İZNİK GÖLÜ SU KALİTESİNİN FİTOPLANKTON GRUPLARINA GÖRE BELİRLENMESİ

Transkript

1 İZNİK GÖLÜ SU KALİTESİNİN FİTOPLANKTON GRUPLARINA GÖRE BELİRLENMESİ Ayça Oğuz, Reyhan Akçaalan & Meriç Albay İstanbul Üniversitesi, Su Ürünleri Fakültesi, Ordu Cd., No: 200, Laleli-Fatih, İSTANBUL

2 Suların izlenmesinde mevcut durumun belirlenmesi amacıyla 2 yöntem kullanılmaktadır.

3 Neden Fitoplankton? Besin zincirinde birincil üretimden sorumlu Geniş coğrafik dağılım gösterir Göl ekosisteminin yapısında meydana gelen en güçlü ve en hızlı değişimler fitoplanktonda görülür Bu yüzden fitoplankton çevre kirliliğinin ve ötrofikasyonunun göstericisi olarak kabul edilirler.

4 Marmara Bölgesinin güney doğusunda, Bursa ili sınırları içerisinde yer alır İznik Gölü Maksimum derinliği 80 m Tektonik kökenli Yüzey alanı : 313 km 2 Marmaranın en derin,türkiyenin 5. büyük gölü Kullanım amacı Sulama/Rekrasyon/Balıkçılık Sorunları: Çevrede ekonomik faaliyetlerin başında tarım gelmektedir. Tarımda kullanılan ilaç ve gubrelerin yağmur ve kar suları ile topraktan sızarak ve dereler ile göle ulaşmakta ve uzun süre bozulmadan kalarak ekolojik dengenin bozulmasına neden olabilmektedir. Göl çevresinde bulunan zeytin, meyve ve sebze bahçeleri ve üzüm bağları için gölden su çekilmekte ve özellikle yaz aylarında göl seviyesi düşmektedir. Bunun dışında endüstride kullanılmak üzere de gölden su çekilmektedir.

5 Ġznik Gölü Gereç-Yöntem 100 ml lik hacimlerde cam şişelere alınan örnekler fitoplankton kompozisyonunu belirlemek amacıyla lugol ile fikse edilmiştir. Fitoplankton sayımı, Zeiss marka inverted mikroskop ve Axiovision Rel4.7 görüntüleme sistemi kullanılarak Utermöhl (1958) yöntemine göre gerçekleştirilmiştir. Ayrıca soğuk koşullarda laboratuvara getirilen su örneklerinde spektrofotometre kullanılarak klorofil-a analizleri ile Orto-fosfat, Toplam fosfor, Nitrat, Nitrit, Silika analizleri APHA, AWWA (1989) a göre yapılmıştır Amaç: İznik Gölü nde seçilen 4 istasyonda Ocak Aralık 2014 tarihleri arasında AB Su Çerçeve Direktifi kapsamında belirtilen örnekleme yöntemleri ile gölün fitoplankton kompozisyonunu ve yine direktifin değerlendirme kriterlerine göre gölün fitoplankton parametresi açısından su kalite durumunun ortaya konması amaçlanmıştır.

6 Min Ort Max Sıcaklık ( 0 C) Çöz. Oks. (mg/l) 8,37 17,74 29,71 7,45 9,36 11,91 ph 8,10 9,20 10,37 PO4 (mg/l) TP (mg/l) Min Ort Max 0,84 11,09 34,14 8,43 30,20 96,75 Ġletkenlik (ms/cm) 679,49 864, ,75 Si02 (mg/l) 0,06 1,18 2,33 TDS (mg/l) Secchi Disk (m) 622,48 652,56 694,00 1,15 4,58 10,37 N02+N03 (mg/l) kl-a (mg/l) 34,45 155,42 474,61 0,22 7,13 30,86

7 org/l org/l Toplam fitoplankton (2013) Oca.13 Şub.13 Mar.13 Nis.13 May.13 Haz.13 Tem.13 Ağu.13 Eyl.13 Eki.13 Kas.13 1.ist 2.ist 4.ist 5.ist Toplam fitoplankton (2014) Oca.14 Şub.14 Mar.14 Nis.14 May.14 Haz.14 Tem.14 Ağu.14 Eyl.14 Eki.14 Kas.14 Ara.14 1.ist 2.ist 4.ist 5.ist

8 org/l org/l Fitoplankton Grup Dağılımı (2013) Oca.13 Şub.13 Mar.13 Nis.13 May.13 Haz.13 Tem.13 Ağu.13 Eyl.13 Eki.13 Kas.13 Charophyta Chlorophyta Cryptophyta Cyanophyta Dinophyta Ochrophyta Fitoplankton Grup Dağılımı (2014) Oca.14 Şub.14 Mar.14 Nis.14 May.14 Haz.14 Tem.14 Ağu.14 Eyl.14 Eki.14 Kas.14 Ara.14 Charophyta Chlorophyta Cryptophyta Cyanophyta Dinophyta Ochrophyta

9 Planktothrix rubescens 13% Chrysosporum ovalisporum 22% Plagioselmis nannoplanctica 23% Fragilaria capucina 19% Mougeotia sp. 23% Chrysosporum ovalisporum Fragilaria capucina Mougeotia sp. Plagioselmis nannoplanctica Planktothrix rubescens Chrysosporum ovalisporum Fragilaria capucina Mougeotia sp. Plagioselmis nannoplanctica Planktothrix rubescens

10 Ġznik Gölü Fitoplanktonunun Fonksiyonel Gruplarına Göre Değerlendirilmesi; Reynolds (2002). KOD TÜR BULUNDUĞU ORTAM ÖZELLĠK X2 Plagioselmis nannoplanctica Meso-ötrofik göllerde P Fragilaria capucina Ötrofik epilimniyon T Mougeotia sp. Derin iyi karışan epilimniyon Mesoötrofik göllerin en küçük nannoplankton üyeleridir Alçak enlemlerdeki göllerde veya ılıman göllerin yaz dönemi periyodunda buluna topluluklar Karışım tabakalarında bulunan filamentli algler H1 Chrysosporum ovalisporum Azotu fikse edebilen Nostoccalean türleri Yaz tabakalaşması başında oluşan topluluklar R Planktothrix rubescens Meso-ötrofik metalimniyon Genellikle tabakalaşma meydana gelen göllerin mesotrofik metalimniyonunda bulunan topluluklar

11 Ġznik Gölü Fitoplanktonunun Fonksiyonel Gruplarına Göre Değerlendirilmesi; Reynolds (2002). KOD TÜR BULUNDUĞU ORTAM ÖZELLĠK X2 Plagioselmis nannoplanctica Meso-ötrofik göllerde Mesoötrofik göllerin en küçük nannoplankton üyeleridir P Fragilaria capucina Ötrofik epilimniyon Alçak enlemlerdeki göllerde veya ılıman göllerde bulunur.

12 mg/l org/l Ġznik Gölü Fitoplanktonunun Fonksiyonel Gruplarına Göre Değerlendirilmesi; Reynolds (2002). KOD TÜR BULUNDUĞU ORTAM ÖZELLĠK T Mougeotia sp. Derin iyi karışan epilimniyon Karışım tabakalarında bulunan filamentli algler TOPLAM FOSFOR Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık

13 Ġznik Gölü Fitoplanktonunun Fonksiyonel Gruplarına Göre Değerlendirilmesi; Reynolds (2002). KOD TÜR BULUNDUĞU ORTAM ÖZELLĠK H1 Chrysosporum ovalisporum Azotu fikse edebilen Nostoccalean türleri Yaz tabakalaşması başında oluşan topluluklar R Planktothrix rubescens Meso-ötrofik metalimniyon Genellikle tabakalaşma meydana gelen göllerin mesotrofik metalimniyonunda bulunan topluluklar

14 Ġznik Gölü Ortalama Değerleri Seki Diski Derinligi (m) 4.58 Kl-a (μg/l) 7.13 TP (μg/l) TN (μg/l) 1880 YÜZEYSEL SU KALĠTESĠ YÖNETĠMĠ YÖNETMELĠĞĠ Göl, Gölet ve Baraj Göllerinde Trofik Sınıflandırma Sistemi Sınır Değerleri Trofik düzey Toplam P (μg/l) Toplam N (μg/l) Klorofil a (μg/l) Seki Disk Derinliği (m) Oligotrofik <3.5 >4 Mezotrofik 10>TP >TN Ötrofik 30>TP >TN Hipertrofik >100 >1200 >25.0 <1

15 CARLSON TROFĠK ĠNDEKSĠNE GÖRE; TSI(SD) = ln(sd) TSI(CHL) = 9.81 ln(chl) TSI(TP) = ln(tp) TDI Trofik seviye Nitelik Su Kaynagi Balikcilik ve Rekreasyon Mezotrofi Su kısmen berrak; yaz döneminde hipolimnetik anoksiya artışı ihtimali Demir, Mangan,tat ve koku problemleri Hamsu kullanımlariçin filtrasyon ihtiyacı Hipolimnetik anoksiya sonucunda salmonid mortalitesinde artış OECD TROFĠK DURUM ĠNDEKSĠ NE GÖRE TP(mg/L) Kl-a (mg/l) SD (m) Ġznik Gölü OECD (10-35) (2.5-8) (6-3) Mezotrofik Mezotrofik Mezotrofik

16 SONUÇ OLARAK; İZNİK GÖLÜ; YÜZEYSEL SU KALĠTESĠ YÖNETĠMĠ YÖNETMELĠĞĠ Mezotrofik CARLSON TROFĠK ĠNDEKSĠ; Mezotrofik OECD TROFĠK DURUM ĠNDEKSĠ FONKSĠYONEL GRUPLARA GÖRE Mezotrofik Mezotrofik Fonksiyonel Gruplarına Göre Değerlendirildiğinde; İznik Gölü nün barındırdığı fonksiyonel grupların gölü karakterize ettiği sonucuna varılmış.

17 DiNLEDiGiNiZ icin TESEKKURLER