BM208- Nesneye Dayalı Analiz ve Tasarım. Sunum 7

Transkript

1 BM208- Nesneye Dayalı Analiz ve Tasarım Sunum 7

2 Component(Bileşen) Diyagramları Sistemin fiziksel yapısını modellemede kullanılır. Bu fiziksel yapıdan kasıt gömülü kontroller, portlar, arayüzlerin yanı sıra çalıştırılabilir elemanlar, kütüphaneler, dosyalar, dökümanlar vs. dir. Dolayısıyla bileşen diyagramları sistemdeki bileşenlerin konumlarını ve ilişkilerini görselleştirme için kullanılır. Diğer diyagramlar gibi sistemin fonksiyonelliğini tanımlamaz, bu fonksiyonellikleri yerine getirebilmek için kullanılan bileşenleri tanımlar. Tek bir bileşen diyagramı bütün bir sistemi gösteremez, birden fazla bileşen diyagramı kullanarak tüm sistem modellenebilir. 2

3 Component(Bileşen) Diyagramları Bileşen diyagramlarını çizmeden önce aşağıdaki maddeler açık bir şekilde tanımlanmalıdır: Sistemin kullanacağı dosyalar. Uygulamayla ilgili kütüphaneler ve diğer artifactler Artifactler arasındaki ilişkiler. Artifactler belirlendikten sonra yapılması gerekenler: Çizilecek bileşen diyagramını tanımlamak için uygun ve anlamlı bir isim belirlenmesi. Kullanım araçlarını üretmeden önce mantıksal bir plan hazırlamak. Önemli noktaları açıkça ifade etmek için notlar kullanmak. 3

4 Component(Bileşen) Diyagramları Bileşen diyagramları aşağıdaki gibi özetlenebilir: Sistemin bileşenlerini modellemek Veritabanı şemasını modellemek Uygulamanın çalıştırılabilirler dosyalarını(executables) modellemek Sistemin kaynak kodunu modellemek 4

5 Component(Bileşen) Diyagramları Bileşen diyagramı Sınıf Diyagramından daha üst seviyede soyutlamaya sahiptir. Genelde çalışma zamanındaki bir veya daha çok sınıf (veya nesne) kullanılarak bir bileşen geliştirilir. UML Componentleri Mantıksal bileşenler (örn., iş bileşenleri, işlem bileşenleri), Fiziksel bileşenler(örn., EJB bileşenleri ve.net bileşenleri, WSDL bileşenleri, vs.), 5

6 Bileşenlerin Gösterimi Dikdörtgen içerisinde «component» tanımlayıcı anahtar kelimesi kullanılabileceği gibi sağ üst köşede bileşen ikonu da kullanılabilir. 6

7 Provided Interface (Sağlanan Arayüz) 7

8 Required Interface (Gerekli Arayüz) 8

9 Assembly Konnektörü (Topluluk Bağlayıcı) Bir bileşenin required arayüzü (Component1) ile başka bir bileşenin provided arayüzü (Component2) arasında köprü kurar, ikisini birbirine bağlar. Bu sayede başka bir bileşenin kullanacağı servisleri bir başka bileşen sağlayabilir. 9

10 Porta Sahip Bileşenler Portlar kullanılarak servis şeklinde kullanılacak bileşenler tanımlanabilir. Portlar çift yönlü çalışabilen giriş ve çıkışları tanımlayabilir. Aşağıdaki diyagramda online servisler için bir porta sahip bileşeni göstermektedir. Talep girişi ve takibi olmak üzere iki adet provided arayüze ve ödeme isimli bir adet required arayüze sahiptir. 10

11 11

12 Şekilde bazı bileşenler ve bileşenler arası ilişkiler gösterilmiştir. Assembly konnektörleri "Product" ve "Customer" isimli provided arayüzleri "Order" isimli required arayüze bağlamaktadır. "Order" bileşenindeki "Payment" required arayüzü müşterinin hesap detaylarını bağımlılık ilişkisi ile göstermiştir. Bileşen diyagramları sınırları tanımlar ve elemanları mantıksal yapılarda gruplar. Bütün model elemanları private dır, public eleman değildir. 12

13 13

14 14

15 Deployment Diyagram Sistemin gerçek zamanlı mimarisini modeller. Donanım elemanlarının(nodların) konfigürasyonunu ve yazılım elemanları ile artifactlerinin bu nodlarla nasıl haritalandığını gösterir. Amacı: Sistemin donanım topolojisini görselleştirmek, Yazılım bileşenleri geliştirmek için kullanılan donanım bileşenlerini tanımlamak, Gerçek zamanlı çalışan nodları tanımlamak. 15

16 Nasıl Çizilir? Etkin bir deployment diagram aşağıdaki parametreleri kontrol ettiğinden önemlidir: Performans Ölçeklenebilirlik Sürdürülebilirlik Taşınabilirlik Bu nedenle bir deployment diagram çizmeden önce tanımlanması gerekenler: Nodlar Nodlar arası ilişkiler 16

17 Notasyon Nod Nod yazılım veya donanım elemanı olabilir. Aşağıdaki gibi üç boyutlu bir kutu şekli ile gösterilir. 17

18 Notasyon Nod Örneği (Nod Instance) İsmi altı çizili olarak yazılır ve temel nod tipinden önce iki nokta üst üste işareti konulur. : işaretinden önce bir isim verilebilir veya verilmeyebilir. Aşağıdaki örnek bir bilgisayarın isimli bir örneğini göstermektedir. 18

19 Notasyon Nod Stereotype ları Nodlar için birçok standart stereotype tanımlaması yapılmıştır. «cdrom», «cd-rom», «computer», «disk array», «pc», «pc client», «pc server», «secure», «server», «storage», «unix server», «user pc». Nod sembolünün sağ üst köşede uygun bir ikon ile gösterilebilir. 19

20 Notasyon Artifact yazılım geliştirme işleminin bir ürünüdür. İşlem modellerini(örn. use case modelleri, tasarım modelleri vs.), kaynak dosyaları, executable dosyaları, tasarım dökümanlarını, test raporlarını, prototipleri, kullanıcı arayüzlerini vs. içerebilir. Artifact ismini, «artifact» anahtar kelimesini ve doküman ikonunu gösteren bir dikdörtgen ile ifade edilir. 20

21 Birliktelik (Association) Deployment diagramı açısından association, nodlar arasındaki haberleşme yollarını gösterir. Yandaki örnek, bir ağ için dd örneğidir. Network protokolleri ve birliktelik sonundaki çeşitlilikler(multiplicity) stereotype lar ile gösterilmiştir. 21

22 İçeren Nod (Container Node) Bir nod bileşenler veya artifact ler gibi başka elemanları da içerebilir. Motherboard nod tarafından içerilen executable artifact örneği: 22

23 23

24 24

25 25

26 26

27 KAYNAKLAR s.htm 27