Hasta Merkezli Standartlar - Hastaların Bakımı (COP)

Transkript

1 Hasta Merkezli Standartlar - Hastaların Bakımı (COP) Bir sağlık kuruluşunun temel hedefi hasta bakımıdır. Hastaların benzersiz ihtiyaçlarını destekleyen ve bunlara cevap veren bir ortamda en uygun bakımın sağlanabilmesi için üst düzey planlama ve koordinasyon gerekmektedir. Bazı aktiviteler hasta bakımı açısından temel öneme sahiptir. Hastalara bakım hizmeti sunan tüm disiplinler yönünden bu aktivitelerden bazıları şunlardır: Her hasta için bakımın planlanması ve sağlanması, Bakımın sonucunun anlaşılabilmesi için hastaların izlenmesi, Bakımın ihtiyaçlar doğrultusunda uyarlanması, Bakımın tamamlanması ve Takip sürecinin planlanmasıdır. Bu aktiviteler çok sayıda hekim, hemşire, eczacı, rehabilitasyon terapistleri ve diğer sağlık çalışanları tarafından gerçekleştiriliyor olabilir. Her klinisyen hasta bakımında kesin bir rol üstlenmektedir. Söz konusu rol lisans belgeleri; yetki belgeleri; sertifikasyon; yasa ve yönetmelikler; kişinin özel becerileri, bilgi düzeyi ve deneyimi; ve kurumun politikaları veya görev tanımları ışığında belirlenmektedir. Bakımın bir bölümü hastanın kendisi, yakınları veya diğer eğitimli bakıcılar tarafından sağlanabilir. Söz konusu bakım koruyucu, paliyatif (destekleyici), küratif veya rehabilitatif olabilir ve anestezi, ameliyat, ilaç, destek terapilerini veya bunların bir kombinasyonunu içerebilir. Optimum çıktının elde edilmesi için bir bakım planı yeterli değildir. Tüm Hastalara Yönelik Bakım COP.1 Politika/prosedürler ve yürürlükteki yasa/yönetmelikler tüm hastalara verilen tek tip/standart bakımı yönlendirmelidir. Aynı sağlık sorunları ve bakım ihtiyaçları olan hastaların kuruluşun her alanında aynı kalitede bakım görmeye hakları vardır. Standart kalitede bakım prensibini uygulayabilmek için liderlerin hastalara verilecek olan bakımı planlaması ve koordine etmesi gerekmektedir. Özellikle de birden fazla departmanda benzer hasta popülasyonlarına sunulan hizmetlerin politika ve prosedürlerle yönlendirilerek standart bir bakım düzeyi sağlanmalıdır. COP.2 Hastalara verilen bakımı entegre ve koordine etmek için bir süreç olmalıdır. Hastalara verilen bakım dinamik bir süreçtir ve çok sayıda sağlık çalışanı ve çok sayıda bakım ortamı ve departman ve hizmeti kapsayabilir. Bakım aktivitelerinin entegrasyonu ve koordinasyonu hedeflendiğinde etkin bakım süreçleri, insan ve diğer kaynakların daha etkili kullanımı ve daha iyi hasta çıktıları sağlanabilmektedir. Dolayısıyla liderler hastalarına yönelik bakımı daha iyi entegre ve koordine etmek üzere uygun araç ve teknikleri kullanmalıdır (örneğin bakım ekiplerinin kullanılması, multidisipliner hasta vizitleri, ortak bakım planlama formları, entegre hasta kayıtları, vaka yöneticileri).

2 COP.2.1 Hastalara verilen bakım planlanmalı ve hastanın dosyasına kaydedilmelidir. Hasta bakım süreçleri, en iyi çıktıların elde edilebilmesi için dikkatli bir şekilde planlanmalıdır. Planlama sürecinde ilk değerlendirmeden ve düzenli yeniden değerlendirmelerden elde edilen veriler tedavilerin, işlemlerin, hemşirelik bakımının ve hastanın ihtiyaçlarını karşılamak üzere diğer bakım tiplerinin belirlenmesi ve önceliklendirilmesi için kullanılmalıdır. Hasta ve yakınları bu planlama sürecine dahil edilmelidir. Plan hastanın dosyasına kaydedilmelidir. Bakım planı yatan hasta olarak kabulü takiben 24 saat içerisinde oluşturulmalıdır. Hastanın bakımına katılan klinisyenlerin yeniden değerlendirme bulgularına dayanarak bu plan hastanın gelişen durumunu yansıtacak şekilde güncellenmelidir. Bir hasta için planlanan bakım, bu hastanın belirlenen ihtiyaçlarıyla ilişkili olmalıdır. Bu ihtiyaçlar klinik durumundaki iyileşme veya rutin bir yeniden değerlendirmeden elde edilen yeni bilgiler sonucunda değişebilir (örneğin anormal laboratuar veya radyografi sonuçları) veya hastanın durumunda meydana gelebilecek ani bir değişim sayesinde fark edilebilir (örneğin bilinç kaybı). İhtiyaçlar değiştikçe hastanın bakımına yönelik plan da değişmelidir. COP.2.2 İstem yapma yetkisine sahip kişiler istemleri hasta dosyasında standart bir konuma yazmalıdır. Hasta bakım aktivitelerinden biri de istemlerin yapılmasıdır (örneğin laboratuar tetkikleri, ilaç uygulaması, hemşirelik bakımı ve beslenme terapisi istemleri). Tanısal, cerrahi ve diğer işlemler kalifiye kişiler tarafından order edilmelidir. Söz konusu istemlerin zamanında yerine getirilebilmesi için kolaylıkla erişilebilir olmaları gerekir. İstemlerin ortak bir forma veya standart bir lokasyona kaydedilmesi, bunların uygulanmasını kolaylaştıracaktır. İstemlerin yazılı yapılması çalışanların orderle ilgili özel konuları, istemin ne zaman uygulanacağını ve istemi kimin yerine getireceğini anlamasına yardımcı olacaktır. İstemler, düzenli aralıklarla veya taburculuk anında hastanın dosyasına eklenecek bir istem formu üzerine yazılabilir. COP.2.3 Gerçekleştirilen işlemler hastanın dosyasına kaydedilmelidir. Gerçekleştirilen tanısal ve diğer işlemler ve bunların sonuçları hastanın dosyasına kaydedilmelidir. Bu tür işlemlere örnek olarak endoskopiler, kardiyak kateterizasyon/anjiyografi ve diğer invazif ve non-invazif tanısal ve terapötik işlemler gösterilebilir. COP.2.4 Hastalar ve yakınları, beklenmedik sonuçlar dahil olmak üzere bakım ve tedavilerinin sonuçları konusunda bilgilendirilmelidir. Bakım ve tedavi süreci, sürekli devam eden bir değerlendirme ve yeniden değerlendirme, bakımın planlanması ve uygulanması ve sonuçların/çıktıların değerlendirilmesi döngüsünden oluşmaktadır. Hastalar ve yakınları değerlendirme sürecinin sonuçları ve planlanan bakım ve tedavi konusunda bilgilendirilmeli ve bakımlarıyla ilgili kararlara iştirak etmelidir. Bu bilgi döngüsünün tamamlanabilmesi için hastaların bakım ve tedavilerin sonucu(-ları) konusunda bilgilendirilmeleri gerekmektedir. Bu bilgilendirmeye bakımla ilgili beklenmedik sonuçların açıklanması da dahildir.

3 Yüksek Riskli Hastaların Bakımı ve Yüksek Riskli Hizmetlerin Sunumu COP.3 Yüksek riskli hastaların bakımını ve yüksek riskli hizmetlerin sunumunu yönlendiren politika ve prosedürler olmalıdır. Sağlık kuruluşları farklı sağlık ihtiyaçlarına sahip çok değişik hasta popülasyonlarına hizmet vermektedir. Bazı hastalar yaşları, durumu veya ihtiyaçlarının kritik niteliği nedeniyle yüksek riskli kabul edilmektedir. Çocuklar ve yaşlılar, sıklıkla kendi adlarına konuşamadıklarından, bakım sürecini anlayamadıklarından ve bakımlarıyla ilgili kararlara katılamadıklarından genellikle bu gruba dahil edilmektedir. Benzer bir şekilde korkmuş, kafası karışmış veya komadaki hastalar da bakım ihtiyaçlarının etkili ve hızlı karşılanması gereken durumlarda bakım sürecini anlayamayabilirler. Sağlık kuruluşları aynı zamanda yaşamı tehdit edici bir rahatsızlığı tedavi etmek için gereken karmaşık ekipmanlar (diyaliz hastaları), tedavinin özelliği (kan ve kan ürünlerinin kullanımı), hastanın zarar görme olasılığı (kısıtlama) veya belirli yüksek riskli ilaçların toksik etkileri (örneğin kemoterapi) nedeniyle yüksek riskli olarak kabul edilen bazı hizmetler de sunmaktadır. COP.3.1 Acil hastaların bakımını yönlendiren politika ve prosedürler olmalıdır. COP.3.2 Kurum çapında resüsitasyon hizmetlerinin kullanımını yönlendiren politika ve prosedürler olmalıdır. COP.3.3 Kan ve kan ürünlerinin manipülasyonunu, kullanımını ve uygulanmasını yönlendiren politika ve prosedürler olmalıdır. COP.3.4 Yaşam desteği alan veya komadaki hastaların bakımını yönlendiren politika ve prosedürler olmalıdır. (Ayrıca bkz. PFR.1.5) COP.3.5 Bulaşıcı hastalığı olan ve immünosüprese hastaların bakımını yönlendiren politika ve prosedürler olmalıdır. COP.3.6 Diyaliz alan hastaların bakımını yönlendiren politika ve prosedürler olmalıdır. COP.3.7 Kısıtlama kullanımını ve kısıtlanmış hastaların bakımını yönlendiren politika ve prosedürler olmalıdır. COP.3.8 Yaşlı hastaların, engelli kişilerin, çocukların ve istismar riski taşıyan popülasyonların bakımını yönlendiren politika ve prosedürler olmalıdır. COP.3.9 Kemoterapi veya yüksek riskli başka ilaçlar alan hastaların bakımını yönlendiren politika ve prosedürler olmalıdır. Diyet ve Beslenme Terapisi COP.4 Hastanın beslenme durumuna uygun ve klinik bakımıyla uyumlu değişik yiyecek seçenekleri düzenli olarak sağlanabilmelidir. Uygun diyet ve beslenme hastaların sağlığı ve iyileşme süreci için önemlidir. Hastanın yaşına, kültürüne ve yemek tercihlerine ve planlanan bakıma uygun bir diyet düzenli olarak sağlanmalıdır. Hasta diyetin planlanma ve seçim aşamalarına katkıda bulunmalı ve hastanın yakınları uygun olduğu ölçüde kültürel, dini ve diğer gelenek ve uygulamalara uygun gıdaların sağlanmasına iştirak etmelidir. Hastanın değerlendirilen

4 ihtiyaçları ve bakım planı doğrultusunda hastanın hekimi veya başka bir kalifiye bakım sağlayıcı hasta için uygun diyeti ve diğer besin maddelerini order etmelidir. COP.4.1 Yemeklerin hazırlanması, manipülasyonu, depolanması ve dağıtımı güvenli olmalı ve yasalar, yönetmelikler ve güncel oturmuş uygulamalarla uyumlu olmalıdır. COP.5 Beslenme riski altındaki hastalara beslenme terapisi verilmelidir. Hastalar ilk değerlendirme sırasında taranarak beslenme yönünden risk altında olanlar belirlenmelidir. Bu hastalar ek değerlendirme için bir beslenme uzmanına yönlendirilmelidir. Hastanın beslenme yönünden risk altında olduğu belirlendiğinde bir beslenme terapisi planı oluşturulmalıdır. Hastanın gelişimi takip edilmeli ve dosyasına kaydedilmelidir. Hekimler, hemşireler, diyet hizmetleri ve uygun olduğu ölçüde hastanın yakınları beslenme terapisinin planlanması ve uygulanması konusunda işbirliği yapmalıdır. Ağrı Yönetimi COP.6 Hastalar etkili ağrı yönetimi konusunda desteklenmelidir. Ağrı hastaların yaygın olarak yaşadıkları bir deneyimdir; giderilmeyen ağrının olumsuz fiziksel ve psikolojik etkileri olabilmektedir. Hastanın ağrısının uygun şekilde değerlendirmesi ve yönetilmesi yönündeki hakkına saygı gösterilmeli ve desteklenmelidir. Sağlanan hizmet kapsamına göre kuruluş ağrıyı uygun bir şekilde değerlendirmek ve yönetmek için, aşağıdaki hususları da kapsayan bir süreç geliştirmiş olmalıdır: a) İlk değerlendirme ve yeniden değerlendirme sırasında ağrısı olan hastaların belirlenmesi; b) Kılavuzlar veya protokoller doğrultusunda ağrının yönetilmesi; c) Hastaların ve yakınlarının, kişisel, kültürel ve dini inançları çerçevesinde ağrı ve semptom yönetimi konusunda bilgilendirilmesi ve d) Sağlık çalışanlarının ağrı değerlendirmesi ve yönetimi konusunda eğitilmesi. Yaşam Sonu Bakım COP.7 Kuruluş yaşam sonu bakım konusunu ele almalıdır. Yaşamlarının sonuna yaklaşmakta olan hastaların ve yakınlarının özel ihtiyaçlarına odaklanmış bakım sağlanması gerekmektedir. Yaşam sonu dönemde olan hastalar, hastalık süreciyle veya küratif tedavilerle ilişkili semptomlar yaşayabilirler veya ölüm ve yaşam sonuyla ilgili psikososyal, dini ve kültürel konularla baş etme konusunda yardıma ihtiyaç duyabilirler. Aileler ve bakıcıların terminal dönemdeki bir aile üyesine verdikleri bakım sırasında bir molaya ihtiyaç duyabilir veya yas ve kayıplarıyla baş etme konusunda desteğe ihtiyaçları olabilir. Semptomların değerlendirilmesini ve uygun bir şekilde yönetilmesini sağlamalı; Terminal dönemdeki hastaların haysiyetleri korunarak ve saygılı bir şekilde tedavi edilmelerini sağlamalı; Hastaları semptomların saptanması için gerekli olan sıklıkla değerlendirmeli; Semptomları yönetmek için koruyucu/önleyici ve terapötik yaklaşımlar planlamalı; ve Hastaları ve çalışanları semptomların yönetimi konusunda eğitmeli.

5 COP.7.1 Ölmekte olan hastaların bakımı optimum seviyede konfor sağlamalı ve hastaların haysiyetini korumalıdır. Kuruluş acı çeken veya ölmekte olan hastalara aşağıda tarif edildiği şekilde uygun bakım sağlamalıdır: Ağrıyı ve birincil veya ikincil semptomları yönetmek için girişimlerde bulunulmalı; Semptomlar ve komplikasyonlar mümkün olduğu ölçüde önlenmeli; Hasta ve yakınlarının ölüm ve yasla ilgili psikososyal, duygusal ve dini ihtiyaçlarına yönelik girişimlerde bulunmalı; Hastanın ve yakınlarının dini ve kültürel endişelerine yönelik girişimlerde bulunmalı; ve Hasta ve yakınlarını bakım kararlarına katılmalarını sağlamalı. KAYNAKLAR: Hazırlayan: Zuhal Çakır Acıbadem Maslak Hastanesi Eğitim ve Gelişim Hemşiresi Hazırlanma Tarihi:

6