BİLGİSAYARLI SAYISAL DENETİM TEZGÂH İŞLEMLERİ (CNC)

Transkript

1 BİLGİSAYARLI SAYISAL DENETİM TEZGÂH İŞLEMLERİ (CNC) Dersin Modülleri CNC Torna Tezgâhları CNC Tornada Programlama CNC Torna İşlemleri 1 CNC Torna İşlemleri 2 CNC Torna İşlemleri 3 CNC Tornalama Çevrimleri CNC Tornada Alt program Oluşturma ve Aktarma CNC Freze Tezgâhları CNC Frezede Programlama CNC Freze İşlemleri 1 CNC Freze İşlemleri 2 CNC Freze İşlemleri 3 Kazandırılan Yeterlikler CNC torna tezgâhlarını ve kontrol panellerini kullanmak CNC tornada programlama yapmak CNC torna programını simülasyon ile kontrol etme, alın, silindirik ve konik tornalamayı programlama ve tornada işlemek CNC torna tezgâhlarında kanal açma, delik delme ve büyütme, kavis tornalama, programlama ve tornada işlemek CNC torna tezgâhında vida çekmeyi programlama ve çekme ile işlenmiş parçaların ölçme ve kontrolünü yapmak CNC tornada çevrimleri programlamak CNC tornada değişik işlemler yapmak CNC freze tezgâhlarını ve takımlarını ayarlayıp kullanmak CNC frezede programlama yapmak CNC frezeleme işlemlerini yapmak CNC Freze Çevrimleri CNC frezede değişik çevrimleri programlamak CNC Freze Alt Program Oluşturma ve Aktarma CNC frezede değişik işlemleri yapmak

2 DERS BİLGİ FORMU DERSİN ADI ALAN MESLEK / DAL DERSİN OKUTULACAĞI DÖNEM / YIL SÜRE DERSİN TANIMI DERSİN AMACI DERSİN ÖN KOŞULLARI DERS İLE KAZANDIRILACAK YETERLİKLER DERSİN İÇERİĞİ YÖNTEM VE TEKNİKLER Bilgisayarlı Sayısal Denetim Tezgah İşlemleri (CNC) Makine Teknolojisi Bilgisayarlı Makine İmalatı 3. Yıl / Dönem Haftada 4 ders saati CNC torna ve freze tezgâhlarında program hazırlama, işlem sırasını, benzetim ve hassas parçaların işlenmesi konularının verildiği derstir. Bu derste öğrenciye, imalat işlemlerinde kullanılan CNC tezgâhlarını ve gelişen program tekniklerini kullanarak CNC imalat işlemlerini yapma yeterliklerini kazandırmak amaçlanmaktadır Bu dersin sonunda: 1. CNC torna tezgahlarını ve kontrol panellerini kullanmak, 2. CNC tornada programlama yapmak, 3. CNC torna programını simülasyon ile kontrol etme, alın, silindirik ve konik tornalamayı programlamak ve tornada işlemek, 4. CNC torna tezgahlarında kanal açma, delik delme, delik büyütme, kavis tornalama, programlamak ve tornada işlemek, 5. CNC torna tezgahında her türlü vida çekmeyi programlama ve çekme ile işlenmiş parçaların ölçme ve kontrolünü yapmak, 6. CNC tornada çevrimleri programlamak 7. CNC tornada değişik işlemler yapmak, 8. CNC freze tezgâhlarını ve takımlarını ayarlayıp kullanmak, 9. CNC frezede programlama yapmak, 10. CNC frezeleme işlemlerini yapmak, 11. CNC frezeleme işlemlerini yapmak, 12. CNC frezeleme işlemlerini yapmak, 13. CNC frezede değişik çevrimleri programlamak, 14. CNC frezede değişik işlemleri yapmak, yeterlikleri kazandırılacaktır. Bu ders; 1. CNC Torna ve freze tezgahları 2. Kontrol panellerini kullanma 3. Genel programlamayı yapabilme 4. Alt program oluşturma 5. Çevrimler programlayabilme 6. Bilgisayar ve tezgah arasında program aktarma 7. Hata alarmları Bireysel öğretim yöntemleri ile imalat işlemlerini gerçekleştirmek için bilgisayar programları ve CNC takım tezgahları kullanılmalıdır. Gösteri, anlatım, soru cevap, uygulamalı gösteri gerçek yaşantı ortamlarında gözlem yapma, gezi, simülasyon, araştırma, uygulama vb.

3 EĞİTİM ÖĞRETİM ORTAMI VE DONANIM ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖĞRETMEN/EĞİTİCİ İŞ BİRLİĞİ YAPILACAK KURUM VE KURULUŞLAR Ortam: Sınıf, laboratuar, işletme, vb. Donanım: Projeksiyon, bilgisayar ve donanımları.. vb. 1. Her faaliyet sonunda kazanılan bilgi ve beceriler ölçülür. 2. Her modülün sonunda kazanılan yeterlikler ölçülür. 3. Dersin sonunda; Orta Öğretim Kurumları Sınıf Geçme ve Sınav Yönetmeliği ile Mesleki ve Teknik Eğitim Yönetmeliği nin Mesleki Eğitim Merkezleri ile ilgili maddelerine göre ölçme ve değerlendirme yapılacaktır. 1. Lisans eğitimi almış, alanında sektör deneyimi olan öğretmenler, 2. Gerektiğinde sektörde çalışan ustalık ve usta öğreticilik belgesi olan meslek elemanları Ders ile ilgili araştırma-gözlem ve uygulama konularında; üniversiteler, sosyal ortaklar, sivil toplum kuruluşları ve işletmeler ile işbirliği yapılabilir.

4 MODÜL BİLGİ SAYFASI ALAN MESLEK / DAL DERS MODÜL : Makine Teknolojisi : Bilgisayarlı Makine İmalatı : Bilgisayarlı Sayısal Denetim Tezgah İşlemleri (CNC) : CNC Torna Tezgahları SÜRE : 40/24 ÖN KOŞUL : AÇIKLAMA : Bilgisayarlı Makine İmalatında özellikle seri üretimde CNC torna tezgahlarının işlemlerine gerek duyulmaktadır. GENEL AMAÇLAR AMAÇLAR : : Öğrenci bu modül ile uygun ortam ve araç gereçler sağlandığında CNC torna tezgahlarını ve takımlarını ayarlayıp kullanabilecektir. Öğrenci; CNC torna tezgahlarını kullanabilecektir. CNC torna tezgahlarının kontrol panelini kullanabilecektir. CNC torna takımlarını operasyona uygun olarak bağlayabilecektir. CNC tornada takım ayarı yapabilecektir. İÇERİK A. CNC TORNA TEZGAHLARINI KULLANMA 1. CNC Torna Tezgahlarının Yapısı a. Kayıt ve kızaklar b. Fener mili ve gezer punta c. Taret d. Kontrol Paneli 2. CNC Torna Tezgahlarının Açılması ve Kesiciyi Tezgah Sıfırına Gönderme 3. İş Parçası ve Kesici Ayarları a. Kesicilerin Bağlanması b. İş Parçalarını Tezgaha Bağlama ve İlk Bağlama Boyunun Tespit Edilmesi c. Elle Çalışma Modunun Seçimi d. İş Parçasından Elle Talaş Kaldırma 4. İş Parçası Sıfır Noktasının Tespit Edilmesi a. İşin Aynaya Bağlanması b. Elle Devir Sayısı Verme c. İstenilen Sıfır Noktası Kodunun Seçilmesi d. Seçilen Sıfır Noktasının Kaydedilmesi e. Uygun Takım Seçilerek Talaş Kaldırılması B. CNC TORNA TEZGAHLARININ KONTROL PANELİNİ KULLANMA 1. Bilgisayar Ekranı 2. Ekran Menüleri ve Açıklanması 3. Program Tuşları ve Fonksiyonları 4. Operasyon Kontrol Tuşları ve Görevleri 5. CNC Torna Tezgahında Kesiciyi Elle Hareket Ettirme

5 6. CNC Torna Tezgahına Program Yükleme 7. CNC Torna Tezgahında Bulunan Programları Yeniden Düzenleme 8. CNC Torna Tezgahında Bulunan Programları Çalıştırma C. CNC TORNA TAKIMLARINI OPERASYONA UYGUN OLARAK BAĞLAMA 1. CNC Tezgahında Bulunan Takımlar 2. Yapılacak İşleme Göre Takım Seçme 3. İşlenecek Malzeme Cinsine Uygun Takım Seçme 4. Takım Değiştirme a. Elle b. Otomatik 5. Taret a. Tarete Bağlanabilen Tutucular ve Kesiciler b. Uygun Tutucunun ve Kesicinin Seçimi c. Tutucunun Uygun Yuvaya Yerleştirilmesi d. Kesicinin Tutucuya Uygun ve Emniyetli Biçimde Bağlanması 6. Kesicilerin Bağlanması ve Kontrolü a. Bağlanan Her Takıma Ait Bir Takım Penceresi Açılması 1) Yeni Pencere Açma 2) Takım Tipini Tanımlama 3) Bağlı Bulunduğu Yuvayı Tanımlama 4) Uç Biçimini Tanımlama 5) Açılan Penceredeki Bilgilerin Doğruluğunu Kontrol Etme D. CNC TORNADA TAKIM AYARI YAPMA 1. Parçalar Üzerindeki Sıfır Noktaları 2. Sıfırlamada Kullanılan Elemanlar ve Özellikleri 3. İşlenecek Parçaya Göre Takımları Sıfırlama 4. Kontrol Panelinden Gerekli Ayarları Yapma

6 Bilgisayarlı Sayısal Denetim Tezgah İşlemleri (CNC) İŞLEM NO 1 İŞLEMİN ADI CNC Torna Tezgahlarını Kullanmak ORTAM (Araç-Gereç, CNC torna tezgahlarını ve takımlarını ayarlayıp kullanabilir. CNC torna, bilgisayar, uygun kesiciler, ölçü ve kontrol aletleri CNC torna kullanım kılavuzu, kesici kataloğu ve uygun ortam sağlandığında iki saatte işlemi yapabilir. - CNC torna tezgahını güvenli bir şekilde açmak - İş parçasını CNC torna tezgahına bağlamak - Kesicileri taret üzerine bağlamak - CNC tornada kesiciyi referans noktasına göndermek - CNC torna tezgahının çalışma prensipleri - CNC torna tezgahları ve elemanları - CNC kesicileri özellikleri - İş parçası bağlama teknikleri - CNC torna referans noktaları ve özellikleri - Üniversal torna tezgahlarını kullanma - Bilgisayar kullanma - Katalog kullanma alışkanlığı kazanma Öğrenim si : 6 Ders saati Yapım si : 2 Ders Saati

7 MESLEĞİN ADI Makine İmalatçısı İŞ Bilgisayarlı Sayısal Denetim Tezgah İşlemleri (CNC) İŞLEM NO 2 İŞLEMİN ADI CNC Torna Tezgahlarının Kontrol Panelini Kullanmak ORTAM (Araç-Gereç, CNC torna tezgahlarını ve takımlarını ayarlayıp kullanabilir. CNC Torna, Bilgisayar, CNC torna kullanım kılavuzu, Ders kitabı Gerekli olanaklar sağlandığında kontrol panelini hatasız olarak kullanabilir. - CNC torna tezgahını elle hareket ettirmek - CNC torna tezgahının panelindeki ilerleme ve devir sayısını ayarlamak - CNC torna tezgahına program yüklemek - CNC torna tezgahında bulunan programları yeniden düzenlemek - CNC torna tezgahında bulunan programları çalıştırma - CNC torna tezgahının çalışma prensipleri - Basit CNC torna programı yapma - Kontrol paneli elemanları ve özellikleri - Üniversal torna tezgahlarını kullanma - Bilgisayar kullanma - CNC torna tezgahını çalıştırma - CNC torna tezgahlarının özelliklerini göz önüne alarak onları koruma - Tezgah temizliği ve bakımında özen gösterme Öğrenim si : 6 Ders saati Yapım si : 2 Ders Saati

8 İŞLEM NO 3 İŞLEMİN ADI Bilgisayarlı Sayısal Denetim Tezgah İşlemleri (CNC) CNC Torna Takımlarını Operasyona Uygun Olarak Bağlamak CNC torna tezgahlarını ve takımlarını ayarlayıp kullanabilir. ORTAM (Araç-Gereç, CNC torna, bilgisayar, çeşitli torna takımları, ders kitabı, kesici takım katalogları Gerekli olanaklar sağlandığında, kataloglardan yapılacak işe uygun seçilen torna takımlarını operasyonlara göre tekniğine uygun olarak bağlayabilir, takım ayarı ve programlama yapabilir. - Yapılacak işin işlem sırasına ve malzeme cinsine göre takım seçmek - Takım değiştirmek - Elle - Otomatik - Takım ayarı yapmak - Programlama yapmak - CNC torna tezgahında kullanılan takımlar - Malzemeler ve özellikleri - Kesiciler ve kullanım yerleri - Programlama kodları - Torna tezgahlarına işleme ve işlenecek malzemeye uygun kesici bağlama - Kontrol panelini kullanma - İşleme uygun takım seçiminde titiz davranma Öğrenim si : 6 Ders saati Yapım si : 2 Ders Saati

9 İŞLEM NO 4 İŞLEMİN ADI Bilgisayarlı Sayısal Denetim Tezgah İşlemleri (CNC) CNC Tornada Takım Ayarı Yapmak CNC torna tezgahlarını ve takımlarını ayarlayıp kullanabilir. ORTAM (Araç-Gereç, CNC torna, bilgisayar, çeşitli torna takımları, ders kitabı, kesici takım katalogları Gerekli ortam sağlandığında, kataloglardan yapılacak işe uygun seçilen torna takımlarının ayarlanmasını teknolojik kurallara uygun olarak yapabilir. - İşlenecek parçaya göre takımları sıfırlamak - Kontrol panelinden gerekli ayarları yapmak - Üniversal tornalarda kesicilerin ayarlanması - Parçalar üzerindeki sıfır noktaları - Sıfırlamada kullanılan elemanların özellikleri - Üniversal torna tezgahlarına kesici takımları bağlama ve ayarlama - CNC torna kontrol panelini elle kullanma - CNC tornaları hassas makineler olduğundan ayar ve kullanımına dikkat etme - Tezgah çevresini temiz tutma Öğrenim si : 6 Ders saati Yapım si : 2 Ders Saati

10 MODÜL BİLGİ SAYFASI ALAN MESLEK / DAL DERS MODÜL : Makine Teknolojisi : Bilgisayarlı Makine İmalatı : Bilgisayarlı Sayısal Denetim Tezgah İşlemleri (CNC) : CNC Tornada Programlama SÜRE : 40/24 ÖN KOŞUL : AÇIKLAMA : Bilgisayarlı Makine İmalatında özellikle seri üretimde CNC torna tezgahlarının işlemlerine gerek duyulmaktadır. GENEL AMAÇLAR : Öğrenci bu modül ile uygun ortam ve araç gereçler sağlandığında CNC tornada programlama yapabilecektir. AMAÇLAR : Öğrenci; CNC torna tezgahları için program yapabilecektir. CNC torna tezgahları için mutlak programlama yapabilecektir. CNC torna tezgahları için artışlı programlama yapabilecektir. İÇERİK A. CNC TORNADA PROGRAMLAMA 1. CNC Program Yapısı a. Giriş Bölümünün Açıklanması ( %, $ vb. ) b. Teknolojik Bilgiler ( F, S, T, G90, G91, G20, G21 vb. ) c. Geometrik Bilgiler ( G0, G1, G2, G3, X, Z, I, K vb. ) d. Yardımcı Kodlar ve Program Sonu Açıklaması ( M02, M30 vb. ) 2. CNC Tornada Satır Yapısı a. Satır Numarası ( N01, N02 vb. ) b. Adresler ( G ve M kodları ) c. Satır sonu ( ; ) 3. CNC Tornada Koordinat Sistemleri a. İş Koordinat Sistemi b. Tezgah Koordinat Sistemi B. CNC TORNADA MUTLAK PROGRAMLAMA YAPMA ( G90 ) 1. Mutlak Programlama Mantığı 2. Elle Programlama Yapma C. CNC TORNADA ARTIŞLI PROGRAMLAMA YAPMA ( G91 ) 1. Artışlı Programlama Mantığı 2. Elle Programlama Yapma

11 Bilgisayarlı Sayısal Denetim Tezgah İşlemleri (CNC) İŞLEM NO 5 İŞLEMİN ADI CNC Programlamak Tornada ORTAM (Araç-Gereç, CNC tornada programlama yapar. CNC torna, bilgisayar, ders kitabı Gerekli ortam sağlandığında CNC torna tezgahında CNC kodlarını kullanarak program yapabilir. - CNC tezgahlarda kullanılan CNC kodlarını kullanmak - CNC tornada basit programlama yapmak - Programlamada kullanılan CNC kodları - CNC programlama mantığı - Program satırı yapısını bilme - CNC koordinat sistemleri - İş koordinat sistemi - Tezgah koordinat sistemi - CNC torna tezgahını çalıştırma - Elle programlama yapma - Titiz ve dikkatli davranma - Yaptığı işe gereken önemi gösterme Öğrenim si : 8 Ders saati Yapım si : 2 Ders Saati

12 İŞLEM NO 6 İŞLEMİN ADI Bilgisayarlı Sayısal Denetim Tezgah İşlemleri (CNC) CNC Tornada Mutlak Programlama Yapmak CNC tornada programlama yapar. ORTAM (Araç-Gereç, CNC torna, bilgisayar, çeşitli torna takımları, ders kitabı, Gerekli ortam sağlandığında CNC torna tezgahında parçaları işlemek için mutlak programlama yapabilir. - CNC tornada mutlak programlama temellerini öğrenmek - CNC tornada mutlak programlama uygulamaları yapmak - CNC programlamada kullanılan komut elemanları - Komut satırı oluşturma - Basit programlama - Elle programlama - Bilgisayarda komut elemanlarını kullanarak komut satırı oluşturma - CNC torna programı yapma - CNC programlama mantığını kavrama - Komutları doğru kullanma Öğrenim si : 8 Ders saati Yapım si : 4 Ders Saati

13 İŞLEM NO 7 İŞLEMİN ADI Bilgisayarlı Sayısal Denetim Tezgah İşlemleri (CNC) CNC Tornada Artışlı Programlama Yapmak CNC tornada programlama yapar. ORTAM (Araç-Gereç, CNC torna, bilgisayar, çeşitli torna takımları, ders kitabı, Gerekli ortam sağlandığında CNC torna tezgahında parçaları işlemek için artışlı programlama yapabilir. - CNC tornada artışlı programlama temellerini öğrenmek - CNC tornada artışlı programlama uygulamaları yapmak - CNC programlamada kullanılan komut elemanları - Komut satırı oluşturma - Basit programlama - Elle programlama - Bilgisayarda komut elemanlarını kullanarak komut satırı ve basit programlar yapma - CNC programlama mantığını kavrama - Komutları doğru kullanma Öğrenim si : 8 Ders saati Yapım si : 4 Ders Saati

14 ALAN MESLEK / DAL DERS : Makine Teknolojisi : Bilgisayarlı Makine İmalatı MODÜL BİLGİ SAYFASI : Bilgisayarlı Sayısal Denetim Tezgah İşlemleri (CNC) MODÜL : CNC Torna İşlemleri 1 SÜRE : 40/24 ÖN KOŞUL : AÇIKLAMA : Bilgisayarlı Makine İmalatında özellikle seri üretimde CNC torna tezgahlarında yapılan işlemlere gerek duyulmaktadır. GENEL AMAÇLAR : Öğrenci bu modül ile uygun ortam ve araç gereçler sağlandığında CNC tornalama işlemlerini yapabilecektir. AMAÇLAR : Öğrenci; 1. CNC torna programlarının simülasyon ile kontrolünü ve gerekirse düzeltmeleri yapabilecektir. 2. CNC tornada alın, silindirik ve konik tornalamayı programlayabilecektir İÇERİK A. CNC TORNADA PROGRAMLARIN SİMÜLASYONU VE KONTROLÜ 1. Programın Test Edilmesi a. Programın Mantık ve Yazım Hatalarını Kontrol Etme b. CNC programını kaydetme c. Programın Simülasyon Modu ile Çalıştırılması d. Yavaş İlerleme Modunda Programın Test Edilmesi (Dry Run) 2. Programın İşletilmesi a. Adım Adım Modda Çalıştırma b. İlk Üretilen İş Parçasının Kontrol Edilmesi c. Tespit Edilen Ölçü Farklarının Düzeltilmesi (Offset) d. Seri Modda Çalıştırma B. CNC TORNADA ALIN, SİLİNDİRİK VE KONİK TORNALAMAYI PROGRAMLAMA 1. İş Parçasını Tezgaha Bağlama 2. Kesici Takımları Bağlama 3. Kesici Takımların Sıfırlanması 4. Talaş Kaldırma Teknolojisi 5. Kesme Hızı, Devir Sayısı, İlerleme Hesabı ve Kesme Sıvısı 6. Alın, Silindirik ve Konik Programlamada Kullanılan CNC Kodları 7. CNC Programlama Mantığı 8. Elle Programlama Yapma 9. Alın, Silindirik ve Konik Tornalama Uygulamaları Yapma

15 İŞLEM NO 8 İŞLEMİN ADI Bilgisayarlı Sayısal Denetim Tezgah İşlemleri (CNC) CNC Torna Programının Simülasyon ile Kontrol Etmek CNC tornalama işlemlerini yapar. ORTAM (Araç-Gereç, CNC torna, bilgisayar, çeşitli torna takımları, ders kitabı, Gerekli ortam sağlandığında CNC torna tezgahında parçaları işlemek için yapılmış programın simülasyon ile kontrolünü ve gerekirse düzeltmeleri hatasız olarak yapabilir. - Yazılan programı simülasyon yardımıyla incelemek - Hataları simülasyon yardımıyla düzeltmek - CNC torna tezgahları için basit programları okuma - Programda meydana gelen hatalar - Geometrik hatalar - Teknolojik hatalar - CNC torna tezgahları için program yapma - CNC programlarını elle veya istenilen programlama sistemine göre yapma Öğrenim si : 6 Ders saati Yapım si : 1 Ders Saati

16 İŞLEM NO 9 İŞLEMİN ADI CNC tornalama işlemlerini yapar. Bilgisayarlı Sayısal Denetim Tezgah İşlemleri (CNC) CNC Tornada Alın, Silindirik ve Konik Tornalamayı Programlamak ORTAM (Araç-Gereç, CNC torna, bilgisayar, çeşitli torna takımları, ders kitabı, Gerekli ortam sağlandığında CNC torna tezgahında alın ve silindirik tornalama için elle program yaparak parça işleyebilir. - CNC tornada iş parçasının alın tornalamasını yapmak - CNC tornada iş parçasını silindirik olarak tornalamak - CNC tornada iş parçasını konik olarak tornalamak - İş parçasına uygun bağlama elemanını seçme - Kesici takımları bağlama - Kesici takımların sıfırlandırılması - Talaş kaldırma teknolojisi - Kesme hızı, devir sayısı ve ilerleme hesabı - Programlamada kullanılan komutlar - CNC programlama mantığı - Elle programlama yapma - Torna tezgahlarında alın ve silindirik tornalama - Torna tezgahlarında alın ve silindirik tornalamada kesicilerin hangi pozisyonlarda talaş kaldıracağına dikkat etme - Titiz ve dikkatli davranma Öğrenim si : 18 Ders saati Yapım si : 6 Ders Saati

17 MODÜL BİLGİ SAYFASI ALAN MESLEK / DAL DERS : Makine Teknolojisi : Bilgisayarlı Makine İmalatı : Bilgisayarlı Sayısal Denetim Tezgah İşlemleri (CNC) MODÜL : CNC Torna İşlemleri 2 SÜRE : 40/24 ÖN KOŞUL : AÇIKLAMA : Bilgisayarlı Makine İmalatında özellikle seri üretimde CNC torna tezgahlarında yapılan işlemlere gerek duyulmaktadır. GENEL AMAÇLAR : Öğrenci bu modül ile uygun ortam ve araç gereçler sağlandığında CNC tornalama işlemlerini yapabilecektir. AMAÇLAR : Öğrenci; 1. CNC torna tezgahlarında kanal açma program ve işlemlerini yapabilecektir. 2. CNC torna tezgahlarında delik delme ve delik büyütme program yapma ve işlemeyi gerçekleştirebilecektir. 3. CNC torna tezgahlarında kavis tornalama program ve işlemlerini yapabilecektir. İÇERİK A. CNC TORNADA KANAL AÇMA PROGRAMLAMA 1. Kanal Tornalama Programlamada Kullanılan CNC Kodları 2. CNC Tornada Kanal Açma Programlama 3. Elle Programlama Yapma B. CNC TORNADA DELİK DELME VE DELİK BÜYÜTME PROGRAMLAMA 1. Delik Delme ve Delik Büyütme Programlamada Kullanılan CNC Kodları 2. CNC Tornada Delik Delme ve Delik Büyütme Programlama 3. Elle Programlama Yapma C. CNC TORNADA KAVİS TORNALAMA PROGRAMLAMA 1. Kavis Tornalama Programlamada Kullanılan CNC Kodları 2. CNC Tornada Kavis Tornalama Programlama 3. Elle Programlama Yapma

18 İŞLEM NO 10 İŞLEMİN ADI Bilgisayarlı Sayısal Denetim Tezgah İşlemleri (CNC) CNC Tornada Kanal Açmayı Programlayabilmek CNC tornalama işlemlerini yapar. ORTAM (Araç-Gereç, CNC torna, bilgisayar, çeşitli torna takımları, ders kitabı, ölçme aletleri, Gerekli ortam sağlandığında CNC torna tezgahında kanal tornalama programı yaparak hatasız olarak kanal tornalama işlemini yapabilir. - CNC tornada kanal tornalama için CNC kodlarını tanımak - CNC tornada kanal tornalama için gerekli hesapları yapmak - CNC tornada kanal tornalama için program yapmak - CNC tornada kanal tornalama uygulamaları yapmak - CNC komutlarını tanıma - Elle program yapma - Kesme hızı, devir sayısı ve ilerleme hesabı yapma - CNC torna kontrol panelini kullanma - Tornalama programı yapma ve simülasyon ile kontrol etme - CNC tornalarda programlamanın önemi kavrama ve gereken dikkati gösterme - İşlem sırasına uygun hareket etme Öğrenim si : 8 Ders saati Yapım si : 2 Ders Saati

19 İŞLEM NO 11 İŞLEMİN ADI Bilgisayarlı Sayısal Denetim Tezgah İşlemleri (CNC) CNC Tornada Delik Delmek ve Büyütmek ORTAM (Araç-Gereç, CNC tornalama işlemlerini yapar. CNC torna, bilgisayar, çeşitli torna takımları, mandren, matkap uçları, delik büyütme kalemleri, ders kitabı Gerekli ortam sağlandığında CNC torna tezgahında delik delme ve delik büyütme programları yapar ve hatasız olarak işlemi gerçekleştirebilir. - Tornalanacak parçaya uygun punta matkabını seçmek - CNC torna tezgahını ve işin alın yüzeyini punta yuvası açmaya hazırlamak - Koruyucu havşalı punta yuvasını açmak - CNC tornada matkapla delik delmek - CNC tornada delik büyütme - Punta matkapları ve çeşitleri - Matkap uçları ve açıları - Delik delmek için devir sayısı ve ilerleme hesabı - Delik kalemleri ve özellikleri - CNC torna panelini kullanarak elle program yapma - Tornada punta yuvası açma, delik delme ve delik tornalama - CNC tornalarda programlamanın önemi kavrama ve gereken dikkati gösterme - İşlem sırasına uygun olarak hareket etme Öğrenim si : 8 Ders saati Yapım si : 4 Ders Saati

20 İŞLEM NO 12 İŞLEMİN ADI Bilgisayarlı Sayısal Denetim Tezgah İşlemleri (CNC) CNC Tornada Kavis Tornalama Yapmak CNC tornalama işlemlerini yapar. ORTAM (Araç-Gereç, CNC torna, bilgisayar, çeşitli torna takımları, ders kitabı Gerekli ortam sağlandığında CNC torna tezgahında kavis tornalama programı yaparak hatasız olarak tornalama işlemini yapabilir. - CNC tornada kavis tornalama için CNC kodlarını (G02, G03) tanımak - CNC tornada kavis tornalama için gerekli hesapları yapmak - CNC tornada kavis tornalama için program yapmak - CNC tornada kavis tornalama uygulamaları yapmak - CNC komutlarını tanıma - Kesici takım telafisi - CNC torna panelini kullanma - Tornalama programı yapma ve simülasyon ile kontrol etme - CNC tornalarda programlamanın önemi kavrama ve gereken dikkati gösterme - İşlem sırasına uygun hareket Öğrenim si : 8 Ders saati Yapım si : 2 Ders Saati

21 MODÜL BİLGİ SAYFASI ALAN MESLEK / DAL DERS : Makine Teknolojisi : Bilgisayarlı Makine İmalatı : Bilgisayarlı Sayısal Denetim Tezgah İşlemleri (CNC) MODÜL : CNC Torna İşlemleri 3 SÜRE : 40/24 ÖN KOŞUL : AÇIKLAMA : Bilgisayarlı Makine İmalatında özellikle seri üretimde CNC torna tezgahlarında yapılan işlemlere gerek duyulmaktadır. GENEL AMAÇLAR : Öğrenci bu modül ile uygun ortam ve araç gereçler sağlandığında CNC tornalama işlemlerini yapabilecektir. AMAÇLAR : Öğrenci; CNC torna tezgahlarında her türlü vida açma programını ve işlemini yapabilecektir. CNC torna tezgahlarında işlenen parçaların ölçme ve kontrolünü yapabilecektir. İÇERİK A. CNC TORNADA VİDA AÇMA PROGRAMLAMA 1. Vida Açma Programlamada Kullanılan CNC Kodları 2. CNC Tornada Vida Açma Programlama 3. Elle Programlama Yapma B. CNC TORNADA ÖLÇME VE KONTROL 1. İç ve Dış Yüzeylerin Ölçülmesi ve Kontrolü a. Dijital kumpaslar b. Verniyeli mikrometreler c. Komparatörler d. Passametreler e. Passimetreler f. Dijital ölçme cihazı 2. Ölçme ve Kontrolde Dikkat Edilecek Hususlar

22 İŞLEM NO 13 İŞLEMİN ADI Bilgisayarlı Sayısal Denetim Tezgah İşlemleri (CNC) CNC Tornada Vida Açmayı Programlayabilmek CNC tornalama işlemlerini yapar. ORTAM (Araç-Gereç, CNC torna, bilgisayar, çeşitli torna takımları, ders kitabı, vida kontrol mastarı, Gerekli ortam sağlandığında CNC torna tezgahında vida çekme programı yaparak hatasız olarak vida çekme işlemini yapabilir. - CNC tornada vida çekme için CNC kodlarını tanımak - CNC tornada vida çekme için gerekli hesapları yapmak - CNC tornada vida çekme için program yapmak - CNC tornada vida çekme uygulamaları yapmak - CNC komutlarını tanıma - Vidalar ve standartları - Vida kalemleri - Vida kontrol mastarları - CNC torna kontrol panelini kullanma - Tornalama programı yapma ve simülasyon ile kontrol etme - Ölçme ve kontrol aletlerini kullanma - CNC tezgahlarının çalışma mantığına uygun tavır koyma - Gereken güvenlik önlemlerini alma Öğrenim si : 12 Ders saati Yapım si : 4 Ders Saati

23 Bilgisayarlı Sayısal Denetim Tezgah İşlemleri (CNC) İŞLEM NO 14 İŞLEMİN ADI CNC Tornada İşlenen Parçaların Ölçme ve Kontrolünü Yapmak ORTAM (Araç-Gereç, CNC tornalama işlemlerini yapar. CNC torna, ders kitabı, kumpas, mikrometre Gerekli ortam sağlandığında CNC torna tezgahında işlenen parçaları ölçü aletlerini kullanarak ölçme ve kontrolünü hatasız olarak yapabilir. - CNC tornadan çıkan parçayı kumpas ile ölçmek - CNC tornadan çıkan parçayı mikrometre ile ölçmek - Ölçme ve kontrol aletlerini tanıma - Kumpaslar ve hassasiyetleri - Mikrometreler ve hassasiyetleri - Kumpas ve mikrometre ile ölçme - Ölçme ve kontrol hataları - Ölçme ve kontrol aletlerini kullanarak ölçme ve kontrol yapma - Ölçü aletlerini doğru olarak kullanma - Ölçme ortamı ve ölçü aletlerinin oda sıcaklığında olması gerekliliği Öğrenim si : 12 Ders saati Yapım si : 4 Ders Saati

24 MODÜL BİLGİ SAYFASI ALAN MESLEK / DAL DERS MODÜL : Makine Teknolojisi : Bilgisayarlı Makine İmalatı : Bilgisayarlı Sayısal Denetim Tezgah İşlemleri (CNC) : CNC Tornalama Çevrimleri SÜRE : 40/24 ÖN KOŞUL : AÇIKLAMA : Bilgisayarlı Makine İmalatında özellikle seri üretimde CNC torna tezgahlarında yapılan işlemlere gerek duyulmaktadır. GENEL AMAÇLAR : Öğrenci bu modül ile uygun ortam ve araç gereçler sağlandığında CNC tornada çevrimleri programlayabilecektir. AMAÇLAR : Öğrenci; 1. CNC tornalarda boşaltma çevrimlerini programlayabilecektir. 2. CNC tornalarda delik ve vida çevrimlerini programlayabilecektir. İÇERİK A. CNC TORNADA BOŞALTMA ÇEVRİMLER 1. CNC Tornada Yapılacak İş ve İşleme Uygun Çevrim Seçme a. Alın Tornalama ( G72, G82, FACE ) b. Silindirik Tornalama ( G71, G81, RECT ) c. Konik Tornalama ( G84, TAPER ) d. Kanal Tornalama ( G75, GROOVE, CUTOFF ) e. Köşe Yuvarlatma ( G87, CHAMFER R ) f. Pah Kırma ( G88, CHAMFER C ) g. Profil Tekrarlama ( G73 ) 2. Çevrimlerin Simülasyonu ve Tezgahta Uygulanması B. CNC TORNADA DELİK VE VİDA ÇEVRİMLERİ 1. CNC Tornada Yapılacak İş ve İşleme Uygun Çevrim Seçme a. Delik Delme ( G83, G74, DRILL ) b. Kılavuz Çekme ( G84, G77, G78 ) c. Raybalama ( G85, G86, G89 ) d. Vida Açma ( G71, G76, THREAD ) 1) Tek Ağızlı 2) Çok Ağızlı 2. Çevrimlerin Simülasyonu ve Tezgahta Uygulanması

25 İŞLEM NO 15 İŞLEMİN ADI Bilgisayarlı Sayısal Denetim Tezgah İşlemleri (CNC) CNC Tornada Boşaltma Çevrimleri Programlayabilmek ORTAM (Araç-Gereç, CNC tornada çevrimleri programlar. CNC torna, bilgisayar, çeşitli torna takımları, ders kitabı Gerekli ortam sağlandığında CNC torna tezgahında istenen çevrim programını yapıp hatasız olarak tornada işleyebilir. - CNC tornada yapılacak işe uygun çevrim seçmek - Alın tornalama çevrimi - Silindirik tornalama çevrimi - Kanal tornalama çevrimi - Konik tornalama çevrimi - Köşe yuvarlatma - Pah kırma - Profil tornalama - Tornada çevrimlerdeki değerleri doğru olarak belirlemek - CNC torna tezgahında çevrim uygulamaları yapma - - CNC tornalama programı - CNC tornalamada kullanılan çevrimler - Çevrimlerin özellikleri - CNC tornalarda hazırlanan veya hazırladığı tornalama programları ile iş parçası işleme - Yapılacak işleme uygun doğru seçimler yapma ve uygulama Öğrenim si : 12 Ders saati Yapım si : 4 Ders Saati

26 İŞLEM NO 16 İŞLEMİN ADI Bilgisayarlı Sayısal Denetim Tezgah İşlemleri (CNC) CNC Tornada Delik ve Vida Çevrimleri Programlayabilmek CNC tornada çevrimleri programlar. ORTAM (Araç-Gereç, CNC Torna, bilgisayar, çeşitli torna takımları, ders kitabı Gerekli ortam sağlandığında CNC torna tezgahında istenen çevrim programını yapıp hatasız olarak tornada işleyebilir. - CNC tornada yapılacak işe uygun çevrim seçmek - Delik delme çevrimi - Raybalama çevrimi - Vida açma çevrimi - Tornada çevrimlerdeki değerleri doğru olarak belirlemek - CNC torna tezgahında çevrim uygulamaları yapmak - CNC tornalama programı - CNC tornalamada kullanılan çevrimler - Çevrimlerin özellikleri - CNC tornalarda hazırlanan veya hazırladığı tornalama programları ile iş parçası işleme - Yapılacak işleme uygun doğru seçimler yapma ve uygulama Öğrenim si : 12 Ders saati Yapım si : 4 Ders Saati

27 MODÜL BİLGİ SAYFASI ALAN MESLEK / DAL DERS MODÜL : Makine Teknolojisi : Bilgisayarlı Makine İmalatı : Bilgisayarlı Sayısal Denetim Tezgah İşlemleri (CNC) : CNC Tornada Alt Program Oluşturma, Program Aktarma ve Uyarı Mesajları SÜRE : 40/24 ÖN KOŞUL : AÇIKLAMA : Bilgisayarlı Makine İmalatında özellikle seri üretimde CNC torna tezgahlarında yapılan işlemlere gerek duyulmaktadır. GENEL AMAÇLAR : Öğrenci bu modül ile uygun ortam ve araç gereçler sağlandığında CNC tornada değişik işlemleri yapabilecektir. AMAÇLAR : Öğrenci; 1. CNC tornalar için alt program yapabilecektir. 2. Bilgisayardan tezgahlara tezgahtan da bilgisayara program aktarabilecektir. 3. CNC tezgah alarm mesajlarını anlayabilecek ve sorunları giderebilecektir. İÇERİK A. ALT PROGRAM YAPMA 1. CNC Tornada Alt Program Yapma 2. Alt Programın Simülasyonu ve Tezgahta Uygulanması B. BİLGİSAYARDAN TEZGAHA TEZGAHTAN BİLGİSAYARA PROGRAM AKTARMA 1. Bilgisayardan CNC Tornaya Program Aktarma 2. CNC Tornadan Bilgisayara Program Aktarma C. BASİT CNC TEZGAH ALARM MESAJLARINI ANLAMAK VE SORUNU GİDERME 1. CNC Tornada Alarm Mesajlarını Okumak ve Anlamak 2. CNC Tornada Oluşan Sorunu Gidermek

28 Bilgisayarlı Sayısal Denetim Tezgah İşlemleri (CNC) İŞLEM NO 17 İŞLEMİN ADI Alt Yapmak Programlama CNC tornada değişik işlemleri yapar. ORTAM (Araç-Gereç, CNC torna, bilgisayar, çeşitli torna takımları, ders kitabı Gerekli ortam sağlandığında CNC torna tezgahında tornalama programı içindeki tekrarlanan işlemler için alt programlar yapabilir. - CNC tornada seri üretim için alt programlamayı düzenlemek - CNC tornada seri üretim için alt programlamayı çalıştırmak - Torna programlama - Alt programlama tekniği - Alt programlama yapısı - CNC torna işlemleri için program yaparak bunları tezgahta işleme - CNC tezgahlarındaki işlemlerin özelliğine uygun farklı programları olduğundan daha hızlı programlama Öğrenim si :12 Ders saati Yapım si : 4 Ders Saati

29 İŞLEM NO 18 İŞLEMİN ADI Bilgisayarlı Sayısal Denetim Tezgah İşlemleri (CNC) Bilgisayardan Tezgahtan Program Aktarmak Tezgaha Bilgisayara CNC tornada değişik işlemleri yapar. ORTAM (Araç-Gereç, CNC torna, bilgisayar, ders kitabı, RS232 seri kablo Gerekli ortam sağlandığında CNC torna tezgahı için yazılan tornalama programını hatasız olarak bilgisayardan tezgaha tezgahtan bilgisayara aktarabilir. - Programı bilgisayara yazmak - Yazılan programı simülasyonda kontrol etmek - Aktarma programında gerekli ayarlamaları yapmak - Kontrol edilen programı tezgaha aktarmak - Yazılı torna programını bilgisayara aktarma - Tezgah ile harici bilgisayar arasına bağlantı kurma - Bilgisayar çalışmalarını kopyalama ve gerektiğinde aktarma - Simülasyon yapma - Tezgah ile bilgisayar arasındaki bağlantıyı kurma - Bilgisayara girilen bilgileri kayıt ve gerektiğinde transfer etme Öğrenim si : 6 Ders saati Yapım si :2 Ders Saati

30 İŞLEM NO 19 İŞLEMİN ADI Bilgisayarlı Sayısal Denetim Tezgah İşlemleri (CNC) Basit CNC Tezgah Alarm Mesajlarını Anlamak ve Sorunu Gidermek CNC tornada değişik işlemleri yapar. ORTAM (Araç-Gereç, CNC torna, bilgisayar, ders kitabı, torna tezgah kataloğu CNC torna tezgahında bulunan alarm seçeneklerini ve nasıl kaldırılmaları gerektiğini bilir ve en kısa zamanda bu alarmları kaldırabilir. - Basit CNC tezgahlarında bulunan alarm seçeneklerini tanımlamak - Tezgahın yağ seviyesi alarmı - Tezgahın kesme sıvısı seviyesi alarmı - Alarmları kaldırmak - Kontrol paneli ve elemanlarını tanıma - CNC tezgahlarının bakımları - CNC tezgahlarında kullanılan yağlar ve özellikleri - Kesme sıvıları çeşitleri ve özellikleri - Tezgahlarda meydana gelen problemleri çözme - Torna tezgahlarının periyodik bakımlarını yapma - Tezgahlarda zaman zaman hatalı kullanma veya değişik nedenlerle problemler meydana gelebileceğini bilme Öğrenim si : 6 Ders saati Yapım si : 1 Ders Saati

31 MODÜL BİLGİ SAYFASI ALAN MESLEK / DAL : Makine Teknolojisi : Bilgisayarlı Makine İmalatı DERS : Bilgisayarlı Sayısal Denetim Tezgah İşlemleri (CNC) MODÜL : CNC Freze Tezgahları SÜRE : 40/24 ÖN KOŞUL : AÇIKLAMA : Bilgisayarlı Makine İmalatında özellikle seri üretimde CNC freze tezgahlarının işlemlerine gerek duyulmaktadır. GENEL AMAÇLAR : Öğrenci bu modül ile uygun ortam ve araç gereçler sağlandığında CNC freze tezgahlarını ve takımlarını ayarlayıp kullanabilecektir. AMAÇLAR : Öğrenci; 1. CNC freze tezgahlarını kullanabilecektir. 2. CNC freze tezgahlarının kontrol panelini kullanabilecektir. 3. CNC freze takımlarını operasyona uygun olarak bağlayabilecektir. 4. CNC frezede takım ayarı yapabilecektir. 5. CNC freze bağlama aparatlarını kullanabilecektir. İÇERİK A. CNC FREZE TEZGAHLARINI KULLANMA 1. CNC Freze Tezgahlarının Yapısı a. Kayıt ve Kızaklar b. Fener Mili c. Magazin, Palet, Takım Tutucu Aparatı d. Kontrol Paneli 2. CNC Freze Tezgahların Açılması ve Kesiciyi Tezgah Sıfırına Gönderme 3. İş Parçası ve Kesici Ayarları 4. İş Parçalarını Tezgaha Bağlama a. İş Parçasını Tezgah Mengenesine Bağlama b. İş Parçasını Tezgah Tablasına Cıvata ve Pabuçlarla Bağlama c. İş Parçasını Bağlama Aparatları ile Bağlama 5. Elle Çalışma Modunun Seçimi 6. İş Parçasından Elle Talaş Kaldırma 7. İş Parçası Sıfır Noktasının Tespit Edilmesi a. İş Parçasının Bağlanması b. Elle Devir Sayısı Verme c. İstenilen Sıfır Noktası Kodunun Seçilmesi d. Seçilen Sıfır Noktasının Kaydedilmesi B. CNC FREZE TEZGAHLARININ KONTROL PANELİNİ KULLANMA 1. Bilgisayar Ekranı 2. Ekran Menüleri ve Açıklanması 3. Program Tuşları ve Fonksiyonları 4. Operasyon Kontrol Tuşları ve Görevleri 5. CNC Freze Tezgahını Elle Hareket Ettirme 6. CNC Freze Tezgahına Program Yükleme 7. CNC Freze Tezgahında Bulunan Programları Yeniden Düzenleme

32 8. CNC Freze Tezgahında Bulunan Programları Çalıştırma C. CNC FREZE TAKIMLARINI OPERASYONA UYGUN OLARAK BAĞLAMA 1. CNC Freze Tezgahında Bulunan Takımlar 2. Yapılacak İşleme Göre Takım Seçme 3. İşlenecek Malzeme Cinsine Uygun Takım Seçme 4. Takım Değiştirme a. Elle b. Otomatik 5. Takım Magazini a. Takım Magazinine Bağlanabilen Tutucular ve Kesiciler b. Uygun Tutucunun ve Kesicinin Seçimi c. Tutucunun Uygun Yuvaya Bağlanması d. Kesicinin Tutucuya Uygun ve Emniyetli Biçimde Bağlanması 8. Kesicilerin Bağlanması ve Kontrolü a. Bağlanan Her Takıma Ait Bir Takım Penceresi Açılması b. Yeni Pencere Açma c. Takım Tipini Tanımlama d. Bağlı Bulunduğu Yuvayı Tanımlama e. Uç Biçimini Tanımlama f. Açılan Penceredeki Bilgilerin Doğruluğunu Kontrol Etme D. CNC FREZEDE TAKIM AYARI YAPMA 1. Parçalar Üzerindeki Sıfır Noktaları 2. Sıfırlamada Kullanılan Elemanlar ve Özellikleri 3. İşlenecek Parçaya Göre Takımları Sıfırlama 4. Kontrol Panelinden Gerekli Ayarları Yapma E. CNC FREZE BAĞLAMA APARATLARINI KULLANMA 1. Bağlama Yöntemi ile İş Hassasiyeti ve İş Verimliliği Arasındaki İlişki 2. Seri Üretimde Uygun Bağlamanın Önemi 3. Bağlamanın İş Güvenliği Yönünden Önemi 4. Parçaların Bağlanmasında Dikkat Edilecek Önemli Noktalar ve İşlem Sırasının Doğru Seçimi 5. Parça Biçimine Göre Uygun Bağlama Türünün Seçimi 6. Tezgahın Tablasına İşleri Cıvata ve Pabuçlarla Bağlama 7. Mengeneyi Tezgahın Tablasına Bağlama a. Mengeneye İstenilen Açıyı ve Eğimi Verme b. Mengeneye İş Bağlama 8. Döner Tabla ile İş Bağlama 9. Sinüs Tablası ile İş Bağlama 10. Bağlama Gönyesini Makineye Bağlama 11. Bağlama Gönyesi ile İşi Bağlama 12. İş Kalıpları ile İş Bağlama 13. Mengene ve Bağlama Gönyesinin Doğru Bağlanıp Bağlanmadığının Kontrol Aletleri ile Kontrol Edilmesi 14. Bağlanan İşi Kontrol Etme

33 Bilgisayarlı Sayısal Denetim Tezgah İşlemleri (CNC) İŞLEM NO 20 İŞLEMİN ADI CNC Freze Tezgahını Kullanmak ORTAM (Araç-Gereç, CNC freze tezgahlarını ve takımlarını ayarlayıp kullanabilir. CNC freze tezgahı, bilgisayar, uygun kesiciler, ölçü ve kontrol aletleri, ders kitabı CNC freze kullanım kılavuzu, kesici kataloğu ve uygun ortam sağlandığında iki saatte işlemi yapabilir. - CNC freze tezgahını güvenli bir şekilde açmak - CNC frezeyi referans noktalarına göndermek - İş parçasını CNC freze tezgahına bağlayabilmek - Kesicileri magazin üzerine bağlayabilmesi - CNC freze tezgahının çalışma prensipleri - CNC freze tezgahları ve elemanları - CNC kesicileri özellikleri - İş parçası bağlama teknikleri - CNC freze referans noktaları ve özellikleri - Üniversal freze tezgahlarını kullanma - Bilgisayar kullanma - Katalog kullanma alışkanlığı kazanma Öğrenim si : 6 Ders saati Yapım si : 2 Ders Saati

34 İŞLEM NO 21 İŞLEMİN ADI Bilgisayarlı Sayısal Denetim Tezgah İşlemleri (CNC) CNC Freze Tezgahında Kontrol Panelini Kullanmak ORTAM (Araç-Gereç, Ekipman ve Koşulları) CNC freze tezgahlarını ve takımlarını ayarlayıp kullanabilir. CNC freze tezgahı, bilgisayar, tezgah katalogları, ders kitabı Gerekli olanaklar sağlandığında kontrol panelini hatasız olarak kullanabilir. - CNC freze tezgahını elle hareket ettirmek - CNC freze tezgahının panelindeki ilerleme ve devir sayısını ayarlamak - CNC freze tezgahına program yüklemek - CNC freze tezgahında bulunan programların yeniden düzenlenmesi - CNC freze tezgahında bulunan programların çalıştırılması - CNC freze tezgahının çalışma prensipleri - Basit CNC freze programı yapma - Kontrol paneli elemanları ve özellikleri - Üniversal freze tezgahlarını kullanma - Bilgisayar kullanma - CNC freze tezgahını çalıştırma - CNC freze tezgahlarının özelliklerini göz önüne alarak onları koruma - Tezgah temizliği ve bakımında özen gösterme Öğrenim si : 4 Ders saati Yapım si : 1 Ders Saati

35 Bilgisayarlı Sayısal Denetim Tezgah İşlemleri (CNC) İŞLEM NO 22 İŞLEMİN ADI CNC Freze Takımlarını Operasyona Uygun Olarak Bağlamak ORTAM (Araç-Gereç, CNC freze tezgahlarını ve takımlarını ayarlayıp kullanabilir. CNC freze tezgahı, bilgisayar, çeşitli freze takımları, ders kitabı, kesici takım katalogları Gerekli olanaklar sağlandığında, kataloglardan yapılacak işe uygun seçilen freze takımlarını operasyonlara göre tekniğine uygun olarak bağlayabilir. - Yapılacak işin işlem sırasına göre takım seçebilmek - İşlenecek malzemenin cinsine göre takım seçebilmek - Takım değiştirmek - Elle - Otomatik - CNC freze tezgahında kullanılan takımlar - Malzemeler ve özellikleri - Kesiciler ve kullanım yerleri - Freze tezgahlarına işleme ve işlenecek malzemeye uygun kesici bağlama - İşleme uygun takım seçiminde titiz davranma Öğrenim si : 4 Ders saati Yapım si : 1 Ders Saati

36 İŞLEM NO 23 İŞLEMİN ADI Bilgisayarlı Sayısal Denetim Tezgah İşlemleri (CNC) CNC Freze İçin Takım Ayarı Yapmak ORTAM (Araç-Gereç, CNC freze tezgahlarını ve takımlarını ayarlayıp kullanabilir. CNC freze, bilgisayar, çeşitli freze takımları, ders kitabı, kesici takım katalogları Gerekli ortam sağlandığında, kataloglardan yapılacak işe uygun seçilen freze takımlarının ayarlanmasını teknolojik kurallara uygun olarak yapabilir. - İşe uygun özellikte kesiciyi seçmek. - Kesiciye uygun bağlama aracını seçmek - Malafa ve başlığı makineye doğru olarak bağlamak - Kesiciyi malafaya veya başlıklara doğru şekilde bağlamak - Freze çakıları - Freze çakısı çeşitleri - Freze başlıkları - Freze çakısı bağlama elemanları - Üniversal freze tezgahlarına kesici takımları bağlama ve ayarlama - CNC freze kontrol paneline elle kumanda etme - CNC frezelerin hassas makineler olduğundan ayar ve kullanımda buna dikkat etme - Tezgah çevresini temiz tutma Öğrenim si : 4 Ders saati Yapım si : 1 Ders Saati

37 İŞLEM NO 24 İŞLEMİN ADI Bilgisayarlı Sayısal Denetim Tezgah İşlemleri (CNC) CNC Freze Bağlama Aparatlarını Kullanmak ORTAM (Araç-Gereç, CNC freze tezgahlarını ve takımlarını ayarlayıp kullanabilir. CNC freze tezgahı, çeşitli freze takımları, ders kitabı, mengeneler, divizör, döner tabla, iş kalıbı Gerekli ortam sağlandığında CNC freze tezgahında parçaları işlemek için uygun bağlama aparatlarını kullanarak işlemleri hatasız olarak yapabilir. - Bağlama aparatlarını tezgah tablasına bağlamak - Üniversal mengene - Divizör - Döner tabla - İş kalıpları - İş parçalarını bağlama aparatına bağlamak - Yapılan bağlantıyı kontrol etmek - Freze iş bağlama elemanları ve özellikleri - İş bağlama aparatlarının tezgaha bağlanma yöntemleri - İş bağlama aparatlarını üniversal freze tezgahlarına işlemin özelliklerine uygun olarak bağlama - Freze tezgahlarında iş bağlamanın önemini kavrama - Verilen sürede bağlama aparatını tezgah tablasına bağlama Öğrenim si : 4 Ders saati Yapım si : 1 Ders Saati

38 MODÜL BİLGİ SAYFASI ALAN MESLEK / DAL DERS MODÜL : Makine Teknolojisi : Bilgisayarlı Makine İmalatı : Bilgisayarlı Sayısal Denetim Tezgah İşlemleri (CNC) : CNC Frezede Programlama SÜRE : 40/24 ÖN KOŞUL : AÇIKLAMA : Bilgisayarlı Makine İmalatında özellikle seri üretimde CNC freze tezgahlarının işlemlerine gerek duyulmaktadır. GENEL AMAÇLAR : Öğrenci bu modül ile uygun ortam ve araç gereçler sağlandığında CNC frezede programlama yapabilecektir. AMAÇLAR : Öğrenci; 1. CNC frezede programlama yapabilecektir 2. CNC freze tezgahları için mutlak programlama yapabilecektir. 3. CNC freze tezgahları için artışlı programlama yapabilecektir. İÇERİK A. CNC FREZEDE PROGRAMLAMA 1. CNC Program Yapısı a. Giriş Bölümünün Açıklanması ( %, $ v.b. ) b. Teknolojik Bilgiler ( F, S, T, G90, G91, G17, G28, G56, G20, G21 v.b. ) c. Geometrik Bilgiler ( G0, G1, G2, G3, X, Y, Z, I, J v.b. ) d. Yardımcı Kodlar ve Program Sonu Açıklanması ( M02, M30 v.b. ) 2. CNC Frezede Satır Yapısı a. Satır Numarası ( N01, N02 v.b. ) b. Adresler ( G ve M kodları ) c. Satır sonu ( ; ) 3. CNC Frezede Koordinat Sistemleri a. İş Koordinat Sistemi b. Tezgah Koordinat Sistemi B. CNC FREZEDE MUTLAK PROGRAMLAMA YAPMA ( G90 ) 1. Mutlak Programlama Mantığı 2. Elle Programlama Yapma C. CNC FREZEDE ARTIŞLI PROGRAMLAMA YAPMA ( G91 ) 1. Artışlı Programlama Mantığı 2. Elle Programlama Yapma

39 Bilgisayarlı Sayısal Denetim Tezgah İşlemleri (CNC) İŞLEM NO 25 İŞLEMİN ADI CNC Programlamak Frezede ORTAM (Araç-Gereç, CNC frezede programlama yapar. CNC freze, bilgisayar, ders kitabı Gerekli ortam sağlandığında CNC freze tezgahında CNC kodlarını kullanarak program yapabilir. - CNC tezgahlarda kullanılan CNC kodlarını kullanmak - CNC frezede basit programlama yapmak - Programlamada kullanılan CNC kodları - CNC programlama mantığı - Program satırı yapısı - CNC koordinat sistemleri - İş koordinat sistemi - Tezgah koordinat sistemi - CNC freze tezgahını çalıştırma - Elle programlama yapma - Titiz ve dikkatli davranma - Yaptığı işe gereken önemi gösterme Öğrenim si : 8 Ders saati Yapım si : 2 Ders Saati

40 İŞLEM NO 26 İŞLEMİN ADI Bilgisayarlı Sayısal Denetim Tezgah İşlemleri (CNC) CNC Freze Mutlak Programlama Yapmak ORTAM (Araç-Gereç, CNC frezede programlama yapar. CNC freze tezgahı, bilgisayar, çeşitli freze takımları, ders kitabı, Gerekli ortam sağlandığında CNC freze tezgahında parçaları işlemek için mutlak programlama yapabilir. - CNC frezede mutlak programlama temellerini öğrenmek - CNC frezede mutlak programlama uygulamaları yapmak - CNC programlamada kullanılan komut elemanları - Komut satırı oluşturma - Basit programlama - Elle programlama - Bilgisayarda komut elemanlarını kullanarak komut satırı oluşturma - CNC freze programı yapma - CNC programlama mantığını kavrama - Komutları doğru kullanma Öğrenim si : 8 Ders saati Yapım si : 2 Ders Saati

41 İŞLEM NO 27 İŞLEMİN ADI Bilgisayarlı Sayısal Denetim Tezgah İşlemleri (CNC) CNC Freze Artışlı Programlama Yapmak ORTAM (Araç-Gereç, CNC frezede programlama yapar. CNC freze, bilgisayar, çeşitli freze takımları, ders kitabı, Gerekli ortam sağlandığında CNC freze tezgahında parçaları işlemek için artışlı programlama yapabilir. - CNC frezede artışlı programlama temellerini öğrenmek - CNC frezede artışlı programlama uygulamaları yapmak - CNC programlamada kullanılan komut elemanları - Komut satırı oluşturma - Basit programlama - Elle programlama - Bilgisayarda komut elemanlarını kullanarak komut satırı ve basit programlar yapma - CNC programlama mantığını kavrama - Komutları doğru kullanma Öğrenim si : 8 Ders saati Yapım si : 2 Ders Saati

42 MODÜL BİLGİ SAYFASI ALAN : Makine Teknolojisi MESLEK / DAL DERS : Bilgisayarlı Makine İmalatı : Bilgisayarlı Sayısal Denetim Tezgah İşlemleri (CNC) MODÜL : CNC Freze İşlemleri 1 SÜRE : 40/24 ÖN KOŞUL : AÇIKLAMA : Bilgisayarlı Makine İmalatında özellikle seri üretimde CNC freze tezgahlarının işlemlerine gerek duyulmaktadır. GENEL AMAÇLAR : Öğrenci bu modül ile uygun ortam ve araç gereçler sağlandığında CNC frezeleme işlemlerini yapabilecektir. AMAÇLAR : Öğrenci; 1. CNC freze programlarını simülasyon ile kontrol ve düzeltme yapabilecektir. 2. CNC freze tezgahında düzlem yüzey frezeleme program ve işlemini yapabilecektir. İÇERİK A. CNC FREZE PROGRAMINI SİMÜLASYON İLE KONTROL ETME 1. Programın Test Edilmesi a. Programın Mantık ve Yazım Hatalarını Kontrol Etme b. CNC Programını Kaydetme c. Programın Simülasyon Modu ile Çalıştırılması d. Yavaş İlerleme Modunda Programın Test Edilmesi (Dry Run) e. 2. Programın İşletilmesi a. Adım Adım Modda Çalıştırma b. İlk Üretilen İş Parçasının Kontrol Edilmesi c. Tespit Edilen Ölçü Farklarının Düzeltilmesi (Offset) d. Seri Modda Çalıştırma B. CNC FREZE TEZGAHINDA DÜZLEM YÜZEY FREZELEME İŞLEMLERİNİ PROGRAMLAMA 1. CNC Tezgahı Program Yapısı a. Program Adı verme ve Kontrol Ünitesine Girme i. Başlangıç Bölümü ve Komutları ii. İş Parçası Sıfır Noktası b. Devir Sayısı ve İlerleme Hızı c. Ana Program Bölümü ve Komutları d. Program Sonu Bölümü ve Komutları

43 2. Kesici Telafisi a. Kesici Takım Telafisi Solda ( G41 ) b. Kesici Takım Telafisi Sağda ( G42 ) c. Kesici Takım Telafisi İptali ( G40 ) 3. Kesicinin İş Parçasına İlk Yaklaşma Yönteminin Seçimi 4. Talaş Derinliğinin Verilmesi a. Düzlem Yüzey Frezeleme

44 İŞLEM NO 28 İŞLEMİN ADI Bilgisayarlı Sayısal Denetim Tezgah İşlemleri (CNC) CNC Freze Programını Simülasyon ile Kontrol Etmek ORTAM (Araç-Gereç, CNC frezeleme işlemlerini yapar. CNC freze tezgahı, bilgisayar, çeşitli freze takımları, ders kitabı, Gerekli ortam sağlandığında CNC freze tezgahında parçaları işlemek için yapılmış programın simülasyon ile kontrolünü ve gerekirse düzeltmeleri hatasız olarak yapabilir. - Yazılan programı simülasyon yardımıyla incelemek - Hataları simülasyon yardımıyla düzeltmek - CNC freze tezgahları için basit programları okuma - Programda meydana gelen hatalar - Geometrik hatalar - Teknolojik hatalar - CNC freze tezgahları için program yapma - CNC programlarını elle veya istenilen programlama sistemine göre yapma Öğrenim si : 8 Ders saati Yapım si : 2 Ders Saati

45 İŞLEM NO 29 İŞLEMİN ADI Bilgisayarlı Sayısal Denetim Tezgah İşlemleri (CNC) CNC Freze Tezgahında Düzlem Yüzey Frezeleme Programlamak ORTAM (Araç-Gereç, CNC frezeleme işlemlerini yapar. CNC freze tezgahı, çeşitli freze takımları, ders kitabı, mengeneler, iş kalıbı Gerekli ortam sağlandığında CNC freze tezgahında düzlem yüzey işleme programlarını yaparak hatasız olarak işlenmesini sağlayabilir. - CNC frezede düzlem yüzey frezeleme işlemlerini komutlara dökmek - Hataları simülasyon yardımıyla düzeltmek - CNC programlamada kullanılan komut elemanları - Komut satırı oluşturma - Yüzey frezeleme mantığını kavrama - Elle program yazma - Bilgisayarda komut elemanlarını kullanarak komut satırı ve basit programlar yapma - CNC kodlarını kullanarak hızlı programlama Öğrenim si : 16 Ders saati Yapım si : 4 Ders Saati

46 MODÜL BİLGİ SAYFASI ALAN MESLEK / DAL DERS : Makine Teknolojisi : Bilgisayarlı Makine İmalatı : Bilgisayarlı Sayısal Denetim Tezgah İşlemleri (CNC) MODÜL : CNC Freze İşlemleri 2 SÜRE : 40/24 ÖN KOŞUL : AÇIKLAMA :Bilgisayarlı Makine İmalatında özellikle seri üretimde CNC freze tezgahlarının işlemlerine gerek duyulmaktadır. GENEL AMAÇLAR : Öğrenci bu modül ile uygun ortam ve araç gereçler sağlandığında CNC frezeleme işlemlerini yapabilecektir. AMAÇLAR : Öğrenci; 1. CNC freze tezgahında kanal açma programlaması ve frezeleme işlemini yapabilecektir. 2. CNC freze tezgahında delik delme ve delik büyütme işlemlerini programlayıp frezelemeyi yapabilecektir. İÇERİK A. CNC FREZE TEZGAHINDA KANAL FREZELEME İŞLEMLERİNİ PROGRAMLAMA 1. Tezgahı Hazırlama 2. Kanal Programlama 3. Programın Test Edilmesi B. CNC FREZE TEZGAHINDA DELİK DELME VE DELİK BÜYÜTME İŞLEMLERİNİ PROGRAMLAMA 1. Tezgahı Hazırlama 2. Delik Delme 3. Havşa Açma 4. Talaş Boşaltmalı Delme 5. Delik Büyütme 6. Programın Test Edilmesi

47 İŞLEM NO 30 İŞLEMİN ADI Bilgisayarlı Sayısal Denetim Tezgah İşlemleri (CNC) CNC Freze Tezgahında Kanal Açma Programlamak ORTAM (Araç-Gereç, CNC frezeleme işlemlerini yapar. CNC freze tezgahı, çeşitli freze takımları, ders kitabı, mengeneler, iş kalıbı Gerekli ortam sağlandığında CNC freze tezgahında kanal açma programlarını yaparak hatasız olarak işlenmesini sağlayabilir. - CNC frezede kanal açma işlemlerini komutlara dökmek - Hataları simülasyon yardımıyla düzeltmek - CNC programlamada kullanılan komut elemanları - Komut satırı oluşturma - Elle programlama - Bilgisayarda komut elemanlarını kullanarak komut satırı ve basit programlar yapma - CNC kodlarını kullanarak hızlı programlama Öğrenim si : 12 Ders saati Yapım si : 4 Ders Saati

48 İŞLEM NO 31 İŞLEMİN ADI Bilgisayarlı Sayısal Denetim Tezgah İşlemleri (CNC) CNC Freze Tezgahında Delik Delme ve Büyütme İşlemlerini Programlamak ORTAM (Araç-Gereç, CNC frezeleme işlemlerini yapar. CNC freze tezgahı, çeşitli freze takımları, ders kitabı, mengeneler, iş kalıbı, döner tabla Gerekli ortam sağlandığında CNC freze tezgahında delik delme ve büyütme programlarını yaparak hatasız olarak işlenmesini sağlayabilir. - CNC freze delik delme işlemini komutlara dökmek - CNC freze delik büyütme işlemini komutlara dökmek - Hataları simülasyon yardımıyla düzeltmek - Delik delme işlemini yapmak - Delik büyütme aparatlarını bağlamak - Delik büyütme işlemini yapma - Frezede matkapla delik delme - Delik büyütme aparatları - Delik büyütme işlemi - Üniversal frezede delik delme ve delik büyütme işlemi yapma - CNC frezede aparatları tezgaha işlem sırasına göre yerleştirme - Freze tezgahında delik delme ve delik büyütmenin gereğini anlama Öğrenim si : 12 Ders saati Yapım si : 4 Ders Saati

49 MODÜL BİLGİ SAYFASI ALAN MESLEK / DAL DERS : Makine Teknolojisi : Bilgisayarlı Makine İmalatı : Bilgisayarlı Sayısal Denetim Tezgah İşlemleri (CNC) MODÜL : CNC Freze İşlemleri 3 SÜRE : 40/24 ÖN KOŞUL : AÇIKLAMA : Bilgisayarlı Makine İmalatında özellikle seri üretimde CNC freze tezgahlarının işlemlerine gerek duyulmaktadır. GENEL AMAÇLAR : Öğrenci bu modül ile uygun ortam ve araç gereçler sağlandığında CNC frezeleme işlemlerini yapabilecektir. AMAÇLAR : Öğrenci; 1. CNC freze tezgahında kavis frezeleme programı ve işlemesini yapabilecektir 2. CNC freze tezgahında profil frezeleme programı ve işlemesini yapabilecektir 3. CNC frezede işlenen parçaların ölçme ve kontrolünü yapabilecektir İÇERİK A. CNC FREZE TEZGAHINDA KAVİS FREZELEME İŞLEMLERİNİ PROGRAMLAMA 1. Tezgahı Hazırlama 2. Kavis Programlama a. Saat İbresi Yönünde ( G02 ) b. Saat İbresinin Ters Yönünde ( G03 ) 3. Programın Test Edilmesi B. CNC FREZE TEZGAHINDA PROFİL FREZELEME İŞLEMLERİNİ PROGRAMLAMA 1. Tezgahı Hazırlama a. Profil Programlama b. Programın Test Edilmesi C. CNC FREZEDE ÖLÇME VE KONTROL 1- İç ve Dış Yüzeylerin Ölçülmesi a. Dijital Kumpaslar b. Mikrometreler c. Komparatörler d. Passametreler e. Passimetreler f. Endikatör g. Dijital Ölçme Cihazı h. Üç Boyutlu Ölçme Cihazı 2- Ölçme ve Kontrolde Dikkat Edilecek Hususlar