MOBİLYA ENDÜSTRİSİNDE AŞAMALAR ARASINDA FİRE BULUNAN ÇOK AŞAMALI TEDARİK ZİNCİRİ AĞININ OPTİMİZASYONU. Ercan ŞENYİĞİT 1, *

Transkript

1 Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 25 (1-2) (2009) ISSN MOBİLYA ENDÜSTRİSİNDE AŞAMALAR ARASINDA FİRE BULUNAN ÇOK AŞAMALI TEDARİK ZİNCİRİ AĞININ OPTİMİZASYONU Ercan ŞENYİĞİT 1, * 1 Erciyes Üniversitesi, Mühendisli Faültesi, Endüstri Mühendisliği Bölümü, KAYSERİ ÖZET Tedari zinciri yönetimi, malzemelerin ve tamamlanmış malların, satıcıdan müşteriye adar olan aışının potansiyel ara duralar olara üretim vasıtaları ve depolar ullanılara etili yönetimidir. Bu çalışmada, aşamalar arasında fire bulunan ço aşamalı tedari zinciri yönetiminde dağıtım ağlarının optimizasyonu problemi ele alınmıştır. Malzeme ihtiyaç ısıdı altında ço aşamalı arma tamsayılı matematisel model geliştirilmiştir. Kayseri de faaliyet gösteren F Mobilyada üretilen X oltuğu için hammaddelerin alınmasından, son ürünün dağıtımına adar tedari zinciri ağının, Lindo paet programı yardımıyla optimizasyonu gerçeleştirilmiştir. Farlı müşteri taleplerinde gerçeleşen maliyetler ve dağıtım merezlerinin yerleri ve sayıları analiz edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Tedari zinciri yönetimi, Aşamalar arasında fire bulunan ço aşamalı sistem, Malzeme ihtiyaç ısıtı, Optimizasyon. THE OPTIMIZATION OF DEFECTIVE MULTI-ECHELON SUPPLY CHAIN NETWORK IN FURNITURE INDUSTRY ABSTRACT Supply chain management was effective management of flow of materials and completed goods from vendors to customers by using production instruments and storages as potential pauses. In this study, the optimization of multiechelon defective supply chain networ problem has been addressed. A multi echelon mixed integer model for this problem under material requirements constraints is developed. The optimization of supply chain networ of X seat which produced in F Furniture in Kayseri is analyzed from purchasing raw materials to distributing the final products by using Lindo pacage program. Realized costs and number and location of distribution centres under various customer demands were analyzed. Keywords: Supply chain management, Defective multi-echelon system, Material requirements constraint, Optimization. *E-posta:senyigit@erciyes.edu.tr

2 E. Şenyiğit / Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 25 (1-2) (2009) GİRİŞ Gelişen tenoloji ve beraberinde gelen üreselleşme, reabet oşullarını daha da güçlendirmetedir. İşte tam bu notada, devreye giren far yaratan-yenili avramı, günümüz dünyasında önemli avramlardan biri haline gelmiştir. Far yaratan işletmeler, bu gelişim sürecine hızla aya uydurabilmete ve gelişim/büyüme döngüsünde yerlerini alabilmetedir. İşletmeler açısından far yaratma, gelişen yönetim anlayışına hızlı bir şeilde adapte olabilme ve endi iş süreçlerine bu farı yansıtabilme başarılarından geçmetedir. Far yaratma günümüz dünyasında, firma içi ya da firma dışı olsun, tüm iş süreçlerinde birliteliğin yani bütünselliğin ön oşul olara gösterildiğini ortaya oymatadır. Herhangi bir firmada, iş süreçlerinin birbirinden ayrılması ya da farlı birer bölüm olara düşünülmesi, ilgili firmanın arar verme meanizmalarını yavaşlatmata, istenilen sonuçlara ulaşmasını gecitirmetedir. Farı yaalama isteyen firmalar, gelişen tenolojinin gerisinde almama oşulu ile firma içerisindei ve dışarısındai tüm iş süreçlerini bir bütün olara düşünme zorundadır. Bu bütünselli anlayışı, farlı iş süreçleri haında geliştirilen tüm modellerin temel olara birleştirilmesini ve aynı baış açısı ile değerlendirilmesini savunmatadır. Bu bağlamda, tedari zinciri yönetimi sistemi de bu onuyu benimseyen ve endi iş süreçlerine uygulayan firmalar için bir far yaratmatadır. Günümüzde reabet firmalar arasında değil bu firmaların içinde bulunduları tedari zincirleri üzerinde yapılmatadır. Tedari zincirlerini en iyi şeilde uranlar ve yönetenler pazara daha yaın, müşterinin istelerini bilen ve hızlı şeilde cevap veren firmalar olacalardır. İyi bir tedari zinciri yönetimi sayesinde işletmeler trendlerin taibini daha iyi yapacalar, müşteri istelerine en uygun ürünü doğru zamanda, doğru yerde, doğru fiyattan sağlayara raiplerine arsı avantaj sağlayacalardır. Şeil 1 de ço aşamalı tedari zinciri ağ yapısı örneği gösterilmetedir. Tedari zinciri (TZ), hammaddelerin tedariini, üretim ve montajı, depolamayı, sto ontrolünü, sipariş yönetimini, dağıtımı, ürünün müşteriye ulaştırılmasını içeren faaliyetler ve tüm bu faaliyetlerin izlenilmesi için gereli olan bilgi sistemleri olara tanımlanabilir. Bir başa tanıma göre tedari zinciri; malzemelerin elde edilmesi, bu malzemelerin son ürüne dönüştürülmesi ve bu son ürünlerin müşterilere dağıtımı işlevlerini gerçeleştiren tesis ve dağıtım seçeneleri ağı olara belirtilmetedir [1]. Tedari Zinciri Yönetimi (TZY); alıcıya, doğru ürünün, doğru zamanda, doğru yerde, doğru fiyata, tüm tedari zinciri için mümün olan

3 170 Mobilya Endüstrisinde Aşamalar Arasında Fire Bulunan Ço Aşamalı Tedari Zinciri Ağının Optimizasyonu en düşü maliyetle ulaşmasını sağlayan malzeme, bilgi ve para aışının bütünleşi yönetimidir. Bir başa deyişle zincir içinde yer alan temel iş süreçlerinin oordinasyonunu sağlayaca stratejilerin ve iş modellerinin oluşturulmasıdır. Tenolojinin büyü bir hızla gelişmesi, müşteri istelerinin büyü bir hızla artması ve işiye göre hizmet/ürün anlayışının gidere yaygınlaşması, tedari zinciri yönetimini daha önemli ve armaşı bir yapıya somuştur. Kurumların uzun dönemde reabetçi üstünlüğünü gerçeleştirebilmesinin ardında müşteri tatmini ile birlite düşü maliyetleri de hedefleyen tedari zinciri dağıtım ağlarının geliştirilmesinin büyü önemi bulunmatadır. Birço imalat işletmesi hammadde temin eden, bunları bitmiş ürünlere dönüştüren ve bitmiş ürünleri müşterilere dağıtan üretim ve dağıtım ağları şelinde organize olmuştur. Ço aşamalı veya ço-ademeli üretim/dağıtım ağları avramları bu tip ağlarla (veya tedari zincirleriyle) aynı anlama gelir. Üreticiler tedariçilerden hammadde satın alırlar ve bitmiş ürünlere dönüştürece şeilde işlerler, ardından bitmiş ürünleri dağıtıcılara ve sonrasında da bayilere ve/veya müşterilere satarlar. Bir parça, nihai müşteriye varmadan önce birden fazla aşama boyunca hareet ederse, bu ço-aşamalı bir envanter sistemi şelinde bir yapılanmadır [2]. Ço aşamalı sto/dağıtım sistemlerinin geçmişine ısaca bama gereirse, il olara 40 yıl önce incelenmeye başlandıları görülür. O günden bu yana birço araştırmacı ço-aşamalı üretim ve dağıtım sistemlerini araştırmıştır [3]. Bir periyodi inceleme modelini özel bir ağ için diate alan il çalışmalardan biri Eppen ve Schrage tarafından 1981 yılında gerçeleştirilmiştir, stosuz merezi depolu bir modeli incelemişlerdir. Loal sto notaları için eşit stosuzlu olasılılarına dayanan bir paylaşım uralı ullanara, eşit elde tutma ve ceza maliyetlerine dayanan bir optimal maliyet politiası sunmuşlardır. Farlı bir model de Ko un (1990) çalışmasında incelenmiştir i burada doldurma oranı (eldei stotan hemen dağıtılan talep bölümü) üzerinden her bir sto notası için stosuz depolu ve bir ısıtlı bir paylaştırma modelini analiz etmiştir. Bu model, Verrijdt ve De Ko (1995) tarafından genel N-aşamalı ağlara ve yine Verrijdt ve De Ko (1996) tarafından merezi stolu ii-aşamalı sisteme genişletilmiştir [4].

4 E. Şenyiğit / Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 25 (1-2) (2009) 171 Tedariçiler Fabrialar Dağıtım Merezleri... Müşteriler Şeil 1. Ço aşamalı tedari zinciri ağ yapısı örneği [5]. Yoo ve aradaşları, ço-aşamalı dağıtım ağının çizelgelenmesi için gelişmiş bir dağıtım aynaları planlaması metodu önermişlerdir i burada sipariş mitarları ve sipariş notaları, tam zamanında üretim anlayışı altında talebi arşılama ve stosuzlu olasılığını minimize etme üzere dinami olara elde edilir. Denemeler; çeşitli talep dağılımları, tahmin hatası dağılımları ve temin süreleri ile yapılmıştır. Bu maalede, olasılısal talep altında sipariş çizelgeleme için sezgisel bir metot sunulmuştur [6]. Dis ve De Ko, bir dağıtım sistemi veya bir üretim sistemi gibi değişen birço aşamalı sto sistemini diate almışlardır. Sistemin her bir notasında siparişler periyodi olara gerçeleşir (veya üretim başlar). Sipariş sabit bir temin süresinin ardından varır. Denge abulü altında her bir notanın ontrolünün bir azami sipariş politiası ile yapılmasının maliyet optimal olduğu anıtlanmıştır. Optimum yenileme siparişi sistem ayrıştırması ile saptanabilir. Ayrıştırma, armaşı ço-boyutlu ontrol problemlerini basit teboyutlu problemlere indirger [7]. Iida çalışmasında, düzensiz taleplere sahip, dinami ço-aşamalı sto problemini incelemiştir. Bu maalenin amacı, miyopa-yaın (near-myopic) politiaların ço aşamalı sto problemi için abul edilebilir olduğunu göstermetir. Her bir aşamadai temin süresinin sabit olduğu abul edilmiştir [8]. Martel in çalışması, olduça genel stoasti talep süreçlerini ve satın alma,

5 172 Mobilya Endüstrisinde Aşamalar Arasında Fire Bulunan Ço Aşamalı Tedari Zinciri Ağının Optimizasyonu naliye, sto ve stosuzlu maliyet yapılarını içeren ço-aşamalı tedari-dağıtım ağlarında malzeme aışını yönetme için geçen planlama aralığı politialarının geliştirilmesine yönelitir. Öncelile problem bir stoasti program şelinde formüle edilmiştir ve bunun deterministi programına risi yüse etili talepler anlayışına dayanan birço-aşamalı parti büyülüğü modeli ile yalaşılmatadır. Ardından, bu yalaşı modelin bir dağıtım aynaları planlaması ayrıştırması sunulmatadır. Son olara, bir dizi benzetim denemesi yoluyla buradai planlama politiaları ile elde edilen çözümler, emniyet stolarını ullanan lasi bir dağıtım aynaları planlaması ile verilen çözümlerle ıyaslanmıştır. Sonuçlar, önerilen yalaşımın önemli gelişmeler sağladığını göstermetedir [9]. Gümüş ve Güneri çalışmalarında stoasti ve bulanı oşullarda etili ço aşamalı tedari zinciri için bir sto yönetimi iseleti ve bu iseletin oluşturulabilmesi için deterministi/stoasti sinirsel bulanı maliyet modellerini incelemişlerdir [10]. Wang çalışmasında tedari zincirinde üretim ayıplarının olduğu durum Fireli Tedari Zinciri sistemini incelemiştir. Fireli tedari zinciri ağ sisteminin üretim- dağıtım planlaması ve orta seçimi araştırılmıştır. Karınca olonisi algoritmasına dayanan çözüm modeli çalışmada geliştirilmiştir [5]. Gerçe hayatta işletmelerde fireler oluşmatadır. Bu fireleri göz önünde bulunduran uygulama çalışmaları olduça azdır. Bu çalışmanın amacı bu esiliği giderme ve ço aşamalı tedari zinciri yönetimi ararlarının alınmasına yardımcı olmatır. 3. bölümde uygulama haında bilgi verilmiştir. 4. bölümde ise bu çalışma ile elde edilen sonuçlar belirtilmiştir 2. UYGULAMA F mobilya 26 yıldır dünyadai değişimi ve tenolojiyi taip edere modüler ofis mobilyaları ve ofis sistemleri üretmetedir m 2 ' li bir alanda ahşap, metal, plasti ve oltu bölümleri ile entegre bir tesise sahip olan işletme, oltu, çalışma grupları ve metal ürünler olma üzere günlü 1400 adet ürün apasitesine sahiptir. Şeil 2 de X oltuğa ait ürün ağacı ve bileşenlerin fire oranları verilmiştir. X oltuğu 8 farlı bileşenden oluşmatadır. X oltuğu üretiminde ullanılan bileşen mitarları ve fire oranları Şeil 2 de gösterilmiştir. F mobilyanın ürettiği X oltuğun sahip olduğu tedari zinciri dağıtım ağı çalışmada diate alınmıştır. Bu ağda 11 farlı tedariçi, 1 fabria, 4 dağıtım merezi ve bir müşteri bulunmatadır. Bu ağ Şeil 3 te

6 E. Şenyiğit / Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 25 (1-2) (2009) 173 gösterilmiştir. Çalışmada X oltuğu tedari zinciri dağıtım ağını diate alan, doğrusal ısıtlar ullanan ço aşamalı arma tamsayılı model sunulmuştur. Bir sonrai sayfada sunulan modele ilişin notasyonlar açılanmış, ardından amaç fonsiyonu ve ısıtlar açılanmıştır. Modelin Parametreleri: X it : i. tedariçiden fabriaya gönderilen fireler dâhil t. bileşenin mitarı C it : i. tedariçiden fabriaya gönderilen t. bileşenin birim taşıma maliyeti Y : Fabriadan. dağıtım merezine gönderilen nihai ürün sayısı C : Fabriadan. dağıtım merezine gönderilen nihai ürünün birim taşıma maliyeti Z :. dağıtım merezinden müşteriye gönderilen ürün sayısı A :. dağıtım merezinden müşteriye gönderilen ürününün birim taşıma maliyeti M: Fabrianın sabit işletme maliyeti E :. dağıtım merezinin sabit işletme maliyeti O it : i nci tedariçinin t. bileşen apasitesi U : ncı dağıtım merezinin apasitesi I: Dağıtım merezi sayısı üst sınırı G t : t. bileşenin fire dâhil ullanım mitarı H: Müşteri talep mitarı N : 1 Fabria üretim varsa 0 Diğer Durumlarda F : 1 Dağıtım Gerçeleşirse 0 Diğer Durumlarda F mobilya X oltuğu tedari zinciri dağıtım ağı tedariçi aşaması taşıma maliyetleri Tablo 1 de, Dağıtım merezi aşaması taşıma maliyetleri Tablo 2 de ve Müşteri aşaması taşıma maliyetleri Tablo 3 te gösterilmiştir. Fabria ve dağıtım merezlerinin apasite ve sabit işletme maliyeti bilgileri sırasıyla Tablo 4 ve Tablo 5 te gösterilmiştir. Tablo 1 de gösterilmeyen tedariçiler, taşıma maliyetlerini endileri arşılamatadır. Tabloda sadece işletmenin arşılamala yüümlü olduğu taşımalar belirtilmiştir. Tablo 2 de fabriadan 3 Kayseri dağıtım merezine olan taşıma maliyeti gösterilmemiştir. Bunun nedeni, bu dağıtım merezinin fabrianın içerisinde yer

7 174 Mobilya Endüstrisinde Aşamalar Arasında Fire Bulunan Ço Aşamalı Tedari Zinciri Ağının Optimizasyonu almasıdır. Çalışmada, X ürününe talepte bulunan müşterilerin Türiye nin herhangi bir ilinde olduğu abul edilmiştir. Şeil 2. X oltu ürün ağacı ve fire oranlarının gösterilmesi. Şeil 3 incelendiğinde 8 farlı bileşen için 11 farlı tedariçi olduğu görülmetedir. Enjesiyon ve sünger bileşenleri için İstanbul da birer tedariçi vardır. Kumaş bileşeni için İstanbul da 3 farlı tedariçi mevcuttur. Vida, utu ve meanizma bileşenleri için Kayseri de birer tedariçi vardır. Ambalaj bileşeni için Kayseri de ii farlı tedariçi mevcuttur. Tutal bileşeni için İstanbul da bir adet tedariçi vardır. Tedariçi Aşaması Fabria Aşaması Dağıtım Merezi Aşaması Müşteri Aşaması Şeil 3. F mobilya X oltuğu tedari zinciri ağ yapısının gösterimi.

8 E. Şenyiğit / Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 25 (1-2) (2009) 175 Tablo 1. Tedariçi aşamasında geçerli taşıma maliyetleri Tedariçiler Bileşen No Taşıma Maliyetleri 1. Tedariçi Enjesiyon 1 0,02 TL / Kg 1. Tedariçi Kumaş 3 0,08 TL / Metre 2. Tedariçi Kumaş 3 0,06 TL / Metre 3. Tedariçi Kumaş 3 0,07 TL / Metre Tablo 2. Fabria aşamasında geçerli taşıma maliyetleri Dağıtım Merezleri Fabria (Kayseri) 1 (Anara) 2 (Adana) 3 (Kayseri) 4( İstanbul) 1,07 TL/Adet 1,03 TL/Adet - 1,8 TL/Adet Tablo 3. Müşteri aşamasında geçerli taşıma maliyetleri Dağıtım Merezleri Müşteriler 1 (Anara) 2,6 TL/Adet 2 (Adana) 2,7 TL/Adet 3 (Kayseri) 2,2 TL/Adet 4 (İstanbul) 3,1 TL/Adet Tablo 4. Fabrianın X oltuğu üretim apasitesinin ve sabit işletme maliyetinin gösterimi Kapasite Sabit işletme maliyeti Fabria (Kayseri) Adet TL Tablo 5. Dağıtım merezleri apasite ve sabit işletme maliyetlerinin gösterimi Dağıtım Merezleri Kapasite Sabit işletme maliyetleri 1 (Anara) 500 Adet 5000 TL 2 (Adana) 150 Adet 3000 TL 3 (Kayseri) 1250 Adet 3000 TL 4 (İstanbul) 1000 Adet TL

9 176 Mobilya Endüstrisinde Aşamalar Arasında Fire Bulunan Ço Aşamalı Tedari Zinciri Ağının Optimizasyonu Tablolarda verilen parametreler ullanılara oluşturulan modelin amaç fonsiyonu ve ısıtları aşağıdai gibidir. Amaç Fonsiyonu: (1) Min X C + Y C + Z C + E F + MN Kısıtlar: it it l l i t l X it =< O it (2) Y 16500N (3) Xit Gt Y = 0 (4) i t Z H (5) Xit, Y, Z 0 (6) z UF (7) F I (8) Y Z = 0 (9) { } N, F = 0,1 (10) Kurulan modelde eşitli (1), amaç fonsiyonunu göstermetedir. Çalışmada ii farlı tür maliyet diate alınmıştır. Bunlar; taşıma maliyetleri ve işletme maliyetleridir. Toplam maliyet bu ii farlı maliyet türünün toplanmasıyla elde edilmetedir.

10 E. Şenyiğit / Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 25 (1-2) (2009) 177 (2) ile (10) arasındai eşitliler farlı ısıtları göstermetedir. (2) numaralı eşitli tedariçi apasite ısıtını göstermetedir. Buna göre bir tedariçiden fabrialara gönderilen hammadde mitarı, bu tedariçinin ilgili hammaddeye ilişin apasitesinin üzerinde değildir. (3) numaralı eşitli, üretim apasite geresinimini belirlemetedir. Buna göre bir fabriadan dağıtılan toplam ürün, bu fabrianın üretim apasitesinin üzerinde değildir. (4) numaralı eşitli, bir tedariçiden fabriaya gönderilen fire dâhil bileşenlerin mitarının, fabriada fireler çıtıtan sonra son ürün üretme için ullanılaca mitara eşit olacağını göstermetedir. (5) numaralı eşitli, müşteri talebinin, müşteri için dağıtım merezlerinden gönderilen son ürün mitarını aşamayacağını göstermetedir. (6) numaralı eşitli, tüm değişenlerin pozitif olduğunu göstermetedir. (7) numaralı eşitli, dağıtım merezlerinden gönderilen toplam ürün mitarı, bu dağıtım merezlerinin depolama apasitesinin üzerinde değildir. (8) numaralı eşitli, açılması düşünülen dağıtım merezi sayısını belirtmetedir. (9) numaralı eşitli, fabriadan dağıtım merezlerine gönderilen son ürün mitarının, aynı dağıtım merezlerinden müşterilere gönderilen son ürün mitarına eşit olacağını göstermetedir. (10) numaralı eşitli, bazı arar değişenlerinin iili değerler aldığını göstermetedir. Tablo 6 da 200 adet müşteri talebi için Lindo paet programından elde edilen çözüm gösterilmiştir. Bu çözüme göre, Toplam Maliyet; ,8 TL olara bulunmuştur. Şeil 3 te 200 adet müşteri talebi için tedari zinciri ağı gösterilmiştir. Atif olara sadece dağıtım merezi 3 (Kayseri) faaliyet göstermetedir. Fabriamız faal durumda ve ullanılan tedariçiler X 1, X 2, X 4, X 6, X 7, X 8, X 9, X 11 olara belirlenmiştir. 1 numaralı tedariçiden 1. bileşen için verilen sipariş mitarı 558,44 g dır. 2 numaralı tedariçiden 2. bileşen için verilen sipariş mitarı 130,56 g. dır. 4 numaralı tedariçiden 3. bileşen için verilen sipariş mitarı 134,82 m. dir. 6 numaralı tedariçiden 4. bileşen için verilen sipariş mitarı 200 adettir. 7 numaralı tedariçiden 5. bileşen için verilen sipariş mitarı adettir. 8 numaralı tedariçiden 6. bileşen için verilen sipariş mitarı 408 adettir. 9 numaralı tedariçiden 7. bileşen için verilen sipariş mitarı 39,14 g. dır. 11 numaralı tedariçiden 8. bileşen için verilen sipariş mitarı 4,32 g. dır. Bu değerlere fireler dâhildir. Bu çalışmada sadece tedariçi aşamasında fire olduğu abul edilmiştir.

11 178 Mobilya Endüstrisinde Aşamalar Arasında Fire Bulunan Ço Aşamalı Tedari Zinciri Ağının Optimizasyonu Tablo adet müşteri talebi için Lindo çözümünün gösterimi Değişen Değer Değişen Değer N 1 1 X F 1 0 X 97 39,14 F 2 0 X F 3 1 X 118 4,32 F 4 0 Y 1 0 X ,44 Y 2 0 X ,56 Y X 33 0 Y 4 0 X ,82 Z 1 0 X 53 0 Z 2 0 X Z X Z 4 0 Toplam Maliyet=233559,8 3. ARAŞTIRMA SONUÇLARI ve TARTIŞMA Bu çalışmayla amaçlanan, işletmenin ilgili ürün ço aşamalı tedari zinciri ağını optimum şeilde ullanmasını sağlamatır. Doğal olara bu ürünle ilgili ço farlı mitarlarda talepler ortaya çıabilir. Bu farlı müşteri taleplerinde hangi tedariçiden hangi mitarda bileşen alınacağı, hangi dağıtım merezinden faydalanacağı bilgisinin işletmeye atarılması amaçlanmıştır. Bu amaçla müşteri talebinin 100 adet olduğu durumdan başlayara, müşteri talebini 100 er adet arttırılara 2900 adet talebe ulaşacağı 29 farlı talep durumu diate alınmıştır. 29 farlı talep durumu Lindo programı ile çözülmüştür adetten fazla müşteri talebi olması durumunda urulmuş olan model çözüm verememetedir. Bu durumun sebebi dağıtım merezlerinin apasite toplamlarının 2900 adet olmasıdır. İşletmenin 2900 âdetin üzerinde müşteri talebini arşılayabilmesi için tedari zinciri yapısını yenilemesi geremetedir. Şeil 4 te farlı müşteri talepleri için Lindo programı ile elde edilen toplam maliyetlerin değişimi gösterilmetedir. Normalde müşteri taleplerinin artmasıyla eğrinin doğrusal bir yol

12 E. Şenyiğit / Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 25 (1-2) (2009) 179 izlemesi belenir. Faat burada talepler arttıça dağıtım merezlerinin artışı, farlı dağıtım merezlerinin ullanılması ve bu merezler arasında taşıma maliyetlerinin farlı olması nedeniyle toplam maliyet çizgisi doğrusal bir yapı göstermemetedir. Şeil 4. Farlı müşteri taleplerinde toplam maliyetin değişiminin gösterilmesi. Şeil 5 te ise farlı müşteri taleplerinde birim ürün başına düşen toplam maliyetin değişimi gösterilmetedir. Şeil incelendiğinde, müşteri talebinin 1900 ve üzerinde olduğu durumlarda birim ürün başına düşen toplam maliyet eğrisinin yatay bir yapıya avuştuğu gözlenmetedir. Müşteri talebinin 1900 üzerinde olduğu durumlarda işletmenin tedari zinciri ağı eonomi olmatadır. Müşteri talebinin 100 ile 1900 üzerinde olduğu durumlarda tedari zinciri ağının eonomi olmadığı gözlenmetedir. Şeil 6 da ise farlı müşteri taleplerinde optimum çözümde ullanılan dağıtım merezleri sayıları ve yerleri gösterilmetedir. Kullanılan dağıtım merezi farlılıları ise maliyeti minimize etme çabasından aynalanmatadır. Örneğin 1700,1900 ve 2000 adet müşteri

13 180 Mobilya Endüstrisinde Aşamalar Arasında Fire Bulunan Ço Aşamalı Tedari Zinciri Ağının Optimizasyonu talepleri diate alındığında; 1700 adet müşteri talebinde Anara ve Kayseri dağıtım merezleri ullanılmata ien 1900 adet müşteri talebinde ise Anara, Kayseri ve Adana dağıtım merezleri ullanılmatadır adet müşteri talebi oluştuğunda ise İstanbul ve Kayseri dağıtım merezleri ullanılmatadır. Bu çalışmayla süreli aynı dağıtım merezini ullanmanın eonomi olmayacağı gösterilmiştir. Farlı müşteri taleplerinde farlı dağıtım merezlerinin ullanılması ile toplam maliyet en aza indirilebilir. Şeil 5. Farlı müşteri taleplerinde birim ürün başına maliyetin değişiminin gösterimi. İşletmeler için reabet önemini gittiçe artıran bir fatördür. Reabette ise far yaratan yenili avramı ön plana çımatadır. Bu çalışmayla, işletmeye X ürünü ile ilgili müşteri talebi belli olduğunda hangi tedariçiden hangi bileşeni hangi mitarda alacağı ve hangi dağıtım merezlerini ullanacağı bilgisi ve toplam maliyetin en aza indirilmesi sağlanmıştır. Tedari zinciri ağını optimum şeilde ullanan işletmeler far yaratan yeniliğe ulaşmış olacalardır. Gerçe hayat uygulamalarında fireler oluşacatır. Bu firelerin göz önünde bulundurulması daha gerçeçi sonuçlar elde etmemizi sağlayacatır. Bu çalışma aşamalar arasında fire bulunan bir

14 E. Şenyiğit / Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 25 (1-2) (2009) 181 tedari zinciri ağının optimizasyonun diate alındığı il çalışmadır. Bu çalışma, üretim ve depolama maliyetlerinin diate alınmasıyla geliştirilebilir. Şeil 6. Farlı müşteri taleplerinde optimum çözümde ullanılan dağıtım merezlerinin gösterimi. KAYNAKLAR 1. Yüsel H. Tedari Zinciri Yönetiminde Bilgi Sistemlerinin Önemi. Douz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Cilt: 4. Sayı: 3, 202, Rau H., Wu M.-Y. and Wee H.-M., Integrated Inventory Model for Deteriorating Items under A Multi-Echelon Supply Chain Environment, Int. J. Production Economics, 86, , Van der Vorst J.G.A.J., Beulens A.J.M. and van Bee P., Modelling and Simulating Multi-Echelon Food Systems, European Journal of Operational Research, 122, , Verrijdt J.H.C.M. and de Ko A.G., Distribution Planning for A Divergent Depotless Two-Echelon Networ under Service Constraints, European Journal of Operational Research, 89, , Wang H. S., A Two-phase Ant Colony Algorithm for Multi-echelon Defective Supply Chain Networ Design, European Journal of Operational Research, 192, , 2009.

15 182 Mobilya Endüstrisinde Aşamalar Arasında Fire Bulunan Ço Aşamalı Tedari Zinciri Ağının Optimizasyonu 6. Yoo Y.-J., Kim W.-S. and Rhee, J.T., Efficient Inventory Management in Multi- Echelon Distribution Systems, Computers and Ind. Eng. 33(3-4), , Dis E.B. and de Ko A.G., Optimal Control of A Divergent Multi-Echelon Inventory System, European Journal of Operational Research, 111, 75-97, Iida T., The Infinite Horizon Non-Stationary Stochastic Multi-Echelon Inventory Problem and Near-Myopic Policies, Europen Journal of Operational Research, 134, , Martel A., Policies for Multi-Echelon Supply; DRP Systems with Probabilistic Time-Varying Demands, INFOR 41(1), ABI/INFORM Global: 71, Gümüş A.T. and Güneri, A.F., A multi-echelon inventory mangement framewor for stochastic and fuzzy supply chains, Expert Systems with Applications, doi: /j.eswa