TPF Van ı unutmadı. Türkiye Perakendeciler Federasyonu Dergisi EYLÜL - EKİM Sayı: 30. Yeşil Nokta lar geliyor. Çorap sektörü zirveyi zorluyor

Transkript

1 Türkiye Perakendeciler Federasyonu Dergisi EYLÜL - EKİM Sayı: 30 TPF Van ı unutmadı Perakende yasası için yeni bir adım Çorap sektörü zirveyi zorluyor Yeşil Nokta lar geliyor

2

3

4 başkandan Değerli Dostlarım, Van depreminin ardından bölgeye yardım elini uzatan Federasyonumuz, Erciş ilçesi Gözütok Köyü nde yaptırdığı ilkokulu ve Taşlıçay Köyü nde yaptırdığı sağlık ocağı ile taziye evini Ekim ayında hizmete açtı. Bu açılışlar, PERDER üyelerinin yaşanan felaketler karşısındaki duyarlılığını ortaya koymaktadır. Ülkemizin hangi köşesinde olursa olsun Hz. Ali nin bana bir harf öğretenin kırk yıl kölesi olurum sözü, eğitim ve eğitimin önemini vurgulayan en güzel örneklerden biridir. Bizler, her ne kadar eğitimi veren tarafta olmasak da; eğitimin uygun fiziki mekânda verilmesine vesile olmaktan dolayı çok mutluyuz. Açılış sırasında yaşadığımız heycan ve gurur ise anlatılamaz bir duygu. Yepyeni sıralarda oturmayı bekleyen onlarca öğrencinin sevincini paylaşmak, onlar için önemli bir ihtiyacı karşılayabilmek Bölge halkının, sağlıkla ilgili sorunlarına yine fiziki koşulları uygun bir mekânda çözüm bulacak olmaları Bütün bunların, yaşanan deprem felaketinin ardından o bölgede yaşayan kardeşlerimize dokunmanın en anlamlı yolu olduğunu düşünüyorum. Bu çalışmaları yaparken, federasyonumuzda da büyük önem verdiğimiz birliktelik anlayışından yola çıktığımızın altını çizmek istiyorum. Selamet Aygün TPF Başkanı personel çalışma belgelerini aldı Bu, eğitime verdiğimiz değerin anlamlı ve önemli örneklerinden biri idi. Diğer taraftan bizler, işletmelerimizde de eğitim çalışmalarımıza aralıksız devam ediyoruz. Çünkü eğitimin sürekliliğine inanıyoruz. TPF olarak, Milli Eğitim Bakanlığı işbirliği ile beş yıldır yürüttüğümüz Mesleki Eğitim projesi kapsamında bu güne kadar toplamda personel eğitim süreçlerini tamamlayarak çalışma belgelerini (kalfalık, ustalık, usta öğreticilik) almaya hak kazandı. TPF, bu eğitim hamlesiyle perakende sektörüne binlerce vasıflı, eğitimli personel kazandırmaya devam ediyor. Bu eğitim döneminde 27 işletme eğitim sınıflarımızda 876 personelimiz aktif olarak mesleki eğitimlerine devam ediyor. Mesleki eğitim projemizle, üyelerimizin işletmelerindeki hizmet kalite çıtalarını yükseltmelerinin yanı sıra önemli ölçüde maliyet düşüklüğü sağlıyoruz. Diğer yandan İŞKUR projemizle, üyelerimize işletmelerinde istihdam öncesi personel eğitimi ve saha çalışmasında ölçülebilirlik olanakları sunuyoruz. Önümüzdeki eğitim öğretim döneminde de bu çalışmalarımızın katlanarak artacağını düşünüyorum. Perakendeciler Kartepe de Kartepe Perakende Zirvesi nin, bu yıl ikincisini düzenliyoruz. 8-9 Aralık tarihlerinde gerçekleşecek zirvede üreticimiz, tedarikçimiz ve perakende sektörüne hizmet sunan iş ortaklarımızla, sektörümüzle ilgili konuları tartışacağız. Resmi kurum ve kuruluş temsilcilerinin de katılacağı zirve, sektörümüz için oldukça verimli olacaktır yılını karşılamamıza az bir süre kaldı. Yeni yılın hepimize sağlık, mutluluk, bolluk ve başarı getirmesini dilerim. Saygılarımla, 2 Mayıs-Haziran

5

6 içindekiler Türkiye Perakendeciler Federasyonu Adına İmtiyaz Sahibi Turan Özbahçeci TEM Otoyolu Kavacık Kavşağı Ford Plaza Kat: 5 Kavacık Beykoz/İstanbul Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Babur Akyol Bahariye Caddesi No:43/10 Ceylan Apt. Kadıköy/İstanbul Genel Koordinatör İhsan Biçen Editör Cennet Yavuzsoy Günel cennetgunel@tpdf.org Yazı İşleri Emre Durdu Yönetim Yeri TEM Otoyolu Kavacık Kavşağı Ford Plaza Kat: 5 Kavacık Beykoz/istanbul Tel: Faks: TPF PERDER dergisi yerel süreli yayındır. 2 ayda bir Türkçe yayınlanır. Konusu: Marketler ve market tedarikçileri. Baskı Tarihi Kasım 2012 Baskı ve Cilt Şan Ofset Matbaacılık San. ve Tic. td. Şti. Cendere Yolu No:23 Ayazağa/İstanbul Tel: (212) Pbx Faks: Yapım: Ortakalan Sektörel Yayıncılık San. Tic. Ltd. Şti. Bahariye Caddesi, Canan Sokak, 33 /5, Kadıköy / İSTANBUL Tel: Gündem nasıl geçti, 2013 ten neler bekleniyor? Röportaj 18 Yeşil Nokta lar geliyor 36 Göze yerellerle büyümek istiyor Perakende turu 6 Eker üniversite ile işbirliği yaptı 6 Hayat Kimya Diyafram dan güç aldı 6 Reis ten aşurelik ürünler 7 Barilla ya İyi Yumurta Ödülü 7 Coca Cola Türkiye yi dolaşacak 7 Komili 135 yaşında 8 Sunar Grup tan büyük yatırım Serbest köşe 10 Rating kuruluşları ve Türkiye nin yeni görünümü 16 Mağaza matematiği 26 İlk izlenim, kişisel imaj ve etkileme sanatı 30 Gelişim süreçlerindeki katalizör demokratik katılımcılık 44 Resmin bütünü 50 KritİK: Hangi alışveriş? 85 Tedarikçinin korunmasına ilişkin düzenlemeler Araştırma 12 Türkler yeni girişimlere açık 13 Perakendede istihdam artıyor 14 Perakendede beklentiler olumluya döndü 15 Reklamların satışlara etkisi ölçüldü Ekipman dünyası 24 Hem tasarruflu hem çevreci Dosya 52 Perakende yasası için yeni bir adım Sosyal sorumluluk 42 Signal, Türk Dişhekimleri Birliği ni destekliyor İstatistik 32 PERDER üyeleri Eylül Ekim açılışları 4 Eylül-Ekim

7 içindekiler Pazar 38 Çorap sektörü zirveyi zorluyor Sivil toplum 48 DPİD, sektörü büyütüyor Fuar 46 BeautyEurasia 2013 hazırlıkları başladı 46 Libya Gıda Fuarı 2013 Mayıs ta 46 Özel Markalar Fuarı Tüyap ta Haberler 62 Perakendecilerin Ege çıkarması 64 Perder Söyleşileri nin 8 incisi düzenlendi.. 66 Yerel zincirlerin gündemi: Gıda güvenliği 67 Keskinoğlu İstanbul PERDER i ağırladı 69 TPF den Erciş e okul, taziye evi ve sağlık ocağı 67 İstanbul PERDER üyeleri Germencik te 70 Alışverişçi ne ister? 70 İstanbul PERDER Öncü Salça da 71 Askıda Kırtasiye 71 Akdeniz PERDER de Menzilcioğlu dönemi 71 Sektör temsilcileri bir arada 72 PERDER üyeleri toptancı halinde 72 Çukurova PERDER TRT Radyo da 72 Geçitspor dan Özhan a teşekkür 73 GESİAD tan MOPAŞ a ödül 73 Gürmar ve Pedigree den örnek proje 73 SAMMAR, Akyüz ile devam edecek 74 Bursa FotoFest ten Özhan a teşekkür 74 Üçler den hediye yağmuru 74 Van PERDER açıldı 75 Ankara PERDER üyelerinden METEK e destek 75 Metropol ün lojistik deposu açıldı 76 Van PERDER, tedarikçi firmalarla 77 Altunbilekler AVM den altın kampanya! 77 Nice 20 yıllara 77 Sektörde iki önemli satın alma Vitrin 85 Aksu dan Softem 85 Banat tan yeni marka 85 Bulaşık süngerinde üçlü konfor 86 Barilla dan yeni Wasa 86 norr dan kısır harcı 86 Çocuklara Pepee diş fırçaları 74 Üyelerimiz 88 Vitrin Eylül-Ekim 5

8 perakende turu Reis ten aşurelik ürünler Reis; aşurelik buğdayı, nohutu ve fasulyesiyle aşure gününe hazır. Muharrem ayı hicri takvimin ilk ayıdır. İnanca göre Muharrem ayının 10 unda Hazreti Nuh un gemisi tufanın sularından kurtulup, Cudi Dağı nda karaya ulaşır. Bu kurtuluşu kutlamak için, geminin ambarında kalan bütün tahılların katıldığı bir tatlı yapılır ve bu tatlıyı gemidekiler paylaşır. İşte her yıl Muharrem ayının 10. gününde aynı tatlı, yani Aşure yapılarak tanıdıklara, komşulara gönderilir. Böylece hem bir lezzet diğer insanlarla paylaşılmış olur, hem de Hazreti Nuh un serüveni stratejilerini değerlendi. Dağıtım, raf, fiyat ve merch faaliyetleri kapsamında yenilenen 4 aşamalı Diyafram satış sistemi üzerine çalışılan lansman toplantısında, Hayat Kimya çalışanları ayrıca keyifli vakit geçirme imkanı buldu. Hayat Kimya Yönetim Kurulu Başkanı Avni Kiğılı, Hayat Kimya Genel Koordinayeniden hatırlanır. Aşure içerisinde kullanılan bakliyat çeşitleri aşurelik buğday, nohut, fasulye karbonhidrat, protein, vitamin ve mineral yönünden zengin, sağlıklı beslenme için gerekli gıda maddeleridir. Reis Gıda, lezzetli bir aşure için ürünün doğru seçilmesinde dikkat edilmesi gerektiğini hatırlatıyor. Eker üniversite ile işbirliği yaptı Eker, Uludağ Üniversitesi işbirliğiyle Gıda İşleme Bölümü Süt ve Ürünleri Teknolojisi Programı başlattı. Eker Gıda, üretim yaptığı ve iş gücü istihdamını sağladığı Bursa ya ve sektörüne desteğini şimdi de eğitim alanında sürdürüyor. Eker Gıda nın Uludağ Üniversitesi işbirliği ile hayata geçirdiği Gıda İşleme Bölümü Süt ve Ürünleri Teknolojisi Programı, konunun uzmanı eleman ihtiyacının karşılanmasını hedefliyor. ÖSYM ile ilk üçe yerleşenlere, Eker den burs Öğrencilerin Eker uzmanlığından yararlanma fırsatı da edinmelerini sağlayacak olan program kapsamında, iş yeri eğitimleri ve staj olanakları sağlanacak. Eker, programa ÖSYM ile ilk üç sırada yerleşen ve kaydedilen öğrencilere burs da verecek. Uludağ Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Kamil Dilek de Eker Gıda gibi bölgenin en köklü şirketlerinden biri ile bu adımı atmanın gururu içinde olduklarını dile getirdi. Hayat Kimya Diyafram dan güç aldı Hayat Kimya yenilenen iddialı satış sistemi Diyafram ın lansmanını gerçekleştirdi. Lansman futbol konsepti ile keyifli 3 gün olarak Kartepe Green Park Otel de gerçekleştirildi. Hayat Kimya buluşmasında tüm ekip, son çeyreğe ait yeni 6 Eylül-Ekim törü Orhan İdil, Hayat Kimya pazarlama ekibi ve satış müdürlerinin katılımıyla Kartepe Green Park Hotel de 3 gün süren toplantıda, Bingo, Molped, Molfix, Papia, Familia markalarının temsilcileri markalarının yeni stratejilerini ve yakın dönem planlarını sunumları eşliğinde aktardılar. Tüm çalışanların etkinliğe özel hazırlanan marş ile birlik olmanın keyfini çıkarttığı toplantıda, günün sürprizi ise Ali Poyrazoğlu oldu.

9 Barilla ya İyi Yumurta Ödülü Barilla, doğal tavuklardan elde edilen yumurtaların kullanıldığı ürünlerin değerlendirildiği ödüle layık görüldü. perder perakende turu Barilla, Dünya Çiftçiliği İçin Duyarlılık tarafından verilen İyi Yumurta Ödülü nü art arda ikinci kez kazanmayı başardı. Barilla, her yıl sadece makarnalar için değil bisküvi gibi yumurtalı diğer gıdalar için milyonlarca yumurta kullanıyor. Barilla nın bu kullanımdaki birincil prensibi ise tavuk çiftliklerinde kafeslerde ya da geleneksel yöntemlerle tel kafesler içinde yetiştirilen tavukların yumurtalarını değil doğal ortamlarında serbest dolaşan tavukların yumurtalarını kullanmak yılında Mulino Blanco ve Pavesi markalarıyla ödülü kazanan Barilla bu yıl da Emiliane ve La Collezione markaları ile ödülün sahibi oldu. Ancak bu başarının altında tam anlamıyla sürdürülebilirliğe adanmış bir üretim tarzı yatıyor. Barilla nın farklı vizyonuyla geçtiğimiz yıl yaklaşık 2 milyon adet tavuk serbest dolaşmaya başladı ve bu tavukların yumurtaları Barilla tarafında üretimde kullanıldı. Coca Cola Türkiye yi dolaşacak Coca-Cola yı geçmişten bugüne getiren örnekler, 1000 metrekarelik dev çadırda bir araya geldi. Coca-Cola, Türkiye geneline yayılmış en kapsamlı ve en uzun soluklu projelerinden biri olan Coca-Cola Dünyası nı Coca-Cola Türkiye, Kafkasya ve Orta Asya Bölümü Başkanı Galya Frayman Molinas ve Coca-Cola Türkiye, Kafkasya ve Orta Asya Bölümü Pazarlama Direktörü Beyza Ergen in katıldığı açılışla tanıttı. Coca-Cola sisteminde bir ilk olan Coca-Cola Dünyası, markayı geçmişten günümüze getiren ve geleceğe taşıyacak değerleri dev bir çadırda ziyaretçilerle buluşturuyor. Coca-Cola Dünyası, 2013 yılı itibariyle, Türkiye yi il il gezecek olan rotasına başlayarak 5 yıl boyunca 29 ilde, toplam 37 noktada ziyaretçilerle buluşacak.coca-cola Dünyası, 5 yıl boyunca 80 kişiye sabit, ziyaret edeceği illerde ise toplamda 2500 otuz yaş altı gence geçici istihdam sağlayacak. Tüm bunların yanı sıra, Coca-Cola Dünyası Türkiye yi dolaşacağı 5 yıl boyunca karbon sıfır bir etkinlik olacak. Komili 135 yaşında Komili, Ekim tarihleri arasında Ortak İstek Zeytine Destek sloganıyla gerçekleşen Ayvalık Zeytin Hasat Günleri nde, 135 nci yıl hasadını başlattı. Komili, 135 inci yılına özel hazırlanan Zaman Tüneli nin de bulunduğu standı, keyifli yemek aktiviteleri ve geleneksel Komili kahvaltısı ile sektörün emek verenleri ve bölge halkıyla buluştu. Komili standı, Usta Şef Eyüp Kemal Sevinç in 1878 den günümüze çeşitli dönemlerden hazırladığı yemek aktivitesiyle tatlandı. Zeytinyağı sektörüne emek verenler ve Ayvalık halkının keyifli vakit geçirdiği aktivitelerde 1878 den günümüze farklı lezzetler tadılarak, tariflerden oluşan kitapçık katılımcılara hediye edildi. Hasadın ikinci gününde gerçekleştirilen Ortak İstek Zeytine Destek konulu panelde Zeytinyağının Gururları Ödülü ve Komili Özel Ödülü, zeytinyağı kültürünün gelişimine sağladıkları fayda ve sektöre kattıkları değer dolayısıyla Evren Ertür ve Ahmet Sucu ya verildi. Eylül-Ekim 7

10 perakende turu Sunar Grup tan büyük yatırım Sunar Grup un yeni tesisinin açılışına Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan da katıldı. Sunar Grup bünyesinde faaliyet gösteren Elita Gıda nın yeni tesisi, Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan tarafından hizmete açıldı. Muş ta 50 bin dönüm ayçiçeği yatırımında bulunan Sunar Grup, bu yatırımın meyvesini rafinasyon tesisiyle toplamaya başlayacak. 50 bin dönüme ekili ayçiçeğinin hasadını yapan Sunar Grup, bu yeni tesiste Muş ta yetiştirilen ayçiçeklerinden elde edilen ilk özel seri ayçiçek yağını üretmiş olacak. Türkiye de ekilebilir arazilerinin yüzde 25 inde ayçiçeği ekimi gerçekleştirilmesi durumunda Türkiye nin ithalatçı konumundan ihracatçı konumuna geçeceğini hesaplayan Sunar, Orta ve Doğu Anadolu da ayçiçeği tarımını geliştirmek için geçtiğimiz yıl kolları sıvadı. Yağlı tohum üretimine açılabilecek yeni bölgeler araştırılırken, Muş ayçiçeği üreticilerinden gelen yoğun talep Sunar Grup u Doğu Anadolu ve Orta Anadolu ya yöneltti. Bölgenin yağlık ayçiçeği üretimine yabancı olmadığını ortaya çıkartan Sunar Grup, yıllar önce bölgede ciddi üretimler yapıldığını ancak son yıllarda alıcı sıkıntısından dolayı vazgeçildiğini belirledi. Ekolojik olarak bölgenin yağlı tohum üretimine uygunluğu tespit edilince bölgede 50 bin dönüm arazi üzerine büyük bir yatırım yaptı. Tarım İlçe Müdürlüğü ziraat mühendisleri işbirliği ile ayçiçeği ekildi. Hasadı yapılan ayçiçeklerinden elde edilecek ilk yağlar yeni rafinasyon tesislerinde üretilecek. Sunar Grup bünyesinde faaliyet gösteren Elita Gıda nın yeni yatırımı rafinasyon tesislerinin açılışına Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, Irak Ticaret Temsilcisi Omar Al Jaf ve Trablus Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Halil Mesut Mahfuz da katıldı. 8 Eylül-Ekim Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, Türkiye nin cari açığının kapanmasında Sunar Grup gibi şirketlerin önemli rol oynadığının altını çizdi ve Sunar Grup u Türkiye nin gelir seviyesi düşük Muş ilinde yatırım yaptığı için kutladı. Sunar Grup Yönetim Kurulu Üyesi Hüseyin Çomu, ihracat gerçekleştirdikleri birçok ülkede Türk büyükelçiliğinin bile olmadığını hatırlatarak söze başladı ve 2006 yılında 20 milyon dolar sermaye ile kurulan Elita Yağ Fabrikası nın sektörde ilk beş tesis olma hedefiyle yola çıktığını söyledi. Sunar Grup un Türkiye nin mısır yağı ihracatının yüzde 35 ini, ayçiçeği yağı ihracatının ise yüzde 8 ni gerçekleştirdiğini açıklayan Hüseyin Çomu, 2011 de 103 milyon dolar üzerinde ihracat yaptık yılları arasında ihracat oranını yaklaşık yüzde 500 artıran ve 70 in üzerinde ülkeye ihracat gerçekleştiren grubun 2012 yılı hedefi 160 milyon dolar rakamına ulaşmaktır. dedi.

11

12 serbest köşe Rating kuruluşları ve Türkiye nin yeni görünümü 10 Eylül-Ekim Yılmaz Pekmezcan Akademisyen Özellikle kredi notunun düşürülmesi aşamasında tepki çeken kredi notu veren kuruluşlar nedir, ne yaparlar ve nasıl çalışırlar? Geçtiğimiz günlerde uluslararası derecelendirme kuruluşu Fitch Rating, Türkiye nin kredi notunu yatırım yapılabilir seviyeye yükseltti. Fitch Ratings, Türkiye nin yabancı para cinsinden uzun vadeli kredi notunu BB+ dan BBB- ye yükseltti, yerel para cinsinden kredi notunu BB+ dan BBB ye çıkardı. Not artırımının Türkiye nin kısa vadeli makro finansal risklerinin, ekonominin yumuşak bir inişe doğru gitmesine bağlı olarak azalmasını, ılımlı ve azalan kamu borç yükünü, güçlü bankacılık sisteminin, olumlu orta vadeli büyüme görünümünü ve göreceli olarak varlıklı olmasını yansıttığını vurguladı. Fitch açıklamasında, Türkiye nin güçlü ticari performansının da yardımıyla resesyon yaşamadan yeniden dengelenmenin başarılması ve işsizliğin 11 yılın en düşük seviyesine çekilmesi, Türkiye nin ekonomik esnekliğine ve direncine işaret ediyor ifadesini kullandı. Fitch ayrıca, Türk ekonomisinin daralan cari işlemler açığı ve düşük enflasyon ile sürdürülebilir büyüme oranına dönme yolunda ilerlediğine inandığını vurgulamış. Özellikle küresel ekonomik yavaşlama ve beraberindeki krizle birlikte 2011 deki ekonomik ısınma süreçlerine rağmen kredi derecelendirme kuruluşlarının, başta uzunca bir zamandır sorunlarla boğuşan Amerika Birleşik Devletleri olmak üzere Avrupa nın birçok ülkesindeki negatif ekonomik göstergelere rağmen inanılmaz derecede sabırlı ve iyimser yaklaşımlar sergilemesi bu kuruluşlara olan güveni sarsmaya başladı Mayısın da S&P (Standart and Poors) ülke borçlarını kriter göstererek Türkiye nin kredi notu görünümünü pozitiften durağan a dönüştürmüş daha da acısı aynı dönemlerde iflas eşiğindeki Yunanistan ile iflas etmiş olan İzlanda ya da Türkiye ile aynı kredi notunu vermişti. Bu ve buna benzer durumlar ülkemizde ve dünya da kredi derecelendirme kuruluşlarına olan güvenin sarsılmasına neden olmuştur. Birde ülkemizdeki muhalefet anlayışı ile birlikte kendimize has tartışma üslubuz ile bu konudaki gerçekler tabiri caiz ise gümbürtüye gitmekte. Dilerseniz kısaca bu kuruluşları ve nasıl çalıştıklarını kısaca tanıtmak ve sonrasında yeni görünümümüzün ne anlama geldiği konusundaki bilgileri sizlerle paylaşmak isterim. Özellikle kredi notunun düşürülmesi aşamasında tepki çeken kredi notu veren kuruluşlar nedir, ne yaparlar ve nasıl çalışırlar? Rating (derecelendirme) kuruluşları; ülkelerin veya firmaların istekleri üzerine ya da kendi saptadıkları dönemlerde, ülkelerin veya firmaların borçlarını geri ödeme yetenekleri konusunda fikir veren kuruluşlardır. Rating kuruluşlarının başlıcaları Amerikan firması olan Standard and Poor s, Moody s, Duff and Phelps ve Fitch, Japon firması olan JCR, İngiltere firması IBCA dır. Global ekonomik sistem içinde, ülkelerin ekonomik işlevlerini devam ettirmek için ihtiyaç duydukları yabancı fonları, uluslararası piyasalardan temin etmeleri büyük ölçüde onların kredi notlarına bağlıdır. Sermaye piyasasının gelişmiş olduğu ülkelerde yabancılar tarafından alınacak yatırım kararları o ülkenin kredi notuna göre değerlendirilmektedir. Ülke riski yani o ülkenin kredi notu ekonomik, sosyal, politik ve çevresel faktörler dikkate alınarak belirlenmektedir. Ülke riskinin ölçülmesi rating kuruluşları tarafından bağımsız olarak yapılmaktadır. Bu nedenle rating kuruluşları tarafından verilen ülke riski puanları uluslararası finans kurumlarınca daima göz önünde bulundurulmakta ve uluslararası fon akımlarını etkileyen en önemli etkenlerden birisi olmaktadır. Kredi notu; uluslararası alandaki kredi verme ilişkilerinde, kredi açılan ülkelerde meydana gelebilecek önemli olaylar neticesinde kayba uğrama olasılığı şeklinde tanımlanmıştır Ülke riski, ülkenin ödeme zorluğuna düştüğünü beyan etmesi veya belirli ülkelerin almış olduğu borçları şimdi ve gelecekte ödeyememesi nedeni ile ortaya çıkar ve gelecekte borç alma ihtimalini zorlaştırır ve kredi maliyetini yükseltir. Ülke riskinin yani kredi notunun belirlenmesinin amacı; bir ülkede meydana gelen ekonomik sosyal ve siyasal olaylar nedeni ile borç vermedeki konulan sınırların aşılması sebebiyle uğranılan kayıpların belirlenmesidir. Bu olaylar belli bir oranda o ülkelerin hükümetlerinin kontrolleri altındadır. Ülkenin özel sektörünün ve şahısların kontrolünün altında değildir. Bir ülkenin kredibilitesi, o ülkenin ekonomik, politik ve sosyal yapısına göre belirlenir. Özellikle sermaye piyasasının gelişmiş olduğu ülkelerde yabancılar tarafından yatırım kararlarının verilmesi ve kredi şartlarının belirlenmesi için ülkenin kredibilitesi büyük önem arz eder. Bu nedenle yatırım yapılacak ülkelerin kredibilitesi sürekli olarak takip edilir. Ülke riski belirlenirken ekonomik, politik ve sosyal yapılarını belirleyen ve oluşturan göstergeler ve bunlar arası etkileşim incelenerek önem derecesine göre kaydedilir ve değerlendirilir. Bir ülkenin ülke riskini ölçmek ve analizini yapmak oldukça güç ve uzmanlık isteyen bir iştir. Bu zorluk ülke riski ölçülürken onu etkileyen ekonomik, sosyal ve siyasal değişkenlerin analizinin güçlüğünden kaynaklanmaktadır. Ancak yapılan çok sayıdaki ülkeye ait değerlendirmeler işin güçlüğünü belirtmekle birlikte, mevcut değişkenlere ait bir standart kriterin ortaya çıkmasına yardımcı olmuş ve gerekliliğini ortaya koymuştur.

13

14 araştırma Türkler yeni girişimlere açık Amway Avrupa tarafından yaptırılan 2012 Girişimcilik Araştırması sonuçlarına göre Girişimcilik potansiyeli Türkiye de yükselişini sürdürüyor. Amway Avrupa tarafından Dünya Girişimcilik Haftası nda duyurulan araştırmanın sonuçlarına baktığımızda girişimciliğin Avrupa da yüksek bir itibara sahip olduğunu görülüyor ve 2011 ile karşılaştırıldığında kendi işinin sahibi olma potansiyeli Avrupa nın tamamında değişmiyor; araştırmaya katılan her üç kişiden biri kendi işini başlatmayı düşünebiliyor. Mayıs Haziran 2012 tarihleri arasında Türkiye nin de içinde bulunduğu 16 Avrupa ülkesinde 14 yaş ve üzeri kadın-erkek 17 bin 768 kişi üzerinde yapılan araştırmaya göre girişimcilik, önümüzdeki 10 yıl içinde daha da önem kazanacak de girişimcilik potansiyelinin yüksek olduğu ülkeler arasında Yunanistan yüzde 50, Türkiye yüzde 48 ve İsviçre yüzde 48 lik oranlarla başı çekiyor. Bu ülkeleri yüzde 47 oranıyla Polonya takip ediyor. Almanlar ise geçen sene olduğu gibi kendi işini kurmaya en yüzde 50 ile en olumsuz yaklaşan halk. Yüzde 47 ile Macaristan, yüzde 35 ile Avusturya en olumsuz bakan ülkeler sıralamasında başı çekiyor. Yüzde 57 ile sermaye eksikliği, yüzde 44 le ekonomik durumdaki belirsizlik ve yüzde 35 oranla başarısızlık korkusu Avrupa da girişimciliğin önündeki en büyük engeller. Sermaye eksikliğini en büyük engel olarak gören ülkeler arasında yüzde 74 oranla Yunanistan başı çekerken onu yüzde 69 ile Almanya ve yüzde 67 ile Romanya izliyor. Sermaye konusunu en az endişe edenler ise İngilizler. Yaşanan ekonomik kriz de Avrupalıların girişimciliğe yönelik tavırlarını etkileyen bir başka önemli etken. Yunanlıların yüzde 79 u, Danimarkalıların yüzde 64 ü ve İspanyolların yüzde 59 u belirsiz ekonomik durumun serbest meslek sahibi olmalarının önünde bir engel olduğunu söylüyor. Türkiye (yüzde 12) ile Rusya ise (yüzde 16) ekonomik durumdan en az endişe duyan gruplardan. Türkiye, yüzde 48 ile en yüksek ikinci serbest meslek sahipliği potansiyeline sahip ülke. Türkiye de 15 yaş üzeri 1474 kişi ile yüz yüze gerçekleştirilen araştırmada en çok yaş arasındakilerin kendi işini yapmaya cesareti olduğu görülüyor. Bu yaş grubundaki her 2 kişiden 1 i de bunu yapabileceğine inanıyor. Erkekler, üniversite mezunu ve çocuksuz olanların girişimcilik konusunda daha cesur. Ankete katılanların yüzde 44 ü sermaye eksikliğini girişimciliğin önündeki en büyük engel olarak görüyor. Anca Avrupa Birliği veya Euro Bölgesi içinde yer alan ülkelerin aksine, Türkler mevcut ekonomik durumdaki belirsizliği de bir sorun olarak görmüyor. Türk katılımcıların üçte ikisi, önümüzdeki 10 yılda girişimciliğin daha fazla önem kazanacağına inanıyor. Katılımcılar gençleştikçe, girişimciliğin modern dünyadaki yeri konusundaki algılamalarının daha olumlu hale geldiği görülüyor. 30 yaşın altındaki katılımcıların yüzde 47 si girişimciliğin önemine dair olumlu bir gelişme olacağını öngörürken, bu oran 30 ila 59 yaş arasında yüzde 38, 60 yaş üzeri de ise sadece yüzde 25 düzeyinde kalıyor. Girişimcilerin hangi yönlerden çalışanlardan farklılaştıkları konusunda ise parasal konularda daha iyi olma yüzde 30 oranla ilk sırada yer alıyor. Bu konuda Avrupa ortalaması yüzde Onu yüzde 27 ile zamanı daha esnek şekilde yönetebilme (Avrupa Ortalaması: yüzde 40), yüzde 26 ile çalışacakları yere karar vermekte daha bağımsız olma (Avrupa ortalaması: yüzde 45) ve kendilerine yeni bir yol çizme cesaretine sahip olma özellikleri takip ediyor (Avrupa ortalaması: yüzde 45). Bölgesel olarak baktığımızda ise Güneydoğu Anadolu ve Karadeniz de parasal konularda daha iyi olma, Marmara da daha iyi organize olma, Ege de ise yeni bir yol çizme cesareti, girişimciliği çalışanlardan farklılaştıran başlıca özellikler. 12 Eylül-Ekim

15

16 araştırma Perakendede beklentiler olumluya döndü Perakende Güven Endeksi, Ekim 2012 de üç ay sonra tekrar pozitif değerlere döndü TEPAV ın gerçekleştirdiği Perakende Güven Endeksi Anketi nde gelecek 3 aydaki satış ve tedarikçilerden sipariş beklentileri 5 aydan sonra yükselişe geçti. Avrupa Birliği ülkelerinde de perakende güveni geçen aya göre 2.4 puan yükseldi. Önümüzdeki 3 aya ilişkin beklentilerin denge değeri Ekim 2012 de 16.2 oldu. Ekim 2012 de TEPE anketi katılımcılarının yüzde 39.7 si önümüzdeki 3 ayda işlerinde iyileşme beklerken, işlerinde kötüleşme bekleyenlerin oranı yüzde 30.4 düzeyinde. Beklentilerde Ekim 2011 e göre 3.9 puanlık, Eylül 2012 ye göre ise 7.5 puanlık artış oldu. Mevsimsellikten arındırılmış TEPE değerlerine 2012 ve 2011 yılları itibari ile bakıldığında perakende güveni 2012 nin tüm aylarında 2011 in altında değer aldı. Perakendecilerin 2012 yılı performansı 2011 yılı performansının altında kaldı yılına çeyreklik dönemler halinde bakıldığında ise 2012 yılının üçüncü çeyreğinde perakende güveninin 2012 yılının ilk çeyreğine göre daha düşük değerler aldığı görüldü. İşlerinin geçen yılın aynı dönemine göre arttığını belirtenlerin oranı Ekim 2012 de yüzde 24 iken, azaldığını belirtenlerin oranı yüzde 48.1 oldu. İşlerin geçen yılın aynı dönemine kıyasla durumunda Eylül 2012 ye göre 2.4 puanlık, Ekim 2011 e göre ise 6.1 puanlık düşüş oldu. AB-27 Perakende Güven Endeksi, Ekim 2012 de sıfırın altında 12.8 değerini aldı. AB-27 de geçen aya göre 2.4 puanlık artış olurken, geçen yılın aynı dönemine göre ise 0.8 puanlık düşüş oldu. Eylül ayında son 39 ayın en düşük değerini alan AB-27 Perakende Güven Endeksi, Ekim de yükseldi. AB-27 Perakende Güven Endeksi, hem geçen yıla göre hem de geçen aya göre Türkiye ye oranla daha iyi performans izledi. AB-27 ülkeleri ve Türkiye nin Ekim 2011 ve Eylül 2012 ye göre Perakende Güven Endeks değerleri karşılaştırıldığında İngiltere, İsveç, Letonya ve Slovakya dışındaki tüm ülkelerde geçen yıla göre düşüş olduğu görüldü. Düşüşün en fazla yaşandığı ülkeler ise Finlandiya, Slovenya, İtalya, Litvanya, Yunanistan ve Almanya olarak belirlendi. Slovenya ve Yunanistan, geçen aya göre perakende güveni en fazla düşen ülkeler oldu. Alt sektörler itibariyle bakıldığında geçen yılın aynı dönemine göre, yiyecek, içecek ve tütün ürünleri sektörü en iyi performans gösteren sektör oldu. Motorlu taşıtlar sektöründe de geçen yıla göre artış yaşandı. Birden fazla türde ürün satan bakkal, market ve büyük mağazalar sektörü geçen yıla göre ortalama kadar düştü. TEPE anketine soru bazında bakıldığında önümüzdeki 3 aydaki satış ve tedarikçilerden sipariş beklentileri geçen aya ve geçen yılın aynı dönemine göre arttı. Geçtiğimiz 3 aya göre ve geçen yıla göre işlerin durumunda hem Eylül 2012 ye göre hem de Ekim 2011 e göre düşüş yaşandı. Gelecek 3 aydaki istihdam beklentilerinde geçen yıla göre artış olurken geçen aya göre düşüş oldu. Önümüzdeki 3 aya ilişkin beklentilerin denge değeri Ekim 2012 de 16.2 oldu. Ekim 2012 de TEPE anketi katılımcılarının yüzde 39.7 si önümüzdeki 3 ayda işlerinde iyileşme beklerken, işlerinde kötüleşme bekleyenlerin oranı yüzde 30.4 düzeyinde. Beklentilerde Ekim 2011 e göre 3.9 puanlık, Eylül 2012 ye göre ise 7.5 puanlık artış oldu. 14 Eylül-Ekim

17 Reklamların satışlara etkisi ölçüldü perder araştırma TGI Net Türkiye Araştırması, internet kullanıcılarını satın almaya tetikleyen etkenleri ortaya çıkardı Türkiye de son 1 ayda internete bağlanan ve alışveriş yapan kullanıcıların %21 i, televizyonda gördükleri bir reklamın yönlendirmesiyle o ürünü satın aldıklarını belirtiyor. Offline olarak satın almaya en teşvik eden başlıca diğer reklam türleri ise online reklamlar olarak dikkat çekiyor. Peki online olarak (internet üzerinden) satın almayı tetikleyen reklam türleri neler? Türkiye deki her 4 internet kullanıcı kadından 1 i, geçen ay yaptığı bir alışverişini TV reklamlarının yönlendirmesiyle gerçekleştiğini belirtiyor. Erkeklerde bu oran %18. TV reklamlarından sonra offline olarak satın almaya en teşvik edici başlıca diğer reklam türleri ise online reklamlar olarak dikkat çekiyor. İnternette pop-up şeklinde açılan reklamlar, markanın web sitesinde yer alan reklamlar ve çeşitli web sitelerinde yer alan reklamlar, Türkiye deki internet kullanıcılarını offline olarak satın almaya yönlendiriyor. Kadınlar, TV reklamlarından olduğu gibi, erkeklere göre bu online reklam türlerinden de daha çok etkileniyorlar. Erkekleri ise kadınlara kıyasla daha çok teşvik eden reklam türü arama motoru sonuçları. Türkiye deki internet kullanıcısı olan erkeklerin %13 ü, arama sonuçları sayfasında gördükleri bir reklam neticesinde offline olarak o ürünü aldığını belirtiyor. Televiyon reklamları, offline da olduğu gibi online da da etkisisini sürdürüyor. Her 5 internet kullanıcısından 1 i, bir önceki ay internet üzerinden yaptıkları alışverişi televizyonda gördükleri reklamlar neticesinde gerçekleştirdiklerini belirtiyor. TV reklamları, offline daki gibi online alışverişlerde de kadınlar üzerinde daha etkili. Aşağıdaki tabloda, cinsiyet ve yaş kırılımı bazında Türkiye deki internet kullanıcılarını internet üzerinden bir ürün satın almaya teşvik eden reklam türleri yer almaktadır. Tüketicileri online olarak satın almaya yönelten başlıca diğer mecra ise internet. Türkiye deki internet kullanıcılarının %18 i pop-up şeklinde açılan reklamlardan, %17 si markanın web sitesinde gördüğü reklamlardan, %15 i ise başka bir web sitesinde yer alan reklamlardan etkilenerek online satın alma gerçekleştirdiğini belirtiyor. TGI Net Türkiye Araştırması; Türkiye deki internet kullanıcılarının online tutum ve davranışlarını araştırır. TGI Net Türkiye, online araştırma verilerinin demografi, medya tüketimi ve internet kullanımları temelinde TGI Türkiye Araştırması verileri içine fuse edilmesi ile oluşturulmuştur. TGI Türkiye ve TGI Net araştırmalarında her iki araştırmayı birbirine bağlamak (fuse etmek) için 20 ortak soru ( kopça ) kullanılmıştır. Data füsyon, küçük olan veri setinin, büyük olan veri setine bağlanması ile gerçekleştirilir. TGI Net örneğinde TGI Net verileri TGI Türkiye 2011R2 verileri içine fuse edildi. TGI Net Araştırması evreni geçen ay internet kullanmış olan kişiler. Örneklemi 3000 dir. TGI Net örneklemi TGI Türkiye Araştırması verilerinden hareketle, haftada bir gün ya da daha sık internet kullanan kişilerin cinsiyet, yaş, sosyoekonomik statü, bölgesel dağılımları ve internet kullanım sıklığı dikkate alınarak oluşturuldu. Eylül-Ekim 15