EĞİTİMDE KALİTEYİ İYİLEŞTİRME PROJESİ ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN (5, 6 ve 7. SINIF) OKUMA DURUMLARINI TESPİT ANKETİ SONUÇLARI KONYA 2016

Transkript

1 ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN (5, 6 ve 7. SINIF) OKUMA DURUMLARINI TESPİT ANKETİ SONUÇLARI KONYA

2 EĞİTİMDE KALİTEYİ İYİLEŞTİRME PROJESİ İL YÜRÜTME KURULU Başkan Mukadder GÜRSOY İl Millî Eğitim Müdürü Başkan Yardımcısı Servet ALTUNTAŞ İl Millî Eğitim Müdür Yardımcısı Üyeler Ali ALTINSOY Ali Kemal EKER Atilla YARAMIŞ Ekrem ÖZMEN Hacer BİLİCİ Hakan ALTINSOY Hüseyin SAYIN İmdat KITAY Mehmet ASLAN Mehmet ATEŞ Rabia BOZDAĞ Anket Uygulama ve Analiz Ali ALTINSOY Hüseyin SAYIN 2

3 EĞİTİMDE KALİTEYİ İYİLEŞTİRME PROJESİ (EKİP42) Giriş Eğitim-öğretimin kalitesini artırmak, çağın ihtiyaçları doğrultusunda sürekli okumayı ve okuyarak öğrenmeyi gerekli kılmaktadır. Gelişen iletişim ve bilgi teknolojileri ile bireylerin yeni gelişmeleri takip edebilmesi ve çağı yakalayarak üretken bireyler olabilmesi için okumak; artık bir tercih değil, bir temel ihtiyaç hâlini almıştır. Eğitim-öğretim süreçleri, birçok alandaki faaliyetleri ve çalışmaları içermektedir. Bu faaliyetler ve çalışmalar birbirini tamamlayıcı mahiyette olduğu takdirde başarı tam anlamıyla gerçekleşebilir. Okullarda verilen eğitimöğretim faaliyetleri, öğrencinin okul dışındaki alışkanlıkları ve hayat tarzı ile desteklenmedikçe tam anlamıyla bir başarıdan söz edilemez. Bundan dolayı öğrencilerin okul dışında da okumaları ve kendilerini geliştirmeleri, aldıkları eğitim ve öğretimin kalıcı hale gelmesini sağlayacaktır. 3

4 EĞİTİMDE KALİTEYİ İYİLEŞTİRME PROJESİ (EKİP42) Konya İl Millî Eğitim Müdürlüğü koordinatörlüğünde çoğulcu bir katılımla hazırlanan Eğitimde Kaliteyi İyileştirme Projesi (EKİP42), Konya da eğitimin kalitesini artırmak adına yapılabilecek tüm düzenlemeleri ve etkinlikleri kapsayan ve ilk adımını okuma seferberliği ile atan büyük bir projedir. Eğitimde Kaliteyi İyileştirme Projesi; ilimizde bütün okullarda öğrenim gören öğrencilerin, öğretmen ve velileri ile birlikte kitap okuma faaliyetlerine katılarak bunu bir alışkanlığa dönüştürebilmek maksadıyla hazırlanmıştır. Ayrıca, okuma alışkanlığını artırmak için yalnızca okullarda değil, diğer toplumsal alanlarda da yaygınlaştırıcı faaliyetlerle projenin çeşitli açılardan desteklenmesi amaçlanmıştır. Bu genel amaç çerçevesinde projenin alt amaçlarından birisi öğrencilerin kitap okumama nedenlerini ortaya çıkararak okuma ile ilgili problemlere çözüm odaklı yaklaşım sağlamaktır. 4

5 ARAŞTIRMANIN AMACI Bu araştırmanın amacı, Eğitimde Kaliteyi İyileştirme Projesi kapsamında Konya ilinde öğrenim gören ortaokul öğrencilerinin (5, 6 ve 7. sınıflar) kitap okuma alışkanlık ve tutumlarının düzeyini belirlemek, düzenli kitap okumayan öğrencilerin okumama sebeplerini ortaya çıkarmak, araştırma sonucunda elde edilen verilerle öğrencilerin kitap okuma alışkanlığı edinmelerini sağlayacak etkinlik ve projeler geliştirmek ve geçmiş yıllarda Konya ile ilgili bu alanda yapılmış olan araştırmaların sürekliliğini sağlayarak gelecekte yapılacak proje ve çalışmalara kaynak veriler sağlamaktır. Bu amaca ulaşmak için aşağıdaki sorulara cevaplar aranmıştır: 1. Ortaokul öğrencilerinin, kitap okuma alışkanlıklarını etkileyebilecek demografik özellikleri nelerdir? (Öğrencilerin yerleşim yeri, ailelerin gelir düzeyi, anne-baba eğitim düzeyi, anne-baba mesleği, bilgisayar, televizyon ve internete sahip olma oranları vb.) 5

6 Araştırmanın Alt Amaçları 2. Ortaokul öğrencilerinin (5, 6 ve 7. sınıf) okul durumlarına ilişkin demografik özellikleri nelerdir? (okul türü, sınıf düzeyi, okuldaki başarı durumu) 3. Öğrencilerin anne veya babalarının kitap okuma alışkanlığı düzeyleri nedir? 4. Ortaokul öğrencilerinin (5, 6 ve 7. sınıf), ders kitapları dışında son bir yılda okuduğu kitap sayısı kaçtır? 5. Ders kitapları dışında düzenli kitap okuyan ve okumayan öğrenci sayısı kaçtır? 6. Düzenli olarak kitap okuma alışkanlığı kazanmış ortaokul öğrencilerinin (5, 6 ve 7. sınıflar) ders kitapları dışında kitap okuma sıklığı nedir? 7. Düzenli olarak kitap okuma alışkanlığı kazanmış ortaokul öğrencilerinin (5, 6 ve 7. sınıflar) kitap okuma sebepleri nelerdir? 8. Ortaokul öğrencilerinin (5, 6 ve 7. sınıf) ders kitapları dışında sahip olduğu ortalama kitap sayısı kaçtır? 9. Ortaokul öğrencilerinin (5, 6 ve 7. sınıf) okuma tercihleri nasıldır? 6

7 Araştırmanın Alt Amaçları 10. Ortaokul öğrencileri (5, 6 ve 7. sınıf) kitaptan başka hangi tür yayınları okumaktadır? 11. Ortaokul öğrencileri (5, 6 ve 7. sınıf) kitap seçerken nelere dikkat etmektedirler? 12. Düzenli olarak kitap okuma alışkanlığı kazanmış ortaokul öğrencileri (5, 6 ve 7. sınıflar) hangi tür ve hangi konuları içeren kitapları okumaktan hoşlanmaktadır? 13. Hangi konu alanları ve kitap türleri, düzenli olarak kitap okuma alışkanlığına sahip olamayan ortaokul öğrencilerinin (5, 6 ve 7. sınıflar) ilgilerini çekmektedir? 14. Düzenli olarak kitap okuma alışkanlığına sahip olamayan ortaokul öğrencilerinin (5, 6 ve 7. sınıflar) görüşlerine göre hangi faktör ya da faktörler kitap okumalarını sağlardı? 7

8 Araştırmanın Alt Amaçları 15. Ortaokul öğrencileri, okudukları kitapları nasıl elde etmektedirler? 16. Ortaokul öğrencilerinin kitap okumalarına engel teşkil eden faktörler nelerdir? 17. Öğrencilerin demografik ve okul değişkenlerine ilişkin özellikleri, kitap okuma davranışlarını ve alışkanlıklarını ne derece etkilemektedir? 18. Anne ve babalarının eğitim durumları, öğrencilerin kitap okuma alışkanlıklarını ne düzeyde etkilemektedir? 19. Öğrencilerin akademik başarıları ile düzenli kitap okuma alışkanlıkları arasındaki ilişki ne düzeydedir? 20. Öğrenciler, okul dışında geçirdiği vakitlerde nelerle uğraşmaktadırlar? 21. Öğrencilerin kullandığı medya araçlarının (TV, telefon, bilgisayar vb.) kitap okuma alışkanlıklarına etkisi ne düzeydedir? 8

9 Araştırma Modeli YÖNTEM Ortaokul öğrencilerinin kitap okuma alışkanlıklarını ve düzenli kitap okumayan öğrencilerin okuma ile ilgili tutum ve görüşlerini belirlemeyi amaçlayan bu araştırma, nicel araştırma yönteminde tarama modeli deseninde yürütülmüştür. Araştırmaya katılan ortaokul öğrencilerinin (5, 6 ve 7. Sınıflar) kitap okuma alışkanlık düzeyleri ve okuma ile ilgili tutumları, Ortaokul Öğrencilerinin (5, 6 ve 7. Sınıf) Okuma Durumlarını Tespit Anketi nden elde edilen verilerle betimlenmeye çalışılmıştır. Öğrencilerin cinsiyet, okul türü, sınıf, yerleşim yeri, aylık gelir, anne babanın kitap okuma alışkanlığına sahip olma durumları ile düzenli kitap okuma alışkanlık düzeyleri arasındaki ilişkiyi belirlemeye yönelik olarak ise ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Evren ve Örneklem Bu çalışmanın evreni, eğitim öğretim yılında Konya il genelindeki ortaokullarda (5, 6 ve 7. sınıf) öğrenim gören ve internet adresine üyeliği sağlanan öğrencidir. 9

10 Evren ve Örneklem YÖNTEM Evreninde öğrencinin yer aldığı araştırmada, öğrenci ankete katılmıştır. Veri eksikliğinden dolayı tamamlanmamış ve yanlış bilgilerle doldurulmuş 599 anket ayıklanmış ve öğrenciye ait anket formu elde dilmiştir. Araştırmanın örneklemi, evrenin yaklaşık %51 ini oluşturan öğrencidir. Veri Toplama Araçları Araştırmanın belirlenen amacına ulaşması için gerekli olan veriler, üç bölümden ve toplamda 36 sorudan oluşan elektronik bir anket formu ile toplanmıştır. Birinci bölüm, ankete katılan bütün öğrencilerin cevaplayacağı sorulardan; ikinci bölüm, düzenli kitap okuduğunu beyan eden öğrencilerin cevaplayacağı sorulardan; üçüncü bölüm ise düzenli kitap okumayan öğrencileri tanımaya yönelik sorulardan oluşmaktadır. Dolayısıyla her öğrencinin cevapladığı soru sayısı, düzenli kitap okuyup okumadığına göre değişiklik arz etmektedir. 10

11 Veri Toplama Araçları YÖNTEM Öğrencilerin okuma tutum ve alışkanlıkları ile ilişkilendirilecek cinsiyet, okul türü, yerleşim yeri, ailenin aylık geliri, anne-babanın kitap okuma ve eğitim durumları, öğrencilerin medya araçları ile ilişkisi" gibi bağımsız değişkenlere ilişkin sorular, bütün öğrencilere yöneltilen ortak soruları oluşturmuştur. Öğrencilerin Okuma Durumlarını Tespit Anketi hazırlanmadan önce geçmişte yapılan araştırmalar ve mevcut anketler incelenmiştir. Bu kapsamda 2010 yılında Selçuk Üniversitesi ve Konya İl Milli Eğitim Müdürlüğünün birlikte düzenlediği "İlköğretim Öğrencileri Kitap Okuma Alışkanlıkları: Konya İli Araştırma Raporu" incelenmiş ve Konya ilindeki öğrencilerin kitap okuma alışkanlıkları ile ilgili araştırmaların periyodik olarak devamlılığını sağlamak adına büyük ölçüde bu sorulardan yararlanılmıştır. Araştırmanın amacına uygun olarak 2010 yılındaki anketten alınan sorulara ilave olarak düzenli kitap okumayan öğrencileri tanımaya yönelik sorular da oluşturulmuş ve ankete son şekli verilmiştir. Anketin kapsam geçerliliğini sağlamak için uzman akademisyenlerin görüşüne başvurulmuştur. 11

12 Anketin Uygulanması YÖNTEM Konya il genelinde 5, 6 ve 7. sınıfta öğrenim gören bütün ortaokul öğrencilerinin kitap okuma alışkanlık ve tutumlarını belirlemeyi amaçlayan bu araştırmanın verileri; Eğitimde Kaliteyi İyileştirme Projesinin isimli internet sitesinde yer alan online anket modülü ile elde edilmiştir. Anketler elektronik ortama uygun formatta hazırlanmış, okullarda yönetici ve öğretmenlerin ya da evde velilerin rehberliğinde öğrenciler tarafından cevaplandırılmıştır. Doldurulması yaklaşık 20 dakikayı alan anketler, Konya il genelindeki bütün ortaokullarda eğitim öğretim yılı tarihleri arasında uygulanmıştır. Evreninde öğrencinin yer aldığı araştırmada, öğrenci ankete katılmıştır. Veri eksikliğinden dolayı tamamlanmamış ve yanlış bilgilerle doldurulmuş 599 anket ayıklanmış ve öğrenciye ait anket formu elde dilmiştir. Ankete genel katılım oranı %51'dir. 12

13 Verilerin Analizi YÖNTEM Ortaokul 5, 6 ve 7. sınıf öğrencilerinin kitap okuma alışkanlık ve tutumlarını belirlemeyi amaçlayan bu araştırmanın verileri; Eğitimde kaliteyi İyileştirme Projesinin isimli internet sitesinde yer alan online anket modülü vasıtasıyla, sayılardan oluşan kodlar halinde (excel dosyası) elde edilmiştir. SPSS18 programına bölüm bölüm aktarılan veriler, programda yer alan yüzde ve frekans tekniği ile kullanılarak analiz edilmiştir. Sayıltılar Öğrencilerin ankette yer alan soruları doğru okuyarak, doğru anladıkları ve sorulara doğru yanıtlar verdikleri varsayılmıştır. Sınırlılıklar Bu araştırma, eğitim öğretim yılında, Konya il genelindeki ortaokulların 5, 6 ve 7. sınıflarında öğrenim gören öğrencilerin yanıtlarlarıyla sınırlıdır. 13

14 BULGULAR ve YORUM 1. Ankete Katılan Öğrencilerin Demografik Bilgilerine İlişkin Bulgular Ankete Katılan Öğrencilerin Sınıf Seviyeleri (%) 31,8 34,6 33,7 5. Sınıf 6. Sınıf 7. Sınıf Ankete katılan öğrencinin si (%34,6) 5.Sınıfta, i (%33,7) 6. Sınıfta, i (%31,8) 7. Sınıfta öğrenim görmektedir. 14

15 Ankete Katılan Öğrencilerin Demografik Bilgilerine İlişkin Bulgular Ankete Katılan Öğrencilerin Cinsiyet Dağılımı (%) 50,4 49,6 Kız Erkek Ankete katılan öğrenciden si (%50,4) kız, i (%49,6) erkektir. Cinsiyet dağılımının, araştırmadan elde edilecek sonuçlara göre dengeli olduğu söylenebilir. 15

16 Ankete Katılan Öğrencilerin Demografik Bilgilerine İlişkin Bulgular Ankete Katılan Öğrencilerin Öğrenim Gördüğü Okul Türü (%) 4,8 Ankete Katılan Öğrencilerin Yaşadığı Yerleşim Türü (%) 41,8 31,4 26,8 95,2 Devlet Okulu Özel Okul İl Merkezi İlçe Merkezi Taşra Mahalleler Ankete katılan öğrencinin i (%95,2) devlet okulunda, 2448 i (%4,8) ise özel okulda öğrenim görmektedir. Öğrencilerin i (%41,8) il merkezinde, ü (%31,4) ilçe merkezinde, si (%26,8) taşra mahallelerinde öğrenim görmektedir. 16

17 Ankete Katılan Öğrencilerin Demografik Bilgilerine İlişkin Bulgular Ankete Katılan Öğrencilerin Yıl Sonu Başarı Durumu (%) 32,2 24,5 43,3 Belge almadım Teşekkür Takdir Ankete katılan öğrenciden ı (%24,5) bir önceki eğitim öğretim döneminde herhangi bir başarı belgesi almadığını beyan etmiştir. Grafiğe bütüncül bir gözle olarak bakıldığında, araştırmaya katılan öğrencilerin %67,8 i bir başarı belgesi aldığını belirtmiştir. Araştırmanın yapıldığı yıldan bir önceki eğitim öğretim döneminde başarı belgesi alan öğrenci (%32,2) teşekkür, öğrenci (%43,3) ise takdir belgesi almıştır. 17

18 Ankete Katılan Öğrencilerin Demografik Bilgilerine İlişkin Bulgular Ankete Katılan Öğrencilerin Ailelerine Ait Aylık Gelir Dağılımı (%) TL ve üzeri TL 12,0 11, TL 21, TL 39, TL 15,6 Ankete katılan öğrencinin yarısına yakınının ailesi asgari ücret ile geçinmektedir. Yine ailelerin yarısına yakının %44 ünün ise asgari ücretin üzerinde gelire sahip oldukları görülmektedir. 18

19 Ankete Katılan Öğrencilerin Demografik Bilgilerine İlişkin Bulgular Ankete Katılan Öğrencilerin Anne Eğitim Durumu (%) Yüksek Lisans-Doktora 0,8 Üniversite mezunu 7,2 Lise mezunu 11,0 Ortaokul mezunu 20,6 İlkokul mezunu Okur-yazar (Bir okul mezunu olmadığı halde) Okuma-yazması yok 3,3 3,6 53,5 Ankete katılan öğrencinin yarısından fazlasının annesi ilkokul mezunudur. Projemiz kapsamında eğitim kalitesini artırmak adına, okuma yazma bilmeyen 1822 anne için halk eğitimler vasıtasıyla ilk okuma ve yazma eğitimleri verilmeli ve bu annelerin okuryazarlık temel becerilerine sahip olması sağlanmalıdır. 19

20 Ankete Katılan Öğrencilerin Demografik Bilgilerine İlişkin Bulgular Öğrenci Annelerinin Kitap Okuma Sıklığı (%) 50% 14% 6% Hiç Ara Sıra 30% Genellikle Her Zaman Ankete katılan öğrencinin annelerinin %80 i ya hiç kitap okumamakta ya da ara sıra ile ifade ettiği şekilde çok az (nadiren) kitap okumaktadır annenin ise %14 ü genellikle, %6 sı ise her zaman düzenli olarak kitap okuduğunu söylemiştir. 20

21 Ankete Katılan Öğrencilerin Demografik Bilgilerine İlişkin Bulgular Ankete Katılan Öğrencilerin Baba Eğitim Durumu (%) Yüksek Lisans-Doktora 1,8 Üniversite mezunu 14,2 Lise mezunu Ortaokul mezunu 21,0 23,2 İlkokul mezunu 36,2 Okur-yazar (Bir okul mezunu olmadığı halde) Okuma-yazması yok 2,5 1,1 Ankete katılan öğrencinin yarısından fazlasının babası en az ortaokul mezunudur. Projemiz kapsamında eğitim kalitesini artırmak adına, okuma yazma bilmeyen 550 baba için halk eğitimler vasıtasıyla ilk okuma ve yazma eğitimleri verilmeli ve bu babaların okuryazar olmaları sağlanmalıdır. 21

22 Ankete Katılan Öğrencilerin Demografik Bilgilerine İlişkin Bulgular Öğrenci Babalarının Kitap Okuma Sıklığı (%) 44% 12% 5% 39% Hiç Ara Sıra Genellikle Her Zaman Ankete katılan öğrencinin annelerinin %83 ü ya hiç kitap okumuyor ya da ara sıra ile ifade ettiği şekilde çok az (nadiren) kitap okuyor babanın ise yalnızca %5 i her zaman düzenli olarak kitap okuduğunu söylemiştir. 22

23 Ankete Katılan Öğrencilerin Demografik Bilgilerine İlişkin Bulgular Öğrencilerin Televizyon İzleme Sıklığı (%) Günde 5 saat ve üzeri 4,8 Günde 3-4 saat 15,8 Günde 1-2 saat 40,9 Günde 1 saatten az Haftada 1-2 saat 16,6 18,7 Hiç izlemiyorum 3,2 Ankete katılan öğrencinin yaklaşık %60 ı günde en az 1 saat TV izlediğini söylemektedir. Ankete katılan öğrencilerin yaklaşık %20 sinin televizyon bağımlısı olduğu göz önüne alınırsa bu öğrencilerin televizyon bağımlılığında kurtulması için projemiz çerçevesinde çalışmalar yapılması gerekmektedir. 23

24 Ankete Katılan Öğrencilerin Demografik Bilgilerine İlişkin Bulgular Ankete Katılan Öğrencilerin Bilgisayara Sahip Olma Durumları (%) Ankete Katılan Öğrencilerin Evlerindeki İnternet Durumları (%) Bilgisayarı Olanlar Bilgisayarı Olmayanlar İnterneti Olanlar İnterneti Olmayanlar 61% 39% 51% 49% Ankete katılan öğrencinin yarısından fazlasının (%61) en az bir bilgisayara sahip olduğu ve yarısından fazlasının evinde de (%51) internet bağlantısı olduğu görülmektedir. bulunmaktadır. Bu oranlar dikkate alındığında ankete katılan öğrencilerin yarısının, bilgiye ulaşma hızına ve kaynaklarına sahip olduğu söylenebilir. Bu veriler ışığında projemiz çerçevesinde oluşturulacak e-kitapların; Konya da öğrenim gören 5,6 ve 7. sınıf öğrencilerinin en az yarısına evlerden rahatlıkla ulaşabileceği varsayımından hareket edilebilir. 24

25 Ankete Katılan Öğrencilerin Demografik Bilgilerine İlişkin Bulgular %31,53 (15.959) Ankete Katılan Öğrencilerin Akıllı Telefona Sahip Olma Durumu 8,5 11,8 30,9 %68,47 (34.664) Akıllı Telefona Sahip Olan Öğrencinin Telefon Kullanma Durumu (%) Günde 3-4 saat 3,7 Günde 1-2 saat Günde 1 saatten az Haftada 1-2 saat Hiç kullanmıyorum 45,2 Ankete katılan öğrencinin yarısından fazlası akıllı telefona sahip değildir. Akıllı telefonu olan öğrencinin yarısına yakını (%45,2) telefonlarını haftada 1-2 saat kullandıklarını belirtmişlerdir. Öğrencilerin yaşlarına göre akıllı telefon kullanma oranları yüksek sayılabilir. Bu bulgulardan hareketle projemiz kapsamına neler yapılabilir? Öğrencilere okuma ve yazma temelli akıllı telefon uygulamaları hazırladığımız takdirde, onların akıllı telefonlarını kullandıkları zamanlarını, hem eğlenceli hem de nitelikli etkinlik ve uygulamalarla geçirmesini sağlayabiliriz. 25

26 Ankete Katılan Öğrencilerin Demografik Bilgilerine İlişkin Bulgular Ankete Katılan Öğrencilerin Okul Dışındaki Vakitlerini Değerlendirme Şekli (%) Sinemaya, tiyatroya giderim. Diğer işlerle meşgul olurum. Alışveriş merkezlerine giderim. İnternet sitelerinde gezinirim. Oyun oynarım (PC,Telefon, Tablet vb.). Spor yaparım. Arkadaşlarımla oyun oynarım. Ders çalışırım. TV izlerim Kitap okurum. 11,9 12,6 17,3 20,1 38,7 39,1 50,5 60,5 61,9 64,1 Ankete katılan öğrencinin yarısından fazlası okul dışındaki vakitlerinde kitap okuduğunu, TV izlediğini, ders çalıştığını ve arkadaşları ile oyun oynadığını söylemiştir. Öğrencilerin okul çağında olması ve yaş seviyeleri dikkate alındığında ders çalışma, kitap okuma ve arkadaşları ile oynama cevapları beklenen cevaplardır fakat TV izleme oranının yüksek oluşu dikkat çekmektedir. Projemizin Her gün ailemle kitap okuyorum. isimli etkinliğinde televizyonların etkinlik boyunca kapatılması ve yerel televizyonlardan alt yazı bandı şeklinde «Haydi, çocuklar! Konya için okuma saatimiz başlamıştır. Hep birlikte kitap okuyalım.» mesajının kamu spotları yönergesince verilmesi sağlanabilir. 26

27 BULGULAR ve YORUM 2. Ankete Katılan Öğrencilerin Okuma ve Kitap Durumlarına İlişkin Bulgular Ankete Katılan Öğrencilerin Ders Kitabı Dışında Düzenli Kitap Okuma Sıklığı %40,3 %34,6 %19,9 %5,1 Okumam Ara sıra Genellikle Her zaman Ankete katılan öğrenciden 2602 si (%5,1) düzenli kitap okumadığını belirtmiştir. Düzenli kitap okuduğunu belirten öğrencilerden sı (%40,3) ara sıra, si (%34,6) genellikle, i (%19,9) ise her zaman ifadeleri ile düzenli kitap okuduklarını belirtmişlerdir. 27

28 Ankete Katılan Öğrencilerin Kitap Seçiminde Dikkat Ettiği Hususlar (%) Konusuna Öğretmelerimin Önerisine Yazarına Ailemin önerisine Kapağına Kalınlığına Arkadaşlarımın önerisine Resimli olmasına Fiyatına Çok satanlar listesinde olmasına Diğer 8,2 33,1 30,4 27,8 27,0 22,2 18,8 18,4 17,4 47,7 70,7 Ankete katılan öğrenci okumak için kitap seçerken sırasıyla konusunu, öğretmenlerin önerisini, yazarını, ailesinin önerisini daha çok dikkate almaktadır. Projemiz kapsamında ailelerin, öğretmenlerin ve yazarların önerilerini dikkate alıcı etkinlik ve çalışmalar yapılmaktadır. Buna ek olarak projemizi daha da güçlendirmek adına kitap konularının öğrenci üzerindeki etkilerini dikkate alan etkinlik ve çalışmalara da ağırlık verilecektir. 28

29 Öğrencilerin Ders Kitabı Dışındaki Sahip Olduğu Kitap Sayısı (%) 101 ve üzeri 6, , , ,3 Ankete katılan öğrencilerin büyük çoğunluğunun evinde kendisine ait bir kütüphanesinin olmadığı görülmektedir. Öğrencilerin yarısına yakınının evinde 1-10 arası kitap bulunmaktadır. Diğer taraftan da yaklaşık %7 sinin 100 ün üzerinde bir kitaplığa sahip olduğu anlaşılmaktadır. Projemiz çerçevesinde öğrencilerin kişisel kütüphanelerinin oluşturma noktasında teşvik edici çalışmalar yapılabilir. 29

30 Öğrencilerin Son Bir Yılda Ders Kitabı Dışında Okuduğu Kitap Sayısı (%) 51 ve üzeri 9, , ,8 26, ,9 Kitap okumadım. 1,7 Ankete katılan öğrencinin yarısından çoğu ayda ortalama bir kitap okuduğunu ifade etmiştir. Ankete katılan öğrencilerin neredeyse yarısı (%49 u) ayda ortalama bir kitap bile okumamaktadır. Bu oranı ortalama olarak haftada bire çıkarmak projemizin en önemli hedeflerinden biridir. 30

31 Ankete Katılan Öğrencilerin Kitap Okuma Sebepleri (%) Hayal gücümü geliştirmek için Anlama/yorumlama becerimi artırmak için Bilgi birikimimi için İyi bir meslek sahibi olmak için Yeni sözcükler öğrenmek için Ödev/araştırma görevleri için İletişim becerileri kazanmak için Kültür birikimi için Saygınlık kazanmak için Diğer 11,3 19,6 39,0 37,9 33,5 30,6 28,4 49,1 48,1 52,2 Düzenli kitap okuduğunu söyleyen (ara sıra okuduğunu söyleyenler de dahil) öğrencinin büyük çoğunluğu; hayal güçlerini, anlama/yorumlama becerilerini geliştirmek ve bilgi birikimi kazanmak için kitap okuduklarını belirtmiştir. 31

32 Öğrencilerin Kitap Temin Etme Yöntem ve Çeşitleri (%) Okul kütüphanesinden ya da sınıf kitaplığından alıp 49,9 Annemle/babamla gidiyoruz, kitabı ben seçiyorum. Annem/babam alıyor. 44,7 43,0 Hediye geliyor. Arkadaşlarımdan ödünç alıyorum. Harçlığımla satın alıyorum. İl/İlçe Halk kütüphanesinden alıyorum. 20,4 17,1 14,3 11,4 Diğer 7,3 Düzenli kitap okuduğunu söyleyen (ara sıra okuduğunu söyleyenler de dahil) öğrencinin yarısı okul kütüphanesinden ya da sınıf kitaplığından kitap okuduğunu, büyük çoğunluğu ise kitap temin ederken anne babasının rolü olduğundan bahsetmiştir. Projemizdeki kardeş kütüphane ve ailemle birlikte kitap okuyorum etkinlikleri doğrudan bu sorunun sonuçlarına hitap etmektedir. 32

33 Öğrencilerin Kitap Dışında Okudukları Yayınlar (%) İnternet içerikleri okuyorum. 17,5 Bilimsel Yayınlar (makale/tez vb.) okuyorum 17,4 Dergi okuyorum 44,5 Gazete okuyorum 22,7 Hayır okumuyorum 36,1 Ankete katılan öğrencinin %36 sı ( öğrenci) kitap dışında herhangi bir yayın okumadığını belirtirken ; %45 i ( öğrenci) dergi, %23 ü ( öğrenci) gazete, %18 i (8.839 öğrenci) internet sitesi içerikleri, %17 si ise (8.799 öğrenci) bilimsel yayın okuduğunu belirtmiştir.. 33

34 Öğrencilerin Düzenli Kitap Okumalarını Etkileyen Faktörler Engel Oluyor Öğrenci Sayıları Yüzde Oranları (%) Kısmen Engel Oluyor Engel Olmuyor Engel Oluyor Kısmen Engel Oluyor Engel Olmuyor Sınavlara hazırlanmam ,7 37,6 35,7 Televizyon ,1 29,4 44,5 Ödevlerimin çokluğu ,1 40,8 39,1 Bilgisayar ,3 21,5 59,2 İnternet ,2 22,3 58,5 Akıllı (cep) telefon ,4 19,7 62,9 Kitapların pahalı olması ,5 28,3 58,2 Arkadaşlarla görüşmek ,0 28,6 60,4 Sağlık problemlerim ,0 16,2 73,8 Ev İşleri ,2 21,4 69,4 Ev ortamım uygunluğu ,4 23,1 68,5 Ankete katılan öğrenciler sağlık problemleri, ev işleri ve ev ortamının uygunluğu faktörlerini yaklaşık %70 oranıyla kitap okumasına engel olarak görmemesine rağmen; ödevlerinin çokluğu, sınavlara hazırlık ve televizyon faktörlerini ise yaklaşık %30 oranlarıyla kitap okumasına engel/kısmen engel olduğunu belirtmiştir. 34

35 Öğrencilerin Kitap Okumalarına Engel Olduğunu Belirttikleri Durumlar (%) Ev ortamım uygunluğu Ev İşleri Sağlık problemlerim Arkadaşlarla görüşmek Kitapların pahalı olması Akıllı (cep) telefon İnternet Bilgisayar Ödevlerimin çokluğu Televizyon Sınavlara hazırlanmam 8,4 9,2 10,0 11,0 13,5 17,4 19,2 19,3 20,1 26,1 26,7 Ankete katılan öğrenci, ağırlıklarına göre sırasıyla sınav, televizyon, ödev, bilgisayar, internet, akıllı telefon, kitapların pahalılığı, arkadaş, sağlık problemleri, ev işleri, ev ortamı faktörlerini kitap okumasına engel olarak görmektedir. Sınavlara hazırlanma ve televizyon izlemenin, neredeyse aynı oranda öğrencilerin düzenli kitap okumalarına engel teşkil etmesi dikkat çekicidir. 35

36 BULGULAR ve YORUM 3. Düzenli Kitap Okuyan Öğrencileri Tanımaya İlişkin Bulgular Düzenli Kitap Okuduğunu Söyleyen Öğrencilerin İlgisini Çeken Kitap Konuları (%) Diğer Toplumsal Konular Psikoloji Tiyatro Tarih Fantastik Duygusal Bilgi Bilim Kurgu Kahramanlık Eğlence (Mizah) Macera 8,4 7,8 8,0 13,1 18,2 25,3 26,4 30,8 31,9 41,0 50,2 68,8 Düzenli kitap okuduğunu söyleyen (ara sıra okuduğunu söyleyenler de dahil) öğrencinin büyük çoğunluğu macera, eğlence, kahramanlık ve bilim kurgu konularında yazılmış kitapları okuduğunu belirtmektedir. 36

37 Düzenli Kitap Okuduğunu Söyleyen Öğrencilerin Okuduğu Kitap Türleri (%) Hitabet (Nutuk) Makale Sohbet(Söyleşi) Deneme Tiyatro Diğer Gezi Destan Anı (Hatıra) Mizah (Karikatür, Fıkra vb.) Çizgi Roman Şiir Fıkra (Köşe Yazısı) Efsane Masal-Fabl Hikâye-Roman 3,9 4,8 7,5 8,1 10,5 11,4 12,4 16,8 17,4 18,6 30,6 30,8 32,4 33,0 35,8 65,3 Ankete katılan ve kitap okuduğunu söyleyen (ara sıra okuyanlar da dahil) öğrencinin büyük çoğunluğu hikâye-roman okuduğunu belirtmektedir. Hikâye ve romandan sonra sırasıyla masal, fabl ve efsane türündeki kitap türleri, öğrencilerin yaş seviyelerine göre okunması beklenen metin türlerinden sayılabilir. Fakat öğrencilerin %32 sinin fıkra türünü okuduğunu belirtmesi ilginçtir çünkü sınıf ve yaş seviyesine göre bu durumun gerçeği yansıttığı pek söylenemez. Öğrencilerin bunu mizah içerikli metin türü zannetme olasılığı yüksektir. 37

38 BULGULAR ve YORUM 4. Düzenli Kitap Okumayan Öğrencileri Tanımaya İlişkin Bulgular Eğlence (Mizah) Toplumsal Konular Düzenli Kitap Okumayan Öğrencilerin (2602 Öğrenci) İlgisini Çeken Konular (%) Macera Kahramanlık Bilgi Bilim Kurgu Fantastik Duygusal Tarih Diğer Tiyatro Psikoloji 15,7 15,5 14,9 12,0 9,7 33,2 30,7 28,8 24,4 44,7 52,4 68,0 Düzenli kitap okumayan 2602 öğrenciye Eğer düzenli kitap okusaydın hangi konuları içeren kitaplar okursunuz? diye sorduğumuzda yaklaşık %70 i macera, %52,4 ü ise eğlence (mizah) konularını içeren konuları okuyacaklarını belirtmiştir. Projemiz kapsamında eğer öğrenciye kitap tavsiye edeceksek macera, mizah, kahramanlık konularını içeren kitapları ön plandan tutmamız gerekmektedir. 38

39 Düzenli Kitap Okumayan Öğrencilerin (2602) İlgisini Çeken Kitap Türleri (%) Hikâye-Roman Çizgi Roman Efsane Fıkra (Köşe Yazısı) Masal-Fabl Şiir Destan Mizah (Karikatür, Fıkra vb.) Anı (Hatıra) Gezi Diğer Tiyatro Deneme Makale Sohbet(Söyleşi) Hitabet (Nutuk) 9,8 8,8 7,8 14,0 13,2 12,3 22,3 22,2 20,7 20,0 26,2 35,5 32,0 37,2 36,9 55,3 Düzenli kitap okumayan 2602 öğrencilerin ilgisini en fazla çekecek olan kitap türünün hikâye ve roman olduğu görülmektedir. Öğrencilerin hikâye ve roman sonra efsane, fıkra (köşe yazısı) ve masal kitaplarını diğerlerine göre daha çok tercih ettikleri görülmektedir. Burada fıkra (köşe yazısı) seçeneğinin öğrenciler tarafından rağbet görmesi ilginçtir. Öğrencilerin bu seçeneği, köşe yazısından ziyade mizahi fıkra olarak algılamış olabileceği ihtimali ilk olarak akla gelmektedir. 39

40 Düzenli Kitap Okumayan Öğrencilerin Kitap Okuma Alışkanlığı Kazanmalarını Sağlayabilecek Faktörler (%) Öğretmenlerimin kitap okuması Yakın arkadaşlarımın kitap okuması Daha fazla kitap okuma yarışmalarının düzenlenmesi Kütüphanelerin evime ya da okuluma yakın olması Kardeşlerimin kitap okuması Yakın akrabalarımın kitap okuması Anne ve babamın kitap okuması Kitapların ucuz olması Okul ortamının okumaya teşvik etmesi Ödevlerin az olması Zamanın yeterli olması Etrafımda kitap okuyanların artması 17,4 18,6 18,7 22,5 22,9 25,2 25,5 28,7 29,4 36,3 46,8 57,6 Ankete katılan öğrenci arasından düzenli kitap okumayan 2602 öğrencinin yarısından fazlası, etraflarında kitap okuyan insanların artmasıyla yarısına yakını ise zamanını verimli kullanmaları durumunda düzenli kitap okumaya başlayacaklarını dile getirmişlerdir. 40

41 BULGULAR ve YORUM 5. Ankete Katılan Öğrenciler ile İlgili Çeşitli Değişkenlerin Onların Kitap Okuma Alışkanlığına Etkisine İlişkin Bulgular İlkokul Mezunu Annelerin Kitap Okuma Sıklığı 34,5 52,8 Lisans ve Lisansüstü Eğitimi Almış Annelerin Kitap Okuma Sıklığı 36,0 36,5 23,0 9,7 3,0 4,5 Hiç Ara Sıra Genellikle Her Zaman Hiç Ara Sıra Genellikle Her Zaman Annelerin eğitim durumu ile düzenli kitap okuma durumları doğrudan ilişkili olduğu görülmektedir ve biz biliyoruz ki anne-babası düzenli kitap okuyan öğrenciler de düzenli kitap okuma alışkanlığı kazanmaktadır. Bundan dolayı annelerinin eğitim seviyelerinin artırılması adına ilkokul, ortaokul ve lise mezunu annenin açık öğretim sistemine yönlendirilmesi için gerekli çalışmalar yapılmalıdır. 41

42 Anne Eğitim Durumunun Öğrencilerin Kitap Okuma Alışkanlığına Etkisi Her zaman kitap okuduğunu söyleyen Öğrencinin Anne Eğitim Durumu Düzenli kitap okumadığını söyleyen Öğrencinin Anne Eğitim Durumu Yüksek Lisans-Doktora Üniversite mezunu Lise mezunu 1,5 10,9 14,6 Yüksek Lisans-Doktora Üniversite mezunu Lise mezunu,3 2,8 4,7 Ortaokul mezunu 21,6 Ortaokul mezunu 17,1 İlkokul mezunu Okur-yazar (Bir okul mezunu olmadığı halde) Okuma-yazması yok 2,5 2,6 46,2 İlkokul mezunu Okur-yazar (Bir okul mezunu olmadığı halde) Okuma-yazması yok 6,3 10,0 58,8 Annelerin eğitim durumu öğrencilerin kitap okuma alışkanlığını doğrudan etkilemektedir. Düzenli kitap okuyan öğrencilerin anne eğitim durumu da yükselmektedir. Düzenli kitap okuyan öğrencilerin anne eğitim durumu; ortaokul, lise ve üniversite seviyesinde anlamlı artışlar göstermektedir. 42

43 Babaların Eğitim Durumu ile Kitap Okuma Alışkanlığı İlişkisi İlkokul Mezunu Babaların Kitap Okuma Sıklığı (%) Lisans ve Lisansüstü Eğitimi Almış Babaların Kitap Okuma Sıklığı (%) 52,7 40,5 42,6 27,5 5,3 1,5 13,1 16,8 Hiç Ara Sıra Genellikle Her Zaman Hiç Ara Sıra Genellikle Her Zaman Babaların eğitim durumu ile düzenli kitap okuma durumları doğrudan ilişkili olduğu görülmektedir. Lisans ve lisans üstü eğitim almış babaların ilkokul mezunu babalara göre belirgin oranlarda kitap okuma alışkanlığına sahip olduğu görülmektedir. Babaların eğitim seviyelerinin artırılması adına ilkokul, ortaokul ve lise mezunu babanın açık öğretim sistemine yönlendirilmesi için gerekli çalışmalar yapılmalıdır. 43

44 Baba Eğitim Durumunun Öğrencilerin Kitap Okuma Alışkanlıklarına Etkisi Düzenli Kitap Okumadığını Söyleyen Öğrencilerin (2602) Baba Eğitim Durumu Yüksek Lisans-Doktora Üniversite mezunu Lise mezunu Ortaokul mezunu İlkokul mezunu Okur-yazar (Bir okul mezunu olmadığı halde) Okuma-yazması yok 5,8 11,7 23,3 4,0 49,3 5,0 Her Zaman Düzenli Kitap Okuduğunu Söyleyen Öğrencinin Baba Eğitim Durumu Yüksek Lisans-Doktora Üniversite mezunu Lise mezunu Ortaokul mezunu İlkokul mezunu Okur-yazar (Bir okul mezunu olmadığı halde) Okuma-yazması yok,8 3,2 20,0 24,7 21,2 2,0 28,1,8 Babaların eğitim durumu öğrencilerin kitap okuma alışkanlığını doğrudan etkilemektedir. Düzenli kitap okuyan öğrencilerin baba eğitim durumunda düzenli okumayan öğrencilere göre anlamlı farklılıklar vardır. Düzenli kitap okuyan öğrencilerin baba eğitim durumunun annelerin eğitim durumuna göre öğrencilerin kitap okuma alışkanlığında daha etkili olduğu görülmüştür. Bu durum, ankete katılan öğrencilerin büyük çoğunluğunun baba egemen bir ailede yaşıyor olmasından kaynaklanıyor olabilir. 44

45 Düzenli Kitap Okumayan 2602 Öğrencinin Yaşadığı Yerleşim Birimi Düzenli Kitap Okuyan Öğrencinin Yaşadığı Yerleşim Birimi 45,3 25,6 29,1 İl Merkezi 19,3 İlçe Merkezi T.C. Taşra Mahalle KONYA VALİLİĞİ İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ 34,4 46,3 İl Merkezi İlçe Merkezi Taşra Mahalle Ankete katılan öğrenci arasından düzenli kitap okumayan 2602 Öğrencinin %45 i (1178 öğrenci) taşra mahallelerde, %29 u (757 öğrenci) il merkezinde %26 sı ise (667 öğrenci) ilçe merkezinde yaşamaktadır. Düzenli Kitap Okuyan öğrencinin %46 sı (4.666 öğrenci) il merkezinde, %34 ü (3.461 öğrenci) ilçe merkezinde, %19 u ise (1.941 öğrenci) taşra mahallelerinde yaşamaktadır. Düzenli kitap okumayan öğrencilerin yarısına yakını taşra mahallelerinde ikamet ederken, düzenli kitap okuyan öğrencilerin yarısına yakınının il merkezinde yaşaması manidar bulunmuştur. Kitaba ulaşma noktasında il merkezleri daha avantajlı konumdadır. 45

46 TV İzleme Sıklığının Öğrencilerin Kitap Okuma Alışkanlığına Etkileri Düzenli Kitap Okumadığını Beyan Eden Öğrenciler Günde 5 saat ve üzeri Günde 3-4 saat Günde 1-2 saat Günde 1 saatten az Haftada 1-2 saat Hiç izlemiyorum 6,5 14,0 23,6 9,9 32,7 13,3 Her Zaman Düzenli Kitap Okuduğunu Beyan Eden Öğrenciler Ankete katılan ve düzenli kitap okuduğunu söyleyen öğrencinin yaklaşık %13 ünün televizyonu günde 3 saat ve üzeri izleyecek kadar TV bağımlısı olduğu görülürken; düzenli kitap okumadığını söyleyen 2602 öğrencinin %37 sinin TV bağımlısı olduğu görülmektedir. Günde 5 saat ve üzeri Günde 3-4 saat Günde 1-2 saat Günde 1 saatten az Haftada 1-2 saat Hiç izlemiyorum 2,9 5,1 9,9 20,8 25,2 36,1 Bu verilerden hareketle şu sonuca ulaşılabilir: Düzenli kitap okumayan öğrencinin TV bağımlısı olma ihtimali, düzenli kitap okumayan öğrencinin TV bağımlısı olma ihtimalinden iki kat daha fazladır. 46

47 Akıllı Telefon Kullanma Durumlarının Öğrencilerin Düzenli Kitap Okumasına Etkisi Günde 3-4 Saat Akıllı Telefon Kullanan Öğrencilerin Düzenli Kitap Okuma Durumları Akıllı Telefonunu Çok Sık Kullanmayan Öğrencilerin Düzenli Kitap Okuma Durumları 16,1 41,0 25,7 17,2 34,0 35,5 26,1 4,4 Okumam Ara sıra Genellikle Her zaman Okumam Ara sıra Genellikle Her zaman Ankete katılan öğrenci arasından günde en az 3-4 saat akıllı telefon kullandığını söyleyen 583 öğrencinin %57 si (333 öğrenci) ara sıra ya da hiç kitap okumadığını belirtirken, akıllı telefona sahip olup da çok sık kullanmayan 1883 öğrencinin yaklaşık %61 i (1161 öğrenci) ise genellikle ya da her zaman düzenli kitap okuduğunu belirtmiştir. Akıllı telefon kullanma sıklığının düzenli kitap okuma alışkanlığını doğrudan etkilediği görülmektedir. 47

48 Ankete Katılan Öğrencilerin Akademik Başarıları ile Kitap Okuma İlişkisi Düzenli Kitap Okumayan Öğrencinin Akademik Başarı Durumu (%) Genellikle veya Her Zaman Kitap Okuyan Öğrencinin Akademik Başarı Durumu 22,1 12,6 Belge almadım 65,2 Teşekkür belgesi aldım Takdir belgesi aldım Takdir belgesi aldım % 56 Belge almadım % 13 Teşekkür belgesi aldım % 31 Ankete katılan öğrencilerin %67,8 sinin bir önceki eğitim döneminde bir başarı belgesi aldığı bilinmektedir. Bu öğrenciler arasında düzenli kitap okumayanların %65 inin herhangi bir başarı belgesi almadığı görülürken, her zaman düzenli okuyan öğrencilerin ise yarısından fazlasının takdir belgesi aldığı, %30 unun da teşekkür belgesi aldığı görülmektedir. Düzenli kitap okuyan öğrencilerin en az %80 inin en az bir başarı belgesi aldığı görülmektedir. Araştırma sonuçlarına göre akademik başarı ile düzenli kitap okuma alışkanlığı arasında doğrudan ve karşılıklı bir ilişki bulunmuştur. 48

49 SONUÇ, TARTIŞMA ve ÖNERİLER 1. Sonuç Konya İl Millî Eğitim Müdürlüğü koordinatörlüğünde çoğulcu bir katılımla hazırlanan Eğitimde Kaliteyi İyileştirme Projesi (EKİP42) kapsamında yapılan Ortaokul Öğrencilerinin (5, 6 ve 7. Sınıf) Okuma Durumlarını Tespit Anketi sonuçlarına göre ortaokul seviyesindeki 5, 6 ve 7. sınıf öğrencilerinin düzenli kitap okuma alışkanlığını etkileyen pek çok değişken tespit edilmiştir. Öğrencilerin demografik bilgilerinden, okuma tutum ve ilgilerine kadar pek çok etken onların kitap okuma alışkanlığı düzeylerini etkilemektedir. Araştırmanın elde ettiği en önemli bulgulardan biri öğrencilerin düzenli kitap okuma sıklığı ile ilgili elde edilen verilerdir. Bu verilerden hareket ile düzenli kitap okuyan öğrenciler ile okumayan öğrencilere farklı sorular yöneltilmiş ve bu yöntem ile öğrencilerin okumaya karşı ilgi ve tutumları betimlenmeye çalışılmıştır. Elde edilen sonuçlar bu alanda daha önce yapılmış araştırmaların ve raporların bulguları ile de benzerlikler göstermiştir. 49

50 SONUÇ, TARTIŞMA ve ÖNERİLER 2. Öneriler Anket Sonuçlarına göre Eğitimde Kaliteyi İyileştirme Projesi (EKİP42) kapsamında ortaokul seviyesindeki 5, 6 ve 7. sınıf öğrencilerinin düzenli kitap okuma alışkanlığı kazanmaları için yapılması düşünülen çalışmalarda şu hususlar dikkate alınmalıdır. a. Yaşanan yerleşim biriminde öğrencilerin kitaba ulaşabilecek imkan ve yolları artırmaya yönelik çalışmalar (kütüphane, e-kitap ortamları, gezici kütüphaneler, mini kitaplıklar vb.) yapılmalıdır. b. Anne ve babaların eğitim durumu arttıkça öğrencilerin düzenli kitap okuma alışkanlığı kazanmaları da kuvvetlenmekte olduğu için açık öğretim sisteminden ebeveyn eğitim durumunu yükseltecek çalışmaların yapılması gerekmektedir. c. Öğrencilerin akademik başarıları ile kitap okuma alışkanlığı arasında doğrudan ilişkili olduğu bulgularından hareketle öğrencilerin akademik başarılarını artırıcı çalışmalar yapılmalıdır. 50

51 SONUÇ, TARTIŞMA ve ÖNERİLER 2. Öneriler d. Akıllı telefon, televizyon ve bilgisayar öğrencilerin düzenli kitap okuma alışkanlıklarını doğrudan etkilediği için bu medya araçlarında onların ilgisini çekecek ve kitap okuma alışkanlığı kazanmalarını sağlayacak yazılım ve uygulamalar sunmak gerekmektedir. e. Televizyon, bilgisayar, tablet ve akıllı telefon gibi araçları amaçlı ve bilinçli olarak kullanmalarını sağlamak için öğrencilere hem bilgilendirici hem eğlendirici içeriğe sahip eğitimler verilmelidir. f. Kitap okuma alışkanlığının kazanılmasında aile desteğini muhakkak sağlanmalı, mümkün olduğu kadar okuma etkinliklerinin aile bireyleri ile birlikte ve düzenli yapılması için gerekli yönlendirme ve çalışmalar yapılmalıdır. g. Öğrencilerin kitap okuma alışkanlığı kazanmalarında öğretmenlerin kitap önerilerini dikkate almak çok önemlidir. Bu kapsamda öğretmenler öğrencilerine belirli aralıklarla kitaplar önermeli ve düzenli olarak takibini yapmalıdır. 51

52 SONUÇ, TARTIŞMA ve ÖNERİLER 2. Öneriler h. Düzenli kitap okumayan öğrencilerin düzenli okuma alışkanlığı kazanmalarını sağlamak için onların ilgisini çeken konu (macera, mizah ve kahramanlık vs.) ve kitap türlerini (hikaye, roman, efsane, masal vs.) dikkate almak gerekmektedir. i. Düzenli kitap okumayan öğrencilere başlangıç aşamasında macera, mizah, çizgi roman, kahramanlık konularında kolay okunabilen ve sürükleyici kitaplar önerilmeli ve öğrenciler kitap okuma alışkanlığını kazandıkça bu öneriler yapılandırılarak edebi zevk içeren daha yoğun kitaplara kademli olarak geçilmelidir. j. Öğrencilere verimli ders çalışma teknikleri ile ilgili bilgilendirici kurs ve konferanslar verilmelidir. Çünkü öğrencilerin sınavlara hazırlanması ve ödev yoğunluğu elde edilen bulgulara göre düzenli kitap okuma alışkanlığını doğrudan etkilemektedir. k. Öğrencilere hızlı okuma teknikleri kazandırılarak okuma esnasında yaşanan zaman ve dikkat kayıpları en aza indirilmelidir. 52

53 ARAŞTIRMADA KULLANILAN KAYNAKLAR Konya da kitap okuma alışkanlıkları üzerine yapılan araştırmaların sistematikliği için anket sorularının önemli bir kısmının hazırlanmasında 2010 yılında hazırlanmış aşağıdaki rapordan yararlanılmıştır: İlköğretim Öğrencileri Kitap Okuma Alışkanlıkları: Konya İli Araştırma Raporu (2010). Selçuk Üniversitesi ve Konya İl Millî Eğitim Müdürlüğü. Selçuk Üniversitesi Matbaası, Haziran (ISBN: ). 53

54 İrtibat Bilgileri Konya İl Milli Eğitim Müdürlüğü AR-GE Birimi ASKE (Araştırma, Stratejik Planlama, Kalite Geliştirme Ekibi) Telefon: / ,1126 Adres: Akçeşme Mahallesi Garaj Caddesi No: Karatay / KONYA E-posta: konyailmemarge@gmail.com Web: konya.meb.gov.tr ve 54