Dünyaya barış ve refah taşıyor, zorlukları azimle aşıyoruz

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Dünyaya barış ve refah taşıyor, zorlukları azimle aşıyoruz"

Eren Kahya
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Dünyaya barış ve refah taşıyor, zorlukları azimle aşıyoruz Rakamlarla Sektörümüz: 3 kıtadan 77 ülkeye doğrudan hizmet götüren, Toplam Yatırımı 5 Milyar Doları aşan, Yan sektörleri ile birlikte yaklaşık kişiye istihdam sağlayan, Türkiye nin toplam ihracatının değer olarak %40 ını taşıyan, Ülke ekonomisine her yıl ortalama 7-8 Milyar Dolar döviz (navlun geliri) katkısı sağlayan bir sektörüz Tablo 1: Karayoluyla Uluslararası Eşya Taşımacılığı Sektöründe C Belgeli Firmalar Yetki Belgeli Firma * Çekici Kamyon Yarı-Römork Kamyonet Römork *C türü yetki belgeli firmalar (Karayolu Düzenleme Genel Müdürlüğü, Aralık 2012) 2008 in son çeyreğinde patlak veren küresel kriz sonrasında, bazı sıkıntılarına rağmen, hızlı bir toparlanma ivmesi yakaladığı görülmektedir. Karayoluyla Uluslararası Eşya Taşımacılığı Sektörünün Genel Görünümü Küresel kriz öncesine kadar, sefer sayısı bakımından yılda ortalama %10 artış gerçekleştiren sektörümüzün ülke ekonomisine sağladığı navlun gelirinin de gelecek 5 yılda, yıllık ortalama %10 artması beklenmektedir. Gelecek yılda ülkemizi çevreleyen bölgede dünya ticaretinin % 50 sinin gerçekleştirileceği ve ülkemizin 2023 dış ticaret hacminin 1.2 trilyon dolar olmasının hedeflendiği dikkate alınırsa, bu ticareti elleçleyecek güçlü bir lojistik sektörüne ihtiyaç duyulacağı açıktır Küresel kriz sonrası 3 yıllık süreçte Türk plakalı taşıtların gerçekleştirdiği ihraç taşımalarındaki artış % 28 e ulaşmıştır yılında olan Türk plakalı taşıtların ihraç taşıması 2011 yılında sefere ulaşmıştır. Her yıl Türkiye den Türk ve yabancı araçlarla ve karayoluyla toplam 1,5 milyon ihracat seferi ve Türkiye ye yönelik olarak ithalat seferi gerçekleştirilmektedir. Limanlarımızdan Avrupa ya ve Nisan ayından itibaren Suriye ye kara sınır kapılarımıza alternatif olarak açılan yeni ro-ro hatlarıyla Mersin, İskenderun ve Taşucu limanlarından Ortadoğu ya Türk ve yabancı olmak üzere her yıl toplam yaklaşık araç Ro-Ro ile taşınmaktadır. Türkiye üzerinden gerçekleştirilen transit taşımalar ise 2009 yılından 2011 yılına % 155 artarak sefere ulaşmıştır. 1

000 kişiye istihdam sağlayan, Türkiye nin toplam ihracatının değer olarak %40 ını taşıyan, Ülke ekonomisine her yıl ortalama 7-8 Milyar Dolar döviz (navlun geliri) katkısı sağlayan bir sektörüz Tablo

2 Türkiye, potansiyeli 2 trilyon doları aşan ciddi bir Doğu-Batı, hatta Kuzey-Güney mal akışının kavşak noktasında, yani stratejik açıdan etkin bir lojistik üs olmaya aday konumdadır. Karayoluyla Uluslararası Eşya Taşımacılığı Sektörünün 2012 Karnesi UND tarafından Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ndan ve ilgili sınır kapılarından elde edilen verilerle oluşturulan istatistiklere göre; Ocak-Aralık 2012 döneminde, 2011 in aynı dönemine kıyasla Türkiye den gerçekleştirilen toplam ihracat taşımalarında % 2 lik bir azalma gerçekleşirken (toplam sefer); azalan ithalatımıza paralel olarak ithalat taşımalarında % 3 azalma gerçekleşti ( sefer) yılından 2012 yılına, 25 kara ve ro-ro sınır kapısından Türk araçlarıyla gerçekleşen ihraç taşımalarında % 4 azalma kaydedilirken (toplam sefer); yabancı araçların ülkemizden ihraç taşımalarında % 7 oranında artış kaydedilmiştir (toplam sefer). Bu durum, Türk araçlarının özellikle Avrupa ülkelerine yönelik taşımalarında karşı karşıya kaldıkları kota, vize gibi maliyet arttırıcı sorunların, yabancı araçlar karşısında ülkemiz nakliyecilerinin rekabet gücünü azaltıcı etkilerini ortaya koymaktadır. Tablo 2: 2011 / 2012 İhracatımız ve Türkiye Plakalı Araçlarla Gerçekleşen İhraç Taşımalarımız İhracat (milyar $) Batı Kapıları (bin sefer) * Doğu Kapıları (bin sefer) ** Karadeniz Kapıları (bin sefer) 12 12* * Tahmini rakamlarla. ** Taşucu ve Mersin'den KKTC taşımaları dahil İthalat taşımalarında da benzer durum söz konusudur, Türk araçlarının taşımaları % 5 azalırken (toplam sefer); yabancı araçların ülkemize yönelik ithal taşımaları hemen hemen aynı kalmıştır (toplam sefer). Türk araçlarının karayoluyla uluslararası eşya taşımalarının bölgesel gelişimine bakıldığında, Ocak-Aralık 2012 döneminde Türk araçlarının Avrupa ülkelerine yönelik ihraç taşımalarının geçen yılın aynı dönemine göre % 3 azalmayla sefere indiği; Ortadoğu bölgesine yönelik ihraç taşımaların % 6,5 düşüşle sefere indiği ve Rusya- BDT ülkelerine yönelik ihraç taşımalarımızın % 4 düşüşle sefere indiği görülmektedir. Suriye de yaşanan siyasi sorunların ağırlıklı olarak olumsuz etkilediği Ortadoğu taşımalarımız için Mersin den, Taşucu ve İskenderun dan hizmete konan yeni roro hatları ciddi bir rahatlama sağlamış; Mısır a taşımalarımızda geçen yıla göre yaklaşık 150 kat artış kaydedilmiştir (yaklaşık % 8000 artış). 2

Ocak-Aralık 2012 döneminde, 2011 in aynı dönemine kıyasla Türkiye den gerçekleştirilen toplam ihracat taşımalarında % 2 lik bir azalma gerçekleşirken (toplam 1.420.

3 Grafik 1 : Bölgelere Göre Türk Araçlarının İhracat Taşımaları ( 2011/2012* Değişim) Avrupa da süregelen ekonomik krizin etkisiyle hem Türk, hem de yabancı araçların bu bölgeye yönelik taşımalarında düşüşler (Türk araçlarında % 3, yabancı araçlarda % 1 düşüş) kaydedilirken; Rusya-BDT ülkelerine yönelik karayolu (ve ro-ro) taşımalarında yaşanmakta olan ciddi sorunların (Rusya ile geçiş belgesi krizi vb.) bir sonucu olarak yabancı araçların ülkemizden bu bölgeye yaptıkları taşımaları sadece % 1,6 artış yaşayan Türk araçlarına nispetle) % 27 civarında arttırdıkları göze çarpmaktadır. Tablo 3 : Bölgelere Göre İhraç Taşımalarımız (2011/2012*) Taşıma Bölgesi * Değişim Avrupa % Rusya-BDT % Ortadoğu (Irak Hariç) % Irak % Toplam % İhracatta öne çıkan ülkeler olarak Avrupa da Almanya, Fransa, İtalya, Romanya, İngiltere; Ortadoğu da Irak, İran ve BDT bölgesinde Azerbaycan (Nahcivan taşımaları dahil), Gürcistan ve Türkmenistan ilk sıralarda yer almaktadır. Irak taşımalarının tüm ihracat taşımalarımızdaki payı % 50 yi aşmıştır. 3

krizi vb.) bir sonucu olarak yabancı araçların ülkemizden bu bölgeye yaptıkları taşımaları sadece % 1,6 artış yaşayan Türk araçlarına nispetle) % 27 civarında arttırdıkları göze çarpmaktadır.

4 Grafik 2: Türk Araçların İhraç Taşıma Yaptıkları İlk 10 Ülke (2011) Grafik 3: Türk Araçların İhraç Taşıma Yaptıkları İlk 10 Ülke (2012) Tablo 4 : İhraç Taşımalarımızda İlk 10 Pazar ( *) Ülke 2011 Ülke 2012 Irak Irak Almanya Almanya Suriye Gürcistan Azerbaycan-Nahcivan Azerbaycan-Nahcivan Gürcistan Fransa İran İtalya İtalya Romanya Romanya İran Fransa Türkmenistan Türkmenistan İngiltere

104 Almanya 84.684 Suriye 83.519 Gürcistan 72.198 Azerbaycan-Nahcivan 86.018 Azerbaycan-Nahcivan 24.666 Gürcistan 38.170 Fransa 26.

5 Yabancı araçlar tarafından Türkiye den gerçekleştirilen ihracat taşımaları 2011 den 2012 ye %8 artışla sefere ulaşmıştır. Tablo 5: Yabancı Araçların Türkiye den İhraç Taşımalarında İlk 10 Pazar (2011/2012*) Ülke 2011 Ülke 2012* Bulgaristan Irak İran Almanya Irak Gürcistan Azerbaycan- Rusya Nahcivan Romanya Fransa Almanya İtalya Gürcistan Romanya Ukrayna İran Makedonya Türkmenistan Polonya İngiltere * tahmini rakamlarla Grafik 4: Yabancı Araçların Ülkemizden İhraç Taşıma Yaptıkları İlk 10 Ülke (2012) Son 2 yılda yabancı araçların ülkemize boş giriş yaparak yük alma oranında 2011 yılına göre, % 6 artış gerçekleşirken, son bir yılda toplam 100 binin üzerinde yabancı araç ülkemize boş girip yük almıştır. Ülkemize boş giriş yapan yabancı ülke araçlarındaki bu muazzam artış, Türkiye nin bölgede yük yani üretim ve ticaret gücünü elinde bulundurma avantajının bir yansıması olarak, Türkiye nin özellikle bölgenin karayolu nakliyeciliği açısından önemli bir kaynak ve üs olduğunu kanıtlamaktadır. 5

102 Azerbaycan- Rusya 13.260 Nahcivan 18.049 Romanya 17.241 Fransa 16.486 Almanya 12.098 İtalya 11.347 Gürcistan 9.683 Romanya 13.984 Ukrayna 10.393 İran 11.701 Makedonya 6.666 Türkmenistan 6.

6 Tablo 6 : Türkiye ye Boş Girip İhraç Yük Alan Yabancı Araçlarda İlk 10 Ülke (2011/2012*) Taşıt Ülkesi * Değişim Bulgaristan % Irak % İran % KKTC % Gürcistan % Moldova % Suriye % Romanya % Makedonya % Ukrayna % Grafik 5: Yabancı Araçların Ülkemize Yük Alma Amaçlı Boş Girişlerinde İlk 10 Ülke (2011/2012*) Ülkemiz üzerinden yabancı araçlar tarafından gerçekleştirilen transit taşımalar 2011 den 2012 ye % 2 artışla e ulaşmıştır. Transit taşımalarda ülkemizi tercih eden ülkelerin başında Gürcistan (%24), İran (%24), Irak (%16), Suriye (%3), Almanya (%3) gelmektedir. 6

561 19% Grafik 5: Yabancı Araçların Ülkemize Yük Alma Amaçlı Boş Girişlerinde İlk 10 Ülke (2011/2012*) Ülkemiz üzerinden yabancı araçlar tarafından gerçekleştirilen transit

7 Grafik 6: Yabancı Araçların Türkiye Üzerinden Transit Taşımaları (2012*) 7

Benzer belgeler

A N A L Z. Seçim Öncesinde Verilerle Türkiye Ekonomisi 2:

A N A L Z. Seçim Öncesinde Verilerle Türkiye Ekonomisi 2: A N A L Z Seçim Öncesinde Verilerle Türkiye Ekonomisi 2: Sektör Mücahit ÖZDEM R May s 2015 Giri Geçen haftaki çal mam zda son aç klanan reel ekonomiye ili kin göstergeleri incelemi tik. Bu hafta ülkemiz