TARİH / HISTORY YAYINA HAZIRLAYAN / EDITED BY: TİMUR KURAN SOCIAL AND ECONOMIC LIFE IN SEVENTEENTH-CENTURY ISTANBUL:

Transkript

1 B Genel Yayın: 2800

2 TARİH / HISTORY YAYINA HAZIRLAYAN / EDITED BY: TİMUR KURAN MAHKEME KAYITLARI IŞIĞINDA 17. YÜZYIL İSTANBUL UNDA SOSYO-EKONOMİK YAŞAM - CİLT 9 SOCIAL AND ECONOMIC LIFE IN SEVENTEENTH-CENTURY ISTANBUL: GLIMPSES FROM COURT RECORDS - VOL. 9 osmanlıca transkripsiyonlar ve türkçe özetler / ottoman transcrıpts and turkısh summarıes MÜSLÜM İSTEKLİ, ÖMER FARUK BAHADUR ingilizce özetler / englısh summarıes NUR BANU KAVAKLI BİRDAL, MEHMET SİNAN BİRDAL türkiye iş bankası kültür yayınları, 2010 Sertifika No: editör / edıtor EMRE YALÇIN görsel yönetmen / chıef desıgner BİROL BAYRAM grafik tasarım uygulama / graphıc productıon TÜRKİYE İŞ BANKASI KÜLTÜR YAYINLARI 1. baskı: temmuz 2013 / fırst prınt: july 2013, istanbul ISBN bas kı / prınt KİTAP MATBAACILIK SAN. TİC. LTD. ŞTİ. (0212) davutpaşa caddesi no: 123 kat: 1 topkapı istanbul Sertifika No: Bu kitabın tüm yayın hakları saklıdır. Tanıtım amacıyla, kaynak göstermek şartıyla yapılacak kısa alıntılar dışında gerek metin, gerek görsel malzeme yayınevinden izin alınmadan hiçbir yolla çoğaltılamaz, yayımlanamaz ve dağıtılamaz. All rights reserved. No part of this book may be reproduced without written permission from the publisher, except by a reviewer who may quote brief passages in a review; nor may any part of this book be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted in any form or by any means electronic, mechanical, photocopying, recording, dubbing, or other without written permission from the publisher. TÜR Kİ YE İŞ BAN KA SI KÜL TÜR YA YIN LA RI istiklal caddesi, meşelik sokak no: 2/4 beyoğlu istanbul Tel. (0212) Fax. (0212) kul tur.com.tr

3 Yayına Hazırlayan / Edited by Timur Kuran mahkeme kayıtları ışığında 17. Yüzyıl İstanbul unda Sosyo-Ekonomik Yaşam Cilt 9 Kredi Piyasaları ve Faiz Uygulamaları ( ) Social and Economic Life in Seventeenth-Century Istanbul glimpses from court records Volume 9 Credit Markets and Uses of Interest ( ) A

4

5 İÇİNDEKİLER / CONTENTS Trans krip si yon ve Kod la ma Ku ral la rı...ix Transliteration and Coding Rules...XI Kredi Piyasaları ve Faiz Uygulamaları ( ) / Credit Markets And Uses Of Interest ( )...1 İstatistikler...3 Kaynakça...15 Statistics...19 References...30 Özetler ve Metinler / Summaries and Texts...31 Bu cildin ve aynı konulu 10. cildin dizini, 10. cildin sonundadır. The in dex for this vo lu me and the ot her vo lu me on the same subject is at the end of Vo lu me 10.

6

7 Uygarlıkların kavuştuğu İstanbul a armağan... In celebration of Istanbul, where civilizations come together...

8

9 IX Transkripsiyon ve Kodlama Kuralları Mah ke me def ter le rin de ki Os man lı ca me tin le rin trans krip si yonu ha zır la nır ken oku ma akış kan lı ğı nın bo zul ma ma sı için ya lın bir yön tem be nim sen miş tir. Arap ça ve Fars ça ke li me ler ori ji nal le ri ne uy gun bi çim de okun ma ya ça lı şıl mış tır. Uzat ma olan ses li harf ler de (zi yâ de, âlî, hâ zır ör nek le rin de ol du ğu gi bi) ^ işa re ti; ayın har fi nin geç ti ği ke li me ler de (bey, şer, i timad ör nek le rin de ol du ğu gi bi) ayın har fin den son ra işa re ti; ve hem ze nin kul la nıl dı ğı ke li me ler de (su âl, me mûr, kâ im ör nek le rin de ol du ğu gi bi) hem ze den son ra işa re ti kul la nıl mış tır. Öz Türk çe ke li me le rin oku nu şun da kâ ti bin ya zı mı na bağ lı ka lı na rak dö ne min te laf fu zu yan sı tıl ma ya ça lı şıl mış tır. Gay ri müslim, ya ban cı, ki li se, si na gog, ce ma at ad la rıy la ya ban cı kö ken li yer ad la rı da ori ji nal me tin de ya zıl dı ğı gi bi okun muş tur. Mah ke me def ter le ri nin iç le rin de ki hü küm ler kod la nır ken va rak sa yı sı esas alın mış tır. Her bir va ra ğın ilk say fa sı a, ikin ci say fa sı b ola rak sı nıf lan dı rıl mış olup her say fa da ki hü küm ler de Arap ra kam la rıy la bir den baş la ya rak nu ma ra lan dı rıl mış tır. Do la yı sıy la 23b/2, 23 ün cü va ra ğın ar ka ta ra fın da bu lu nan ikin ci hük me ve rilen kod dur. Kul la nı lan özel işa ret ler şun lar dır: [ do lu ] Me tin içe ri sin de kâ tip ta ra fın dan ya zıl ma sı unu tu lan

10 X 17. YÜZYIL İSTANBUL UNDA SOSYO-EKONOMİK YAŞAM ve ya ek sik ya zı lan harf, ek ya da ke li me ler bu işa ret içe ri sin de ta mam lan ma ya ça lı şıl mış tır. Üç ör nek: [Ef]ren ci yü l-asl, ve kîl-i mez bûr[ı] tas dîk, meb lağ-ı [mez bûr]. [...] Oku na ma yan ke li me ler. [?] Oku nu şu şüp he li ke li me ler. [boş] Me tin içe ri sin de kâ tip ta ra fın dan da ha son ra ta mamlan ma sı dü şün ce siy le boş bı ra kı lan ama dol du rul mayan alan lar. [si lik] Kurt tah ri ba tı, nem, yır tık, çü rük ve bu na ben zer faktör ler den do la yı okun ma sı müm kün ol ma yan ke li meler.

11 XI Transliteration and Coding Rules In trans li te ra ting the Ot to man re cords in the co urt re gis ters in to mo dern Tur kish, we op ted for simp li city in or der to avo id bur de ning rea ders. With Ara bic and Far si words, we ha ve so ught to ma in ta in the in ten ded pro no un ci ati on. Long vo wels (as in zi yâde, âlî, hâ zı ri) are iden ti fi ed thro ugh the ^ sign; words with an ayn (for examp le, bey, şer, i timad) ha ve the di ac ri tic af ter the ayn; and words with the ham za (for examp le, su âl, me mûr, kâ im) ha ve the di ac ri tic fol lo wing the ham za. With Tur kish words, we ha ve fol lo wed the scri bes form in or der to con vey the pro non ci ati on of the ti me. The na mes of non- Mus lims, fo re ig ners, churc hes, syna go gu es, con gre ga ti ons, and fo re ign pla ces ha ve be en trans cri bed to match the ori gi nal text. In co ding the ca ses wit hin the co urt registers, we ha ve fol lowed the she et num ber. The front of a she et is clas si fi ed as a, and the back as b, and Ara bic nu me rals ha ve be en used to dis tin gu ish among the ca ses on each pa ge. Thus, 23b/2 re fers to the se cond entry on the back si de of the 23rd she et. The fol lo wing spe ci al symbols are used: [ full ] Cha rac ters or words that the scri be for got or over loo ked ha ve be en comp le ted wit hin brac kets. Thre e examp les: [Ef]ren ciyü l-asl, ve kîl-i mez bûr[ı] tas dîk, meb lağ-ı [mez bûr].

12 XII SOCIAL AND ECONOMIC LIFE IN SEVENTEENTH-CENTURY ISTANBUL [...] Un de cip he rab le words. [?] Do ubt ful trans li te ra ti on. [boş] Fi elds wit hin the text that the sci be plan ned to fill la ter but left blank ( boş me ans blank in Tur kish). [si lik] Un re adab le du e to da ma ge cau sed by worms, hu midity, te ars, rot ting, or so me ot her fac tor.