Sayısal Radyo Yayıncılığı

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Sayısal Radyo Yayıncılığı"

Umut Özbilen
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Sayısal Radyo Yayıncılığı Mevlüt TAÇYILDIZ MüĢavir, ARGE Müdürü Stüdyolar ve Program Ġletim Sistemleri Dairesi BaĢkanlığı

2 ĠÇERĠK 1. Karasal Radyo Yayıncılığı; analog ve sayısal radyo 2. Sayısal Radyo Yayıncılığı DAB, DAB+ Teknolojisi, DRM, DRM+ Teknolojisi FM, DAB+ ve DRM+ Yayın Standartlarının KarĢılaĢtırması Sayısal radyo yayıncılığının faydaları 3. TRT DAB Pilot Projesi, 4. Türkiye de Radyo Yayıncılığında Durum 5. Sayısal Radyo Yayıncılığına GeçiĢ Yasal Durum ve Regülasyon

3 Karasal Radyo Yayıncılığı Analog Radyo; FM, AM (LW, MW, SW) TRT- FM Verici Sayısı: 1200, ERP: 12MW, Nüfus Kapsaması: 99% TRT- AM Verici Sayısı: 11, ÇıkıĢ Gücü: 4.2 MW, Sayısal Radyo; DAB, DAB+, DMB, DRM, DRM+, HD-Radio, ISDB, IBOC Avrupa Birliği ülkelerinde DAB, DAB+, DRM ve DRM+ sistemleri öne çıkarken, Japonya da ISDB, Güney Kore de DMB ve Amerika BirleĢik Devletleri nde HD Radio baģta olmak üzere IBOC sistemleri tercih edilmekte, 3

4 Sayısal Radyo Yayıncılığı DAB, DAB+ Teknolojisi Dijital Radyo yayıncılığı EUREKA 147 ( Digital Audio Broadcasting- DAB) grubu tarafından geliştirilen DAB (Digital Audio Broadcasting) ; FM stereo yayınlarını başlamasından bu yana radyo teknolojisinde ki çok önemli ilerlemedir. CD kalitesinde ses ve kusursuz bir alış sağlar. Kaliteli sesin yanı sıra yazı, bilgi ve hatta resimlerin yayınlanabilmesine izin verir. HE -AAC v2 ses kodlama tekniği, MPEG Surround ses biçemi (format) ve daha güçlü hata düzeltme kodlaması (error correction coding ECC) tekniğinin DAB standardına uyarlanması sonucunda DAB+ standardı oluşturulmuştur. DAB+ standardı ile birlikte, DAB teknolojisine göre, aynı frekans bandında 2,5-3 kat daha fazla radyo yayının yapılabilmesi sağlanmıştır. Örn. 40 kbps HE-AAC v2 ses kodeği kullanan DAB+ yayını, 128 kbps MPEG1 Katman II ses kodeği kullanan DAB yayınına göre daha iyi ses kalitesi sağlamaktadır. DAB+ yayınlarının yapıldığı ülkeler: Malta, İrlanda, İtalya, Avustralya, Hollanda, Almanya, Birleşik Krallık, Norveç, İspanya, İsviçre, Çek C., Belçika, Monako, Cebelitarık, G.Kore, Çin, Hong Kong, Gana. 4

5 DAB+ Parametreleri Sayısal Radyo Yayıncılığı DAB, DAB+ Teknolojisi Frekans Aralığı : VHF Band III (174 MHz 240 MHz), Mode-1, SFN, 96km RF Kanal Band Genişliği : 1.5 Mhz 1-Blok BW (VHF-III 1-kanal 4-Blok içerir) Ses Kodlada Tekniği : MPEG 4 HE AAC +(sourround) Data Oranı ve kapasitesi :24 kbit/s to 192 kbit/s, 2,048 Mbits/s Modülasyon : COFDM, 1536 taşıyıcı, type DQPSK Transmisyon Gücü : -8 db to -10 db, FM Transmisyon Gücüne Göre Radyo- Servis Sayısı: 9-24 (Max:64, Tipik:16) 5

6 Sayısal Radyo Yayıncılığı DRM, DRM+ Teknolojisi Digital Radio Mondiale (DRM), 30 MHz altı frekanslarda; Orta dalga- AM, Uzun dalga- LW, Kısa dalga, SW bantlarında, FM kalitesinde yayın yapılmasını sağlayan sayısal yayıncılık standardıdır. DRM yayınları, DAB yayınlarından farklı olarak; analog ve sayısal yayınların aynı anda yayımını (simulcasting) sağlayan, aynı-bantta aynı-kanalda (in-band onchannel (IBOC)) teknolojisini kullanmaktadır. DRM yayınlarının, 108 MHz kadar olan VHF bantlarına taşınma teknolojisine DRM+ adı verilmiştir. DRM+ Mode E ile DRM yayınlarının 30 MHz- 174 MHz band aralığında yapılması sağlanmış ve standart olarak ETSI tarafından kabul edilmiştir DRM yayıncılığı yapan bazı yayıncılar; All India Radio, BBC World Service, bitexpress, Deutschlandradio, HCJB, Deutsche Welle, Radio Netherlands Worldwide, RTÉ Radio (RTÉ), Radio Exterior de España, RAI, Kuwait Radio, Radio New Zealand International, Vatican Radio, Voice of Russia ve Radio Romania International. 6

7 DRM+ Parametreleri Sayısal Radyo Yayıncılığı DRM, DRM+ Teknolojisi Frekans Aralığı : 47MHz to 230MHz RF Kanal Band GeniĢliği : 96 khz, Ses Kodlada Tekniği :MPEG xhe-aac, MPEG 4 HE AAC(sourround) Data Oranı :37 kbit/s to 186 kbit/s Modulasyon :COFDM, 106 carrier, 4 QAM / 16 QAM Transmisyon Gücü : -8 db to -10 db, FM Transmisyon Gücüne Göre Radyo Servis Sayısı: 1-4 (Audio, Data) 7

8 Sayısal Radyo Yayıncılığı FM, DAB+ ve DRM+ Yayın Standartlarının Karşılaştırması: 8

9 Sayısal Radyo Yayıncılığı FM, DAB+ ve DRM+ Verici maliyetleri Karşılaştırması: 9

10 Sayısal Radyo Yayıncılığı İşletme maliyeti Karşılaştırması 10

11 Sayısal Radyo Yayıncılığı Faydaları DRM/DRM+, DAB/DAB+ Standartları Ailesinin Yararları: Hükümetler ve Düzenleyici kurumlar açısından, Daha da iyi spektrum verimliliği sağlar, (Tek frekans ağı: SFN) Trafik, seyahat ve acil durum uyarı bilgilerinin iletimi, Yayıncılar açısından, Yayın sürekliliği ve iletim ağında tasarruf, Multipleks kullanımı Dinleyiciler için daha fazla içerik; veri ve multimedya yayını Ġstasyon iģletme maliyetlerinde azalma, daha az enerji tüketimi Dinleyiciler açısından, Yayın çeģitliliği, daha fazla kanal ĠyileĢtirilmiĢ ses kalitesi Görsel radyo arayüzü ile etkileģim; EPG 11

12 TRT DAB PİLOT PROJESİ ITU-RRC-06 AnlaĢması kapsamında sayısal radyo için Türkiye ye Kanallar tahsis edilmiģtir. (VHF III. Band, MHz Her iki kanalda toplam 8 blok, 189 bölgesel tahsis-allotment) Kurumumuzun yayıncılıktaki öncü olma misyonu gereği 2002 yılında, VHF bandı 12. kanaldan deneme amaçlı baģlattığı DAB Radyo yayınları; gerekli düzenlemenin yapılamaması ve DAB-alıcılarının yaygın olmaması nedenleriyle 2008 yılında sonlandırılmıģ olan pilot yayın, yeniden aktif duruma getirilmiģ, Ankara ve Ġstanbul da DAB test yayınına tekrar baģlanmıģtır. DAB yayınında, FM yayınıyla eģ zamanlı; Radyo programları kullanılmıģtır.

14 TRT DAB PİLOT PROJESİ DAB Test Yayını Ġkinci aģamada (2016 yılı ilk yarısı) DAB+ Mux Ssteminin Tesis edilmesi, DAB+ yayın ağının Ġstanbul, Ankara, Ġzmir, Sakarya, Bursa ve Antalya gibi büyük Ģehirlerden baģlayarak geniģletilmesi, Tanıtım ve promosyon için üreticilerle iģbirliği, ( elektronik, otomobil, ) Promosyon amaçlı FM/DAB/DAB+ Özellikli Alıcıların dağıtımı planlanmakta, 14

15 RADYO YAYINCILIĞI Mevcut Durum-Türkiye-RTÜK Ülkemizde radyo ve televizyon servisleri için frekans spektrumunun kullanımı Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) tarafından düzenlenmektedir. Ülkemizde yerel, bölgesel ve ulusal bazda radyo yayını yapan toplam 1059 adet kamu ve özel radyo kuruluģu bulunmaktadır. (Ulusal:39, Bölgesel:100, Yerel:920, kaynak:rtük) FM Yayın Sayısı; Ġstanbul:133, Ankara:97, Ġzmir:87 (kaynak:rtük) FM Radyo Frekans Planı (Uygulamada olan): Servis Tipi: Analog FM Radyo (Stereo), Bant GeniĢliği: 200 khz, Maksimum Frekans Sapması: 75 khz, FM Radyo Ulusal Frekans Planı(uygulamada değil): Servis Tipi: Senkronize FM, Bant GeniĢliği:400KHz, Ġstanbul, Ankara, Ġzmir gibi BüyükĢehirlere arası frekans tahsisi yapılabilecektir. 15

16 SAYISAL RADYO YAYINCILIĞINA GEÇĠġ Yasal Durum - Regülasyon 6112 sayılı RTÜK kanununda yapılan son değiģiklik ile Radyo için yapılacak düzenleme televizyona bağımlılıktan çıkarılmıģ, Düzenleyici KuruluĢ RTÜK tarafınca aģağıdaki hususların açıklığa kavuģturulması beklenmektedir. 1. Frekans Planlaması ve Tahsisi: Analog (FM), Sayısal ve/veya Analog + Sayısal 2. Sayısal Radyo Teknoloji-Standart Seçimi; DMB/DAB+, DRM/DRM+, HD Radio,.. 3. Frekans Spektrumu; VHF Band-II (FM), VHB Band-III, L-Band 1. 16

17 Sonuç Yayıncılar, düzenleyiciler, yasa koyucular baģta olmak üzere tüm ilgili kurum ve kuruluģlar bir araya gelerek, otomotiv sektörünün de desteği alınarak ulusal radyo yayıncılığı vizyonunun oluģturulması uygun çözüm olacak. Karasal sayısal yayıncılığa geçiģ sürecine,trt test ve deneme yayınları ile destek olmaya devam edecektir. 17

18 Arîm 319 Nostaljik Görünümlü radyo TRT Arim- 319D+ Nostaljik Görünümlü Digital Radyo FM, DRM+, DAB+ 18

19 Teşekkürler 19

Benzer belgeler

Erdem ÇAKMAK Üst Kurul Uzmanı Radyo ve Televizyon Üst Kurulu

Erdem ÇAKMAK Üst Kurul Uzmanı Radyo ve Televizyon Üst Kurulu 1 RADYO YAYINCILIĞINDA ULUSLAR ARASI DÜZENLEMELER 1961 Stockholm: 87.5-100 MHz 1979 Cenevre WARC: 87.5 108 MHz 1984 Cenevre: Bölgesel tahsisler