Güvenlik Stoğu Nasıl Hesaplanır? (Safety Stock)

Transkript

1 >>> Güvenlik Stoğu Nasıl Hesaplanır Güvenlik Stoğu Nasıl Hesaplanır? (Safety Stock) Cengiz Pak, 2010

2 Avcının Silahı Kullanılabilir Bilgi >>> Güvenlik Stoğu Nasıl Hesaplanır

3 >>> Güvenlik Stoğu Nasıl Hesaplanır Güvenlik Stoğu ve Müşteri Servis Seviyesi Arasında Bulunan İlişki Ne müşterilerin düzenli aralıklar ile düzenli miktarlar satın alması ne de tedarikçilerimizin hiç problem yaratmadan malzeme teslim edebilmeleri mümkün değildir. Dolayısı ile bazen talep temin imkanlarımızı aşabilir bazen de tedarik sorunları bizi stoksuz bırakabilir. Stoksuz kalma ihtimalini azaltabilmek için yeniden sipariş noktası iki bölümden oluşmalıdır. 1. Temin süresi esnasında stoksuz kalınmamalıdır 2. Beklenmedik durumlar için bir pay içermelidir Bunu bir sonraki sayfada bulunan grafik ile açıklayalım >

4 >>> Güvenlik Stoğu Nasıl Hesaplanır Güvenlik Stoğunun Grafik Gösterimi Stok Seviyesi Sipariş Noktası Sipariş Miktarı Malzeme tükenerek hesaplanan sipariş noktasına ulaşıtığında yeni bir sipariş açılmaktadır. Bu nokta hem teslim süresini hem de beklenmedik olayları öngörerek hesaplanır. Amaç önceden belirlenmiş olan Müşteri Servis Seviyesini korumaktır. Güvenlik Stoğu 0 Teslim Süresi -TS - Teslim Süresi Sipariş Verildi Sipariş Geldi Zaman

5 >>> Güvenlik Stoğu Nasıl Hesaplanır Müşteri Servis Seviyesi Nedir? Bir nesneyi satan firmalar için Müşteri Servis Seviyesi % kaç ihtimalle müşteri siparişinin stoktan (bekletmeden) karşılanacağının ifadesidir. Örneğin % 95 seviyesinin anlamı : 100 satır siparişin 95 satırının stoktan karşılanacağı demektir (veya hedeflenmesi). Bugün erişilen rekabet seviyesi bu sayının % 100 e yaklaşmasını veya eşitlenmesini zorlamaktadır. %95... % 97,3... %98,9... %99... %99,95...

6 Güvenlik Stoğu Hesaplama Yöntemleri Amacı ne olursa olsun Güvenlik Stoğu temel olarak 3 şekilde hesaplanabilir : Kişisel Görüş Genel Hükümler İstatistiksel yöntemler Bu en çok kullanılan ve en kolay olanıdır. Ancak bir süre sonra kim demişti, kim karar vermişti unutulup dokunulmazlık kazanabilir. Diğer ismi : olsa olsa yöntemi Bu yöntem de en az soldaki kadar mantıksızdır, üstelik hesaplama gerektirir. Örneğin : Pahalı -Ucuz ayrımı, ABC klasifikasyonu gibi hesaplar sonucu güvenlik miktarları kararlaştırılıyor olabilir. İstatistik kullanan yöntemler elde tutulması gereken miktarı geçmiş talep ve stok servis seviyesine göre hesaplamaya çalışır. Şimdi biz bunlardan bir tanesini inceleyeceğiz. >>> Güvenlik Stoğu Nasıl Hesaplanır

7 Müşteri Servis Seviyesi ve Güvenlik Stoğunun Hesaplanması >>> Güvenlik Stoğu Nasıl Hesaplanır Müşteri servis seviyesi düşük olan dükkanın düşünceli müşterileri Güvenlik stoğunun nasıl hesaplanabileceğini bir örnek üzerinden anlatacağım. Örnek içinde göreceğiniz Güvenlik Faktörü tablosunun detayına girmeyeceğim çünkü bu tablo tıpkı pi sayısı gibi bir şeydir, detayını bilmeden kullanabilirsiniz. Güvenlik Stoğu ancak bir hedef için hesaplanabilir, kendiliğinden hesaplanamaz (sadece varsayılabilir, bu konu MRP çalışmalarında anlatılması en zor detaylardan birisidir, herkes hesaplamak ister ama hedefi söyleyemez). Hedef, Müşteri Servis Seviyesi ni korumak olacaktır

8 >>> Güvenlik Stoğu Nasıl Hesaplanır 1 Önce Servis Seviyenize Karar Vermelisiniz Müşteri Servis Seviyesi = Stoktan Karşılanan / Talep Edilen Bu sayı 100 e yakın olmalıdır, %95, %98, %99 gibi

9 >>> Güvenlik Stoğu Nasıl Hesaplanır 2 Şimdi Güvenlik Faktörünüzü Elde Ediyorsunuz Hedef % 95 Olsun Servis Seviyesi Güvenlik Faktörü , Not : Bu tabloyu doğrudan kullanabilirsiniz Faktör 2.06

10 >>> Güvenlik Stoğu Nasıl Hesaplanır 3 Şimdi Talebin Değişkenliğini Hesaplayacaksınız Talebin değişkenliğinin hesaplamak için MAD hesabı yapacağız. MAD Mean Absolute Deviation (Ortalama Mutlak Sapma) anlamına gelen, sapmanın yönüne bakmaksızın hesaplanan bir ortalama değerdir. Dönem Tahmin Edilen Satış Gerçekleşen Satış Mutlak Sapma Toplam 400 MAD = Toplam / Dönem Sayısı MAD = 400/5 >>> 80

11 >>> Güvenlik Stoğu Nasıl Hesaplanır 4 Güvenlik Stoğunu Hesaplamaya Hazırız Güvenlik Stoğu = MAD x Güvenlik Faktörü = 80 x 2.06 = = 165 Varsayım : MAD hesaplama periyodu = Temin Süresi Örneğin MAD hesaplaması yaparken dönemlerimiz birer aylık ise bu hesaplamanın doğru olması için temin süresinin de 1 ay olması gereklidir. Diğer bir deyimle temin süresi cinsinden MAD hesaplanır ise formül geçerlidir. Eğer Temin Süresi MAD dönemleri ile aynı değil ise formül aşağıdaki gibi uygulanmalıdır. MAD Dönem uzunluğu... 1 Ay, Temin Süresi... 2 hafta olsun Temin Süresi = 0.5 Ay (MAD dönem tanımına uygun hale getiriyoruz) Güvenlik Stoğu = MAD x Güvenlik Faktörü x KKÖK(0.5) Güvenlik Stoğu = 80 x 2.06 x Güvenlik Stoğu = 116

12 >>> Güvenlik Stoğu Nasıl Hesaplanır 5 Servis Seviyesi Güvenlik Stoğunu Aşırı Etkiler Servis seviyesi yukarı doğru çıktıkça güvenlik stoğu aşırı artışlar gösterir, örneğin % 95 den % a, yaklaşık 5 puanlık bir artış için güvenlik stoğu 2.42 kat artmalıdır. Güvenlik Stoğu = 80 x 2.06 = Servis Seviyesi % 95 iken Güvenlik Stoğu = 80 x 5.00 = Servis Seviyesi % iken 235 Artış miktarı /165 = 2.42 kat

13 >>> Güvenlik Stoğu Nasıl Hesaplanır 6 Müşteri Servis Seviyesi Yükselince Sevinenler

14 >>> Güvenlik Stoğu Nasıl Hesaplanır Güvenlik stoğunu hesaplarken talep tahmini ve temin süresi gereklidir. Bu nedenle hammaddeler veya yarı mamuller için hesaplamak istediğinizde bu iki soruya cevap bulmanız gerekir. Sürekli iyileştirme çalışması sürdüren bir firma iseniz, önce değişkenlik sonra da güvenlik stoğu yok etmeniz gereken listenin içinde yer alır. Oluşturduğunuz güvenlik stokları var ise periyodik olarak hala daha geçerli olup olmadıklarını gözden geçirmenizi öneririm.

15 >>> Güvenlik Stoğu Nasıl Hesaplanır Genel Katılıma Açık veya Kurum İçi Seminerlerim 1. Tedarik Zinciri içinde Stok Yönetimi, Yöntemleri ve ERP Uygulaması 2. Tedarik zinciri yöneticilerinin başarılı olmak için bilmesi gerekenler : Yöntemler, Teknoloji, Strateji ve Risk 3. MRP Nasıl Çalışıyor, başarılı bir uygulama için yapmanız gerekenler nedir? 4. Başarılı bir ERP uygulaması için Ürün Ağacınızı Nasıl Hazırlamalısınız ( Sektörel Örnek ve Çözümler )? 5. KANBAN Sistemini Nasıl Kuracak, Nasıl Uygulayacaksınız? (Bütün Yönleri ile KANBAN) 6. Profesyonel Bakım Yönetimi, OEE Analizleri ve Bilgisayar Destekli Çalışma Düzeninin Kuruluşu 7. Maliyet ve İsraf Nasıl Azaltılır, Nasıl Yok Edilir Günde Stok Kayıt Doğruluğu Nasıl Sağlanır, Sayım Teknikleri Nelerdir 9. Nasıl Başarılı Maliyet Sistemi Kurabilirsiniz? Fiili ve Standart Maliyet, Hedef ve Kaizen Maliyet Yaklaşımları, Varyans Analizinin Kullanımı 10. Nasıl Başarılı ERP Projesi Gerçekleştirilir ERP Proje Yöneticilerinin Bilmesi Gerekenler 11. Yeni pazarları nasıl bulacaksınız Mavi Okyanus ve Stratejik Haritalama 12. Müşterinin sesini duymayan gideceği yönü bilemez VOC (Voice Of The Customer) Sadece Kurum İçi Yaptığım Çalışmalar 1. Biraz SWOT herkese iyi gelir SWOT WorkShop 2. Stratejik Planlama Vizyon Misyon SWOT Stratejik Haritalama WorkShop 3. ERP Öncesi veya Sonrası Değerlendirme WorkShop 4. Stok Kayıt Doğruluğunun Sağlanması Mikro Proje 5. Maliyet Düzeninin Oluşturulması Mikro Proje 6. OEE Çalışması Mikro Proje 7. İş süreçlerinden fazlalıkların ayrıştırılması ve yalın iş akışı elde etme WorkShop Yukarıda bulunan liste Eylül 2010 tarihlidir, aktif seminer programım veya diğer servislerime ait güncel bilgi için lütfen web sitemi ziyaret ediniz. Kitaplarım OEE Master El Kitabı ERP Serisi 1 : Başarılı Bir ERP Sisteminin Üretim ve Stok Planlaması Hakkında 12 Performans Ölçeği Nedir ve Nasıl Yönetilir? ERP Serisi -2 : ERP Sisteminin Kuruluşu ve ERP Proje Yöneticisinin Bilmesi Gerekenler

16 >>> Güvenlik Stoğu Nasıl Hesaplanır Bu sunum Cengiz Pak tarafından hazırlanmıştır. Bu sunum ile ilgili sormak, düzeltmek, eklenmesini önermek istediğiniz bir konu olduğunda lütfen adresine iletiniz. Bu sunumu kişi veya firmalar sadece kendi iç eğitimleri amacı ile olduğu gibi veya değiştirerek kullanabilirler. Bunun dışında çoğaltılması veya dağıtılması yazarın telif haklarına aykırı olacaktır, lütfen bu konuda hassasiyet gösteriniz. www. ERP ve Stratejik PlanlamaDanışmanlığı E-Posta : cengiz@