Dr. M. Emin KAFKAS İnönü Üniversitesi Antrenörlük Eğitimi Bölümü 2015/Malatya

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Dr. M. Emin KAFKAS İnönü Üniversitesi Antrenörlük Eğitimi Bölümü 2015/Malatya"

Transkript

1 Dr. M. Emin KAFKAS İnönü Üniversitesi Antrenörlük Eğitimi Bölümü 2015/Malatya

2 Outline (İzlence) 1. Hafta Biyokimya Nedir? Organizmadaki Organik Bileşiklerin Yapısı. 2. Hafta Enerji Sistemleri 3. Hafta Karbonhidratların Yapısı, Görevleri ve Egzersizdeki Rolü 4. Hafta Yağların Yapısı, Görevleri ve Egzersizdeki Rolü 5. Hafta Proteinlerin Yapısı, Görevleri ve Egzersizdeki Rolü 6. Hafta Vitamin ve Minarellerin Yapısı, Görevleri ve Egzersizdeki Rolü 7. Hafta Egzersizde Enzimatik Aktivite 8. Hafta Hormonları Yapısı ve Görevleri, Egzersizdeki Rolü 9. Hafta Hafif ve Şiddetli Egzersizlerde Karbonhidrat Yıkım Yolları 10. Hafta Hafif ve Şiddetli Egzersizlerde Protein Yıkım Yolları 11. Hafta Hafif ve Şiddetli Egzersizlerde Lipidlerin Yıkım Yolları 12. Hafta Serbest Radikaller, Anti-Oksidanlar ve Egzersiz İlişkisi

3 Biyokimya.bitki, hayvan ve mikroorganizma biçimindeki bütün canlıların yapısında yer alan kimyasal maddeleri ve canlının yaşamı boyunca sürüp giden kimyasal süreçleri.

4

5 Oksijen (O): Tüm canlıların solunumu ve uygulamada tüm yanma olaylarının gerçekleşebilmesi için gereken temel elementtir. Beyin fonksiyonları, Karbon-Azot döngüsü, İnsan vücudunun 3 / 2. Suyun 10 / 9.

6 Karbon (C): Dünyadaki tüm hayatın yapı taşıdır. Karbon çok sayıda organik bileşiğe sahiptir. Çünkü hem kendisi ile hem de diğer elementlerle güçlü bağlar kurabilir. Karbonhidratlar, Proteinler, Nukleik Asitler.

7 Hydrogen (H): Evrenin kütlesinin %75 ini oluşturan ve evrende en çok bulunan elementtir. Ph dengesini yani asit-alkali ortamını, Kanın hafif alkali ortamını, DNA yapısında,

8 Nitrojen (N): Havanın %78 ini kaplayan (Azot) gazıdır. Amino asitler, Amonyak, Nitrik Asit.

9

10

11

12 Geometrik şekli küre veya elipsoit olan canlının en küçük birimidir (75 milyon). Kimyasal ve fiziksel yapısı vardır. Organizmanın; Büyüme, Metabolizma, Hareket.

13 Hücre; Su, Elektrolit, Protein, Lipid ve Karbonhidrat. Plazma (hücre zarı), Organeller, Stoplazma, Hücre Salgı ve Depo Alanları.

14 Hücre kimyasal yapısının yaklaşık %75-90 sudur. Hücre içindeki sıvıya stoplazma adı verilir. Stoplazma yarı geçirgen ve içinde birçok kimyasal madde bulunduran sıvıdır. Protein, Karbonhidrat, Lipit ve inorganik maddeler bulunur, İnorganik maddeler ve karbonhidratlar suda çözünür.

15 Protein İnorganik maddeler (Ca, K) Yağ Stoplazma Hormonlar Karbonhidrat Enzim Vitamin

16 Hücre içi ve dışı olmak üzere ikiye ayrılır: Hücre içi (İntrasellüler %60), Hücre dışı (Ekstrasellüler (40). Lenf %1 Kan plazması %24 İntertisyel sıvı (doku sıvı) %75.70*%60=42*%60=25 lt,.70*%60=42*%40=17 lt.

17

18 Oksijen solunum organına alınır. Kan yoluyla hücrelere taşınır. Enerji üretim sürecinde kullanılır. Kullanılmış oksijen karbondioksit oluşturur ve yine kan yoluyla solunum organına taşınır ve dışarıya atılır.

19

20 Outline (İzlence) 1. Hafta Biyokimya Nedir? 2. Hafta Organizmadaki Organik Bileşiklerin Yapısı. 3. Hafta Vücuttaki Organellerin Görevleri 4. Hafta Enerji Sistemleri 5. Hafta Karbonhidratların Yapısı, Görevleri ve Egzersizdeki Rolü 6. Hafta Yağların Yapısı, Görevleri ve Egzersizdeki Rolü 7. Hafta Proteinlerin Yapısı, Görevleri ve Egzersizdeki Rolü 8. Hafta Vitamin ve Minarellerin Yapısı, Görevleri ve Egzersizdeki Rolü 9. Hafta Egzersizde Enzimatik Aktivite 10. Hafta Hormonları Yapısı ve Görevleri, Egzersizdeki Rolü 11. Hafta Egzersiz Sırasında Karbonhidrat, Yağ, Lipidlerin Yıkım Yolları 12. Hafta Serbest Radikaller, Anti-Oksidanlar ve Egzersiz İlişkisi

21 İnorganik maddelerin çoğu iyon formunda bulunmaktadır (NA +, K +, CA ++, Mg ++, CI - ). Bu maddeler asit, baz ve tuzdur. (+) katyon, (-) anyon. Görevleri; - Kemik komposizyonlarında, - Sinir, - Kas hücrelerinde elektriksel fonksiyonlar..

22 Su ve mineraller hücrenin inorganik sınıfını oluşturlar. Metabolik reaksiyonların kontrolü, Kan pıhtılaşması, Kas kasılması, Sinir uyarılarının iletimi, Hücre formasyonu.

23 Hücre yapısının %1 lik bölümünü oluştururlar. Hücreler için en önemli enerji kaynaklarıdır.

24 Hücrede lipidler kimyasal açıdan 3 e ayrılır. Nötral, Fosfolipidler, Kolesterol.

25 Hücre membranı ve organellerin membranları fosfolipit yapılıdır. Nötral (Trigiliseritler) yağlar 1-2 veya 3 gliserol içeren yağ asitleridir, Steroitler, doğada serbest halde veya lipid asitleri ile esterleşmiş halde bulunan kristalsi alkollerdir.

26 Sudan sonra canlıda bulunan en çok bileşiklerden biridir. Hücre yapısının yapı taşı, Hücre ve organellere biçim verir, İmmun sistem, Hormon aktivitesi, Enzim aktivitesi.

27 Outline (İzlence) 1. Hafta Biyokimya Nedir? 2. Hafta Organizmadaki Organik Bileşiklerin Yapısı. 3. Hafta Vücuttaki Organellerin Görevleri 4. Hafta Enerji Sistemleri 5. Hafta Karbonhidratların Yapısı, Görevleri ve Egzersizdeki Rolü 6. Hafta Yağların Yapısı, Görevleri ve Egzersizdeki Rolü 7. Hafta Proteinlerin Yapısı, Görevleri ve Egzersizdeki Rolü 8. Hafta Vitamin ve Minarellerin Yapısı, Görevleri ve Egzersizdeki Rolü 9. Hafta Egzersizde Enzimatik Aktivite 10. Hafta Hormonları Yapısı ve Görevleri, Egzersizdeki Rolü 11. Hafta Egzersiz Sırasında Karbonhidrat, Yağ, Lipidlerin Yıkım Yolları 12. Hafta Serbest Radikaller, Anti-Oksidanlar ve Egzersiz İlişkisi

28 Hücre zarı, Mitakondria, Lizozom, Golgi kompleksi, Endoplazmik retikulum, Nükleus, Ribozom, Sentriol.

29 Hücre (Membran) Zarı; Stoplazmik hücre zarı, Seçici geçirgen, İçte ve dışta protein (%65), Ortada lipid (%35) katmanı, Hücre biçimini, Besin ve artık maddelerin giriş-çıkışı, Ozmotik denge, Enzim taşıyıcı, Uyarı iletimi, Hücrenin koruyucusudur.

30 Nukleus (Çekirdek); Ökaryat hücrelerde bulunan zarla kaplı organel, Genetik bilgiler (DNA ve kromozom), Çekirdek genom, Genlerin bütünlüğünü ve gen ekspresyonu,

31 Mitokondria (iplik+ tane); Bölünüp çoğalma, Ökaryatik (oksijen soluyan) hücrelerde, Enerji üretimi, Ribozom, RNA ve DNA vardır, Çift zarları vardır.

32 Lizozom; Hücre içi ve dışı sindirim, Yaşlanmış molekül ve organelleri parçalar, Hareketsiz kasların erimesi, Alyuvarların ve mikropların yok edilmesi.

33 Golgi kompleksi (Camillo Golgi); Çoğu ökaryatik hücrede, Proteinlerin hedef noktalara gitmeden önce işlenip paketlendiği nokta, Endo-membran sistemin bir bölümünü oluşturur, Lipitlerin hücre içinde taşınması,

34 Endoplazmik retikulum; Proteinlerin katlanması ve taşınması, Kalsiyum depolama, Lipit ve bazı makromoleküllerin depolanması,

35 Ribozom; Protein ve (rrna), Hücrenin protein sentez yerleri.

36 Sentriyol; Varil biçiminde hücre organeli, Hücre bölünmesinde, Replikasyonda.

37 Outline (İzlence) 1. Hafta Biyokimya Nedir? 2. Hafta Organizmadaki Organik Bileşiklerin Yapısı. 3. Hafta Vücuttaki Organellerin Görevleri 4. Hafta Enerji Sistemleri 5. Hafta Karbonhidratların Yapısı, Görevleri ve Egzersizdeki Rolü 6. Hafta Yağların Yapısı, Görevleri ve Egzersizdeki Rolü 7. Hafta Proteinlerin Yapısı, Görevleri ve Egzersizdeki Rolü 8. Hafta Vitamin ve Minarellerin Yapısı, Görevleri ve Egzersizdeki Rolü 9. Hafta Egzersizde Enzimatik Aktivite 10. Hafta Hormonları Yapısı ve Görevleri, Egzersizdeki Rolü 11. Hafta Egzersiz Sırasında Karbonhidrat, Yağ, Lipidlerin Yıkım Yolları 12. Hafta Serbest Radikaller, Anti-Oksidanlar ve Egzersiz İlişkisi

38 ATP-Adenozin Trifosfat: Kas kasılması ve hücre fonksiyonları için gerekli olan hızlı enerji kaynağıdır. Hücreler enerjiyi doğrudan besinlerden elde edemezler. Besinlerin ATP olarak parçalanıp depolanması gerekir.

39 ATP-PC Sistem Adenozin Trifosfat Fosfo-Kreatin Laktik Asit Sistem Anaerobik Glikolitik Oksijen Sistem Aerobik oksidatif

40

41 Fosfo-Kreatin ADP/ATP hızlı dönüşüm dengesi, En düşük toplam enerji kapasitesi, Kas kasılması için gerekli olan tüm enerji formu.

42 Kas ve karaciğerde hızlı enerji kaynağı, Sinir uyaranları ATP nin ADP ye yıkımını başlatır.

43

44 ATP-PC Sistem En yüksek enerji üretim hızı, En düşük toplam enerji kapasitesi, Kas kasılması için gerekli olan tüm enerji formu.

45

46 Anaerobik Glikolisiz Sistem Kas ve karaciğer glikojen, Kan glikoz, Yüksek ATP üretimi, Sprint tip aktivitelerde ana enerji kaynağı.

47 Aerobik Oksidatif Sistem Glikojen, glikoz, yağ, protein. İnsan vücudunun en önemli enerji kaynağı, Kan laktat seviyesi düşük, 10 dk ve üzeri egzersizlerden ana enerji (%75-90) kaynağı.

48

49 Outline (İzlence) 1. Hafta Biyokimya Nedir? 2. Hafta Organizmadaki Organik Bileşiklerin Yapısı. 3. Hafta Vücuttaki Organellerin Görevleri 4. Hafta Enerji Sistemleri 5. Hafta Karbonhidratların Yapısı, Görevleri ve Egzersizdeki Rolü 6. Hafta Yağların Yapısı, Görevleri ve Egzersizdeki Rolü 7. Hafta Proteinlerin Yapısı, Görevleri ve Egzersizdeki Rolü 8. Hafta Vitamin ve Minarellerin Yapısı, Görevleri ve Egzersizdeki Rolü 9. Hafta Egzersizde Enzimatik Aktivite 10. Hafta Hormonları Yapısı ve Görevleri, Egzersizdeki Rolü 11. Hafta Egzersiz Sırasında Karbonhidrat, Yağ, Lipidlerin Yıkım Yolları 12. Hafta Serbest Radikaller, Anti-Oksidanlar ve Egzersiz İlişkisi

50 Karbonhidratlar, çeşitli kombinasyonlardaki karbon (C), hidrojen (H) ve oksijen (O2) içeren organik bileşiklerdir.

51

52 Monosakkarit; Su ile daha küçük birimlere parçalanamadıklarından basit şekerler, tek şekerler veya monoz denir. (glikoz, fruktoz, galaktoz)

53 Disakkaritler; İki molekül monosakkaritin glikozit bağı ile bağlanmasıyla oluşur. Bu bağlanma sırasında bağ sayısı kadar su ortaya çıkar. Maltoz (arpa şekeri), Sakkaroz (sükroz, çay şekeri), Laktoz (süt şekeri)

54 Polisakkarit; Temel yapı birimi glikoz molekülüdür. Kolloid yapıda olan bir bileşiktir. Bitkilerde, ozmotik basınç yükselteceğinden dolayı şekerler monosakkarit halde depolanamaz, bu nedenle polisakkaritlere çevrilerek saklanırlar. (Nişasta, Selüloz, Glikojen)

55 İnsan organizmasında depo edilen karbonhidratların; %70 (kas, kg kasta gr), %20 (karaciğer gr), %4,5 (kan 5 gr).

56 Karaciğer de yaklaşık gr glikojen bulunur ve kan şekeri düzeyini belli bir düzeyde tutabilmek için kanın içine devamlı şeker bırakır. Bir saat süre ile yapılan bir egzersizde karaciğer glikojeninin yarısı kullanılır, ayrıca açlık durumunda azalır, karbonhidrattan zengin bir diyet alındığında artar.

57 Vücudumuzda depolanan karbonhidratların en büyük bölümü kas glikojenidir. Çünkü vücudumuzdaki kas kitle oranı karaciğer e göre daha fazladır. Kastaki glikojen doğrudan kas hücresinde biriktirilerek kas kasılması sırasında ATP sentezinde görev üstlenir.

58 Kas glikojeni tükendiğinde kan glikozundan yararlanılır. Buna karşın kan glikozundaki düşme merkezi sinir sistemi için bir tehlike oluşturmaktadır. Baş dönmesi, soğuk terleme, titreme ve göz kararması gibi hipoglisemi belirtileri görülür.

59 100 gr kastaki kas glikojeni; 1. Antrenmansız Kas: Antrenmanlı Kas: Karbonhidrat Yüklenmiş Kas: 35-40

60 KAN GLİKOZ SEVİYESİNİN DÜZENLENMESİ Vücuttaki her hücre glikoza ihtiyaç duyar, Beyin ve sinir sisteminin çalışması, Kandaki glikoz seviyesinin düzenlenmesi ( mg/100 ml), Kan glikoz seviyesi insülin ve glukagon hormonları, Pankreas düzenler,

61 KAN GLİKOZ SEVİYESİNİN DÜZENLENMESİ Sindirim sonrası glikoz artışı pankreastan insülin salgılanması, İnsilün glikozun hücrelere alınmasını sağlar, Karaciğer ve kas glikojen olarak depolar, Karaciğer fazla glikojeni yağa dönüştürür, Kandaki glikoz seviyesi düştüğünde pankreas glukagon hormonu salgılar, Glukagon, karaciğer hücrelerini glikojenin yıkımı ve açığa çıkan glikozu kana vermesi için uyarır,

62 KARBONHİDRAT YÜKLEMESİ Karbonhidratlar yağa göre anaerobik olarak 4 kat ve aerobik olarak 2 kat daha hızlı enerji üretirler, Bütün maksimal ve yüksek şiddetli egzersizler ve yüklenmeler için taşıdığı önem görülebilir.

63

64

65

66 Outline (İzlence) 1. Hafta Biyokimya Nedir? 2. Hafta Organizmadaki Organik Bileşiklerin Yapısı. 3. Hafta Vücuttaki Organellerin Görevleri 4. Hafta Enerji Sistemleri 5. Hafta Karbonhidratların Yapısı, Görevleri ve Egzersizdeki Rolü 6. Hafta Yağların Yapısı, Görevleri ve Egzersizdeki Rolü 7. Hafta Proteinlerin Yapısı, Görevleri ve Egzersizdeki Rolü 8. Hafta Vitamin ve Minarellerin Yapısı, Görevleri ve Egzersizdeki Rolü 9. Hafta Egzersizde Enzimatik Aktivite 10. Hafta Hormonları Yapısı ve Görevleri, Egzersizdeki Rolü 11. Hafta Egzersiz Sırasında Karbonhidrat, Yağ, Lipidlerin Yıkım Yolları 12. Hafta Serbest Radikaller, Anti-Oksidanlar ve Egzersiz İlişkisi

67 Lipidler; Enerji üretimi dışında soğuğa karşı yalıtımı, vücutta yağda eriyen vitaminlerin (A, D, E, K) taşınmasını, vücut dokularının yapımını ve sürdürülmesini de sağlamaktadır. Süt ve süt ürünleri, et ve et ürünleri, kuru yemişler.

68 Basit Yağlar: (Monogliserid, Digliserid, Trigliserid) Birleşik Yağlar: (Fosfolipitler, Glukolipitler, Lipoproteinler) Türemiş Yağlar: (Steroller Kolestrol)

69 Basit yağlar bir mol gliserol molekülü ile bir, iki, üç ünite yağ asidinin bileşimi ile oluşmaktadır. Monogiserit, Digliserit, Trigliserid. Yağların besinlerin %90 ından fazlasında, insan vücudunun % 95 inden fazlasında trigliserit şeklinde bulunmaktadır.

70 Yağ asitleri kimyasal yapılarına göre üç grupta sınıflandırılır; Doymuş (saturated), Tekli doymamış (mono unssaturated), Çoklu doymamış (poly unsaturated)

71 Doymuş yağlar: (tereyağı, margarin, vb...) Doymamış yağlarda ikiye ayrılmaktadır: Tekli doymamış yağlar; (zeytin yağı, soya yağı, balık yağı, vb...) Çoklu doymamış yağlar ise; (ayçiçeği, mısır özü, vb... )

72 Doymuş yağda karbon atomları hidrojen atomları birbirleri ile tek bağla zincir oluşturmuştur. Hayvansal kaynaklı besinlerde; (et, tam yağlı süt, tereyağı, peynir, vb...) yağ alımının %10 undan fazla olmayacak şekilde doymuş yağ asidi

73 Doymamış yağ asitleri; Tekli doymamış yağ asitlerinde bir çift bağ bulunmaktadır. Zeytinyağı, konola yağı, fındık yağı, avakado yağı, fıstık yağı, susam yağı, vb.. Yağlar sağlığa en faydalı olan yağlardır.

74 Çoklu doymamış yağ asitleriyle karbon zincirleri arasında iki ya da daha çok çift bağ bulunmaktadır. Mısır yağı, soya yağı, ayçiçeği yağı, fındık yağı, vb...

75 Omega 3 yağ asidi: Yüksek miktarda lif içerdiğinden kanser önleyici olarak kullanılmaktadır. Önerilen miktar kadınlar için 1.1 gr, erkekler için 1.6 gr dır. Omega 6 yağ asidi: Mısır, ayçiçeği yağı gibi... Birçok yağda bulunmaktadır ve omega 3 e göre defa daha fazla alınmalıdır. Omega 6 yağ asitleri hücre sağlığı için önemlidir. Eksikliğinde deri hastalıkları görülmektedir.

76 Kolestrol; Vücudumuzun temel bir bölümüdür, bütün hücre zarlarının bir bölümünü yapar ve bazı hormonların üretimine yardımcı olmaktadır. Yağların bütün türlerinin toplamı kalori alımının % LDL, HDL

77 Outline (İzlence) 1. Hafta Biyokimya Nedir? 2. Hafta Organizmadaki Organik Bileşiklerin Yapısı. 3. Hafta Vücuttaki Organellerin Görevleri 4. Hafta Enerji Sistemleri 5. Hafta Karbonhidratların Yapısı, Görevleri ve Egzersizdeki Rolü 6. Hafta Yağların Yapısı, Görevleri ve Egzersizdeki Rolü 7. Hafta Proteinlerin Yapısı, Görevleri ve Egzersizdeki Rolü 8. Hafta Vitamin ve Minarellerin Yapısı, Görevleri ve Egzersizdeki Rolü 9. Hafta Egzersizde Enzimatik Aktivite 10. Hafta Hormonları Yapısı ve Görevleri, Egzersizdeki Rolü 11. Hafta Egzersiz Sırasında Karbonhidrat, Yağ, Lipidlerin Yıkım Yolları 12. Hafta Serbest Radikaller, Anti-Oksidanlar ve Egzersiz İlişkisi

78 Proteinler; 70 kg erkek (12 kg) g Free Aminoacid, İskelet kasının %40-45 (miyofibril), Organların %25 Cilt ve kan içerisinde, Yağdan sonra en büyük enerji deposu Glikojen, Amino asitler.

79 Proteinler, tüm yaşam hücrelerinin temel yapı taşlarıdır. Proteinler, hormonlar, kan plazma taşıma sistemi ve enzimlerin yapımında kullanılmaktadır. Proteinlerin temel yapı bileşenleri amino asitlerdir. Literatürde iki tür proteinin varlığından bahsedilmektedir. Tam Protein, Eksik Protein.

80 Proteinler amino asitlerden (AA) oluşur. Tüm biyolojik süreçlerde önemli rol oynar, C, H, O, N içerir. 20 AA, 9 zorunlu (essential), 11 zorunlu olmayan (non-essential).

81 11 amino asit vücut tarafından karbonhidrat metabolizması yoluyla üretilebilen amino asit türüdür. Amino asitler Merkezi Sinir Sistemi (MSS) başarılı bir şekilde fonksiyonlarını sürdürebilmesi için oldukça önemlidir.

82 Proteinler, vücuttaki tüm dokularda sentezlenmektedir. Ancak özellikle karaciğer ve kaslarda daha aktif sentezlenmektedir. Ortalama bir insan günde 300 gr protein sentezlemektedir. Sentezlenen bu oranın yaklaşık %25 i (70 gr) besinlerle alınmaktadır.

83 Tam proteinler vücudun yaşamsal fonksiyonlarını sürdürebilmek için ihtiyacı olan 9 adet esansiyel amino asidi içermektedir. Literatürde proteinlerin tam ya da yarım olup olmadıkları protein etki oranı (PEO) ile ölçülmektedir. En yaygın ölçüm kriteri olarak proteinlerin sahip oldukları biyolojik değer (BD) kullanılmaktadır.

84 Proteinin BD yükseldikçe vücut tarafından emilime daha hazır hale gelmektedir. Yumurta en yüksek BD sahip olan protein kaynağıdır (100 BD). Peynir altı suyu proteininin değeri 100 BD değerine yakındır. Fasulyenin BD değeri 49 olarak ölçülmüştür.

85 Tam proteinlere örnek olarak; Kırmızı et, Balık eti, Peynir, Yumurta. Tam olmayan proteinlere örnek olarak; Sebzeler, Tahıllar, Baklagiller, Kuruyemişlerdir. Bu tam olmayan amino asitler kendi kendileriyle esansiyel olan 9 amino asidi içermezler.

86 Ancak bu tam olmayan amino asitler karşılıklı olarak esansiyel amino asitlerle beraber birleşerek tam proteinler gibi aynı özelliği gösterebilirler. Proteinler midede sindirilmeye başlar ancak başlıca ince bağırsakta sindirilirler.

87 Proteinler dokuların tamiri için karaciğer tarafından metabolize olurlar. Proteinlerin her gramında 4 kalori enerji bulunur ancak bu enerjiyi vücut enerji kaynağı olarak kullanmaz. İnsan vücudu hayvansal proteinlerin %98 ini ve bitkisel proteinlerin %80 nini sindirebilir.

88 Çok uzun süre açlık durumlarında ve uzun süreli dayanıklılık sporlarında (maraton) vücut yaşamsal fonksiyonların devamı ve organların düzenli çalışması için proteinleri enerji olarak kullanabilir. Proteinlerin fazlası doku tamiri ve hücre büyümesi için kullanılmazlar ve vücut tarafından yağa dönüştürülüp depo edilirler.

89 Protein ihtiyacı bireysel durumlara ve günlük aktivite durumuna göre değişiklik göstermektedir. Yaralanma, ağırlık kaldırma egzersizleri ve hamilelik durumları protein gereksinimi üzerine etki etmektedir. Hastalık durumunda insan vücudu proteinleri hem dokuların tamiri için hem de artan enerji ihtiyacını karşılamak için enerji olarak kullanmaktadır.

90 Günlük alınması gereken miktar, 0.8 g/kg/day Kuvvet ve dayanıklılık sporlarında, Endurance athletes: 1.2 to1.4g/kg/day 9-10% daily energy Resistance athletes: 1.6 to 1.7g/kg/day 14-15% daily energy Ekstra protein alımı hücrelerin yenilenmesi ve tamiri için yarar sağlayabilir.

91 Outline (İzlence) 1. Hafta Biyokimya Nedir? 2. Hafta Organizmadaki Organik Bileşiklerin Yapısı. 3. Hafta Vücuttaki Organellerin Görevleri 4. Hafta Enerji Sistemleri 5. Hafta Karbonhidratların Yapısı, Görevleri ve Egzersizdeki Rolü 6. Hafta Yağların Yapısı, Görevleri ve Egzersizdeki Rolü 7. Hafta Proteinlerin Yapısı, Görevleri ve Egzersizdeki Rolü 8. Hafta Vitamin ve Minarellerin Yapısı, Görevleri ve Egzersizdeki Rolü 9. Hafta Egzersizde Enzimatik Aktivite 10. Hafta Hormonları Yapısı ve Görevleri, Egzersizdeki Rolü 11. Hafta Egzersiz Sırasında Karbonhidrat, Yağ, Lipidlerin Yıkım Yolları 12. Hafta Serbest Radikaller, Anti-Oksidanlar ve Egzersiz İlişkisi

92

93

94

95

96

Dr. M. Emin KAFKAS İnönü Üniversitesi Antrenörlük Eğitimi Bölümü 2015/Malatya

Dr. M. Emin KAFKAS İnönü Üniversitesi Antrenörlük Eğitimi Bölümü 2015/Malatya Dr. M. Emin KAFKAS İnönü Üniversitesi Antrenörlük Eğitimi Bölümü 2015/Malatya Outline (İzlence) 1. Hafta Biyokimya Nedir? Organizmadaki Organik Bileşiklerin Yapısı. 2. Hafta Enerji Sistemleri 3. Hafta

Detaylı

YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI. 9. Sınıf 2 KARBONHİDRAT LİPİT (YAĞ)

YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI. 9. Sınıf 2 KARBONHİDRAT LİPİT (YAĞ) YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI 9. Sınıf 2 KARBONHİDRAT LİPİT (YAĞ) DOĞRU YANLIŞ SORULARI Depo yağlar iç organları basınç ve darbelerden korur. Steroitler hücre zarının yapısına katılır ve geçirgenliğini artırır.

Detaylı

Organik Bileşikler. Karbonhidratlar. Organik Bileşikler YGS Biyoloji 1

Organik Bileşikler. Karbonhidratlar. Organik Bileşikler YGS Biyoloji 1 Organik Bileşikler YGS Biyoloji 1 Hazırladığımız bu yazıda; organik bileşikler ve organik bileşiklerin yapısını, canlılarda bulunan organik bileşikleri ve bunların görevlerini, kullanım alanlarını, canlılar

Detaylı

M. (arpa şekeri) +su S (çay şekeri) + su L.. (süt şekeri)+ su

M. (arpa şekeri) +su S (çay şekeri) + su L.. (süt şekeri)+ su KARBONHİDRATLAR Karbonhidratlar yapılarında.. (C),.. (H) ve. (O) atomu bulunduran organik bileşiklerdir. Karbonhidratların formülü ( ) ile gösterilir. Nükleik asitlerin, ATP nin, hücre, bitkilerde yapısına

Detaylı

Canlının yapısında bulunan organik molekül grupları; o Karbonhidratlar o Yağlar o Proteinler o Enzimler o Vitaminler o Nükleik asitler ve o ATP

Canlının yapısında bulunan organik molekül grupları; o Karbonhidratlar o Yağlar o Proteinler o Enzimler o Vitaminler o Nükleik asitler ve o ATP Tamamı karbon ( C ) elementi taşıyan moleküllerden oluşan bir gruptur. Doğal organik bileşikler canlı vücudunda sentezlenir. Ancak günümüzde birçok organik bileşik ( vitamin, hormon, antibiyotik vb. )

Detaylı

Can boğazdan gelir.. Deveyi yardan uçuran bir tutam ottur..

Can boğazdan gelir.. Deveyi yardan uçuran bir tutam ottur.. Can boğazdan gelir.. Deveyi yardan uçuran bir tutam ottur.. 1 BESLENME BİLİMİ 2 Yaşamımız süresince yaklaşık 60 ton besin tüketiyoruz. Besinler sağlığımız ve canlılığımızın devamını sağlar. Sağlıklı bir

Detaylı

ayxmaz/biyoloji Adı: 1.Aşağıda verilen atomların bağ yapma sayılarını (H) ekleyerek gösterin. C N O H

ayxmaz/biyoloji Adı: 1.Aşağıda verilen atomların bağ yapma sayılarını (H) ekleyerek gösterin. C N O H Adı: 1.Aşağıda verilen atomların bağ yapma sayılarını (H) ekleyerek gösterin. C N O H 2.Radyoaktif izotoplar biyologları için önemlidir? Aşağıda radyoakif maddelerin kullanıldığı alanlar sıralanmıştır.bunlarla

Detaylı

Organik bileşikler; karbonhidratlar, lipidler, proteinler, vitaminler ve nükleik asitler olmak üzere beş gruba ayrılır.

Organik bileşikler; karbonhidratlar, lipidler, proteinler, vitaminler ve nükleik asitler olmak üzere beş gruba ayrılır. ORGANİK BİLEŞİKLER **Organik bileşikler: Canlılar tarafından sentezlenirler. Yapılarında C, H, atomlarını bulundururlar. Organik bileşikler; karbonhidratlar, lipidler, proteinler, vitaminler ve nükleik

Detaylı

Suda çözünebilen nişasta molekülleri pityalin (amilaz) enzimiyle küçük moleküllere parçalanır.

Suda çözünebilen nişasta molekülleri pityalin (amilaz) enzimiyle küçük moleküllere parçalanır. CANLILARDA ENERJİ Besinlerin Enerjiye Dönüşümü Besin öğeleri: Karbonhidratlar, yağlar, proteinler, vitaminler, mineraller Besin maddelerindeki bu öğelerin vücut tarafından kullanılabilmesi için sindirilmesi

Detaylı

Akıllı Defter. 9.Sınıf Biyoloji. vitaminler,hormonlar,nükleik asitler. sembole tıklayınca etkinlik açılır. sembole tıklayınca ppt sunumu açılır

Akıllı Defter. 9.Sınıf Biyoloji. vitaminler,hormonlar,nükleik asitler. sembole tıklayınca etkinlik açılır. sembole tıklayınca ppt sunumu açılır 9.Sınıf Biyoloji 1 Akıllı Defter vitaminler,hormonlar,nükleik asitler sembole tıklayınca etkinlik açılır sembole tıklayınca ppt sunumu açılır sembole tıklayınca video açılır 1 VİTAMİNLER ***Vitaminler:

Detaylı

METABOLİK DEĞİŞİKLİKLER VE FİZİKSEL PERFORMANS

METABOLİK DEĞİŞİKLİKLER VE FİZİKSEL PERFORMANS METABOLİK DEĞİŞİKLİKLER VE FİZİKSEL PERFORMANS Aerobik Antrenmanlar Sonucu Kasta Oluşan Adaptasyonlar Miyoglobin Miktarında oluşan Değişiklikler Hayvan deneylerinden elde edilen sonuçlar dayanıklılık antrenmanları

Detaylı

EGZERSİZ FİZYOLOJİSİNDE TEMEL KAVRAMLAR

EGZERSİZ FİZYOLOJİSİNDE TEMEL KAVRAMLAR EGZERSİZ FİZYOLOJİSİNDE TEMEL KAVRAMLAR FİZYOLOJİ İNSAN VÜCUDUNU OLUŞTURAN SİSTEMLER NASIL ÇALIŞIYOR? ANATOMİ MOLEKÜLER BİYOLOJİ BİYOFİZİK BİYOKİMYA EGZERSİZ FİZYOLOJİSİ EGZERSİZ ESNASINDA SİSTEMLER NASIL

Detaylı

Kloroform, eter ve benzen gibi organik çözücülerde çözünen bunun yanı sıra suda çözünmeyen veya çok az çözünen organik molekül grubudur.

Kloroform, eter ve benzen gibi organik çözücülerde çözünen bunun yanı sıra suda çözünmeyen veya çok az çözünen organik molekül grubudur. Kloroform, eter ve benzen gibi organik çözücülerde çözünen bunun yanı sıra suda çözünmeyen veya çok az çözünen organik molekül grubudur. Yağların suda çözünmemesi canlılığın devamı içi önemlidir. Çünkü

Detaylı

YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI. 9. Sınıf

YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI. 9. Sınıf YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI 9. Sınıf DOĞRU YANLIŞ SORULARI Nitel gözlemlerin güvenilirliği nicel gözlemlerden fazladır. Ökaryot hücrelerde kalıtım materyali çekirdek içinde bulunur. Ototrof beslenen canlılar

Detaylı

MİNERALLER. Dr. Diyetisyen Hülya YARDIMCI

MİNERALLER. Dr. Diyetisyen Hülya YARDIMCI MİNERALLER Dr. Diyetisyen Hülya YARDIMCI MİNERALLER İnsan vücudunun yaklaşık %4-5 i minareldir.bununda yarıya yakını Ca, ¼ ü fosfordur. Mg, Na, Cl, S diğer makro minerallerdir. Bunların dışında kalanlar

Detaylı

ENDÜSTRIDE VE CANLILARDA ENERJI. Canlılarda Enerji

ENDÜSTRIDE VE CANLILARDA ENERJI. Canlılarda Enerji ENDÜSTRIDE VE CANLILARDA ENERJI Canlılarda Enerji Besinlerin Enerjiye Dönüşümü İnsanların gün boyunca hareketlerinin devamını, hastalanınca iyileşmelerini, fizyolojik ve psikolojik tepkilerinin devamlılığını

Detaylı

III-Hayatın Oluşturan Kimyasal Birimler

III-Hayatın Oluşturan Kimyasal Birimler III-Hayatın Oluşturan Kimyasal Birimler MBG 111 BİYOLOJİ I 3.1.Karbon:Biyolojik Moleküllerin İskeleti *Karbon bütün biyolojik moleküllerin omurgasıdır, çünkü dört kovalent bağ yapabilir ve uzun zincirler

Detaylı

Hücre. 1 µm = 0,001 mm (1000 µm = 1 mm)!

Hücre. 1 µm = 0,001 mm (1000 µm = 1 mm)! HÜCRE FİZYOLOJİSİ Hücre Hücre: Tüm canlıların en küçük yapısal ve fonksiyonel ünitesi İnsan vücudunda trilyonlarca hücre bulunur Fare, insan veya filin hücreleri yaklaşık aynı büyüklükte Vücudun büyüklüğü

Detaylı

* Yapılarında C, H, O bulunur. Bazılarında C, H, O dan başka N, P, S bulunur.

* Yapılarında C, H, O bulunur. Bazılarında C, H, O dan başka N, P, S bulunur. Lipitler ortak özellikleri su ile karışmamak olan organik maddelerdir ve kimyasal olarak yağ asitlerinin bir alkolle esterleşmesinden oluşur. 1.1. Lipitlerin Yapısı ve Ortak Özellikleri * Yapılarında C,

Detaylı

Yağ ihtiyacı nereden karşılanır?

Yağ ihtiyacı nereden karşılanır? Besinde Lipitler Besinsel Yağlar 1. Trigliseritler (%90) 2. Kolesterol (serbest ya da yağ asitlerine bağlı halde) 3. Serbest Yağ Asitleri 4. Fosfolipitler 5. Yağda Çözünen Vitaminler (A,D,E,K) Suda çözünmezler

Detaylı

YAĞLAR (LİPİTLER) Yağların görevleri:

YAĞLAR (LİPİTLER) Yağların görevleri: LİPİTLER (YAĞLAR) YAĞLAR (LİPİTLER) Yapılarında C,H, O den başka N,P da bulunabilir. İçerikleri C miktarı O a göre daha fazla olduğu için çok enerji verirler. Yağlar solunumda kullanılınca çok oksijen

Detaylı

Spor alanında beslenme ile ilgili bilgileri bu ünite kapsamında sizlere vereceğiz. Ünite içeriğinde yer alan teorik bilgi ve sizlerin

Spor alanında beslenme ile ilgili bilgileri bu ünite kapsamında sizlere vereceğiz. Ünite içeriğinde yer alan teorik bilgi ve sizlerin 1 Giriş Spor alanında beslenme ile ilgili bilgileri bu ünite kapsamında sizlere vereceğiz. Ünite içeriğinde yer alan teorik bilgi ve sizlerin tamamlayacağı yazılı, sözlü ve uygulamalı görevler beslenme,

Detaylı

9.Sınıf Biyoloji. Yaşam Bilimi Biyoloji. cevap anahtarı

9.Sınıf Biyoloji. Yaşam Bilimi Biyoloji. cevap anahtarı 9.Sınıf Biyoloji 1 Yaşam Bilimi Biyoloji cevap anahtarı 1 CANLILARIN TEMEL BİLEŞENLERİ *Canlıların temel bileşenleri: Canlıların temel bileşenleri; organik ve inorganik bileşikler olmak üzere ikiye ayrılır.

Detaylı

EGZERSİZ ENERJİ KAYNAKLARI DOÇ.DR.MİTAT KOZ

EGZERSİZ ENERJİ KAYNAKLARI DOÇ.DR.MİTAT KOZ EGZERSİZ ENERJİ KAYNAKLARI DOÇ.DR.MİTAT KOZ 3 farklı enerji sistemi Acil enerji sistemi Kısa süreli enerji sistemi Uzun süreli enerji sistemi Acil enerji ATP -------------> ADP Creatine + ADP ------------>

Detaylı

EGZERSİZ ENERJİ KAYNAKLARI DOÇ.DR.MİTAT KOZ

EGZERSİZ ENERJİ KAYNAKLARI DOÇ.DR.MİTAT KOZ EGZERSİZ ENERJİ KAYNAKLARI DOÇ.DR.MİTAT KOZ 3 farklı enerji sistemi Acil enerji sistemi Kısa süreli enerji sistemi Uzun süreli enerji sistemi Acil enerji ATP -------------> ADP Creatine + ADP ------------>

Detaylı

1-GİRİ 1.1- BİYOKİMYANIN TANIMI VE KONUSU.-

1-GİRİ 1.1- BİYOKİMYANIN TANIMI VE KONUSU.- 1-GİRİ 1.1- BİYOKİMYANIN TANIMI VE KONUSU.- Biyokimya sözcüğü biyolojik kimya (=yaşam kimyası) teriminin kısaltılmış şeklidir. Daha eskilerde, fizyolojik kimya terimi kullanılmıştır. Gerçekten de Biyokimya

Detaylı

BESİNLERİN ENERJİYE DÖNÜŞÜMÜ

BESİNLERİN ENERJİYE DÖNÜŞÜMÜ BESİNLERİN ENERJİYE DÖNÜŞÜMÜ Bir fabrikanın çalışması ve üretimi için nasıl işçilere ve makinalara ihtiyaç varsa canlıların yaşamlarını sürdürebilmeleri için de enerjiye ihtiyaçları vardır. Enerji, bir

Detaylı

HAYVANSAL HÜCRELER VE İŞLEVLERİ. YRD. DOÇ. DR. ASLI SADE MEMİŞOĞLU RESİM İŞ ZEMİN KAT ODA: 111

HAYVANSAL HÜCRELER VE İŞLEVLERİ. YRD. DOÇ. DR. ASLI SADE MEMİŞOĞLU RESİM İŞ ZEMİN KAT ODA: 111 HAYVANSAL HÜCRELER VE İŞLEVLERİ YRD. DOÇ. DR. ASLI SADE MEMİŞOĞLU RESİM İŞ ZEMİN KAT ODA: 111 asli.memisoglu@deu.edu.tr KONULAR HAYVAN HÜCRESİ HAYVAN, BİTKİ, MANTAR, BAKTERİ HÜCRE FARKLARI HÜCRE ORGANELLERİ

Detaylı

Beslenmeden hemen sonra, artan kan glikoz seviyesi ile birlikte insülin hormon seviyesi de artar. Buna zıt olarak glukagon hormon düzeyi azalır.

Beslenmeden hemen sonra, artan kan glikoz seviyesi ile birlikte insülin hormon seviyesi de artar. Buna zıt olarak glukagon hormon düzeyi azalır. Seçmeli Ders: Dokular ve Organlar Arası Metabolik İlişkiler 1.HAFTA Normal metabolizmada aktif olan günlük akış; Yaşamak için gerekli olan enerji akışı, dışardan alınan gıdalardan elde edilir. Kullanılan

Detaylı

Yağlar ve Proteinler

Yağlar ve Proteinler Yağlar ve Proteinler Yağlar Yağlar, yağ asitleri ve gliserolden oluşmuş organik bileşiklerdir. Yağlar en ekonomik enerji kaynaklarıdır. Yağlar aynı miktardaki karbonhidrat ve proteinlerin iki katından

Detaylı

YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #18

YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #18 YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #18 1) Bakterilerin gerçekleştirdiği, I. Kimyasal enerji sayesinde besin sentezleme II. Işık enerjisini kimyasal bağ enerjisine dönüştürme III. Kimyasal bağ enerjisini ATP enerjisine

Detaylı

Karbonhidrat Nedir? Bitkiler klorofil, güneş enerjisi, su ve karbondioksiti kullanarak karbonhidratları sentezlerler.

Karbonhidrat Nedir? Bitkiler klorofil, güneş enerjisi, su ve karbondioksiti kullanarak karbonhidratları sentezlerler. Karbonhidratlar Karbonhidrat Nedir? Karbonhidratlar vücudumuza enerji sağlayan besin maddelerinde en fazla bulunan besin öğesidir. Daha çok bitkisel kaynaklı besin maddelerinde yaygın olarak bulunur. Bitkiler

Detaylı

ENERJİ KULLANIMI VE BESİN MADDELERİ

ENERJİ KULLANIMI VE BESİN MADDELERİ ENERJİ KULLANIMI VE BESİN MADDELERİ ENERJININ SÜREKLILIĞI Egzersizin özelliğine bağlıdır 100 m ATP-CP Maraton aerobik sistem 400-800 m laktik asit sistemi 1500 m ATP-CP, laktik asit sistem ve aerobik sistem

Detaylı

3.1. Karbonhidratların Tanımı 3.2. Karbonhidratların Sınıflandırılması 3.3. Monosakkaritler ve Monosakkarit Türevleri Monosakkaritler

3.1. Karbonhidratların Tanımı 3.2. Karbonhidratların Sınıflandırılması 3.3. Monosakkaritler ve Monosakkarit Türevleri Monosakkaritler 3.1. Karbonhidratların Tanımı 3.2. Karbonhidratların Sınıflandırılması 3.3. Monosakkaritler ve Monosakkarit Türevleri 3.3.1. Monosakkaritler 3.3.1.1. Monosakkaritlerin isimlendirilmesi 3.3.2. Monosakkaritlerin

Detaylı

METABOL ZMA. Metabolizmanın amacı nedir?

METABOL ZMA. Metabolizmanın amacı nedir? METABOL ZMA Canlıda olu an ve devam eden fiziksel ve kimyasal olayların tümüne birden metabolizma adı verilmektedir Ara metabolizma, katabolizma ve anabolizma olmak üzere iki faz içerir; bu iki faz arasındaki

Detaylı

Mikroskobun Yapımı ve Hücrenin Keşfi Mikroskop: Robert Hooke görmüş ve bu odacıklara hücre demiştir.

Mikroskobun Yapımı ve Hücrenin Keşfi Mikroskop:  Robert Hooke görmüş ve bu odacıklara hücre demiştir. Mikroskobun Yapımı ve Hücrenin Keşfi Mikroskop: Gözümüzle göremediğimiz çok küçük birimleri (canlıları, nesneleri vs ) incelememize yarayan alete mikroskop denir. Mikroskobu ilk olarak bir kumaş satıcısı

Detaylı

Hücre zarının yapısındaki yağlardan eriyerek hücre zarından geçerler.fazlalıkları karaciğerde depo edilir.

Hücre zarının yapısındaki yağlardan eriyerek hücre zarından geçerler.fazlalıkları karaciğerde depo edilir. DERS: BİYOLOJİ KONU: C.T.B(Vitaminler e Nükleik Asitler) VİTAMİNLER Bitkiler ihtiyaç duydukları bütün vitaminleri üretip, insanlar ise bir kısmını hazır alır. Özellikleri: Yapıcı, onarıcı, düzenleyicidirler.

Detaylı

EGZERSİZ SONRASI TOPARLAMA

EGZERSİZ SONRASI TOPARLAMA EGZERSİZ SONRASI TOPARLAMA Normale dönüş-performans ilişkisi Ne kadar hızlı? Egzersiz sonu toparlanmanın amacı... Tüm vücudu ve kasları dinlendirmek, egzersiz öncesi şartları yeniden hazırlamaktır. Kısa

Detaylı

www.benimdershanem.esy.es BİYOLOJİ DERS NOTLARI YGS-LGS HÜCRE

www.benimdershanem.esy.es BİYOLOJİ DERS NOTLARI YGS-LGS HÜCRE www.benimdershanem.esy.es Bilgi paylaştıkça çoğalır. BİYOLOJİ DERS NOTLARI YGS-LGS HÜCRE HÜCRE Hücre ya da göze, bir canlının yapısal ve işlevsel özellikler gösterebilen en küçük birimidir. Atomların molekülleri,

Detaylı

İç Hastalıkları Anabilim Dalı Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı

İç Hastalıkları Anabilim Dalı Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ İç Hastalıkları Anabilim Dalı Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı HASTA BİLGİLENDİRME FORMU HİPERLİPİDEMİ Hiperlipidemi; kanda çeşitli yağların yüksekliğini

Detaylı

SÜTÜN BİLEŞİMİ ve BESİN DEĞERİ

SÜTÜN BİLEŞİMİ ve BESİN DEĞERİ SÜTÜN BİLEŞİMİ ve BESİN DEĞERİ Prof. Dr. Metin ATAMER Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Süt Teknolojisi Bölümü Aralık 2006 ANKARA Sütün Tanımı ve Genel Nitelikleri Süt; dişi memeli hayvanların, doğumundan

Detaylı

LYS BÝYOLOJÝ. Biyolojiye Giriþ ve Bilimsel Yöntem Canlýlarýn Temel Bileþenleri Enzimler Canlýlarýn Sýnýflandýrýlmasý

LYS BÝYOLOJÝ. Biyolojiye Giriþ ve Bilimsel Yöntem Canlýlarýn Temel Bileþenleri Enzimler Canlýlarýn Sýnýflandýrýlmasý LYS BÝYOLOJÝ Soru Çözüm Dersi Kitapçığı 1 (MF) Biyolojiye Giriþ ve Bilimsel Yöntem Canlýlarýn Temel Bileþenleri Enzimler Canlýlarýn Sýnýflandýrýlmasý Bu yayýnýn her hakký saklýdýr. Tüm haklarý bry Birey

Detaylı

SPOR FİZYOLOJİSİ I. KADEME. Doç.Dr.Mitat KOZ Ankara Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu

SPOR FİZYOLOJİSİ I. KADEME. Doç.Dr.Mitat KOZ Ankara Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu SPOR FİZYOLOJİSİ I. KADEME Doç.Dr.Mitat KOZ Ankara Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Ders İçeriği Enerji Sistemleri (2 saat) İş, güç, enerji tanımları ve ilişkileri Aerobik enerji yolu Anaerobik

Detaylı

00220 Gıda Biyokimyası

00220 Gıda Biyokimyası 00220 Gıda Biyokimyası Hazırlayan: Doç.Gökhan DURMAZ 00220 Gıda Biyokimyası-Şubat 2013 1 Bu notların hazırlanmasında aşağıdaki eserlerden yararlanılmıştır; Biyokimya, Engin Gözükara, Nobel Tip Kitabevi,

Detaylı

CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ Beslenme Boşaltım Üreme Büyüme Uyarıları algılama ve cevap verme Hareket Solunum Hücreli yapı

CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ Beslenme Boşaltım Üreme Büyüme Uyarıları algılama ve cevap verme Hareket Solunum Hücreli yapı CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ Beslenme Boşaltım Üreme Büyüme Uyarıları algılama ve cevap verme Hareket Solunum Hücreli yapı Hayvan hücreleri mikroskop ile incelendiğinde hücre şekillerinin genelde yuvarlak

Detaylı

Beslenme Dersi sunusu

Beslenme Dersi sunusu Beslenme Dersi sunusu Beslenme ile ilgili kavramlar Besin (lat.aliment): Yenebilen bitki ve hayvan dokularıdır. Su, organik ve inorganik ögelerden oluşur. Hayvansal ve bitkisel olarak iki kaynaktan elde

Detaylı

CANLILARIN YAPISINDA BULUNAN TEMEL BİLEŞENLER

CANLILARIN YAPISINDA BULUNAN TEMEL BİLEŞENLER CANLILARIN YAPISINDA BULUNAN TEMEL BİLEŞENLER Canlıların yapısında bulunan moleküller yapısına göre 2 ye ayrılır: I. İnorganik Bileşikler: Bir canlı vücudunda sentezlenemeyen, dışardan hazır olarak aldığı

Detaylı

gereksinimi kadar sağlamasıdır.

gereksinimi kadar sağlamasıdır. Yeterli beslenme, vücudun yaşamı ve çalışmasını sürdürebilesi için gerekli olan enerjinin sağlanması anlamına gelir. Dengeli beslenme ise, alınan enerjinin yanında bütün besin öğelerini gereksinimi kadar

Detaylı

Çeşitli tohumların yağ bileşimi. USDA Nutrient Database. Tekli doymamış. Çoklu. Kanola Keten Mısır Fındık Zeytin Ayçiçeği Susam Soya Ceviz

Çeşitli tohumların yağ bileşimi. USDA Nutrient Database. Tekli doymamış. Çoklu. Kanola Keten Mısır Fındık Zeytin Ayçiçeği Susam Soya Ceviz LİPİTLER Hayvan ve bitki dokularının eter, benzin, kloroform gibi yağ çözücülerinde eriyen bölümlerine ham lipit denir. Organizmanın başlıca besin kaynağını oluştururlar, enerji verme ve depolama yönünden

Detaylı

Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı. EGZERSİZ Fizyolojisi. Dr. Sinan Canan sinancanan@gmail.com

Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı. EGZERSİZ Fizyolojisi. Dr. Sinan Canan sinancanan@gmail.com Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı EGZERSİZ Fizyolojisi Dr. Sinan Canan sinancanan@gmail.com Kaslarda güç, kuvvet ve dayanıklılık Maksimum kasılma kuvveti 3-4 kg/cm2 kesit alanı

Detaylı

Fizyoloji. Vücut Sıvı Bölmeleri ve Özellikleri. Dr. Deniz Balcı.

Fizyoloji. Vücut Sıvı Bölmeleri ve Özellikleri. Dr. Deniz Balcı. Fizyoloji Vücut Sıvı Bölmeleri ve Özellikleri Dr. Deniz Balcı deniz.balci@neu.edu.tr Ders İçeriği 1 Vücut Sıvı Bölmeleri ve Hacimleri 2 Vücut Sıvı Bileşenleri 3 Sıvıların Bölmeler Arasındaki HarekeF Okuma

Detaylı

Biyoloji Canlıların Temel Bileşenleri, Organik Bileşikler

Biyoloji Canlıların Temel Bileşenleri, Organik Bileşikler Biyoloji Canlıların Temel Bileşenleri, Organik Bileşikler Canlılardaki Organik Bileşikler: Canlı vücudunda biyosentez reaksiyonları sonuncu oluşturulan maddelerdir. Organik moleküllerin vücutta çeşitli

Detaylı

Biochemistry Chapter 4: Biomolecules. Hikmet Geçkil, Professor Department of Molecular Biology and Genetics Inonu University

Biochemistry Chapter 4: Biomolecules. Hikmet Geçkil, Professor Department of Molecular Biology and Genetics Inonu University Biochemistry Chapter 4: Biomolecules, Professor Department of Molecular Biology and Genetics Inonu University Biochemistry/Hikmet Geckil Chapter 4: Biomolecules 2 BİYOMOLEKÜLLER Bilim adamları hücreyi

Detaylı

HÜCRE. Yrd.Doç.Dr. Mehtap ÖZÇELİK Fırat Üniversitesi

HÜCRE. Yrd.Doç.Dr. Mehtap ÖZÇELİK Fırat Üniversitesi HÜCRE Yrd.Doç.Dr. Mehtap ÖZÇELİK Fırat Üniversitesi Hücre Canlıların en küçük yapı taşıdır Bütün canlılar hücrelerden oluşur Canlılar tek hücreli ya da çok hücreli olabilir Bitki ve hayvan hücresi = çok

Detaylı

Lipidler. Lipidlerin sınıflandırılması. Yağ asitleri

Lipidler. Lipidlerin sınıflandırılması. Yağ asitleri Lipidler Suda çözünmeyen ve organik çözücülerde iyi çözünen bileşiklere verilen genel isimdir Çoğunlukla hidrokarbon yapısındadırlar Canlılarda depo maddesi olarak yaygın bulunurlar Metabolize edilmeleriyle

Detaylı

Karbonhidratlar ve yağlar

Karbonhidratlar ve yağlar Karbonhidratlar ve yağlar A) KARBONHİDRATLAR (ŞEKERLER) Karbonhidratlar öncelikle yeşil bitkilerin fotosentezi sonucu oluşmaktadır. Yapılarında C, H, O atomları vardır. Karbonhidratlar yapılarındaki şeker

Detaylı

BESİNLER. Süt, yumurta, peynir, et, tavuk, balık gibi hayvansal kaynaklı besinler

BESİNLER. Süt, yumurta, peynir, et, tavuk, balık gibi hayvansal kaynaklı besinler BESİNLER Yaşam için gerekli besin öğelerini sağlayan bitkisel ve hayvansal gıdalar BESİN olarak tanımlanır. Besinler, elde edildikleri kaynaklara göre iki gruba ayrılır: Süt, yumurta, peynir, et, tavuk,

Detaylı

HÜCRE FİZYOLOJİSİ PROF.DR.MİTAT KOZ

HÜCRE FİZYOLOJİSİ PROF.DR.MİTAT KOZ HÜCRE FİZYOLOJİSİ PROF.DR.MİTAT KOZ 1 HÜCRE Kompleks çok hücreli organizmaların, (hayatın karakteristik özelliklerine sahip) en küçük yapısal birimine HÜCRE denir. Hücreler yaşayan organizmaların yapısal

Detaylı

CANLILAR VE ENERJİ İLŞKİLERİ

CANLILAR VE ENERJİ İLŞKİLERİ CANLILAR VE ENERJİ İLŞKİLERİ Besin Zincirindeki Enerji Akışı Madde Döngüleri Enerji Kaynakları ve Geri Dönüşüm Hazırlayan; Arif Özgür ÜLGER Besin Zincirindeki Enerji Akışı Bütün canlılar yaşamlarını devam

Detaylı

KARBONHİDRATLAR. Glukoz İNSAN BİYOLOJİSİ VE BESLENMESİ AÇISINDAN ÖNEMLİ OLAN

KARBONHİDRATLAR. Glukoz İNSAN BİYOLOJİSİ VE BESLENMESİ AÇISINDAN ÖNEMLİ OLAN KARBONHİDRATLAR Normal diyet alan kişilerde enerjinin % 55-60 ı karbonhidratlardan sağlanır. Bitkiler karbonhidratları fotosentez yoluyla güneş ışığının yardımıyla karbondioksit ve sudan yararlanarak klorofilden

Detaylı

1. ÜNİTE: YAŞAM BİLİMİ BİYOLOJİ...10

1. ÜNİTE: YAŞAM BİLİMİ BİYOLOJİ...10 İçindekiler 1. ÜNİTE: YAŞAM BİLİMİ BİYOLOJİ...10 1. BÖLÜM: BİLİMSEL BİLGİNİN DOĞASI ve BİYOLOJİ... 12 A. BİLİMSEL ÇALIŞMA YÖNTEMİ... 12 1. Bilim İnsanı ve Bilim... 12 B. BİLİMSEL YÖNTEMİN AŞAMALARI...

Detaylı

Spor fizyolojisi I. Dr. M. Emin KAFKAS İnönü Üniversitesi Beden Eğitimi Spor Yüksekokulu Antrenörlük Eğitimi Bölümü

Spor fizyolojisi I. Dr. M. Emin KAFKAS İnönü Üniversitesi Beden Eğitimi Spor Yüksekokulu Antrenörlük Eğitimi Bölümü por fizyolojisi I Dr. M. Emin KAFKA İnönü Üniversitesi Beden Eğitimi por Yüksekokulu Antrenörlük Eğitimi Bölümü Outline (İzlence) 1. Hafta HÜCRE VE HÜCRENİN YAPII 2. Hafta ORGANELLER VE GÖREVLERİ 3. Hafta

Detaylı

DÖNEM II DERS YILI SİNDİRİM VE METABOLİZMA DERS KURULU ( 25 ARALIK 02 MART 2018)

DÖNEM II DERS YILI SİNDİRİM VE METABOLİZMA DERS KURULU ( 25 ARALIK 02 MART 2018) 2017-2018 DERS YILI SİNDİRİM VE METABOLİZMA DERS KURULU ( 25 ARALIK 02 MART 2018) DERSLER TEORİK PRATİK TOPLAM Anatomi 26 5X2 31 Biyofizik 4-4 Fizyoloji 22 5X2 27 Histoloji ve Embriyoloji 12 6X2 18 Tıbbi

Detaylı

Biyokimya. Biyokimyanın tanımı ve önemi Organizmanın elementer yapısı Canlılık Su Kovalent olmayan bağlar (intermoleküler etkileşimler)

Biyokimya. Biyokimyanın tanımı ve önemi Organizmanın elementer yapısı Canlılık Su Kovalent olmayan bağlar (intermoleküler etkileşimler) Biyokimya Biyokimyanın tanımı ve önemi Organizmanın elementer yapısı Canlılık Su Kovalent olmayan bağlar (intermoleküler etkileşimler) Bölüm 1: Biyokimya ve önemi: 1. Biyokimya tanımı, önemi ve boyutsal

Detaylı

Dr. M. Emin KAFKAS İnönü Üniversitesi Beden Eğitimi Spor Yüksekokulu Antrenörlük Eğitimi Bölümü

Dr. M. Emin KAFKAS İnönü Üniversitesi Beden Eğitimi Spor Yüksekokulu Antrenörlük Eğitimi Bölümü por fizyolojisi I Dr. M. Emin KAFKA İnönü Üniversitesi Beden Eğitimi por Yüksekokulu Antrenörlük Eğitimi Bölümü Outline (İzlence) 1. Hafta HÜCRE VE HÜCRENİN YAPII 2. Hafta ORGANELLER VE GÖREVLERİ 3. Hafta

Detaylı

Bileşik karbonhidratlar. Mukopolisakkaritler -Hiyaluronik asit -Heparin -Kondroitin sülfatlar Kan grubu polisakkaritleri

Bileşik karbonhidratlar. Mukopolisakkaritler -Hiyaluronik asit -Heparin -Kondroitin sülfatlar Kan grubu polisakkaritleri KARBONHİDRATLAR Karbonhidratlar Karbon, hidrojen ve oksijen atomlarından oluşan organik bileşiklerdir Vücuda enerji sağlayan besin öğeleridir Özellikle bitkisel besinlerde çok yaygındır İnsanlar ve hayvanlar

Detaylı

YGS ANAHTAR SORULAR #1

YGS ANAHTAR SORULAR #1 YGS ANAHTAR SORULAR #1 1) Yıkımları sırasında Tüketilen O2 miktarı 2) H2O2 H2O2 H2O2 Grafikte bazı organik bileşiklerin yıkımları sırasında tüketilen oksijen miktarı verilmiştir. Buna göre organik bileşiklerin

Detaylı

Bitkide Fosfor. Aktif alım açısından bitki tür ve çeşitleri arasında farklılıklar vardır

Bitkide Fosfor. Aktif alım açısından bitki tür ve çeşitleri arasında farklılıklar vardır Fosfor alımı ve taşınımı Kök hücreleri ve > Bitkide Fosfor ksilem özsuyunun P kapsamı > toprak çözeltisinin P kapsamı (100-1000 kat) P alımı aktif alım şeklinde gerçekleşir Aktif alım açısından bitki tür

Detaylı

ÖĞRENME ALANI: Canlılar ve Hayat 6.ÜNİTE: Canlılar ve Enerji ilişkileri

ÖĞRENME ALANI: Canlılar ve Hayat 6.ÜNİTE: Canlılar ve Enerji ilişkileri ÖĞRENME ALANI: Canlılar ve Hayat 6.ÜNİTE: Canlılar ve Enerji ilişkileri Ayrıca bitkilerin yapraklarına yeşil rengi de klorofil adı verilen bu yapılar verir. Besin Zinciri: - Aynı ekosistemde yaşayan canlıların

Detaylı

7. ÜNİTE - Beslenme İlkelerini Fiziksel Aktivite Programına Uygulamak. Bölüm -2- Beslenme ve sindirim ile ilgili kavramlar

7. ÜNİTE - Beslenme İlkelerini Fiziksel Aktivite Programına Uygulamak. Bölüm -2- Beslenme ve sindirim ile ilgili kavramlar Mikro Besinler Vitaminler ve Mineraller Makro besin maddelerine oranla çok daha az miktarlarda ihtiyaç duyulmaları nedeniyle vitamin ve mineraller mikro besin maddeleri olarak adlandırılır. Bununla birlikte,

Detaylı

BESLENMENİN BİYOKİMYASAL TEMELLERİ

BESLENMENİN BİYOKİMYASAL TEMELLERİ BESLENMENİN BİYOKİMYASAL TEMELLERİ Beslenme ve besin maddeleri Beslenme, büyüme, gelişme ve yaşamın sürdürülmesi için ekzojen maddelerin sağlanmasıdır. Beslenme sırasında besinler alınır. Besinlerde, bazıları

Detaylı

BİY 471 Lipid Metabolizması-I. Yrd. Doç. Dr. Ebru SAATÇİ Güz Yarı Dönemi

BİY 471 Lipid Metabolizması-I. Yrd. Doç. Dr. Ebru SAATÇİ Güz Yarı Dönemi BİY 471 Lipid Metabolizması-I Yrd. Doç. Dr. Ebru SAATÇİ 2008-2009 Güz Yarı Dönemi Lipoproteinler Türev lipidler: Glikolipidler Lipoproteinler Lipoproteinler, lipidlerin proteinlerle oluşturdukları komplekslerdir.

Detaylı

YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #13

YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #13 YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #13 1) Canlılarda özelliklerin genlerle kontrol edildiği ve her genin en az bir özellikten sorumlu olduğu bilindiğine göre, I. Diploid canlılarda her özellik için iki gen bulunması

Detaylı

Referans:e-TUS İpucu Serisi Biyokimya Ders Notları Sayfa:368

Referans:e-TUS İpucu Serisi Biyokimya Ders Notları Sayfa:368 21. Aşağıdakilerden hangisinin fizyolojik ph'de tamponlama etkisi vardır? A) CH3COC- / CH3COOH (pka = 4.76) B) HPO24- / H2PO-4 (pka = 6.86) C) NH3/NH+4(pKa =9.25) D) H2PO-4 / H3PO4 (pka =2.14) E) PO34-/

Detaylı

9. SINIF KONU ANLATIMI 5 CANLININ TEMEL BİLEŞENLERİ -İNORGANİK MADDELER 1- SU

9. SINIF KONU ANLATIMI 5 CANLININ TEMEL BİLEŞENLERİ -İNORGANİK MADDELER 1- SU 9. SINIF KONU ANLATIMI 5 CANLININ TEMEL BİLEŞENLERİ -İNORGANİK MADDELER 1- SU Canlıların yapısına katılan maddeler çeşitli özellikler nedeni ile temel olarak iki grupta incelenir. Canlının Temel Bileşenleri

Detaylı

KAFKAS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM I 2015-2016 DERS YILI 4. KOMİTE: HÜCRE BİLİMLERİ DERS KURULU IV

KAFKAS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM I 2015-2016 DERS YILI 4. KOMİTE: HÜCRE BİLİMLERİ DERS KURULU IV KAFKAS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM I 2015-2016 DERS YILI 4. KOMİTE: HÜCRE BİLİMLERİ DERS KURULU IV (5 Hafta) (04 Ocak-26 Şubat) DERSLER TEORİK PRATİK TOPLAM Biyokimya 36 10 46 Tıbbi Genetik 18 10

Detaylı

DÖNEM II DERS YILI SİNDİRİM VE METABOLİZMA DERS KURULU ( 24 ARALIK MART 2019)

DÖNEM II DERS YILI SİNDİRİM VE METABOLİZMA DERS KURULU ( 24 ARALIK MART 2019) 2018-2019 DERS YILI SİNDİRİM VE METABOLİZMA DERS KURULU ( 24 ARALIK 2018 01 MART 2019) DERSLER TEORİK PRATİK TOPLAM Anatomi 26 5X2 36 Fizyoloji 22 4X2 30 Histoloji ve Embriyoloji 12 6X2 24 Tıbbi Biyokimya

Detaylı

TIBBİ BİYOKİMYA ANABİLİM DALI LİSANSÜSTÜ DERS PROGRAMI

TIBBİ BİYOKİMYA ANABİLİM DALI LİSANSÜSTÜ DERS PROGRAMI TIBBİ BİYOKİMYA ANABİLİM DALI LİSANSÜSTÜ DERS PROGRAMI SAĞLIK BİLİMLERİ ENSİTÜSÜ İ Yüksek Lisans Programı SZR 101 Bilimsel Araştırma Yöntemleri Ders (T+ U) 2+2 3 6 AD SZR 103 Akılcı İlaç Kullanımı 2+0

Detaylı

Hücre canlının en küçük yapı birimidir.

Hücre canlının en küçük yapı birimidir. Hücre canlının en küçük yapı birimidir. Bitkilerde bulunan hücredir.bu hücrelerde hücre duvarı bulunduğundan hayvan hücresinden ayrılır. Hücre duvarı vardır. Kofulu büyük ve az sayıdadır. Şekli dikdörtgen

Detaylı

Hücre Solunumu: Kimyasal Enerji Eldesi

Hücre Solunumu: Kimyasal Enerji Eldesi Hücre Solunumu: Kimyasal Enerji Eldesi Hücre solunumu ve fermentasyon enerji veren katabolik yollardır. Organik moleküllerin atomları enerji depolamaya müsaittir. Hücreler enzimler aracılığı ile organik

Detaylı

ADIM ADIM YGS-LYS 5. ADIM CANLININ TEMEL BİLEŞENLERİ -İNORGANİK MADDELER 1- SU

ADIM ADIM YGS-LYS 5. ADIM CANLININ TEMEL BİLEŞENLERİ -İNORGANİK MADDELER 1- SU ADIM ADIM YGS-LYS 5. ADIM CANLININ TEMEL BİLEŞENLERİ -İNORGANİK MADDELER 1- SU Canlıların yapısına katılan maddeler çeşitli özellikler nedeni ile temel olarak iki grupta incelenir. Canlının Temel Bileşenleri

Detaylı

YETERLİ DENGELİ BESLENME

YETERLİ DENGELİ BESLENME YETERLİ DENGELİ BESLENME Yeterli ve dengeli beslenme için günlük ihtiyaç duyulan ENERJİ ve BESİN ÖGELERİ besinlerle vücuda alınır. BESİNLER Besinler içerdikleri besin ögelerine göre 5 TEMEL BESİN GRUBU

Detaylı

Beslenme: Yaşamın sürdürülmesi için besin öğelerinin alınması ve kullanılmasıdır.

Beslenme: Yaşamın sürdürülmesi için besin öğelerinin alınması ve kullanılmasıdır. BESLENME Beslenme: Yaşamın sürdürülmesi için besin öğelerinin alınması ve kullanılmasıdır. Besin: İlaç hariç ağızdan aldığımız bitki ve hayvan dokularının yenebilen bölümleri (katı maddeler), sıvı maddeler

Detaylı

BELKİDE BİYOLOJİNİN EN TEMEL KONUSU EN ZEVKLİ KONUSUNA BAŞLAYALIM ARKADAŞLAR!!!

BELKİDE BİYOLOJİNİN EN TEMEL KONUSU EN ZEVKLİ KONUSUNA BAŞLAYALIM ARKADAŞLAR!!! DERS : BİYOLOJİ KONU: HÜCRE BELKİDE BİYOLOJİNİN EN TEMEL KONUSU EN ZEVKLİ KONUSUNA BAŞLAYALIM ARKADAŞLAR!!! Canlıların canlılık özelliği gösteren en küçük yapı birimidir.( Virüsler hariç) Şekil: Bir hayvan

Detaylı

Canlıların yapısına en fazla oranda katılan organik molekül çeşididir. Deri, saç, tırnak, boynuz gibi oluşumların temel maddesi proteinlerdir.

Canlıların yapısına en fazla oranda katılan organik molekül çeşididir. Deri, saç, tırnak, boynuz gibi oluşumların temel maddesi proteinlerdir. Canlıların yapısına en fazla oranda katılan organik molekül çeşididir. Deri, saç, tırnak, boynuz gibi oluşumların temel maddesi proteinlerdir. Proteinlerin yapısında; Karbon ( C ) Hidrojen ( H ) Oksijen

Detaylı

9. Sınıf Biyoloji Öğrenci Çalışma Kitabı

9. Sınıf Biyoloji Öğrenci Çalışma Kitabı 9. Sınıf Biyoloji Öğrenci Çalışma Kitabı Bu kitap Bilkent Universitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, CTE 504 Material Design dersi için, Elif Şengün, Hilal Şener ve Rükiye Altın tarafından 2010-2011 akademik

Detaylı

BESLENME. Doç. Dr. Ferda Gürsel

BESLENME. Doç. Dr. Ferda Gürsel BESLENME Doç. Dr. Ferda Gürsel Genel Beslenme Kavramları Beslenmenin etkisi Sağlık Görünüş Davranış Ruh hali Diyette Besinlerin önemi Büyüme ve gelişme Enerji sağlar Metabolizmayı düzenler Sağlık ve Temel

Detaylı

LİPOPROTEİNLER. Lipoproteinler; Lipidler plazmanın sulu yapısından dolayı sınırlı. stabilize edilmeleri gerekir. kanda lipidleri taşıyan özel

LİPOPROTEİNLER. Lipoproteinler; Lipidler plazmanın sulu yapısından dolayı sınırlı. stabilize edilmeleri gerekir. kanda lipidleri taşıyan özel LİPOPROTEİNLER LİPOPROTEİNLER Lipidler plazmanın sulu yapısından dolayı sınırlı olarak çözündüklerinden, taşınmaları için stabilize edilmeleri gerekir. Lipoproteinler; komplekslerdir. kanda lipidleri taşıyan

Detaylı

ADIM ADIM YGS-LYS 37. ADIM HÜCRE 14- ÇEKİRDEK

ADIM ADIM YGS-LYS 37. ADIM HÜCRE 14- ÇEKİRDEK ADIM ADIM YGS-LYS 37. ADIM HÜCRE 14- ÇEKİRDEK 3) Çekirdek Ökaryot yapılı hücrelerde genetik maddeyi taşıyan hücre kısmıdır. Prokaryot hücreli canlılarda bulunmaz. GÖREVLERİ: 1) Genetik maddeyi taşıdığından

Detaylı

13 HÜCRESEL SOLUNUM LAKTİK ASİT FERMANTASYONU

13 HÜCRESEL SOLUNUM LAKTİK ASİT FERMANTASYONU 13 HÜCRESEL SOLUNUM LAKTİK ASİT FERMANTASYONU Laktik Asit Fermantasyonu Glikozdan oksijen yokluğunda laktik asit üretilmesine LAKTİK ASİT FERMANTASYONU denir. Bütün canlılarda sitoplazmada gerçekleşir.

Detaylı

FİZYOLOJİ BİLİMİNE GİRİŞ

FİZYOLOJİ BİLİMİNE GİRİŞ FİZYOLOJİ BİLİMİNE GİRİŞ fizyoloji Hayvan fiz. İnsan fiz. Bitki fiz. Spor fizyolojisi Fizyoloji; Vücut fonksiyonlarını inceleyen ve bir canlının canlı olma özelliğini devam ettirmede rol oynayan bütün

Detaylı

GIDALARDA MİKROBİYAL GELİŞMEYİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER

GIDALARDA MİKROBİYAL GELİŞMEYİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER GIDALARDA MİKROBİYAL GELİŞMEYİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER Mikroorganizmaların gıdalarla gelişmesi; Gıdanın karekteristik özelliğine, Gıdada bulunan m.o lara ve bunlar arası etkileşime, Çevre koşullarına bağlı

Detaylı

BİYOLOJİ VE BİLİMSEL YÖNTEM... 1 Bilim ve Bilimsel Yöntem... 2

BİYOLOJİ VE BİLİMSEL YÖNTEM... 1 Bilim ve Bilimsel Yöntem... 2 İÇİNDEKİLER Sayfa BİYOLOJİ VE BİLİMSEL YÖNTEM... 1 Bilim ve Bilimsel Yöntem... 2 CANLILARIN OLUŞUMU... 5 CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ... 9 CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI... 11 SİSTEMATİK... 13 BİTKİ VE HAYVANLARIN

Detaylı

S. 1) Aşağıdakilerden hangisi biyolojik mücadele ye örnektir? A) Üreaz enziminin üretimi. B) Sadece böcekleri hasta eden virüs üretimi.

S. 1) Aşağıdakilerden hangisi biyolojik mücadele ye örnektir? A) Üreaz enziminin üretimi. B) Sadece böcekleri hasta eden virüs üretimi. S. 1) Aşağıdakilerden hangisi biyolojik mücadele ye örnektir? A) Üreaz enziminin üretimi. B) Sadece böcekleri hasta eden virüs üretimi. C) Tek hücre proteini üretimi. D) Melez bitkilerle bitki türünün

Detaylı

4.Sınıf Fen Bilimleri

4.Sınıf Fen Bilimleri Fen Bilimleri Adı: Soyadı: Numara: Besinler ve İçerikleri Canlıların yaşamlarını sürdürebilmek için yedikleri ve içtikleri maddelere besin denir.canlılar büyüyüp gelişmek, üremek ( çoğalmak ) ve solunum

Detaylı

Karbohidratlar. Karbohidratların sınıflandırılması. Monosakkaritler

Karbohidratlar. Karbohidratların sınıflandırılması. Monosakkaritler Karbohidratlar Yeryüzünde en çok bulunan organik molekül grubudur, (CH 2 O) n genel formülüyle ifade edilebilirler. Genelde suda çözünürler, Güneş ışığının fotosentez yapan organizmalar tarafından tutulmasıyla

Detaylı

İ. Ü İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı Prof. Dr. Filiz Aydın

İ. Ü İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı Prof. Dr. Filiz Aydın İ. Ü İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı Prof. Dr. Filiz Aydın Hücre iletişimi Tüm canlılar bulundukları çevreden sinyal alırlar ve yanıt verirler Bakteriler glukoz ve amino asit gibi besinlerin

Detaylı

Doğada yaşayan canlıların tamamı hücrelerden oluşmuştur. Canlılardan bazıları tek bir

Doğada yaşayan canlıların tamamı hücrelerden oluşmuştur. Canlılardan bazıları tek bir CANLILIK HÜCREYLE BAŞLAR 1- Canlıların Ortak Özellikleri : Çevremizdeki varlıklar canlı ve cansız varlıklar olarak iki grupta toplanırlar. Cansız varlıklar katı, sıvı ve gaz halindeki maddelerden oluşur.

Detaylı

Zeytinyağı ve Çocukluk İnsanın çocukluk döneminde incelenmesi gereken en önemli yönü, gösterdiği bedensel gelişmedir. Doğumdan sonraki altı ay ya da

Zeytinyağı ve Çocukluk İnsanın çocukluk döneminde incelenmesi gereken en önemli yönü, gösterdiği bedensel gelişmedir. Doğumdan sonraki altı ay ya da Zeytinyağı ve Çocukluk İnsanın çocukluk döneminde incelenmesi gereken en önemli yönü, gösterdiği bedensel gelişmedir. Doğumdan sonraki altı ay ya da bir yıllık sürede, bebeğin en önemli gıdasını anne sütü

Detaylı

BESLENME İLKELERİ BESLEME, BESİN ÖĞESİ VE SAĞLIK

BESLENME İLKELERİ BESLEME, BESİN ÖĞESİ VE SAĞLIK BESLENME İLKELERİ BESLEME, BESİN ÖĞESİ VE SAĞLIK Beslenme İle İlgili Temel Kavramlar Beslenme: İnsanın büyümesi, gelişmesi, sağlıklı ve üretken olarak uzun süre yaşaması, Yaşam kalitesini artırması için

Detaylı