İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ İÇİNDEKİLER

Transkript

1 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ İÇİNDEKİLER 5 7 BİRİNCİ KISIM 2 5 SOSYAL GÜVENLİK HUKUKUNA GİRİŞ 25 BİRİNCİ BÖLÜM 2 5 SOSYAL GÜVENLİK KAVRAMI ve SİSTEMLERİ 2 5 I- SOSYAL GÜVENLİK KAVRAMI 2 5 A- SOSYAL GÜVENLİĞİN TANIMI VE NİTELİKLERİ 2 5 B- SOSYAL TEHLİKE (RİSK) KAVRAMI VE TÜRLERİ Sosyal Tehlike (Risk) Kavramı ^8 2- Sosyal Tehlike (Risk) Türleri ^9 a- Mesleki Riskler 2^ b- Fizyolojik Riskler 2^ c- Sosyo-Ekonomik Riskler ^ d- Ekolojik Riskler 30 e- Yüksek Teknoloji Riskleri - 3 f- Hızlı Değişim Riskleri 31 C- SOSYAL GÜVENLİK KAVRAMININ ULUSLARARASI ANDLAŞMALARDAKİ YERİ 3> 1 - insan Haklan Evrensel Bildirgesi Uluslararası Çalışma Örgütü'nün (İLO)102 Sayılı Sözleşmesi Avrupa Sosyal Şartı Avrupa Sosyal Güvenlik Kodu Avrupa Sosyal Güvenlik Sözleşmesi İki Taraflı Sosyal Güvenlik Sözleşmeleri 36 II- SOSYAL GÜVENLİK SİSTEMLERİ 37

2 İÇİNDEKİLER A- SOSYAL GÜVENLİK SİSTEMİ KAVRAMI 3 7 B- SOSYAL GÜVENLİK SİSTEMİNİN NİTELİKLERİ Toplumdaki Tüm Bireyleri Kapsama Amacını Taşıması $ 2- Her Türlü Sosyal Riski Kapsamaya Yönelik Olması Sosyal Güvenlik Sisteminin Devlet Tarafından Düzenlenmesi 3^ 4- Primli ve Primsiz Rejimleri Kapsaması 4 5- Sosyal Güvenlik Sisteminin Yönetiminde Birlik Sağlanması 4 1 C- SOSYAL GÜVENLİK SİSTEMİ ÖNCESİ GELENEKSEL KORUMA TEKNİKLERİ Bireysel Teknikler (Tasarruf) Kolektif Teknikler (Başka Kişilerin Katılımını Gerektiren) 4 3 a- Yardım (Sadaka) 43 b- Yardım Sandıkları 44 c- Sorumluluk 45 d-özel Sigortalar 45 İKİNCİ BÖLÜM 46 SOSYAL GÜVENLİK SİSTEMLERİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ 46 I-GENEL AÇIKLAMA 4 6 A- DÜNYADAKİ GELİŞİMİ 47 t- Sanayileşme Devrimi Öncesi Gelişimi Sanayileşme Devrimi Sonrası Gelişimi 3- Klasik Dönemde Gelişimi 50 a- iş Kazaları ve Meslek Hastalıklarının Tazmini Sistemleri 50 b- ilk Sosyal Sigorta Sistemleri 51 ba- Almanya'da Sosyal Sigorta Sisteminin Oluşumu 51 bb- Fransa'da Sosyal Sigorta Sisteminin Oluşumu 53 c- Aile Yardımlarını Öngören ilk Sistemler Modem Çağda Sosyal Güvenlik Sistemlerinin Gelişimi 54 a- Amerikan Sosyal Güvenlik Sistemi 54 b- ingiliz Sosyal Güvenlik Sistemi 57 ba- Beveridge Raporu 57 bb- Ulusal Sigorta (National Insurance) 60 bc- Kazanca Bağlı Emeklilik Aylığı Sistemi (SERPS) 61 B- TÜRK SOSYAL GÜVENLİK SİSTEMİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ 61 AO

3 İÇİNDEKİLER 9 1- Osmanlı Devleti Dönemi 62 a- Tanzimat Öncesi Dönemde Gelişimi 63 aa- Vakıf ve Diğer Hayır Kurumları Aracılığıyla Yapılan Sosyal Yardımlaşma 63 ab- Osmanlı Toprak Yönetiminin Sosyal Güvenlik işlevine Katkısı 64 ac- Emekli Olanlara Devlet Bütçesinden Aylık Ödenmesi 66 ad- Aile ve Meslek Örgütlerinin Sosyal Yardımlaşma işlevi 66 b- Tanzimat Sonrası Dönemde Gelişimi 68 ba- Sosyal Güvenliğe ilişkin Yasal Düzenlemeler 69 bb- Devlet Tarafından Kurulan Yardımlaşma Sandıklan Cumhuriyetin ilan Edilmesinden Önceki Büyük Millet Meclisi Hükümeti Dönemi Cumhuriyet Döneminde Gelişimi 72 a Sayılı iş Kanunu Öncesi 72 b Sayılı İş Kanunu Dönemi 74 c-1961 Anayasası Dönemi 7 7 d Anayasası Dönemi 79 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM 81 SOSYAL GÜVENLİK SİSTEMİNDE FİNANSMAN YÖNTEMLERİ 81 I-GENEL AÇIKLAMA 81 A- DAĞITIM SİSTEMİ Primli Dağıtım Yöntemi Primsiz Dağıtım Yöntemi 84 B- FONLAMA SİSTEMİ 85 İKİNCİ KISIM 89 TÜRK SOSYAL GÜVENLİK SİSTEMİ 89 BİRİNCİ BÖLÜM 89 TÜRK SOSYAL GÜVENLİK SİSTEMİNDE PRİMLİ REJİMLER 89 I- SOSYAL GÜVENLİK SİSTEMİNİ SAĞLAMAKLA GÖREVLİ KURUMLAR 89 A- SOSYAL GÜVENLİK KURUMLARININ YÜRÜTTÜĞÜ PROGRAMLAR Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı 93 a- Emekli Sandığı'nın Gelirleri 98 b- Emekli Sandığı'nın Giderleri 98 c- Emekli Sandığı'nın Finansman Yöntemi 98

4 10 İÇİNDEKİLER 2- Sosyal Sigortalar Kurumu 99 a- Sosyal Sigortalar Kurumu'nun Gelirleri b- Sosyal Sigortalar Kurumu'nun Giderleri c- Sosyal Sigortalar Kurumu'nun Finansman Yöntemi Bağ-Kur 104 a- Bağ-Kur'un Gelirleri b- Bağ-Kur'un Giderleri c- Bağ-Kur'un Finansman Yöntemi Özel Sosyal Güvenlik Sandıklan a- Özel Sosyal Güvenlik Sandıklarının Gelirleri b- Özel Sosyal Güvenlik Sandıklarının Giderleri c- Özel Sosyal Güvenlik Sandıklarının Finansman Yöntemi Türkiye İş Kurumu (İŞ-KUR) a- İşsizlik Fonunun Gelirleri b- İşsizlik Sigortasının Giderleri c- işsizlik Fonunun Yönetimi II- TAMAMLAYICI (EK) SOSYAL GÜVENLİK KURUMLARI A- MUNZAM SOSYAL SİGORTA KURULUŞLARI Amele Birliği İlkokul Öğretmenleri Sağlık ve Sosyal Yardım Sandığı (İlksan) Memur Yardımlaşma Kurumu (MEYAK) Ordu Yardımlaşma Kurumu (OYAK) a- OYAK'ın Gelirleri b- OYAK'ın Giderleri B- KAMU KURUMLARI VEYA ÖZEL ŞİRKETLER TARAFINDAN KURULAN VAKIF STATÜSÜNDEKİ MUNZAM KARŞILIKLAR 123 C- BİREYLERE YADA KURUMLARA EMEKLİLİK TEMİNATI VEREN ÖZEL SİGORTA ŞİRKETLERİ İKİNCİ BÖLÜM TÜRK SOSYAL GÜVENLİK SİSTEMİNDE PRİMSİZ REJİMLER 127 I-GENEL AÇIKLAMA A- SOSYAL YARDIMLAR B- SOSYAL HİZMETLER ÜÇÜNCÜ BÖLÜM SOSYAL GÜVENLİK SİSTEMİNDE YENİDEN YAPILANMA 135

5 İÇİNDEKİLER 1 1 I- SOSYAL GÜVENLİK SİSTEMİNDE YAŞANAN SORUNLAR 135 II- SOSYAL GÜVENLİK SİSTEMİNDE ÇÖZÜM ARAYIŞLARI 142 ÜÇÜNCÜ KISIM ÖZEL EMEKLİLİK FON SİSTEMİ 151 BİRİNCİ BÖLÜM ÖZEL EMEKLİLİK FONLARININ KURUMSAL YAPISI ve İŞLEYİŞİ 151 I- ÖZEL EMEKLİLİK FONLARININ TANIMI ve GELİŞİMİ 151 A- ÖZEL EMEKLİLİK FONLARININ TANIMI 151 B- ÖZEL EMEKLİLİK FONLARININ GELİŞİMİ 152 II- ÖZEL EMEKLİLİK SİSTEMİNİN İŞLEYİŞİ 156 A- ÖZEL EMEKLİLİK PLANLARI Maaş Esaslı Planlar (Tanımlanmış Fayda Planı) Katkı Payı Esaslı Planlar (Tanımlanmış Katkı Planı) 159 a- Kar Paylaşım Planı b- Hisse Senedi ikramiyesi Planı c- Parasal Emeklilik Planı B- PORTFÖY YÖNETİMİ 162 C- EMEKLİLİK YÜKÜMLÜLÜKLERİNİN GARANTİ ALTINA ALINMASI 164 D- ÖZEL EMEKLİLİK FONLARININ VERGİLENDİRİLMESİ 164 İKİNCİ BÖLÜM 167 ÖZEL EMEKLİLİK FONLARININ DÜNYA ÜLKELERİNDEKİ UYGULAMALARI 167 I- OECD ÜYESİ ÜLKELERDE ÖZEL EMEKLİLİK UYGULAMALARI 167 A- ABD ÖZEL EMEKLİLİK SİSTEMİ Maaş Esaslı Emeklilik Planları Katkı Payı Esaslı Emeklilik Planları 173 a- Kişisel Emeklilik Hesapları (individual Retirement Accounts-IRA) 173 aa- IRA Hesaplarının İşleyiş Kuralları 175 ab- IRA Hesaplarına Yapılan Ödemelerde Vergilendirme ve istisna Uygulaması 177 i- Tam istisna 178 ii- Kısmi istisna 178 ac- Yasak işlemler ve Cezalar 179 b- Kişisel Emeklilik Hesapları (Roth individual Retirement Accounts- ROTH-IRA) 179

6 1 İÇİNDEKİLER ba- ROTH-IRA Hesaplarının işleyiş Kuralları 180 bb- ROTH-IRA Hesaplarına Yapılan Ödemelerde Vergilendirme ve istisna Uygulaması 180 c- Basitleştirilmiş Emeklilik Hesapları (Simplified Employee Pension- SEP-IRA) 181 ca- Çalışan Adına Yapılacak Katkı Limitleri 182 cb- İşveren Katkı Payı ve Vergi 182 d- Çalışanları Tasarrufa Yöneltme Amaçlı Emeklilik Planları (Savings Incentive Matah Plans For Employees-SIMPLE-IRA) 183 da- SIMPLE-IRA Hesaplarının işleyiş Kuraları 184 db- Çalışan Adına Yapılacak Katkı Limitleri 184 dc- SIMPLE IRA Hesaplarına Yapılan Ödemelerde Vergilendirme ve istisna Uygulaması e-401 (K) Planları 186 ea- 401 (K) Planından Çekiş Kuralları ve Vergilendirme 1 87 f- Serbest Meslek Sahipleri Emeklilik Planlan (KEOGH PLAN) i 8 8 fa- Keogh Planı Hesaplarına Yapılacak Ödemeler ve Limitler 1 89 i- Tanımlanmış Fayda Esaslı Keogh Planı ii- Tanımlanmış Katkı Planı Esaslı Keog Planı iii- Tanımlanmış Katkı Planı iv- Tanımlanmış Fayda Planı 1 g 0 v- Fazla Katkı Payı Ödemeleri 1" fb- Keogh Hesaplarından Çekişler ve Vergilendirme 1" B- İNGİLTERE ÖZEL EMEKLİLİK SİSTEMİ Temel Devlet Emeklilik Maaş Planı (Basic State Retirement Pension) Kazanca Bağlı Emeklilik Aylığı Planı (State Earning-Related Pensions Scheme-SERPS) t91 3- Mesleki Emeklilik Planlan (Occupational Pension Schemes-OPS) Devredilebilir Planlar (Contructed out Schemes) 193 C- İSVİÇRE ÖZEL EMEKLİLİK SİSTEMİ Kamu Emeklilik Sistemleri (State Pensions-AVS) Meslek Grupları Emeklilik Sistemleri (Prevayance Professionelle- PP) Bireysel Emeklilik Sistemleri (individual Pensions) 196 D- ALMANYA ÖZEL EMEKLİLİK SİSTEMİ 196

7 İÇİNDEKİLER 13 /- Devlet Emekli Sandığı (State Pension Provision) İşveren ve Meslek Gruplarının Emeklilik Kurumları (Employerand Occupational Schemes) 197 E- MACARİSTAN ÖZEL EMEKLİLİK SİSTEMİ 198 F- HOLLANDA ÖZEL EMEKLİLİK SİSTEMİ 199 G- POLONYA ÖZEL EMEKLİLİK SİSTEMİ 199 H- AVUSTURYA ÖZEL EMEKLİLİK SİSTEMİ 200 I- YENİ ZELANDA ÖZEL EMEKLİLİK SİSTEMİ 200 II- LATİN AMERİKA ÜLKELERİNDE ÖZEL EMEKLİLİK UYGULAMALARI 202 A- ŞİLİ ÖZEL EMEKLİLİK SİSTEMİ Geleneksel Emeklilik Sistemi Şili Özel Emeklilik Reformu 203 B- MEKSİKA ÖZEL EMEKLİLİK SİSTEMİ 207 DÖRDÜNCÜ KISIM 211 TÜRKİYE'DE BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİNİN KURUMSAL YAPISI 211 BİRİNCİ BÖLÜM 211 BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİNİN ESASLARI 211 I- BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİNİN KURULUŞ GEREKÇESİ BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİNİN AMACI ve KAPSAMI 220. BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİNİN ÖZELLİKLERİ 221 İKİNCİ BÖLÜM 223 BİREYSEL EMEKLİLİK ŞİRKETLERİ 223 I- BİREYSEL EMEKLİLİK ŞİRKETİNİN KURULUŞ ESASLARI 223 A- BİREYSEL EMEKLİLİK ŞİRKETİNİN TANIMI 223 B- BİREYSEL EMEKLİLİK ŞİRKETİNİN NİTELİĞİ 223 C- BİREYSEL EMEKLİLİK ŞİRKETİ KURUCULARININ NİTELİĞİ 224 D- BİREYSEL EMEKLİLİK ŞİRKETİNİN KURULUŞ İZNİ VE BAŞVURU BELGELERİ 225 E- BİREYSEL EMEKLİLİK ŞİRKETİ FAALİYET RUHSATI VE BAŞVURU BELGELERİ 230 F- HAYAT VE FERDİ KAZA RUHSATI TALEPLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİNDE EK KOŞULLAR 233 G- ŞİRKETİN TEŞKİLAT VE ORGANLARI Kurucular Yönetim Kurulu, Denetim Kurulu, Genel Müdür ve Genel Müdür Yardımcıları 236

8 14 İÇİNDEKİLER 3- Yönetim Kurulu ve Denetim Kurulu 2 J b 4- Genel Müdür ve Genel Müdür Yardımcıları Pazarlama ve Satış Elemanları Yöneticilerin Yapamayacağı İşler Bölge Müdürlükleri, Şube ve Temsilcilikler 243 II- BİREYSEL EMEKLİLİK ARACILARI A- BİREYSEL EMEKLİLİK ARACILIĞI YAPABİLECEK KİŞİLER Bireysel Emeklilik Aracılığı Yapabilecek Kişilerde Aranan Nitelikler 245 B- BİREYSEL EMEKLİLİK ARACISI OLMA SÜRECİ 246 C- BİREYSEL EMEKLİLİK ARACILARI SİCİLİNE KAYIT 248 D- BİREYSEL EMEKLİLİK ARACISININ ÇALIŞMA ESASLARI 249 E- BİREYSEL EMEKLİLİK ARACISINA UYARI, FAALİYETİN GEÇİCİ OLARAK DURDURULMASI VE SİCİLDEN SİLİNME 249 III- DOLAYLI PAY SAHİPLİĞİ IV- HİSSE, İNTİFA VE OY KULLANMA HAKLARININ EDİNİLMESİ 251 V- ŞİRKETİN SORUMLULUKLARI VI- ANASÖZLEŞME DEĞİŞİKLİKLERİ VII- HİSSE VE MALVARLIKLARININ DEVRİ VE ŞİRKET BİRLEŞMELERİ 254 VIII- MALİ BÜNYENİN GÜÇLENDİRİLMESİ IX- İLAN ve REKLAMLAR ÜÇÜNCÜ BÖLÜM BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİNE KATILMA ve EMEKLİLİK SÖZLEŞMELERİ I- BİREYSEL EMEKLİK SİSTEMİNİN İŞLEYİŞİ 267 A- EMEKLİLİK SÖZLEŞMESİNİN TANIMI 267 B- EMEKLİLİK SÖZLEŞMESİNİN TARAFLARI 268 C- EMEKLİLİK SÖZLEŞMESİNİN KAPSAMI 269 D- EMEKLİLİK SÖZLEŞMESİ EKLERİ 269 E- EMEKLİLİK PLANLARININ ONAYLANMASI (TASDİKİ) 270 F- EMEKLİLİK SÖZLEŞMESİNİN KURULMASI 270 G- EMEKLİLİK SÖZLEŞMESİNİN YÜRÜRLÜĞE GİRMESİ 271 H- EMEKLİLİK SÖZLEŞMESİ TEKLİFİNİN REDDİ VE CAYMA HAKKI 271 G- GRUP EMEKLİLİK SÖZLEŞMESİ Grup Emeklilik Sözleşmesinin Yürürlüğe Girmesi 273

9 İÇİNDEKİLER Grup Emeklilik Sözleşmelerinde Birikimlerin Başka Bir Şirkete Aktarımı Grup Emeklilik Sözleşmelerinde Bireysel Hakların Kullanımı 274 H- YILLIK GELİR SİGORTASI SÖZLEŞMESİ 274 I- EMEKLİLİK SÖZLEŞMESİ TARAFLARININ HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ 275 /- Katılımcının Hak ve Yükümlülükleri 275 a- Katkı Payı Ödemeye Ara Verilmesi 275 b- Katkı Payının Birden Fazla Fon Arasında Paylaştırılması 276 c- Emeklilik Planı Değişikliği 276 d- Katılımcının Birikimlerini Başka Bir Şirkete Aktarımı 276 e- Emekliliğe Hak Kazanmadan Sistemden Ayrılma 277 f- Emekliliğe Hak Kazanma 278 g- Emekliliğe Hak Kazandıktan Sonra Birikimlerin Ödenmesi Şirketin Hak ve Yükümlülükleri 279 a- Emekliliğe Hak Kazanan ya da Hak Kazanmadan Sistemden Ayrılan Katılımcının Ödeme Talebinin Yerine Getirilmesi 279 b- Emeklilik Şirketini Değiştiren Katılımcının Birikimlerinin Yeni Şirkete Aktarılması 279 c- Asgari Katkı Payı Tutarının Belirlenmesi 280 d- Katkı Paylarının Yatırıma Yönlendirilmesi 280 e- Giriş Aidatı, Yönetim ve Fon işletim Gideri Talep Etme Hakkı 280 f- Yatırım Tercihinin Sınırlandırılması 282 İ- HAK SAHİPLERİNCE ARANMAYAN PARALAR 282 J- KATILIMCILARA VERİLECEK PERİYODİK BİLGİ, BELGE VE FORMLAR 283 K- STANDART BİLGİ, BELGE VE FORMLAR 283 L- KAYITLARIN SAKLANMASI 284 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM 285 EMEKLİLİK YATIRIM FONLARI 285 I- EMEKLİLİK YATIRIM FONUNUN TANIMI ve HUKUKİ NİTELİĞİ 285 A- RİSKİN DAĞITILMASI İLKESİ 286 B- İNANÇLI MÜLKİYET ESASI 286 II- FON İÇTÜZÜĞÜ 287 A- FON KURULUŞ İZNİ VE İÇTÜZÜĞÜN TESCİLİ 287

10 B- FON İÇTÜZÜĞÜNÜN DEĞİŞTİRİLMESİ 288 II- EMEKLİLİK YATIRIM FONU TÜRLERİ VE UNVANLARI 289 A- FON TÜRLERİ VE UNVANLARININ BELİRLENMESİNDE DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR 289 B- YATIRIM FONU TÜRLERİ Gelir Amaçlı Fonlar Büyüme Amaçlı Fonlar Para Piyasası Fonları Kıymetli Madenler Fonları ihtisaslaşmış Fonlar Diğer Fonlar C- YATIRIM FONU TÜRLERİNE İLİŞKİN NOTLAR IV- EMEKLİLİK YATIRIM FONUNUN FAALİYETE GEÇMESİNE İLİŞKİN ESASLAR V- FON ÖRGÜT YAPISI A- FON KURULU VE FON ÜYELERİ B- FON KURULUNUN GÖREVLERİ C- FONUN İÇ KONTROL SİSTEMİ D- FONDAKİ PAY SAYISININ ARTIRILMASI VI- FON MALVARLIĞINA, FON PORTFÖYÜNE VE FON VARLIKLARININ SAKLANMASINA İLİŞKİN İLKELER A- FON MALVARLIĞINA İLİŞKİN İLKELER B- FON PORTFÖYÜNE İLİŞKİN İLKELER 30 Y Fon Portföyünün Yönetimi ^ a- Fon Portföyünün Yönetimine İlişkin Esaslar b- Portföy Sınırlamalarına İlişkin Esaslar C- FON PORTFÖYÜNDEKİ VARLIKLARIN VE FON PAYLARININ SAKLANMASINA İLİŞKİN İLKELER n n o 3Uo 1- Saklayıcınm Görevleri 2- Saklama Hesaplarının işleyişi VII- FON PORTFÖYÜNDEKİ VARLIKLARIN DEĞERLEMESİ VIII- KAMUYU AYDINLATMAYA İLİŞKİN ESASLAR A- PERİYODİK RAPORLARA İLİŞKİN ESASLAR f- Günlük Rapor 2- Üç Aylık Rapor J

11 İÇİNDEKİLER 3- Yıllık Rapor B- BİLGİ VERME YÜKÜMLÜLÜĞÜ C- FONUN TANITIMINA YÖNELİK BELGELER D- KATILIMCI PROFİLİNİN BELİRLENMESİ E- KATILIMCIYA SUNULACAK BELGELER IX- FONLARIN BİRLEŞTİRİLMESİ ve DEVRİ BEŞİNCİ BÖLÜM BİREYSEL EMEKLİLİK ŞİRKETLERİNİN DENETİMİ I- GİRİŞ II- DENETİMİN ve DENETÇİNİN TANIMI III- DENETİMİN TÜRLERİ A- İŞLEVSEL YÖNDEN DENETİM TÜRLERİ Mali Tabloların Denetimi Uygunluk Denetimi Yönetim Denetimi B- ÖRGÜTSEL YÖNDEN DENETİM TÜRLERİ iç Denetim Dış Denetim 319 a- Kamu Otoritesinin Denetimi b- Bağımsız Dış Denetim IV- FİNANSAL KURUMLARIN DENETİMİ A- FİNANSAL KURUMLAR B- FİNANSAL KURUMLARDA DENETİM İç Denetim Dış Denetim 322 a- Kamu Otoritesi Tarafından Gerçekleştirilen b- Bağımsız Dış Denetim ba- Çeşitli Yasalardan Kaynaklanan bb- Özel Amaçlardan Kaynaklanan C- FİNANSAL KURUMLARDA DENETİMİ YAPAN ELEMANLARIN BAĞLI OLDUĞU BİRİMLER AÇISINDAN (ÖRGÜTSEL DENETİM) iç Denetim a- Finansal Kurumların Kendi Teftiş veya Denetim Kurumları Tarafından Gerçekleştirilen 3 2 5

12 18 İÇİNDEKİLER b- Özel Denetim Kurumları Tarafından Finansal Kurumun isteği ile Gerçekleştirilen Dış Denetim a- Kamu Otoritesi Tarafından Gerçekleştirilen 325 b- Bağımsız Dış Denetim O O J ba- Çeşitli Yasalardan Kaynaklanan bb- Finansal Kurumların Ortaklarından Gelen istem Üzerine 330 V- EMEKLİLİK ŞİRKETLERİNİN DENETİMİ A- DENETİM /- Hazine Müsteşarlığı Tarafından Yapılan Denetim 331 a- Emeklilik Gözetim Merkezi (EGM) aa- Emeklilik Gözetim Merkezi'nin Sermaye Yapısı 334 ab- Emeklilik Gözetim Merkezi'nin Faaliyet Konuları 335 i- Gözetim ve Denetim Alt Yapısını Oluşturmak ve İşletmek 335 ii- iletişim Alt Yapısı Oluşturmak ve İşletmek 335 İÜ- Tarafsız Bilgilendirme Yapmak ve Katılımcı Şikayetlerini Yönlendirmek ; iv- Özel Nüfus Katmanı istatistikleri Üretmek ve Sistem işleyiş Analizleri Yapmak v- Ortak Hizmetler Arz Etmek vi- Bireysel Emeklilik Aracıları Sınavını Gerçekleştirmek ve Sicil Kaydını Tutmak b- Bireysel Emeklilik Danışma Kurulu 337 ba- Bireysel Emeklilik Danışma Kurulu'nun Yapısı ve Görevleri 337 bb- Bireysel Emeklilik Danışma Kurulu'nun Çalışma Esasları Sermaye Piyasası Kurulu Tarafından Yapılan Denetim Maliye Bakanlığı Tarafından Yapılan Vergisel Denetim 338 B- BAĞIMSIZ DIŞ DENETİM 339 C- İÇ KONTROL / DENETİM 348 ALTINCI BÖLÜM 350 CEZAİ HÜKÜMLERİ 350 I- İDARİ SUÇ VE CEZALAR 350 II- ADLİ SUÇ VE CEZALAR 352 III- KOVUŞTURMA USULÜ 354 BEŞİNCİ KISIM 358

13 İÇİNDEKİLER 19 BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİNDE VERGİ UYGULAMASI 358 BİRİNCİ BÖLÜM 358 BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİNİN VERGİSEL BOYUTU 358 I- GİRİŞ 358 II- EMEKLİLİK ŞİRKETLERİNİN KURULUŞU ile BU ŞİRKETLER TARAFINDAN KURULAN YATIRIM FONLARININ KURULUŞ İŞLEMLERİNİN VERGİ KARŞISINDAKİ DURUMU 358 A- EMEKLİLİK ŞİRKETLERİ TARAFINDAN KURULAN YATIRIM FONU KAZANÇLARININ VERGİ KARŞISINDAKİ DURUMU 358 B- EMEKLİLİK SİSTEMİNE KATILAN GERÇEK KİŞİLERİN VE SİSTEME ÇALIŞANLARINI DAHİL EDEN İŞVERENLERİN VERGİ KARŞISINDAKİ DURUMU Sisteme Katılan Gerçek Kişilerin Vergi Karşısındaki Durumu 359 a- Ücretli Olarak Çalışanların Durumu 359 b- Gelirlerini Yıllık Beyanname ile Beyan Edenlerin Durumu Sisteme Çalışanlarını Dahil Eden işverenlerin Vergi Karşısındaki Durumu ,2001 Tarihinden Önce Akdedilen Poliçeler ile ilgili Primler 374 C- BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİNDEN VEYA DİĞER SİGORTA SİSTEMLERİNDEN EMEKLİ OLANLARIN YA DA ÇEŞİTLİ NEDENLERLE EMEKLİ OLMADAN SİSTEMDEN ÇIKANLARIN YA DA ÇIKMAK ZORUNDA KALANLARIN ELDE ETTİĞİ GELİRLERİN VERGİ KARŞISINDAKİ DURUMU 383 /- Sistemden Emeklilik Süresini Doldurarak veya 10 Yıllık Asgari Süreyi Tamamlayarak Ayrılanlara ilişkin Örnekler Yıl Katkı Payı Ödediği Halde Sistemden Emeklilik Hakkını Kazanmadan Ayrılanlara ilişkin Örnek Sistemden W Yıllık Asgari Süreyi Tamamlamadan Ayrılanlara ilişkin Örnekler ; Emeklilik Hakkını Kazanarak Sistemden Ayrılanlar ile Diğerlerinin Karşılaştırılması 388 D TARİHİNDEN ÖNCE HAYAT SİGORTASI, SAĞLIK SİGORTASI VB. YAPTIRANLARIN VERGİ KARŞISINDAKİ DURUMU 389 E- HALEN FAALİYETTE BULUNAN HAYAT SİGORTASI ŞİRKETLERİNİN SİGORTALILARININ BİRİKİMLERİNİ BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİNE DEVRETMELERİNİN VERGİ KARŞISINDAKİ DURUMU 391

14 F- HAYAT SİGORTASI UYGULAMASI İLE BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİNİN KARŞILAŞTIRILMASI 391 G- SİSTEMİN VERGİSEL BOYUTUNA İLİŞKİN ELEŞTİREL YAKLAŞIM Emeklilik Şirketleri Yönünden Sisteme Katılanlar Yönünden 3.96 a- Aylık Brüt Ücretler Üzerinden Hesaplanan Gelir Vergisi Matrahının Hesabında indirim Olarak Dikkate Alınması 397 b- Yıllık Olarak Beyan Edilecek Kazanç Üzerinden Hesaplanacak Gelir Vergisinin Hesabında indirim Olarak Dikkate Alınması 397 c- Emekli Olma veya Sistemden Çıkma Durumunda Toplu Olarak Alınan veya Maaş Olarak Bağlanan Tutarlara Tanınmış Vergi istisnası ile Elde Edilen Menkul Kıymetlerin istisna Dışında Kalan Bölümlerinin Tutarı Ne Olursa Olsun Menkul Kıymet Geliri Olarak Beyan Edilmemesi 398 ALTINCI KISIM 401 BİREYSEL EMEKLİLİKTE HESAP İŞLERİ DÜZENİ 401 BİRİNCİ BÖLÜM 401 BİREYSEL EMEKLİLİK MUHASEBE UYGULAMASI 401 I- BİREYSEL EMEKLİLİK MUHASEBE UYGULAMASININ AMACI 401 II. GENEL MUHASEBENİN TEMEL KAVRAMLARI 402 III- MUHASEBE POLİTİKALARININ AÇIKLANMASI 405 IV- MALİ TABLOLARA İLİŞKİN TEMEL İLKELER 406 A- GELİR TABLOSU İLKELERİ 408 B- BİLANÇO İLKELERİ Aktiflere İlişkin ilkeler Pasiflere ilişkin ilkeler Şarta Bağlı Olaylar Bilanço Tarihinden Sonra Ortaya Çıkan Hususlar Yurtdışındaki Şubelere Ait Mali Tabloların Konsolide Edilmesine ilişkin İlke ve Kurallar İKİNCİ BÖLÜM 419 BİREYSEL EMEKLİLİK ŞİRKETLERİNDE HESAP İŞLERİ DÜZENİ 419 I- BİREYSEL EMEKLİLİK TEK DÜZEN HESAP PLANI AÇIKLAMASI 419 A- GENEL AÇIKLAMALAR 419 B- HESAP PLANININ YAPISI 421 C- HESAP PLANI AÇIKLAMALARI 424

15 İÇİNDEKİLER 21 SONUÇ Emeklilik Şirketleri Yönünden Sisteme Katılanlar Yönünden 492 a- Aylık Brüt Ücretler Üzerinden Hesaplanan Gelir Vergisi Matrahının Hesabında indirim Olarak Dikkate Alınması 493 b- Yıllık Olarak Beyan Edilecek Kazanç Üzerinden Hesaplanacak Gelir Vergisinin Hesabında indirim Olarak Dikkate Alınması 493 c- Emekli Olma veya Sistemden Çıkma Durumunda Toplu Olarak Alınan veya Maaş Olarak Bağlanan Tutarlara Tanınmış Vergi İstisnası ile Elde Edilen Menkul Kıymetlerin istisna Dışında Kalan Bölümlerinin Tutarı Ne Olursa Olsun Menkul Kıymet Geliri Olarak Beyan Edilmemesi 494 EKLER 498 EK-1: EMEKLİLİK ŞİRKETİ KURUCULARINA/HİSSE DEVRALACAKLARA İLİŞKİN BEYANNAME (TÜZEL KİŞİLER) 499 EK/2: EMEKLİLİK ŞİRKETİ KURUCULARINA/HİSSE DEVRALACAKLARA İLİŞKİN BEYANNAME (GERÇEK KİŞİLER) 501 EK/3: TAAHHÜTNAME 504 EK/4: YAPILABİLİRLİK RAPORU ASGARİ İÇERİĞİ 505 EK/5: BİLGİ TEKNOLOJİLERİ PLANI VE TEKNİK ALT YAPI 507 EK/6: ADLİ SİCİL KAYDI 508 EK/7: BİREYSEL EMEKLİLİK TEK DÜZEN HESAP PLANI 509 EK/8" ÇEŞİTLİ ÜLKELERİN BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ UYGULAMALARINA İLİŞKİN BİLGİLER 541 KAYNAKÇA 549 ELEKTRONİK KAYNAKLAR 552