TÜRKĐYE NĐN FĐNANSAL PĐYASA LĐKĐDĐTESĐ, ÖLÇÜMÜ VE ANALĐZĐ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "TÜRKĐYE NĐN FĐNANSAL PĐYASA LĐKĐDĐTESĐ, ÖLÇÜMÜ VE ANALĐZĐ"

Transkript

1 Cenral Bank Review Vol. 11 (January 2011), pp ISSN prin / online 2011 Cenral Bank of he Republic of Turkey hp:// TÜRKĐYE NĐN FĐNANSAL PĐYASA LĐKĐDĐTESĐ, ÖLÇÜMÜ VE ANALĐZĐ Burcu Deniz Yıldırım ABSTRACT In his sudy, a marke liquidiy index for Turkey is buil, which presens informaion abou he course of he liquidiy in he financial markes. Moreover, he impac of he global financial crisis on Turkey s financial sysem is examined by comparing he index o VIX, a risk appeie and a volailiy indicaor. According o he conduced sochasic analysis, he resuls sugges ha Turkish financial markes were affeced by he said global crisis for a shorer period of ime compared o he financial markes in he US. MEASURING AND ANALYZING FINANCIAL MARKET LIQUIDITY OF TURKEY JEL C22, E58, G21 Keywords Marke liquidiy index, Bid-ask spread, Illiquidiy raio, SWARCH ÖZ Bu çalışmada, Türkiye için bir piyasa likidiesi endeksi hesaplanmış ve oluşurulan endeks bir oynaklık ve risk işahı gösergesi olan VIX ile karşılaşırılarak, küresel finansal krizin Türkiye finansal sisemi üzerindeki ekisi incelenmişir. Uygulanan sokasik modele göre yapılan analizde Türkiye de finansal piyasaların söz konusu krizden, likidie ölçüsüne göre ABD ye kıyasla daha kısa süre ekilendiği sonucu elde edilmişir. JEL C22, E58, G21 Anahar Kelimeler Piyasa likidiesi endeksi, Alış-saış fiya aralığı, Likidie yeersizlik oranı, SWARCH Türkiye Cumhuriye Merkez Bankası, Bankacılık ve Finansal Kuruluşlar Genel Müdürlüğü, Đsiklal Cad.10, Ankara, Türkiye YILDIRIM: burcu.yildirim@cmb.gov.r Çalışmada sunulan görüşler yazarlara ai olup, Türkiye Cumhuriye Merkez Bankası nı veya çalışanlarını bağlayıcı nielik aşımaz.

2 12 Yıldırım Cenral Bank Review 11(1): Giriş Bu çalışmada, Türkiye için bir piyasa likidiesi endeksi (PLE) hesaplanmış ve oluşurulan endeks bir oynaklık ve risk işahı gösergesi olan VIX 1 ile karşılaşırılmışır. Bu şekilde, küresel finansal krizin Türkiye finansal sisemi üzerindeki ekisi incelenmişir. PLE finansal piyasalardaki likidienin harekei konusunda bilgi vermekedir. Özellikle, finansal piyasalarda güven kaybı yaşandığı bilinen 2006 yılı Mayıs-Haziran ve 2008 yılı Ekim-Kasım aylarında kriz likidie kanalı ile kendisini gösermişir. Bu nedenle bu dönemlerde PLE büyük ölçüde düşüş gösermişir (Grafik 1). Grafik 1. Türkiye için Oluşurulan PLE a ve Fonlama Likidiesi b Fonlama likidiesi (%) Piyasa Likidiesi Endeksi (sağ eksen) a Piyasa likidiesi endeksi= 0,5*ahvil piyasası likidiesi + 0,5* döviz likidiesi. Tahvil piyasasındaki likidie en iyi alış-saış fiya eklifleri arasındaki fark ile likidie yeersizliği oranının oralamasından oluşurken, döviz piyasası likidiesi TCMB nin TL/USD döviz alış kurlarını belirlediği koasyonlar üzerinden en iyi-alış saış eklif aralıkları ile hesaplanmakadır. b Fonlama likidiesi için emel alınabilecek bir göserge (naki ve benzeri değerlerler + serbes menkul değerler)/çekirdek olmayan fonlama kaynakları oranıdır. Çekirdek olmayan fonlama kaynakları ise vadesiz bankalar mevduaı, repodan sağlanan fonlar ve kısa vadeli bankalara borçlar kalemlerinden oluşmakadır. Piyasa likidiesinin izlenmesi finansal isikrara yönelik uygulanan poliikalar açısından önem aşır. Merkez bankaları, piyasa likidiesindeki azalmanın finansal isikrar üzerindeki olumsuz ekilerini azalmak için 1 Chicago Opsiyon Borsası nın oluşurduğu bir oynaklık endeksi olan VIX, S&P 500 hisse senedi üzerine yazılan opsiyonların kullanılmasıyla hesaplanır ve beklenen oynaklığı göserir.

3 Yıldırım Cenral Bank Review 11(1): likidie önlemleri alarak piyasaları rahalaabilir. Piyasa ve fonlama likidiesi ekileşiminde, merkez bankası likidiesi ile deneim ve gözeim uygulamaları finansal sisemdeki isikrarın emininde büyük öneme sahipir. Piyasa likidiesi, finansal kuruluşların fonlama sorunu yaşaması ve porföylerindeki varlıkları samak isemeleri durumunda önemi daha da belirginleşen bir kavramdır. Küresel finansal krizde, piyasa likidiesinin ve genel olarak likidienin önemi bir kez daha oraya çıkı. Geleneksel bankacılıkan ziyade, özellikle kredilerin seküriizasyonuna dayalı bir bankacılık modelinin varlığı, faizlerdeki arışla bozulan kredi kaliesi sonucu sisemde kırılganlık yaraı. Böyle bir oramda varlık fiyalarındaki düşüş sonucu oraya çıkan finansal kuruluşların sermayesindeki erime ve bununla eş zamanlı gerçekleşen borçlanma koşullarındaki daralma, belli bir ölçüde kaçınılmaz olarak varlık saışlarını beraberinde geirdi. Böylece, varlık fiyaları daha da düşü ve fonlamadaki sıkışıklık daha da arı (Brunnermeier, 2009). Oraya çıkan güven kaybı, piyasalarda alınıp saılan varlıkların fiyalarında daha fazla düşüşlere ve finansal piyasalarda likidie sıkışıklığına neden oldu. Varlık fiyalarının düşmesi, bilançoları göreceli olarak zayıf olan bankaları daha fazla varlık sama eğilimine yöneli. Bu durum, fiyaların daha da düşmesi ve bilançoların daha da zayıflaması sonucunu doğurdu (Adrian ve Shin 2008). Piyasa likidiesi - fonlama likidiesi arasında oluşan bu olumsuz geri beslemeli ilişki, kriz boyunca merkez bankalarının öncelikli ilgi alanlarından biri oldu. Piyasa likidiesi konusunda yapılan eorik çalışmaların da buna paralel olarak krizle birlike arığını görüyoruz. Bu çalışmaların başında Nikolaou (2009), Adrian ve Shin (2009), Brunnermeier ve Pedersen (2008) ve Brunnermeier (2009) gelmekedir. Piyasa likidiesinin genel seyrinin akibi ve diğer likidie kavramları ile ilişki seviyesinin belirlenmesi, piyasa likidiesinin ölçümünü gerekirir. Piyasa likidiesinin farklı finansal piyasalarda ve farklı boyularda gerçekleşmesi ise ölçümün kompozi göserge ile yapılmasını gerekiriyor. Merkez bankaları, bu konuda inisiyaif alarak piyasa likidiesi seviyesini göseren söz konusu kompozi gösergeyi gelişirmeye başladılar. Özellikle Avrupa genelinde yaygın bir şekilde kullanılmaya başlanan PLE yi oluşuran kurumlar Đngilere (BoE), Avrupa (ECB), Macarisan (MNB) ve Çek Cumhuriyei (CNB) merkez bankalarıdır. PLE nin önemi (i) piyasalarda varlıkların alınıp-saılma kolaylığı hakkında bilgi vermek, (ii) güven kaybının oluşuğu dönemleri gösermek, (iii) büünden yola çıkılarak kırılganlıkların nedenlerine dair yapılacak analizlere bir başlangıç nokası eşkil emek, (iv) diğer ülkelerin benzer gösergeleri ile kıyaslanarak karşılaşırmalı analizlere olanak sağlamak ve

4 14 Yıldırım Cenral Bank Review 11(1):11-28 (v) bankacılık sisemine uygulanan sres eslerine kakı sağlamak gibi işlevlerden gelmekedir. PLE nin öneminin giderek arması ve dünyada yaygınlaşması dikkae alınarak bu çalışmada, Türkiye için böyle bir endeks oluşuruldu. Çalışmanın bundan sonraki bölümlerinin konuları piyasa likidiesi kavramı, uluslararası uygulamalar, Türkiye için oluşurulan PLE ve buna ilişkin karşılaşırmalı bir analizden oluşmakadır. 2. Likidie Kavramı ve Piyasa Likidiesi Bu bölümde likidie kavramının farklı anımları ve aralarındaki ekileşim kısaca oraya konulmuşur. Bu şekilde daha geniş olarak açıklanan piyasa likidiesinin özellikle fonlama likidiesi ile olan ilişkisi izah edilmişir. Finansal sisem için önemli olan üç emel likidie kavramı vardır: (i) merkez bankası likidiesi, (ii) fonlama likidiesi ve (iii) piyasa likidiesi. Merkez bankası likidiesi, Nikolaou (2009) un beliriği üzere, gerekli likidienin merkez bankası arafından finansal siseme arz edilebilme kapasiesidir. Ölçümü merkez bankası para abanındaki değişime dayalı olarak yapılmakadır. Merkez bankası likidiesi ile yakın ilişkili olması nedeniyle vurgulanmasında yarar olan diğer bir kavram ise parasal likidiedir. Parasal likidie parasal büyüklükler ile ifade edilmekedir ve içeriğinde merkez bankası likidiesi de bulunmakadır. Ancak, bu çalışmada, parasal likidieye emel likidie kavramları arasında yer verilmemiş, doğrudan merkez bankasının ekilediği likidie olan merkez bankası likidiesine aıfa bulunulmuşur. Diğer yandan, fonlama likidiesi, bankaların yükümlülüklerini çevirebilme ve karşılayabilme yekinliğidir. Piyasa likidiesi ise, bir varlığın kısa sürede ve düşük işlem maliyeiyle fiyaı en az ekilenecek şekilde alınıp saılabilmesi kolaylığıdır. Piyasa likidiesi iki emel grup alında ele alınabilir. Bunlar: bankalararası piyasa ve varlık piyasası likidiesidir. Bankalararası piyasa likidiesi bankalar arasında likidie değişimini ifade emekedir. Bu çalışmada, daha çok varlık piyasası likidiesi üzerinde durulmuşur. Bunun emel nedeni, Türkiye de bankalararası piyasanın daha çok merkez bankası nezdinde eminaa dayalı bir şekilde gerçekleşiyor olmasıdır. Likidie kavramları ekileşim halindedir. Bu ekileşim mekanizması banka bilançosu bakış açısıyla basi olarak Şekil 1 de yer almakadır. 2 2 Bu göserim şeklinin oluşurulmasında banka bilançosu bakış açısı da dikkae alınarak Nikalaou (2009) ile Brunnermeier ve Pedersen (2008) den esinlenilmişir.

5 Şekil 1. Likidie Kavramları Arasındaki Ekileşim Yıldırım Cenral Bank Review 11(1): Fonlama likidiesi ile piyasa likidiesi arasındaki ilişkinin konu alındığı önemli bir çalışma olan Brunnermeier ve Pedersen (2008) de bir varlığın piyasa likidiesinin o piyasada işlem yapan yaırımcıların fonlama likidiesine bağlı olduğu belirilmişir. Buna göre, belli koşullar alında marjlar 3 azalmaka ve piyasa likidiesi ile fonlama likidiesi birbirlerini karşılıklı ekileyen bir likidie döngüsüne girmekedir. Çalışmada oraya konulan bazı ampirik bulgular şu şekildedir: (i) piyasa likidiesi aniden düşebilir, (ii) farklı varlık piyasalarındaki likidie benzer şekilde hareke eder, (iii) piyasa likidiesi oynaklık ile ilişkilidir, çünkü fiyaları daha oynak varlıkların alım-saımı daha yüksek marj gerekirir, (iv) fonlama sıkınısı yaşandığında, spekülaörler yüksek marj gerekiren varlıkları düşük olanlar ile ikame ederler, (v) piyasa likidiesi fonlama koşullarına bağlı olarak piyasaya göre hareke eder. Brunnermeier (2009) a göre yükümlülüklerle ilişkili olan fonlama likidiesi riski üç şekilde kendini göserebilir. Bu riskler piyasa likidiesi düşük olduğunda çok zarar verici olabilir. Söz konusu riskler şöyledir: (i) marjla fonlama riski, (ii) borç çevirme riski, ve (iii) kaynakların çekilme riskidir. Söz konusu risklerden ilki olan marjla fonlama durumunda, finansal kuruluşlar saın aldıkları varlıkların emina değerlerine kadar olan kısmını 3 Sermaye ile karşılanan bölüm.

6 16 Yıldırım Cenral Bank Review 11(1):11-28 borçlanarak, geri kalan marjı ise kendi sermayelerinden karşılar. Diğer bir deyişle, kaldıraca dayalı işlem yapan yaırımcılar borçlanarak saın aldıkları varlıkları bu borçlarına karşılık emina olarak göserirler. Faka işleme konu olan varlığın değerinin amamı borçlanarak finanse edilemez. Yaırımcılar varlığın fiyaı ile eminaa konu olan değeri arasındaki fark uarını kendi sermayesinden karşılar. Marj olarak adlandırılan bu bölüm günlük bazda değerlenir. Maliyei yüksek olduğu için aşırı sermaye umak isemeyen yaırımcılar eminaa konu olan varlığın değeri düşüğünde yükselen kaldıraç oranlarını düşürmek amacıyla varlıklarının bir bölümünü sama eğilimine girer. Bu şekilde, borçlarını ödeyen yaırımcılar varlık fiyalarının daha da düşmesine neden olur. Đkinci bir risk olarak değerlendirilen borç çevirme riski ise, özellikle küresel kriz sırasında oldukça gündeme gelmişir. Türkiye de çekirdek olmayan fonlama kaynakları 4 görece az bir paya sahipir. Ancak, uluslararası alanda birçok ülkede, opan piyasalardan sağlanan ve çekirdek olmayan fonlar bankalar için oldukça önemli bir kaynak eşkil emekedir. Bilindiği üzere, 2008 yılı sonunda şiddelenen küresel krizde opan piyasalara bağımlı olan bankalar büyük sıkını yaşamış ve varlıklarını samaya yönelmişir. Oluşan güven kaybı nedeniyle saıcılar piyasalarda alıcı bulmaka sorun yaşamışır. Bu durum bankaların alış-saış fiya eklifleri arasındaki aralığın açılmasına neden olmuşur. Varlıklarını ancak düşük fiyaan saabilen bankalar daha fazla varlık samak zorunda kalmışır. Böylece fiyalar daha fazla düşmüşür. Piyasa likidiesindeki düşüş, bankaların opan piyasalara fon sunma iseğini azalmışır. Bu döngünün özellikle piyasa fiyalamasına dayalı değerlemeler ve seküriizasyonun yaygın olduğu sisemlerde finansal isikrar açısından daha ehlikeli boyulara ulaşabildiği görülmüşür. Üçüncü ve son olarak bahsedilecek konu ise kaynakların çekilme riskidir. Bilindiği üzere bankalar, likidie ihiyaçlarını hem varlık hem de yükümlülüklerinden karşılayabilir. Varlık arafında likidie ihiyacı, naki ve benzeri değerler ile buna ek olarak kredilerin seküriizasyonundan elde edilen varlığa dayalı menkul değerler gibi varlıklar ile karşılanır. Bir anlamda varlık likidiesi rezerv görevi görür. Yükümlülük arafında ise likidie ihiyacı mevdua, merkez bankasından fonlar, reeskon penceresi, repo, mevdua serifikaları ve diğer borçlanma olanakları gibi yabancı kaynaklar ile karşılanır. Yükümlülüklerin önemli bir payını oluşuran ve göreli olarak isikrarlı bir fon kaynağı olan mevdualarda çekilme olması da fonlama likidiesi riski eşkil edebilir. 4 Shin (2010) dan esinlenilerek ve Türkiye bankacılık sisemi dikkae alınarak çekirdek olmayan fonlama kaynakları = vadesiz bankalar mevduaı + repodan sağlanan fonlar + bankalara borçlar kalemleri olarak ifade edimişir.

7 Yıldırım Cenral Bank Review 11(1): Daha çok çekirdek olmayan fonlama kaynaklarındaki çıkışla kendini göseren fonlama likidiesi 5 sorunu hem varlık saışlarındaki arış hem de güven eksikliği kanalı ile piyasa likidiesinde düşüşe neden olabilir. Diğer yandan, küresel piyasalarda risk işahındaki azalmanın da ekisiyle yabancı sermaye çıkışıyla birlike piyasa likidiesindeki azalış fonlama likidiesi sıkınısı yaşayabilecek bankalar açısından bir risk eşkil edebilir. Her halukarda, fonlama likidiesi ile piyasa likidiesi sorun hangi nokadan başlarsa başlasın, birbirlerini büyük ölçüde olumsuz ekileme poansiyeline sahipir. Piyasa likidiesi ile fonlama likidiesi arasındaki ekileşimde merkez bankası likidiesi önemli bir araçır. Merkez bankası piyasalara likidie sunarak fonlama ve piyasa likidiesinde yaşanan sorunları kısa vadede çözümleyebilir. Ayrıca, finansal piyasaların işleyişi ve oyuncuların işlemlerine yönelik deneim ve düzenleme uygulamaları da fonlama likidiesi ve piyasa likidiesi konusunda merkez bankası uygulamalarını desekleyerek ekin çözümler üreilmesini sağlayabilir. Öe yandan, merkez bankalarının piyasaya sunduğu para mikarı ekonominin dinamikleri içerisinde diğer likidie kavramlarını uzun vadede de ekileyebilir. Para arzındaki bir arış, hane halkı ve firmaların daha fazla varlık umaları ile sonuçlanabilir. Bu durum, finansal varlıklara olan alepe ve beraberinde finansal piyasa akivielerinin genel düzeyinde bir arışa neden olabilir. Piyasalarda alıcı ve saıcıların armasıyla ora vadede parasal likidiedeki arış piyasa likidiesinde bir arış oraya çıkarabilir (Kerry, 2007). Diğer yandan, akarım mekanizması çalışmayabilir, piyasaya ne kadar likidie sunulursa sunulsun piyasa likidiesi düşük kalabilir. Buraya kadar likidienin anımı ve ekileşimlerine yer verilmişir. Diğer bir konu ise likidienin boyularıdır. Lieraürde piyasa likidiesinin boyuları (i) sıkılık, (ii) derinlik ve (iii) esneklik olarak geçmekedir. Sıkılık, açılan bir pozisyonu kısa sürede kapama maliyeidir. Bir yaırımcı uygun bir fiya oluşumunu bekleyip işlem yapabileceği gibi mevcu alış-saış fiya eklifleri üzerinden de işlemini gerçekleşirebilir. Sıkılık, alış-saış fiya eklifleri arasındaki fark esas alınarak hesaplanır 5 Bir banka kredi kaliesinde yaşanan sorunlar ve kredileri fonlama koşullarına bağlı olarak da sorun yaşayabilir. Ülkemizde kredi/mevdua oranı yüzde 100 ün alındadır. Dolayısıyla, kredilerden gelen zarar daha çok uzun vadeli ekiler kapsamında değerlendirilmekle birlike, Merkez Bankasının bu konuda poliika araçları ile sürecin bir likidie sıkınısına dönüşmemesi yolunda önlemler alınabilmekedir. Yukarıda bahsi geçen fonlama likidiesi sorunu daha çok kısa vadede kırılganlık oluşurabilecek ve bankaların naki ve benzeri değerleri ile çekirdek olmayan yükümlülüklerini karşılayamayacak duruma gelmesine ilişkindir. Diğer yandan varlık piyasalarındaki gelişmeler bankaların akiflerinde menkul değer cüzdanı değer değişimleri ile karlılığı ekileyerek sermayede değişim yaraabilir. Bu ür bir karlılık ekisi de kısa vadeli ekiler arasında değerlendirilmemişir.

8 18 Yıldırım Cenral Bank Review 11(1):11-28 (Amihud ve Mendelson, 1986) ve liki olmayan bir piyasada, bu fark yüksekir. Derinlik, alım-saım işlemlerinin varlık fiyalarını ekileme gücü olup, piyasada belli bir mikar alım-saım işlemi yapıldığında bunun fiyalarda yaraığı değişim ile ölçülür. Görece olarak düşük hacimli bir işlemin yüksek fiya değişimleri yaraması, bu piyasadaki derinliğin az olduğunu göserir (Kyle, 1985; BIS, 1999; Sarr ve Lybek, 2002). Diğer bir boyu olan esneklik ise beklenmeyen bir şok sonucu değişen fiyaların denge değerine ne kadar çabuk geri döndüğü ile ilgilidir. Esnekliğin ölçümü oldukça güç olmakla birlike, piyasa ekinlik kasayısı (PEK) ile ölçülebileceği önerilmekedir (Sarr ve Lybek, 2002). 6 Son olarak, lieraürde belirilen ancak uygulamada yer almayan bir boyu olarak çabukluk sayılabilir (IMF, 2006). Đşlemlerin ve bu işlemlere yönelik akasın ne kadar hızlı gerçekleşirildiğinin bir ölçüsü olan çabukluk, ölçümü hayli zor olduğundan veri kısıı nedeniyle analizlere konu olamamakadır. Sonuç olarak, Black (1971) de belirilen liki piyasa, alış-saış fiyalarının koe edildiği, bu fiyalar arasındaki aralığın yeerince düşük olduğu ve özellikli bir bilgi girmediği durumda büyük işlemlerin fiyaa en az eki ile hemen yerine geirildiği bir piyasa anım dikkae alındığında uluslararası uygulamalarda piyasa likidiesi sıkılık ile derinlik ve esneklik boyuları ile oraya konulmakadır. Diğer arafan, piyasa likidiesinin gelişimini belirleyen fakörlerin espii, alınacak poliika önlemlerine ışık uabilmekedir. Bu fakörler (i) piyasada işlem gören varlıklara has özellikler, (ii) piyasanın mikro yapısı ve (iii) piyasa kaılımcılarının davranışları olmak üzere üç ana başlık alında sıralanabilir Uluslararası Uygulamalar PLE yi ilk yapan merkez bankası BoE dir. PLE, ilk defa Bankanın 2007 yılı Nisan ayı Finansal Đsikrar Raporunda yayınlandı. BoE nin hazırladığı PLE likidienin sıkılık, derinlik ve esneklik boyuları ile likidie primi üzerine inşa edildi. Temel özellikleri; (i) büyük bankaların önemli rol oynadığı piyasaları dikkae alması (ii) sıkılık, derinlik ve esneklik ile likidie primi boyuunu içermesi ve (iii) normalizasyona dayalı dönüşürme ve eşi 6 Beş günlük geiri varyansının günlük geiri varyansının beş kaına oranlanmasıyla hesaplanan PEK eorik olarak emellendirilmiş olmadığı gibi, Yıldırım (2009) çalışmasına göre de Türkiye için uarlı sonuçlar vermemişir. 7 Bkz. BIS (1999).

9 Yıldırım Cenral Bank Review 11(1): ağırlıklandırma ekniğini kullanmasıdır (Kerry, 2007). BoE yi ilk akip eden merkez bankası ECB oldu. ECB, 2007 yılı Haziran ayında 8 BoE ninkine benzer bir finansal PLE yayınladı. Diğer merkez bankaları (MNB ve CNB) da endeks hesaplamasında BoE ile aynı ekniği uyguladılar. MNB, PLE de yer alan piyasaları belirlerken, BoE ye paralel olarak, bankacılık sekörüne, büyüklükleri gereği önemli boyua risk yükleyen sekörleri dikkae aldı. Ancak, MNB oluşurduğu PLE de likidie primi boyuuna yer vermedi. Bunun nedeni, MNB nin oraya koyduğu boyu ve gösergelerin seçilen her bir piyasa için hesaplanabilir olması krieridir. Diğer yandan, MNB nin, derinlik boyuunu ayrıca ele aldığı ve bu boyuu işlem sayısı ile ölçerek PLE ye dâhil eiği dikka çekiyor (Pales ve Varga, 2008). Son örnek CNB ise, diğer uygulamalardan farklı olarak PLE hesaplamalarında oynaklık endeksine de yer verdi. Her zaman olmasa da, özellikle sres dönemlerinde oynaklığı yüksek olan piyasaların daha az liki olduğu düşüncesi bu konuda ekili olmuşur. Ayrıca, CNB, esneklik ve derinliği iki farklı boyu olarak ele almışır (Gersl ve Komarkova, 2009). Ülkeler arasındaki PLE uygulamalarındaki benzerlikler ve farklıklar Tablo 1 de özelenmekedir. Tablo 1. Piyasa Likidiesi Endeksi Örnekleri Boyu Sıkılık Derinlik ve Esneklik Derinlik Likidie Primi Esneklik Oynaklık Goserge GFA LYO DH ve işlem sayısı Spred LYO 30-günlük arihsel oynaklık Piyasa BoE ECB MNB CNB TCMB Gil Repo EONIA Para Piyasası EUR/HUF Spo Döviz Piyasası Döviz Piyasası Döviz Piyasası Döviz Piyasası FTSE-100 Gil Piyasası FTSE-100 S&P 500 Opsiyonları Dow Jones Euro STOXX 50 Endeksi Euro Bond Piyasaları Dow Jones Euro STOXX 50 Endeksi Hisse Senedi Opsiyon Piyasası USD/HUF FX Swap Piyasası Devle Tahvili Piyasası Bankalararası Teminasız Para Piyasası Tahvil Piyasası Hisse Senedi Piyasası Para Piyasası Tahvil Piyasası Hisse Senedi Piyasası Şirke Tahvilleri Şirke Tahvilleri Para Piyasası Libor Spred Euro Alanı Spred'leri Tahvil Piyasası Para Piyasası Tahvil Piyasası Hisse Senedi Piyasası Para Piyasası Döviz Piyasası Tahvil Piyasası Hisse Senedi Piyasası ĐMKB nezdindeki ahvil/bono ikincil piyasası Döviz piyasası (USD/TL ) ĐMKB nezdindeki ahvil/bono ikincil piyasası Kaynak: TCMB (2009), Gersl ve Komarkova (2009), Yıldırım (2009), Pales ve Varga (2008), Kerry (2008), BoE (2007), ECB ( 2007) ve MNB (2008). Tabloda kullanılan kısalmalar: GFA = Göreli Fiya Aralığı, LYO = Likidie Yeersizlik Oranı, EONIA = Euro Gecelik Endeks Oralaması 8 Bkz. ECB (2007).

10 20 Yıldırım Cenral Bank Review 11(1): Türkiye için Oluşurulan PLE 9 Türkiye için piyasa likidiesi hesaplamalarında Türkiye finansal piyasalarının kendine özgü yapısı ve veri kısıı dikkae alınarak bir endeks oluşuruldu. Bu çerçevede, finansal kuruluşların yoğun işlem yapığı piyasalar incelendi. Đşlem hacmi dikkae alındığında, Türkiye de ön plana çıkan finansal piyasalar; (i) Đsanbul Menkul Kıymeler Borsası (ĐMKB) nezdindeki ahvil/bono ikincil piyasası, (ii) TL/USD spo piyasası, (iii) ĐMKB nezdindeki hisse senedi ikincil piyasası ve (iv) Vadeli Đşlem ve Opsiyon Borsası (VOB) bünyesindeki ĐMKB-30 üzerine olan vadeli işlem sözleşmesi piyasasıdır. Öe yandan, VOB da bulunan TL/USD ve TL/EUR spo piyasaları işlem hacimlerinin göreceli olarak düşük olması, ĐMKB nezdindeki Repo piyasası ise bu piyasada oluşan fiyalarda Türkiye Cumhuriye Merkez Bankası nın (TCMB) belirleyici olması ve son olarak ezgahüsü swap piyasası veri kısıı nedenleri ile endeks oluşurulmasında kullanılmadı. Dikkae alınan dör piyasa için sıkılık, derinlik ve esneklik boyuları üzerinde durulmuş ve Tablo 2 den de görüldüğü gibi bu boyuları emsilen göreli fiya aralığı (GFA) ve likidie yeersizlik oranı (LYO) 10 kullanılmışır. Tablo 2. PLE nin Al Gösergeleri GFA = BA BB ( BA + BB ) / 2 F LYO = DH BB: En iyi alış fiya eklifi BA: En iyi saış fiya eklifi Kaynak: Sarr ve Lybek (2002), IMF (2006). F: Günlük fiya değişimi (%) DH: Devir hızı (Đşlem mikarının dolaşımdaki değere oranıdır.) Bundan sonraki bölümde, analize konu edilen piyasalar için hesaplanan gösergeler kısaca açıklanmışır. Tahvil Piyasası 11 Endekse ĐMKB Tahvil ve Bono Piyasası Kesin Alım Saım Pazarında piyasanın referans aldığı göserge ahviller kullanılmışır. Ele alınan dönemde göserge ahvil işlem hacmi piyasa işlem hacminin yaklaşık yüzde 53 ünü oluşurmakadır. Analizde oplam işlem hacminin yaklaşık yüzde 29 u gibi göreceli olarak küçük bir payını oluşuran ileri valörlü işlemler 9 Türkiye Cumhuriye Merkez Bankası Piyasalar Genel Müdürlüğü, Đsanbul Menkul Kıymeler Borsası Tahvil ve Bono Piyasası Müdürlüğü ve Hisse Senedi Piyasası Müdürlüğü ile Vadeli Đşlem ve Opsiyon Borsasına değerli kakıları için eşekkür ederim. 10 Hui-Huebel oranı olarak da bilinmekedir. Oran fiya değişimleri ile devir hızı arasında ilişki kurmakadır. Derinlik ve esneklik boyularını birlike emsil emek üzere kullanılmakadır. 11 Đsanbul Menkul Kıymeler Borsası Tahvil ve Bono Piyasası Günlük Büleni ve Spread Raporu kullanılmışır.

11 Yıldırım Cenral Bank Review 11(1): dikkae alınmamışır. Akıncı ve diğerleri (2006) da da ahvil bono piyasası için geiri eğrisi ahmininde yalnızca aynı gün valörlü işlemler kullanılmışır. Sonuç olarak, bu çalışmada kullanılan göserge ahvil serisi, orijinal vadesi yaklaşık 1,8 yıl olan oplamda 19 farklı iskonolu ahvilden oluşmakadır. GFA nın hesaplanması için ĐMKB Tahvil ve Bono Piyasası Kesin Alım Saım Pazarında gün içinde gerçekleşen işlemler dikkae alınmışır. Geiri üzerinden koe edilen en iyi alış-saış ekliflerinin vadeye kalan gün sayısı kullanılarak en iyi alış ve saış fiya eklifleri elde edilmişir. 12 Gün içinde koe edilen fiya eklifleri arasındaki farklar yine bu ekliflerin oralamasına bölünerek fiya aralıkları elde edilmişir. Fiya aralıkları gün başlangıcında ve gün sonunda yüksek değerler alabilmekedir. Bu nedenle ilgili günü emsilen o güne ai oralama GFA kullanılmışır. LYO için ise, göserge ahvillerin fiyalarının mulak değer olarak günlük yüzde değişimi hesaplanmışır. Bu değerler devir hızına (DH) oranlanmışır. DH, göserge ahvilin bir gündeki işlem mikarının, dolaşımdaki değere bölünmesi ile bulunmuşur. Dolaşımdaki değer ise Hazine Müseşarlığının iskonolu ihalelerinde ilgili kağıan o güne kadar ihraç eiği oplam nominal uardır. Bir derinlik ölçüü olan LYO nun ölçümü için gün içi verileri içeren emir deferi kullanılması daha uygun olmakla birlike, emir deferine ulaşmadaki kısı nedeniyle uygulamalarda ölçüm yönemi olarak ercih edilmemekedir. Döviz Piyasası 13 PLE de döviz piyasası için TCMB arafından yayımlanan TL/USD döviz saış kuru esas alınmışır. Bu kur Türkiye de faaliye göseren bankaların verdiği alım-saım koasyonlarının oralaması alınarak hesaplanmakadır. TCMB her iş günü 10:30, 11:30, 12:30, 13:30, 14:30 ve 15:30 saalerinde oplam alı defa, bankalararası döviz piyasasında 1 ABD doları karşılığında Türk lirası koasyon veren bankaların alım ve saım fiyalarının oralamalarının oralamasını hesaplamakadır. Bu şekilde espi edilen 6 oralamanın arimeik oralaması Merkez Bankasının o gün için belirlediği göserge nieliğindeki 1 ABD doları döviz saış kuru olmakadır (TCMB, 2002). GFA, belirilen saalerdeki fiya eklif aralıklarının yine bu ekliflerin oralamasına bölünmesi ile bulunmuşur. Daha sonra bulunan bu alı oranın oralaması alınarak ilgili güne ai GFA hesaplanmışır. LYO ise hesaplanamamışır. Bunun nedeni, dolaşımdaki değer verisinin bulunmamasıdır. 12 IMF nin 2006 yılında yayınladığı Financial Soundness Indicaors: Compilaion Guide da sunulan yönem kullanılmışır. Fiyaların yanısıra, geiri üzerinden de GFA ve LYO hesaplanmış ve benzer sonuçlar elde edilmişir. 13 Türkiye Cumhuriye Merkez Bankası, Piyasalar Genel Müdürlüğü Döviz Raporu kullanılmışır.

12 22 Yıldırım Cenral Bank Review 11(1):11-28 Hisse Senedi Piyasası Endekse hisse senedi piyasası için ĐMKB-30 endeksi esas alınmışır. Bunun nedeni VOB için ĐMKB-30 üzerine yazılı vadeli sözleşmeler alındığından karşılaşırmalı gidilmek isenmesidir. 14 Ayrıca, döneminde ĐMKB-30 endeksi, ĐMKB-100 endeksinin hacim olarak oralama yüzde 59 unu oluşurmakadır. Bunun yanı sıra, her iki endeks serisinin incelenen dönemde paralel seyremesi de ĐMKB-30 endeksinin ercih edilmesinde ekili olmuşur. GFA, hisse senedi piyasası için kullanılamamışır. Bunun nedeni ise minimum fiya adımının (ik) göreceli olarak büyük olması dolayısıyla fiya aralığının çoğunlukla ek iken gerçekleşmesi ve analiz için elverişli bir veri sei eşkil ememesidir. LYO için ise iki yaklaşım denenmişir. Endeks kapsamındaki şirkeler her üç ayda bir piyasa verilerine göre güncellenmekedir. Bu nedenle ĐMKB, endekseki sürekliliği sağlamak amacıyla baz değer ile düzelme yapmakadır. Đlk yaklaşımda, bu güncellemeler dikkae alınarak, endekseki her bir hisse için LYO hesaplanmışır. Bu oranlar hisse sayısı ve halka açıklık oranları ile ağırlıklandırılarak bir araya geirilmişir. Bulunan değerler baz değer ile düzelilmişir. Ancak bu hesaplanan yönemde bireysel hisse harekelerinin ön plana çıkığı görülmüşür. Özellikle ağırlığı fazla olan hisselerdeki harekeler LYO üzerinde belirleyici olmuşur. Bu nedenle, diğer bir yaklaşıma başvurulmuşur. Buna göre, doğrudan ĐMKB-30 endeksi üzerinden mulak değeri hesaplanan günlük geiriler DH ye oranlanmışır. DH hesaplanırken, ĐMKB-30 bünyesindeki şirkelerin işlem adelerinin oplamı, Merkezi Kayı Kuruluşu (MKK) saklamasında bulunan hisse senedi adelerinin oplamına bölünmüşür. Vadeli Đşlemler Piyasası PLE de VOB-30 sözleşmeleri dikkae alınmışır. Bunun nedeni VOB da en çok işlem gören sözleşmelerin ĐMKB-30 üzerine yazılı olan vadeli işlem sözleşmeleri olmasıdır. VOB-ĐMKB-30 için GFA gösergesi kullanılamamışır. Bunun nedeni minimum fiya adımının yüksek olmasıdır. 15 LYO ise, ağırlıklı oralama fiya üzerinden hesaplanan geirilerin mulak değerinin DH ye bölünmesi ile hesaplanmışır. Seansın bir nevi kapanış fiyaı olan uzlaşma fiyaı yerine AOF kullanılmasının nedeni ilgili gündeki piyasa harekeini en iyi oralama değerin yansımasıdır. DH ise ilgili sözleşmenin işlem adedinin, alınmış ve henüz kapaılmamış pozisyonların oplamı olan açık pozisyona bölünmesiyle hesaplanmışır. Dolaşımdaki değer olarak alınan açık pozisyon değerleri günden güne büyük değişim göserebildiğinden aylık oralama değeri ile hesaplamaya dahil edilmişir. 14 VOB-ĐMKB-30 un incelenen dönemde günlük oralama işlem adedi VOB-ĐMKB-100 ün çok üzerindedir. 15 hp://

13 Yıldırım Cenral Bank Review 11(1): PLE nin Hesaplanması Ele alınan finansal piyasaların her biri piyasa likidiesi açısından değerlendirilmişir. Sonuç olarak, GFA nin yalnızca ahvil piyasası ile döviz piyasası için, LYO nun ise döviz piyasası haricinde incelenen üm piyasalar için hesaplanabilir olduğu espi edilmişir. Hesaplanan gösergeler Temel Bileşenler Analizi (PCA) ne abi uulmuşur. Endekse bulunacak gösergeler fakör yükleri de dikkae alınarak belirlenmişir (Yıldırım, 2009). Buna göre, nihai olarak ahvil piyasası GFA sı ve LYO su ile döviz piyasası GFA sı endekse yer almışır. 16 Belirlenen gösergelerin endekse ne şekilde ağırlıklandırılacağı konusunda iki yönem denenmişir. Bunlar: (i) eşi ağırlıklandırma ve (ii) PCA ile ağırlıklandırmadır. Bu yönemler arasında sonuçlar açısından belirgin bir fark görülmediğinden, piyasalar ve gösergeler için eşi ağırlıklandırma kullanılmışır. Dönüşürme ekniği olarak ise üç yönem denenmişir: (i) normalizasyon, (ii) sıralamaya dayalı yüzdelendirme ve (iii) minimum ve aralık değerine göre sandardizasyon. Sıralamaya dayalı yüzdelendirme yönemi uç değerlerin göreli büyüklüğü hakkında yeerince bilgi vermemekedir. Normalizasyon ile minimum ve aralık değerine göre sandardizasyon yönemi benzer sonuçlar vermişir (Yıldırım, 2009). Herhangi bir dağılım varsayımına dayanmaması nedeniyle minimum ve aralık değerine göre sandardizasyon yönemi ercih edilmişir. 17 Ancak, uluslararası uygulamalarla karşılaşırılması amacıyla veriler normalize edilerek sunulmuşur. Elde edilen göserge MNB nin PLE si ile karşılaşırmalı olarak Grafik 2 de sunulmuşur. Grafik 2. Türkiye nin ve Macarisan ın PLE si Türkiye Macarisan Türkiye için hesaplanmış PLE nin üsel düzlenmiş (exponenial smoohing) hali sunulmuşur. Endekseki arış finansal piyasalardaki likidienin arığını gösermekedir. Endekslerin düzlenmiş halleri sunulurken farklı paramereler kullanılabileceğinden doğrudan değersel karşılaşırmalar yerine genel eğilim açısından karşılaşırmalı analizlerin yapılması uygun görülmekedir. 16 Đsaisiksel yönemin deayları için bkz. Yıldırım (2009). 17 Minimum ve aralık değerine göre sandardizasyon formülü (X-Min)/(Max-Min) şeklindedir.

14 24 Yıldırım Cenral Bank Review 11(1):11-28 Piyasa likidiesi endeksi 2006 yılı Mayıs-Haziran dönemi ile 2008 yılı Ekim-Kasım döneminde ser düşüşler gösermişir. Kriz sonrasında endeks sıfıra yaklaşmakla birlike, 2010 ikinci ve üçüncü çeyreğinde piyasalardaki hassasiye devam emişir. Bu durumun, özellikle Euro bölgesinde yaşanan mali sorunlar ve bu ülkelerin riskliliğinin de armasının finansal piyasalara yansımasından ileri geldiği düşünülmekedir yılı Temmuz ayında ise piyasa likidiesinde iyileşme eğilimi görülmekedir. Ayrıca, grafiken görüldüğü gibi, Türkiye için oluşurulan PLE, Türkiye gibi gelişmeke olan ülkelerden Macarisan ın PLE si ile küresel kriz sırasında paralel hareke emişir. Ancak Türkiye piyasalarındaki likidie daha ser harekeler gösermekle birlike, daha kısa sürede oparlanmışır. Endekseki düşüş özellikle küresel risk işahındaki gelişmelerden ileri gelebilmekle birlike, hızlı oparlanmada özellikle Türkiye deki iyi likidie yöneimi ile pekişirilen güven oramı ekili olmuşur yılında ise Türkiye piyasalarında yaşanan dalgalanma sonucunda PLE açısından Türkiye ile Macarisan arasında bir ayrışma yaşanmışır (Grafik 2). Piyasa likidiesini belirleyen emenler, sres durumunda ve normal piyasa koşullarında birbirlerinden farklılık göserebilmekedir (Borio, 2004). Piyasa likidiesinin yüksek olduğu dönemlerde, piyasalara özellikli yeni bilgi girmediği varsayımı alında, bir varlığın yakın zamanda işlem gördüğü fiyaa yakın bir fiyaan işlem görmesi beklenmekedir. Ancak, piyasa liki olsa da, yeni bilgi girişi nedeniyle fiyalarda sıçramalar olabilmekedir. Böyle bir durumda, oynaklık, piyasanın liki olmamasından değil, yeni bilgi akışından ileri gelebilmekedir. Diğer bir deyişle, Pales ve Varga (2008) in de beliriği gibi yüksek oynaklık her zaman düşük likidieden kaynaklanmayabilir. Diğer yandan, fiya aralıklarındaki genişlemeler fiyaları fazla ekilemeyebilmeke ve oynaklıkaki arış sınırlı kalabilmekedir. Konuya ilişkin olarak, MNB sadece fiya aralıkları ve likidie yeersizliği oranının kullanılması durumunda endekse oynaklık ekisinin ağır basacağını belirmiş ve DH ile işlem sayısına ayrıca yer vermişir. CNB ise PLE sinde ayrıca oynaklık bileşenini kullanmışır. Ancak, özellikle sres dönemlerinde çok benzer hareke gösermelerine rağmen piyasa likidiesi ve oynaklık ayrı kavramlardır. Bu düşünceden harekele, Türkiye PLE si, BoE ve ECB uygulamaları ile benzer doğruluda lieraürde belirilen piyasa likidiesi anımı esas alınarak oluşurulmuşur. Dolayısıyla, oynaklık al bileşen olarak endekse dahil edilmemişir. Ayrıca, yalnızca işlem hacminin piyasa likidiesi konusunda yanılıcı fikir verebileceği düşünülmekedir. Uluslararası uygulamaların çoğunda da bu düşünce hakimdir. Bu nedenle, işlem hacmini de dikkae alan ve devir hızı ile fiya arasındaki ilişkiyi göseren LYO kullanılmışır. Bu şekilde oluşurulan endeks, piyasa likidiesi anımı ile uarlı bir emele sahipir.

15 Yıldırım Cenral Bank Review 11(1): Piyasa likidiesinden bahsedilirken değinilmesi gereken diğer bir konu ise risk işahıdır. PLE çoğunlukla risk işahı gösergeleri ile karşılaşırılmakadır. Bunun nedeni ise risk işahı ile piyasa likidiesinin orak paydasında güven unsurunun olmasıdır. Güven kaybının olduğu durumlarda hem risk işahı hem de piyasa likidiesi azalmakadır. 5. PLE Üzerine Bir Analiz Uluslararası finans piyasalarındaki büünleşme sonucu Türkiye finans piyasaları yurdışındaki gelişmelerden yüksek oranda ekilenmekedir. Ancak, Türkiye finans piyasalarının son yaşanan krizden, ABD ye kıyasla daha kısa süre ekilendiği sıkça belirilmekedir. Buna yönelik olarak, finansal piyasaların durgun ya da dalgalı olduğu dönemleri espi emek üzere PLE ve VIX 18 üzerine farklı düzeyde oynaklık göseren durumları birbirlerinden ayıran ARCH Markov Swiching (SWARCH) modeli uygulanmışır. Bir ARCH sürecindeki paramerelerin Markov özelliğinde gözlenemeyen rassal değişkenler olarak ele alındığı SWARCH modelleri Hamilon ve Susmel (1994) ün oraya koyduğu çerçevede analize konu edilmişir. Buna göre, ek değişkenli SWARCH modelleri kullanılarak PLE ve VIX in oynaklık rejimleri belirlenmişir. Yapılan analizler sonucunda, serilere SWARCH (3,2) 19 nin uygun olduğu görülmüşür. Oralama denklemi AR(1), kaldıraç ekisi 0, rejim sayısı 3, varyans denklemi için ARCH sürecindeki gecikme sayısı 2 ve dağılım Gaussian olarak alındığında anlamlı sonuçlar elde edilmişir. 20 Modelde, s gözlenmeyen rassal rejim değişkeni ve y mulak geiri serisi ve p ij i durumundan j durumuna geçiş olasılığı olarak alındığında, ana halarıyla model şu şekildedir: 21 ~ y 2 h = a g = ( g ; g 1 ~ = Φ y 0 1 v = h. ε ; 2 ~ y = µ + y s + a + u ; g ε iid (0,1) Gaussian 3 ) ; 2 1v 1 u + a = g s 2 2 v 2. v + ξd 2 1v 1 18 Piyasa likidiesi açısından ABD finans piyasaları için genel kabul görmüş kompozi bir göserge bulunmamakadır. Bu nedenle, Hermosillo ve Hesse (2009) de de kullanıldığı üzere, ABD finans piyasalarındaki çalkanı dönemlerini yakalayan ve bir risk işahı gösergesi olarak kabul edilen VIX analize konu edilmişir. 19 Uygulanan modeller arasında en uygun sonuç veren spesifikasyondur. Model deayları için bkz. Yıldırım (2009). 20 Program kodları Profesör James Hamilon ın Inerne sayfasından alınarak çalışmaya uyarlanmışır. Bu spesifikasyonlar ile opimizasyon yakınsaması ve geçiş olasılıkları açısından en makul sonuçlar elde edilmişir. 21 Modelde kaldıraç ekisini göseren değer ξ=0 olarak alınmışır. Bu şekilde model anlamlı sonuçlar vermişir.

16 26 Yıldırım Cenral Bank Review 11(1):11-28 p P = p p p p p p p p Modelde y nin izlediği süreçe rejimlere göre farklılaşan bir sabi erim olduğu görülmekedir. Aynı zamanda y kendi gecikmeli değerlerine de bağlı bir yapı aşımakadır. Modelde yapılan denemeler sonucunda y nin birinci gecikmeli değerinden ekilendiği yönünde çıkarım elde edilmişir. Bu model spesifikasyonunda, y de yaşanabilen yapısal değişimler µ erimi ile yakalanmakadır. Koşullu varyans sürecinde ise u hem g erimlerini içermesi dolayısıyla rejim değişikliklerini yansımaka, hem de kendi gecikmeli değerlerine dayalı olarak bir ARCH yapısı gösermekedir. d ise u <=0 olduğunda 1; u >0 olduğunda ise 0 değerini alan bir değişkendir. Ancak, modelde kaldıraç ekisi olmadığından, d modelde akif değildir. Grafik 3. PLE üzerine SWARCH(3,2) * Grafik 4. VIX üzerine SWARCH(3,2) * Türkiye için hesaplanmış PLE nin üsel düzlenmiş (exponenial smoohing) hali sunulmuşur. Endekseki arış finansal piyasalardaki likidienin arığını gösermekedir. Endekslerin düzlenmiş halleri sunulurken farklı paramereler kullanılabileceğinden doğrudan değersel karşılaşırmalar yerine genel eğilim açısından karşılaşırmalı analizlerin yapılması uygun görülmkeedir. Uygulanan ek değişkenli sokasik durum değişkenine dayalı değişen varyanslı zaman serisi modeli ile rejim espiine ilişkin bir analiz yapılmışır. Buna göre, yüksek oynaklık durumlarına karşılık gelen dönemleri espi eden olasılıklar yukarıdaki grafiklerde sunulmakadır (Grafik 3 ve Grafik 4). Söz konusu olasılıklara dayalı olarak yapılan analize göre, grafiklerden de görüldüğü üzere, Türkiye finans piyasalarının son yaşanan krizden, likidie ölçüsüne göre ABD ye kıyasla daha kısa süre ekilendiği görülmekedir (Grafik 3 ve Grafik 4). Türkiye nin bazı özellikleri kriz karşısında sisemin güçlü kalmasına olanak sağlamışır. Bunlar: (i) bankaların emel aracılık faaliyei yürümesi (ağırlıklı olarak mevduaa dayalı kredi kullandırmaları,

17 Yıldırım Cenral Bank Review 11(1): opan fonlamaya fazla başvurmamaları) (ii) üreilmiş yapısal finansal ürünlerin yaygın olmaması, (iii) bankacılık krizi sonrası alınan edbirler ve sonrasında ekili bir şekilde uygulanan düzenleme ve deneim faaliyeleri sonucu bankacılık sekörünün sağlam bir yapıya kavuşmuş olması, ve (iv) TCMB nin uyguladığı piyasaları rahalaıcı ekili poliikalardır. 6. Sonuç ve Değerlendirme Bu çalışmada Türkiye için piyasa likidie endeksi hesaplanmışır. Bu gösergede, Türkiye finans piyasaları arasında özellikle bankaların yoğun şekilde işlem yapığı ahvil piyasası ile ABD doları döviz piyasası kullanılmışır. Geleceke, finans piyasalarında olacak gelişmelere bağlı olarak, Türkiye de oraya çıkabilecek ve/veya yaygınlaşacak diğer finans piyasalarının da PLE de yer alması ileriki çalışmalarda göz önünde bulundurulacakır. Oluşurulan endeksin, finansal piyasalarda yaşanan dalgalanma dönemlerini yakalamayı başardığı görülmüşür. Ayrıca, uygulanan sokasik modele göre yapılan analizde Türkiye de finansal piyasaların son yaşanan krizden, likidie ölçüsüne göre ABD ye kıyasla daha kısa süre ekilendiği sonucu elde edilmişir. Hesaplanan endeks piyasa likidiesinin izlenmesine dayanak eşkil emesinin yanı sıra piyasa riski sres esi gibi uygulamalarda kullanılabilir. Endeks ayrıca daha geniş çaplı endekslerde al bileşen olarak kullanılabileceği gibi, endeksin bileşenleri olan ahvil ve döviz piyasası fiya eklif aralıkları, bu iki piyasa arasındaki ekileşimin incelenmesi açısından faydalı olabilir. Kaynakça Adrian,T. ve H.Shin, 2009, Liquidiy and Leverage, Journal of Financial Inermediaion. Akıncı,Ö., B.Gürcihan, R.Gürkaynak ve Ö.Özel, 2006, Devle Đç Borçlanma Seneleri için Geiri Eğrisi Tahmini. TCMB Çalışma Tebliği, 06/08. Amihud,Y. ve H.Mendelson, 1986, Asse pricing and he bid-ask spread, Journal of Financial Economics. Bank for Inernaional Selemens, 1999, Marke liquidiy: research findings and seleced policy implicaions, Commiee on he Global Financial Sysem Publicaions. Black,F., 1971, Towards a fully auomaed exchange, Par I, Financial Analyss Journal, 27. Borio,C., 2004, Marke Disress and Vanishing liquidiy: anaomy and policy opions, BIS Working Paper. Brunnermeier,M., 2009, Deciphering he liquidiy and credi crunch , Journal of Economic Perspecives. Brunnermeier,M. ve L.Pedersen, 2008, Marke liquidiy and funding liquidiy, Review of Financial Sudies, 22. European Cenral Bank, 2007, Financial Sabiliy Review June 2007.

18 28 Yıldırım Cenral Bank Review 11(1):11-28 Gersl,A. ve Z.Komarkova, 2009, Liquidiy risk and banks bidding behavior: evidence from he global financial crisis, Journal of Economics and Finance, 59. Hamilon,J., Kişisel inerne sayfası, hp://weber.ucsd.edu/~jhamilo Hamilon,J. ve R.Susmel, 1994, Auoregressive condiional heeroskedasiciy and changes in regime, Journal of Economerics, Volume 64, Issues 1-2, Sepember-Ocober 1994, Pages Hesse,H. ve B.González-Hermosillo, 2009, Financial crisis, global condiions, and regime changes, VOX. Inernaional Moneary Fund, 2006, Financial soundness indicaors, compilaion guide, Washingon DC. Kerry,W., 2007, Measuring financial marke liquidiy, Journal of Risk Managemen in Financial Insiuions,. Kyle,A., 1985, Coninuous aucions and insider rading, Economerica, 53. Magyar Nemzei Bank, 2008, Financial sabiliy review, Nisan Nikolaou,K., 2009, Liquidiy (risk) conceps, definiions and ineracions, European Cenral Bank, Working Paper Series, Pales,J. ve L.Varga, 2008, Trends in he liquidiy of Hungarian financial markes-wha does he MNB s new liquidiy index show?, MNB Bullein, April. Sarr,A. ve T.Lybek, 2002, Measuring liquidiy in financial markes, IMF Working Paper. Shin,H.S. ve K.Shin, 2010, Procyclicaliy and moneary aggregaes, presened a 2010 Bank of Korea Research Conference and a he NBER EASE meeings. Türkiye Cumhuriye Merkez Bankası, 2009, Finansal Đsikrar Raporu, Ankara. Türkiye Cumhuriye Merkez Bankası, 2002, Göserge nieliğindeki kurların belirlenme esasları, TCMB. Yıldırım,B., 2009, Piyasa likidiesinin ölçümü ve analizi, Türkiye Cumhuriye Merkez Bankası Uzmanlık Tezi. TEŞEKKÜR Yazar; Turalay Kenç, Refe Gürkaynak, Çiğdem Koğar, Cihan Akaş, Rifa Günay, Selim Elekdağ, Tuğrul Gürgür, Ayşe Çiğdem Tiryaki, Uğur Çıplak, Mehme Eşref Göksu, Ayaç Ersan, Recep Bildik, Güzhan Gülay, Gökhan Ugan, Hasan Selçuk Saçcı, Deme Çanakçı, Vesile Özcan, Şeyda Đnandım Aeşnal ve Derya Nergiz e kakıları için eşekkür eder.

TCMB FAĐZ KARARLARININ HĐSSE SENEDĐ PĐYASALARI ÜZERĐNE ETKĐSĐ

TCMB FAĐZ KARARLARININ HĐSSE SENEDĐ PĐYASALARI ÜZERĐNE ETKĐSĐ Cenral Bank Review Vol. 10 (July 2010), pp.23-32 ISSN 1303-0701 prin / 1305-8800 online 2010 Cenral Bank of he Republic of Turkey hp://www.cmb.gov.r/research/review/ TCMB FAĐZ KARARLARININ HĐSSE SENEDĐ

Detaylı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Sayı: 2010-8 / 24 Mayıs 2010 EKONOMİ NOTLARI

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Sayı: 2010-8 / 24 Mayıs 2010 EKONOMİ NOTLARI Türkiye Cumhuriye Merkez Bankası Sayı: 2010-8 / 24 Mayıs 2010 EKONOMİ NOTLARI TCMB Faiz Kararlarının Piyasa Faizleri Ve Hisse Senedi Piyasaları Üzerine Ekisi Mura Duran Refe Gürkaynak Pınar Özlü Deren

Detaylı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Sayı: 2010-6 / 1 Nisan 2010 EKONOMİ NOTLARI FİNANSAL STRES VE İKTİSADİ FAALİYET -10 -15 -20.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Sayı: 2010-6 / 1 Nisan 2010 EKONOMİ NOTLARI FİNANSAL STRES VE İKTİSADİ FAALİYET -10 -15 -20. Cumhuriye Merkez Bankası Sayı: 2010-6 / 1 Nisan 2010 EKONOMİ NOTLARI FİNANSAL STRES VE İKTİSADİ FAALİYET Selim Elekdağ İbrahim Burak Kanlı Absrac: This noe examines he ineracion beween financial sress

Detaylı

SIVILAŞTIRILMIŞ DOĞAL GAZ DEPOLAMA ŞİRKETLERİ İÇİN TARİFE HESAPLAMA USUL VE ESASLARI

SIVILAŞTIRILMIŞ DOĞAL GAZ DEPOLAMA ŞİRKETLERİ İÇİN TARİFE HESAPLAMA USUL VE ESASLARI SIVILAŞTIRILMIŞ DOĞAL GAZ DEPOLAMA ŞİRKETLERİ İÇİN TARİFE HESAPLAMA USUL VE ESASLARI BİRİNCİ KISIM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve İsenecek Veriler BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç

Detaylı

DOĞAL GAZ DEPOLAMA ġġrketlerġ ĠÇĠN TARĠFE HESAPLAMA USUL VE ESASLARI. BĠRĠNCĠ KISIM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Ġstenecek Veriler

DOĞAL GAZ DEPOLAMA ġġrketlerġ ĠÇĠN TARĠFE HESAPLAMA USUL VE ESASLARI. BĠRĠNCĠ KISIM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Ġstenecek Veriler DOĞAL GAZ DEPOLAMA ġġrketlerġ ĠÇĠN TARĠFE HESAPLAMA USUL VE ESASLARI BĠRĠNCĠ KISIM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Ġsenecek Veriler BĠRĠNCĠ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç ve kapsam Madde

Detaylı

ELEKTRİK DAĞITIM BÖLGELERİNDE UYGULANACAK FİYAT EŞİTLEME MEKANİZMASI HAKKINDA TEBLİĞ

ELEKTRİK DAĞITIM BÖLGELERİNDE UYGULANACAK FİYAT EŞİTLEME MEKANİZMASI HAKKINDA TEBLİĞ ELEKTRİK DAĞITIM BÖLGELERİNDE UYGULANACAK FİYAT EŞİTLEME MEKANİZMASI HAKKINDA TEBLİĞ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Hukuki Dayanak, Tanımlar ve Kısalmalar Amaç ve kapsam MADDE 1- (1Bu Tebliğ, 4628 sayılı

Detaylı

Dolar Kurundaki Günlük Hareketler Üzerine Bazı Gözlemler

Dolar Kurundaki Günlük Hareketler Üzerine Bazı Gözlemler Dolar Kurundaki Günlük Harekeler Üzerine Bazı Gözlemler Türkiye Bankalar Birliği Ekonomi Çalışma Grubu Toplanısı 28 Nisan 2008, İsanbul Doç. Dr. Cevde Akçay Koç Finansal Hizmeler Baş ekonomis cevde.akcay@yapikredi.com.r

Detaylı

Bölüm 3 HAREKETLİ ORTALAMALAR VE DÜZLEŞTİRME YÖNTEMLERİ

Bölüm 3 HAREKETLİ ORTALAMALAR VE DÜZLEŞTİRME YÖNTEMLERİ Bölüm HAREKETLİ ORTALAMALAR VE DÜZLEŞTİRME ÖNTEMLERİ Bu bölümde üç basi öngörü yönemi incelenecekir. 1) Naive, 2)Oralama )Düzleşirme Geçmiş Dönemler Şu An Gelecek Dönemler * - -2-1 +1 +2 + Öngörü yönemi

Detaylı

2016 Ocak Enflasyon Raporu Bilgilendirme Toplantısı. Erdem BAŞÇI Başkan. 26 Ocak 2016 Ankara

2016 Ocak Enflasyon Raporu Bilgilendirme Toplantısı. Erdem BAŞÇI Başkan. 26 Ocak 2016 Ankara 21 Ocak Enflasyon Raporu Bilgilendirme Toplantısı Erdem BAŞÇI Başkan 2 Ocak 21 Ankara 21 Ocak Enflasyon Raporu: Ana Bölümler Genel Değerlendirme Uluslararası Ekonomik Gelişmeler Enflasyon Gelişmeleri Arz

Detaylı

Çift Üstel Düzeltme (Holt Metodu ile)

Çift Üstel Düzeltme (Holt Metodu ile) Tahmin Yönemleri Çif Üsel Düzelme (Hol Meodu ile) Hol meodu, zaman serilerinin, doğrusal rend ile izlenmesi için asarlanmış bir yönemdir. Yönem (seri için) ve (rend için) olmak üzere iki düzelme kasayısının

Detaylı

Merkez in 2016 Para ve Kur Politikası..! Kararlı para politikası duruşu enflasyonu düşürmekte temel belirleyici olmuştur..!

Merkez in 2016 Para ve Kur Politikası..! Kararlı para politikası duruşu enflasyonu düşürmekte temel belirleyici olmuştur..! TCMB Mevcut Duruşu: Enflasyon görünümüne karşı sıkı Döviz likiditesinde dengeleyici Finansal istikrarı destekleyici niteliğini korumaktadır. Kararlı para politikası duruşu enflasyonu düşürmekte temel belirleyici

Detaylı

TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI TABLO LİSTESİ

TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI TABLO LİSTESİ TABLO LİSTESİ Tablo I.1. Ödemeler Dengesi (Milyar ABD doları) 6 Tablo I.2. Cari İşlemler Açığını Finanse Eden Taraflar (Milyar ABD doları) 7 Tablo I.3. Seçilmiş Ekonomilerde Cari İşlemler Dengesinin GSYİH

Detaylı

BIST BAP ENDEKSLERİ BIST BAP FİYAT / PERFORMANS ENDEKSLERİ

BIST BAP ENDEKSLERİ BIST BAP FİYAT / PERFORMANS ENDEKSLERİ 1/10 BIST BAP ENDEKSLERİ Borçlanma Araçları Piyasasında işlem gören sabit getirili menkul kıymet endekslerinin hesaplanmasındaki ana amaç, bu tür menkul kıymetlere yatırım yapan bireysel ve kurumsal yatırımcıların

Detaylı

YER ALTI DOĞAL GAZ DEPOLAMA ŞİRKETLERİ İÇİN TARİFE HESAPLAMA USUL VE ESASLARI. BİRİNCİ KISIM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve İstenecek Veriler

YER ALTI DOĞAL GAZ DEPOLAMA ŞİRKETLERİ İÇİN TARİFE HESAPLAMA USUL VE ESASLARI. BİRİNCİ KISIM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve İstenecek Veriler YER ALTI DOĞAL GAZ DEPOLAMA ŞİRKETLERİ İÇİN TARİFE HESAPLAMA USUL VE ESASLARI BİRİNCİ KISIM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve İsenecek Veriler BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç Madde

Detaylı

Teminatlar : Başlangıç Teminatı Sürdürme Teminatı Sürdürme Seviyesi

Teminatlar : Başlangıç Teminatı Sürdürme Teminatı Sürdürme Seviyesi Kısa bir geçmişi bulunmasına rağmen,büyük gelişme sağlayarak Türk Mali sisteminde yıllardır eksikliği hissedilen vadeli piyasaların yaşama geçmesi; yatırımcıların gelecek ile ilgili belirsizliklerinin

Detaylı

BANKA KREDİ PORTFÖYLERİNİN YÖNETİMİNDE ÖDEMEME RİSKİ ANALİZİ: KALMAN FİLTRESİNE DAYANAN ALTERNATİF BİR YÖNTEM ÖNERİSİ

BANKA KREDİ PORTFÖYLERİNİN YÖNETİMİNDE ÖDEMEME RİSKİ ANALİZİ: KALMAN FİLTRESİNE DAYANAN ALTERNATİF BİR YÖNTEM ÖNERİSİ BANKA KREDİ PORTFÖLERİNİN ÖNETİMİNDE ÖDEMEME RİSKİ ANALİZİ: KALMAN FİLTRESİNE DAANAN ALTERNATİF BİR ÖNTEM ÖNERİSİ K. Bau TUNA * ÖZ Ödememe riski banka kredilerini ve bankaların kredi porföylerini ekiler.

Detaylı

İKTİSADİ GÖRÜNÜM VE PARA POLİTİKASI. 23 Aralık 2015 Ankara

İKTİSADİ GÖRÜNÜM VE PARA POLİTİKASI. 23 Aralık 2015 Ankara İKTİSADİ GÖRÜNÜM VE PARA POLİTİKASI 23 Aralık 2015 Ankara Özet: Makroekonomik Görünüm ve Para Politikası Sıkı para politikası duruşunun ve alınan makroihtiyati önlemlerin etkisiyle yıllık kredi büyüme

Detaylı

FİNANS PORTFÖY DOWN JONES İSTANBUL 20 HİSSE SENEDİ YOĞUN BORSA YATIRIM FONU

FİNANS PORTFÖY DOWN JONES İSTANBUL 20 HİSSE SENEDİ YOĞUN BORSA YATIRIM FONU FİNANS PORTFÖY DOWN JONES İSTANBUL 20 HİSSE SENEDİ YOĞUN BORSA YATIRIM FONU 1 Ocak - 30 Haziran 2018 Dönemine Ait Performans Sunum Raporu ve Yatırım Performansı Konusunda Kamuya Açıklanan Bilgilere ilişkin

Detaylı

Doç. Dr. M. Mete DOĞANAY Prof. Dr. Ramazan AKTAŞ

Doç. Dr. M. Mete DOĞANAY Prof. Dr. Ramazan AKTAŞ TAHVİL DEĞERLEMESİ Doç. Dr. M. Mee DOĞANAY Prof. Dr. Ramaza AKTAŞ 1 İçerik Tahvil ve Özellikleri Faiz Oraı ve Tahvil Değeri Arasıdaki İlişki Tahvili Geiri Oraı ve Vadeye Kadar Geirisi Faiz Oraı Riski Verim

Detaylı

FAİZ ORANINDAKİ BİR ARTIŞ CARİ İŞLEMLER AÇIĞINI ARTIRIR MI?

FAİZ ORANINDAKİ BİR ARTIŞ CARİ İŞLEMLER AÇIĞINI ARTIRIR MI? FAİZ ORANINDAKİ BİR ARTIŞ CARİ İŞLEMLER AÇIĞINI ARTIRIR MI? Ehem ESEN, Zekeriya YILDIRIM, S. Faih KOSTAKOĞLU FAİZ ORANINDAKİ BİR ARTIŞ CARİ İŞLEMLER AÇIĞINI ARTIRIR MI? Ehem ESEN Yrd.Doç.Dr. Anadolu Üniversiesi,

Detaylı

MERKEZ BANKASI VE FİNANSAL İSTİKRAR

MERKEZ BANKASI VE FİNANSAL İSTİKRAR MERKEZ BANKASI VE FİNANSAL İSTİKRAR Sermaye Hareketleri ve Döviz Kuru Politikaları Türkiye Ekonomi Kurumu Paneli Doç.Dr.Erdem BAŞÇI Başkan Yardımcısı, TCMB 11 Aralık 2010, Ankara 1 Konuşma Planı 1. Merkez

Detaylı

ALLIANZ YAŞAM VE EMEKLİLİK A.Ş. KOÇ İŞTİRAK ENDEKSİ EMEKLİLİK YATIRIM FONU İÇTÜZÜĞÜ

ALLIANZ YAŞAM VE EMEKLİLİK A.Ş. KOÇ İŞTİRAK ENDEKSİ EMEKLİLİK YATIRIM FONU İÇTÜZÜĞÜ FONUN KURULUŞ AMACI ALLIANZ YAŞAM VE EMEKLİLİK A.Ş. KOÇ İŞTİRAK ENDEKSİ EMEKLİLİK YATIRIM FONU İÇTÜZÜĞÜ MADDE 1 - Yapı Kredi Emeklilik A.Ş. arafından 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yaırım Sisemi

Detaylı

Ek 1 - BORSA İSTANBUL Bilgileri Listesi

Ek 1 - BORSA İSTANBUL Bilgileri Listesi (A) BORSA İSTANBUL Bilgilerinin Üzerinden Kullanımı ve Dağıtımı BORSA İSTANBUL Bilgilerinin kullanımı ve dağıtımının yapılabileceği Açık Dağıtım Ortamı ve Kapalı bilgisi aşağıda verilmiştir. Bilgi Eşanlı

Detaylı

31 Aralık 2012 Tarihinde Sona Eren Hesap Dönemine Ait Finansal Tablolar ve Bağımsız Denetim Raporu

31 Aralık 2012 Tarihinde Sona Eren Hesap Dönemine Ait Finansal Tablolar ve Bağımsız Denetim Raporu Gelir Amaçlı Esnek Emeklilik Yatırım Fonu 31 Aralık 2012 Tarihinde Sona Eren Hesap Dönemine Ait Finansal Tablolar ve Bağımsız Denetim Raporu İçindekiler Bağımsız Denetim Raporu Ayrıntılı Bilanço Ayrıntılı

Detaylı

Vahap Tolga KOTAN Murat İNCE Doruk ERGUN Fon Toplam Değeri 877.247,49 Fonun Yatırım Amacı, Stratejisi ve Riskleri

Vahap Tolga KOTAN Murat İNCE Doruk ERGUN Fon Toplam Değeri 877.247,49 Fonun Yatırım Amacı, Stratejisi ve Riskleri A. TANITICI BİLGİLER PORTFÖY BİLGİLERİ YATIRIM VE YÖNETİME İLİŞKİN BİLGİLER Halka Arz Tarihi 07/11/2008 Portföy Yöneticileri 31.03.2010 tarihi itibariyle Vahap Tolga KOTAN Murat İNCE Doruk ERGUN Fon Toplam

Detaylı

I. Uluslararası Parasal Ortam 1

I. Uluslararası Parasal Ortam 1 İÇİNDEKİLER Ön Söz Teşekkür Öğrenciye Editör ün Notu XI XIII XV XIX I. Uluslararası Parasal Ortam 1 1. Döviz Piyasası 3 Döviz İşlem Hacmi 3 Coğrafi Döviz Kuru İşlemi 4 Spot Döviz Kurları 7 Döviz Arbitrajı

Detaylı

AVIVASA EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. GELİR AMAÇLI KAMU DIŞ BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU İZAHNAME DEĞİŞİKLİĞİ

AVIVASA EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. GELİR AMAÇLI KAMU DIŞ BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU İZAHNAME DEĞİŞİKLİĞİ AVIVASA EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. GELİR AMAÇLI KAMU DIŞ BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU İZAHNAME DEĞİŞİKLİĞİ AVIVASA EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. GELİR AMAÇLI KAMU DIŞ BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM

Detaylı

BELİRSİZ FİYAT VE TALEP KOŞULLARI ALTINDA SATINALMA POLİTİKALARI. Ercan ŞENYİĞİT*

BELİRSİZ FİYAT VE TALEP KOŞULLARI ALTINDA SATINALMA POLİTİKALARI. Ercan ŞENYİĞİT* Erciyes Üniversiesi Fen Bilimleri Ensiüsü Dergisi 24 (1-2) 165-176 (2008) hp://fbe.erciyes.edu.r/ ISSN 1012-2354 BELİRSİZ FİYAT VE TALEP KOŞULLARI ALTINDA SATINALMA POLİTİKALARI ÖZET Ercan ŞENYİĞİT* Erciyes

Detaylı

FİNANS PORTFÖY FTSE İSTANBUL BONO FBİST BORSA YATIRIM FONU

FİNANS PORTFÖY FTSE İSTANBUL BONO FBİST BORSA YATIRIM FONU FİNANS PORTFÖY FTSE İSTANBUL BONO FBİST BORSA YATIRIM FONU 1 Ocak - 30 Haziran 2018 Dönemine Ait Performans Sunum Raporu ve Yatırım Performansı Konusunda Kamuya Açıklanan Bilgilere ilişkin Rapor Finans

Detaylı

Global Finansal Krizde Kredi Marjı: Japon Tahvil Piyasası Örneği

Global Finansal Krizde Kredi Marjı: Japon Tahvil Piyasası Örneği Volume 5 Number 4 2014 pp. 71-88 ISSN: 1309-2448 www.berjournal.com Global Finansal Krizde Kredi Marjı: Japon Tahvil Piyasası Örneği Aydın Yüksel a Aslı Yüksel b Öze: Bu makale Ağusos 2007 arihinde oraya

Detaylı

13.02.2014 CARİ İŞLEMLER DENGESİ

13.02.2014 CARİ İŞLEMLER DENGESİ 13.02.2014 CARİ İŞLEMLER DENGESİ Aralık ayı cari işlemler açığı piyasa beklentisi olan -7,5 Milyar doların üzerinde -8,322 milyar dolar olarak geldi. 2013 yılı cari işlemler açığı bir önceki yıla göre

Detaylı

FİNANSAL YATIRIM ARAÇLARININ REEL GETİRİ ORANLARI HABER BÜLTENİNDE YAPILAN ANA REVİZYONA İLİŞKİN METODOLOJİK DOKÜMAN

FİNANSAL YATIRIM ARAÇLARININ REEL GETİRİ ORANLARI HABER BÜLTENİNDE YAPILAN ANA REVİZYONA İLİŞKİN METODOLOJİK DOKÜMAN Giriş FİNANSAL YATIRIM ARAÇLARININ REEL GETİRİ ORANLARI HABER BÜLTENİNDE YAPILAN ANA REVİZYONA İLİŞKİN METODOLOJİK DOKÜMAN 1997-2013 yılları arasında, Finansal Yatırım Araçlarının Reel Getiri Oranları,

Detaylı

İÇİNDEKİLER BİRİNCİ ÜNİTE EKONOMİK VE FİNANSAL SİSTEM İKİNCİ ÜNİTE PARANIN ZAMAN DEĞERİ

İÇİNDEKİLER BİRİNCİ ÜNİTE EKONOMİK VE FİNANSAL SİSTEM İKİNCİ ÜNİTE PARANIN ZAMAN DEĞERİ İÇİNDEKİLER BİRİNCİ ÜNİTE EKONOMİK VE FİNANSAL SİSTEM 1 13 1. EKONOMİK SİSTEM 2 2. FİNANSAL SİSTEM 5 3. FİNANSAL SİSTEMİN UNSURLARI 8 4. FİNANSAL PİYASALARIN YAPISI 9 4.1. Borç ve Öz Sermaye Yapısı 9 4.2.

Detaylı

PİYASA YAPICILIK. Aralık Dilek Demir Buğdaycıoğlu Hazine ve Türev Ürünler

PİYASA YAPICILIK. Aralık Dilek Demir Buğdaycıoğlu Hazine ve Türev Ürünler PİYASA YAPICILIK Aralık 2015 Dilek Demir Buğdaycıoğlu Hazine ve Türev Ürünler FİNANSİNVEST Piyasa Yapıcı rolüyle Finansinvest, Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasasında, PAY Vadeli ve FBIST BYF

Detaylı

DÖVİZ KURU POLİTİKALARI VE TÜRKİYE DE DÖVİZ KURU OYNAKLIĞININ ETKİLEŞİMLERİ

DÖVİZ KURU POLİTİKALARI VE TÜRKİYE DE DÖVİZ KURU OYNAKLIĞININ ETKİLEŞİMLERİ ARAŞTIRMA RAPORU (Kamuya Açık) DÖVİZ KURU POLİTİKALARI VE TÜRKİYE DE DÖVİZ KURU OYNAKLIĞININ ETKİLEŞİMLERİ DR. MUSTAFA ÖZÇAM BAŞUZMAN ARAŞTIRMA DAİRESİ 27.02.2004 İÇİNDEKİLER 1. GİRİŞ... 1 2. DÖVİZ KURU

Detaylı

BİRİM KÖK TESTLERİNDE YAPISAL KIRILMA ZAMANININ İÇSEL OLARAK BELİRLENMESİ PROBLEMİ: ALTERNATİF YAKLAŞIMLARIN PERFORMANSLARI

BİRİM KÖK TESTLERİNDE YAPISAL KIRILMA ZAMANININ İÇSEL OLARAK BELİRLENMESİ PROBLEMİ: ALTERNATİF YAKLAŞIMLARIN PERFORMANSLARI BİRİM KÖK TESTLERİNDE YAPISAL KIRILMA ZAMANININ İÇSEL OLARAK BELİRLENMESİ PROBLEMİ: ALTERNATİF YAKLAŞIMLARIN PERFORMANSLARI Arş. Gör. Furkan EMİRMAHMUTOĞLU Yrd. Doç. Dr. Nezir KÖSE Arş. Gör. Yeliz YALÇIN

Detaylı

FİNANS PORIFÖY TÜRKİYE YÜKSEK PİYASA DEĞERLİ BANKALAR HİSSE SENEDİ YOĞUN BORSA YATIRIM FONU

FİNANS PORIFÖY TÜRKİYE YÜKSEK PİYASA DEĞERLİ BANKALAR HİSSE SENEDİ YOĞUN BORSA YATIRIM FONU FİNANS PORIFÖY TÜRKİYE YÜKSEK PİYASA DEĞERLİ BANKALAR HİSSE SENEDİ YOĞUN BORSA YATIRIM FONU 1 Ocak - 30 Haziran 2018 Dönemine Ait Performans Sunum Raporu ve Yatırım Performansı Konusunda Kamuya Açıklanan

Detaylı

PERGAMON STATUS DIŞ TİCARET ANONİM ŞİRKETİ FİYAT TESPİT RAPORUNA İLİŞKİN DEĞERLENDİRME RAPORU

PERGAMON STATUS DIŞ TİCARET ANONİM ŞİRKETİ FİYAT TESPİT RAPORUNA İLİŞKİN DEĞERLENDİRME RAPORU PERGAMON STATUS DIŞ TİCARET ANONİM ŞİRKETİ FİYAT TESPİT RAPORUNA İLİŞKİN DEĞERLENDİRME RAPORU 12 Mayıs 2016 Pergamon Status Dış Ticaret Anonim Şirketi Halka Arz Fiyat Tespit Raporuna İlişkin Değerlendirme

Detaylı

VOB VADELİ İŞLEMLER VE OPSİYON BORSASI

VOB VADELİ İŞLEMLER VE OPSİYON BORSASI VOB VADELİ İŞLEMLER VE OPSİYON BORSASI Vadeli İşlemler ve Opsiyon Borsası (VOB) NEDİR? Vadeli İşlemler ve Opsiyon Borsası A.Ş. Sermaye Piyasası Kanunu na tabi olarak ve Bakanlar Kurulu kararı ile kurulmuş,

Detaylı

Ulusal Finans Sempozyumu Dr. İbrahim M. Turhan Başkan Yardımcısı

Ulusal Finans Sempozyumu Dr. İbrahim M. Turhan Başkan Yardımcısı Ulusal Finans Sempozyumu Dr. İbrahim M. Turhan Başkan Yardımcısı 13 Ekim 2011 Malatya KÜRESEL KRİZ ORTAMINA NASIL GELİNDİ? Net Bugünkü Değer Yöntemi Varlık fiyatlarının indirgenmiş nakit akımları (Net

Detaylı

Grafik I.3. ABD Enflasyon, İşsizlik ve Fed Bilanço Büyüklüğü Değişiminin Gelişimi 2

Grafik I.3. ABD Enflasyon, İşsizlik ve Fed Bilanço Büyüklüğü Değişiminin Gelişimi 2 GRAFİK LİSTESİ Grafik I.1. Seçilmiş Ülkelerde Yıllık Büyüme Oranları 1 Grafik I.2. 2012 Yılı için Yapılan Büyüme Tahminleri 1 Grafik I.3. ABD Enflasyon, İşsizlik ve Fed Bilanço Büyüklüğü Değişiminin Gelişimi

Detaylı

TÜRKİYE'DE ŞEKER FİYATLARINDAKİ DEĞİŞİMİN OLASI ETKİLERİNİN TAHMİNİ: BİR SİMÜLASYON DENEMESİ

TÜRKİYE'DE ŞEKER FİYATLARINDAKİ DEĞİŞİMİN OLASI ETKİLERİNİN TAHMİNİ: BİR SİMÜLASYON DENEMESİ TÜRKİYE'DE ŞEKER FİYATLARINDAKİ DEĞİŞİMİN OLASI ETKİLERİNİN TAHMİNİ: BİR SİMÜLASYON DENEMESİ Yrd.DoçDr. Halil FİDAN Doç.Dr. Erdemir GÜNDOĞMUŞ rof.dr. Ahme ÖZÇELİK 1.GİRİŞ Şekerpancarı önemli arım ürünlerimizden

Detaylı

İKTİSADİ GÖRÜNÜM VE PARA POLİTİKASI. 24 Şubat 2016 Ankara

İKTİSADİ GÖRÜNÜM VE PARA POLİTİKASI. 24 Şubat 2016 Ankara İKTİSADİ GÖRÜNÜM VE PARA POLİTİKASI 24 Şubat 2016 Ankara Özet: Makroekonomik Görünüm ve Para Politikası Dış ticaret hadlerindeki olumlu gelişmeler ve tüketici kredilerinin ılımlı seyri cari dengedeki iyileşmeyi

Detaylı

FİNANS PORIFÖY AMERİKAN DOLARI YABANCI BORSA YATIRIM FONU

FİNANS PORIFÖY AMERİKAN DOLARI YABANCI BORSA YATIRIM FONU FİNANS PORIFÖY AMERİKAN DOLARI YABANCI BORSA YATIRIM FONU 1 Ocak - 30 Haziran 2018 Dönemine Ait Performans Sunum Raporu ve Yatırım Performansı Konusunda Kamuya Açıklanan Bilgilere ilişkin Rapor Finans

Detaylı

GÜNE BAŞLARKEN 31 Ağustos 2009

GÜNE BAŞLARKEN 31 Ağustos 2009 GÜNE BAŞLARKEN 31 Ağustos 2009...ekonomikarastirma@halkbank.com.tr... YURTİÇİ GELİŞMELER Yurtiçi Piyasalar-Döviz B ankalararası döviz piyasasında dolar kuru bugün açılışta, euro dolar paritesine odaklı

Detaylı

Grafik I.1.1 Küresel ve Gelişmiş Ülkelerde Büyüme Oranları... 5. Grafik I.1.2 İmalat Sanayi PMI Endeksleri... 6

Grafik I.1.1 Küresel ve Gelişmiş Ülkelerde Büyüme Oranları... 5. Grafik I.1.2 İmalat Sanayi PMI Endeksleri... 6 Grafikler I. Finansal İstikrarı Etkileyen Uluslararası ve Ulusal Gelişmeler I.1. Uluslararası Gelişmeler Grafik I.1.1 Küresel ve Gelişmiş Ülkelerde Büyüme Oranları... 5 Grafik I.1.2 İmalat Sanayi PMI Endeksleri...

Detaylı

Rapor N o : SYMM 116 /1552-117

Rapor N o : SYMM 116 /1552-117 Rapor N o : SYMM 116 /1552-117 BÜYÜME AMAÇLI ULUSLAR ARASI KARMA EMEKLİLİK YATIRIM FONU NUN YATIRIM PERFORMANSI KONUSUNDA KAMUYA AÇIKLANAN BİLGİLERE İLİŞKİN 30.06.2009 TARİHİ İTİBARİYLE BİTEN HESAP DÖNEMİME

Detaylı

EURO MENKUL KIYMET YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş DÖNEMİNE AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU

EURO MENKUL KIYMET YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş DÖNEMİNE AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU EURO MENKUL KIYMET YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş 01.01.2017-31.12.2017 DÖNEMİNE AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU 1 EURO MENKUL KIYMET YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş NE AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU A-TANITICI BİLGİLER: Euro Menkul

Detaylı

TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI GRAFİK LİSTESİ

TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI GRAFİK LİSTESİ GRAFİK LİSTESİ Grafik I.1. VIX Endeksi 1 Grafik I.2. itraxx Europe Crossover Endeksi 1 Grafik I.3. Gelişmiş Ülke Döviz Kurları 2 Grafik I.4. ABD 10 Yıllık Devlet Tahvili Getirisi 2 Grafik I.5. Gelişmiş

Detaylı

TÜRKİYE DE FAİZ, DÖVİZ VE BORSA: FİYAT VE OYNAKLIK YAYILMA ETKİLERİ

TÜRKİYE DE FAİZ, DÖVİZ VE BORSA: FİYAT VE OYNAKLIK YAYILMA ETKİLERİ TÜRKİYE DE FAİZ, DÖVİZ VE BORSA: FİYAT VE OYNAKLIK YAYILMA ETKİLERİ Doç. Dr. Macide Çiçek Dumlupınar Üniversiesi İkisadi ve İdari Bilimler Fakülesi Öze Bu çalışmada Türkiye de devle iç borçlanma seneleri,

Detaylı

GARANTİ EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. ALTIN EMEKLİLİK YATIRIM FONU 2013 YILI 6 AYLIK FAALİYET RAPORU 1-Ekonominin Genel durumu Dünya ekonomisi 2013 ü genel olarak bir toparlanma dönemi olarak geride bıraktı.

Detaylı

İş Yatırım Menkul Değerler ULUSOY ELEKTRİK. 2. Değerlendirme Raporu

İş Yatırım Menkul Değerler ULUSOY ELEKTRİK. 2. Değerlendirme Raporu İş Yatırım Menkul Değerler ULUSOY ELEKTRİK 2. Değerlendirme Raporu 21 Eylül 2015 ULUSOY ELEKTRİK 2. DEĞERLENDİRME RAPORU EYLÜL 2015 1 Raporun Amacı Sermaye Piyasası Kurulu ( SPK, Kurul ) tarafından yayınlanan

Detaylı

PORTFÖY PERFORMANS ENDEKSLERİ

PORTFÖY PERFORMANS ENDEKSLERİ PORTFÖY PERFORMANS ENDEKSLERİ İMKB Tahvil ve Bono Piyasası'nda (TBP) aynı gün valörlü işlemlerin gerçekleştiği 9:30 12:00/13:00-14:00 saatleri arasında gün içi gelişmeleri işlemler gerçekleştikçe gerçek

Detaylı

İSTANBUL MENKUL KIYMETLER BORSASI NDA EŞHAREKETLİLİK VE ASİMETRİK AYARLAMA

İSTANBUL MENKUL KIYMETLER BORSASI NDA EŞHAREKETLİLİK VE ASİMETRİK AYARLAMA Yıl: 24 Sayı:88 Temmuz 2010 97 İSTANBUL MENKUL KIYMETLER BORSASI NDA EŞHAREKETLİLİK VE ASİMETRİK AYARLAMA Ebru Yüksel* - Güldal Güleryüz** 32 Öze Bu makale, İsanbul Menkul Kıymeler Borsası na (İMKB) ai

Detaylı

ANADOLU HAYAT EMEKLİLİK A.Ş. BÜYÜME AMAÇLI ULUSLARARASI KARMA EMEKLİLİK YATIRIM FONU 31 ARALIK 2009 TARİHİ İTİBARİYLE FİNANSAL TABLOLAR

ANADOLU HAYAT EMEKLİLİK A.Ş. BÜYÜME AMAÇLI ULUSLARARASI KARMA EMEKLİLİK YATIRIM FONU 31 ARALIK 2009 TARİHİ İTİBARİYLE FİNANSAL TABLOLAR BÜYÜME AMAÇLI ULUSLARARASI KARMA EMEKLİLİK YATIRIM FONU FİNANSAL TABLOLAR A. BİLANÇO DİPNOTLARI Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş. Büyüme Amaçlı Uluslararası Karma Emeklilik Yatırım Fonu ("Fon") finansal tablo

Detaylı

İçindekiler. Finansal Sistem. Finansal Piyasalar

İçindekiler. Finansal Sistem. Finansal Piyasalar İçindekiler BİRİNCİ BÖLÜM Finansal Sistem I. Finansal Sistemin Tanımı... 1 II. Finansal Sistemin Amaçları... 4 III. Finansal Sistemin Amaçları... 4 IV. Finansal Sistem ve Ekonomik Büyüme... 5 A. Makroekonomik

Detaylı

EURO MENKUL KIYMET YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş 01.01.2014-31.12.2014 DÖNEMİNE AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU

EURO MENKUL KIYMET YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş 01.01.2014-31.12.2014 DÖNEMİNE AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU EURO MENKUL KIYMET YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş 01.01.2014-31.12.2014 DÖNEMİNE AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU EURO MENKUL KIYMET YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş NE AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU A-TANITICI BİLGİLER: (Eski Ünvanı:

Detaylı

ING PORTFÖY YÖNETİMİ A.Ş. İKİNCİ DEĞİŞKEN FON A AİT PERFORMANS SUNUM RAPORU. 31/12/2018 tarihi itibariyle Fonun Yatırım Amacı Portföy Yöneticileri

ING PORTFÖY YÖNETİMİ A.Ş. İKİNCİ DEĞİŞKEN FON A AİT PERFORMANS SUNUM RAPORU. 31/12/2018 tarihi itibariyle Fonun Yatırım Amacı Portföy Yöneticileri ING PORTFÖY YÖNETİMİ A.Ş. İKİNCİ DEĞİŞKEN FON A AİT PERFORMANS SUNUM RAPORU A. TANITICI BİLGİLER PORTFÖYE BAKIŞ YATIRIM VE YÖNETİME İLİŞKİN BİLGİLER Halka arz tarihi: 14 Haziran 2010 31/12/2018 tarihi

Detaylı

11.12.2013 CARİ İŞLEMLER DENGESİ

11.12.2013 CARİ İŞLEMLER DENGESİ 11.12.2013 CARİ İŞLEMLER DENGESİ Ekim ayı cari işlemler açığı piyasa beklentisi 2,9 Milyar dolar eksiyken, veri beklentilere paralel 2,89 milyar dolar açık olarak geldi. Ocak-Ekim arasındaki 2013 cari

Detaylı

ARBUL ENTEGRE TEKSTİL İŞLETMELERİ ANONİM ŞİRKETİ FİYAT TESPİT RAPORUNA İLİŞKİN DEĞERLENDİRME RAPORU

ARBUL ENTEGRE TEKSTİL İŞLETMELERİ ANONİM ŞİRKETİ FİYAT TESPİT RAPORUNA İLİŞKİN DEĞERLENDİRME RAPORU ARBUL ENTEGRE TEKSTİL İŞLETMELERİ ANONİM ŞİRKETİ FİYAT TESPİT RAPORUNA İLİŞKİN DEĞERLENDİRME RAPORU 14 Nisan 2015 Arbul Entegre Tekstil İşletmeleri Anonim Şirketi Halka Arz Fiyat Tespit Raporuna İlişkin

Detaylı

GÖRÜNMEZ AMA HĐSSEDĐLMEZ DEĞĐL: TÜRKĐYE'DE ÇIKTI AÇIĞI

GÖRÜNMEZ AMA HĐSSEDĐLMEZ DEĞĐL: TÜRKĐYE'DE ÇIKTI AÇIĞI Cenral Bank Review Vol. 11 (July 211), pp.15-28 ISSN 133-71 prin / 135-88 online 211 Cenral Bank of he Republic of Turkey hp://www.cmb.gov.r/research/review/ GÖRÜNMEZ AMA HĐSSEDĐLMEZ DEĞĐL: TÜRKĐYE'DE

Detaylı

Grafik I.1 Seçilmiş Ülkelerde Piyasa Güven Göstergeleri 1 Grafik I.2 Kredi İflas Takası Endeksleri 2 Grafik I.3 Gelişmiş Ülke Borsa Endeksleri 2

Grafik I.1 Seçilmiş Ülkelerde Piyasa Güven Göstergeleri 1 Grafik I.2 Kredi İflas Takası Endeksleri 2 Grafik I.3 Gelişmiş Ülke Borsa Endeksleri 2 GRAFİK LİSTESİ Grafik I.1 Seçilmiş Ülkelerde Piyasa Güven Göstergeleri 1 Grafik I.2 Kredi İflas Takası Endeksleri 2 Grafik I.3 Gelişmiş Ülke Borsa Endeksleri 2 Grafik I.4 Seçilmiş Gelişmekte Olan Ülkeler

Detaylı

ARBUL ENTEGRE TEKSTİL İŞLETMELERİ ANONİM ŞİRKETİ FİYAT TESPİT RAPORUNA İLİŞKİN DEĞERLENDİRME RAPORU

ARBUL ENTEGRE TEKSTİL İŞLETMELERİ ANONİM ŞİRKETİ FİYAT TESPİT RAPORUNA İLİŞKİN DEĞERLENDİRME RAPORU ARBUL ENTEGRE TEKSTİL İŞLETMELERİ ANONİM ŞİRKETİ FİYAT TESPİT RAPORUNA İLİŞKİN DEĞERLENDİRME RAPORU 16 Şubat 2015 Arbul Entegre Tekstil İşletmeleri Anonim Şirketi Halka Arz Fiyat Tespit Raporuna İlişkin

Detaylı

Yaz Saati Uygulaması Anomalisinin İMKB 100 Endeks Getirisine Etkisinin Test Edilmesi

Yaz Saati Uygulaması Anomalisinin İMKB 100 Endeks Getirisine Etkisinin Test Edilmesi EGE AKADEMİK BAKIŞ / EGE ACADEMIC REVIEW Cil: 10 Sayı: 4 Ekim 2010 ss. 1139-1153 Yaz Saai Uygulaması Anomalisinin İMKB 100 Endeks Geirisine Ekisinin Tes Edilmesi Tesing he Effec of he Dayligh Saving Time

Detaylı

Aegon Emeklilik ve Hayat A.Ş. Para Piyasası Likit Kamu Emeklilik Yatırım Fonu İstanbul

Aegon Emeklilik ve Hayat A.Ş. Para Piyasası Likit Kamu Emeklilik Yatırım Fonu İstanbul Aegon Emeklilik ve Hayat A.Ş. Para Piyasası Likit Kamu Emeklilik Yatırım Fonu İstanbul Yatırım performansı konusunda sunulan bilgilere ilişkin özel uygunluk raporu 30 Eylül 2010 tarihinde sona eren hesap

Detaylı

AEGON EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. PARA PİYASASI LİKİT KAMU EMEKLİLİK YATIRIM FONU

AEGON EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. PARA PİYASASI LİKİT KAMU EMEKLİLİK YATIRIM FONU AEGON EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. PARA PİYASASI LİKİT KAMU 1 OCAK - 30 HAZİRAN 2017 DÖNEMİNE AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU VE YATIRIM PERFORMANSI KONUSUNDA KAMUYA AÇIKLANAN BİLGİLERE İLİŞKİN RAPOR GLOBAL MD

Detaylı

7. Orta Vadeli Öngörüler

7. Orta Vadeli Öngörüler 7. Orta Vadeli Öngörüler Bu bölümde tahminlere temel oluşturan varsayımlar özetlenmekte, bu çerçevede üretilen orta vadeli enflasyon ve çıktı açığı tahminleri ile para politikası görünümü önümüzdeki üç

Detaylı

İZMİR FIRÇA SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ FİYAT TESPİT RAPORUNA İLİŞKİN DEĞERLENDİRME RAPORU

İZMİR FIRÇA SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ FİYAT TESPİT RAPORUNA İLİŞKİN DEĞERLENDİRME RAPORU İZMİR FIRÇA SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ FİYAT TESPİT RAPORUNA İLİŞKİN DEĞERLENDİRME RAPORU 01 Temmuz 2015 İzmir Fırça Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi Halka Arz Fiyat Tespit Raporuna İlişkin Değerlendirme

Detaylı

Box-Jenkıns Modelleri ile Aylık Döviz Kuru Tahmini Üzerine Bir Uygulama

Box-Jenkıns Modelleri ile Aylık Döviz Kuru Tahmini Üzerine Bir Uygulama Kocaeli Üniversiesi Sosyal Bilimler Ensiüsü Dergisi (6) 2003 / 2 : 49-62 Box-Jenkıns Modelleri ile Aylık Döviz Kuru Tahmini Üzerine Bir Uygulama Hüdaverdi Bircan * Yalçın Karagöz ** Öze: Bu çalışmada geleceği

Detaylı

FİNANS PORTFÖY TÜRKİYE YÜKSEK PİYASA DEĞERLİ BANKALAR HİSSE SENEDİ YOĞUN BORSA YATIRIM FONU'NA AİT PERFORMANS SUNUM RAPORU

FİNANS PORTFÖY TÜRKİYE YÜKSEK PİYASA DEĞERLİ BANKALAR HİSSE SENEDİ YOĞUN BORSA YATIRIM FONU'NA AİT PERFORMANS SUNUM RAPORU FİNANS PORTFÖY TÜRKİYE YÜKSEK PİYASA DEĞERLİ BANKALAR HİSSE SENEDİ YOĞUN BORSA YATIRIM FONU'NA AİT PERFORMANS SUNUM RAPORU A. TANITICI BİLGİLER Fon Toplam Değeri Birim Pay Değeri (TRL) Paylar - Bankacılık

Detaylı

GELİR VERGİSİ KANUNU KAPSAMINDA VADELİ İŞLEM VE OPSİYON SÖZLEŞMELERİNDEN ELDE EDİLEN GELİRLERİN VERGİLENDİRİLİMESİ

GELİR VERGİSİ KANUNU KAPSAMINDA VADELİ İŞLEM VE OPSİYON SÖZLEŞMELERİNDEN ELDE EDİLEN GELİRLERİN VERGİLENDİRİLİMESİ GELİR VERGİSİ KANUNU KAPSAMINDA VADELİ İŞLEM VE OPSİYON SÖZLEŞMELERİNDEN ELDE EDİLEN GELİRLERİN VERGİLENDİRİLİMESİ İlker Şadi İŞLEYEN * I. GİRİŞ Bankalar ve aracı kurumların, menkul kıymetler ve diğer

Detaylı

A. TANITICI BİLGİLER. PORTFÖYE BAKIŞ Halka arz tarihi: 20 Mayıs 2009 YATIRIM VE YÖNETİME İLİŞKİN BİLGİLER

A. TANITICI BİLGİLER. PORTFÖYE BAKIŞ Halka arz tarihi: 20 Mayıs 2009 YATIRIM VE YÖNETİME İLİŞKİN BİLGİLER ASHMORE PORTFÖY YÖNETİMİ A.Ş. HİSSE SENEDİ ŞEMSİYE FONU NA BAĞLI ASHMORE PORTFÖY HİSSE SENEDİ FONU (HİSSE SENEDİ YOĞUN FON) NA AİT PERFORMANS SUNUM RAPORU A. TANITICI BİLGİLER PORTFÖYE BAKIŞ Halka arz

Detaylı

Finansal Hesaplar İstatistik Genel Müdürlüğü

Finansal Hesaplar İstatistik Genel Müdürlüğü Finansal Hesaplar İstatistik Genel Müdürlüğü Parasal ve Finansal Veriler Müdürlüğü İçindekiler I-Giriş... 2 II- Mali Kuruluşlar... 3 III. Genel Yönetim... 6 1 I-Giriş Son yıllarda uluslararası kuruluşlar

Detaylı

AEGON EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. GELİR AMAÇLI ESNEK EMEKLİLİK YATIRIM FONU

AEGON EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. GELİR AMAÇLI ESNEK EMEKLİLİK YATIRIM FONU AEGON EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. GELİR AMAÇLI ESNEK 1 OCAK - 30 HAZİRAN 2017 DÖNEMİNE AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU VE YATIRIM PERFORMANSI KONUSUNDA KAMUYA AÇIKLANAN BİLGİLERE İLİŞKİN RAPOR GLOBAL MD PORTFÖY

Detaylı

Borsa Istanbul Faiz Döviz

Borsa Istanbul Faiz Döviz Ekim 2015 Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) aylık bazda %1,55, bir önceki yılın Aralık ayına göre %7,86, bir önceki yılın aynı ayına göre %7,58 ve on iki aylık ortalamalara göre %7,69 artış gerçekleşti. Ana

Detaylı

İMKB NİN LATİN AMERİKA BORSALARIYLA İLİŞKİSİ ÜZERİNE ÇOK DEĞİŞKENLİ GARCH MODELLEMESİ

İMKB NİN LATİN AMERİKA BORSALARIYLA İLİŞKİSİ ÜZERİNE ÇOK DEĞİŞKENLİ GARCH MODELLEMESİ Sosyal Bilimler Dergisi 2010, (4), 25-32 İMKB NİN LATİN AMERİKA BORSALARIYLA İLİŞKİSİ ÜZERİNE ÇOK DEĞİŞKENLİ GARCH MODELLEMESİ Özlem YORULMAZ - Oya EKİCİ İsanbul Üniversiesi İkisa Fakülesi Ekonomeri Bölümü

Detaylı

İKTİSADİ GÖRÜNÜM VE PARA POLİTİKASI. 25 Mayıs 2016 Ankara

İKTİSADİ GÖRÜNÜM VE PARA POLİTİKASI. 25 Mayıs 2016 Ankara İKTİSADİ GÖRÜNÜM VE PARA POLİTİKASI 25 Mayıs 2016 Ankara Özet: Makroekonomik Görünüm ve Para Politikası Dış ticaret hadlerindeki olumlu gelişmeler ve tüketici kredilerinin ılımlı seyri cari dengedeki iyileşmeyi

Detaylı

KONYA İLİ SICAKLIK VERİLERİNİN ÇİFTDOĞRUSAL ZAMAN SERİSİ MODELİ İLE MODELLENMESİ

KONYA İLİ SICAKLIK VERİLERİNİN ÇİFTDOĞRUSAL ZAMAN SERİSİ MODELİ İLE MODELLENMESİ KONYA İLİ SICAKLIK VERİLERİNİN ÇİFTDOĞRUSAL ZAMAN SERİSİ MODELİ İLE MODELLENMESİ İsmail KINACI 1, Aşır GENÇ 1, Galip OTURANÇ, Aydın KURNAZ, Şefik BİLİR 3 1 Selçuk Üniversiesi, Fen-Edebiya Fakülesi İsaisik

Detaylı

GÜNE BAŞLARKEN 6 Ağustos 2009

GÜNE BAŞLARKEN 6 Ağustos 2009 GÜNE BAŞLARKEN 6 Ağustos 2009...ekonomikarastirma@halkbank.com.tr... YURTİÇİ GELİŞMELER Yurtiçi Piyasalar-Döviz B ankalararası döviz piyasasında dolar kuru bugün açılışta, dünkü spot kapanışa göre kayda

Detaylı

PERGAMON STATUS DIŞ TİCARET ANONİM ŞİRKETİ FİYAT TESPİT RAPORUNA İLİŞKİN DEĞERLENDİRME RAPORU

PERGAMON STATUS DIŞ TİCARET ANONİM ŞİRKETİ FİYAT TESPİT RAPORUNA İLİŞKİN DEĞERLENDİRME RAPORU PERGAMON STATUS DIŞ TİCARET ANONİM ŞİRKETİ FİYAT TESPİT RAPORUNA İLİŞKİN DEĞERLENDİRME RAPORU 11 Kasım 2016 Pergamon Status Dış Ticaret Anonim Şirketi Halka Arz Fiyat Tespit Raporuna İlişkin Değerlendirme

Detaylı

İÇİNDEKİLER YAZAR HAKKINDA

İÇİNDEKİLER YAZAR HAKKINDA İÇİNDEKİLER YAZAR HAKKINDA... ii ÖNSÖZ... iii 2. BASIM İÇİN ÖNSÖZ... iv İÇİNDEKİLER... v ŞEKİLLER... xi TABLOLAR... xiii KISALTMALAR... xv GİRİŞ... 1 BÖLÜM 1: FİNANSAL SİSTEMİN EKONOMİ İÇERİSİNDEKİ YERİ...

Detaylı

FBIST FTSE İstanbul Bono FBIST B Tipi Borsa Yatırım Fonu

FBIST FTSE İstanbul Bono FBIST B Tipi Borsa Yatırım Fonu FBIST FTSE İstanbul Bono FBIST B Tipi Borsa Yatırım Fonu Mayıs 2015 Hazine ve Türev Ürünler FBIST BYF Vadeli İşlem Sözleşmesi FBIST BYF Vadeli İşlem Sözleşmesi; FTSE Türkiye TL Hazine Bonosu Endeksinde

Detaylı

YAPI KREDİ EMEKLİLİK A.Ş. GELİR AMAÇLI KAMU BORÇLANMA ARAÇLARI (DÖVİZ) EMEKLİLİK YATIRIM FONU

YAPI KREDİ EMEKLİLİK A.Ş. GELİR AMAÇLI KAMU BORÇLANMA ARAÇLARI (DÖVİZ) EMEKLİLİK YATIRIM FONU 1 OCAK - 30 EYLÜL 2007 ARA HESAP DÖNEMİNE AİT FİNANSAL TABLOLAR VE İNCELEME RAPORU ARA DÖNEM FİNANSAL TABLOLAR HAKKINDA İNCELEME RAPORU Yapı Kredi Emeklilik A.Ş. Gelir Amaçlı Kamu Borçlanma Araçları (Döviz)

Detaylı

EŞANLI DENKLEMLİ MODELLER

EŞANLI DENKLEMLİ MODELLER EŞANLI DENKLEMLİ MODELLER EŞANLI DENKLEMLİ MODELLER Eşanlı denklem siseminde, Y den X e ve X den Y ye karşılıklı iki yönlü eki vardır. Y ile X arasındaki karşılıklı ilişki nedeniyle ek denklemli bir model

Detaylı

Para Politikası, Parasal Büyüklükler ve Küresel Mali Kriz Sonrası Gelişmeler. K. Azim Özdemir

Para Politikası, Parasal Büyüklükler ve Küresel Mali Kriz Sonrası Gelişmeler. K. Azim Özdemir Cenral Bank Review ISSN 1303-0701 prin / 1305-8800 online 2009 Cenral Bank of he Republic of Turkey hp://www.cmb.gov.r/research/review/ Para Poliikası, Parasal Büyüklükler ve Küresel Mali Kriz Sonrası

Detaylı

12.03.2014 CARİ İŞLEMLER DENGESİ

12.03.2014 CARİ İŞLEMLER DENGESİ 12.03.2014 CARİ İŞLEMLER DENGESİ Ocak ayı cari işlemler açığı piyasa beklentisi olan -5,2 Milyar doların altında -4,88 milyar dolar olarak geldi. Ocak ayında dış ticaret açığı geçen yılın aynı ayına göre

Detaylı

EURO TREND YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş 01.01.2014-30.06.2014 DÖNEMİNE AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU

EURO TREND YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş 01.01.2014-30.06.2014 DÖNEMİNE AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU EURO TREND YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş 01.01.2014-30.06.2014 DÖNEMİNE AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU 1 EURO TREND YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş NE AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU A-TANITICI BİLGİLER: Euro Trend Yatırım Ortaklığı

Detaylı

Ek 1 - İMKB Bilgileri Listesi

Ek 1 - İMKB Bilgileri Listesi (A) İMKB Bilgilerinin Üzerinden Kullanımı ve Dağıtımı İMKB Bilgilerinin kullanımı ve dağıtımının yapılabileceği Açık ve Kapalı Dağıtım Ortamı bilgisi aşağıda verilmiştir. Bilgi Eşanlı Gecikmeli Gün sonu

Detaylı

Likidite Azlığı Priminin Menkul Kıymet Getirileri Üzerinde Etkileri ve Avrasya İçin Önemi

Likidite Azlığı Priminin Menkul Kıymet Getirileri Üzerinde Etkileri ve Avrasya İçin Önemi 30 INTERNATIONAL CONFERENCE ON EURASIAN ECONOMIES 0 Likidie Azlığı Priminin Menkul Kıyme Geirileri Üzerinde Ekileri ve Avrasya İçin Önemi Serdar Kuzu (Isanbul Universiy, Turkey) The Effecs of he Illiquidiy

Detaylı

31 Aralık 2012 Tarihinde Sona Eren Hesap Dönemine Ait Finansal Tablolar ve Bağımsız Denetim Raporu

31 Aralık 2012 Tarihinde Sona Eren Hesap Dönemine Ait Finansal Tablolar ve Bağımsız Denetim Raporu Gelir Amaçlı Kamu Borçlanma Araçları Beyaz Emeklilik Yatırım Fonu 31 Aralık 2012 Tarihinde Sona Eren Hesap Dönemine Ait Finansal Tablolar ve Bağımsız Denetim Raporu İçindekiler Bağımsız Denetim Raporu

Detaylı

PARASAL ANALĐZE BĐR BAKIŞ: TÜRKĐYE ÖRNEĞĐ

PARASAL ANALĐZE BĐR BAKIŞ: TÜRKĐYE ÖRNEĞĐ Cenral Bank Review Vol. 11 (July 2011), pp.29-48 ISSN 1303-0701 prin / 1305-8800 online 2011 Cenral Bank of he Republic of Turkey hp://www.cmb.gov.r/research/review/ PARASAL ANALĐZE BĐR BAKIŞ: TÜRKĐYE

Detaylı

GRAFİK LİSTESİ. Grafik I.7.

GRAFİK LİSTESİ. Grafik I.7. GRAFİK LİSTESİ Grafik I.1. VIX Endeksi 1 Grafik I.2. itraxx Europe Crossover Endeksi 1 Grafik I.3. Gelişmiş Ülke Borsa Endeksleri 2 Grafik I.4. Seçilmiş Bazı Ülkelerde Büyüme Oranları 2 Grafik I.5. Seçilmiş

Detaylı

OYAK EMEKLİLİK A.Ş. GELİR AMAÇLI KAMU BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU 3 AYLIK RAPOR

OYAK EMEKLİLİK A.Ş. GELİR AMAÇLI KAMU BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU 3 AYLIK RAPOR OYAK EMEKLİLİK A.Ş. GELİR AMAÇLI KAMU BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU 3 AYLIK RAPOR Bu rapor Oyak Emeklilik A.Ş. Gelir Amaçlı Kamu Borçlanma Araçları Emeklilik Yatırım Fonu nun 01.01.2004 31.03.2004

Detaylı

Güncellenmiş Faiz Dersi

Güncellenmiş Faiz Dersi Güncellenmiş Faiz Dersi Faiz Nedir Nasıl Hesaplanır? Faiz Nedir? Piyasa açısından bakarsak faizi, tasarruf sahibinin, tasarrufunu, ihtiyacı olana belirli süre için kullandırmasının karşılığı olarak aldığı

Detaylı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Sayı: 2010-10 / 6 Temmuz 2010 EKONOMİ NOTLARI

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Sayı: 2010-10 / 6 Temmuz 2010 EKONOMİ NOTLARI EKONOMİ NOTLARI KÜRESEL FİNANSAL KRİZ DÖNEMİNDE PARA POLİTİKASI KURULU KARARLARININ PİYASA GETİRİLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ H. Burcu Gürcihan Özgür Özel Abstract: Following the repercussions of the global

Detaylı

AEGON EMEKLILIK VE HAYAT A.Ş. KATKI EMEKLİLİK YATIRIM FONU

AEGON EMEKLILIK VE HAYAT A.Ş. KATKI EMEKLİLİK YATIRIM FONU AEGON EMEKLILIK VE HAYAT A.Ş. KATKI EMEKLİLİK YATIRIM FONU 1 OCAK - 30 HAZİRAN 2017 DÖNEMİNE AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU VE YATIRIM PERFORMANSI KONUSUNDA KAMUYA AÇIKLANAN BİLGİLERE İLİŞKİN RAPOR İŞ PORTFÖY

Detaylı

FİNANSAL SERBESTLEŞME VE FİNANSAL KRİZLER 4

FİNANSAL SERBESTLEŞME VE FİNANSAL KRİZLER 4 FİNANSAL SERBESTLEŞME VE FİNANSAL KRİZLER 4 Prof. Dr. Yıldırım Beyazıt ÖNAL 6. HAFTA 4. GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERE ULUSLAR ARASI FON HAREKETLERİ Gelişmekte olan ülkeler, son 25 yılda ekonomik olarak oldukça

Detaylı

ANADOLU HAYAT EMEKLİLİK A.Ş. GELİR AMAÇLI KARMA BORÇLANMA ARAÇLARI (DÖVİZ) EMEKLİLİK YATIRIM FONU 31 ARALIK 2005 TARİHİ İTİBARİYLE MALİ TABLOLAR

ANADOLU HAYAT EMEKLİLİK A.Ş. GELİR AMAÇLI KARMA BORÇLANMA ARAÇLARI (DÖVİZ) EMEKLİLİK YATIRIM FONU 31 ARALIK 2005 TARİHİ İTİBARİYLE MALİ TABLOLAR GELİR AMAÇLI KARMA BORÇLANMA ARAÇLARI (DÖVİZ) EMEKLİLİK MALİ TABLOLAR GELİR AMAÇLI KARMA BORÇLANMA ARAÇLARI (DÖVİZ) EMEKLİLİK 3 MAYIS 2005 31 ARALIK 2005 DÖNEMİNE AİT BAĞIMSIZ DENETİM RAPORU 1. Anadolu

Detaylı

5) Vadeli işlem ve opsiyon piyasalarında alım satıma konu sözleşmelerde gün sonunda teminatların güncellenmesi

5) Vadeli işlem ve opsiyon piyasalarında alım satıma konu sözleşmelerde gün sonunda teminatların güncellenmesi 1) Aşağıdakilerden hangisi Devlet İç Borçlanma Senetlerinin ihraç yöntemleri arasında yer almaz? A) İhale yöntemi B) İhraç yöntemi C) Tap yöntemi D) Doğrudan satış yöntemi E) Halka arz yöntemi 2) Varlık

Detaylı

Altın Eylül ayında %1,6 değer kaybına uğrayan altın, Ekim ayında küresel gelişmelerin etkisi ile %2,4 değer kazandı.

Altın Eylül ayında %1,6 değer kaybına uğrayan altın, Ekim ayında küresel gelişmelerin etkisi ile %2,4 değer kazandı. Eylül 2015 Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) aylık bazda %0,89 oranında artış gösterdi. TÜFE de (2003=100) 2015 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre %0,89, bir önceki yılın Aralık ayına göre %6,21, bir önceki

Detaylı