GİBİŞ 1 BİRİNCİ BÖLÜM : TİCARİ HESAP A. YÜZDE HESAPLARI 3

Transkript

1 İ Ç İ N D E K İ L E R - Sahife GİBİŞ 1 BİRİNCİ BÖLÜM : TİCARİ HESAP S A. YÜZDE HESAPLARI 3 I. Adi yüzde hesabı 3 1.f Yüzde tutarının hesaplanması 4 2.) Yüzde nisbetinin hesaplanması 6 3.) Esas tutarın hesaplanması 7 II. İç yiizde hesabı " 1.) Yüzde tutarının hesaplanmast S 2.) Esas tutarın hesaplanması 8 S.) Yüzde nisbetinin hesaplanması 9 III. Dış yüzde hesabı 10 1.) Yüzde tutarının hesaplanması 10 2.) Azaltılmış olan tutarın hesaplanması ) Esas tutarın hesaplanması - i.) Yüzde nisbetinin hesaplanması 11 IV. Muhtelif yüzde nisbetleri arasındaki münasebetler 12 B. FAİZ.. 14 I. Giriş 14 U. Adi faiz hesap metodu 16 Faiz tutarının hesaplanması 16 ; 2.) Faiz tutarının hesaplanmasını kolaylaştıran metodlar a) Adetler ve sabit tam bölen metodu 17 b) Faiz fiyatları muhtelif oldukları zaman adetler ve sabit tam bölen kısım metoduna istinat eden metod 20 c) Altı ve altmış metodu 20 aa) Gün itibariyle tashih 21 bb) Faiz itibariyle tashih 21 cc) Gün ve faiz itibariyle tashih 21 d) İngiliz metodu 24 S.) Faiz fiyatının hesaplanması 25 4.) Müddetin hesaplanması 26 5.) Sermayenin hesaplanması 27

2 VI Sahife UZ. tc faiz hesap metodu 27 1.J Faiz tutarının hesaplanması 28 2.) Esas sermayenin hesaplanması 29 S.) Müddetin hesaplanması 30 4.) Faiz fiyatının hesaplanması 30 IV. Dıs faiz hesap metoda 31 1.J Faiz tutarının hesaplanması 31 2.) Esas sermayenin hesaplanması 32 3.) Faiz tutarının hesaplanması 32 4.) Müddetin hesaplanması 33 c. ISKONTO 33 I. Dıs ıskonto hesabı 33 II. İs iskonto hesabı 34 M. Hali hazır kıymetin hesaplanması 35 1.) Dıs iskonto hesap metoduna göre hali hasır kıymetin hesaplanması 35 2.) İç iskonto hesap metoduna göre hali hazır kıymetin hesaplanması 36 IV. Dıs ve iç iskonto hesap metodlanna göre meydana gelen farklar 36 V. İç iskonto hesap metoduna göre esas sermayenin hesaplanması 37 D. MUADIL (EŞDEĞER) BONOLAR 37 I. Umumi mülâhazalar 37 n. Eşdeğer bononun itibari kıymetinin hesaplanması (iç faiz metoduna göre) 38 ' m. Vâdenin hesaplanması 39 IV. Faiz fiyatının hesaplanması 40 1.) Eşdeğer bononun hesaplanmasında ilk bonodan gayri bir faiz fiyatı tatbik edilmiştir 40 t.y Her iki bonoda aynı faiz fiyatı kullanılmıştır 41 E.' BIRLEŞTIRILMIŞ SENETLER 42 I. Birleştirilmiş, senedin itibarî kıymetinin bulunması 43 1.) Dış iskonto metoduna göre 43 2.) İç iskonto metoduna göre 44 H. Birleştirilmiş senedin v&desinin bulunması 45 1.) Dıs iskonto metoduna göre 46 t.) İç iskonto metoduna göre 46

3 VII Sahife F. ORTALAMA VÂDE 47 G. CARI HESAP METODLARI 48 I. Giriş 48 IL Tatbikatta bankalardaki carî hesap tipleri 49 1.) Daima borç bakiyesi gösteren cari hesaplar 49 S.) Daima alacak bakiyesi gösteren cart hesaplar 49 3.) Aynı devre zarfında bazan borç, bozan ise alacak bakiyesi gösteren cari hesaplar <9 ITT. Cari hesaplarda karşılaşılan hesap meseleleri 49 IV. Cart hesaplarda bir devre zarfında bahis mevzuu olabilecek muhtelif safhalar 50 1.) Borçlu veya alacaklı bakiyeler bakımından 50 S.) Tatbik edilen faiz fiyatları bakımından 50 V. Cari hesaplarda tarihlerin mahiyeti 51 1.) Kayıt tarihi faiz tarihinden evvel olabilir 51 S.) Kayıt tarihi faiz tarihinden sonra olabilir 52 VI. Hesap metodları 53 1.) Bir devre imtidadınca bankanın borç ve alacaklarında faiz fiyatının aynı kalması halinde a) Doğru metod (Progresif metod) 52 b) Vasıtalı metod (Lafitte metodu, retrograt metod) c) Hamburg usulü (Basamaklı metod) 58 d) Hamburg usulü vasıtasiyle yapılabilecek tetkikler aa) Vasati bakiyenin hesaplanması 60 bb) Cari hesaptaki vasati bakiyenin devir süratinin hesaplanması 60 cc) Muhtelif bakiyelerin faiz islettikleri vasati gün adedinin hesaplanması 62 9.) Bir devre imtidadınca borç ve alacak taraflarında faiz fiyatının farklı olması halinde 63 a) Giriş - 63 b) Doğru metoda göre 64 c) Vasıtalı metoda göre 67 d) Hamburg usulüne göre 69 S.) Cari hesaplann borç ve alacak tarafında ve ayrıca bir hesap devresi zarfında değişik faiz fiyatlarının tatbiki halinde "0 a) Cari hesap ile birlikte mütemmim cetvel kullanılmasını icap ettiren metodlar 70 aa) Doğru metod (Progresif metod) 70 bb) Vasıtalı metod (Retrograt metod) 75

4 VIII Sahije b) Mütemmim cetvel kullanılmasını İcap ettirmiyen cari hesap metodları 79 aa) Hamburg metodu 79 bb) Tekemmül ettirilmiş metod 81 ftıkiza tarihi hesap devresinin dışında kalan meblâğlar 8i a) Umumi mülâhazalar 84 b) İnkiza tarihi hesap devresinin dışında kalan pozisyonun devre içinde imiş gibi nazarı itibara alınması 84 aa) Vasıtalı metoda göre 85 bb) Doğru metoda göre 85 cc) Hamburg metoduna göre 86 c) Vâdesi devre dışında kalan pozisyonların nazarı o itibara alınmaması 87 İKİNCİ BÖLÜM: MALÎ CEBİR 89 A. MALI CEBİR MEFHUMU 89 B. MALI CEBİRDE KULLANILAN METODLAR 90 C. MÜREKKEP FAlZ / I. Mürekkep faizin mahiyet re cereyanı 90 IT. Mürekkep faiz hesaplan 90 1.) Mürekkep faizin mahiyet ve cereyanı 90 2.) Mürekkep faiz hesapları 93 a) Umumi mülâhazalar ' 93 b) Nihal sermayenin hesapları 94 c) Başlangıç sermayesinin hesaplanması 96 d) Faiz fiyatının hesaplanması 101 e) Devreler sayısının hesaplanması 101 D. MUADİL FAİZ (EŞDEĞER FAlZ) 102 I. Umumî mülâhazalar 102 n. Senelik faiz fiyatından seneden gayri devrelere ait muadil faiz fiyatının bulunması 103 III. Seneden başka devrelere ait faiz fiyatından muadil olan senelik faiz fiyatının hesaplanması 105 E. RANTLAR 106 I. Bant mefhumu 106 H. Rantların nevileri 107 LÛ. Rant hesaplarının iktisadi hayattaki ehemmiyeti 107 IV. Rant hesaplarının başlıca meseleleri 108 V. Rantların nihai kıymetinin bulunması ) Devre basında ödenen rantların nihai kıymetinin hesaplanması 108 a) İptidai hesap metodunun tatbiki 108 b) Rantların nihai kıymetinin formül yardımiyle bulunması 109

5 IX Sahife c) Rantların nihai kıymetinin tablo vasıtasiyle bulunması ) Devre sonunda ödenen rantların nihaî kıymetinin bulunması 113 IV. Bantların hali hazır kıymetinin bulanması ) Devre basında ödenen rantların hali hazır kıymetinin bulunması 119 S.) Devre sonunda ödenen rantların hali hazır kıymetinin bulunması 122 "VU. Bant taksitlinin hesaplanması ) Devre basında ödenen taksitler 124 a) Rant taksidinin rantların nihai kıymet formülünden elde edilmesi 125 b) Rant taksidinin rantların hali hazır kıymet formülünden elde edilmesi 126 S.) Devre sonunda ödenen taksitler 128 a) Rant taksidinin rantların nihai kıymet formülünden elde edilmesi 128 b) Rant taksidinin rantların hali hazır formülünden elde edilmesi 129 >111. Bant taksitleri adedinin hesaplanması ) Devre basında ödenen taksitler 130 a) Rant taksitleri adedinin rantların nihai kıymet formülünden elde edilmesi 130 b) Rant taksitleri adedinin rantların hali hazır kıymet formülünden elde edilmesi 131 S.) Devre sonunda ödenen taksitler 132 a) Rant taksitleri adedinin nihai kıymet formülünden elde edilmesi 132 b) Rant taksitleri adedinin rantların hali hazır kıymet formülünden elde edilmesi 133 c) IX. Faiz fiyatının hesaplanması 135 F. DAİM3 RANTLAR 135 I. Tarif 135 H. Daimî rant hesap metodu ) Umumi olarak ) Daimi rantların hali hazır kıymetinin hesaplanması 136 a) Rant taksitleri devre basında ödendiği takdirde 136 b) Rant taksitleri devre sonunda ödendiği takdirde S.) Faiz fiyatının hesaplanması 139 a) Rant taksitleri devre basında ödendiği takdirde b) Rant taksitleri devre sonunda ödendiği takdirde

6 X Sahifei.) Rant taksitleri tutarının hesaplanması 140 a) Rant taksitleri devre basında ödendiği takdirde b) Rant.taksitleri devre sonunda ödendiği takdirde G. TAKSİTLERİ DEGÎŞEN RANTLAR 141 I. Umumî bakış 141 II. Nihaî kıymetin hesaplanması ) Taksit tutarları artan rantlar 141 a) Taksitlerin devre sonunda ödenmesi hali 141 b) Taksitlerin devre basında ödenmesi hali ) Taksit tutarları azalan rantlar 144 a) Taksitlerin devre sonunda ödenmesi hali 144 b) Taksitlerin devre basında ödenmesi hali 145 III. Hali hazır kıymetin hesaplanması ) Taksit tutarları artan rantlar 146 a) Taksitlerin devre sonunda ödenmesi hali 146 b) Taksitlerin devre basında ödenmesi hali 14S 2.) Taksit tutarları azalan rantlar 148 a) Taksitlerin devre sonunda ödenmesi hali / 14S b) Taksitlerin devre basında ödenmesi hali 149 H. MÜECCEL RANTLAR 149 I. Umıımi miil&hazalar 149 II. Bantların hali hazır kıymetinin hesaplanması 150 III. Kaııt taksit tutarlarının hesaplanması 151 IV. Taksit adedinin hesaplanması 152 V. Kantin tecil edildiği müddetin hesaplanması 152 I. BÎR YILDAN DAHA KISA DEVRELERE AÎT RANTLAR 153 I. Devre basında ödenecek rantların nihaî kıymetinin hesabı halinde 153- II. Devre basında ödenecek rantların hali hazır kıymetinin hesabı halinde 156 K. PEŞtN FAÎZ 159 I. Tarif 159 II. Basit faiz hesap metoduna göre peşin faiz 159 m. MUrekkep faiz hesap metoduna göre peşin faiz ) Nihai sermayenin hesaplanması ) Başlangıç sermayesinin hesaplanması 163 S.) Faiz fiyatının hesaplanması J Devre adedinin hesaplanması 165 IV. Amortisman hesaplarında peşin faiz metodunun tatbiki ) Umumi mülâhazalar ) Tesisatın muayyen bir andaki mütebaki kıymetinin bulunması 166 S.) Amortisman nisbetinin bulunması - 16T

7 XI Sahife i.) Amortisman müddetinin hesaplanması ) Tesisatın satın alma kıymetinin hesaplanması 168 L. MALÎ CEBÎRDEKÎ TABLOLAR VE KULLANILIŞLARI 16» I. Giriş 169 II. Muhtelif tabloların mftnası ) Tablo I ) Tablo II ) Tablo III 171 h.) Tablo IV ) Tablo V 173 III. Enterpolasyon y Mefhum ) Enterpolasyon ameliyesinin tatbiki 175 IV. Aranılan devre sayısı tablodaki devre sayısından fazla olduğu takdirde 177 V. Devrelerin sonu kesirli olduğu takdirde 179 IV. Eşdeğer (muadil) faiz 'fiyatının bulunmasında tabloların kullanılması 181 VII. Faiz ve Iskonto hesaplarında giin sayısının t&yinlnde kullanılan tablo 182 M. LOGARÎTMELER 189 I. Umumi mülâhazalar 185 H. Logaritmeler nedir ve nelerden teşekkül eder? 186 III..Logaritme cetvellerinden logarltmelerin bulunması ) Cetvelde bulunan logaritmeler ) Cetvelde bulunmıyan logaritmeler 189 IV. Antilogaritmelerln bulunması 192 V. logarltmelerin hesaplarda kullanılması 195 N. TABLOLAR 200 Meseleler Haller O. MUHTELİF MESELELER VE HALLERİ T 1 c ar 1 h e s a p I. Yüzde hesapları ) Adi yüzde hesabı ) tç yüzde hesabı S.) Dış yüzde hesabı H. Basit faiz hesabı ) Âdi faiz hesabi ) İç faiz hesabı S.) Dış faiz hesabı IH. Iskonto hesabı

8 XII Meseleler Haller IV. Muadil bonolar, birleştirilmiş senetler ve ortalama vâde V. Cari hesaplar M a i l c e b i r! I. Mürekkep faiz II. Muadil faiz m. Bantlar (taksitleri müsavi olarak) IV. Taksitleri değişen rantlar V. Daimi rantlar VI. Peşin faiz ve amortisman hesapları Sahi/e P.. FORMÜL CETVELLERİ 271 Q. BÎBLÎOGRAFYA 281 YANLIŞ DOĞRU CETVELİ 284