Doç. Dr. Halit YAZICI

Transkript

1 Dokuz Eylül Üniversitesi Đnşaat Mühendisliği Bölümü ÖZEL BETONLAR ONARIM VE GÜÇLENDĐRME MALZEMELERĐ-1 Doç. Dr. Halit YAZICI

2 YAPININ İNCELENMESİ BETONARME YAPI ZEMİN KO ULLARI Emniyet gerilmesi Temel türü Oturma, yan yatma problemi vb. MALZEME BETON ÇELİK TA IYICI SİSTEM ÇEVRE KO ULLARI Sıcaklık, Nem Geçirimlilik Basınç, darbe, sürtünme vb. etkiler Deniz suyu Klorürler Kirli atmosfer Beton ve çelik için zararlı diğer maddeler (sülfat, asit vb.) Zararlı maddelerin konsantrasyonu Temas durumu Etki süresi, sıklığı, 2 şiddeti

3 DOĞRU TE HİS DOĞRU TEDAVİ 3

4 BETON GÖRSEL MUAYENE Aşınma, erozyon kabuk şeklinde dökülme Pul pul dökülme Kapak atma Paspayı tabakasının kalkması Pas lekesi Jel sızması Kristalizasyon Yumuşama Ufalanma Çatlaklar (makro, mikro) TAHRİBATSIZ DENEYLER Beton tabancası Ses geçirme TAHRİBATLI DENEY Karot çıkarma Basınç deneyi LABORATUVAR DENEYLERİ Kimyasal analiz Mekanik deneyler Basınç, Çekme Eğilme B.H.A., Su emme, Boşluk oranı, Kılcallık, Geçirimlilik, Boy değişimi Mikro yapı4 incelemesi

5 ÇATLAKLAR makro mikro Sistematik Rastgele Tipik (harita) ÇATLAKLAR Taze Beton Plastik büzülme Plastik oturma Kalıp, zemin hareketleri Donma-çözülme vb. Sertleşmiş Beton Yapısal nedenler Deprem, aşırı yükleme, Mesnet çökmesi vb. Büzülme (rötre), Sünme Termal etkiler Kimyasal, fiziksel ve biyolojik yıpratıcı etkilerle betonun bozulması 5 Donatı koroyonu (paslanma)

6 BETONARMENİN İÇ VE DI ETKENLERLE BOZULMASI FİZİKSEL ve MEKANİK KİMYASAL ve BİYOLOJİK ÇELİK DONATININ KOROZYONU ÇATLAMA DÖKÜLME, KAPAK ATAMA DAYANIM ve RİJİTLİK KAYBI DEFORMASYON BETON BO LUK YAPISININ DEĞİ MESİ, GEÇİRİMLİLİKTE ARTI BOZULMA SÜRECİNDE HIZLANMA 6

7 FİZİKSEL ve MEKANİK ETKENLER KÜTLE KAYBINA YOL AÇANLAR ÇATLAMAYA YOL AÇANLAR A INMA EROZYON KAVİTASYON (OYULMA) DONMA- ÇÖZÜLME, BUZ ÇÖZÜCÜ TUZLAR, ISLANMA- KURUMA, BOY ve HACİM DEĞİ İMLERİ YANGIN, YÜKSEK SICAKLIKLAR DEPREM A IRI YÜKLEME, TEKRARLI YÜKLEME, YORULMA, DARBE 7

8 KİMYASAL ve BİYOLOJİK ETKENLER I. GRUP HİDROLİZ, SUYUN YIKAMA ETKİSİ II. GRUP AGRESİF SIVILARLA İYON DEĞİ TİRME REAKSİYONLARI III. GRUP GENLE EN ÜRÜNLER OLU TURAN REAKSİYONLAR Ca ++ İYONLARININ ÇÖZÜNEN veya ÇÖZÜNMEYEN ÜRÜNLER OLU TURARAK AYRILMALARI CSH İÇİNDEKİ Ca ++ İYONLARININ Mg ++ İYONLARI ile YERDEĞİ TİRMELERİ SÜLFAT ETKİSİ DEF, ASR, CaO, MgO in GECİKMİ HİDRATASYONU, 8 KOROZYON

9 TAZE BETON Donatı OTURMA ÇATLAKLARI Çatlaklar Su ve Çimento Harcı İri Agrega OTURMADAN ÖNCE OTURMADAN SONRA SUYU FAZLA, GRANÜLOMETRĐSĐ BOZUK VE ĐYĐ SIKIŞTIRILMAMIŞ TAZE BETONLARDA DAHA BELĐRGĐN BĐR ŞEKĐLDE ORTAYA ÇIKAR

10 TAZE BETON PLASTİK A K OTURMA Yeri : Donatı üstü ve derin kesitlerde Nedeni: Aşırı terleme, Erken yaşlarda hızlı kuruma Önlem : Terlemeyi azalt (hava katkısı), yeniden vibrasyon

11 TAZE BETON PLASTİK K OTURMA A B B Yeri : Üst bölgeler (kemer), Kolon üstleri Nedeni: Aşırı terleme, Erken yaşlarda hızlı kuruma Önlem : Terlemeyi azalt (hava katkısı), yeniden vibrasyon

12 TAZE BETON A B PLASTİK K OTURMA C B Yeri : Farklı derinlikteki kesit, Asmolen mantar döşeme Nedeni: Aşırı terleme, Erken yaşlarda hızlı kuruma Önlem : Terlemeyi azalt (hava katkısı), yeniden vibrasyon

13 TAZE BETON 13

14 TAZE BETON PLASTİK K BÜZÜLME B ÇATLAĞI Buharlaşma Terleme HAZIR BETONDA PLASTĐK K RÖTRE R ÇATLAKLARI DAHA FAZLA! NEDENĐ- DAHA ĐYĐ GRANÜLOMETRĐ, DAHA YÜKSEK ÇĐMENTO DOZAJI, ĐYĐ SIKIŞTIRMA, TERLEMEYĐ ZORLAŞTIRIYOR. BUHARLAŞMA HIZINA TERLEME YETĐŞEMĐYOR. BETONUN KORUNMASI (KÜR) ĐYĐ YAPILMALI!!

15 TAZE BETON PLASTİK K RÖTRER Yeri : Diyagonal, Yollar, döşemeler Nedeni: Erken yaşlarda hızlı kuruma, az miktarda terleme Önlem : Erken kür koşullarının iyileştirilmesi D

16 TAZE BETON PLASTİK K RÖTRER E Yeri : Rastgele, Betonarme döşemeler Nedeni: Erken yaşlarda hızlı kuruma, az miktarda terleme Önlem : Erken kür koşullarının iyileştirilmesi D

17 TAZE BETON PLASTİK K RÖTRER E F D Yeri : Donatı Üstü, Betonarme döşemeler Nedeni: Erken yaşlarda hızlı kuruma, yüzeye yakın donatı, az miktarda terleme Önlem : Erken kür koşullarının iyileştirilmesi

18 TAZE BETON ERKEN TERMAL BÜZÜLMEB G Yeri : Dış kısıtlama, Kalın Duvarlar Nedeni: Aşırı ısı üretimi, hızlı soğuma Önlem : Isıyı azalt, ve/veya izolasyon yapılması

19 TAZE BETON ERKEN TERMAL BÜZÜLMEB G H Yeri :İç kısıtlama, Kalın Döşemeler Nedeni: Aşırı sıcaklık farklılıkları, hızlı soğuma Önlem : Isıyı azalt, ve/veya izolasyon yapılması

20 TAZE BETON KABUK EKLİNDE SOYULMA J Yeri : Kalıp yüzeyi, Pürüzsüz görünümlü beton Nedeni: Geçirgen olmayan kalıp, zengin karışımlar, kötü kür Önlem : Kür koşullarını ve perdah işlemlerini düzelt

21 TAZE BETON KABUK EKLİNDE SOYULMA J K Yeri : Akışkan beton, döşemeler Nedeni: Aşırı perdah, zengin karışımlar, kötü kür Önlem : Kür koşullarını ve perdah işlemlerini düzelt

22 SERTLE Mİ BETON UZUN DÖNEMLD NEMLİ KURUMA BÜZÜLMESB LMESİ I I Yeri :İnce Döşeme ve duvarlar Nedeni: Yetersiz derzler, Aşırı büzülme, yetersiz kür Önlem : Su miktarını azalt, kür koşullarını düzelt

23 SERTLE Mİ BETON ORİJİNAL BOY BÜZÜLME / GENLE ME ÇATLAKLARI KISITLANMAMI BÜZÜLME KISITLANMI BÜZÜLME BETONDA ÇEKME GERİLMESİ OLU TURUR ÇEKME GERİLMESİ > ÇEKME DAYANIMI İSE ÇATLAK OLU UMU 23

24 SERTLE Mİ BETON DONATI KOROZYONU Yeri : Betonarme Elemanlar

25 SERTLE Mİ BETON DONATI KOROZYONU Yeri : Betonarme Elemanlar

26 SERTLE Mİ BETON DONATI KOROZYONU L Pas lekeleri Yeri : Betonarme Elemanlar

27 SERTLE Mİ BETON DONATI KOROZYONU M Yeri : Betonarme Elemanlar, Prefabrik Betonarme Elemanlar Neden : Geçirimli, yetersiz pas payı, Karbonatlaşma, Klorür İyonları,, Deniz ortamı L

28 DONATIDA KOROZYON (PASLANMA) Donatı Çatlama Fe FeO Fe 3 O 4 Fe 2 O 3 Fe(OH) 4 Fe(OH) 3Fe(OH)3. 3H 2 O Donatı Kapak atma Hacim (cm 3 ) KOROZYON ÜRÜNLERİ 6 6 KAT HACİM ARTI I Paspayının tabaka halinde ayrışması OLU AN GENLE ME NEDENİYLE BETONDA HASAR 28

29 29

30 ÇELİK DONATININ KOROZYONU İzmir de korozyon hasarına uğramu ramış elektrik direkleri 30

31 ÇELİK DONATININ KOROZYONU 31

32 SERTLE Mİ BETON ALKALİ-AGREGA AGREGA REAKSİYONU N Yeri : Nemli bölgeler b

33 SERTLE Mİ BETON ASR Hasarına UğramU ramış Köprü Ayağı (İzmir) 33

34 SERTLE Mİ BETON ASR 34

35 SERTLE Mİ BETON SÜLFAT ETKİSİ 35

36 SERTLE Mİ BETON SÜLFAT ETKİSİ HASARSIZ ÖRNEK HASARLI ÖRNEK 36

37 SERTLE Mİ BETON ÇİÇEKLENME KİREÇLİ BİLE ENLERİN BETON DI INA SIZMASI (CaCO 3, CaSO 4 ) TUZ BİRİKİMİ (Deniz kumu kullanılan yerler) 37

38 ÇİÇEKLENME Betonarme Kolon Tuğla Duvar Sıva Buharlaşma Tuğla veya harçtaki çözünebilir tuzların nemli ortamda çözünmesi Tuz birikimi Çiçeklenme Zemin Y.A.S.S. Oluşan çözeltinin kapiler boşluklardaki hareketi Kapiler yolla suyun yükselmesi Zemin Y.A.S.S. Suya doygun beton 38

39 YÜKLEME ÇATLAKLARI SAF EĞİLME SAF ÇEKME 39

40 YÜKLEME ÇATLAKLARI BURULMA KONSANTRE YÜK Eğilme Donatı Boyunca Aderans Çatlağı KESME

41 YÜKLEME ÇATLAKLARI MESNET ÇÖKMESİ Mesnet Çökmesi Çatlaklar 41

42 DEPREM HASARLARI TEK ve İNCE ÇATLAK (<0,5 mm) HASAR DÜZEYİ A 42

43 BİRDEN FAZLA İNCE ÇATLAK (<1 mm) veya İNCE BİR KAYMA ÇATLAĞI 43 HASAR DÜZEYİ B

44 KAYMA ÇATLAĞI X EKLİNDE veya ÇOK SAYIDA İNCE KAYMA ÇATLAĞI HASAR DÜZEYİ 44 C

45 BETONDA EZİLME ve/veya DONATIDA BURKULMA veya DÜĞÜM NOKTASINDA KAYMA ÇATLAKLARI KİRİ TE DÖKÜLME D DÜZEYİ AĞIR 45 HASAR

46 Kısa kolon hasarı Betonda ezilme, donatıda burkulma 46

47 TA IYICI SİSTEMDE EKİL DEĞİ TİRME YER DEĞİ TİRME AZ KOLON-KİRİ BİRLE İM NOKTALARINDA AYRILMA ÇATLAĞI DÜ ÜK DÜZEYDE HASAR 47

48 TA IYICI SİSTEMDE EKİL DEĞİ TİRME YER DEĞİ TİRME ÇOK DUVARDA X ÇATLAKLARI, DUVARIN YIKILMASI AĞIR DÜZEYDE HASAR 48

49 TA IYICI SİSTEMDE EKİL DEĞİ TİRME YER DEĞİ TİRME ÇOK DUVARDA X ÇATLAKLARI, DUVARIN YIKILMASI 49

50 NARİN ELEMANLARA OTURAN KAGİR DUVARDA ÇATLAK OLU UMU 50

51 HASARIN NEDENİN N ve BOYUTUNUN TESPİTİ BETONUN ISLATILMASIYLA ÇATLAKLARIN BELİRGİN HALE GELMESİ BETON YÜZEYİNE YAPI TIRILAN BANT İLE YÜZEY DURUMUNUN TESPİTİ 51

52 BETONUN İNCELENMESİ 1) ÖRNEK ALINMASI (HASARLI ve HASARSIZ BÖLGELERDEN) 2) BETONLA ile İLGİLİ MEVCUT BİLGİLERİN İNCELENMESİ Beton Yapı (tasarım, boyutlar, yükleme geçmişi) Yönetmelikler Beton Dizaynı Kullanılmış malzemeler üzerinde yapılmış deneyler Taze betonun kalite kontrolü Örnek alma yöntemi ve sıklığı Laboratuvarda kür edilmiş örneklerin deney sonuçları Yapıda kür edilmiş örneklerin deney sonuçları Betonun yerindeki (yapıdaki) dayanımı Kür koşullarının ve süresinin belirlenmesi Hasar meydana geldiğinde beton yaşı 52

53 BETON DAYANIMI TAHRİBATLI YÖNTEM (KAROT) ZAHMETLİ, PAHALI, GERÇEĞE EN YAKIN SONUÇ TAHRİBATSIZ YÖNTEM (TABANCA, ULTRASES) TEK BA INA YETERSİZ, KAROTLARLA KORELASYON ART, YANILGI PAYI YÜKSEK (özellikle eski yapılarda) ANLAMLI SAYIDA DENEY VERİSİ OLMALI, DEĞERLENDİRMEDE İSTATİSTİKİ YÖNTEMLER KULLANILMALI!! 53

54 KAROT SONUÇLARA ETKİ EDEN FAKTÖRLER NUMUNE ÇAPI ve YÜKSEKLİĞİ İÇERİDE KALAN DEMİR DONATI PRESTEKİ YÜKLEME HIZI NUMUNENİN ALINMA YÖNÜ NUMUNENİN ALINDIĞI YER BETONUN YA I KAROTUN NEM İÇERİĞİ PRESİN HASSASİYETİ VE KALİBRASYONU Vb. 54

55 BETON TEST ÇEKİCİ BETON İÇİN (Narin elemanlar) DÜ ÜK DAYANIMLI MALZEMLER İÇİN (SIVA vb.) KÜTLE BETONU İÇİN 55

56 BETON TEST ÇEKİCİ SONUÇLARA ETKİ EDEN FAKTÖRLER BETONUN YÜZEY DURUMU YEREL FARKLILIKLAR YÜZEYDEKİ KARBONATLA MA YÜZEYDEKİ NEM ORANI ÇEKİÇ VURU AÇISI ÇEKİÇ KALİBRASYONU BETONUN YA I YÜZEY SERTLE TİRİCİLER ÇELİK DONATININ BULUNMASI Vb. 56

57 KARBONATLA MA ASİT T + ALKALİ Ca(OH) 2 CO 2 C = K t DÜ ÜK K DAYANIMLI BETON S/C>0.6 TUZ + SU Ca(OH) 2 +CO 2 CaCO 3 +H 2 O 12.6 ph 8.3 ph 12.6 ph< ise PASLANMA!! (ORTAMDA O 2 ve SU MEVCUTSA) C : KARBONATLA MA DERİNLİĞİ (mm) K : KARBONATLA MA KATSAYISI (mm/yıl 0.5 ) t : ZAMAN (yıl) K >3-4 4 mm/yıl 0.5 OLMAKTA 15 YILDA 15 mm KARBONATLA MA DERİNL NLİĞİ MÜMK 57 MKÜN N!!

58 KARBONATLA MI MI BETONDA BETON TABANCASI DENEYİ KARBONATLA MI BETON BETON YÜZEYİNDE SERTLE ME BETON TABANCASI (ÇEKİCİ) DENEYİNDE ÇOK BÜYÜK YANILGILAR!!! ÖRNEK ÇALI MA: BETON YA I 25 YILLIK ve 50 GÜNLÜK OLAN İKİ YAPIDA BETON TABANCASI + KAROT DENEYİ UYGULANMI BETON YA I 25 YIL BETON YA I 50 GÜN BETON TABANCASI İLE fck = 16.9 MPa!! KAROT İLE fck = 4.8 MPa BETON TABANCASI İLE fck = 25.1 MPa KAROT İLE fck = 18.0 MPa 58

59 ÇELİK DONATI GÖRSEL MUAYENE Korozyon Pas lekeleri Pas payı çatlakları kapak atma TAHRİBATSIZ DENEYLER (elektriksel ölçümler, metal dedektörleri - pundit) Donatı yeri Sayısı Aralığı Çapı Korozyon durumu TAHRİBATLI DENEY Pas payının kaldırılması Örnek alma Donatı yeri Sayısı Aralığı Çapı Korozyon durumu LABORATUVAR DENEYLERİ Çekme deneyi Gerilme-şekil değiştirme ilişkisi Kimyasal analiz Diğer deneyler (enerji yutma kapasitesi, işlenebilirlik vb.) 59

60 Çekme deneyi 60

61 Korozyon ölçüm sistemi (elektriksel) Doymuş bakır sülfat eriyiği (CuSO 4 ) Bakır (Cu) CuSO 4 kristalleri Milivoltmetre Geçirimli takoz Islak sünger 61

62 YAPISAL İNCELEME YAPININ RÖLEVESİNİN ÇIKARILMASI Mimari röleve Taşıyıcı sistem rölevesi (Kolon-Perde-Kiriş boyutlarının ve konumlarının tespiti) Donatıların sayısının, yerinin ve çapının tespiti Çatlak genişliklerinin ve yönlerinin tespiti Varsa diğer hasar türlerinin belirlenmesi (yan yatma, burkulma, duvarda X çatlağı vb.) Uygulama hatalarının not edilmesi Ağır hasar almış, yapı güvenliğini tehdit eden, acil önlem alınması (askıya alma, destekleme vb.) gereken elemanların belirlenmesi vb. PROJELERİN ve ARTNAMELERİN İNCELENMESİ ELDE EDİLEN VERİLER DOĞRULTUSUNDA YAPININ MEVCUT TA IMA GÜCÜNÜN HESAPLANMASI SONUÇLARIN PROJELERLE ve MEVCUT YÖNETMELİKLERLE KIYASLANMASI 62

63 KARAR SÜRECİNDE ETKİLİ FAKTÖRLER EKONOMİK (Fizibilite etüdü) Onarım maliyeti 0.5 yapının yeniden yapım maliyeti? Teknolojik olanaklar Servis ömrü Yıkılıp, yeniden yapım olanakları Tarihi ve sanatsal değeri Ticari boyut Siyasi boyut Güçlendirmenin bina fonksiyonlarına etkisi Onarım güçlendirme sisteminin uygulanabilirliği ve güvenilirliği 63

64 ELDE EDİLEN VERİLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ OLASILIK ve RİSK KAVRAMLARINI İÇEREN İSTATİSTİKSEL YÖNTEMLER KULLANILIR YETERSİZ SAYIDAKİ DENEY VERİSİNİN ORTALAMASI ile YETİNİLMESİ YAPIDAKİ GERÇEK DURUM TEMSİL EDİLEMEZ BÜYÜK YANILGILAR 64

65 KARAR KARARI ETKİLEYEN DİĞD İĞER FAKTÖRLER TA IMA GÜCÜ YETERLİ TA IMA GÜCÜ YETERSİZ YIKIM SAĞLAM Hiçbir işleme gerek yok YÜZEYSEL ONARIM GEREKLİ Basit onarımlar Hasarın tekrarını önleyecek tedbirler vb. GÜÇLENDİRME GEREKLİ ONARIM GÜÇLENDİRME GEREKLİ GÜÇLENDİRME PROJESİ 65

66 YÖNETMELİK DEĞİ İKLİĞİ, TASARIMDA DİKKATE ALINMAMI EK YÜKLER, (Ek kat çıkma vb.) YAPI KULLANIM AMACININ DEĞİ MESİ vb. TA IMA GÜCÜ YETERSİZLİĞİ GÜÇLENDİRME GÜÇLENDİRME PROJESİ 66

67 ONARIM : yapıyı hasar öncesi duruma getirme Çatlakların onarımı Eski ve yeni betonun kaynaştırılması Donatının betona ankrajı GÜÇLENDİRME: yapının taşıma kapasitesini artırma A. Eleman güçlendirmesi B. Sistem iyileştirilmesi 67

68 ONARIMA HAZIRLIK ONARIMI YAPILACAK BETON BELLİ ARTLARI SAĞLAMALI YÜZEY SAĞLAM VE DAYANIKLI OLMALI, GEV EK veya AYRI MI MALZEMELER, KUSUR VE BO LUKLAR, ESKİ ve YENİ UYGULANACAK MALZEME ARASINDAKİ ADERANSI ZAYIFLATAN, TOZ, KİR, YAĞ, BOYA, KÜR MADDESİ, ÇELİĞİN KOROZYONUNA YOL AÇABİLECEK ZARARLI MADDELER İÇERMEMELİDİR BU ARTLARI SAĞLAYACAK BETON YÜZEYİNE ULA ABİLMEK İÇİN BOZUK BETON TABAKASI UZAKLA TIRILIR ve YÜZEY HAZIRLAMA İ LEMLERİ GERÇEKLE TİRİLİR 68

69 HASARLI BETONUN UZAKLA TIRILMASI DARBELİ KIRICILAR EN YAYGIN KULLANILAN YÖNTEM YERİNDE KALACAK SAĞLAM BETONDA DA MİKRO-ÇATLAKLAR OLU ABİR KIRICI TİPİ ve BÜYÜKLÜĞÜ DOĞRU SEÇİLMELİ YERİNDE KALACAK BETONDA HASAR OLU TURMASI HALİNDE BU BÖLGE İÇİN EK İ LEM GEREKEBİLİR 69

70 HASARLI BETONUN UZAKLA TIRILMASI BOZUK BETON KESİLEREK UZAKLA TIRILABİLİR KESİM DERİNLİĞİ AYARLANABİLİR YERİNDE KALACAK TABAKAYA ZARAR VERMEDEN HASSAS KESİM YAPILABİLİR DÜ EY YÜZEYLERDE DE ÇALI ABİLEN, PAS PAYINI SIYIRIP ÇIKARABİLEN TÜRLERİ DE VARDIR 70

71 HASARLI BETONUN UZAKLA TIRILMASI KUMLAMA YÜZEY KİRLETİCİ MADDELERİN, GEV EK PARTİKÜLLERİN UZAKLA TIRILMASI MÜMKÜN KALIN BETON TABAKALARININ UZAKLA TIRILMASI MÜMKÜN DEĞİL BÜYÜK HACİMLİİ LERDE EKONOMİK OLMAKTA ÇOK FAZLA TOZ ÇIKI I!!! GENELDE, DİĞER YÖNTEMLERE EK OLARAK KULLANILIR 71

72 HASARLI BETONUN UZAKLA TIRILMASI SU JETİ KUMLU SU JETİ YÜZEY KİRLETİCİ MADDELERİN, GEV EK PARTİKÜLLERİN UZAKLA TIRILMASI MÜMKÜN KALIN BETON TABAKALARININ UZAKLA TIRILMASI MÜMKÜN DEĞİL ONARIMDA ÇİMENTO BAZLI HARÇLAR KULLANILACAKSA EN EKONOMİK ÇÖZÜM ONARIMDA POLİMER BAZLI HARÇLAR KULLANILACAKSA BETONUN KURUMASI ART GENELDE, DİĞER YÖNTEMLERE EK OLARAK KULLANILIR 72

73 HASARLI BETONUN UZAKLA TIRILMASI DİĞER YÖNTEMLER PATLATMA ÇOK BÜYÜK HACİMLİ İ LER İÇİN UYGUN UYGULANMASI ZOR, PATLAYICI KULLANIMI İÇİN UZMAN EKİP ART YAKMA YÜZEYDEKİ KİRLETİCİ MADDELERİN VE GEV EK PARTİKÜLLERİN ÇOK YÜKSEK SICAKLIK ETKİSİYLE DÖKÜLMESİ PAS PAYI YETERSİZ ELEMANLARDA UYGULANMASI SAKINCALI, ALTTAKİ SAĞLAM TABAKA DA ETKİLENEBİLECEĞİNDEN EK MEKANİK İ LEMLERE GEREK DUYULABİLİR 73

74 HASARLI BETONUN UZAKLA TIRILMASI DİĞER YÖNTEMLER ASİT ETKİ ETTİRME %5-10 FOSFORİK ASİT ÇÖZELTİSİ YÜZEYE ETKİ ETTİRİLİR GEV EK PARTİKÜLLERİN DÖKÜLMESİ SAĞLANIR TERCİH EDİLEN BİR YÖNTEM DEĞİL, ZORUNLU DURUMLARDA KULLANILIR, BETONUN BOL SU İLE YIKANMASI ART HAVA ÜFLEME BASINÇLI HAVA İLE YÜZEYDEKİ TOZLAR Vb. MADDELER UZAKLA TIRILIR GENELLİKLE DİĞER YÖNTEMLERDEN SONRA YÜZEYİ TEMİZLEMEK İÇİN KULLANILIR 74

75 HASARLI BETONUN UZAKLA TIRILMASI DİĞER YÖNTEMLER KESKİ, ÇEKİÇ, ZIMPARA, SPİRAL vb. ALETLER GENELLİKLE LOKAL OLARAK BİR BÖLGENİN TEMİZLENMESİNDE, DONATININ AÇIĞA ÇIKARILMASINDA ve DONATININ TEMİZLENMESİNDE KULLANILIRLAR UYGULAMADA BİR KAÇ YÖNTEM BİR ARADA KULLANILIR ETKİLİ, GÜVENLİ ve YAPI ARTLARINA UYGUN YERİNDE KALACAK BETONDA EN HASAR OLU TURACAK YÖNTEMLER TERCİH EDİLMELİ UYGULAMA SIRASINDA ÇELİK DONATININ A IRI TİTRE MESİYLE veya ISINMASIYLA YAPI ELEMANIN SAĞLAM KISIMLARINDA HASAR OLU TURULMAMALIDIR 75

76 İDEAL BİR ONARIM / GÜÇLENDİRME MALZEMESİNİN ÖZELLİKLERİ UYUM BOYUTSAL STABİLİTE (RÖTRE, E MODÜLÜ, TERMAL GENLE ME KATSAYISI) YETERLİ MEKANİK ÖZELLİKLER (EĞİLME; ÇEKME; BASINÇ DAYANIMLARI) DONATIYA ve BETONA YAPI ABİLME KABİLİYETİ (ADERANS) UYGULAMA KOLAYLIĞI ZAMANLA ÖZELLİKLERİNİ YİTİRMEME (DI ETKİLER ALTINDA KALICILIK) EKONOMİK FAKTÖRLER (İ ÇİLİK, MALZEME MALİYETİ, ARAÇ-GEREÇ, ONARIM SÜRESİ vb. ) 76

77 Boyutsal Stabilite 1 77

78 UYUM ESKİ BETONLA UYUMU (HACİM DEĞİ TİRME ÖZELLİKLERİ) ε ESKİ BETON 1 YENİ BETON 2 0 t 1 t 2 t BÜZÜLME FARKI = YENİ BETONUN BÜZÜLMESİ ESKİ BETONUN BÜZÜLMESİ = 2-1 BU FARK YÜKSEK İSE ÇATLAMA RİSKİ! 78

79 RÖTREYĐ AZALTMAK ĐÇĐN; GEREKSĐZ ŞEKĐLDE ÇĐMENTO DOZAJI ARTTIRILMAMALI UYGUN SU/ÇĐMENTO ORANI DÜŞÜK ALKALĐ ĐÇERĐĞĐ DÜŞÜK ĐNCELĐK DÜŞÜK C 3 A ĐÇERĐĞĐ DÜŞÜK C 3 S ĐÇERĐĞĐ YETERLĐ KÜR yapılmalı UYGUN TİP ÇİMENTO 79

80 Rötre azaltıcı katkılar Genleşen karakterde ürün oluşturarak rötreyi azaltan katkılar Erken yaşta genleşen ürün oluşturan Boşluk suyu yüzey gerilimini düşüren katkılar Propilen Glikol türevleri CaO CaSO 4 Kalsiyum sülfo aluminat 80

81 1- Genleşen karakterde ürün oluşturarak rötreyi azaltan katkılar Dökümden sonra 48 saat sonraki genleşme Kuruma rötresinden sonra genleşme (aylar) 81

82 Dokuz Eylül Üniversitesi Đnşaat Mühendisliği Bölümü ÖZEL BETONLAR ONARIM VE GÜÇLENDĐRME MALZEMELERĐ-1 Doç. Dr. Halit YAZICI