COĞRAFYA TÜRKİYE'NİN COĞRAFİ KONUMU. Test 1. Aşağıda verilenlerden hangisi enlem etki- sine ters düşer? Gece gündüz değişiminin Türkiye'deki

Transkript

1

2 COĞRAFYA Test 1 1. Aşağıda verilenlerden hangisi enlem etki- 3. sine ters düşer? durumuna bakıldığında; A) Akdeniz'in tuzluluk oranının Karadeniz'den fazla olması B) Sinop üzerindeki paralel dairesinin derecesi Hatay'dan geçen paralel dairesinden daha büyük olması uzun olması tarım ürünlerinin Konya'dan önce olgunlaşması E) İzmir'de buğdayın Samsun'dan önce olgunlaşması C) Sinop'ta güneşin doğuşunun Hatay'dan D) Çanakkale'de I. 21 Mart'tan sonra gündüzler gecelerden daha uzundur. II. 21 Aralık'tan sonra geceler uzamaya devam eder. III. 21 Haziran'dan sonra geceler uzamaya gündüzler kısalmaya başlar. IV. 23 Eylül'den sonra geceler gündüzlerden uzundur. Yukarıda verilenlerden hangisi yanlış verilmiştir? A) Yalnız I C) II ve III Türkiye'de yerel saat farkından doğan karışıklıkları gidermek amacıyla üzerinden geçen II. ve III. saat dilimlerini ortak saat olarak kullanır. 30DM 45DM Malatya Antalya İzmit Hatay Yukarıdaki Türkiye haritasında verilen merkezlerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Yıl boyu güneş ışınlarını en büyük açıyla Hatay alır. B) Rize'nin yerel saati Kırıkkale'den ileridir. B) Yalnız II D) I ve IV E) Yalnız IV Rize Kırıkkale Manisa Gece gündüz değişiminin Türkiye'deki Buna göre, Türkiye hangi dönemler arasında 30 doğu meridyeni ve 45 doğu meridyenlerini kullanır? 30 DM 45DM A) 21 Aralık 21 Mart 23 Eylül 21 Araarası kış saati lık arası kış saati B) 21 Mart 21 Tem- 20 Şubat 21 Hamuz yaz saati ziran arası kış saat C) Bütün merkezlerde 21 Mart günü güneş aynı anda doğar. Iğdır C) 30 Ekim 30 Mart 30 Mart 30 Ekim arası kış saati arası yaz saati D) Antalya'da yıl boyu sıcaklık Manisa'dan yüksektir. D) 25 Şubat-21 Hazi- 15 Ekim-21 Haran arası yaz saati ziran arası kış saati E) Rize'nin yerel saati yaz saati uygulaması yapıldığı bir günde ulusal saatle arasın- E) daki fark diğer kentlere göre daha azdır Haziran 23 Ey- 21 Aralık 21 Mart lül arası yaz saati arası kış saati

3 5. I. Çizgisel hızı en fazladır. 7. II. Yerel saati daha ileridir. özel konum şartları ile açıklanamaz? III. Grup ve tan süreleri en uzundur. A) Dağların doğu-batı doğrultusunda uzan- IV. Başlangıç boylamına en uzaktır. V. Yerçekimi en fazladır. Aşağıda verilen üç şehirde numaralandı- ması B) Dağların güney yamaçlarında tarım ürünlerinin erken olgunlaşır. C) Kıyı bölgelerde karlı ve donlu gün sayısı rılmış özelliklerden hangileri bir arada görülme olasılığı daha fazladır? VAN SİNOP A) I ve IV II III ve V B) I II ve III IV ve V C) IV II I ve V D) II ve III I IV ve V E) V I, II ve III IV azdır. D) Ortalama yükselti batıdan doğuya doğru MERSİN Aşağıda verilenlerden hangisi Türkiye'nin artar. E) Aynı anda dört mevsim özellikleri yaşanır D 30D Türkiye'de en uzun gölge boyunun görüldüğü grafik verilmiştir. 33D II 42D I III Gölge Boyu(m) V 39K IV Haritada konumları verilen merkezlerin özellikleri arasında aşağıdakilerden han- 21M 21H 23E 21A 21M 21 Aralık'ta Türkiye'de aşağıda verilen özelliklerden hangisi yaşanmaz? A) Bu tarihten sonra gündüzler uzamaya geceler kısalmaya başlar. B) Güneş ışınlarının yatay düzleme düşme gisi yer almaz? açıları bu tarihten sonra daralmaya baş- A) Kış saati uygulamasının yapıldığı bir günde, I numaralı merkezin yerel saati ile ulusal saati arası fark fazladır. B) I ve III numaralı merkezler aynı enlem üzerinde yer aldığından sıcaklık ortalamaları aynıdır. lar. C) III numaralı merkezde 21 Haziran'da C) En uzun gece, en kısa gündüz yaşanır. yaşanan gündüz süresi II numaralı mer- D) Bu tarihten sonra cisimlerin gölge boyu kezden kısadır. kısalmaya başlar. D) V numaralı merkezin saati en geridir. E) Sinop'a gidildikçe gündüzler kısalır, E) 23 Eylül'de II ve IV numaralı merkezlerde geceler uzar. güneş aynı anda doğar. 2

4 Aşağıda verilen bilgilerden hangisi diğer dördünün nedenidir? A) Batı rüzgarlarının etkisinde kalması Batı RİZE Doğu Batı I.merkez? B) Dört mevsimin yaşanması Doğu C) Gölge boyunun hiçbir zaman sıfır olma- II.merkez Yukarıdaki şekilde Rize ve II. merkezde aynı Buna göre, II. merkez aşağıdakilerden hangisi olabilir? ması anda güneşin konumu verilmiştir. B) Antalya C) Siirt D) Edirne alması E) Cephesel yağışların etki alanında olması A) Ankara D) kuzey paralelleri arasında yer E) Iğdır A D Zonguldak B x Balıkesir C Adana Mardin Yukarıda verilen x merkezinden dört yöne doğru hareket edilmiştir. Buna göre, aşağıda verilenlerden hangisi doğru değildir? A) A noktasına doğru gidildikçe güneşin doğuşu ile batışı arasında geçen süre C noktasından daha uzundur. B) 21 Aralık'ta en uzun gündüz süresi A noktasında görülür. Yukarıdaki haritada verilen merkezlerin sıcaklık ortalamasının farklı ölçülmesinde Ağrı Kırıkkale C) B noktasındaki yerel saat D noktasına etkili olan faktörler aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmemiştir? A) Adana, Mardin (Karasallık, Denizellik, Yükselti) B) Mardin Ağrı (Yükselti, Enlem, Karasallık) C) Zonguldak, Adana (Enlem, Denizellik, göre daha ileridir. Yükselti) D) 30 Doğu boylamının yerel saati ulusal D) Adana, Kırıkkale (Denizellik, Karasallık, saat olarak kullanıldığında D merkezinde Yükselti) yerel ile ulusal saat arası fark en azdır. E) Balıkesir, Ağrı (Yükselti, Karasallık, E) A merkezine gidildikçe kalıcı kar sınırı C Denizellik) merkezine göre deniz seviyesine yakla- şır. 3

5 13. Ankara'dan başka bir kente giden gözlemci 16. gittiği merkezde gece süresinin daha uzun yerel saatin daha geri olduğunu söylemiştir. Bu gözlemcinin gittiği kent ve ay aşağıdakilerden hangisidir? A) Ağrı 25 Haziran B) Hatay 4 Nisan C) Edirne 10 Kasım D) Konya 1 Eylül E) İzmir 17 Ağustos Yukarıda verilen merkezlerin ortak özelliği aşağıdakilerden hangisidir? A) Yükselti B) Güneş ışınlarının düşme açısı C) Çizgisel hız 14. Türkiye'de cisimlerin gölge boyu sıfır olmaz. D) Gölge boylarının en kısa olduğu an E) Tan ve grup süreleri Bu durumun aşağıda verilenlerden hangisi ile açıklanabilir? A) Kuzey yarım kürede yer alması B) Bakı yönün güney olması C) Doğu yarım kürede yer alması D) Yengeç dönencesi dışında yer alması E) Dört mevsimin belirgin olarak yaşanması 15. Türkiye jeopolitik konumu nedeniyle uluslara- 17. Aşağıdakilerden rası ilişkilerde önemli bir ülkedir. Dolayısıyla I. G 20 II. OPEC III. OECD maz? A) Karayel, yıldız, poyraz rüzgarlarının sıcaklığı düşürmesi B) Kuzey Anadolu ve Torosların güney yamaçlarının bakı etkisinde olması IV. KEİ C) Güneş V. NAFTA Türkiye'nin kuzey yarım kürede yer aldığını kanıtla- birçok küresel ve bölgesel örgüte üye olmuştur. hangisi ışınlarının tutulma oranının Sinop'ta daha fazla olması Yukarıda verilen örgütlerden hangisi veya D) Akdeniz'in tuzluluk oranının, Karade- hangilerine Türkiye üye değildir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) II ve III D) IV ve V niz'den fazla olması E) 21 Mart'ta Türkiye'nin her yerinde gece-gündüz süresinin aynı olması E) II ve V 4

6 1. Ekvator'dan kutuplara dünyanın şekline bağlı Sinop, Hatay'a göre daha kuzeyde yer değişen her şeye enlem etkisi denir. aldığından, üzerinden geçen paralel dai- Enlem etkisine bağlı olarak (Türkiye'de Hatay'dan, Sinop'a değişenler) resinin derecesi daha büyüktür. Sinop Güneş ışınları geliş açısı daralır. 42KP Güneş ışınlarının tutulma oranı artar. Hatay Güneş ışınlarının yolu uzar. Yerçekimi artar. 36KP İzmir, Samsun'a göre daha güneyde yer Gölge boyu uzar. Gece-gündüz süre farkı artar. Grup ve tan süreleri uzar. Sıcaklık azalır. aldığından tarım ürünleri İzmir'de daha Çizgisel hız azalır. erken olgunlaşır. Çanakkale Konya'ya göre daha kuzeyde yer alır. Tarım ürünlerinin daha geç olgunlaşması gerekir. Ancak denizel etki- Kalıcı kar sınırı alçalır. sinden dolayı Çanakkale'de tarım ürünle- Yerleşme sınırı alçalır. ri Konya'ya göre daha erken olgunlaş- Orman sınırı alçalır. mıştır. Enlem etkisine ters bir durumdur. Deniz suyu sıcaklığı azalır. Denizlerin tuzluluk oranı azalır. Toprak, bitki, hayvan türleri değişir. Tarım ürünlerinin olgunlaşma süresi uzar. Meridyenler arası daralır. Paralel boyları uzar. 2. Paralel dereceleri büyür. Çanakkale Sinop İzmir Samsun Konya Ege 22 Akdeniz tuzluluk 38 A) Dünya'nın şekline bağlı olarak ekvatordan kutuplara güneş ışınlarının geliş Karadeniz 17 açısı daralır. Bu nedenle yıl boyu güneş Hatay ışınlarını en büyük açıyla Hatay alır. B) Dünya batıdan doğuya doğru döndüğünden, doğuda güneş önce doğar önce batar. Yerel saati en ileridir. C) Dünya'nın dönüşüne bağlı 4 dakikada dünya 1 boylam geçer. Güneş en doğu- Akdeniz daha sıcak olduğundan tuzluluk oranı fazladır. daki boylamda önce doğacağından, verilen bütün merkezlerde güneş aynı anda Sinop daha kuzeyde yer aldığından çizgisel hızının daha az olmasına bağlı güneş önünden geçiş hızı da daha yavaştır. Dolayısıyla güneşin doğuşu daha uzun sürer. doğamaz. D) Antalya enlem itibariyle güneş ışınlarını büyük açı ile aldığından yıl boyu sıcaklığı Manisa'dan fazladır. 11

7 E) Türkiye; 30DM ileri saat geri saat İzmit kış saati uygulaması 21 Aralık'ta en uzun gece, en kısa gündüz yaşanır. yapar. Rize daha doğuda yer almasından dolayı Iğdır'a daha yakındır. Bu nedenle yaz saati uygulamasının yapıldığı bir günde yerel saat ile ulusal saat farkı azdır. Yerel saat herhangi bir boylamın güneşin süresini geçti ve 21 Aralık'ta en üst sınıra ulaştı. başlayacaktır. 21 Mart'ta tekrar gece-gündüz eşitliği yaşanır. Ulusal saat ülke içinde yerel saat farkla- Bu tarihten sonra 21 Aralık'ta uzamaya başlayan gündüz süresi, gece ile 23 Eylül'de yerel saat 1200 dır. Dünya 4 dakikada 1 boylam geçer. Bu tarihten sonra gece en uzun sınıra dayandığından kısalmaya, gündüzlerde uzamaya tam karşısında olduğu andır ve orada Hatırlar isek geceler 21 Haziran'dan sonra uzamaya başlamıştı, 23 Eylül'de gündüz Iğdır yaz saati uygulaması Ancak 23 Eylül'den sonra artık geceler gündüzlerden daha uzundur. 45DM eşitlenir. Bu tarihten sonra gündüzler gecelerden uzun olmaya başlamıştır. rından doğan karışıklıkları önlemek amacıyla bütün ülkenin aynı anda saatlerini NOT: bir boylamın yerel saatine göre ayarla- masıdır. Gündüzlerin uzaması 21 Aralık, Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Mayıs ve 21 Haziran 6 aylık CEVAP: C dönemdir. Gecelerin uzaması 21 Haziran, Temmuz, Ağustos, Eylül, Ekim, Kasım 21 Aralık 6 aylık dönemdir. Türkiye'de gece-gündüz değişimine bakıldığında 21 Haziran'da en uzun gündüz, en kısa gece yaşanır. Bu tarihte yaşanabilecek en uzun gündüz CEVAP: E 3. yaşandığında, bu tarihten sonra gündüzler kısalmaya geceler uzamaya başlar. 23 Eylül tarihi yaşanana kadar yani gece-gün- 4. düz 12 şer saat olana kadar gündüzler gece- ayının son haftası 45 doğu meridyeni lerden hala daha uzundur. IĞDIR'ı yaz saati olarak kullanır. 23 Eylül'de gece-gündüz eşitliği yaşanır. Türkiye Mart ayının son haftası ile Ekim Ekim ayının son haftası ile Mart ayının son haftası arası 30 doğu meridyeni Bu tarihten sonra geceler 21 Haziran'da baş- İZMİT'i kış saati olarak kullanır. ladığı uzama sürecine devam eder, gündüzlerde kısalmaya devam eder. CEVAP : C 12

8 I. Çizgisel hız paralellerin boyları ile doğru orantılı olarak ekvatordan kutuplara azalır. En uzun paralel dairesi en hızlı döner. Türkiye'de çizgisel hızın en fazla olduğu yer en güneyde yer alan kenttir. (Mersin) II. Yerel saat doğuda ileri, batıda geridir. Bu nedenle en doğudaki kentte yerel saat en ileridir. (VAN) III. Grup ve tan süreleri çizgisel hızla doğru orantılı olarak güneyden kuzeye azalır. Grup ve tan süresinin en uzun olduğu kent en kuzeyde yer alan kenttir. (SİNOP) IV. Başlangıç boylamına uzaklık meridyen aralarındaki mesafeler düşünülerek yapılır. 0 Verilen grafik 21 Aralık tarihine aittir. En uzun gölge boyu yaşanmıştır. En uzun gece en kısa gündüz yaşanır. Güneş ışınlarının geliş açısı bu tarihte en yatay düzleme güneş ışınları büyük açılarla almaya başlar. Bu tarihten sonra gündüzler uzamaya Cisimlerin gölge boyu kısalmaya başlar. Sinop'a doğru gece süreleri, gündüz geceler kısalmaya başlar. Van Mersin Sinop 6. dar açıyla olduğundan bu tarihten sonra 5. Türkiye'de güneyden kuzeye doğru meridyen araları daralır. sürelerinden uzundur. CEVAP: B 7. Türkiye'nin özel konum şartları; Ortalama yükseltisi fazladır. (1132 m) Dağları doğu batı doğrultusunda uzanır. Dağlar Karadeniz ve Akdeniz'de denize paralel uzanır. Ege Bölgesi'nde dik uzanır. Sinop lerinden dolayı denizel etki iç kısımlara Van ulaşamaz. Kıyılarda denizel etkiden dolayı karlı ve Başlangıç boylamına Sinop daha yakın iken Mersin daha uzaktır. V. Dünyanın kutuplardan basık olmasına bağlı olarak kutuplar yarıçapı 6357 km, ekvator yarıçapı 6378 km'dir. Kutuplar dünyanın merkezine (çekirdeğe) daha yakın olduğundan yerçekimi Sinop'ta daha fazladır. donlu gün sayısı azdır. Mersin Kuzey ve güneydeki paralel dağ sistem- Ortalama yükseltisi batıdan doğuya doğru artar. Batıdan doğuya sıcaklık azalır. Tarım ürünlerinin olgunlaşma süresi uzar. Yerşekilleri dağlık ve engebeli olduğundan kısa mesafelerde iklim değişir. Aynı anda dört mevsim koşulları yaşanır. CEVAP: A B şıkkında verilen dağların güney yamaçlarında tarım ürünlerinin erken olgunlaşması matematik konum sonucu oluşan bakı etkisidir. CEVAP: B 13

9 A) Türkiye kış saati uygulaması olarak doğu boylamı kullanır. I numaralı merkez Edirne 30 Doğu boylamına en uzak olduğundan Ordu Iğdır Ankara yerel saatle ulusal saat arası fark fazladır. Siirt Antalya B) I ve III numaralı merkezler aynı enlem üzerinde yer alır. Birçok özellik aynı 1200 olmasına rağmen sıcaklık ortalamaları I. merkez Ordu'da güneş tam tepe noktasında iken (1200) C) IV numaralı merkez daha güneyde yer aldığından 21 Haziran'da gündüz süresi II numaralı merkeze göre daha kısadır. aynı değildir. II. merkezde güneş tam tepe noktasına daha ulaşmamıştır. Yani yerel saati geridir. II. merkez Ordu'ya göre daha batıda yer alır. Doğu'da güneşin konumu ileri, batıda geridir. (Ordu'ya göre) 21 Haziran Güneş ışınları Gündüz süresi uzun Gece 10. Kuzey kutbuna doğru gündüz süresi artar. A D GK D) V numaralı merkez en batıda yer aldığın- B x C den yerel saati en geridir. E) Aynı boylam üzerinde yer aldığından II ve IV numaralı merkezlerde 21 Mart ve 23 x merkezinden dört yöne doğru hareket edildiğinde, A) Çizgisel hızın azalmasına bağlı A noktasındaki güneşin doğuşu ile batışı arasında geçen süre C noktasına göre daha fazladır (uzundur). Eylül tarihlerinde güneş aynı anda doğar ve batar. CEVAP: B 8. B) 21 Aralıkta güneyden-kuzeye gidildikçe gece süresi artar. A noktasına doğru gidildikçe gece süresi uzar. C) B noktası daha doğuda yer aldığından D noktasına göre yerel saati en ileridir. D) Kışın Türkiye'ye D merkezi 30 DB daha yakın olduğundan 30 doğu boylamının yerel saatini ulusal saat arası fark en azdır. E) Kalıcı kar A merkezinde deniz seviyesine daha yakınken, C merkezinde deniz seviyesinden daha yüksektedir. (Sıcaklığın azalması CEVAP: B 14

10 11. Türkiye matematik konum itibariyle A) Adana ve Mardin aynı enlemlerde yer kuzey paralelleri arasında yer alır. dört mevsim belirgin almasına rağmen Mardin yazın daha sıcak kışın daha soğuktur ʹ Kuzey kutup dairesi 23 27ʹ Yengeç 0 Ekvator 23 27ʹ Oğlak 66 33ʹ Kuzey kutup dairesi Bu durumun ortaya çıkmasında; Adana Denizel etki alanında Mardin, karasal, denizden uzak, ortalama yükseltisi fazladır. B) Mardin Ağrı'ya göre yaz sıcaklıkları kuzey paralelleri arası Orta Kuşak'tır. Dönenceler dışında kalmış bu nedenle hiçbir vakit güneş ışınları dik açıyla gelemez ve gölge boyu hiçbir zaman sıfır daha fazladır. Çünkü güneyde, yaz sıcak Türkiye orta kuşakta yer aldığından; lıkları Ağrı'ya göre daha fazladır. Çünkü ortalama yükseltisi az karasallığın şiddeti daha fazladır. C) Zonguldak ve Adana ikisi de deniz kena- olamayacaktır. rında yer alır. Dört mevsim belirgindir. KYK Ortalama yükseltileri aynıdır. Sıcaklıklarındaki farklılığın sebebi enlem- 60 Batı rüzgarları 30 0 Ekvator 30 dir. Adana daha güneyde yer alır. D) Adana ve Kırıkkale arasındaki sıcaklık 60 GYK ortalamalarının farklı olmasında denizellik, karasallık ve yükselti etkili olmuştur. Orta kuşakta görülen, Batı rüzgarlarının etki alanındadır. E) Balıkesir ve Ağrı arasındaki farklılığın en büyük sebebi yükselti, denizellik, karasal- Orta kuşakta görülen cephesel yağışların lıktır. etki alanında yer alır. Cephesel yağışlar CEVAP: C Ekvator

11 15. A) G 20 Gelişmete olan ülkeler (Türkiye Edirne üye) Ağrı Ankara Konya İzmir üye değil) Hatay C) OECD Ekonomik Kalkınma İşbirliği (Türkiye üye) Ankara'dan başka bir kenti giden kişi gece kuzey yönüne gitmiştir. Gittiği yer Edirne, ay 10 Kasım'dır. CEVAP: C 23 Eylül'le 21 Mart arasındaki bir tarihte D) KEİ Karadeniz Ekonomik İşbirliği (Türkiye üye) süresinini daha uzun olduğunu gözlemliyorsa B) OPEC Petrol ihraç eden ülkeler (Türkiye E) NAFTA Kuzey Atlantik Paktı (Kanada, ABD) (Türkiye üye değil) CEVAP: E 14. Dünya'da güneş ışınlarının dik geldiği sınır dönencelerle sınırlıdır. Dönenceler eksen eğikliği sonucu oluşmuştur. 21 Haziran Mayıs Temmuz Nisan Ağustos 21 Mart 23 Eylül Şubat Ekim Ocak Kasım 21 Aralık 23 27ʹ Yengeç Dönencesi 0 Ekvator 23 27ʹ Oğlak Dönencesi Güneş ışınları yengeç ve oğlak dönencesi arasında döner ve 90 açı ile sadece bu sınırlara ve aralarına dik açıyla gelir. Bu noktalarda gölge boyu sıfır olur. 21 Haziran'da Yengeç dönencesinde 21 Aralık'ta Oğlak dönencesinde 21 Mart ve 23 Eylül'de Ekvator'a dik açıyla Güneş ışınlarının en son dik geldiği sınır 16. Aynı boylam üzerinde bütün noktaların ortak özellikleri arasında; yerel saatleri gelir. öğle vakitleri Türkiye yer aldığından güneş ışınla- gölge boyunun en kısa olduğu an rı dik açılarla gelemez ve gölge boyu sıfır 21 Mart ve 23 Eylül'de güneşin doğuş ve olamaz. batış saatleri ortaktır. 16

12 17. Türkiye Kuzey Yarım Küre'de yer aldığından 18. Aynı enlem üzerindeki noktaların; dolayı (güneyden kuzeye) Çanakkale Sıcaklığı güneyden kuzeye azalır. Ankara Erzurum Çizgisel hızları aynı Kuzeyden gelen rüzgarlar sıcaklığı azaltırken, güneyden gelenler sıcaklığı arttı- Bulundukları iklim kuşakları aynı rır. Deniz seviyesindeki yerçekimleri aynı Karayel Yıldız Gece-gündüz süreleri ve süre farklı aynı Poyraz Paralel uzunlukları aynı Sıcaklığı artırır. Lodos Ekvator'a uzaklıkları aynı Sıcaklığı azaltır. Kıble Grup ve tan süreleri aynıdır. NOT: Samyeli Dağların güney yamaçları daha sıcak olduğundan bakı etkisindedir. Sinop'un çizgisel hızı güneye göre daha Sıcaklıkları _bb bb Yerel saatleri `b aynı de ildir. b klim özellikleri bb a az olduğunda güneş önünden geçiş hızı daha azdır. Güneş ışınlarının tutulma oranı daha fazladır. Sıcaklık güneyden kuzeye azaldığından 19. Türkiye'de enlem itibariyle güneyden kuzeye Akdeniz'in tuzluluk oranı, Karadeniz'e gidildikçe; kalıcı kar sınırı ve orman sınırı göre daha fazladır. deniz seviyesine iner (alçalır). Çizgisel hız azalır. Yerçekimi artar. Mart'ta dünyanın her yerinde gece-gündüz eşitliği yaşandığından bu durum Kuzey Yarım Küre'de olduğunu kanıtlamaz. CEVAP: E 21 maki sınırı 400m maki sınırı 600m maki sınırı 800m En uzun çember ekvator en hızlı döner. Çizgisel hızı en fazladır km 1670 km/sa hız Soruda şöyle dese idi; Kutuplara doğru paralel boylarının kısal- 21 Mart'ta ilkbahar başlar doğru olurdu. masına bağlı çizgisel hız azalır. 21 Mart'ta gündüzler gecelerden uzun olurdu, 21 Haziran'da güneyden kuzeye gidildik- doğru olurdu. çe gündüz süresi uzar, gece süresi kısalır. 17

13 KARADENİZ BÖLGESİ 16. I. Taşkömürü 18. Aşağıdaki verilenlerden hangisi Karadeniz Bölgesi'nin hayvancılık faaliyetleri ile ilgi- II. Bakır III. Linyit Karadeniz Bölgesi'nde yer alan yukarıda- li doğru bir bilgi değildir? A) Kuzey Anadolu dağlarının iç kesimlerinde küçükbaş hayvancılık faaliyetleri yer ki yeraltı kaynakları aşağıdaki hangi mer- alır. kezlerden çıkarılır? II B) Doğu Karadeniz'in yayla alanlarında III A) Rize Artvin Zonguldak B) Zonguldak Artvin Amasya C) Bolu Artvin Amasya D) Zonguldak Ordu Rize E) Artvin Samsun Amasya büyükbaş mera hayvancılığı yaygındır. I C) Bitki örtüsü gür ve çeşitli olması arıcılık faaliyetlerini geliştirmiştir. D) Arazi dağlık engebeli olduğundan kılkeçisi besiciliği yaygındır. E) Oksijen miktarının ve besin maddelerinin fazla olmasından dolayı balıkçılık faaliyetleri Karadeniz Bölgesi'nde gelişmiştir. 17. Karabük II Murgul III Yukarıdaki Türkiye haritasında gelişen Çaycuma I sanayi kolları aşağıdakilerden hangisidir? I II A) Kereste Bakır Çay B) Kağıt Fındık Şeker C) Sigara Demirçelik Bakır D) Şeker Fındık Demirçelik E) Kağıt Demirçelik Bakır 19. Karadeniz Bölgesi'nde demir madeni çıkarılmamasına rağmen demir çelik sanayisinin Ereğli Karabük hattına kurul- III masının temel sebebi nedir? A) Ulaşım imkanlarının gelişmesi B) Sanayinin gelişmiş olması C) Taşkömüründen enerji elde edilmesi D) İşgücünün fazla olması E) Gelişmiş bölgelere yakın olması 200

14 KARADENİZ BÖLGESİ 18. A) Kuzey Anadolu Dağları'nın iç kısımların- 21. Karadeniz Bölgesi'nde mesken (ev) da yağış azaldığından bozkır bitki örtüsü yapım malzemesi olarak doğada en fazla ve küçükbaş hayvancılık yaygındır. bulunan ahşap malzemedir. B) Doğu Karadeniz'in yayla alanlarında Mardin çevresinde yaygındır. alpin çayırları üzerinde büyükbaş mera hayvancılık yaygındır. özellikle İç Anadolu Güneydoğu Anadolu arıcılık faaliyetleri yaygındır. Anzer balı ve Doğu Anadolu Bölgesi'nin güneyinde E) Karadeniz'de plankton miktarının ve oksijen miktarının fazla olmasından dolayı bu bölgede üretilir. Taşeli Platolarında beslenir. Toprak evler (Kerpiç) kurak ve yarıkurak iklim koşullarının görüldüğü alanlarda C) Bitki örtüsü gür ve çeşitli olduğundan D) Kılkeçisi besiliciği Akdeniz Bölgesi Teke Taş evler Akdeniz, Ege, Nevşehir, Ürgüp, yaygındır. Tüflü arazilerin yaygın olduğu Nevşehir çevresinde yaygındır. CEVAP: A balıkçılık faaliyetleri gelişmiştir. 22. Özellikleri verilen tünel Nefise Akçelik 19. Ereğli Karabük'te Demir-Çelik fabrikası Tüneli'dir. kurulmasında Zonguldak taşkömürü havzasının varlığı etkili olmuştur. Demir-Çelik Fabrikası, enerjisini bu kömür havzasından karşılar. Asıl adı Hapan Tüneli'dir metredir. Doğu-batı yönlü uzanır. Ordu Fatsa'yı birbirine bağlayıp, sahil yolunun daha kısa sürede geçilmesini Ülkemizin 1939 yılında kurulan ilk sağlamıştır. demir-çelik fabrikasıdır. CEVAP: E CEVAP: C Karadeniz'de yer alır. Planlı kentleşme sağlanacak Enerji altyapısı arttırılacak Kırsal alanda iletişim altyapı çalışmaları 20. Yeşilırmak Havzası Geliştirme Projesi Orta 23. Rize çevresinde dar bir alanda Akdeniz ikliminin özellikleri görülür. Kış ılıklığı fazladır. Bu tür dar alanlarda görülen iklime mikroklima alanı denir. Doğu Karadeniz'de kış mevsiminde Erzurum çevresinden yükselen hava arttırılacak kütleleri Kaçkar Dağlarını aşarak Kuzey Sanayi alanları arttırılacak yamaçlarda sıcaklığın artmasına neden olur. Buna Föhn rüzgarı denir. Samsun, Amasya, Çorum Yozgat illerini kapsar. Dağ yamaçlarında aşağı inen hava kütleleri sürtünmenin etkisiyle 100 m de 1 C sıcaklığı Yeşilırmak Havzası'ndaki taşkınları ve artar. Sıcaklığı arttırdığı yönde ani kar erime- erozyonu azaltmak amacıyla çalışmalar lerine ve sellere neden olur. yapılacaktır. CEVAP: E 206