Tarihteki Türk Devlet Bayrakları Videosu. Tarihteki Türk Devlet Bayrakları Ders Notu

Transkript

1 Tarihteki Türk Devlet Bayrakları Videosu > Tarihteki Türk Devlet Bayrakları Ders Notu Aşağıda tarihteki 23 Türk devleti hakkında bilgiler verilmiştir. Türkler'in bugüne değin kurmuş oldukları devletlerin sayısı 100'ü aşmıştır. Bütün devletler yerine, aşağıda en önemlileri belirtilmiştir. Devletlerin seçiminde kıstas olarak, dünya tarihine etkileri alınmıştır. TÜRK DEVLETLERİNİN SAYISI SORUNU Herkesin bildiği üzere, Cumhurbaşkanlığı Forsu'nda 16 yıldız bulunmakta ve iddiaya göre bu yıldızlar, tarihte kurulmuş olan 16 Türk devletini simgelemektedir. Fakat, Türk tarihini incelediğimizde, Türklerin kurmuş olduğu devletlerin sayısının çok daha fazla olduğunu görürüz. Tarihte imparatorluk (kaganlık), devlet, hanlık (kırallık), beglik, atabeglik olarak kurulan Türk devletlerinin sayısı bir ayrıma göre 120, bir başka ayrıma göre de 160 dolaylarındadır. Cumhuriyetimizin kuruluş yıllarında hangi kıstaslara dayanılarak belirlendiği tam olarak anlaşılamayan ve sonradan Cumhurbaşkanlığı Forsu'nda yıldızlarla simgelenen 16 devlet hakkında biraz düşünmek gerekir: 1. Ortada yüzü aşkın Türk devleti varken, neden yalnızca 16 devlet seçilmiştir yıldız ile simgelenen devletlerden ikisinin adı, Batı Hun İmparatorluğu ve Avrupa Hun İmparatorluğu'dur. Ama aslında, bu iki devlet, tek bir devlettir. Balamir Han'ın önderliğinde kurulan Batı Hun Kaganlığı'nın ilk ağırlık merkezi Hazar Denizi'ni batı tarafları ile Karadeniz'in kuzeyi idi. Daha sonra devletin ağırlık merkezi gittikçe batıya kaymıştır. Attila zamanında Batı Hun Kaganlığı'nın merkezi, bugünkü Macaristan'daki Segedin civarlarındaydı. Bu durumda, bu iki devlet aslında tek bir devletken, neden iki ayrı devletmiş gibi gösterilmektedir. O zaman listede yer alan Büyük Hun İmparatorluðu'nun öteki adı olan Asya Hun İmparatorluğu adını da forstaki yıldızlara ekleyelim de devlet sayımızı arttıralım (!). Devlet sayısını arttırmak için devlet uydurmağa gerek yok; çünkü tarihte kurulmuş birçok şanlı ve kudretli Türk devleti var. Anlaşılacağı üzere, Cumhurbaşkanlığı Forsu'ndaki yıldızların sayısı yeniden düşünülmeli, doğru kıstaslar kullanılarak ve doğru tarihi bilgilere dayanılarak yeni bir liste oluşturulmalıdır. 3. Cumhurbaşkanlığı Forsun'da -hepsi de ayrı birer kudretli Türk devleti olan- Asya Apar Devleti'ne (forstaki Apar İmparatorluğu, Avrupa Apar Devleti'dir), Anadolu Selçuklu Devleti'ne, Cengiz Han'ın kurmuþ olduðu Türk-Mogol Devleti'ne, Çağatay Devleti'ne, Tabgaç Devleti'ne, Memlük Devleti'ne (ki Memlük Devleti'nin resmi adı ''Ed-Devleti't-Türkiyye = Türkiye Devleti''dir), İtil-Bulgar ve Tuna-Bulgar devletlerine niçin yer verilmemektedir? Bu devletlerin de hepsi Türk devletidir ve çağlarına damga vurmuş, tarihin akışını deşiştirmiş devletlerdir. MOĞOLLUK SORUNU Bir de ortada Moğolluk sorunu vardır. Bazı tarihçilerin iddiasına göre Altınordu Devleti bir Moğol 1 / 10

2 devletidir ve Türk devletleri listesinden çıkarılmalıdır... Öncelikle Altınordu Devleti'ni, Cengiz Han'ın torunlarından Batu Han, Türk boylarına dayanarak kurmuştur. Kaldı ki, Cengiz Han'ın kendisi Türk'tür (birçok kimse tarafından Moğol olarak kabul edilse de). Cengiz Han'ın Türklüğü konusuna, Bozkurt'la ilgili bilgiler verilen sayfaların Cengiz Han ve Bozkurt adlı bölümünde değinilmiğtir. [''Cengiz Han ve Bozkurt'' kelimelerine tıklayarak ilgili bölüme ulaşabilirsiniz] Çağatay Hanlığı da Cengiz Han'ın torunlarınca kurulmuş olup bu devletin bünyesinden Türklüğü ile gurur duyduğunu belirten büyük bir şair olan Ali şir Nevai yetişmiş ve Çağatay Türkçesi'nin en büyük şairi olarak gösterilmiştir. Anlaşılacağı üzere, adı geçen devletlerin Moğol olma sorunu değil, Türk olma gerçekleri vardır. Bu kadar laftan sonra artık Türk devletlerinin listesine geçelim. 1-BÜYÜK HUN DEVLETI EGEMENLİK YILLARI: ~ MÖ MERKEZİ: Ötüken'de Noyun-Ula İLK HÜKÜMDARI: Tuman (Teoman) Yabgu NOT: Tuman Yabgu, Büyük Hun Devleti'nin bilinen ilk hükümdarıdır. Tuman Yabgu, böyle güçlü bir devleti pat diye kurmuş olamaz. Büyük Hun Devleti'nin, Tuman Yabgu'dan önce de muhakkak hükümdarları vardır. Ancak, şimdilik bu hükümdarlarla ilgili bilgimiz yoktur. 2-TABGAÇ DEVLETİ EGEMENLİK YILLARI: MERKEZİ: İLK HÜKÜMDARI: şamo Han 3-BATI HUN DEVLETİ EGEMENLİK YILLARI: MERKEZİ: Segedin civarı (bugünkü Macaristan'da) İLK HÜKÜMDARI: Balamir Han 4-APAR DEVLETİ 2 / 10

3 EGEMENLİK YILLARI: MERKEZİ: Ötüken İLK HÜKÜMDARI: Tolun Kagan 5-AK HUN DEVLETİ EGEMENLİK YILLARI: MERKEZİ: Varvaliz (Kunduz civarında) İLK HÜKÜMDARI: Aksuvar Kagan 6-KÖK TÜRK DEVLETİ EGEMENLİK YILLARI: MERKEZİ: Ötüken İLK HÜKÜMDARI: Bumin Kagan 7-BATI APAR DEVLETİ EGEMENLİK YILLARI: MERKEZİ: Segedin civarı (bugünkü Macaristan'da) İLK HÜKÜMDARI: Bayan Kagan 8-HAZAR DEVLETİ EGEMENLİK YILLARI: MERKEZi: Belencer (önce) ve İtil (sonra) İLK HÜKÜMDARI: Bulan Kagan 9-TUNA-BULGAR DEVLETİ EGEMENLİK YILLARI: MERKEZi: bugünkü Pereyaslav ilk HÜKÜMDARI: Asparuh Han 3 / 10

4 NOT: Aslında Tuna-Bulgar Devleti, 1018 yılına kadar devam etmiştir. Ancak, Boris Han'ın 864 yılında resmen hıristiyanlığı kabul etmesi sonucu devlet, Türk'lük niteliğini yitirmiştir. Bundan ötürü, 864 yılından sonraki dönem, yeni ve yabancı bir devlet olarak kabul edilmelidir. 10-UYGUR DEVLETİ EGEMENLİK YILLARI: MERKEZİ: Ötüken'de Ordu-Balıg (Kara-Balasagun) İLK HÜKÜMDARI: Kutlug Bilge Köl Kagan 11-KARAHANLI DEVLETİ EGEMENLİK YILLARI: MERKEZİ: Balasagun ve Kaşgar İLK HÜKÜMDARI: Köl Bilge Kagan 12-GAZNELİ DEVLETİ EGEMENLİK YILLARI: MERKEZİ: Gazne İLK HÜKÜMDARI: Alp Tigin 13-BÜYÜK SELÇUKLU DEVLETİ EGEMENLİK YILLARI: MERKEZİ: Nişapur (önce) ve Reyy (sonra) İLK HÜKÜMDARI: Sultan Tugrul Beg 14-ANADOLU SELÇUKLU DEVLETİ 4 / 10

5 EGEMENLİK YILLARI: MERKEZi: Konya İLK HÜKÜMDARI: Sultan 1.Süleyman Şah 15-EYYUBİ DEVLETİ EGEMENLİK YILLARI: MERKEZi: Kahire ilk HÜKÜMDARI: Selahaddin-i Eyyubi 16-HARZEMŞAHLAR DEVLETİ EGEMENLiK YILLARI: MERKEZİ: Gürgenç İLK HÜKÜMDARI: Anuş Tigin 17-TÜRK-MOGOL DEVLETİ EGEMENLİK YILLARI: MERKEZİ: Ötüken'de Karakurum İLK HÜKÜMDARI: Cengiz Han 18-ÇAĞATAY DEVLETİ EGEMENLİK YILLARI: MERKEZi: İLK HÜKÜMDARI: Çağatay Han 5 / 10

6 19-ALTINORDU DEVLETİ EGEMENLİK YILLARI: MERKEZİ: ilk HÜKÜMDARI: Batu Han 20-MEMLÜK DEVLETİ EGEMENLiK YILLARI: MERKEZİ: Kahire İLK HÜKÜMDARI: Ay Beg 21-OSMANLI DEVLETİ EGEMENLİK YILLARI: MERKEZİ: İstanbul İLK HÜKÜMDARI: Osman Bey 22-TİMURLU DEVLETİ EGEMENLİK YILLARI: MERKEZİ: İLK HÜKÜMDARI: Timur Han 23-BABÜRLÜ DEVLETİ EGEMENLİK YILLARI: MERKEZİ: 6 / 10

7 İLK HÜKÜMDARI: Babür Şah Diğer devletler Büyük Türk Devletleri Büyük Hun İmparatorluğu M.Ö. 4. asır - M.S. 48 Batı Hun İmparatorluğu Ak Hun İmparatorluğu 4. asır sonları Göktürkler İmpararorluğu Doğu Göktürk İmparatorluğu Batı Göktürk İmparatorluğu/ İkinci Göktürk İmparatorluğu Uygur İmparatorluğu Avrupa Avar İmparatorluğu 6. asır Hazar İmparatorluğu 7. asır Karahanlılar Devleti Gazneliler Devleti Büyük Selçuklu Devleti Harezmşahlar Devleti Osmanlı İmparatorluğu Timurlular Devleti/ Babürlüler Devleti Devletler Kuzey Hun Devleti Güney Hun Devleti Birinci Chao Hun Devleti/ İkinci Chao Hun Devleti/ Hsia Hun Devleti/ Kuzey Liang Hun Devleti/ Lov-lan Hun Devleti/ Tabgaç Devleti/ Doğu Tabgaç Devleti/ Batı Tabgaç Devleti/ Doğu Türkistan Uygur Devleti/ Liang Şa-t'o Türk Devleti/ Tana Şa-t'o Türk Devleti/ / 10

8 Tsin Şa-t'o Türk Devleti/ Kan-çou Uygur Devleti/ Türgiş Devleti Karluk Devleti Kırgız Devleti/ Sabar Devleti/5. asır - 7. asır arası Dokuz Oğuz Devleti/5. asır sonu - 6. asır sonu Otuz Oğuz Devleti/5. asır sonu - 6. asır sonu Basar-Alan Türk Devleti/1380-? Doğu Karahanlı Devleti/ Batı Karahanlı Devleti/ Fergana Karahanlı Devleti/ Oğuz-Yabgu Devleti/10. asrın ilk yarısı Suriye Selçuklu Devleti/ Kirman Selçuklu Devleti/ Türkiye Selçuklu Devleti Irak Selçuklu Devleti/ Eyyubîler Devleti Delhi Türk Sultanlığı/ Mısır Memlük Devleti Karakoyunlu Devleti Akkoyunlu Devleti Beylikler Tulûnlular/ İhşidîler/ İzmir Beyliği/ Dilmaçoğulları Beyliği/ Danişmendli Beyliği Saltuklu Beyliği Ahlatşahlar Beyliği/ Artuklu Beyliği/ İnaloğulları Beyliği/ Mengüçlü Beyliği/ Erbil Beyliği/ Çobanoğulları Beyliği/ Karamanoğulları Beyliği İnançoğulları Beyliği/ Sâhib Atâoğulları Beyliği/ Pervâneoğulları Beyliği/ Menteşeoğulları Beyliği Candaroğulları Beyliği Karesioğulları Beyliği Germiyanoğulları Beyliği / 10

9 Hamidoğulları Beyliği Saruhanoğulları Beyliği Aydınoğulları Beyliği Tekeoğulları Beyliği Eretna Beyliği Dulkadıroğulları Beyliği Ramazanoğulları Beyliği Doburca Türk Beyliği/ Kadı Burhaneddin Devleti Eşrefoğulları Beyliği 13. asır ortaları Berçemeoğulları Beyliği/12. asır Yarluklular Beyliği/12. asır Atabeylikler Böriler/ Zengîler İl-Denizliler/ Salgurlular Hanlıklar Büyük Bulgarya Hanlığı/ İtil Bulgar Hanlığı/ Tuna Bulgar Hanlığı/ Peçenek Hanlığı/ Uz Hanlığı/ Kuman-Kıpçak Hanlığı/9. asır asır Özbek Hanlığı Kazan Hanlığı Kırım Hanlığı Kasım Hanlığı/ Astrahan Hanlığı Hive Hanlığı/ Sibir Hanlığı/ Buhara Hanlığı/ Kaşgar-Tufan Hanlığı/15. asır başları Hokand Hanlığı/ Türkmenistan Hanlığı/ Cumhuriyetler Azerbaycan Cumhuriyeti / 10

10 Batı Trakya Türk Cumhuriyeti 31 Ağustos Türkiye Cumhuriyeti Hatay Cumhuriyeti Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Azerbaycan Cumhuriyeti Kazakistan Cumhuriyeti Kırgızistan Cumhuriyeti Tacikistan Cumhuriyeti Özbekistan Cumhuriyeti Türkmenistan Cumhuriyeti / 10