İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM TÜRK EMEKLİLİK SİSTEMİNDE SOSYAL SİGORTA YARDIMLARINDAN YARARLANANLAR

Transkript

1 İÇİNDEKİLER SUNUŞ 5 ÖNSÖZ 7 TEŞEKKÜR 11 İÇİNDEKİLER 13 TABLOLAR 19 KISALTMALAR 21 GİRİŞ 23 BİRİNCİ BÖLÜM TÜRK EMEKLİLİK SİSTEMİNDE SOSYAL SİGORTA YARDIMLARINDAN YARARLANANLAR I. Genel olarak 33 II. Yaşlılık riski ve sosyal güvenlik sistemlerinin kapsam sorunu 34 III. Sosyal sigorta yardımlarından yararlananlar 37 A. Genel olarak 37 B. Sosyal Sigortalar Kanunu Zorunlu sigortalılar İsteğe bağlı sigortalılar Tarımda iş sözleşmesiyle süreksiz çalışanlar Topluluk sigortasından yararlananlar sayılı yasanın geçici 20. maddesine göre kurulan özel emekli sandıkları 66 C. Bağ-Kur Kanunu Zorunlu sigortalılar İsteğe bağlı sigortalılar Tarımda kendi adına ve bağımsız çalışanlar 87 D. Emekli Sandığı Kanunu Kamu görevlilerinin yaşlılık riskine karşı korunması bakımından yabancı ülke uygulamaları Türkiye'de kamu görevlilerinin yaşlılık riskine karşı korunması Uyuşmazlıkların çözüm yeri sorunu İştirakçiler 101 a. Zorunlu iştirakçiler 101 b. İsteğe bağlı iştirakçiler

2 İKİNCİ BÖLÜM YAŞLILIK (EMEKLİLİK) AYLIĞINA HAK KAZANMA KOŞULLARI VE BUNLARI ETKİLEYEN NEDENLER I. Hak kazanma koşulları ^7 A. Genel olarak Emeklilik yaşını doldurmuş olma 1 7 a. Emeklilik yaşını belirleme yöntemleri 11 1 b. Emeklilik yaşının belirlenmesi konusunda Türkiye'deki uygulamalar 11 aa sayılı yasa öncesi dönem 118 bb. Reform süreci 123 c. Kısmi emeklilik uygulamaları Belirli bir süre prim ödeme 131 a. Genel Olarak 131 b. Atipik çalışma ilişkileri bakımından sigortalılık süresi 137 aa. Genel olarak 137 bb. Türk sosyal güvenlik sisteminde atipik çalışanların korunması 143 B. Sosyal Sigortalar Kanunu Normal emeklilik seçenekleri Kolaylaştırılmış emeklilik seçenekleri 150 a. Maden işlerinin yer altı işlerinde çalışanlar 151 b. Sakatlar (özürlüler-engelliler) 157 c. Erken yaşlananlar 161 C. Bağ-Kur Kanunu Ortak Koşul Tam yaşlılık aylığı bağlanabilecek haller Kısmi yaşlılık aylığı bağlanabilecek haller Kolaylaştırılmış emeklilik seçenekleri 171 D. Emekli Sandığı Kanunu Genel olarak Fiili hizmet süresi kavramı Emeklilik türleri 177 a. İstek üzerine emeklilik 178 b. Re'sen emeklilik 183 c. Yaş haddi nedeniyle emeklilik 185 II. Hak kazanma koşullarını etkileyen nedenler 187 A. Hizmet borçlanması Askerlik borçlanması

3 a. Sosyal Sigortalar Kanunu 192 b. Bağ-Kur Kanunu 198 c. Emekli Sandığı Kanunu 202 d. Reform süreci Yurt dışı hizmet borçlanması 212 a. Yurt dışı hizmet borçlanmasından yararlanabilecek kişiler 213 b. Borçlanılabilecek süreler 214 c. Anayasa Mahkemesinin iptal kararından sonra yurda kesin dönüş koşulu 215 aa. Borçlanma talebinde bulunulabilmesi bakımından 215 bb. Yaşlılık aylığı talebinde bulunulabilmesi bakımından d. Yurt dışı hizmet borçlanması yapanlardan yaşlılık aylığı bağlananların yabancı ülkede çalışmaya başlaması 221 e. Reform süreci Grev ve lokavtta geçen süreler 230 B. İtibari hizmet süreleri Sosyal Sigortalar Kanunu Emekli Sandığı Kanunu 237 a. Fiili hizmet müddeti zammı 237 b. İtibari hizmet müddeti Reform süreci 240 a. Fiili hizmet süresi zammı 240 b. İtibari hizmet süresi 246 III. Yaşlılık sigortası bakımından Avrupa Birliği Sosyal Güvenlik Hukukuna genel bir bakış 248 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM YAŞLILIK AYLIĞININ HESAPLANMASI VE FİNANSMANI I. Yaşlılık aylığının hesaplanması 257 A. Yaşlılık aylığının belirlenmesinde esas alınan kazancın bulunmasına ilişkin yöntemler Sosyal Sigortalar Kanunu Bağ-Kur Kanunu Emekli Sandığı Kanunu 268 a. Genel olarak 268 b. Emeklilik aylığının hesabına esas tutulan kazanç 272 B. Aylık bağlama oranının bulunmasında kullanılan yöntemler Sosyal Sigortalar Kanunu Bağ-Kur Kanunu

4 Emekli Sandığı Kanunu ^ 4. Reform süreci C. Asgari ve azami aylık miktarının belirlenmesi, yaşlılık 28 aylığının hesaplanması "^ Sosyal Sigortalar Kanunu Bağ-Kur Kanunu Emekli Sandığı Kanunu 4. Reform süreci ^y D. Yaşlılık aylığının değişen geçim koşullarına göre ayarlanması Sosyal Sigortalar Kanunu Bağ-Kur Kanunu 3. Emekli Sandığı Kanunu Reform süreci ^6 E. Tamamlayıcı emeklilik programları-bireysel emeklilik sistemi II. Sosyal güvenlik kurumlarının finansman yöntemleri ve fonların işletilmesine ilişkin sorunlar ve devlet katkısı 314 A. Finansman yöntemleri ve fonların işletilmesine ilişkin sorunlar..314 B. Devlet katkısı 321 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM YAŞLILIK SİGORTASINA İLİŞKİN BAZI UYGULAMALAR VE SONUÇLARI I. Yaşlılık aylığı alırken yeniden çalışmaya başlama 337 A. Sosyal Sigortalar Kanunu 340 B. Bağ-Kur Kanunu 347 C. Emekli Sandığı Kanunu 352 D. Reform süreci 356 II. Toptan ödeme 361 A. Sosyal Sigortalar Kanunu 363 B. Bağ-Kur Kanunu 366 C. Emekli Sandığı Kanunu 367 D. Reform süreci 369 III. Yaşlılık aylığı almakta olanlara sağlanan yardımlar 372 A. Sosyal yardım zammı 372 B. Analık yardımları 374 C. Sağlık yardımları Sosyal Sigortalar Kanunu Bağ-Kur Kanunu Emekli Sandığı Kanunu Reform süreci

5 GENEL DEĞERLENDİRME VE SONUÇ I. Sosyal güvenlik sisteminde reform yöntemi 395 II. Türk sosyal güvenlik sisteminde reform 400 A. Genel olarak 400 B. Yaşlılık sigortası sisteminde reform Kapsama ilişkin değerlendirme Emeklilik yaşına ve prim ödeme süresine ilişkin değerlendirme 403 a. Emeklilik yaşı 403 b. Prim ödeme süresi Yaşlılık aylığına hak kazanma koşullarını etkileyen faktörler Emeklilik aylığının hesaplanması ve finansmanı 411 a. Aylığın hesaplanması 411 b. Finansman Yaşlılık sigortasına ilişkin bazı uygulamalar 414 III. Bir Model Önerisi 416 A. Tamamlayıcı sosyal güvenlik sistemlerinin kurulması 416 B. Sosyal güvenlikte reform için yapılması gerekenler 419 KAYNAKLAR 427 ÖZET 451 SUMMARY