SLOVENYA NIN TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ VE TÜRKİYE - SLOVENYA DIŞ TİCARETİ

Transkript

1 İZMİR TİCARET ODASI SLOVENYA NIN TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ VE TÜRKİYE - SLOVENYA DIŞ TİCARETİ Pınar Erdem Dış Ekonomik İlişkiler Müdürlüğü AB Masası Uzman Yardımcısı Şubat

2 Slovenya iki milyonluk nüfusuna karşılık yüksek üretim hacmi ve 22 bin Euro yu aşan kişi başına milli geliri ile Avrupa nın en yüksek standartlarına sahip ülkelerden biridir. Avrupa piyasalarında marka tanınırlığı ve ürün kalite imajı çok iyi, iş gücü piyasası içinde vasıflı işçi oranı çok yüksektir. Aktif işgücünün %20 ye yakını üniversite mezunudur. Slovenya mesleki eğitime çok önem vermektedir; bu da yapılan üretimin kalitesine yansımaktadır. Avrupa Birliği Maliye Bakanlarının geçen Temmuz ayında Euro konusunda Slovenya'ya yeşil ışık yakmasının ardından, Merkez Bankası ve Sloven hükümeti, para biriminin değiştirilmesi konusunda geniş kapsamlı ve yoğun bir çalışma içine girmişti yılı itibari ile Slovenya para birimi Tolar yerine Euro kullanılmaya başlanmıştır. Slovenya ile Türkiye arasındaki anlaşmalar sayesinde, işbirliğinin geliştirilmesine yönelik altyapı fazlasıyla mevcuttur. Avrupa ya açılmak isteyen firmalarımız, Slovenya ile AB pazarına özellikle Orta Avrupa ve Balkan ülkelerine yönelik olarak işbirliği yapabilirler. Buna karşılık, Türkiye nin Orta Asya ve Ortadoğu ülkeleri ile olan ilişkilerindeki konumu ise; Slovenya yatırımcıları ve ihracatçıları için büyük bir avantaj sağlayabilir. I. ÜLKE BİLGİLERİ Başkenti Yüzölçümü Nüfusu Para Birimi ve Paritesi Konuşulan Dil Yönetim Şekli Devlet Başkanı Başbakan : Ljubljana : km² : 2,010,347 (Temmuz 2006 tahmini) : Euro : Slovence : Cumhuriyet : Janez DRNOVSEK : Janez JANSA II. EKONOMİK GÖSTERGELER (2006) Gayri Safi Yurtiçi Hasıla : 46,08 milyar $ Kişi Başına Gelir : $ Büyüme Oranı : % 4,7 Enflasyon Oranı : % 2,5

3 İşsizlik oranı : % 6,6 İhracat : 21,85 Milyar $ İthalat : 23,59 Milyar $ Dış Ticaret Hacmi : 45,44 Milyar $ Dış Ticaret Dengesi : -1,74 Milyar $ KAYNAK: CIA World Factbook, Slovenian Business Report A) Başlıca Ticaret Ortakları İhracat Almanya % 19,8 İtalya % 12,7 Hırvatistan % 9,3 Fransa % 8,1 Avusturya % 8,1 İthalat Almanya % 19,5 İtalya % 18,6 Avusturya % 12 Fransa % 7,1 Hırvatistan % 4,2 B) Başlıca Ticaret Kalemleri İhraç Ettiği Ürünler Mamul Mallar Makine-ulaşım ekipmanı Kimyasal ürünler Gıda İthal Ettiği Ürünler Makine-ulaşım ekipmanı Mamul Mallar Kimyasal ürünler Mineral yakıtlar ve yağlar Gıda C) Serbest Ticaret Anlaşmaları

4 AB - Avrupa Anlaşması CEFTA (Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Macaristan, Polonya, Romanya, Slovakya) EFTA (Norveç, İsviçre, İzlanda, Liechtenstein) İsrail Türkiye Baltık (Estonya, Letonya, Litvanya) Hırvatistan Makedonya Bosna ve Hersek III. TÜRKİYE-SLOVENYA DIŞ TİCARETİ 1. İkili Ekonomik Anlaşmalar ve Protokoller: Anlaşma Adı İmza Tarihi ve Yeri Ticaret ve Ekonomik İşbirliği Anlaşması Ljubljana Serbest Ticaret Alanı Anlaşması Ankara 2. Dönem KEK Protokolü Bled Hava Ulaştırma Anlaşması Askeri İşbirliği Anlaşması Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması Bilimsel ve Teknolojik İşbirliği Anlaşması Karayolu ile İlgili Uluslararası Yolcu ve Yük Taşımacılığı Anlaşması Kaynak : DTM 2. Ticari İlişkiler: Yıllar İtibariyle Türkiye-Slovenya Dış Ticaret Değerleri (1000 $) Yıllar İhracat İthalat Hacim Denge ,010 43,315 82,325-4, ,681 48,005 86,686-9, ,581 55, ,233-8, ,667 48, ,612 13, ,713 56, ,710-9, ,476 85, ,698 17, , , ,559-15, , , , , , , , ,465 Kaynak: DEİK, TÜİK 3. Yatırım İlişkileri

5 - Slovenya daki Türk Yatırımları T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı verilerine göre Slovenya ya ihraç edilen Türk sermayesi bulunmamaktadır. - Türkiye deki Sloven Yatırımları 30 Haziran 2003 tarihi itibari ile Türkiye de 2 adet Sloven firma toplam 230 bin YTL sermaye ile ticaret sektöründe faaliyet göstermektedir. Firmalardan biri telekomünikasyon sektöründe faaliyet göstermektedir. Söz konusu firmanın % 60 hissesi Sloven Iskratel firmasına aittir. Hazine Müsteşarlığı nın 2004 sonu verilerine göre Türkiye de faaliyet gösteren firmaların sayısı 3 e çıkmıştır. - İşbirliği Yapılabilecek Alanlar Slovenya gelişmiş bir imalat sanayi sektörüne sahiptir. Makine imalatı, tekstil, gıda, elektrik-elektronik, optik ekipmanlar, kozmetik, kağıt, plastik, otomotiv yan sanayi kimyevi ve ağaç işleme sektörlerinde gelişmiş bir endüstriyel altyapı bulunmaktadır. Türkiye nin dışarıdan ithal ettiği maden/metal ürünleri konusunda Slovenya ile işbirliği yapılması mümkündür. Türk firmalarının Slovenya da ikili, üçlü ortaklıklar çerçevesinde AB pazarına yönelik ortak yatırımlar gerçekleştirebilecekleri geniş bir yelpaze mevcuttur. Otomotiv yan sanayinde oldukça gelişen Slovenya ile işbirliğine yönelme imkanı mevcuttur. Tekstil sektöründe de söz sahibi olan Slovenya düşük maliyetleri, yüksek üretim teknolojisi ve coğrafi yakınlık faktörünün etkisiyle de İtalya nın önde gelen markaları için fason üretim yapmaktadır. Bu alanda da tekstil firmalarımızın Sloven firmalar ile karşılıklı görüşebilecekleri olanaklar mevcuttur. Elektrik-elektronik ve telekomünikasyon sektöründe Slovenya dünya standartlarında hizmet ve ürün vermektedir. Kereste, mobilya ve dekorasyon malzemelerinin başlıca ihraç kalemleri arasında yer aldığı Slovenya da, ağaç işleme sektörü işbirliği olanakları sunmaktadır. Enerji, altyapı projeleri ve bina inşaatı alanlarında geniş iş imkanları bulunmaktadır.

6 Uluslararası finansman kurumlarının desteklediği Avrupa koridorları kapsamında önemli altyapı, otoyol ve demiryolları yatırımları bulunmaktadır. Türk firmalarının bu projelere katılımlarının sağlanmasında yarar vardır. Slovenya, Orta, Doğu ve Güney Avrupa ulaşım yolları üzerinde bulunması nedeni ile stratejik bir konuma sahiptir. Denize çıkışı olmayan Slovakya, Çek Cumhuriyeti, Macaristan gibi Orta Avrupa ülkelerine Slovenya üzerinden ulaşmak kolaylık sağlamaktadır. Gelişmiş bir deniz filosunun yanı sıra, demir ve karayolları ağı ile donatılmış ülkede 3 adet uluslararası havaalanı, liman ve depolama tesisi mevcuttur. 6 adet serbest bölgenin de bulunduğu ülke Batı Avrupa ya kara ve deniz yolu ile mal götüren nakliye firmalarımız ile bu stratejik konumu değerlendirebilecek firmalarımıza geniş imkanlar sunmaktadır. Adriyatik Denizi nde bulunan ve hızla büyüyen Koper Limanı ndan yılda yaklaşık 15 milyon ton mal sevk edilmektedir. Halihazırda İzmir-Koper ve Gemlik- Koper arasında ro-ro seferleri yapılmaktadır. Slovenya ile gemi inşa-bakım-onarım, havuzlama, çelik konstrüksiyon, gemi dizel motoru imalatı alanlarında işbirliği imkanlarının araştırılarak ortak yatırıma gidilmesinde fayda vardır. İki ülke arasında turizm alanında işbirliğinin geliştirilmesi önem taşımaktadır, özellikle sağlık turizmi konusunda İzmir in potansiyeli ile Slovenya nın tecrübesi birleştirilebilir. - Başlıca Dış Ticaret Maddeleri İhracat Kara ulaşım araçları Çeşitli makine ve cihazlar Hammaddeler Deri Kauçuk ve kauçuk ürünleri Giyim eşyası (ağırlıklı olarak iç çamaşırı, tişört, penye) İthalat Elektrikli makineler Kontrol alet ve cihazları Kimya sanayi mamulleri Deri Kağıt, karton İlaç VI. ODAMIZI ZİYARET EDEN HEYETLER 2002 Temmuz Slovenya Ankara Büyükelçisi Andrej Graselli Odamızı ziyaret ederek Yönetim Kurulu Başkanvekili Akın Kazançoğlu ile görüşmüştür. Görüşmede, İzmir Enternasyonal Fuarı na Slovenya nın katılımı ve ikili ilişkiler konularına değinilmiştir.

7 2005 Kasım - Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK), Türk-Sloven İş Konseyi muhatap kuruluşu Sloven Sanayi ve Ticaret Odası ve Odamız tarafından 24 Kasım 2005 tarihinde Odamızda Türk-Sloven İş Konseyi Ortak Toplantısı ve ikili görüşmeler organize edilmiştir. Toplantıya 50 ye yakın Türk firması katılmış, Slovenya nın tekstil, balıkçılık ve gıda sektörünün önde gelen firmalarıyla önemli temaslarda bulunmuşlardır. VII. DIŞ TİCARETTE FAYDALI OLABİLECEK BAZI ADRESLER Slovenya İzmir Konsolosluğu Slovenya İzmir Fahri Konsolosu: Dr. Mazhar İZMİROĞLU Adres: : İzmiroğlu İş Merkezi 857 sok. No:6/ Konak, İzmir Tel : Faks : E-posta : mmizmiroglu@yahoo.com Slovenya Büyükelçiliği Adres : Küpe Sok. No:1/3 GOP ANKARA Tel : Faks : Slovenya Ticaret ve Sanayi Odası Adres : Gospodarska Zbornica Slovenije, Dimièeva 13, SI 1504 LJUBLIANA Tel : Faks : İnternet : Slovenya Ticaret ve Yatırımı Geliştirme Ajansı