1. Bir devletin, diğer devletlerle ilişkilerinde göz önünde bulundurduğu ilkeler, o devletin dış politikasını belirler.

Transkript

1 ÜNİTE: TÜRK ORDUSU VE MİLLİ SAVUNMA, TÜRKİYE CUMHURİYETİ NİN DIŞ SİYASETİ, ATATÜRK ÜN SON GÜNLERİ VE ÖLÜMÜ KONU: Türk Ordusu ve Milli Savunma, Türkiye Cumhuriyeti nin Dış Siyaseti, Atatürk ün Son Günleri ve Ölümü ÖRNEK SORULAR VE ÇÖZÜMLERİ 1. Bir devletin, diğer devletlerle ilişkilerinde göz önünde bulundurduğu ilkeler, o devletin dış politikasını belirler. Çözüm: Buna göre aşağıdakilerden hangisi Atatürkçü düşüncede, milli dış politikanın başlıca öğelerinden biri değildir? A) Bağımsızlığımızı herşeyin üstünde tutmak B) Herşeyden önce milli gücümüze dayanmak C) Milli sınırlarımız içinde kalmak D) Dünyadaki gelişmeleri dikkate almamak Atatürkçü düşüncede milli dış politikanın başlıca öğelerini, şu şekilde sıralayabiliriz: - Bağımsızlığımızı her şeyin üstünde tutmak - Her şeyden önce milli gücümüze dayanmak - Milli sınırlar içinde kalmak - Gerçekleştiremeyeceğimiz emeller peşinde koşmamak - Milletler arası ilişkilerde, eşitliğe dayanan karşılıklı dostluklar ve ittifaklar kurmak - Milli politikayı yürütürken her zaman iç teşkilatı ve kamuoyunu dikkate almak - Diğer devletlerin dış politikalarından ve yönetim sistemlerinden etkilenmemek - Dünyadaki gelişmeleri göz önünde tutmak. Dolayısıyla dünyadaki gelişmeleri dikkate almamak söz konusu olamaz. Doğru seçenek D dir. 2. Aşağıdakilerden hangisi Lozan Barış Görüşmeleri nde çözümlenemeyen sorunlardan biridir? Çözüm: A) Kapitülasyonlar B) Savaş tazminatı C) Musul Sorunu D) Türk-Yunan sınırının Lozan Barış Görüşmelerinde, Kapitülasyonlar, savaş tazminatı konusu ve Türk-Yunan sınırının çizilmesine ilişkin sorunlar müzakereler sonucu çözümlenmiştir. Ancak, Musul Sorunu Lozan görüşmelerinde çözümlenemeyen konulardan biridir. Lozan Barış Antlaşması na göre, Musul Sorunu Türkiye ile İngiltere arasında yapılacak görüşmelerle çözüme kavuşturulacaktı. Türkiye ile İngiltere arasındaki görüşmeler, 1924 yılında başladı. İngiltere Musul un Irak a ait olduğunu savundu. Çünkü o sıralarda Irak, İngiltere nin sömürgesi durumundaydı. İngiltere bölgedeki çıkarlarını düşünerek özellikle zengin petrol yataklarını elden bırakmamak için çaba harcadı. Karşılıklı görüşmelerden bir sonuç alınamadı. Konu, İngilizler tarafından Milletler Cemiyeti ne götürüldü. İngilizler, Şeyh Sait Ayaklanması nın çıkmasında etkili olarak Türkiye-Irak sınırında karışıklıklar çıkardılar. Böylece, Musul konusunda çıkabilecek bir savaşta Türkiye yi güçsüz bırakmayı amaçladılar. Gerek, Milletler Cemiyeti'nde gerekse daha sonra Lahey Adalet Divanında alınan kararları Türk hükümeti kabul etmedi. Daha sonra İngiltere ile yapılan ikili görüşmeler sonucu (5 Haziran 1926) Ankara da yapılan bir antlaşma ile Türkiye-Irak sınırı çizildi. Buna göre, Musul Irak a ait olacak, Irak da elde ettiği petrol gelirinin %10 unu 25 yıllık bir süre için Türkiye ye verecekti. Doğru seçenek C dir. T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK 37

2 3. Lozan Antlaşması nda Boğazların yönetimi Türkiye nin başkanlığında uluslararası bir komisyona bırakılmıştı. Ayrıca Türkiye Boğazları silahlandıramayacaktı. Çözüm: Bu durum aşağıdakilerden hangisiyle ortadan kalkmıştır? A) Lozan Konferansı yla B) Ankara Antlaşması yla C) Montrö Sözleşmesi yle D) Paris Konferansı yla Lozan Antlaşması nda Boğazların yönetimi Türkiye'nin başkanlığında uluslararası bir komisyona bırakılmıştı. Ayrıca Türkiye Boğazları silahlandırmayacaktı. Boğazların güvenliğinden Milletler Cemiyeti sorumlu olacaktı. Türkiye egemenlik haklarına aykırı olan bu durumu ilgili devletlerin silahlarını azaltmaları şartıyla kabul etmişti lu yıllarda Almanya ve İtalya saldırgan bir politika izlemeye başladı. Buna bağlı olarak Avrupa ülkeleri hızla silahlanmaya başladı. Bu gelişmeler üzerine Türkiye, Boğazların güvenliği konusunu gündeme getirerek Lozan Konferansı na katılan ülkelere çağrıda bulundu. Bu istek olumlu karşılanarak İsviçre nin Montrö kentinde bir konferans toplandı ve Montrö Sözleşmesi imzalandı. Bu sözleşmeye göre, Boğazlar komisyonu kaldırılacak, komisyonun bütün yetkileri Türkiye ye devredilecek, ayrıca Türkiye Boğazları silahlandırabilecekti. Montrö Sözleşmesi ile Lozan Barış Antlaşması nda Türkiye nin tam bağımsızlık ve egemenlik haklarını sınırlayan şartlar kaldırılmış oldu. Doğru seçenek C dir. 4. Aşağıdaki Balkan devletlerinden hangisi Balkan Antant ına katılmamıştır? Çözüm: A) Bulgaristan B) Yunanistan C) Romanya D) Yugoslavya 1930 lu yıllardan itibaren yayılması bir politika izleyen İtalya ve Almanya Balkanları da tehdit etmeye başladı. Bunun üzerine önce Türkiye ile Yunanistan arasında yakınlaşma başladı. Bulgaristan ın saldırgan tutumundan endişelenen Romanya ve Yugoslavya da bu yakınlaşmaya katıldı. 9 Şubat 1934 te Türkiye, Yunanistan, Romanya Yugoslavya arasında Balkan Antantı imzalandı. Böylece Türkiye Batı sınırının güvenliğini garanti altına almış oldu. Bulgaristan ise, bu antanta katılmamıştır. Bunun sebebi Bulgaristan ın II. Balkan Savaşı nda kaybettiği toprakları geri alma düşüncesinde olmasıdır. Doğru seçenek A dır. 5. II. Dünya Savaşı öncesinde Türkiye, Doğu ve Güneydoğu sınırlarını aşağıdaki antlaşmalardan hangisiyle güvence altına almıştır? A) Ankara Antlaşması yla B) Sâdâbat Paktı yla C) Balkan Antantı yla D) Montrö Sözleşmesi yle 38 T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK

3 Çözüm: İtalya 1935 te Habeşistan ı işgal etti. Akdeniz de saldırgan bir politika izlemeye başladı. Bu durum Ortadoğu nun güvenliğini bozmaya başladı. Bunun üzerine Türkiye, İran, Irak ve Afganistan 8 Temmuz 1937 de Sâdâbat Paktı nı imzaladılar. Antlaşmaya göre, taraflar birbirlerinin sınırlarına saygı göstermeyi, iç işlerine karışmamayı, ortak çıkarlar konusunda birbirlerine danışmayı kabul ettiler. Bu antlaşma ile Türkiye, Doğu ve Güneydoğu sınırlarını güvence altına almıştır. Doğru seçenek B dir. 6. Atatürk ün Kırk asırlık Türk yurdu yabancı elinde kalamaz. dediği ve ancak onun ölümünden sonra anayurda katılan ilimiz aşağıdakilerden hangisidir? A) Mersin B) Adana C) Hatay D) Kars Çözüm: 1921 de Ankara Antlaşması ile Hatay özerk bir yönetime kavuşmuş ancak, Fransız mandasında kalmıştı. Lozan Barış Antlaşması nda da Hatay ın bu özelliğinin devam etmesine karar verilmişti. Atatürk Misak-ı Milli sınırları içinde yer alan Hatay la yakından ilgileniyordu. Hatay için Kırk asırlık Türk yurdu yabancı elinde kalamaz. diyordu. Fransa 1936 yılında, Suriye üzerindeki manda yönetimine son verdi. Bunun üzerine Türkiye, Milletler Cemiyeti ne Hatay ın geleceğine Hataylıların karar vermesiyle ilgili önerge verdi. Bu önerinin kabul edilmesi üzerine yapılan halk oylaması sonucunda 2 Eylül 1938 de bağımsız Hatay Türk Cumhuriyeti kuruldu. Nihayet, 29 Haziran 1939 da Hatay Meclisi Türkiye ye katılma kararı aldı. Hatay ın Türkiye ye katılmasıyla Misak-ı Milli de tespit edilen bir hedefe daha ulaşılmış oldu. 7. Jeopolitik; coğrafi ekonomik, soysal, siyasi ve stratejik faktörlerin bir devletin dış politikasına etkisinin incelenmesidir. Çözüm: Buna göre aşağıdakilerden hangisi Türkiye nin jeopolitik önemini artıran nedenlerden biri değildir? A) Asya ve Avrupa arasında bir köprü durumunda olması B) Dünya nın petrol kaynakları kabul edilen Ortadoğu ya yakın olması C) İşsizlik oranının yüksek olması D) Yeraltı ve yerüstü kaynaklarının zenginliği Türkiye nin jeopolitik önemini artıran nedenlerin başlıcaları şunlardır: - Stratejik bakımdan dünyanın kritik bir bölgesinde bulunması, - Asya ve Avrupa arasında bir köprü durumundu olması - Karadeniz ve Akdeniz arasındaki su yollarına egemen olması - Dünyanın petrol kaynakları kabul edilen Ortadoğu ya yakın olması - Yeraltı ve yerüstü kaynaklarının zenginliği, - Dünya güç dengesini etkileyen bir noktada bulunmasıdır. Ancak ülkemizdeki işsizlik oranının yüksek olması jeopolitik önemini artıran nedenlerden biri değildir. Dolayısıyla doğru seçenek C dir. T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK 39

4 8. Türkiye nin jeopolitik yapısının son derece önemli olmasının olumsuz sonucu aşağıdakilerden hangisidir? Çözüm: A) Türkiye ye yönelik tehditleri artırması B) Ticaretin canlı olmasını sağlaması C) Uluslararası ilişkilerde etkin rol üstlenilmesi D) Bulunduğu bölgede söz sahibi olması Türkiye nin jeopolitik yapısının son derece önemli olması, Türkiye ye yönelik tehditleri artırmaktadır. Bugün Türkiye yi güçlü görmek istemeyen ülkelerin sayısı artmıştır. Bunlar, günden güne güçlenen Türkiye nin ileride kendileri için bir tehlike olacağını düşünmektedirler. Türkiye nin jeopolitik öneminden kaynaklanan gücünü azaltmak ve kendi topraklarını genişletmek için devletimizi bölmek ve zayıflatmak doğrultusunda sürekli çaba harcamaktadırlar. Bu nedenle Türk gençliğine düşen görev, her türlü tehlikeye karşı yurdumuzu, bağımsızlığımızı ve Cumhuriyetimizi korumaktır. Doğru seçenek A dır. 40 T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK

5 1. Montrö Boğazlar Sözleşmesi nin aşağıdaki hükümlerden hangisi Türkiye lehine bir gelişme olduğu söylenemez? A) Boğazlar Komisyonu nun kaldırılması B) Boğazların iki yanında asker bulundurulması C) Yabancı ticaret gemilerinin Boğazlardan serbestçe geçebilmesi D) Türkiye nin savaş tehlikesi karşısında Boğazları istediği gibi açıp kapayabilmesi 6. Mustafa Kemal in aşağıdaki sözlerinden hangisi Türkiye Cumhuriyeti Devleti nin uluslararası ilişkilerde barışçı bir politika izleyeceğini gösterir? A) Ne mutlu Türküm diyene. B) Yurtta sulh cihanda sulh. C) Bağımsızlık benim karakterimdir. D) Türk çocuğu atalarını tanıdıkça daha büyük işler yapmak için kendinde kuvvet bulacaktır. 2. Aşağıdakilerden hangisinde Boğazların statüsü ile ilgili bir karar yer almamıştır? A) Lozan Barış Antlaşması B) Sevr Antlaşması C) Wilson İlkeleri D) Ankara Antlaşması da çözümlenen Hatay Sorunu Türk Devleti dışında hangi iki devleti de ilgilendirmiştir? A) Rusya-Fransa B) Suriye-İngiltere C) Suriye-Fransa D) Irak-İngiltere yılında Türkiye, Boğazların güvenliğinin tehlikede olduğunu ileri sürerek Milletler Cemiyeti ne başvurmuştur. Aşağıdaki gelişmelerden hangisi, Türkiye nin bu konuda haklılığını ortaya çıkarmıştır? A) II. Dünya Savaşı nın çıkması B) İtalya nın Habeşistan ı işgal etmesi C) Amerika nın Wilson İlkeleri ni ilân etmesi D) İtalya ve Almanya da faşist partilerin iktidara gelmesi 8. Türkiye, Hatay sorununu, aşağıdaki gelişmelerden hangisinin sonucunda gündeme getirmiştir? A) İngiltere nin Irak a egemenlik tanımasının B) II. Dünya Savaşı nın çıkmasının C) Türkiye nin Milletler Cemiyeti ne üye olmasının D) Fransa nın Suriye üzerindeki manda yönetimine son vermesinin 4. En son çizilen sınırımız aşağıdakilerden hangisidir? A) Irak B) İran C) Suriye D) Yunanistan 5. Türkiye Büyük Millet Meclisi uluslararası alanda hukuksal olarak ilk defa hangi ülke tarafından tanınmıştır? A) Ermenistan B) Fransa C) Sovyet Rusya D) İngiltere 9. Aşağıdakilerden hangisi Atatürk ün Türkiye nin dış sorunlarını çözmek için izlediği politikalardan biri değildir? A) Yayılmacı siyaset izleme B) Sorunları barış yoluyla çözümleme C) İkili ilişkilerde bağımsızlığa saygı duyma D) Dış saldırılara karşı önlem alma T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK 41

6 10. Aşağıdakilerden hangisi Sâdâbat Paktı nı imzalayan ülkelerden biri değildir? A) Afganistan B) Irak C) Suriye D) İran 15. Aşağıdaki olaylardan hangisi diğerlerinden daha önce gerçekleşmiştir? A) Balkan Antantı B) Sâdâbat Paktı C) Montrö Sözleşmesi D) Hatay ın Türkiye ye katılması 11. Bugünkü Irak sınırımız aşağıdaki antlaşmalardan hangisiyle çizilmiştir? A) Montrö Sözleşmesi yle B) 1926 Ankara Antlaşması'yla C) Lozan Barış Konferansı yla D) Gümrü Antlaşması yla 12. Aşağıdakilerden hangisiyle Türkiye nin dünya barışına katkıda bulunduğu söylenemez? 16. Türkiye aşağıdaki antlaşmalardan hangisiyle batı sınırının güvenliğini sağlamayı amaçlamıştır? A) Montrö Sözleşmesi B) Balkan Antantı C) Sâdâbat Paktı D) Ankara Antlaşması A) Balkan Antant ının yapılmasına öncülük etmesi B) Sâdâbat Paktı na önayak olması C) Milletler Cemiyeti ne üye olması D) Aşar vergisinin kaldırılması 17. Hatay ın Türkiye ye katılması konusunda en fazla güçlük çıkaran Avrupa Devleti aşağıdakilerden hangisidir? 13. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye nin II. Dünya Savaşı öncesi aldığı önlemlerden biridir? A) İngiltere B) Rusya C) Fransa D) İtalya A) Montrö Sözleşmesi nin imzalanması B) Musul Sorunu nun çözülmesi C) Çok partili hayata geçilmesi D) Hukuk alanında inkılâplar yapılması 14. Aşağıdaki gelişmelerden hangisi Atatürk ün ölümünden sonra gerçekleşmiştir? A) Türkiye-Irak sınırının çizilmesi B) Hatay ın Türkiye ye katılması C) Montrö Sözleşmesi nin yapılması D) Lozan Barış Antlaşması nın imzalanması Temmuz 1937 de Türkiye nin doğu komşuları ile iyi ilişkiler kurmak amacıyla İran, Irak ve Afganistan la imzaladığı antlaşma aşağıdakilerden hangisidir? A) Balkan Antantı B) Sâdâbat Paktı C) Montrö Sözleşmesi D) Ankara Antlaşması 42 T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK

7 19. Şeyh Sait Ayaklanması aşağıdaki konulardan hangisi üzerinde olumsuz etki yapmıştır? A) Boğazlar Sorunu B) Hatay Sorunu C) Yabancı okullar sorunu D) Musul Sorunu 20. I. Balkan Antantı II. Sâdâbat Paktı III. Montrö Boğazlar Sözleşmesi IV. Hatay ın Türkiye ye katılması Yukarıda verilen olayların kronolojik sıralaması aşağıdakilerden hangisidir? A) I-II-III-IV B) II-I-IV-III C) I-III-II-IV D) III-II-IV-I lu yıllarda İtalya ve Almanya nın saldırgan politikaları yeni bir dünya savaşı tehlikesini ortaya çıkarmıştır. Türkiye nin aşağıdaki çalışmalarından hangisi bu duruma hazırlık niteliği taşımaktadır? A) Kalkınma planları hazırlanması B) Komşu ülkelerle saldırmazlık anlaşmaları imzalaması C) Toplumsal alanda inkılâplar yapılması D) Musul un Irak a bırakılması 24. Aşağıdaki gelişmelerden hangisinin Atatürk ün, Yurtta barış, dünyada barış düşüncesinin sonucunda ortaya çıktığı savunulamaz? A) Türkiye nin Milletler Cemiyeti ne girmesi B) Balkan Antantı nın kurulması C) Sâdâbat Paktı nın kurulması D) II. Dünya Savaşı nın çıkması 21. Türkiye Cumhuriyeti hükümetleri yılları arasında Balkan Antantı na ve Sâdâbat Paktı na öncülük etmiştir, Aşağıdakilerden hangisi bu girişimin amaçlarından biridir? A) Sovyet Rusya yı kıskaç altına almak B) Sınırların güvenliğini sağlamak C) Komşu ülkelerle olan problemleri çözmek D) Almanya nın güçlenmesine katkıda bulunmak 22. Türkiye Cumhuriyeti Devleti 1932 de Milletler Cemiyeti ne, 1934 te Balkan Antantı na, 1937 de Sâdâbat Paktı na üye olmuştur. 25. Boğazlar Komisyonu kaldırılarak bütün yetkiler Türk Devleti ne verildi. Türkiye nin Boğazlar ve çevresinde istediği kadar asker bulundurması kabul edildi. Yabancı gemilerin Boğazlardan geçişi kurallara bağlandı. Yukarıdaki kararlar aşağıdakilerden hangisine aittir? A) Lozan Barış Antlaşması na B) Ankara Antlaşması na C) Montrö Sözleşmesi ne D) Sevr Antlaşması na Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir? A) Türkiye nin dış ülkeler arasında itibarı artmıştır. B) Türkiye de iç güvenlikle ilgili sorunlar vardır. C) Türkiye dış güvenliğini sağlamada çok zorlanmıştır. D) Türkiye de rejim sorunu yaşanmaktadır. T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK 43

8 1. Aşağıdakilerden hangisi diğerlerinden önce gerçekleşmiştir? A) Montrö Boğazlar Sözleşmesi B) Musul Sorunu nun çözümlenmesi C) Hatay Sorunu nun çözümlenmesi D) Sâdâbat Paktı nın imzalanması 5. Boğazlardaki Türk Devleti nin egemenlik hakkını sınırlayan hükümler aşağıdaki antlaşmalardan hangisiyle kaldırılmıştır? A) Ankara Antlaşması yla B) Lozan Antlaşması yla C) Montrö Sözleşmesi yle D) Balkan Antantı yla 2. Balkan Antantı aşağıdaki devletlerden hangilerinin işgalci ve tehditkâr tavırlarına karşı bir önlem olarak oluşturulmuştur? A) Almanya-İtalya B) Fransa-İngiltere C) Yunanistan-Bulgaristan D) Fransa-İtalya 6. Türkiye Cumhuriyeti Devleti II. Dünya Savaşı öncesi olası bir saldırıya karşı sınırlarını güvenceye almak için bazı bölge ülkeleriyle antlaşmalar yaptı. Aşağıdakilerden hangisi bu antlaşmalardandır? A) Balkan Antantı Sadabat Paktı B) Lozan Antlaşması Sevr Antlaşması C) Ankara Antlaşması Londra Konferansı D) Montrö Sözleşmesi Berlin Antlaşması 3. Yeni Türk Devleti nin kurulmasında günümüze kadar gelen Türk dış politikasının temel prensibi belirlenirken, tüm dünyanın barış ortamında yaşaması gerektiğine inanılmıştır. Buna göre aşağıdaki gelişmelerden hangisi yukarıdaki bilgiyi destekler niteliktedir? A) Milli Savunma Bakanlığı nın kurulması B) Balkan Antantı nın imzalanması C) Sadabat Paktı nın imzalanması D) Millet Cemiyeti ne üye olunması 7. I. Romanya II. Almanya III. Rusya IV. Fransa V. İtalya Yukarıdaki devletlerden hangilerinin saldırgan ve tehditkar tavırları Balkan Antantı ve Sadabat Paktı nın kurulmasına neden olmuştur? A) I ve II B) II ve III C) III ve IV D) II ve V 4. Aşağıdakilerden hangisi Cumhuriyet in ilk yıllarında M. Kemal in uyguladığı dış politikanın temel ilkelerinden biri olamaz? A) Bağımsızlığımızın her şeyin üstünde tutulması B) Milli mücadele yıllarında destek veren ülkelere bazı kapitülasyonların verilmesi C) Dünyadaki gelişmelerin göz önünde tutulması D) Milli sınırlarımız içinde kalınması 8. Ortadoğu da barış ve güvenliği sağlamak amacıyla 1937 de Türkiye, İran, Irak ve Afganistan arasında imzalanan antlaşma aşağıdakilerden hangisidir? A) Sâdâbat Paktı B) Balkan Antantı C) Montrö Sözleşmesi D) Ankara Antlaşması 44 T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK

9 9. Aşağıdakilerden hangisi yeni Türk Devleti nin dini dış politikanın aracı haline getirmeyeceğinin göstergesidir? A) Saltanatın kaldırılması B) Halifeliğin kaldırılması C) Medeni Kanun un kabulü D) Tevhid-i Tedrisat Kanunu 13. Atatürk ün iç ve dış politikada izlenilecek yolu belirten veciz sözü hangisidir? A) Ne mutlu Türküm diyene! B) Hayatta en hakiki mürşit ilimdir. C) Yurtta sulh cihanda sulh. D) Türk çocuğu atalarını tanıdıkça daha büyük işler yapmak için kendinde güç bulacaktır Musul ve Kerkük Irak a bırakıldı - Irak Hükümeti, Musul a karşılık elde ettiği petrol gelirinin %10 unu, 25 yıllık bir süreyle Türkiye ye vermeyi kabul etti. Yukarıda hükümleri verilen antlaşma aşağıdakilerden hangisidir? A) Sadabat Paktı B) Balkan Antantı C) 1926 Ankara Antlaşması D) Montrö Sözleşmesi yılına kadar Türkiye ile İngiltere arasındaki ilişkilerin normalleşmesini engelleyen en önemli neden aşağıdakilerden hangisidir? A) Musul Sorunu B) Boğazlar Sorunu C) Nüfus Mübadelesi Sorunu D) Azınlıklar Sorunu 11. Aşağıdakilerden hangisi Montrö Boğazlar Sözleşmesi nin sonuçlarından biri değildir? A) Türk Devleti nin egemenlik haklarını sınırlayıcı hükümler kaldırılmıştır. B) Boğazları elinde bulundurmasıyla Türkiye nin Doğu Akdeniz de önemi artmış ve Türkiye milletlerarası dengede önem kazanmıştır. C) Türk-Sovyet ilişkilerinde ayrılığın ilk adımı atılmıştır. D) Lozan Antlaşması nda kurulan Boğazlar Komisyonu nun yetkileri artırılmıştır. 15. Misak-ı Milli sınırları içinde olup da en son anayurda katılan ilimiz hangisidir? A) Kars B) Ardahan C) Hatay D) Edirne Haziran 1926 da imzalanan Ankara Antlaşmasıyla hangi sınırımız kesin olarak çizilmiştir? A) İran B) Irak C) Suriye D) Yunanistan 12. Montrö Sözleşmesi ne göre; Türkiye hangi durumlarda Boğazları istediği gibi açma-kapatma yetkisine sahip olmuştur? A) Türkiye, savaşa girer veya bir savaş tehlikesi ile karşılaşırsa B) Ticaret gemileri sık geçmeye başlarsa C) Barış durumlarında yabancı bandıralı gemiler gelmeye başlarsa D) Yabancı ülkeler kapatılmasını ya da açılmasını isterlerse 17. Aşağıdakilerden hangisi bir ülkenin içerisinde yaşanan olumsuzlukların dış politikayı olumsuz yönde etkilediğine kanıt olarak gösterilebilir? A) Şeyh Sait İsyanı B) Menemen Olayı C) Tevhid-i Tedrisat Kanunu nun kabulü D) Medeni Kanunu nun kabulü T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK 45

10 18. 9 Şubat 1934 te Türkiye, Yunanistan, Yugoslavya ve Romanya devletleri arasında Balkan Antantı imzalanmıştır. Bulgaristan ın da bir Balkan ülkesi olmasına rağmen bu antanta katılmamasının nedeni nedir? A) Bulgaristan ın nüfusunun kalabalık olması B) Bulgaristan ın İtalya ile savaş halinde olması C) Bulgaristan ın II. Balkan Savaşı nda kaybettiği toprakları geri alma düşüncesinde olması D) Balkan Antantı na katılan ülkelerin Bulgaristan ı yanlarında görmek istememeleri 22. Bugünki Türkiye-Irak sınırı aşağıdaki antlaşmalardan hangisiyle çizilmiştir? A) 1926 Ankara Antlaşması yla B) Lozan antlaşması yla C) Montrö Sözleşmesi yle D) Balkan Antantı yla 23. Aşağıdaki sınırlarımızdan hangisi diğerlerinden daha sonra çizilmiştir? A) Irak B) Suriye C) İran D) Yunanistan 19. Boğazların şu anki hukuki statüsü aşağıdaki antlaşmalardan hangisiyle belirlenmiştir? A) Lozan Barış Antlaşması B) Balkan Antantı C) Ankara Antlaşması D) Montrö Sözleşmesi 24. Aşağıdaki antlaşmalardan hangisi Türkiye nin bölgesel barış ve güven ortamını güçlendirme düşüncesinin bir sonucudur? A) Lozan Barış Antlaşması B) Mudanya Ateşkes Antlaşması C) Gümrü Barış Antlaşması D) Sadabat Paktı 20. Aşağıdaki antlaşmalardan hangisiyle Türkiye ye Boğazlarda asker bulundurma hakkı tanınmıştır? A) Lozan Barış Antlaşması yla B) Berlin Antlaşması yla C) Ankara Antlaşması yla D) Montrö Boğazlar Sözleşmesi yle 25. Boğazlardan geçişi: Milletler Cemiyeti denetiminde, başkanının Türk olduğu uluslararası bir komisyon düzenleyecektir. hükmü aşağıdaki antlaşmalardan hangisinde yer almıştır? A) Lozan Barış Antlaşması B) Sevr Barış Antlaşması C) Montrö Sözleşmesi D) Mondros Ateşkes Antlaşması 21. Montrö Boğazlar Sözleşmesi nin hangi hükmü Boğazların güvenliğinin Türk Devleti tarafından sağlanacağının göstergesidir? A) Boğazlar Komisyonu nun kurulması B) Barış zamanında ticaret gemilerinin Boğazlarda serbestçe geçebilmesi C) Boğazlar ve çevresinde Türkiye nin istediği kadar asker bulundurabilmesi D) Savaş gemilerinin, Boğazlardan geçmelerine bazı sınırlamalar getirmesi 46 T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK

11 1. İtalya ve Almanya nın Balkanları ve Orta Doğu yu hedef alan politikaları Balkan devletlerini güç birliğine zorladı. Aşağıdakilerden hangisi bu durumun sonucu olarak gösterilebilir? A) Balkan Antantı B) Sâdâbat Paktı C) Lozan Konferansı D) Paris Konferansı 2. Aşağıdakilerden hangisi Lozan da çözümü sonraya bırakılan konulardan biridir? A) Borçları sorunu B) Savaş Tazminatı C) Kapitülasyonlar D) Musul Sorunu 3. Türkiye Cumhuriyeti Devleti nin kurucusu büyük devlet adamı ve eşsiz komutan M. Kemal Atatürk 10 Kasım 1938 de hangi şehrimizde aramızdan ayrılmıştır? 6. Aşağıdakilerden hangisi Montrö Boğazlar Sözleşmesi nin hükümlerinden biridir? A) Olağanüstü bir durumda Türkiye Boğazları kapatabilecektir. B) Boğazların idaresi başkanlığını bir Türk ün yaptığı uluslararası bir komisyona bırakılmıştır. C) Boğazların her iki yakasında 20 şer km lik askerden arındırılmış bölge oluşturulmuştur. D) Boğazların idaresinde Milletler Cemiyeti etkin olacaktır. 7. Aşağıdaki yerlerden hangisi halk oylaması sonucu yurdumuzda katılmıştır? A) Batum B) Hatay C) Musul D) Edirne A) Ankara B) İstanbul C) Samsun D) İzmir 8. Aşağıdakilerden hangisi Atatürk döneminde gerçekleşmemiştir? 4. Ülkemizin bugünkü Suriye sınırının kesinleşmesi aşağıdaki olaylardan hangisiyle gerçekleşmiştir? A) Ankara Antlaşması nın imzalanmasıyla B) Hatay ın anavatana katılmasıyla C) Montrö Antlaşması nın imzalanmasıyla D) Milletler Cemiyeti ne üye olunmasıyla A) Montrö Boğazlar Sözleşmesi B) Hatay ın anavatana katılması C) Sâdâbat Paktı D) Balkan Antantı 5. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye Cumhuriyeti nin 1930 lu yıllarda izlediği dış politikayla ilgili olamaz? A) Sınırlarının güvenliğini sağlamak B) Yurtta barış, dünyada barış ilkesine uymak C) Komşu devletlerin dostluğunu sağlamak D) Almanya ve İtalya ile işbirliği yapmak 9. Lozan Barış Antlaşması yla çözümlenemeyip, daha sonra Avrupa da savaş tehlikesi baş gösterince Türkiye lehine çözümlenen sorunlar hangileridir? A) Borçlar kapitülasyonlar B) Kapitülasyonlar Boğazlar C) Yabancı okullar Ege Adaları D) Boğazlar Hatay T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK 47

12 10. Montrö Boğazlar Sözleşmesi yle Lozan Barış Antlaşması nda oluşturulan Boğazlar Komisyonu nu kaldırmış, bu komisyonun yetkileri Türkiye ye verilmiştir. Yeni düzenlemeyle ticaret gemilerinin geçişi serbest bırakılmış; ancak savaş gemilerinin geçişi sınırlandırılmıştır. Bu gelişmeye dayanarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir? A) Türkiye ekonomik sorunlarını çözmüştür. B) Türkiye nin uluslararası etkinliği azalmıştır. C) Türkiye nin bağımsızlığını sınırlandıran hükümler kaldırılmıştır. D) Türkiye nin Boğazlar üzerindeki yaptırım gücü azalmıştır. 13. Atatürk Dönemi nde daha çok bölgesel güvenliği sağlamak ve dünya barışını korumak gibi bir anlayışı ön plâna çıkmıştır. Aşağıdakilerden hangisi, bu anlayış doğrultusunda gerçekleştirilen bir gelişme değildir? A) Sâdâbat Paktı nın kurulması B) Balkan Antantı nın oluşturulması C) Milletler Cemiyeti ne üye olunması D) Çok partili hayata geçiş denemeleri yapılması 14. I. Hatay ın anavatana katılması II. Irak sınırının çizilmesi III. Montrö Boğazlar Sözleşmesi 11. Cumhuriyet Dönemi nde dış politikada görülen; I. Boğazlar Komisyonu kaldırılarak yetkileri tümüyle Türk Devleti ne devredildi. II. Hatay Parlamentosu nun aldığı bir kararla Hatay Türkiye Cumhuriyeti ne katıldı. III. Ankara Antlaşması ile Musul ve Kerkük Irak a bırakıldı. gibi gelişmelerin hangisi ya da hangilerinin Misak-ı Milli ye uygun gelişmeler olduğu söylenebilir? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III Yukarıdaki gelişmelerden hangisi ya da hangilerinde Milletler Cemiyeti nin etkisi olmuştur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) I, II ve III 15. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye Cumhuriyeti Devleti nin Balkan Antantı ve Sâdâbat Paktı na öncülük etmesinin amaçlarından biri olamaz? A) Sınırlarının güvenliğini sağlamak B) Yurtta barış, dünyada barış ilkesine uymak C) Komşu devletlerin içişlerine karışmak D) Devletlerarası güç birliği kurmak 12. Montrö Boğazlar Sözleşmesi nin hangi hükmü Türkiye açısından diğerlerinden daha önemlidir? A) Boğazlarda askersiz bölgenin kaldırılması B) Ticaret gemilerine geçiş serbestliği tanınması C) Boğazlardan geçecek gemilere, Türk Hükümeti nden izin alma zorunluluğunun getirilmesi D) Savaş gemilerinin Boğazlardan geçişinin sınırlanması 16. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye nin dünya barışına katkıda bulunmak amacıyla yaptığı bir çalışmadır? A) Milletler Cemiyeti ne üye olunması B) Lozan Barış Antlaşması nın imzalanması C) Montrö Boğazlar Sözleşmesi nin imzalanması D) Ankara Antlaşması nın imzalanması 48 T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK

13 17. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye Cumhuriyeti Devleti nin dış ülkeler arasında saygınlığının arttığı ve dünya barışına katkıda bulunduğuna kanıt olamaz? A) Sâbâkat Paktı na üye olması B) Milletler Cemiyeti ne üye olması C) Balkan Antantı na üye olması D) Musul ve Kerkük ün Irak a bırakılması D) İran Fransa 22. Atatürk; Tarihte birçok defa tartışma ve tutku sebebi olan Boğazlar, artık tam anlamı ile Türk egemenliği altında yalnız ticaret ve dostluk ilişkilerinin ulaşım yolu hâline gelmiştir. sözünü aşağıdaki hangi gelişmeden sonra söylemiştir? A) Lozan Barış Antlaşması ndan B) Montrö Boğazlar Sözleşmesi nden C) Ankara Antlaşması ndan D) Balkan Antantı ndan 18. Hatay ın anavatana katılması amacıyla yapılan etkinliklere karşı en büyük direniş aşağıdaki devletlerden hangisi tarafından gösterilmiştir? A) Almanya B) Fransa C) İngiltere D) Rusya 19. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye Cumhuriyeti nin uluslararası alanda siyasi etkinliğinin arttığını göstermez? A) Musul un Irak a bırakılması B) Hatay ın anavatana katılması C) Türkiye nin Milletler Cemiyeti ne girmesi D) Boğazları nın yönetiminin Türkiye ye bırakılması 20. II.Dünya Savaşı öncesi Almanya ve İtalya yayılmacı ve saldırgan bir tutum izlemeye başlamışlardır. Aşağıdakilerden hangisi bu tehlikeye karşı ülke sınırlarının güvenliğini sağlamak ve uluslararası barışa katkıda bulunmak amacıyla imzalanmıştır? A) Lozan Barış Antlaşması B) Gümrü Antlaşması C) Sâdâbat Paktı D) Ankara Antlaşması 23. Aşağıdakilerden hangisi Montrö Boğazlar Sözleşmesi nde yer almamıştır? A) Boğazlar Türkiye tarafından silahlandırılacaktır. B) Savaş gemileri Türkiye nin kontrolünde geçecektir. C) Ticaret gemileri serbestçe geçebilecektir. D) Boğazlar Komisyonu nun başkanı Türk olacaktır Kasım 1938 de M. Kemâl Atatürk ün ölümünden sonra Türkiye Cumhuriyeti Devleti nin II. Cumhurbaşkanı kim seçilmiştir? A) Kâzım Karabekir B) İsmet İnönü C) Fahri Korutürk D) Celâl Bayar 25. Türkiye II.Dünya Savaşı öncesi Batı sınırını aşağıdaki antlaşmalardan hangisiyle güvence altına almıştır? A) Balkan Antantı yla B) Montrö Boğazlar Sözleşmesi yle C) Ankara Antlaşması yla D) Lozan barış Antlaşması yla 21. Musul Sorunu nda Türkiye nin karşısında hangi ülkeler taraf olmuştur? A) İran Irak B) Suriye Fransa C) Irak İngiltere T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK 49

14 1. Aşağıdakilerden hangisi I.Dünya Savaşı ndan sonra kurulan devletlerden biri değildir? A) Çekoslovakya B) Polonya C) Yugoslavya D) İngiltere 2. Osmanlı Devleti nin Mondros Ateşkes Antlaşması nı imzalamasından sonra kurulan ancak diğerlerinden daha farklı çalışmalar yapan cemiyet aşağıdakilerden hangisidir? A) Pontus Rum Cemiyeti B) İngiliz Muhipleri Cemiyeti C) Kilikyalılar Cemiyeti D) Mavri Mira Cemiyeti 5. Aşağıdakilerden hangisi Amasya Genelgesi nde yer alan maddelerden biri değildir? A) Vatanın bütünlüğü, milletin bağımsızlığı tehlikededir. B) İstanbul Hükümeti üzerine düşen görevi yerine getirememektedir. C) Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır. D) Azınlıklara ayrıcalıklar tanınamaz. 6. I.Dünya Savaşı sonunda imzalanan aşağıdaki antlaşmalardan hangisi II.Dünya Savaşı nın nedeni olarak gösterilebilir? A) Versay Antlaşması B) Nöyyi Antlaşması C) Sevr Antlaşması D) Triyanon Antlaşması 3. Türk milletinin Mondros Ateşkes Antlaşması ndan hemen sonra ulusal direniş cemiyetleri kurmasının temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) İtilâf Devletleri nin Mondros Ateşkes Antlaşması nın hükümlerine dayanarak yurdu yer yer işgale başlaması B) Padişah ve İstanbul hükümetinin Türk milletine direnme cemiyetleri kurdurmak istemeleri C) TBMM nin direniş cemiyetleri kurulmasını istemesi D) Mustafa Kemal in Samsun da bildiri yayınlayarak düşmana karşı ortak hareket edilmesini istemesi 7. Osmanlı Devleti Temsil Heyeti ni hukuken ilk olarak aşağıdaki olayların hangisinde tanımıştır? A) Amasya Genelgesi B) Amasya Görüşmeleri C) Sivas Kongresi D) Erzurum Kongresi 8. Aşağıdakilerden hangisi Kurtuluş Savaşı yıllarında diğerlerinden daha sonra gerçekleşmiştir? A) Düzenli ordunun kurulması B) TBMM nin açılması C) Amasya Genelgesi nin yayımlanması D) Milli cemiyetlerin birleştirilmesi 4. Aşağıdakilerden hangisi işgallere karşı kurulan direniş cemiyetlerinin ortak özelliklerinden biridir? A) İtilaf Devletleri tarafından desteklenmeleri B) Güçlerini İstanbul Hükümeti nden almaları C) Ulusal kurtuluş yolları aramaları D) Türkler tarafından kurulmuş olmaları 9. Osmanlı Devleti fiilen aşağıdaki antlaşmalardan hangisiyle sona ermiştir? A) Londra Konferansı yla B) Mondros Ateşkes Antlaşması yla C) Lozan Barış Antlaşması yla D) Mudanya Ateşkes Antlaşması yla 50 T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK

15 10. Türkiye Büyük Millet Meclisi İtilaf Devletleri tarafından ilk kez aşağıdakilerden hangisinde tanınmıştır? A) Mondros Ateşkes Antlaşması B) Mudanya Ateşkes Antlaşması C) Londra Konferansı D) Ankara Antlaşması 11. Misak-ı Milli nin kabulü aşağıdakilerden hangisinde alınmış olumlu bir karardır? A) Türkiye Büyük Millet Meclisi nde B) Son Osmanlı Mebuslar Meclisi nde C) Amasya Görüşmeleri nde D) Erzurum Kongresi nde 12. Vatanın bütünlüğü ve İstiklâlinin kurtarılması için milleti birlikte çalışmaya teşvik eden, İstiklâl Savaşı na başlangıç ve milli egemenlik yolunda atılmış ilk adım olarak kabul edilen olay aşağıdakilerden hangisidir? A) Sivas Kongresi B) Erzurum Kongresi C) Amasya Genelgesi D) Amasya Görüşmeleri 14. Osmanlı Devleti nin parçalanmasına, siyasal ve ekonomik açıdan mahvına yönelik olan Sevr Antlaşması nın şartları İtilâf Devletleri tarafından hiçbir zaman uygulanamamıştır. Aşağıdakilerden hangisi Sevr Antlaşması nın uygulanamamasının nedenleri arasında yer almaz? A) Anadolu da Milli Mücadelenin başarılı olması B) TBMM nin antlaşmayı kabul etmemesi C) İtilâf Devletleri arasında fikir ayrılığı bulunması D) Osmanlı Devleti nin antlaşmanın şartlarına sert tepki göstererek Rusya ile ittifâk yapması 15. Temsil Heyeti 27 Aralık 1919 da Ankara ya gelerek, burayı çalışmaları için merkez haline getirmiştir. Bu durma aşağıdakilerden hangisinin etkili olduğu söylenemez? A) Ankara nın zengin bir şehir olması B) Haberleşme imkanının bulunması C) Güvenilir bir konumda bulunması D) Batı Cephesi ne yakın olması 16. Vatan bir bütündür parçalanamaz. kararı ilk defa aşağıdakilerden hangisinde kabul edilmiştir? A) Amasya Genelgesi B) Erzurum Kongresi C) Sivas Kongresi D) Amasya Görüşmeleri 13. Aşağıdakilerden hangisi Erzurum Kongresi nin toplanması, çalışması ve kararları ile ilgili değildir? A) Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti nin bir kongre toplamak istemesi B) Kongrenin bir Temsil Heyeti seçerek dağılması C) Mustafa Kemal in kongreyi açması D) Anadolu ve Rumeli de kurulmuş olan milli cemiyetlerin tek isim altında toplanması 17. Yunan kuvvetleri ve TBMM Hükümeti aşağıdaki olaylardan hangisiyle silahları bırakarak anlaşmaya varmışlardır? A) Lozan Antlaşmasıyla B) Ankara Antlaşmasıyla C) Mudanya Ateşkes Antlaşmasıyla D) Gümrü Antlaşmasıyla T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK 51

16 18. Saltanatın kaldırılmasıyla devlet başkanlığı ve devletin rejiminin ne olacağı gibi sorunlar ortaya çıkmıştır. Bu sorunlar aşağıdakilerden hangisiyle ortadan kaldırılmıştır? A) Cumhuriyetin ilânı B) Soyadı Kanunu nun kabulü C) Medeni Kanun un kabulü D) Halifeliğin kaldırılması 22. Osmanlı döneminde Avrupa ile yapılan ticari ilişkilerde tarih ve zaman farklılığı nedeniyle çeşitli zorluklar yaşanıyordu. Aşağıdakilerden hangisi bu sorunu çözmek amacıyla yapılan inkılâplardan biridir? A) Soyadı Kanunu nun kabulü B) Miladi Takvimin kabulü C) Tevhid-i Tedrisat Kanunu nun çıkarılması D) Kadınlara seçme ve seçilme hakkının tanınması 19. Atatürk Türk toplumunun dış görünüş olarak da modern görünmesini istiyordu. Bu amaçla bu alanda çeşitli çalışmalar yaptı. Aşağıdakilerden hangisi buna örnek olarak gösterilebilir? A) Miladi Takvimin kabulü B) Medeni Kanun un kabulü C) Şapka Kanunu nun çıkarılması D) Tevhid-i Tedrisat Kanunu nun çıkarılması 23. Aşağıdakilerden hangisi Lozan Barış Antlaşması nda çözüme kavuşturulamamıştır? A) Kapitülasyonlar B) Dış borçlar C) Musul Sorunu D) Batı sınırı 24. Aşağıdakilerden hangisi siyasal alanda yapılan inkılâplardan biridir? A) Türk Tarih Kurumu nun kurulması B) Tevhid-i Tedrisat Kanunu nun kabulü C) Cumhuriyetin ilânı D) Soyadı Kanunu nun kabulü 20. Aşağıdakilerden hangisi eğitim ve kültür alanında yapılan inkılâplardan biridir? A) Batı ölçüsünde saat sisteminin kabulü B) Miladi Takvimin kabulü C) Medeni Kanun un kabulü D) Türk Tarih Kurumu nun kurulması 25. Aşağıdaki inkılâplardan hangisinin eğitim alanında yapıldığı söylenemez? A) Medreselerin kapatılması B) Yeni Türk alfabesinin kabul edilmesi C) Eğitim öğretimin birleştirilmesi D) Aşar vergisinin kaldırılması 21. Şeyh Sait Ayaklanması Mustafa Kemal e suikast girişiminde bulunulması Menemen Olayı Cumhuriyet Dönemi nde meydana gelen yukarıdaki olayların ortak amacı aşağıdakilerden hangisidir? A) Çok partili hayata geçişi sağlamak B) Toplumsal barışı kurmak C) Halkı sınıflara ayırmak D) İnkılâpları engellemek 52 T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK