok önemli bazı işleri unutabilir veya atlayabilir. Bu nedenle grup çalışması büyük önem taşımaktadır. Çalışma grubu aşağıdaki soruların yanıtlarını bulmak zorundadır. 1- Hangi sistemler ele alınacaktır ve nasıl? 2- Hangi sistemler devam edecektir ve hangileri kullanım dışında kalacaktır? 3- Hangi sistemler yenileri ile değiştirilecektir? 4- Yeni gelecek sistemler zamanında ulaşabilecek mi? 5- Hangi sistemlerde değişmeler için dış kaynak desteğine gereksinim duyulacaktır? Bütün bu soruların yanıtları kurumun uzun vadeli bilgi teknolojileri (BT) stratejileri ile ilişkilidir. Bu beş temel soruya ek olarak aşağıdaki sorular da yanıt bekleyeceklerdir. 6- Stratejinin içinde dış kaynaktan yararlanma fikri var mıdır? 7- Şimdi ve gelecekte hangi organizasyon yapıları kurumun yapısı ile uyum içinde çalışabilir? 8- Hangi standartlar kullanılacak ve korunacaktır? Standartlar kesinlikle unutulmamalıdır, çünkü onlar birçok alanda, örneğin iç ve dış veri formatlarının belirlenmesinde ve her adımda kullanılacaklardır. Hangi sistemler ele alınacaktır sorusunun yanıtını vermek için önereceğimiz yol, sistemlerin önem sırasına göre bir sıraya sokulmalıdır. Sistemleri 5 önem sırası grubu altında toplamak olanaklıdır. 1- Birinci derecede önemli sistemler Bu sistemler organizasyonun işleyişi için hayati öneme sahip olanlardır. Bu sistemlerin durması, kurumun işlemez hale gelmesi demektir. Bu derecede önemli sistemler, düzeltmede ilk ele alınması gerekli olanlardır. 2- İkinci derecede önemli sistemler Bu sistemler hayati öneme sahip sistemler değillerdir. Ancak kurumun tam kapasite, yani mükemmel bir şekilde çalışması için gerekli sistemlerdir. Örneğin maaş sistemlerinin aksaması, kurumu felce uğratmaz. Ancak işçiler ile ilişkileri aşırı derecede zedeler ve verimin düşmesine neden olur. 3- Üçüncü derecede önemli sistemler Yararlıdırlar, fakat çok önemli sistemler değildirler. E-posta sistemini buna örnek olarak gösterebiliriz. E-posta sisteminin düzeltilmesindeki gecikme, işlerin yavaşlamasına ve ilişkilerin aksamasına neden olabilir ancak işleri durdurmaz. 4- Dördüncü derecede önemli sistemler Bu sistemler büyük bir olasılıkla devre dışına çıkarılacak olanlardır. 5- Beşinci derecede önemli sistemler Bu sistemler kurumda Y2K'ya çevrilmesi düşünülmeyen sistemlerdir. Bunlar ya yükseltilecek ya da yaptıkları işler başka yürümekte olan sistemlere aktarılacaktır. Gelecek sayıda dış kaynaklardan yararlanma ve diğer üç adımdan söz edeceğiz. yine yaklaşık 160 bininin sistemlere sızmayı başardığını açıkladı. İngiltere'de bir yıl içinde resmi kuruluşlann bilgisayar sistemlerine sızma sayısı 655 olup, bu ülkedeki 600 şirket arasında yapılan bir araştırmaya göre, son iki yıl içinde 10 şirketten 9ünun bilgisayar sistemlerine ciddi şekilde sızmalar olduğu ortaya çıktı. Financial Times'ın İngiliz Ulusal Denetim Ofısi'nin hesaplanna dayanarak verdiği habere göre her bir sızma şirketlere yaklaşık 46 bin dolara mal oluyor. Manchester'daki Ulusal Bilgisayar Merkezi de İngiltere'de bilgi güvenliğini bozma eylemlerinin verdiği yıllık zarann yılda 1.6 milyar dolara ulaştığını bildiriyor. Bu tür eylemleri gerçekleştiren "hacker"lerin çoğunu BT sistemlerinin güvenliğinden sorumlu yönetici ve sistem programlanna bir tür entelektüel savaş açmış veya hobisi sadece bilgisayar güvenliğini bozmaya yönelik genç bilgisayarcılar oluşturuyor. Maddi bir çıkar peşinde olmayan bu kişiler, çok nadir istisnalar haricinde, bu eylemlerini sadece kişisel zevklerini tatmin etmek için gerçekleştiriyorlar. Hacker'ler kendi aralarında da haberleşebiliyor Güçleri gittikçe artan PC'leri kullanan ve kendi aralarında bilgisayar ağlanna sızma tekniklerini paylaşan "hacker"lerin gün geçtikçe bu tür eylem için teknolojilerini artırdıklan ve örgütlenerek dayanışma yolunda ilerledikleri görülüyor. New York Times gazetesine göre sadece Amerika'da "hacker"lerin sırlannı paylaştığı 440 "hacker bulletin board", 1900 Web sitesi ve 30 adet yayın bulunuyor. Öte yandan bazı "hacker'lerin ciddi boyutlara ulaşan ve büyük zararlar veren eylemleri de var. Bunlardan biri 1980'li yılların sonuna doğru bir Alman "hacker" şebekesinin Amerikan askeri bilgisayarlarına İlginin güvenli bir şekilde korunması için ne kadar çok önlem alınsa da "hacker'lerin Internet'te bir açık bulmasına veya rakip şirketlerin birbmerinin bilgilerine sızmasına yüzde 100 engel olmayı garanti etmenin mümkün olmadığı ileri sürülüyor. sızarak sağladığı bilgileri KGB'ye satması ve bir diğeri de Rus "hacker'ierden birkaçının Citicorp şirketinden 10 milyon doları hesaplarına transfer etmesi. Bu tür tehlikeli "hacker'ler ve eylemlerine önlem olarak yeni gelişen bilgi güvenliği pazarında şimdi yeni kuşak bilgisayar güvenlik uzmanlan ortaya çıkmaya başladı. Bu tür uzmanlardan kumlu bir ekip IBM'in araştırma merkezinde bu şirketin büyük müşterileri için bilgi güvenlik ağı kuruyorlar ve bunu da yaparken bu müşterilerin bilgisayar sistemlerine tıpkı "hacker"lerin yöntemlerini kullanarak sızıyorlar ve böylece sistemlerin güvenlik açısından zayıf taraflannı saptıyorlar. Dizüstü bilgisayarlar ve özel geliştirilmiş yazılımlar kullanılarak yapılan bu tür testler sonucu şirketlerin yüzde 85'inin sistemlerinin sızmaya açık olduğu görülüyor. Amerikan şirketlerinden başka Japon şirketlerine ve Londra'daki büyük bankalara "anti hacker" hizmeti veren IBM ekibinin bu alanda geliştirdiği yöntemler doğal olarak son derece gizli tutuluyor. Şirketler Internet'e bağlanarak müşterileri ve diğer kuruluşlarla olan iletişim sayesinde bir yandan büyük yararlar sağlarken, öte yandan da kendilerine ait özel ve gizli bilgileri korumakta güçlük çekiyorlar. Bu nedenle Dataquest pazar araştırma şirketine göre şirketler bu yıl sonuna dek bilgisayar güvenlik sistemleri için 6.3 milyar dolar yatınm yapacak olup, bu miktar üç yıl sonunda 13 milyar dolara çıkacak. Bu durum karşısında bilgisayar güvenliği uzmanlannın hizmetleri için talep hızla artarken bu gibi kişilerin ücretleri de o denli büyüyor. Öte yandan bilginin güvenli bir şekilde korunması için ne kadar çok önlem alınsa da "hackerterin Internet'te bir açık bulmasına veya rakip şirketlerin birbirlerinin bilgilerine sızmasına yüzde 100 engel olmayı garanti etmenin mümkün olmadığı ileri sürülüyor. Ancak darphaneler sahte banknot basanlardan bir adım ileride olduğu gibi bilgisayar güvenlik sistemcileri de şimdilik "hackerterden bir adım ilerideler. Özellikle bu uzmanlann bilgisayar ağlarındaki zayıf noktalan bulması ve etkin bir güvenlik politikası geliştirerek savunma önlemleri almalanyla bundan böyle bilgisayar sistemlerine sızmak eskisinden çok daha zor olacak. Kodak ile uzaydan coğrafya eğitimi Kodak'ın Mars Pathfinder gibi NASA tarafından yürütülen uzay projeleri KidSat programları ile devam ediyor. NASA, San Diego Üniversitesi, Johns Hopkins Üniversitesi ve Kodak işbirliğiyle yürütülen KidSat programı sayesinde uzay araştırmaları ABD'deki okullara girdi. Üniversite öğrencilerin uzay mekiği Atlantis'e yerleştirilen bir Kodak Professional DCS 460 sayısal kamera ile dünyanın daha önceden belirledikleri bölgelerinin görüntülerini elde edebiliyorlar. Kodak Professional DCS 460, sayısal kamera üzerine monte edilen Nikon N90 kamera ile birlikte sunuluyor. Sayısal kameranın diğer özellikleri: Geniş açı veya yakın planda görüntünün tamamını alma özelliği, 36-bit renk, 18 MB görüntü kapasitesi, Apple Macintosh II, IBM PC ve daha gelişkin bilgisayarlara uyum.

25 10-16 Kasım Sayı: 142 dünyadan 25 ABD Senatosu, PC ihracına sınırlamayı onaylayacak mı? Gelecek yıl pazara sunulacak olan masaüstü PC ve sunucuların ABD dışına ihracında kısıtlama getiren öneri BT/haber yayına hazırlandığı süre içerisinde ABD kongresinde oylanması bekleniyordu. Belli sınıfa giren bazı bilgisayarların ABD dışına ihracı duğunu ve gelecek yıl içerisinde pazara sürülecek olan Intel işlemcilerin bu önerinin kapsama alanına girmeyeceğini söylüyor. Mevcut duruma göre PC üreticileri ve dağıtıcıları 2 bin MTOPS'tan yukarı fakat 7 bin MTOPS'tan daha düşük sistemleri herhangi bir lisans gerektirmeden "3. dünya" ülkelerine ihraç edebiliyordu. İhraç eden şirketler sistemlerin uç tarafta hangi amaçla kullanacağını araştırmak zorunda değildi.fakat bu yasanın onay görmesiyle artık üreticiler ihracat isteklerini hangi ülkeye ve hangi son kullanıcıya satış yaptıklarını gösterir belgeyi Ticaret Bakanlığı'na belirtmek zorunda kalacak. Ticaret Bakanlığı da bu belgeleri Savunma Bakanlığı dahil olmak üzere hükümet içerisinde birtakım birimlere iletecek. Eğer federal hükümet 10 gün içerisinde tepki vermezse, üretici herhangi bir sınırlama olmadan bilgisayarları ihraç edebilecek. Fakat bazı senatörlerin 10 günlük süreyle de ilgili itirazları bulunuyor. Ticaret Bakanlığı'na tepki vermesi için en az 90 günlük süre verilmesi isteniyor. nın Ticaret Bakanlığı tarafından lisansa bağlanması ve gözlenmesine yönelik Savunma Bakanlığının önerisi geçtiğimiz hafta salı günü Beyaz Saray'dan 286'ya karşı 123 oyla geçmişti. Önerinin Senato'da oylanması ise Kaliforniya ve Teksas eyaletleri senatörlerinin isteği üzerine perşembe gününe ertelenmişti. Öneri, saniyede 2000 milyon teorik işlem (MTOP) yapabilen PC'lerin Rusya, Çin ve Hindistan'ın da içinde bulunduğu 50 ülkeye ihracında ihracat lisansı alınmasını şart koşuyor. İhracat lisansı getirilmesine yönelik önerinin ticaret üzerinde yapabileceği etkinin birçok hukukçunun gözünden kaçtığı yorumunu yapan gözlemciler, hukukçuların Rusya ve Çin'e satılan ve sivil amaçlı olmayan süper bilgisayarlara dikkatlerini yoğunlaştırdıklarını söylüyor. Fakat bu standart 1998 yılında pazara sunulacak ve genel kullanıma açık bilgisayarları da etkileyecek. ABD Ticaret Bakanlığı İhracat Yönetim Bürosu'nun sistemlerin MTOPSünu hesaplamak için kullanacağı formül ise şöyle açıklanıyor: Üç rakamı, işlemcinin her bir saat çevriminde yapabileceği tamsayı işlem sayısı ile bölünecek. Bu sayı MHz olarak saat frekansı ile çarpılacak ve sonra elde edilen sayı saat frekansı ile tekrar toplanacak. Eğer çoklu işlemcili bir sistem ise, sistemin MTOP değeri, farklı MTOP değerlerinin toplanmasıyla elde edilecek. Örneğin şu an bir Pentium II işlemci her bir saat çevriminde 2 işlem yapabiliyor. Elde edilen katsayı böylece 1.67 oluyor. Böylece 300 MHz saat frekansına sahip 4 işlemcili bir Pentium II sistemin MTOP değeri ise 2000'i aşıyor. (300 x 1.67 x 4) Tek ve çoklu işlemcili Sun ve Digital sistemleri ise bu sınırları çok rahatlıkla aşıyor. Bu arada Intel sözcüsü, 300 MHz Pentium II işlemcinin 350 MTOPS performansına sahip ol

26 26 perspektif Kasım Sayı: 142 Hazırlayan: MERT BÖRÜ CADI KAZANI MERT BÖRÜ Sybaris/Albedo Ltd. Saman kağıda sonbahar... Yazın karmaşıklığı ve bunaltıcı turist trafiği, yerini dökülmeye başlamış yapraklara ve Ayasofya eşiğinde titretmese de varlığını hissettiren rüzgara bırakmıştı. Beyazıt'tan aşağı yürümeydi, Fetih Cemiyeti'nin kapısından geçerken ramazanda kemirdiğimiz sıcak pideleri düşünmeyeli ve kendisinden fazla taklitleriyle ün yapan Sultanahmet köftecisinin önünden süzülmeyeli çok olmuştu. Laf aramızda, elimdeki simiti yeni almamış olsaydım girerdim içeri. Bir zamanlar sırtta çanta, elde edebiyat antolojisi az mı tırmanmıştık fakülte yollarına. En can sıkıcı finallere hazırlanmak için mesken tuttuğum Yerebatan Sarayı'nda bile en ufak değişiklik yoktu. Soğuk, nemli ve iç titreten taş duvarları, doğasına aykırı aydınlatmalı medusa kafası ve tabii ki yürürken ayağınızın altında gıcırdayan tahta iskeleler... Sanki her an yıkılacakmışçasına gıcırdayan iskeleler... Çivisi çürük, derdi çok, anısı bol iskeleler. Az mı taşıdılar beni sırtında... Kapıp koyverdim kendimi teknoloji abidesi tasarım özürlü tramvayın içi toprak dolu raylarından. Ne de olsa Beyoğlu'ndaki kadar "dişi" değildi gri zeminli, büyükşehir logolu soğuk teknoloji ölçütü. Rayları benzese de, ne kasketli vatmanı, ne de pencerelerin kenar aşınmışlığı tutuyordu. Hele o şirin kırmızısı yok mu... Yoktu ya, yoktu... Ne kırmızısı! Gülhane kapısına geldiğimde Eminönü'ne 5 dakikalık yolum kaldığını idrak etsem de, ayaklarım parkın içine taşıdı; soğuktan korunmak için parkamın içine sakladığım bedenimi. Şenliklerin yozluğu ve kalabalığı olmadığı için "olması gerektiği" gibiydi Gülhane. Bakımsız kafesler, titreşen leylekler ve elimdeki simiti gözüne kestirip yanımda soluklanan ördekler. Fakülte günlerimden kalma eski dost aslancığı görmeyi umut etmesem de kafesine bakmadan edemedim. Tahmin ettiğim gibi boştu. İyi ki boştu. Kurtuldu hayvancağız açlıktan. Bakıcısına emanet edilen günlük et istihkakının üç kuruşa talim edilen bakıcı ailesi tarafından afiyetlendirilmesi ne kadar doğalsa, aslancığın kuru ekmeğe dayanamaması da bir o kadar aşikardı! Varsın ölsün. En azından diğerleri gibi çekmedi... Aşıklar kahvesinin hemen karşısındaki çay bahçesi ve dibindeki kukla perdesi de değişmemişti. En az 15 yıl önce seyretmiştim kuklacının yaşlı ellerinde canlanan, yılların aşımı ile yıpranan, yıprandıkça da çirkinleşen İbiş'in kuklasını. Taş plaklardan kaydedilmiş müziklerle dans eder, ellerine "esans kokulu" sade Fruko gazozu tutuşturulmuş ilkokul öncesi çocuklara neşe saçardı. Çocuklar kaşarlı tost yedikçe ellerini ovuşturan kahveci bile kalmamıştı kuklacının yanında... Bir an için Tanzimat Müzesi'nin şaşalı girişini görür ve heyecanlanır gibi olsam da, hemen yanındaki Öz Urfa Kebap Salonu içimi kaldırmaya yetti. Nereye gitsem kebap, nereye gitsem lahmacun. Tutar mı hiç kaşarlı tost ve sade Fruko'nun yerini... İlerledikçe nefesimi kesen soğuk ve Sarayburnu Parkı'na yaklaştıkça dikleşen yokuş sanki hiç çıkmamı istemiyordu Gülhane anılarımdan. Lunapark'ın o an için çalışan tek eğlenceliği çarpışan arabalar bile soğuğa rağmen inadına gaz kesmemişti Kasım başında. Bir an içimden binmek geldi... Gülhane yaz etkinliklerinden kalma kültür kalıntılarının mevcut sürücü potansiyelini oluşturduğunu görünce, aklıma yine kebap ve lahmacun "kültürsüzlüğü geldi. Döndüm arkamı, çıktım yokuştan. Sarayburnu Parkı tabelasının yanındaki "Aşırı kirlilik nedeniyle buradan denize girmek yasaktır!" tabelasını görünce dayanamadım. En yakın kırtasiyeye koştum ve bu satırları kaleme dökmek için 35 bin liralık bir tükenmez kalem ve bozuk param olmadığı (olsa da geçmeyeceği) için tanesi 2 bin 500 TL'den dört saman dosya kağıdı aldım. Simitimi kemirdim, bir deniz yolları klasiği olan Truva'ya baktım ve sahilde balık tutanlara takıldım. Aklımdan çıkmıyor, çıkamıyor Gülhane'nin kebap kokulu "tarihsizliği"... Yoksa talihsizliği demek daha mı doğru olur, bilemiyorum. Belki de bilmek istemiyorum... İletişim adresi: e-posta: mboru@comnet.com.tr web sitesi: Bilindiği (ya da tasanmcılarca bilinmezden gelindiği üzere), Web sitesi tasarım yaklaşımı geleneksel olarak ikiye ayrılır: a) İşlevsel Web siteleri: Site gezginlerinden geribesleme beklenen, çoğunlukla bir ürünü doğrudan pazarlamaya yönelik, şatafatsız, işlevselliği görselliğe tercih eden ve "Java da neymiş?" türü teknoloji uzantılı meraksızlıklar içeren siteler. b) Prestij Web siteleri: Sadece içeriğe odaklanan, pazarlama kaygısından uzak, aşırı dozda görsellik ve işitsellik içeren, "bu işte ben de varım!" dedirten ve teknolojinin her türlü nimetlerini sonuna kadar kullanan, muhtemelen Java+Shockwave destekli siteler. Yerel portre Sanal prestij "Prestij Web sitesi yaklaşımı'' ve artıları eksileri üzerine İşin çözümü, hibrid bir modele girişmemekte saklı. Açıkça ifade etmem gerekirse, eğer gerçekten şatafatlı ve görselliği sonuna kadar kullanacak bir ürün sergilenecekse (pazarlanacak demedim!), tek yol prestij tabanlı bir web sitesi üretmektir. İşlevsellik ve pazarlanabilirlik göz ardı edilebilir. Örnekler önümüzde; Hollywo- Gelişmeleri çok yakından takip eden yerel web tasarımcılarımız, doğal olarak ülkemiz hatlanna uygun web siteleri tasarlayabilmek için "KB bazında yüksüz" bazı tasarım tavizleri vermek zorundadır. Aşırı görsellikten kaçmak, işitselliği gözardı etmek gibi. Ne ilginçtir ki, gözlemlediğim yerel web sitesi tasarım sürecinde yaşanan "hem işlevsel olsun, hem de prestijli" olsun kaygısı, ne yazık ki ortaya hibrid ucube siteler çıkarmaktadır! Siteyi tasarlattıran haklıdır çünkü parasını o vermektedir. odün en yeni filmleri için tasarlanan web siteleri gerçek anlamda Tasarımcı da haklıdır çünkü işi en iyi o bilmektedir. Öyleyse bunun birer "sanal prestij" şaheserleridir. ortası nasıl bulunacak? Filmin içeriğine uygun oyunlar, röportajlar, Java ve plug-in desteği ile kullanıcı etkinliğini artıracak çeşniler, göz kamaştırıcı güzellikte grafikler, filmden alınan sahneler, perde arkası çekimler... Bu tür sitelerde "acaba web yavaş kalır mı?" kaygısı yoktur çünkü meraklısı zaten saatierce başından kalkmayacaktır. Öyleyse, web sitenizin tasarımını birebir etkileyecek şu soruları sormanızda fayda var: J f e "Ürünüm, doğrudan pazarlamaya gereksinimi olmayan, 'bekle gör' politikasına yönelik bir ürün mü?" "Ürünüm yeterince tanınıyor mu?" k "Ürünüm, yan ürünleri ve senaryoları destekleyecek kadar evrensel nitelikte mi?" "Ürünüm, görsel olarak web tasarımına birşeyler katacak zenginlikte mi?" Eğer bu soruların yanıtı evet ise, hiç düşünmeden "prestij tabanlı" web sitesi üretimine soyunabilir, web teknolojilerinin en son nimetlerini "yavaş kalır" kaygısı olmaksızın sonuna kadar kullanabilirsiniz. Öye yandan, eğer yukandaki soruların yanıtlarını vermekte şüpheye düşüyor ve karar veremiyorsanız, sakın prestij tabanlı bir site yaptırmayın. Ürün kendini satacak kadar renkli değilse, web onun ilacı olamaz! Sorumluluk Prestij tabanlı web sitesi tasarımı konusundaki en önemli yönlendirim, web tasarımcılarının elindedir. Site yaptıracak kişi ve kurumların bu profesyonelliğe sahip olmasını bekleyemeyeceğimize göre, onları biz tasarımcılar yönlendirmeli ve yukarıdaki soruları kendilerine yöneltmeliyiz. Ancak bu yönlendirim doğrultusunda şu anda ülkemiz web tasarım pazarında yaşanan "hem görsel olsun, hem işlevsel olsun" çelişkisinden kurtulabiliriz kanısındayım.

27

28 28 teknoloji Kasım Sayı: 142 "PUSH" teknolojisinin gereksinim duyduğu şey: "Multicasting" TURKER CAMBAZOGLU Empa A.Ş. Gn. Md. Yrd. (Teknik) e-posta: Internet'e şu ya da bu şekilde bulaşmış olanların şimdiye kadar duymuş olduğu "Push" teknolojisi basit olarak, kullanıcının aramasına gerek kalmadan bilgiyi kullanıcının masasına ulaştıran yeni bir tekniktir. "Push" sözlük anlamıyla "göndermek, ittirmek" anlamına gelmektedir. "Push" teknolojisi de, kullanıcılara "bilgiyi" otomatik olarak göndermektedir. "Push" teknolojisi, Internet'in yoğun ve kaotik bilgi yığını ile baş edebilmek için kullanıcılara sunulmuş oldukça yararlı bir olanak gibi görünmesine karşılık, şimdilik verimsiz işlemektedir. Bu verimsizliği düzeltecek şey ise, "IP multicasting"dir. Daha önce BT/haber'in 111 ve 112'nci sayılarında yayınlanan yazımla "Multicasting" teknolojisine değinmiştim. Bu sayıda yeni sayılabilecek "Push" teknolojisi ile "IP multicasting" arasındaki ilişkiyi ortaya koymaya çalışacak ve gelecek haftalarda da "Push" kavramını istemci ve sunucu yönüyle ele almaya çalışacağım. Amaç, bant genişliği tasarrufu Aynı bilginin çok sayıda kere, farklı birçok kullanıcıya gönderildiği birebir gönderme (yani "push") modelinden farklı olarak, bir noktadan çok noktaya multicasting tekniğinde, bilgi tek bir iletim ile aynı anda sınırsız sayıda kullanıcıya gönderilir. Bunun yararı ise, hem kullanıcıların hem de içerik sağlayıcıların bant genişliği tasarrufu ile yarar sağlamalarıdır. Aksi halde, Internet üzerinde gereksiz bir trafik izdihamı yaratılmış oluyor. Anlaşılacağı üzere multicasting, özellikle Internet üzerinden içerik sağlayanlar için can simidi niteliğindedir. Fakat daha önceki yazımda da belirttiğim gibi, gerçel zaman videokonferans, yazılım dağıtımı ve video sunucular gibi uygulamalar için de çekicidir. Şimdiki durum Bilgi yayıncılığı açısından, Internet'in şimdiki "unicast"

29 10-16 Kasım Sayı: 142 teknoloji 29 (birebir) karakteri, kesinlikle uygun değildir. Fakat gözlemciler durumun yaklaşık bir yıl içinde değişerek, multicast karakter kazanacağını ileri sürmektedir. Zaten bu olmadığı sürece, gerçek "push", videokonferans veya yazılım dağıtımı gibi uygulamalar verimli bir biçimde çalıştırılamayacaktır. Şimdilik, PointCast gibi sistemlerin çalışması şöyle olmaktadır: Kullanıcı örneğin çevirmeli (dial-up) olarak Point Cast sunucusuna bağlanmakta ve belirli aralıklarla sunucudan ting'e ayırdıkları görülmüştür. Gidişata bakılarak, önümüzdeki 1-2 yıl içinde, yeni katma değerli servislerin ortaya çıkışına neden olabilecek multicasting teknolojisinin önemini anlayan, yeni Internet Servis Sağlayıcıların (ISS) ortaya çıkışı beklenmelidir. Tl/El iletim yolu Multicast yeteneği sunacaklar, sadece telefon kuruluşları ve ISS'ler olmayacaktır. Ayrıca, kablo ve uydu iletişim hizmet - leri sunan şirketler de bu gruba dahil olmalıdır. Internet üzerinden içerik dağıtımının, geleneksel yayın endüstrileri ile rekabet edebilmesi için, Internet teknolojilerinin ölçeklenebilir bir yapıya kavuşturulması gerekir. Bu şekilde, milyonlarca kişi Internet üzerinden multicast'ler alabilirler. Halbuki şimdilik, bir tane Tl/El iletim yolu üzerinden en fazla 55 kişi multicast elde edebilmektedir. Bu hedefe varmak için, Cisco ve (yönlendirici pazarının yenilerinden) Intel gibi üretici firmalar, multicast yeteneğine sahip yönlendiricileri bir süreden beri pazara sunmaktadırlar. ISS'lere önemli bir görev düşmektedir. Sadece yönlendiricilerin multicast yeteneğine sahip olması da yeterli değildir. Pazardaki birçok ağ anahtarı henüz, multicast trafikle baş etmek üzere hazır değildir. ISS'ler ağlarında multicast teknolojisi kullanmadıkları takdirde yakın bir gelecekte, artan çokluortam trafiği ve push uygulamaları nedeniyle, kullanıcılarının gözünde yeterli sayıda modemlerinin olmadığı bir duruma düşebilirler. Tabii gerçek başkadır. IP multicast; ATM, FR (Frame Relay), çevirmeli ve uydu linkleri de dahil IP trafiği taşıyabilen herhangi bir ağ üzerinde çalıştırılabilir. Aslında, multicast teknolojisi yeni değildir. Orijinal olarak 1980'lerde geliştirilmiş. kendi bilgisayarına içerik çekmektedir. PointCast veya benzeri sistemler, verilen bir isteği bir anda karşılayarak ve bu işlemi her bir istek için birbiri peşisıra tekrarlayarak, hızla bant genişliğinin tükenmesine yol açmaktadır. Multicast teknolojisi kullanılmadığı sürece, push tekniklerinin hayata geçirilmesinin ağ açısından aşırı bir pahalılık getirdiği veya ancak küçük bir kullanıcı grubuna erişildiği görülür. www. ipmulticast.com Farklı Internet topluluklarını multicast hakkında eğitmek ve kullanımını hızlandırmak için Kaliforniya'da konuşlanmış olan Stardust Technologies Inc., 1996 Ekiminde "IP Multicast Initiative (IPMI)" adıyla bir organizasyon kurmuştur. Intel, AT&T, Cisco, IBM, Sun Microsystems gibi 55'ten fazla şirket ve kuruluşun biraraya gelmesi ile oluşturulan IPMI'nin "www. ipmulticast.com" Web sitesinden, multicast teknolojisi hakkında epey bilgiye ulaşılabilir. Nisan 1997'de IPMI, multicasting'! tüm endüstriye yayabilmek ve önündeki engelleri hızla geçebilmek için International Webcasting Association (www. webcasters. org) ile birleşmiştir (Ey ülkemizin çeşitli organizasyonları, lütfen sizler bu tür banal yaklaşımlara itibar göstermeyiniz. En büyük sizsiniz. Kimseyle biraraya gelmeyiniz. İşbirliği ve birleşmek de ne demek?) Multicast açısından gerekli teknolojik altyapı IPMI'nin başlangıçtaki yaklaşımı, multicasting'i kurumsal intranetlerde gerçeklemek şeklinde olmuş. Bunun nedeni, üyelerin teknolojiyi kolayca ve hızla gerçekleştirebileceğinin düşünülmesi olmuş. Fakat, üyelerin sermaye ve enerjilerinin önemli bir kısmını Internet üzerindeki multicas-

30 30 iletişim Kasım Sayı: 142 Hazırlayan: ŞEBNEM NURAYDIN 4K, Microcom modemlerinin ana dağıtıcısı Microcomün WWWebPorte ve Office Porte Voice modemlerinin ana dağıtıcılığını 4K Bilgi İşlem üstlendi. Telnet'in Türkiye distribütörlüğünü yürüttüğü ve kısa bir süre öncesine kadar Vitel tarafından da pazara sunulan Microcomün, Rockwell'in 56 kbit'lik modem standardı K56Flex'i destekleyen bu iki modeli kısa bir süre içinde 4K tarafından Türkiye pazanna dağıtılacak. Rockwell yonga kümesine sahip ve bps'de harici çevirmeli olarak çalışan modemler, bps transfer hızına ve bps faks hızına sahipler. 5 yıl üretici şirket garantisinde olan Microcom WWWebPorte ve Office Porte Voice modemler, MNP10 hata düzeltme ve veri sıkıştırma özelliklerini de kullanıyor. Internet'in özelleştirilmesine ilk resmi açıklama Menzir'den geldi: Internet! özelleştireceğiz Hükümet, iletişim alanındaki özelleştirme planlarına Internet'i de dahil etti. Yıllardır özelleştirileceği konusunda söylentilerin dolaştığı Internet hizmetinin de, özelleştirme planlan arasında yer aldığı ilk kez resmi bir ağızdan açıklandı. Ulaştırma Bakanı Necdet Menzir, 1998 yılı Ocak ayı başından itibaren özelleştirilmeye başlanacak olan Türk Telekom'un ardından Internet hizmetinin de TT'den bağımsız olarak özelleştirileceğini bildirdi. Bu da, Internet hizmetinin TT bünyesinden çıkarılarak ayrıca bir ihale açılması ve lisans devri yöntemiyle satılması anlamına geliyor. Türk Telekom'un telefon aboneliğinin yanı sıra verdiği farklı hizmetlerin bulunduğunu ve bu hizmetlerin de özelleştirilmesinin düşünüldüğünü belirten Menzir, "Örneğin Internet hizmetini önümüzdeki yıllarda özelleştirmeyi düşünüyoruz" dedi. Menzir, Internet hizmetinin özelleştirilmesiyle bu alana daha büyük yatırımlar yapılmasına olanak sağlanacağını ve kullanıcıya daha kaliteli hizmetlerin sunulabileceğini savunuyor. Türksat 2A'dan 700 milyon dolar gelir bekleniyor İnterteks tarafından düzenlenen ve 6-9 Kasım 1997 tarihleri arasında İstanbul Hilton Exhibition Center'da yapılan Komünikasyon'97 fuarının açılışını yapan Menzir, üzerinde çalışmaların sürdüğü Türksat 2 serisinin ilk uydusunun 1999 yılında fırlatılacağını da bildirdi. Türksat 2A, Türksat İB ve Türksat lc'nin ardından uzayda yer alan 3- Türk uydusu olacak. İngiltere'nin batı kıyılarından Çin'e, Hindistan'dan Orta Avrupa ve Afrika'nın Internet'in özeüeştirilmesi konusundaki ilk resmi açıklamayı Ulaştırma Bakam Necdet Menzir yaptı. Türk Telekom'un Ocak 1998 tarihi itibariyle özeueştirilmeye başlanacağını belirten Menzir, Internet'in de TT'den bağımsız olarak özeueştirilmesinin planlandığını bildirdi. güneyine kadar çok geniş bir alanı kapsayacak olan Türksat 2A uydusunun pazarlanmasmdan 700 milyon dolar gelir elde edilmesi amaçlanıyor. Çok geniş bir alanı kapsaması nedeniyle bir çok ülkenin kullanmayı talep etmesinin beklendiği uydunun fırlatılmasıyla Türkiye, iletişim ağı konusunda dünyanın sayılı ülkeleri arasına girecek. Uydunun gereksiz harcamalara yol açtığı ve elde edilecek olan gelirin bazı özel kişilerin çıkan doğrultusunda kullanılacağı yolunda eleştirilerin olduğunu bildiren Menzir, eleştirileri şöyle yanıtladı: "Türksat 2A konusunda çalışmaları yürüten şirket, Fransız Aero Spatiale şirketinin yüzde 49, Türk Hükümeti'nin ise yüzde 51 hissesine sahip olduğu ve hükümetlerin kararıyla kurulmuş olan bir şirkettir. Şirketin yönetim kurulunda 2 Fransız, 2 de Türk üye bulunmaktadır ve Yönetim Kurulu Başkanlığı'nı Ulaştırma Bakanlığı Müsteşarı yürütmektedir. Elde edilen gelir ülkemiz, vatandaşlarımız ve gelecek nesilin amaçları doğrultusunda harcanacaktır. Kimsenin hakkını kimseye yedirmeyiz ve spekülasyonlara izin vermeyiz." Komünikasyon'97 yapıldı Komünikasyon'97, 6-9 Kasım 1997 tarihleri arasında İstanbul Hilton Exhibition Center'da yapıldı. Interteks tarafından bu yıl 10'uncusu düzenlenen Uluslararası Telekomünikasyon, Mobil Komünikasyon ve Network Teknolojisi Fuarı'nın açılışını Ulaştırma Bakanı Necdet Menzir yaptı. 6 Kasım 1997 tarihinde gerçekleştirilen açılışta, Ulaştırma Bakanlığı Müsteşarı Süreyya Yücel Özden ve Gürcistan Telekomünikasyon Bakanı Fridon Injia da hazır bulundu. Toplam 104 şirketin katıldığının belirtildiği fuarda, iletişim sistem ve ekipmanları, ağ sistem ve donanımlan, veri ve bağlantı donanımları, Internet bağlantıları, savunma sanayi iletişimi, telefon sistem ve ekipmanları, uydu iletişimi teknoloji ve donanımları, uzaktan kontrollü sistemler, konferans teknolojisi ekipmanları, kablo, fiber optik ve tamamlayıcılar, telsiz ve uydu iletişimi, GSM ürünleri, standart ve sayısal cep telefonlan, araç telefonları, telsiz telefonlar gibi ürün ye hizmetler tanıtıldı. Netaş'tan öğrencilere 1 milyarlık hediye Netaş çalışanlarından bir grup gönüllünün girişimleriyle ilköğretime katkı sağlamak amacıyla şirket genelinde başlatılan bir kampanya sonucunda yaklaşık 1 milyar Türk Lirası toplandı. Netaş yetkilileri, toplanan bu para ile Milli Eğitim Müdürlüğü ile birlikte belirlenen Van Merkez'de Yavuz Selim, Amasya Merzifon'da Sarıbuğday ve Ankara Elmadağ'da Namık Kemal İlköğretim Okulları'nın bin öğrencisine yeni okul kıyafeti ve kırtasiye malzemesi alındığını bildirdiler. Kırtasiye malzemeleri ve okul kıyafetleri, 27 Ekim'de Ankara'da, 28 Ekim'de Merzifon'da ve 29 Ekim'de ise Van'da Netaş çalışanlarını temsilen gönüllü bir grup tarafından öğrencilere hediye edildi. Vitel, ADC Kentrox ile Frame Relay pazanna yükleniyor Türkiye'de veri iletişim pazarında yer alan şirketlerden biri olan Vitel, Türkiye'de çok kısa zaman önce hizmete alınan Frame Relay hizmeti konusunda 5 Kasım 1997 tarihinde müşterilerine bir seminer düzenledi. Frame Relay hizmeti, ülke içerisinde yayılmış şube ağı bulunan şirketlere, klasik X.25 ve kiralık hatlara oranla daha yüksek verim sağlıyor. ADC Kentrox'un özellikle geniş alan ağında kullanım alanı bulan ATM ve Frame Relay teknolojileri konusunda dünyada çapında büyük bir pazar payı bulunuyor. Vitel A.Ş. Genel Müdürü Mustafa Giledereli önümüzdeki günlerde Türk Telekom'un ISDN hizmetine de start vereceğini belirterek, ISDN konusunda ADC Kentrox'un çözümlerini de Türkiye'deki kullanıcılara sunacaklarını söyledi.

31 iletişim Turkcell'den müşteri hizmetlerine ağırlık Türk Telekom ile imzaladığı lisans devri sözleşmesinin danıştaydan geçmesini beklerken bir yandan da müşteri hizmetlerini çeşitlendiren Turkcell, GSM aboneliğinin yanı sıra verdiği kısa mesaj servisi ve telesekreter servisi gibi çeşitli müşteri hizmetlerine yenilerini ekledi. Turkcell'in sermaye, yatırım ve abone profili 24 Şubat 1994 yılında kurulan Turkcell'in yüzde 49ü yabancı yüzde 51 'i ise yerli sermayeden oluşuyor. Şirketin en fazla hissesine yüzde Holding 38 ile Çukurova sahipken, yüzde 34'ü Telekom Finland, yüzde 15'i Ericsson, yüzde 7'si MV Komünikasyon, yüzde 6'sı ise Bilka'ya ait. Ekim 1997 tarihi itibariyle 540 kişinin çalıştığı şirketin toplam yatırım rakamı ise 700 milyon dolar olarak belirtiliyor. Türk Telekom ile imzalanan lisans devri sözleşmesinin yürürlüğe girmesiyle birlikte Turkcell'in TT'ye ödeyeceği 500 milyon dolar ile bu rakam 1 milyar 200 milyon dolara ulaşmış olacak. Şu anda toplam 1 milyon 60 bin adet abonesi bulunan Turkcell'in abone kapasitesi ise 1 milyon 400 bin olarak bildiriliyor. Her ay 60 bin yeni abonenin kaydedildiği ve bu abone sayısına oranla kapasitenin artırıldığı da verilen bilgiler arasında. Lisans devrinin gerçekleşmesinin ardından Türkiye'de bulunan iki GSM şirketi Turkcell ile Telsim arasındaki rebkabet de kızışacak. Şirketler, daha önce lisansların devrinin gerçekleşmesiyle birlikte konuşma ücretlerinde çeşitli indirimlere gideceklerini ve farklı abone gruplarına yönelik kampanyalar düzenleyeceklerini bildirmişlerdi. Turkcell, Türk Telekom ile imzaladığı lisans devri sözleşmesinin danıştaydan geçmesini beklerken bir yandan da verdiği müşteri hizmetlerini çeşitlendirerek bir bakıma "zaten çok önünde olduğunu" iddia ettiği rakibinin karşısına daha sağlam kalelerle geçmeyi planlıyor gibi. Zamanın en verimli şekilde değerlendirilmesinin rekabette başarının ilk koşullarından biri olduğundan yola çıkan şirket, işlerin ofis dışında da takibini kolaylaştıran veri, faks, e-posta iletişimi, dosya yollayıp alma ve konferans konuşma gibi hizmetlerini bir başlık altında topladı. Mobil Ofis adı altında bu hizmetlerini sunan Turkcell hisse senetleri, borsa bileşik endeksi, altın fiyatlan gibi tüm yatınm araçlarının son değerlerinin öğrenilebileceği "8080 Finans Hattı" ile ambulans numaralan, oto servisleri, kara ve hava yollarının son durumu, sinemalar ve eğlence yerleri gibi bilgilerin alınabileceği "8081 Bilgi ve Acil Yardım Hattı"nı da yakında hizmete sokacak. Her 3 dakikada bir güncellenmesi planlanan değerler, "8080" hattına yollanan bir mesajla, cep telefonu ekranında liste halinde görülebilecek. Turkcell bu hizmetini kısaca "Forex Yanınızda" sloganı ile tanımlıyor. İşlere mobil takip Mobil Ofis hizmetinden yararlanabilmek için cep telefonu, bir notebook ve PCMCIA modem kartı yeterli oluyor. Ancak, gelen faksların alınabilmesi için var olan cep telefonu numarası dışında bir faks numarasına da gereksinim var. Bu numara arandığı zaman yalnızca faks sinyali veriyor ve faks işlemleri için kullanılıyor. Faks ve veri iletişimi için farklı bir ücretlendirme yapılmıyor. Türk Telekom'un belirlediği tarifeden ücretlendirme gerçekleştiriliyor. Turkcell yetkilileri, lisans devrinin gerçekleşmesinin ardından ücretlendirme yetkisine sahip olacaklarını ve bu durumda da faks ve veri iletişimi işlemlerinin fazla zaman almasını göz önünde bulundurarak bu işlemlere yönelik tarifeleri düşürebileceklerini bildiriyorlar. Turkcell, mobil ofis hizmeti kapsamında en fazla 6 kişi ile konferans konuşma olanağı da tanıyor. Turkcell'in kapsama alanında bulunan yurtiçinde 78 il ile yurtdışında 48 ülkeden konferans görüşme yapılabiliyor. Yetkililer, mobil ofis hizmeti ile artık toplantılann konferans konuşma aracılığı ile yapılabileceğini ve böylece zaman kaybı, yol ve konaklama masraflan gibi harcamalardan tasarruf edilebileceğini vurguluyor.

32 32_ görüş Kasım Sayı: 142 Türkiye üniversiteleri için bilişim eğitimi programlarının geliştirmesi projesi Prof.Dr. ASAF VAROL Fırat Üniversitesi Teknik Eğitim Fak. Bu proje YÖK adına Orta Doğu Teknik Üniversitesi Enformatik Enstitüsü tarafından yürütülmektedir. YÖK'ün yapıları, öğretim elemanlarının yetiştirilmesi ve ders programlan gibi konular üzerinde çalışmaların yürütüldüğü bu proje, üniversitelerimiz Bazı üniversitelerimiz YÖK Yürütme Kurulu kararı doğrultusunda, bünyelerinde Enformatik Bölümlerini kurmaya başladılar. Ancak üni Yüksek Öğretim Kurulu Başkanlığı Yürütme Kurulunun tarih ve 19 oturum no'lu kararı üniversitelere gönderilerek, Üniversite Elektronik-Bilgisayar Eğitimi Böl. Bşk sayılı Yürütme Kumlu kararı doğrultusunda kurulmakta bulunan Enformatik Bölümlerinin de "Bilişim Eğitim Programlarının Geliştirilmesi" açısından çok önemlidir. versitelerde bu yıl eğitim-öğretim başladığı için, bu bölümün faaliyete geçmesi daha sonraya kalmıştır. ve Yüksek Teknoloji Enstitüleri bünyesinde Enformatik Bölümü açılması ve üniversitelerdeki tüm bölüm, program veya birimler içerisinde zorunlu olarak en az 3 dersin verilmesi talep edilmiştir. Söz konusu bu karara göre bu derslerin isimlerinin ve kapsamlarının aşağıdaki şekilde olması istenmektedir. 1. Temel bügi teknolojisi kullanımı "Kredisiz, bir dönemlik ders, haftada bir saat ders, iki saat uygulama" şeklinde teklif edilen bu dersin kapsamı şu şekilde düzenlenmiştir: "Temel Bilgiler, DOS, Windows, Kelime İşlem, Veritabanı Kullanma, Sunu Hazırlama, Grafik Uygulamaları (CAD), Bilgi Ağları Kullanma: Internet, E-posta, www, HTML Programlama, Java". Bu dersin kredisiz okutulması belki ODTÜ için problem doğurmayacaktır. Ancak diğer üniversitelerimizde sıkıntılara neden olabilecektir. Çünkü; Kredisiz derslere öğrencilerin bakış açıları farklıdır. Öğrencinin genel başarı durumu hesaplandığında, kredi sistemlerinde dersin kredisi ile almış olduğu notun katsayısı çarpılarak hesaplama yapılmaktadır. Dolayısıyla kredisiz bir ders, öğrencinin genel ortalamasını kesinlikle etkilemeyeceğinden, öğrenci bu derse yeteri kadar önem vermeyecektir. Önceki yıllarda bu sıkıntı, kredisiz okutulan genel kültür dersleri için yaşanmıştı. Öğrenci kredisiz derslere genelde devam etmek istemezdi. O halde derste arzu edilen başarıyı yakalamak için, bu derse mutlaka kredi verilmelidir. Ders hocaları 1 saat teori ve 2 saat uygulama olan dersleri gönüllü yürütmemektedirler. Çünkü üniversitelerde öğretim elemanları uygulama olarak gösterilen ders saatlerinin, 10 saati geçen kısmı için ders saat ücreti alamamaktadırlar. Uygulama dersleri için YÖK'ün uygulaması, eksiklikler ve çelişkiler içermektedir. Örneğin Eğitim Psikolojisi, Eğitim Yönetimi, Eğitim Teknolojisi gibi derslerin uygulamaları bulunmamaktadır. Dolayısıyla bu dersleri veren öğretim elemanları, zorunlu girmek zorunda oldukları ders saatinin üzerindeki her dersin ücretini alabilirken, bilgisayar uygulaması yaptıran bir öğretim elemanı; uygulama kısmında daha da fazla yorulmasına karşın, uygulama ders saatleri toplamı 10 saati geçiyorsa, fazladan yürüttüğü uygulama dersleri için ücret alamamaktadır. Üniversitelerimizin bir çoğunda da bil-

33 10-16 Kasım Sayı: 142 goruş 33 gisayar alanında yeterli öğretim elemanı bulunmadığı için, ders hocalarının fazla miktarda ders yükü taşımaları gerekebiliyor. Bu durumdaki öğretim elemanları, bu nedenle 1 saat teori, 2 saat uygulama derslerini almayı tercih etmemektedirler. Üniversitelerimizin birçoğunda dersler, öğleden önce ve öğleden sonra dörder saat olarak yapılmaktadır. Bu nedenle 3 ve 5 saat olan derslerin programlara yerleştirilmeleri problem doğurmaktadır. Çünkü üniversitelerde kurulacak Enformatik Bölümleri, bir bakıma diğer tüm birimlerin bilgisayar servis derslerini yürütecek ve kendi laboratuvarlarında uygulama yaptıracaktır. Bilgisayar derslerini; teori ve uygulama diye birbirinden kesin bir çizgi ile ayırmak yanlıştır. Bazen konunun özelliği itibariyle 4 saat arka arkaya teori anlatılacağı gibi, bazen de 4 saat tümden uygulama yaptırılması gerekebilir. Dersin hocası toplam değerlerini tutturmak şartı ile, teori ve uygulama saatlerinin yerlerini değiştirebilmelidir. Ayrıca etkin bilgisayar öğretimlerinde bilgisayar derslerinin teorilerinin de bilgisayar laboratuvarlarında yapılması, daha uygundur. Bazen anlatılacak bir teoriye ait bir konunun doğrudan bilgisayar üzerinde gösterilmesi durumu ortaya çıkabilir. İşte bu durumlarda, yani teorinin de laboratuvarda yapılması durumlarında, 3 saatlik ders, laboratuvann 1 saat atıl kalmasına neden olabilir. Kaldı ki yukarıda belirlenen içeriğin 3 saat içerisine sığdırılması da mümkün gözükmemektedir. Bu nedenle bu dersin 2 saat teori, 2 saat uygulama şeklinde yapılması daha uygundur. iki saat ders, iki saat uygulama" şeklinde önerilen bu dersin içeriği ise aşağıdaki konuları kapsamaktadır. "Bilgisayar organizasyonu, algoritmalar, programlama dilleri ve veri yapıları: Bir programlama dili (Pascal/C/C++), UNIX işletim sistemi, bilgisayar ağları." Bu derste bir programlama dili ve ağ sistemleri öğretilmek istenmektedir. Genelde fen grubuna giren bölümler için bir bilgisayar programlama dilini iyi düzeyde bilmek çok faydalar sağlayacaktır. Ancak öyle bölümler vardır ki bunlar için hazır bir paket programı kullanmak, çok daha uygun olacaktır. Örneğin tarih, coğrafya, sosyoloji gibi bölüm öğrencileri C++ programlama dilini öğrenmesi yerine, o bölümler için SPSS, DBase, Excell, uzman sistem, bilgisayar destekli eğitim türü paket programlar daha cazip olmaz mı? O nedenle bu derste içeriği sabit olarak belirlemek yerine, bölümlerin ihtiyaçları doğrultusunda, çok spesifik olmamakla birlikte, genel kullanım özelliklerine sahip hazır paket programların öğretilmesi daha uygun olacaktır. Novell Netware, UNIX türü ağ işletim sistemlerine ait konuların, örneğin menü dosyaları, load modülleri, satır ve konsol komutlarını öğretmek bile, başlı başına çok zaman almaktadır. O nedenle bu ders için aşağıdaki türden bir içerik hazırlanmasının daha uygun olacağı kanısındayım. Bilgisayar organizasyonu, algoritma ve akış şemaları, temel ağ bilgileri, bir paket programı veya programlama diline ait komut ve fonksiyonlarının öğretilmesi, program yazma teknikleri. 3. Seçmeli bilgisayar dersi "Seçmeli dersler değişik alanlara göre düzenlenmeli ve alana hitap eden uygulamalar içermelidir. Örneğin Sağlık Bilimleri, Fen Bilimleri, Mühendislik, Sosyal Bilimler için ayn içerikli dersler tasarlanabilir" şeklinde önerilen içerik uygun gözükmektedir. Bu dersin de 2 saat teori ve 2 saat uygulama olarak verilmesi gerekir. Seçmeli bilgisayar dersi tamamen dersin verildiği alanla ilgili bir proje çalışması, veritabanı oluşturulması, bilgisayar destekli eğitim, bilgisayar destekli tasarım, bilgisayar uygulamaları şeklinde yürütülmelidir. Dört ve daha fazla eğitim süresi- Bu dersin içeriği incelendiğinde, bazı uygun olmayan durumlar göze çarpmaktadır. Bu derste birçok konu birarada verilmek istenmektedir. Bu yükün öğrenci tarafından kaldırılmasına imkan yoktur. Haftada toplam 4 saatlik bir ders içerisinde DOS, Windows 95, Word 7.0, DBase, Power Point, CAD, Java, HTML programlama, e-posta öğretilemez! Örneğin CAD derslerinden Auto CAD, CADKEY veya DBase gibi derslerin öğretilmesi, uzun zaman gerektirmektedir. Bilindiği üzere piyasada kullanılan paket programların (memur, işçi bordrosu, hasta takip, personel kayıt gibi) birçoğunda DBase kullanılabilmektedir. DBase ile programlama tekniklerini öğretmenin başlı başına bir programlama tekniği olduğu unutulmamalıdır. Belirlenen içerikte virüsler konusuna yer verilmemiştir. Temel setup bilgilerinin de öğretilmesi yerinde olmaz mı? Bu nedenle bu ders için aşağıdaki içeriğin yazılması daha uygun olacaktır. Temel bilgiler, DOS, Windows, Word, Power Point, Internet, Web sayfa hazırlama (Netscape Composer, Hot Dog, Hot Metal gibi veya benzeri bir yazılım yardımıyla) teknikleri, virüsler, temel setup ayarları. 2. Temel bilgisayar bilimleri "Kredili, bir ya da iki ders olabilir,

34 34 goruş Kasım Sayı: 142 ne sahip bölümlerde seçmeli bilgisayar derslerinin 3- yıldan itibaren haftalık ders programına yerleştirilmesi uygun olacaktır. Çünkü bu durumda meslek derslerine göre uygulama yapmalan sağlanacaktır. 4. Enformatik Bölümü'nde derslerin yüriitülmesi Üniversitelerimizde bilgisayar ile ilgili dersleri yürüten bütün öğretim elemanlardan destek alınabilir. Bir üniversitede verilmekte olan bilgisayar derslerini kimler yürütüyorsa, Enformatik Bölümü'ne ait dersleri yürütmek için bu öğretim elemanlan görevlendirilebilir. 5. Bilgisayar laboratuvarlarının enformatik bölümü elemanlarınca ortak kullanımı Üniversitelerimizde Enformatik Bölümleri yeni kurulduğu için, bu bölümlerin altyapıları bulunmamaktadır. Oysa birçok üniversitemizde bilgisayar mühendisliği, bilgisayar öğretmenliği veya bilgisayar programcılığı türünden birimler ve bazılannda oldukça modem sayılacak bilgisayar laboratuvarları bulunmaktadır. Üniversite içerisinde bulunan bilgisayar imkanlarının tümü Enformatik Bölümünce kullanılabilmeli, ancak bu bölüm kademeli olarak kendi laboratuvarlarına kavuşturulmalıdır. 6. Derslerin açılacağı yarıyıllar Üniversitelere bağlı bölüm ve MYO programlannda değişik adlarla, örneğin Bilgisayar Kullanımı, Bilgisayar Programlama, Mühendislikte Bilgisayar ve Programlama, İmalatta Bilgisayar, Mühendislikte Bilgisayar Uygulamalan, Bilgisayara Giriş, Bilgi İşlem, Sekreterlikte Bilgisayar gibi isimler altında üniversitelerimizde okutulan, ancak içeriğinde netice itibariyle DOS, Windows, Word, Power Point, DBase, CAD, Internet, HTML, Java, Pascal, Basic, C benzeri konuların işlendiği tüm bilgisayar dersleri kaldırılmalı ve bunların yerine; birinci sınıfların güz yarıyıllarına ENF 101 Temel Bilgi Teknolojisi Kullanımı (2 2 3), ba-. har yarıyıllarına ise ENF 102 Temel Bilgisayar Bilimleri (2 2 3) dersleri konulmalıdır. Bilgisayar Mühendisliği, Elektronik-Bilgisayar Eğitimi Bölümleri, TBMYO Bilgisayar Programcılığı türü birimler doğrudan bilgisayar eğitimi verdiklerinden, bu bölümlerin ders programlannda değişiklik yapılmamalıdır. Çünkü bu dersler müfredatlarında çok daha ağırlıklı olarak yer almaktadır. Bilgisayar alanında okutulması teklif edilen bilgisayar alanındaki Seçmeli Bilgisayar Dersi (2 2 3) ise 2 yıllık MYO programlarında ikinci sınıfların ya güz ya da bahar yarıyılında, diğer tüm birimlerde ise 3. sınıftan itibaren (3. Sınıf dahil) okutulmalıdır. Laboratuvar imkanlarının etkin kullanımını sağlamak amacıyla değişik fakülte ve MYOlarda seçmeli bilgisayar dersleri, güz ve bahar yarıyıllarına serpiştirilmelidir. 7. Enformatik bölümleri için eleman yetiştirilmesi Enformatik Bölümleri için süratle eleman yetiştirilmelidir. Yetiştirilecek elemanların değişik disiplinlerden gelmeleri sağlanmalıdır. Çünkü bilgisayarın her alanda etkin olarak kullanılması, ancak bu tür bir uygulama ile sağlanabilir. Enformatik bölümleri bünyesinde yüksek lisans ve doktora programları açılmalıdır. Yüksek lisans programlarına her branştan 4 yıllık lisans mezunları, doktora programlarına da yine her branştan yüksek lisans mezunları müracaat edebilmelidir. 8. Sonuç Enformatik bölümlerini ilgilendiren aşağıdaki konu başlıklarının etraflıca tartışılarak kalıcı, yeni bir düzenleme yapılması gerektiği kanısındayım. Derslerin teorik, uygulama ve kredi saatleri ne olmalı, ideal olanı nedir? Temel ders içerikleri nasıl düzenlenmeli? Seçmeli ders isimlerinin belirlenmesi kıstasları ne olmalı? Seçmeli ders içeriklerinin verildiği bölüm programına uygunluğu nasıl sağlanmalı? Üniversitelerde mevcut bilgisayar bölümlerinin fonksiyonu nasıl değiştirilmeli? Enformatik Bölümü laboratuvarlarının oluşturulması ve diğer benzer birimlerle işbirliğine nasıl gidilmeli? Görevlendirilecek öğretim elemanlarının seçim kriterleri ne olmalı? Oryantasyon çalışmalan Türkiye genelinde nasıl yapılmalı? Enformatik bölümleri arasında koordine nasıl sağlanmalı? Hizmetiçi eğitimler ve eleman yetiştirme stratejileri nasıl olmalı? Enformatik bölümlerinin örgütlenme şeması nasıl olmalı? Uzaktan eğitim yöntemleri ile bu bölümün işlerliği nasıl geliştirilebilir? Üniversitelerdeki mevcut bilgisayar altyapısının iyileştirilmesi nasıl yapılabilir?

35

36 36 sektör Kasım Sayı: 142 Cadet, "EDA Günü" düzenledi Cadet Bilgisayar, düzenlediği EDA (Elektronik Tasarım Otomasyonu) Günü'nde kullanıcılarını biraraya getirdi. 31 Ekim 1997 tarihinde Hyatt Regency Otel'de gerçekleştirilen toplantı ve seminerlerde Cadet'in çözüm ve hizmetlerinin yanı sıra temsilcisi olduğu Mentor Graphics şirketinin yeni ürün ve stratejileri hakkında bilgi verildi. Toplantıda, Mentor Graphics şirketinin PCB (Baskılı Devre Kartı) alanında ürettiği yazılım geliştirme araçlarını NT platformunda kullanıma sunduğu bildirildi. Böylece Mentor Graphics 1996 Tasarım Otomasyonu Konferansı'nda ana hatlarıyla açıkladığı "NT'yi destekleme ve NT platformu için PGB'den başlayarak bir ürün sunma" stratejisini pekiştirmiş oluyor. Şirketin NT üzerindeki komple PCB çözümünün öncü ürün gruplarını Design Architect ve Board Station oluşturuyor. Mentor Graphics şirketi öte yandan, toplantının yapıldığı ülkedeki kullanıcıların katılımıyla gerçekleştirilen Kullanıcılar Grubu toplantısını ABD ve İngiltere'den sonra 3.kez "EDA günü" kapsamında Türkiye'de yaptı. Mentor Graphics'in Aselsan, Beko Elektronik, Delta, Karel ve Siemens-Simko gibi şirketlerin de arasında bulunduğu kullanıcıları birbirlerini tanıma, bilgi ve görüş alışverişinde bulunma ve ortak girişimler için işbirliği olanaklarını tartışma fırsatını buldular. Kullanıcılar Grubunun planladığı etkinlikler arasında yıllık toplantılar ve grubun tüm sekreterya çalışmalarını yürütecek olan Cadet'in köprü işlevi göreceği organizasyonlar, paneller, eğitim programları bulunuyor. Kullanıcılar, Cadet'in oluşturacağı Web sayfası yoluyla bu etkinliklerin yanı sıra yurtdışı toplantı, seminer ve fuarlara ilişkin bilgilere ulaşabilecekler. Porcan OT/VT (Otomatik Tanıma ve Veri Toplama) sektöründe üretim izleme, ambar yönetimi, araçta satış sistemleri gibi çözümlerinde kullandığı Intermec Trakker Antares El Bilgisayarlarında "EZBuilder" adlı uygulama geliştirme yazılımlarını kullanacağını duyurdu. Intermec'in kullanıma soktuğu EZBuilder'in, "Veri Toplama Projeleri "yazılım geliştirme süresini ve maliyetini azaltırken programların da kolayca güncellenebildiği belirtiliyor. Öte yandan prototip uygulamaları geliştirmek için uygun bir ortam oluşturan yazılım görsel tasarım ortamında sunduğu standart menüler, diyalog kutuları ve ekranlar sayesinde kullanıcılara kolaylıklar sunuyor. Windows 95 ve NT üzerinde çalışan EZBuilder, PC'ye yüklendiğinde, ekranda Trakker Antares terminallerini simüle edip tasarlanan programın hayata geçirilmeden önce denenmesini sağlıyor. ibaan-boğaziçi işbirliği İşletme kaynakları (ERP) yazılım ve danışmanlık alanında hizmet veren Baan'ın BA- AN 4 ERP yazılımı öğretim yılında Boğaziçi Endüstri Mühendisliği Bölümü, Üretim Planlama 2 dersinde anlatılıyor. Bu girişim, Baan Instituteün iş dünyasına ve bilgi teknolojisine yönelik küresel bir araştırma ve eğitim ağı kurmayı amaçlayan Üniversite Sinerji Programı çerçevesinde gerçekleşiyor. Baan- B.Ü. işbirliğinin öncüsü olan Doç.Dr. Gülay Barbarosoğlu, sunduğu Orgware, DEM, referans modelleri sayesinde yazılımın lisans ve lisans üstü eğitimin ötesinde pratik uygulamada ve teorik araştırmada öğrencilere katkıda bulunacağını belirtiyor. Programın hedef ülkeleri arasında Türkiye'nin yanı sıra Kanada, Brezilya, Almanya, Hindistan, İsrail, İtalya, Japonya, Hollanda ve ABD yer alıyor. Sibername taşındı Sibername Elektronik Bilgi Hizmetleri A.Ş. taşındı. Şirketin değişen adres ve telefon numarası şöyle: Kuyu Sk. Huzur Apt. No: 4/10 Fenerbahçe / İstanbul Tel: (0216)

37 10-16 Kasım Sayı: 142 sektör 37 LinkPlus'tan "Performans İyileştirme" hizmeti Unitex'ten Dia-Nielsen çözümü Oracle'ın dağıtıcılarından olan LinkPlus, Tuning (Performans İyileştirme) konusunda ilk danışmanlık hizmetini, Oracle veritabanı kullanan ve uygulamalarını Oracle Work Group Server 7.3 üzerinde Visual Basic 4.0 ile geliştiren Zeki Triko'da başlattı. LinkPlus, performans iyileştirme hizmeti ile kurulum sonrası performans takibi yaparak Oracle ürünlerinden tam verim alınmasını hedefliyor. LinkPlus Teknik Danışmanı Microsoft ve Arthur Andersen katılımıyla Platinum Günleri III Ada/Platinumün, her ay başka bir gündemle tekrarlanan Platinum Günleri seminerler dizisinin üçüncüsü 18 Kasım 1997 tarihinde Swissotel'de yapılacak. Bilgi teknolojisi ve finans sektöründeki gelişmelerin tartışılacağı toplantı Microsoft Türkiye ve Arthur Andersen şirketlerinin katılımıyla gerçekleştirilecek. Etkinlik kapsamında Microsoft Türkiye, teknolojik olarak kullanıcıları nelerin beklediğini anlatırken, Arthur Andersen yetkilileri finans dünyasındaki gelişmeleri ve finans yazılımlarından neler beklenmesi gerektiğini aktaracak. Öte yandan seminerde Ada/Platinum şirket vizyonu ile Platinum SQL uygulamalarının genel özelliklerinin katılımcılara aktarılması ve uygulama gösterisi yapılması planlanıyor. Danişment Gazi Ünal, kurulumundan sonra kullanıcıların performans takibi yapmamaları sebebiyle Oracle'ın gerçek gücünün kullanılamadığını belirtiyor. Bu konudaki deneyimlerini kullanıcılarla paylaşmak içinse Tunning Danışmanlık Hizmetleri'ni sunduklarını bildiriyor. LinkPlus'ın bu hizmetinden yararlanmak isteyen Oracle kullanıcıları adresine başvurabilirler. Unitex, kısa süre önce dağıtıcılığını üstlendiği Dia-Nielsen'in mürekkep püskürtmeli yazıcı (inkjet) ve çiziciler (plotter) için ürettiği malzemeleri pazara sundu. Dia-Nielsen'in "Snap in" sisteminde baskı kafası, Adaptor (baskı sistemi) ve Click (mürekkep tankı) olarak iki ana parçaya bölünüyor. Mürekkebin bitiminde sadece Dia-Nielsen'in, HP baskı sistemleri için üretmiş olduğu yeni bir mürekkep tankını takmak yeterli oluyor. Normal koşullarda bir defa kullanılabilen baskı sistemlerinin ortalama yedi defa kullanılmasına olanak vererek düşük maliyet, uygulama kolaylığı ve atık tasarrufu avantajları sağladığı belirtiliyor. Bym epistem'de Lotus Yardım Masası Lotusun Türkiye'deki tek Premium Partner'ı olan Bym epistem Bilgi Yönetim A.Ş. Lotus Yardım Masası ile Lotus ürünleri kullanıcılannın her türlü sorunlanna hizmet veriyor. Kullanıcılar hafta içi 09:30-18:00 saatleri arasında Yardım Masası'na telefon, faks ve modem aracılığı ile ulaşabiliyorlar. Telefon ile çözülemeyen sorunlar için de şirket yerinde destek hizmeti veriyor. Bym epistem'in destek hizmetleri kapsamında; kullanıcılann ürünün kullanımı ya da yazılımların güncellenmesi sırasında karşılaştıkları sorunlar, tasarım, eğitim, kuruluş, uygulama geliştirme, danışmanlık hizmetleri yer alıyor.

38 38 urun Kasım Sayı: 142 Logosoft'tan yeni ürünler Logosoft, dağıtıcılığını yaptığı ürünlerin yeni yrlamalannı duyurdu. Bunsage Transfer Agents)'yı sürdü. Domisını geliştiren bir ürün olan MTA (Meslardan biri, Macintosh için Lotus Organizer 97 GS. Organizer Mac kullanıcılatokol mesaj routing sistem olarak çalışıno X.400 MTA ile gerçek bir multiprorına aynı zamanda Win 95/NT ile yor. Domino'nun X.400 ile yüksek güvenilirlik, zaman kaybı olmayan tam ka uyumlu çalışma olanağı veriyor. Ürün, hem PC kullanıcılanna hem de Lotus pasiteyle hizmet sağladığı bildiriliyor. Notes ve Domino kullanıcılarına yönelik bir program. diğer ürün, IBM DOS V7.0'ı 2000 yılı Logosoftün yelpazesine kattığı bir Bunun yanı sıra Lotus, piyasaya Domino ve Lotus Notesün mesaj altyapı DOSü desteklemeyeceğini için yükselten bir paket. Microsoft'un belirtmesi üzerine IBM'in üzerine düşen görevi kullanıcıları için yerine getirdiği bildiriliyor. Öte yandan Logosoftün ürün ailesine Lotus Mail, cc: mail de katıldı. Lotus Mail en basit haliyle e-posta dışında başka bir gereksinimi olmayan kullanıcılara hitap ediyor. Y e n i L o t u s v e I B M ü r ü n l e r i B i l g i i ç i n : Logosoft, IBM MQSeries ailesine yeni bir ürün: Armada IBM, MQSeries yazılım sunucuları (software servers) ailesine Armada kod isimli yeni bir ürün kattığını duyurdu. Armada, tek bir mesajda garantili olarak gönderilecek bilgi miktannı 4 MB'tan 100 MB'a çıkararak yeni akıllı dağıtım olanağı ile bant genişliği kullanımını azaltıyor. Akıllı dağıtım kabiliyeti ile dağıtım listeleri oluşturmanın ve düğümlere (node) iletilen mesajların orada tekrarlanarak (replication) abonelere dağıtılmasının kolaylaşacağı belirtiliyor. Armada ile standart olarak kullanılan dillere (C ve Cobol) Java, C++ ve PL/I eklenerek kullanıcılara daha geniş seçim olanağı sunulmuş durumda. Armada, yeni protokol olarak da Novell desteği getiriyor. Görev kritik bilgileri, asenkron iletişim yöntemi kullanarak Apple Macintosh'tan IBM MVS/ESA anabilgisayarlarına kadar uzanan 20'den fazla platforma garantili olarak ve bir kerede iletmek üzere tasarlanmış olan IBM MQSeries ailesinin yeni ürünü, IBM OS/2, AIX, Microsoft Windows NT, Sun Solaris ve HP-UX ortamlarında kullanıcılar tarafından istenen ek özellikler getiriyor. M Q S e r i e s A r m a d a B i l g i i ç i n : I B M T ü r k, Bilden'den eğitim ürünlerine devam Çokluortam qzellikli eğitim yazılımları pazarında faaliyet gösteren Bilden, iki yeni ürün daha çıkardı. Bu iki yeni ürünün, 6 Fen, 8 Matematik ile birlikte toplam 6 programın 4 Fen, 4 Matematik, 5 Fen, 5 Matematik'in kullanıma hazır olduğu bildirildi. Bu arada gelecek ay içinde de 7 Fen, ÖSS ve 2 Matematik'in hazır olacağı da söyleniyor. 6. sınıflar için hazırlanan İlköğretim fen bilgisi 6, konular, ürünler, testler menülerinden oluşuyor ve programın kullanımı hakkında da ayrıntılı bilgiler veriyor. CD'de 6. sınıf müfredatına ilişkin ilginç içerikler var. 6 S ı n ı f f e n Bilgisi B i l g i i ç i m B i l d e n

39 10-16 Kasım Sayı: 142 urun 39 Tekimed'in istemci/sunucu ticari yazılımı MOPy'alayın balığın yaşamasını sağlayın! HP, bilgi teknolojileri ile hayvan sevgisini birleştirdi. Şirket, ilgilendiği ve beslendiği sürece herhangi bir PC'de yaşayabilen sanal evcil hayvan, HP'nin gerçek süs balığı MOPy Fish'i tanıttı. HP'nin gerçek süs balığı, kullanıcının çoklu özgün baskı yaparak (MOPyalayarak) toplayacağı puanlar aracılığıyla kaya ve bitkiler, hava kabarcıkları ve bir termometre ekleyebileceği kendi akvaryumunda yüzüyor. HP MOPy Fish, işyerlerinde stresi azaltıyor ve doküman yazdırma sürecini eğlenceli kılıyor. MOPy Fish, çoklu özgün baskı (MOPy- Multiple Original Prints) programının bir parçası. Sanal evcil hayvan yazılımı PC kullanıcılarının MOPyalamanın kopyalamadan çok daha kolay olduğunu, yüksek kaliteli basılmış dokümanları fotokopi makinelerinde olan zorlukların hiçbiri olmadan ürettiğini görmelerine olanak veriyor. MOPy Fish'in yaratıcısı, sayısal üretkenlik ajansı olan Global Beach. Global Beach'in RE- ALsync sıkıştırma teknolojisini kullanan HP gerçek süs balığı yazılımı, 1,4 MB'lık disketler halinde ediniliyor veya HP'nin ish adresindeki Web sitesinden birkaç dakika içinde çekilebiliyor. MOPy Fish yazılımı, bir PC'yi her gün kullanan birinin çoklu özgün baskının faydalarından haberdar edilmesinde son derece önemli rol oynuyor. PC kullanıcıları MOPy Fish ile MOPyalayarak müşterileri için en yüksek kalitede basılmış dokümanlar üretebilir, fotokopi makinesine gidip gelme sayılarını azaltabilir. M O P y Fish B i l g i i ç i n : H P T ü r k i y e, IBM Türk'ün çözüm ortaklanndan olan şan bir yazılım geliştirdi. Uygulama şu anda Tekimed, istemci/sunucu mimarisinde geliştirdiği genel muhasebe, finansal raporlama, ticari uygulama yazılımını duyurdu. Şirket, grafik temelli ve iş akışlarını pencerelerde sunan yazılımların pazarda rağbet görmesi üzerine bu noktadan hareketle sunucu müşteri cari, satıcı cari, çek/senet, irsaliye, fatura modüllerinden oluşuyor. Bu modüller birbirleriyle tamamen bütünleşik çalışabiliyor. Parametrik bir yapıya sahip olan bu olarak AS/400'ün kullanıldığı, modüllerin parametreleri de kullanıcı ta AS/400'e uzaktan ve/veya yerel olarak bağlı olan PC'lerde veya PC bazlı ağlarda çalınımlı. Aynı makinede birden çok para birimi ve birden çok şirket ile çalışmak olanaklı. Finansal raporlar modülü ile Windows ortamında, kullanıcılar kendi finansal raporlannı AS/400 verilerini de kullanarak hazırlayabilmekte. Görüntüleme ekranlarında kullanıcı istediği kolon üzerinde mouse ile tıklayarak görüntüleme sıralamasını değiştirebiliyor. T e k i m e d t i c a r i y a z ı l ı m l a r ı B i l g i i ç i n : T e k i m e d,

40 40 insan kaynakları Kasım Sayı: 142 Kişisel disiplin Kişisel ve mesleki başarının püf noktaları 1- Kendinizi tanımaya çalışın. 2- Kendinizle ilgilenin, kişiliğinizi çözmeye çalışın. 3- Düşüncenizi toparlayın, kendinize başkalarının size davranması gerektiği gibi davranın. 4- iç huzurunuzu toparlamaya çalışın. 5- Bilgilerinizi yenileyin. 6- Geçmişteki hataları gözden geçirin, yeni alternatifler üretin. 7- Hayal kurun ve geleceğinizi düşünün. Plan yapın, uzun vade hedefleriniz için ne yaptığınızı hergün kaydedin. 8- Sorunları basitleştirerek yaklaşın; çözümler sorunun içindedir unutmayın. 9- Değişebileceğinizi düşünün; kendinizi yenileyin. 10- Kimsenin size istemediğiniz birşeyi yaptıramayacağını bilin; tepkide bulunmak sizin seçiminizdir unutmayın. 11- Küçük şeylerden mutlu olmaya çalışın; kendinizle barışık olun. 12- İyi yönlerinizi başkalarıyla paylaşın; onlara yardımcı olun. 13- Birlikte -karşılıklı bağımlı- mutlu olun. Böylece: Stresi azaltır, Proaktif olabilir, Özgüvene kavuşabilir, Yapıcı ve Başarılı olursunuz. Derleyen: Kürşat İlkay Yılmaz Disiplin laubaliliğin zıddı olan bir sözcük. Bir de esneklik var. Hareket alanınızı şöyle ifade edebiliriz. En aşağıda laubalilik var. Burada dayanabileceğiniz, güvenebileceğiniz davranış kalıpları yok. Ne siz kendinize güvenirsiniz, ne başkası size güvenir. Tiş olsa yaparım abı" tarzı buna dahildir. Görüşme zamanlarında saati belirlenmemiş olarak "sabah gel", ya da "akşam gel" gibi belirlemeler, devlet dairelerinde "bugün git yarın gel" tarzı işler bu düzeydedir. Bunun üzerinde disiplin aşaması vardır. Disiplin aşamasında sözünüzü tutmaya ve hesabını kitabını yapıp tutulabilir sözler vermeye başlarsınız. Size güvenebilirler, siz de kendinize güvenirsiniz. Bizzat ne yapabileceğinizi, ne yapamayacağınızı, sınırlarınızı/haddinizi bilirsiniz. Bu aşamada insanlara iş var. Rahatlıkla iş başvurusu yapabilirler. Daha yukarıda grup disiplini geliyor. Grup içinde uyumla ve disiplin içinde çalışabilmek söz konusu... Sadece kendinizi değil grup içindeki yatay ilişkleri de yönetmek durumundasınız. Tabii grubun bilinci de burada önemli. Bilgi ve bilinç düzeyleri farklı olan insanları biraraya getirip grup yapmak, bilenler açısından çok keyifli değil. Bu ayrı bir yazı konusu. Daha yukarıda yönetsel disiplin geliyor. Yöneticiler hem kendilerinin hem de bir grup insanın disiplinle çalışmasını sağlamakla yükümlü. Kendinizle beraber astlarınızı da yönetiyorsunuz. Bu kişiler de başarılı yöneticiler olarak firmaların ihtiyaç duyduğu kişiler. Tüm bunların üzerinde ise buluşçuluk disiplini geliyor. Uygulanabilir buluşlar yapıyorsunuz. Öyle kağıt üzerinde değil. Uygulamalı, kullanılabilir, işe yarar buluşlar. Böyleleri nadir yetişir. Mesela Mimar Sinan. Yaşlı sayılacak yaşa dek çalışmış, farklı farklı, dayanıklı ve estetik yapılar yapmış. Hem kişisel disiplini, hem grup disiplinini hem yöneticilik, hem de buluşçuluk disiplinlerini sağlamış. Siz de deneyin ve yapın. Tabii ilk aşamada kişisel disipline ulaşmaya çalışın. Emekli Sandığı'nda görev değişikliği Emekli Sandığı Bilgi İşlem Daire Başkanı Hüseyin Yılmaz, Emekli Sandığı Genel Müdür Yardımcılığı görevine getirildi. Bu arada boşalan Bilgi İşlem Daire Başkanlığı görevine de Sami Kıraçlı atandı. Aylin Varan Arena'da Uzun bir süredir Tripp Lite'ın Türkiye Sorumlusu olarak görev yapan Aylin Varan, geçtiğimiz hafta Arena'da yeni görevine başladı. Aylin Varan Arena'da, Burak Vurgeç'ten boşalan Satış Müdürlüğü görevini yürütecek. Panel'den insan kaynaklarında motivasyon semineri Tarih: Aralık 1997 Konu: İnsan kaynakları yönetiminde motivasyonun önemi Yer: Hilton Oteli-İstanbul/ , Katılım koşullan: Seminere katılım ücreti 60 milyon TL+KDV'dir. A y r ı n t ı l ı bilgi: P a n e l / Türkiye'nin ilk AsePro'su Compaq Computer tarafından Avusturya'da verilen ASEPro eğitimini tamamlayarak Türkiye'nin ilk Ase Professional sertifikalı teknik elemanı olan Mehmet Amet, Protek Servis Merkezi'nde göreve başladı. Öte yandan uygun çözümler sunmanın yolunun düzeyli eğitim olduğuna inanan Protek Servis Merkezi tüm elemanlarına bir dizi eğitim veriyor. ACT (Yetkili Compaq Teknisyeni) ve ASE'den (Yetkili Sistem Mühendisi) farklı olarak ASEPro, Compaq çözümleriyle bütünleşmiş olarak, Internet, Intranet, MSSQL, SAP, BA- AN ve Oracle konularında kurumsal çapta danışmanlık hizmeti verebiliyor. Panel'den insan kaynaklan semineri Tarih: Kasım 1997 Konu: İnsan kaynakları yönetiminde iş ve personel başarı değerlendirmesi Yer: Hilton Oteli-İstanbul/ , Katılım koşullan: Seminere katılım ücreti 60 milyon TL+KDV'dir. A y r ı n t ı l ı bilgi: P a n e l / Beyaz İletişim'e yeni Satış ve Pazarlama Müdürü Yaman Elektronik'te 1 yıl satış müdürlüğü ve Armada'da 5 yıl satış yöneticisi görevlerinde bulunan Pınar Küçük, geçtiğimiz günlerde Beyaz İletişim'in Satış ve Pazarlama Müdürü olarak göreve başladı. Pınar Küçük Beyaz İletişim'de, toptancı kanalını geliştirmek, bayi kanalını tüm Türkiye'ye yaymak, çözüm ortakları kanalıyla proje yapmak ve ağ ürün portföyünü geliştirmek amacıyla işe başladı.

41 10-16 Kasım Sayı: 142 insan kaynakları 41

42 42 mesai sonrası Kasım Sayı: 142

43

44 Empa, 'eğlenerek öğrenme' pazarında Kökeni elektronik ve donanım ürünleri olan Empa yeni bir alanda faaliyet göstermeye hazırlanıyor. Yazılım pa olunca da bu alanda faaliyet gösteren şirketler bir kahraman olmaktan öteye gidemiyor" diyen Cambazoğlu, şöyle devam ediyor: Empa riklerini şöyle açıkladı: "Doğa CD'si 3-8 yaş arası hazırlanmış, hayvanları ve doğal yaşam çevrelerini, sebzeleri, meyveleri tanıtıyor. zarına giren Empa, burada da eğitim pazarını fazla maceraya girmeden, ama bu işin gerek Oyun ve ben, 5-11 yaşına hitap ediyor. İçinde kendine hedef pazar olarak seçmiş durumda. liliğine de inanarak bu işe başladı. Önce neler aşamalı bulmacalar var, beden, çevre ve nes Özellikle 3-11 yaş arası çocukların eğlenerek öğrenmesini amaçlayan yazılımların Türkçeye çevrilmesini üstlendi. Bu konuda Edusoft adında bir İsrail şirketi ile ortaklık yapan şirket, yazılımları doğrudan satmayacak. Empa, 7 CD'den oluşan Multikid paketini dağıtıcılar ve bölge bayileriyle birlikte pazara sunuyor. Şirket ayrıca bugünlerde yerli marka PC üreten bir PC şirketi ile ürünlerin PC'lerin üzerinde bundle verilmesi konusunda görüşme halinde. gerektiğine baktık. En önemlisi, çocuklara yönelik çok iyi bir tercüme işinin yapılması. Ter- ' '"ımenin daha sonra pedagoglar ve çocuk bilimcilere kontrol ettirilmesi, stüdyoya girilmesi ve seslendirilmesi ve daha sonra da CD'lere koymak için DAT kayıtlarının bilgisayarda işlenmesi gerekiyor." neleri, saati ve zaman kavramını öğreniyorlar. Bilim CD'si 4-11 yaş arası için hazırlanmış. Çocukları bilimsel düşünce ile tanıştırıyor. Basit bilimsel kavramları öğretiyor. Müzik CD'si 3-11 yaşlarına hitap ediyor. Notaları, enstrümanları öğretiyor, çocuklar kendi müziklerini besteleyebiliyor. Evimiz CD'si 3-10 yaşları için, o da evin içini ve dışını tanıtıyor. Trafik CD'si 3-11 yaşları için hazırlanmış. Trafik işaretlerini öğretiyor, yol güvenliği hakkında bilgiler veriyor. Etkinlikler ise tüm konuları içeriyor ve Multikid projesini Empa'da üstlenen İleri Teknolojiler Bölümü Genel Müdür Yardımcısı Türker Cambazoğlu, zor bir alana girdiklerinin farkında olduklarını söyleyerek pazara girme nedenlerini şöyle açıkladı: "Biz bugüne kadar işin hep donanım kısmıyla ilgileniyorduk. Bundan sonra da buna devam edeceğiz. Özellikle bu yıl pazarda 315 bin PC'nin satılması öngörülüyor. Ve bu PC'lerin çok büyük bir çoğunluğu çokluortam özellikli. Bu PC'lerin etkin bir şekilde kullanılabilmesi için içerik, materyal sağlanması gerekiyor. Biz bu anlamda da pazarı büyütmeyi istiyoruz." Eğitim yazılımları pazarı, yüksek miktarda yatırım yapılması gereken bir pazar, buna karşılık getirişi de o derece düşük olan bir alan. "Bu tür projelerin yapımı en az, 1 milyon dolardan başlıyor. Buna karşılık pazar oldukça dar. Buna kimse cesaret edemiyor. Böyle Ürünlerde Türkçenin yanı sıra aynı zamanda İngilizce kullanma özelliği de var. Yazılımlar 7 ayrı CD'den oluşuyor ve 3-11 yaş arası çocuklar için hazırlanmış. 7 CD, doğa, oyun ve ben, trafik, müzik, bilim, evimiz, etkinlikler konularından oluşuyor. Empa Eğitim Yazılımları Ürün Sorumlusu Gökben Gülser, CD'lerin içe evinde yazıcısı olan kullanıcılara yönelik. Çocuk daha önce gördüğü tüm şekilleri yazıcıdan çıkartarak 3 boyutlu hale getiriyor ve çok farklı oyun alanları yaratabiliyor." Türker Cambazoğlu, eğitim yazılımlarının çok iyi satılmamasının nedenlerinden biri olarak iyi tamtılamamasını gösterdi ve farklı pazarlama yöntemleriyle talebi artıracaklarını belirtti. Empa, bu proje için teşvik alarak toplam 500 bin dolarlık yatırım yapmış.