BASINÇ Birim yüzeye dik etki eden kuvvettir. P ile gösterilir.birimi gf/cm²,n/m²(pascal),kgf/cm³(atm)dir.

Transkript

1 BASINÇ Birim yüzeye dik etki eden kuvvettir. P ile gösterilir.birimi gf/cm²,n/m²(pascal),kgf/cm³(atm)dir. KATILARDA BASINÇ X cisminin 1. konumdan 2. konuma getirilmesiyle a)basınç nasıl değişir. b)basınç kuvveti nasıl değişir?

2 a)basınçlar arasındaki ilişkiyi bulunuz b)kuvvetler arasındaki ilişkiyi bulunuz. Taban alanları 2A ve A olan S ve L cisimleri şekildeki gibi konulmuştur. S'nin L'ye uyguladığı basınç P,S ve L'nin tabana uyguladıkları basınç 4P'dir.

3 1 ve 2 cisimlerinin tabana uyguladıkları basınç eşitse 2. cismin özkütlesi kaç d'dir? SIVILARIN BASINCI NOT:Sıvılar ağırlıklarından dolayı kabın tabanına basınç uygularlar.bu basınç yükseklik ve sıvı öz kütlesiyle doğru orantılıdır. P=h.d P=gf/cm² N/m² =m.kg/m².n/kg

4 İKİ SIVININ TABANDAKİ BASINCI Şekildeki kapta 3V hacimli 3d özkütleli sıvı ile V hacimli d özkütleli sıvı bulunmaktadır.bu kaptaki sıvıların karışmadığını kabul edersek basınç P ve karıştığını kabul edersek basınç P ise Şekildeki kapta sıvılar karışmıyorsa basınç P ;karışmıyorsa karışıyorsa

5 Şekildeki kapta 2h yüksekliğinde sıvı vardır.p =P ise kap ters çevrilince şekil 2'deki gibi olursa basınç P oluyor.p kaç Pdir? P=2hd 2hd P 3hd x x=3hdp/2hd x=3p/2 Musluk kapalıyken A noktasından basınç P ise musluk açıldığında A kaç P olur? Musluk kapalıyken P ise musluk açıldığında kaç P olur? P=10dh P =8dh 4s.10h=5s.x P 10h 10x= P.8hd x=8h x 8hd x=4/5

6 SIVILARIN BASINÇ KUVVETİ 1. kabın yarısına kadar sıvı doludur.kap ters çevrildiğinde kaptaki sıvının kabın tabanına uyguladığı basınç ve basınç kuvveti nasıl değişir? P=> Azalır F=> Artar Kaplardaki sıvılar eşit kütlelidir.bu sıvıların; a)kabın tabanına yaptığı basınçlar P b)kapların zemine yaptığı basınçlar c)sıvıların tabana uyguladığı kuvvet F d)kapların zemine uyguladığı kuvvet dir. Ters çevrilen kapların I., II. ve III. durumları nasıl değişir? NOT: -Sıvılar basıncı değiştirmeden iletir. -Basınç kuvvetini değiştirerek iletir.

7 SIVILARIN BASINÇ KUVVETİNİ İLETMESİ a)1. kapta sıvı sıkılaştırılamıyor A,B,C,D noktalarında sıvı basınçlarını karşılaştırınız. b)2. kapta F kuvvetiyle piston tarafından sıkıştırılmaktadır.sadece bu kuvvetin etkisiyle oluşan basınçları karşılaştırınız. U BORUSU U borusu öz kütlesi bilinmeyen bir sıvının basınç yardımıyla öz kütlesini bulmaya yarayan araçtır Musluk açıldığında 1. koldaki sıvı 2. kola geçmeye başlar.denge sağlandığında her iki taraftaki sıvı yüksekliği eşittir.bunun sebebi iki koldaki basıncın eşit olmasıdır

8 NOT:Bu kollarda farklı sıvılar bulunursa sıvı seviyesi aynı olmaz fakat basınçlar eşittir.bundan yararlanarak birbirine karışmayan sıvılarda öz kütle bulunabilir 10.1=0.8h h=12.5 cm h.d +h.d =h.d (6.1)+(4.3)=x.10 x=1.8 g/cm Şekildeki bileşik kapta 4 farklı sıvı bulunmaktadır.sıvı seviyeleri şekilde gösterildiğine göre d,d,d ün büyüklüklerini sıralayınız.

9 K ve L noktasındaki basınçlar P ve P dir.sıvılar homojen olarak karışırsa P ve P nasıl değişir? -Y nin miktarı daha fazla olduğu için özkütle Y ye daha yakın olacağından L de ve K da basınç artar Sıvılar karışırsa ve nasıl değişir? =>Artar =>Azalır Sıvılar karışırsa ve nasıl değişir? =>Değişmez =>Artar Kabın yan yüzeylerindeki 2S lik alanlara dik ve kuvvetleri uygulanmaktadır.

10 K ve L nin önceki basınçları ve dir.musluklar açılınca sıvılar türdeş ve homojen karışım oluşturabildiklerine göre ve nasıl değişir? =4dh =3d.2h=6dh =>Artar =>Azalır GAZ BASINCI a)açık Hava Basıncı: Dünyanın etrafını saran atmosfer içerisindeki gaz taneciklerinin yer yüzüne uyguladığı kuvvettir.yükseklerde basınç az,deniz seviyesinde basınç fazladır.yağmurlu ve bulutlu havalarda basınç az,güneşli havada fazladır.barometre ile ölçülür.0 C de deniz seviyesinde basınç 76 cm-cıva basıncıdır.her 105 metre yükseldikçe basınç azalır. b)kapalı kaplardaki gaz basıncı: Kapalı kaplardaki gaz taneciklerinin kap içindeki yüzeye çarpmasıyla gaz basıncı oluşur.kapalı kaptaki gazı sıkıştırdığımızda kütlesi değişmez,öz kütlesi artar,hacmi azalır.kapalı kaplardaki gazın basıncını manometreyle ölçebiliriz.

11 Hacim-Basınç İlişkisi Musluk açılınca son basınç ne olur? + = =. (3+2) 5 =20 =4 atm Aradaki musluk açılıp kısa bir süre içinde 1. kaptaki basınç 6 atm düştükten sonra kapatılırsa 2. kaptaki gaz basıncı ne olur? + = = =20/6 atm Musluklar açıldığında son basınç kaç atm olur? + = =.10 =2.2 atm

12 KAPALI KAPLARDA SICAKLIK-BASINÇ İLİŞKİSİ Kapalı kapta bulunan gazın hacmi sabit olmak şartıyla,sıcaklığını arttırdığımızda,gaz taneciklerinin enerjileri artacağından,kabın iç yüzeyine çarpan tanecik sayısı artar ve basınç artar,kütle değişmez,hacim değişmediği için öz kütle de değişmez. 27 C de basıncı 1 atm olan kapalı kaptaki gazın sıcaklığı 627 C ye çıkarıldığında kaç atm olur? SICAKLIK BASINÇ İLŞKİSİ Kapalı kaptaki gazın basıncı sabit olmak şartıyla sıcaklığı arttırılırsa hacmi doğru orantılı olarak artar.

13 BASINÇ,HACİM VE SICAKLIKLA İLGİLİ GENEL DENKLEM Kapalı bir kaptaki gazın hacmi 2 litre,basıncı 1 atm ve sıcaklığı 27 C dir.bu kaptaki gazın hacmi1 litreye indirilip,sıcaklığı 327 C ye çıkarıldığında basıncı kaç atm olur? BASINÇLA İLGİLİ SORULAR 1) Şekilde birbirine karışmayan sıvıların oranı M /M =1/3 tür. K ve L noktalarındaki basınçların oranı P /P =? A)1/8 B)1/7 C)1/5 D)1/4 E)1/3 2) Şekildeki birleşik kapta M musluğu kapalı iken A daki basınç 2P dir. Musluk açılarak denge sağlandığında A daki basınç kaç P olur?(birleştirme borularının hacmi ihmal edilecek) A)P B)P/2 C)3/2 P D)P,2P arası E)P/2,P arası

14 3) Düşey kesiti şekildeki gibi olan kesik koni biçimli kabın içinde h yüksekliğinde, d özkütleli X sıvısı varken, kabın tabanındaki sıvı basıncı P oluyor. Kaptaki sıvıya yükseklik 2h oluncaya kadar 2d özkütleli Y sıvısı eklenerek türdeş bir karışım oluşturuluyor. Bu durumda kabın tabanındaki sıvı basıncı için ne söylenebilir? A)2P den küçüktür. B)2P dir. C)2P ile 3P arasındadır. D)3P dir. E)3P den büyüktür. 4) İki ayrı kaba eşit yükseklikte X ve Y sıvıları konuyor.x in özkütlesi d,kütlesi m,bulunduğu kabın taban alanı S ;Y ninkiler de sırasıyla d,m,s dir. X sıvısının bulunduğu kabın tabanına uyguladığı basınç P,Y ninki de 2P olduğuna göre, I. d =2d II. m =2m III. S =2S eşitliklerinden hangileri kesinlikle doğrudur? A)Yalnız B)Yalnız II C)Yalnız III D)I ve II E)II ve III 5) Şekilde cisim S yüzeyi üzerinde dururken yere yapılan basınç, 2S üzerindeyken, 3S üzerindeyken tür. Buna göre,, arasındaki ilişki nedir? A) > > B) > > C) > > D) = = E) > > 6) Düşey kesiti şekildeki gibi olan kap d yoğunluklu sıvı ile doludur.a, B ve C noktalarındaki sıvı basınçları arsında nasıl bir ilişki vardır? A) > = B) = = C) > = D) = > E) > >

15 7) Düşey kesiti şekildeki gibi olan ve d yoğunluklu sıvıyla dolu bir kabın K, L ve M noktalarının birim alanına etki eden sıvı basınç kuvvetleri F, F ve F dir.bu kuvvetlerin büyüklükleri arasında nasıl bir ilişki vardır? A) = = B) = < C) = < D) < < E) < < 8) Düşey kesiti şekildeki gibi olan kapta,birbirine karışmayan d, 2d ve 3d yoğunluklu sıvılar vardır.kabın taban alanı olan kesitine etki eden sıvı basınç kuvveti, kesitine etki eden sıvı basınç kuvveti ise, / oranı kaçtır? A)4 B)3 C)4/3 D)3/4 E)1/4 9) Düşey kesiti şekildeki gibi olan kabın, taban alanı 3S olan kısmı d yoğunluklu sıvı ile doludur. Bu sıvı içerisinde d/2 yoğunluklu bir cisim atıldığında, A noktasındaki sıvı basıncı hd oluyor.bu cisimlerden 3 tanesi, 3S kesit alanına bırakıldığında, A noktasındaki sıva basıncı kaç hd olur? A)1/2 B)2 C)11/5 D)3 E)4

16 10) Şekildeki gazın basıncı 100 g/cm² dir. Açık hava basıncının 70gf/cm² olduğu bir yerde, yüzey alanı 10 cm² olan pistonun ağırlığı kaç N dur?(g=10 N/kg) A)0.5 B)5 C)10 D)50 E)500 11) Özkütleleri, ve olan sıvıların, bir U borusundaki denge durumu şekildeki gibidir. =2d, = 7d olduğuna göre kaç d dir? A)2 B)3 C)4 D)5 E)6 12) X ve Y gazları ile dolu cam balona bağlı manometrelerin birinde 5 g/cm³ yoğunluklu K sıvısı, diğerinde 10 g/cm³ yoğunluklu L sıvısı vardır.x gazının basıncı in, Y gazının basıncı ye oranı3/2 olduğuna göre / oranı kaçtır? A)3 B)5/2 C)2 D)3/4 E)1/3

17 13) Şekildeki kaplarda d yoğunluklu sıvılar vardır.k, L ve M cisimleri altlarındaki sıvılara bırakıldığında,hangi kapların tabanındaki sıvı basıncı değişmez? A)Yalnız I B)Yanlız II C)Yalnız III D)II ve III E)I, II ve III 14) Şekildeki barometreler, yoğunluğu 4 g/cm³ olan K sıvısı ve 6 g/cm³ olan L sıvısı şekildeki seviyelerde dengededir. Barometredeki gazın basıncı kaç gf/cm² dir? A)15 B)30 C)50 D)60 E)75 15) Şekildeki kabın bir ucuna X, diğer ucunda Y gazı bulunmaktadır.sistem dengede olduğuna göre K, L ve M noktalarındaki toplam basınçlar arsında nasıl bir ilişki vardır? A) < < B) < < C) = < D) < < E) = <

18 16) İçinde su ve hava bulunan kapalı kaba içi dolu çelik bir bilye şekildeki gibi asılıyor. Bu durumda kaptaki havanın basıncı P, kabın tabanına uygulanan su basıncı da P dur. İpin kopmasıyla ulaşılan son durumda, P ve P değerlerinin değişip değişmediği konusunda ne söylenebilir?(kabın içindeki sıcaklık değişmiyor.) 17) Şekildeki kaplar X, Y ve Z gazları ile doludur. Esnek bir balon bu kapların içine konduğunda balonun hacmi X kabında artıyor, Y kabında azalıyor, Z kabında değişmiyor. Buna göre gazların basınçları arasında nasıl bir ilişki vardır? A) > > B) > > C) > > D) = > E) = = 18) Şekildeki kap 2h yüksekliğine kadar sıvı ile doludur.3s yüzeyine uygulanan basınç kuvveti yüzeyine uygulanan basınç kuvveti ise / =? A)1/2 B)3/4 C)7/8 D)2 E)4/3, S

19 19) Sızdırmaz ve sürtünmesiz pistonla oluşturulan kapalı kaptaki buz sistem sıcaklığı değişmeyecek şekilde eritilirse pistonun hareket yönü ve K noktasındaki basınç için ne söylenebilir? 20) Şekildeki kendi içinde türdeş cisim S yüzey üzerinde oturtulursa I.Potansiyel enerjisi II.Tabana etkiyen basınç III.Tabana etkiyen basınç kuvveti niceliklerinden hangileri artar? A)Yalnız I B)Yalnız II C)I ve II D)I ve III E)I, II ve III TESTİN CEVAPLARI 1)B 2)E 3)D 4)A 5)A 6)D 7)C 8)D 9)C 10)B 11)B 12)A 13)D 14)C 15)E 16)B 17)C 18)D 19)B 20)C

20

21