SOMA DAN SONRA: TÜRKİYE DE ENERJİ KAYNAKLARI, ÜRETİM VE TÜKETİMİ, ALTERNATİF ENERJİLER, ENERJİ POLİTİKALARI 18 HAZİRAN 2014

Transkript

1 SOMA DAN SONRA: TÜRKİYE DE ENERJİ KAYNAKLARI, ÜRETİM VE TÜKETİMİ, ALTERNATİF ENERJİLER, ENERJİ POLİTİKALARI 18 HAZİRAN 2014 İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 1

2 TÜRKİYE DE HİDROELEKTRİK ENERJİ Prof. Dr. Bihrat ÖNÖZ İTÜ İnşaat Fakültesi / Hidrolik Lab. 2

3 Dünya da ve Türkiye de Hidroelektrik Enerji (HE) 3

4 4

5 5

6 6

7 7

8 8

9 9

10 KİŞİ BAŞINA DÜŞEN YILLIK ENERJİ TÜKETİMİ 3200

11 TÜRKİYE TOPLAM KURULU GÜCÜNÜN KAYNAKLARA GÖRE YILLAR İTİBARİ İLE DAĞILIMI 2014 Mayıs sonu Hidrolik MW Doğal gaz MW Linyit 8566 MW Ithal Kömür 4262 MW 11

12 Hidroelektrik potansiyel (GWh/yıl) Brüt Potansiyel Teknik Potansiyel Ekonomik Potansiyel Dünya 40,150,000 14,060,000 8,905,000 Avrupa 3,150,000 1,225,000 1,000,000 Türkiye 433, , ,000 12

13 YAKIT CİNSLERİ 2013 YILI SONU 31 MAYIS 2014 SONU İTİBARİYLE KURULU GÜÇ KATKI SANTRAL SAYISI KURULU GÜÇ KATKI SANTRAL SAYISI MW % ADET MW % ADET FUEL-OİL + ASFALTİT + NAFTA + MOTORİN TAŞ KÖMÜRÜ + LİNYİT 8, , İTHAL KÖMÜR 3, , DOĞALGAZ + LNG 20, , YENİLEN.+ATIK+ATIKISI+PİROLİTİK YAĞ ÇOK YAKITLILAR KATI+SIVI ÇOK YAKITLILAR SIVI+D.GAZ 4, , JEOTERMAL HİDROLİK BARAJLI 16, , HİDROLİK AKARSU 6, , RÜZGAR 2, , GÜNEŞ TOPLAM 64, ,

14 20% KURULUŞLARA GÖRE ÜRETİM DEĞERLERİ Nisan % 23% 5% 5% 2% EÜAŞ EÜAŞ BAĞLI ORTAKLIK İŞLETME HAKKI DEVİR OTOPRODÜKRÖR SANTR. SERBEST ÜRETİM ŞİRKETLERİ YAP İŞLET SANTRALLARI YAP İŞLET DEVRET SANTR. 41% 14

15 YERLİ VE YABANCI KAYNAKLAR GÖRE ÜRETİM DEĞERLERİNİN DAĞILIMI Nisan % 61% YERLİ KAYNAKLAR TOPLAM YABANCI KAYNAKLAR TOPLAM 15

16 YÜKSEK TALEP DÜŞÜK TALEP YIL PUANT TALEP ENERJİ TALEBİ PUANT TALEP ENERJİ TALEBİ MW Artış (%) GWh Artış (%) MW Artış (%) GWh Artış (%) , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,

17 Tüketim değerleri AYLAR 2012 YILI FİİLİ 2013 YILI FİİLİ 2014 YILI KARŞILANABİLECEK TÜKETİM İMKANI 2014 YILI FİİLİ OCAK 21, , , ,899,4 ŞUBAT 19, , , ,669,6 MART 20, , , ,937,8 NİSAN 18, , , ,186,8 MAYIS 18, , ,853.7 HAZİRAN 20, , ,856.3 TEMMUZ 22, , ,186.7 AĞUSTOS 21, , ,434.5 EYLÜL 19, , ,806.4 EKİM 18, , ,620.7 KASIM 19, , ,128.5 ARALIK 21, , ,512.8 TOPLAM 242, , ,377.4 Milyon kwh 17

18 18

19 19

20 2011 yılı elektrik enerjisi tüketiminin maksimum olduğu günde (28 Temmuz 2011) santralların enerji kaynağı türlerine göre çalışma durumları 20

21 2011 yılı elektrik enerjisi tüketiminin minimum olduğu günde (6 Kasım 2011) santralların enerji kaynağı türlerine göre çalışma durumları 21

22 HİDROELEKTRİK (HE) TESİSLERİN SINIFLANDIRILMASI DÜŞÜ YÜKSEKLİĞİNE GÖRE Yüksek Orta Düşük BİRİKTİRME YAPILIP YAPILMADIĞINA GÖRE Tabii Debili Tesisler ( Akarsu Santralları) Biriktirmeli Tesisler İLETİM (İSALE) YAPILIP YAPILMADIĞINA GÖRE Derivasyonlu (Çevirmeli) Tesisler (serbest yüzeyli,basınçlı) Derivasyonsuz Tesisler (örnek:etek (Baraj) Santralı) 22

23 23

24 24

25 HİDROELEKTRİK TESİSLERİN ŞEMATİK GÖSTERİMİ 25

26 BİRİKTİRMELİ SİSTEMLER Biriktirme tesisleri genellikle çok maksatlı inşa edilirler. Enerji üretimi Sulama suyu İçme suyu Taşkından koruma vb. Taşkın suyunu gölde tutarak Taşkın gelirken göl dolu ise, taşkın pikini azaltarak 27

27 28

28 29

29 POMPAJ BİRİKTİRMELİ HES LER (PHES) PHES lerin Çalışma Prensibi 30

30 POMPAJ BİRİKTİRMELİ HES LER Tennessee Valley Authority nin Racoon Dağı nda Pompaj Depolamalı Sistem İrlanda da Üst ve Alt Göl ün Görünüşü *** Kaynak: Pumped Hydroelectric Energy Storage Systems, Michigan Tech. Uni

31 PHES LERİN DÜNYA DAKİ DURUMU * 1890 yılında İtalya ve İsviçre de İlk pompaj depolamalı sistemler, * 1930 larda Avrupa da kurulmaya başlanmıştır. * En büyük güçteki PHES ler: KANNAGAWA PHES 2.820MW (Japonya) BATH COUNTY PHES 2.772MW (ABD) * Dünyada deniz suyunu kullanan ilk PHES: OKİNAWA PHES (Japonya) * Dünya daki en hızlı devreye giren santral :DİNORWİNG PHES (İngiltere) (1320 MW 12 saniyede sağlamaktadır.) 32

32 OKİNAWA PHES (Japonya) DENİZ SUYUNU KULLANAN PHES 33

33 TÜRKİYE DE Kİ PROJELER 34

34 TÜRKİYE DE Kİ PROJELER 35

35 PHES + RÜZGAR TÜRBİNİ RÜZGAR TÜRBİNİ+PHES SİSTEMİN MODELİ 36

36 YEK Kanunu Ocak 2011 CUMARTESI Resmî Gazete Sayı : YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARININ ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETMEK AMAÇLI KULLANIMINA İLİŞKİN KANUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN Kanun No Kabul Tarihi: 29/12/

37 39

38 ATATÜRK BARAJI 2400 MW 40

39 Atatürk Barajı (Dolu savak) 41

40 Atatürk Barajı 42

41 LALELİ HES 245 GWh 99 MW 969 milyon m m. İSPİR HES 327 GWh 54 MW 367 milyon m 3 ÇORUH NEHRİ GENEL GELİŞME PLANI BOYKESİTİ GÜLLÜBAĞ HES 285 GWh 84 MW 20 milyon m 3 AKSU HES 344 GWh 120 MW 184 milyon m 3 ARKUN HES 788 GWh 222 MW 283 milyon m 3 Laleli Barajı Max. Su Kotu : m. Muratlı Barajı Talveg Kotu : 60 m. Rezervuar Hacimleri Toplamı : 6,72 milyar m 3 YUSUFELİ HES GWh 540 MW milyon m 3 Barhal Kolu ALTIPARMAK HES 200 GWh 50 MW * ARTVİN HES GWh 332 MW 167 milyon m 3 AYVALI HES 336 GWh 125 MW Oltu Kolu DERİNER HES GWh 670 MW İşletmede Yatırım Programında 4628 Sayılı Yasa kapsamında * Hükümetler arası işbirliğinden çıkarılan projeler OLUR HES 170 GWh 60 MW Berta Kolu *BAĞLIK HES 238 GWh 67 MW 7,3 milyon m 3 * BAYRAM HES 265 GWh 81 MW 133 milyon m 3 ENERJİ ÜRETİLEBİLECEK DÜŞÜ : m milyon m 3 BORÇKA HES GWh 300 MW 419 milyon m 3 MURATLI HES 444 GWh 115 MW 75 milyon m 3 Yukarı Çoruh Havzası Orta Çoruh Havzası Aşağı Çoruh Havzası 410 km 43

42 DERİNER BARAJI Güç 670 MW ve yılda ortalama 2,118 milyar kwh elektrik üretmesi planlanıyor. Türkiye nin en yüksek (Talvegten 202 m, temelden 253 m) Dünyanın 6. en yüksek barajı 14 yılda tamamlanan proje kendini 7 yılda amorti edecek. 44

43 E R İ N E R B A R A J I v e H E S T E S İ S L E R İ 45

44 48

45 TEŞEKKÜRLER...

46 50