Hemşirelik. Cinsel Sağlık. E-Posta: Telefon:

Transkript

1

2 Bölüm Adı Hemşirelik Dersin Adı Cinsel Sağlık Dersin Haftası: 11. Hafta Dersin Öğr. Üyesinin Adı: Öğr. Görevlisi Ayşegül KOCADERELİ E-Posta: Telefon:

3 DERS BİLGİLERİ Ders Günü ve Saati Perşembe / 3 SAAT Dersin Kredisi 3 Kredi GBS Linki Görüşme Gün ve Saatleri 06 Mayıs 2021 Perşembe 14:20 \ 16:40 Dersin Öğretim Üyesinin Konumu B Blok Kat: 0 19 Numara

4 Geçen Ders Hakkında Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyonlar ve Korunma

5 Üreme Organ Enfeksiyonları Geçen Ders Hakkında HAZIRLAYICI FAKTÖRLER Genetik yapı Fizyolojik yapı Emosyonel faktörler Düşük sosyo-ekonomik statü Kötü çevre koşulları

6 Geçen Ders Hakkında Normal Vajinal Sekresyon Vajinal sekresyonun yapısı ve miktarı; ENFEKSİYON BELİRTİSİ OLAN VAJİNAL AKINTININ ÖZELLİKLERİ VAJİNAL AKINTIDA NE ZAMAN ARTMA VE AZALMA GÖZLENİR?

7 Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyonlar Geçen Ders Hakkında Bakteriyel enfeksiyonlar Klamidya enfeksiyonu Gonore Sifiliz Şankroid Granüloma Venerum

8 Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyonlar Geçen Ders Hakkında Viral enfeksiyonlar Genital herpes Human Papilloma Virüsü AIDS Hepatit B Protozoal Trichomonas vaginalis Endojen Enfeksiyonlar Kandida Albikans Bakteriyel Vaginozis

9 DIŞ GENİTAL SİSTEM HASTALIKLARI Geçen Ders Hakkında Vulvitis Vajinitis Servisit PID

10 Vulvitis Geçen Ders Hakkında Neden olan faktörler Enfeksiyonlar İrritanlar Karsinoma DM, anemi, hepatit, lösemi gibi kronik sistemik hastalıklar İlaç hassasiyeti, yetersiz perine hijyeni, psikolojik problemler Perikulozis (bit) skabi (uyuz)

11 Geçen Ders Hakkında Sıcak banyo-vajinal duş Yüzme havuzları Binicilik bisiklete binmek Pamuklu olmayan iç çamaşırı kullanmak Islak mayo ile uzun süre kalınması Vulvanın kuru ve atrofik oluşu

12 Vulvitis Geçen Ders Hakkında RİSK GRUPLARI Belirti ve Bulgular Tanı Kişinin Kendi Kendine Alabileceği Önlemler Menturasyon döneminde koitus

13 Geçen Ders Hakkında DOĞUM KONTROL HAPI VE SPİRAL İPİN ENFEKSİYONA ETKİSİ NEDİR? Hemşirelik Bakımı ve Hasta Eğitimi

14 Geçen Ders Hakkında Vajinal Enfeksiyonlar Nedenleri; Bakteriyel vajinozis Trikomonas Kandidadır.

15 Vajinitis Hazırlayıcı faktörler ve risk faktörleri Vajinitis Tipleri Basit Vajinitis (Kontakt Vajinitis) Bakteriyel Vajinozis Trikomonas Vajinitis Monilial Vajinitis (Kandida Albikans) Atrofik Vajinitis

16 ÇOCUKLARDA VAJİNİTİS Geçen Ders Hakkında NEDENİ: Askaris gibi parazitler TEŞHİSİ ise gece uyurken perineye yapıştırılan temiz yapışkan bandın mikroskopisi ile konur.

17 VAJİNAL ENFEKSİYON İÇİN BAŞLICA ETKEN AJANLAR Geçen Ders Hakkında Kandida albikans, trikomonas, vajinalis ve hemafilüs vajinalis organizmaları Askaris gibi parazitler Mekanik irritasyon ve kontakt allerjenler

18 Geçen Ders Hakkında Vajinitiste Öykü Fiziksel muayene ve laboratuvar testleri TEDAVİ

19 Geçen Ders Hakkında Servisitis Belirti ve Bulgular Tanı Tedavi

20 Geçen Ders Hakkında Pelvik İnflamatuar Hastalık (PID) (Üst genital bölge enf.) KİMLERDE DAHA SIK GÖRÜLÜR? ERKEN TANI ÖNEMLİDİR!!!! KİMLERDE DAHA SIK GÖRÜLÜR?

21 Geçen Ders Hakkında Kadınlar Menstruasyon Dönemlerinde Pelvik Enfeksiyonlara Daha Yatkındır!!! PELVİK ENFEKSİYONUNUN TEHLİKESİ NEDİR? Tanı Belirtileri Komplikasyonları Tedavi

22 Geçen Ders Hakkında TEDAVİ SEKELLERİ ÖNLEYEBİLİR Mİ? YATARAK TEDAVİ GEREKTİREN DURUMLAR KORUNMAK İÇİN ANTİTÜBERKULOZ İLAÇ KULLANILDIĞI DURUMLAR Hemşirelik Bakımı

23 Geçen Ders Hakkında SUBAKUT PID KRONİK PID Bartolinitis Belirti ve Bulgular Hemşirelik Bakımı

24 Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyonlar (CYBE) Haftalık Akış Gizleme eğilimi Birine yakalanmak diğerleri için zemin oluşturur. Belirtilerin olmaması DİKKAT!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

25 Tedavi edilmediğinde!!! Haftalık Akış İnfertilite nedenidir. Düşük, dış gebelik Yeni doğanda görülen sakatlıklar, enfeksiyon, ölüm Rahim ağzı kanserleri Sosyal sorunlar (boşanma, ekonomik yük vb)

26 Risk Altında Olan Kişiler Haftalık Akış Korunmasız cinsel ilişkiye girenler Çok eşlilik Seks işçileri Kendinde veya eşinde CYBE öyküsü olanlar Alkol ve uyuşturucu kullananlar

27 Manikür, pedikür jilet ortak kullanımı Epilasyon, sünnet akupunktur, piercing, dövme Diş tedavisi sırasında Kan ürünü nakli

28 Bulaş Yolları Korunmasız Cinsel İlişki Anneden bebeğe geçiş Kontrol edilmeyen kan ürünleri

29 Genel Belirtiler (KADIN) Akıntının her zamankinden farklı nitelikte (koku, görünüm) olması Karnın alt kısmında ve kasıklarda ağrı/hassasiyet Adet dışı kanama Disparoni Nedeni bilinmeyen düşük, sık ve ölü doğumlar

30 Genel Belirtiler (ERKEK) Penisten akıntı Testislerin birinde yada ikisinde ağrı Cinsel bölgede yada ağız kenarında ülserasyon nodül veya kabarcık Cinsel organlarda siğil yada uçuk İdrar yaparken yada dışkılamada ağrı yada yanma Ateş, titreme, genel vücut ağrısı Kasık bölgesinde lenfadenopati

31 Sifiliz Genital ülserlerle karakterize, deri ve iç organları tutabilen, değişik klinik tablolarla ortaya çıkan durum Primer Sifiliz: 3-4 hafta içinde şankr Sekonder Sifiliz: yaygın lenfadenopati, Kandiloma Tersiyer Sifiliz: Alt ekstremitelerde gom Etken: Treponema pallidum-inkübasyon gündür.

32 Tanı-Tedavi Kesin tanı primer yada sekonder lezyondan alınan sürüntü mikroskobisiyle konur. Serolojik testler (VDRL, RPR, TPHA) Penisilin 10 gün süreyle Eritromisin, tetrasiklin Tedaviden sonra ilk yıl 3 ayda bir kontrol Eş tedavisi Tedavi sonrası en az bir ay cinsel ilişkide bulunulmamalı

33 Sifilizden Korunma ve Hemşirelik bakımı Tek eşlilik Kondom kullanımı Alkol ve maddeden kaçınmak Vajinal duş bulaşı engellemez!!! Anormal akıntı, kasıklarda kızarıklık doktora başvurulmasını gerektirir. Plasentayla bebeğe geçiş söz konusudur.

34 Genital Herpes Kronik viral enfeksiyondur (HSV-1, HSV-2) Primer Enfeksiyon: Lökore, yanma, kaşıntı, 2-6 haftada lezyonlar geçer, ateş, üşüme, bulantı, kusma varsa enf. yayılmıştır. Sekonder Enfeksiyon: daha az ağrılı, 3-7 gün içinde geçer.

35 Bulaş yolu HSV derisinde küçük çizikler olan yada mukozada lezyonları olan kişiyle direkt temas sonucu yada genital oral viral partiküller taşıyan kişilerin vücut sekresyonlarıyla bulaşabilir. HSV 2 nin inkübasyon süresi 2-12 gündür. Fetüse transplasental yolla geçebilir Seksio önerilir.

36 Tedavi Antiviral ilaçlar Oturma banyoları Lokal analjezi Hasta bilgilendirilir.

37 HPV HPV nin 40 tan fazla tipi cinsel yolla bulaşır. Genital bölgeyi enfekte eder. Tip 16 ve 18 servikal kanser HPV 6 ve genital wart nedenidir. Siğil oluşmasına neden olur. Lezyonlar ağrısız, vulva, vajen, serviks ve anal bölgede olabilir. İnkübasyon 1-2 hafta, 9-12 ay

38 Risk Faktörleri Erken yaşta çok eşle cinsel yaşam Başka CYBE varlığı Sigara kullanma İmmün sistemin baskılandığı durumlar Kötü beslenme Kişisel hijyeninin iyi olmaması Çok doğum (3 ten fazla)

39 HPV den Korunma Kondom kullanılmalıdır. Şüpheli kişilerle cinsel ilişkiden kaçınılmalıdır. HPV aşısı yaptırılmalıdır.

40 Tedavi HPV nin sistemik ve virüsü yok etmeye yönelik bir tedavisi bulunmamaktadır. Tedavi lezyonlara yöneliktir. DSÖ Kriyoterapi, lazer, elektrokoter, cerrahi Topikal ajanlar-genital siğiller gebelikte mutlaka tedavi edilmelidir. Tedavi sırasında cinsel ilişkiden kaçınılmalıdır. Tedavi sonrası pap smear kontrollerinin düzenli yapılması gerekmektedir.

41 Viral Hepatit Hepatit cinsel yolla bulaşan ancak doğrudan üreme sisteminde enfeksiyona neden olmayan bir hastalıktır. Beş tipi olmasına rağmen HBV ve HDV virüsü cinsel yolla bulaşır. Daha nadir olmakla birlikte HCV nin de cinsel yolla bulaşma özelliği vardır.

42 Bulaş Yolu Virüs cinsel ilişki sırasında, virüs taşıyan vajinal salgı yada seminal mayinin diğer kişiye geçmesiyle bulaşır. HBV ve HDV virüs taşıyan kan ve kan ürünlerinin nakli yada enfekte kesici ve delici aletlerin kullanılmasıyla bulaşabilir. HBV anneden bebeğe çoğunlukla doğum sırasında daha nadiren intrauterin bulaşır. İnkübasyon gündür.

43 Belirti ve bulgular Bulantı, kusma, anoreksi, ateş, sarılık, idrar dansitesinde yükselme, abdominal ağrı Artritis, deride kırmızı lekeler, artralji İlerlediğinde kronik hepatit, siroz, hepatoselüler karsinoma, karaciğer yetmezliği, ölüm

44 HBV de Aşılama Hepatit B aşısı olması gereken kişiler Cinsel aktif kadın ve erkekler Herhangi bir CYBE tanısı almış olanlar Son 6 ayda birden fazla cinsel eşi olanlar CYBE kliniklerinde tedavi görenler Seks işçileri

45 Cinsel aktif homoseksüel ve biseksüel erkekler İlaç bağımlıları Uluslararası seyahat edenler Kronik Hepatit B li kişiyle aynı evde yaşayanlar

46 AIDS Belirgin immünsupresyon ile buna bağlı ortaya çıkan fırsatçı enfeksiyonlara yatkınlık ve kanser zeminiyle karakterize bir hastalıktır. HIV ile enfekte olmayla AIDS hastalığının gelişmesi arasındaki süre ortalama 10 yıldır. İnkübasyon döneminde (3-6 ay) belirti görülmeyebilir.

47 Bulaş Yolu Enfekte kişilerin semen, kan, feçes, vajinal sekresyon, tükrük ve anne sütü gibi vücut sekresyonlarının diğer kişilerin vücutlarına girmesiyle bulaşır.

48 Belirti ve bulgular Değişkendir. Erken belirtiler; boğaz ağrısı, rinitis ve vücutta lekeler Daha sonra lökopeni ve idiyopatik trobositopeni Dermatitis, ateş, gece terlemesi, diyare, kilo kaybı, lenfadenopati, tonsillerde büyüme Bakteriyel pnömoni, tüberküloz, menenjitis

49 Tanı HIV Tip 1 antikor testi ile saptanır. ELİSA yada hızlı assey testi ile başlanır. Sonuç Western Blot yada diğer destek testlerle doğrulanırsa kadın HIV le enfekte kabul edilir. Dolaşımdaki HIV antijenleri P24 antijen testi ile belirlenir.

50 Tedavi Kesin bir tedavisi yoktur. Antiretroviral tedavi Pnömoni ve diğer enfeksiyonlar için antibiyotik başlanır.

51 Üreme Sistemi Enfeksiyonlarından Korunma Tuvaletten önce ve sonra eller sabun ve suyla iyice yıkanmalıdır. Her tuvalet sonrasında vulva önden arkaya temizlenmeli ve kurulanmalıdır. Temizleme ve kurulama işlemi tuvalet kağıdıyla yapılmalıdır. Böylece eldeki mikropların bu bölgeye, bu bölgedeki mikropların ele bulaşması önlenir.

52 Labia minörler, vajina girişi ve vajinanın sabunla yıkanması doğal yapıyı bozarak tahrişe ve enfeksiyonlara neden olacağından iç bölge sadece suyla temizlenmelidir. Dış üreme organlarının temizliğinde temizleme jeli, ıslak mendil kullanılmamalıdır. Alerji oluşturabilen renkli ve parfümlü tuvalet kağıtları tercih edilmemelidir.

53 Pamuklu, beyaz, sıkmayan iç çamaşırı kullanılmalı ve her gün değiştirilmelidir. İç çamaşırları yüksek ısıda ayrı yıkanmalı, iyi durulanmalı ve ütülenmelidir. Akıntıyı önlemek amacıyla vajinanın içine pamuk vb. konulmamalıdır. Adet döneminde her gün, ılık suyla, ayakta banyo yapılmalıdır.

54 Adet döneminde pedler günde en az 3-4 saatte bir değiştirilmeli ve her değiştirmede dış üreme organları temizlenmelidir. Parfümlü ve sentetik pedler kullanılmamalıdır. Adet döneminde tampon 2 saatte bir değiştirilmeli, gece yatarken kullanılmamalıdır. Havuza ve denize girildikten sonra uzun süre ıslak beklenmemelidir.

55 Başkasına ait havlu, iç çamaşırı, mayo vb. kullanılmamalıdır. Hijyen veya cinsel ilişkiden sonra temizlik amacıyla vajinanın içi asla yıkanmamalıdır. Üreme organlarının enfeksiyonlardan korunmak için prezervatif kullanılmalı, doğurganlık planlanmalı, erken yaşta cinsel ilişki ve gebelikten sakınılmalıdır.

56 Dış üreme organlarında gözlenen herhangi bir anormal durum varlığı kontrol edilmeli (renk ve cilt bütünlüğü değişikliği, ağrılı veya ağrısız yara, uçuklar, siğiller, kaşıntı vb.) ve anormal akıntıda sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Üreme organlarının bulaşıcı hastalıklarında, sağlık kuruluşuna başvurularak gerekiyorsa eşle birlikte tedavi görülmelidir.

57 Kadın üreme organlarının hastalık ve kanserlerinin erken tanısı için her yıl jinekolojik muayeneden geçilmeli ve hekimin önerdiği sıklıkta PAP smear testi yaptırılmalıdır. Sağlıksız koşullarda doğum ve düşükten kaçınmalıdır. Çok eşlilikten kaçınmalı ve kondom kullanımına dikkat edilmelidir.

58 CYBE diğer bulaşma yollarına karşı önlem alınmalı (kan, emzirme vb). Aşıyla önlenebilen CYBH ler için aşılanmalıdır (HPV aşısı, Hepatit B).

59 Üreme Sistemi Enfeksiyonları ve Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyonlarda Hemşirelik Bakımı İnflamasyon sürecine ve irritasyona bağlı ağrıya (Genital bölgede ağrı, kaşıntı, dizüri, disparoni) yönelik girişimler; Hastaya ağrı / kaşıntının nedeni açıklanır. Ağrıyı arttıran / azaltan faktörler belirlenir. Fiziksel ve çevresel faktörlerin en aza indirilmesini içerir. Basınç, sürtünme, sıcaklık, nem, kaşıma, günlük aktivitelerin etkisi, zaman vb etkenler araştırılır.

60 Psikososyal faktörler değerlendirilir. Stres azaltılır. Tedavi uygulamaları hakkında bilgilendirilir. Antibiyotik, analjezik kullanımı, önerilen süreden önce bırakılmaması, sıcak soğuk uygulamalar, oturma banyoları vb. Ağrının verdiği sıkıntıdan uzaklaşmak için yardımcı teknikler, gevşeme, başka eğlenceli uğraşlarla ilgilenmesi önerilir.

61 Hijyenik önlemler anlatılır. Sıkmayan pamuklu çamaşırlar giyilmesi ve kuru temiz tutulması, lezyonları irrite edecek uygulamalardan kaçınılması önerilir.

62 Sekonder enfeksiyon riskini önlemeye yönelik girişimler; Hijyenik önlemler konusunda eğitim yapılarak uygulaması sağlanır. Perine temizliği, daha sık banyo / duş alma, oturma banyoları Lezyonlara dokunmamasının önemi açıklanır. Ellerle vücudun başka bölgelerini kontaminasyonu olasıdır. Sık el yıkama

63 Yara bakımı ve rüptüre / drene olan yaranın temizliği ( önerilen antiseptiklerle veya SF, steril su, kaynamış su vb...) Bölgeyi kuru tutmak için ısı lambası veya saç kurutucusu uygulama Doku onarımı ve organizmaların vücuttan atılmasını kolaylaştırmak için bol sıvı alımı ve iyi beslenme.

64 Eğitim gereksinimi; Hastalık süreci, etiyoloji, risk faktörleri, riskli davranışlar, bulaşıcılık süresi, uzun süreli komplikasyonları, bulaşma yolları, önlemler, cinsel eşe olan etkileri, cinsel yaşama etkileri, üreme sisteminin normal yapısı ve işleyişi Tedaviye uyumun önemi Cinsel eşte hastalık olasılığının değerlendirilmesi ve varsa birlikte tedavinin önemi

65 AYRICA!!! Enfeksiyon nedeniyle oluşan cinsel sorunlar ve psikososyal sorunlar konusunda danışmanlık verilmelidir.

66 Örnek soru HIV pozitif bir gebe kadından perinatal bulaşı önlemek için yapılması gereken yaklaşımları sıralayınız. (Tartışınız)

67 Türkan İçöz Bakım Planları TARİH HEMŞİRELİK TANISI NEDEN AMAÇ GİRİŞİMLER DEĞERLENDİRME Cinsel Örüntülerinde Etkisizlik Tanımlayıcı kriterler: Cinsel işlevsellik hakkındaki kaygılarını ifade etmesi 1. Ampütasyon ya da mastektomi 2. Menapoz 3. Gebelik 4. Kullanılan ilaçlar 5. Depresyon 1. Kişinin cinsellikle ilgili kaygılarının azaltılması/ giderilmesi 2. Hastanın sağlıklı cinsel yaşam sürdürmesini desteklemek 1. Hastayla güvenli bir iletişim sağlanır. 2. Hasta cinsellik ve cinsel fonksiyonlar hakkında, kendini rahatsız eden konular hakkında soru sorması için cesaretlendirilir. 3. Hastanın cinsel sağlık bilgileri doğru ve kapsamlı bir anamnez alınarak belirlenir. 4. Hasta mahremiyetine özen gösterilerek elde edilen bilgilerin gizli tutulacağına dair güven verilir. 5.. Hasta hastalığı süresince ya da sonrasında yaşanabilecek cinsel problemlerle hakkında bilgilendirilir. (menapoz, cerrahi işlem, ampütasyon v.s.) 6. Taburculuk eğitiminde hastanın cinsel yaşantısına geri dönme zamanı ve kısıtlamalar hakkında bilgi verilir, soruları varsa yanıtlanır. Sorun giderildi. Sorun giderildi. Sorun giderildi. Soru giderildi. Sorun giderildi. Sorun giderildi.

68 ŞÜKRİYE ÇALIŞKAN HEMŞİRELİK BAKIM PLANI TARİH HEMŞİRELİK TANISI NEDEN AMAÇ GİRİŞİMLER DEĞERLENDİRME Cinsel Örüntülerinde Etkisizlik Cinsel sağlığında bir değişim olan ya da bu riski taşıyan bir bireydeki durumdur. Cinsel sağlık; cinsel varlığın bedensel, emosyonel, entelektüel ve sosyal yönlerinin kişiliği, iletişimi ve sevgiyi güçlendiren ve zenginleştiren bir şekilde bütünleşmesidir. Tanımlayıcı kriterler: Cinsel işlevlerde ya da cinsel kimlikte olumsuz değişimlerin mevcut olması ya da bunun beklenmesi. Cinsel işlevsellik ya da cinsel kimlik hakkında kaygıların ifade edilmesi. HPV virüsü Cerrahi girişim İlaç tedavisi Anksiyete Depresyon Birey, önceki cinsel aktivitesini yeniden sürdürecektir ya da alternatif olarak doyum verici cinsel aktiviteye girecektir. Hastayla güvenli bir iletişim sağlanacak ( görüşmenin özel, gizli olduğu açıklanacak. Bakterilerin nasıl taşındığı / geçtiği ( vajinal, anal, oral olarak ) anlatılacak. Hasta cinsellik ve cinsel fonksiyonlar hakkında, kendini rahatsız eden konular hakkında soru sorması için cesaretlendirilecek. Cinsel yaşam örüntüleri hakkında hastadan bilgi alınacak. Partneri ile ilişkisi incelenecek. Hastanın cinsel sağlık bilgileri doğru ve kapsamlı bir anamnez alınarak belirlenecek. Hasta mahremiyetine özen gösterilecek Sorun kısmen giderildi. Sorun hala devam ediyor. Düzenli fiziksel aktivitenin ( en az haftada üç kez, 30 dakika ) fiziksel ve psikososyal yararları anlatılacak. İşlevselliği azaltan stresör faktörler belirlenir ve ortadan kaldırılmaya çalışılacak. Hasta gerektiğinde bir psikolog/psikiyatriste yönlendirilecek.

69 Buse Esen TARİH HEMŞİRELİK TANISI NEDEN AMAÇ GİRİŞİMLER DEĞERLENDİRME SOSYAL İZOLASYON Tanımlayıcı kriterler: Bulaşıcı hastalık/enfeksiyon varlığı. AIDS in sosyal stigması ve diğerlerine bulaştırma korkusu ile ilişkili. Diğer bireylerle sağlıklı, destekleyici kişiler arası ilişkilerini sürdürmek, Sevildiği ve desteklendiğini hissettiğini ifade etmesi. *Hastanın destek sistemleri, önemli olan kişiler, ailesi ve sosyal grupları belirlenir; etkileşimini sürdürmeye teşvik edilecek. *Varsa yalnızlık, reddedilme, izolasyon hislerini açıklamaya teşvik edilecek.. *Yargılayıcı olunmayacak ; hastanın açıkladığı hisler açıkça dinlenir ve kabul edilecek. *Hasta telefon, mektup yoluyla diğerleri ile temasını sürdürmeye teşvik edilecek. *Gerekli olmayan bariyer tekniklerinin kullanımdan kaçınılacak. *Hasta ve ailesine destek grupları hakkında bilgi sağlanacak.

70 Mustafa Şahin TARIH HEMŞİRELİK TANISI AMAÇ/BEKLENEN HASTA SONUÇLARI HEMŞİRELİK GİRİŞİMLERİ UYGULAMA DEĞERLENDİR Hemşirelik tanısı: Cinsel yolla bulaşan hastalık Genital bölgede Şankır Tanımlayıcı kriterler: Genital bölgede ağrısız, kırmızı renk kabartı, lenf nodu. Hastalığın bulaşmasını önlemek. Hastayı tedavi sürecinde desteklemek. Hastalık hakkında eğitim vermek. Hipertermiyi önlemek Hastaya cinsel sağlık ve cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunma yönünde eğitim verildi. Hastaya lezyonun bakımı ve veziküllerle temas sonrası el yıkamasının önemi anlatıldı. Tedavi sürecinde antibiyotik tedavisi düzenli olarak uygulandı. Ateşi olduğu durumlarda antipiretik tedavi uygulandı. Broşür Karşılıklı iletişim. Broşür, Uygulamalı anlatım. Doctor orderine göre iv uygulama. Hasta hastane içeri gözlemlendiği kada eğitim başarılı olmu yıkamaya, kişisel hi önem veriyor. Taburculuk sonrası elimizde konu ile ilg bilge bulunamamaktadır Ateş, halsizlik, kas ağrıları, boğaz ağrısı Taburculuk sonrası medikal tedavisinin önemi hakkında bilgi verildi. Sözel iletişim.

71 ÖMÜR DAĞ TARİH HEMŞİRELİK TANISI NEDEN AMAÇ GİRİŞİMLER DEĞERLENDİRME Hastalık: HIV/AIDS TANI: CYBH ile temas korkusuna bağlı SOSYAL İZOLASYON Bulaşıcı hastalıklar (Hepatitler,AIDS) Kişinin sosyal izolasyondan çıkması ve kendini rahat ifade edebilmesi. Hastada sosyal izolasyona neden olan faktörler saptanacak. Hastanın duygularını ifade etmesine izin verilecek ve hastaya güven sağlanacak. Hasta ve yakınlarının bilgi Sorun giderilmeye çalışılıyor. gereksinimlerine yönelik eğitim planlanacak. Hasta sosyal desteklerden yardım alması konusunda desteklenecek. Tanımlayıcı kriterler: Hastanın günlük yaşam aktivitelerine katılması için Sosyal ortamlarda cesaretlendirilecek. etkileşimden kaçınma. Eğer gerekiyorsa bir psikolog veya psikiyatriste yönlendirilecek

72 Nur Hayat BELİNDİR Hazırlayan Cinsellik Örüntülerinde Etkisizlik Tanımlayıcı kriterler: Cinsel işlevsellik hakkındaki kaygılarını ifade etmesi Eşi ile arasında uyumsuzluk Kaygı Cinsel ilişki sırasında ağrı Anksiyete Başarısızlık korkusu Kültürel farklılıklar Kişinin cinsellikle ilgili kaygılarının azaltılması\ giderilmesi Hastanın sağlıklı cinsel yaşam sürdürmesi ni destekleme k Eksik veya yanlış bilgileri saptayıp doğru bilgilendir mesini saptamak Eşlerin beklentileri eşit düzeyde olması sağlanılacak Eşlerin ilk önce ayrı ayrı kendilerini ifade etmelerine fırsat verilecek Eşlerin kendi içinde yaşadıkları problem belirlenecek Eşlerin fikirleri alınarak aradaki problemler çözülecek Eşlerin anlayışla birbirlerine yaklaşmaları sağlanacak Partnerlerin kesinlikle cinsel ilişki için birbirlerini zorlamamaları istenecek Yaşadıkları bir sorunu susmak yerine birbirleri ile paylaşmalarının sorunları daha kolay çözeceği eşlere anlatılacak Sorun kısmen giderildi.

73 TÜLAY DİNÇ TARİH HEMŞİRELİK TANISI NEDEN AMAÇ GİRİŞİMLER DEĞERLENDİRME Cinsel Disfonksiyon Klamidya Disparoni Çiftin cinsel performansı ile ilgili korkularını azaltmak Çiftler için rahat bir ortam sağlanacak, mahremiyetleri korunacak, kendilerini rahatça ifade edebilmeleri ve güvende hissetmeleri için gereken olanaklar sağlanacak Çifte klamidya ile ilgili bilgi verilecek + + Çiftin cinsel performansı ile ilgili korkuları azaltıldı Tanımlayıcı kriterler: Hastalık ya da tedaviden dolayı cinsel performansın sınırlandığının bildirilmesi Çiftin sağlıklı cinsel yaşam sürdürmesini desteklemek Çiftin eksik veya yanlış bilgileri saptayıp doğru bilgilenmesini sağlamak Çiftin ilk önce ayrı ayrı kendilerini utanmadan ifade etmelerine fırsat verilecek Çiftin kendi içlerinde yaşadıkları problemler tespit edilecek Çiftin fikirleri alınarak aradaki problemler çözümlenecek Cinsel ilişki sırasında duydukları korku ve endişeleri birbirlerine belirtmeleri istenecek Çiftin karşılıklı anlayışla birbirlerine yaklaşmaları beklenecek Çiftin eksik veya yanlış bilgileri saptayıp doğru bilgilenmesi sağlandı Çiftin kesinlikle cinsel ilişki için birbirlerini zorlamamaları önerilecek + Yaşadıkları sorunu susmak yerine birbirleri ile paylaşmalarının sorunları daha kolay çözüme kavuşturacağı çifte anlatılacak +

74 Mine Nur Akdemir TARİH HEMŞİRELİK TANISI NEDEN AMAÇ GİRİŞİMLER DEĞERLENDİRME Servisitis -Vajinaya uygulanan yabancı madde. -Prezervatif kullanımı -Enfeksiyon belirti ve bulguları gözlemlemek. -Enfeksiyon varlığını ortadan kaldırmak. 1 -Reçete edilen ilaçların alınması sağlanacak. 2-Hastaya oturma banyosu ya da sıcak nemli kompresi uygulanacak 3-Labia minörler eritem ve şişlik yönünden gözlemlenecek. 4-Hastanın yatakta istirahat edilmesi sağlanacak. 5-Cinsel eşin de aynı tedaviyi alması sağlanacak. Enfeksiyon tedavisi sağlandı. Tanımlayıcı kriterler: -Pürülan, sarı ve bol miktarda akıntı -Siklüs arasında düzensiz kanama -Muayene sonrası kanama -Sekresyonun lam üzerinde gram boyamasında nötrofil miktarında artış saptama

75 GİZEM OKUR TARİH HEMŞİRELİK TANISI NEDEN AMAÇ GİRİŞİMLER DEĞERLENDİRME Ağrı Tanımlayıcı kriterler: Hastanın ağrıyı sözel olarak tanımlaması, huzursuzluk halleri, ağrılı bölgeyi koruma çalışmaları, hastanın ağlaması Bartolinitis rahatsızlığına bağlı olarak hastada ağrı şikayeti oluşmaktadır. Hastadaki bartolinitis rahatsızlığını gidererek ağrısının bitmesini sağlamak. Ağrının sebebi ve ne kadar süreceği hakkında hastaya bilgi verilecek. Hastanın dikkati dağıtılarak ağrı düşüncesinden uzaklaşması sağlanacak. Ağrı değerlendirme ölçeği ile ağrının derecesi belirlenecek. Ağrı sırasında vital bulgular takip edilecek. Labia minörler şişlik yönünden gözlenecek. Hastanın oturma banyosu ya da sıcak nemli kompresi uygulayarak gevşemesi sağlanacak. Hastanın yatakta istirahat etmesi sağlanacak, ağrının az olduğu zamanlarda ise hastanın uyuması sağlanacak. Hastanın ağrısının nedeninin cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyon olduğu belirtilecek ve hastalık hakkında eğitim verilecek. Enfeksiyonun tekrar etmesi durumunda hastaya cerrahi işlem yapılması gerekebileceği açıklanacak. Doktor istemine göre analjezikler uygulanacak. Hastanın ağrısı giderildi, kendini daha iyi hissettiğini sözel olarak ifade etmektedir.

76 TANI:SERVİKS (RAHİM AĞZI)CA BUSE ÖZDEMİR TARİH HEMŞİRELİK TANISI NEDEN AMAÇ GİRİŞİMLER DEĞERLENDİRME BİLGİ EKSİKLİĞİ -TEDAVİNİN KARMAŞIKLIĞI -KİŞİNİN BİLGİYİ YANLIŞ YORUMLAMASI -HASTANIN BİLGİ EKSİKLİĞİNİ GİDERMEK -HASTA ÖĞRETİM PLANININ HAZIRLANMASI SÜRECİNE DAHİL EDİLDİ. -DEĞİŞİKLİKLERLE İLGİLİ TEPKİ VE HİSLER KONTROL EDİLDİ. -HASTANIN BİLGİ EKSİKLİĞİ GİDERİLDİ. Tanımlayıcı kriterler: -ÖĞRENME MOTİVASYONU NUN AZALMASI -BİLGİNİN GÜNLÜK YAŞAMA ENTEGRE EDİLMESİNE YARDIMCI OLUNDU. BİREYİN HASTALIĞINA,TEDAVİSİNE,YAPILACAK GİRİŞİM VE TETKİKLERE YÖNELİK BİLGİLERİNİN YETERSİZ OLMASI -BESLENMENİN DÜZENSİZ OLMASI -ALINAN TALİMATLARIN YANLIŞ TAKİP EDİLMESİ -HASTAYA FİZİKSEL KONFOR SAĞLANDI. -HASTA SORULARLA TEŞVİK EDİLDİ. -HASTANIN KAFASINA TAKILAN NOKTALAR BİLMESİ GEREKTİĞİ KADAR AÇIKLANDI, ANLATILDI.

77 YUSUF KARAKUŞ TARİH HEMŞİRELİK TANISI NEDEN AMAÇ GİRİŞİMLER DEĞERLENDİRME SERVİSİT Tanımlayıcı kriterler: Vajinal akıntı Kaşıntı Kasık ağrısı Kusma Siklüs arasında düzensiz kanama Vajinal enfeksiyon varlığı (gonore, klamidya) Tampon kullanımı Servisitin başarılı bir şekilde tedavi edilmesi ve hastanın daha rahat hayatını sürdürülmesi sağlanacak ve iltihabi dokunun öldürülmesi sağlanacak Hastanın vital bulguları değerlendirilecek Abdomenin yada sırtın alt kısmının ısıtılması dolaşımı hızlandırılacak Beslenmesi izlenecek özellikle bol sıvı alınması sağlanacak Hastaya yapılan her girişim hastada izin alınacak Hastanın mahremiyeti korunacak Kasık ağrısı için odak noktası değiştirilecek Doktorun yazdığı ilaçlar saatinde verilecek Hastaya hastalık hakkında bilgi verilecek Hastada vajinal akıntı sürekli gözlemlenecek Hastaya perine temizliğin önemi anlatılacak Hastanın kasık ağrıları hala mevcut ve hasta artık perine temizliği önemini anladı.

78 TANI : SERVİKS (Rahim Ağzı) CA, Evre 1 ABDÜLKADİR ÖZÜBEK TARİH HEMŞİRELİK TANISI NEDEN AMAÇ GİRİŞİMLER DEĞERLENDİRME ANKSİYETE Tanımlayıcı kriterler: Smear test sonucu : Pozitif HPV (Human Papilloma Virüs) enfeksiyonuna rastlanmıştır.. Kolposkopi yöntemiyle alınan biyopsi sonucu enfeksiyona rastlanmış olup kesin tanı koyulmuştur. Kemoterapi Gelecek kaygısı Ağrı Aktivite intoleransı Ölüm korkusu Etkin baş etme mekanizmalarını kullanarak, Psikolojik olarak rahatlığını sağlamak. Hasta ve ailesi ile olumlu bir iletişim ve iş birliği sağlanacak, Hastalığını kabul dönemine özgü savunma mekanizmalarına ilişkin hastalık davranışları izlenecek ve değerlendirilecek, Hastalığı hakkında soru sormasına teşvik edilecek, izin verilecek, Hastanın bakıma katılması sağlanacak, Hasta ve ailenin hastalığı kabullenmesi, geleceğe ümit ile bakmasına ve hastalığına uyum sağlamasına yardım edilecek. Hastanın ağrısını dindirmek için gerekli ilaçlar doktor istemi ile hastaya uygulanacak, Kemoterapi ilaçlarının yan etkilerine hasta öncesinden psikolojik olarak hazırlanacak. Hastaya verilen psikolojik destek sonucu hasta korku ve endişelerini ifade eder hale geldi, Hasta hastalığı atlatabileceğini düşünmeye başladı.,

79 HIV/AİDS FATMA NUR MATARACI TARİH HEMŞİRELİK TANISI NEDEN AMAÇ GİRİŞİMLER DEĞERLENDİRME Cinsel Aktivitelerinde Değişme AİDS Varlığı * Güvenli seks uygulamalarını tanımlamalıdır. *AIDS hakkındaki bilgi düzeyi ve AIDS e ilişkin tutumları değerlendirilecek. *Hasta ve aileye güvenli seks hakkında gerekli bilgiler verildi. Var olan belirsizlikleri ve yanlış fikirleri belirlenecek. İzolasyon hissini azaltmak için endişelerini ve hislerini açıklama fırsatı verilecek. Tanımlayıcı kriterler: Yorgunluk, libidoda azalma, impotans gibi semptomlar, partneri tarafından reddedilme korkusu ve enfeksiyonun eşine yayılması korkusu ile ilişkili Hastaya özel zaman ayrılacak ve cinsel partneri tarafından reddedilme hakkındaki endişelerini ve hislerini açıklamaya teşvik edilecek. Hasta ve aileye güvenli seks hakkında bilgi verilecek.

80 VULVİTİS YUSUF ÇINAR TARİH HEMŞİRELİK TANISI NEDEN AMAÇ GİRİŞİMLER DEĞERLENDİRME Enfeksiyon riski Enfeksiyon riskini en aza indirmek - Neden olabileceği düşünülen sabun, ped gibi maddelerin kullanılmasına son verilecek - Vulvanın nemli bırakılmayacak SORUN GİDERİLEMEDİ -Vulvanın temiz ve kuru olması sağlanacak Tanımlayıcı kriterler: -Soğuk kompres veya soğuk oturma banyoları yapılacak Kızarıklık -Islak mayo ile uzun süre kalınmayacak Ödem -Pamuklu çamaşırlar tercih edilecek

81 SERRA ÇAKMAK TARİH HEMŞİRELİK TANISI NEDEN AMAÇ GİRİŞİMLER DEĞERLENDİRME Cinsellik Örüntülerinde Etkisizlik Bireyin cinsel yaşamında oluşan negatifliklerin beraberinde cinsel yönden etkisiz kalması veya bu gibi bir durumla karşılaşma ihtimali olması durumunda konulacak bir tanıdır. -Frengi(sifiliz) hastalığına bağlı olarak -Bireyin cinsel hayatını eskiden olduğu gibi doğru bir yaklaşım tarzı ile tedavi altına almak ve düzene koymak. -Cinsel yaşama ilişkin öykü alınacak. - Cinsellikle ilgili düşündüklerini, sorunlarını anlatması için terapötik iletişim kullanılarak cesaretlendirilecek. - İlgili stresörleri ortadan kaldırmaya yönelik hasta ve partneri ile baş etme yöntemleri geliştirilecek. -Hastanın cinsellik örüntüleriyle ilgili değerlendirme yapılamadı. Tanımlayıcı kriterler: -Şankr -Cilt döküntüleri -Boğazda kızarıklık ve ağrı -Saç dökülmesi -Cinsel ilişki esnasında ağrı ve yanmalar - Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan birisine sahip olma - Hastalığa, tedaviye bağlı gelişebilecek cinsellikle ilgili yan etkiler, derecesi, ne kadar süreceği hakkındaki bilgi eksikliği ya da yanlışlığın eğitimle giderilmesi sağlanacak. - Hasta gerektiğinde bir psikolog/psikiyatriste yönlendirilecek. -Başarısız bir cinsel ilişki gerçekleşmişse eğer sonraki aşamalarda bu problemin zamanla düzeleceği ifade edilecek.

82 Haftalık Öğrenim Kazanımları Vajinal sekresyonun normal yapısını tanımlayabilir ve değiştiği durumları açıklayabilir Üreme sistemi enfeksiyonlarını ve belirti bulgularını tanımlayabilir Üreme sistemi enfeksiyonlarına hazırlayıcı faktörleri tartışabilir Üreme sistemi enfeksiyonunda hemşirelik yaklaşımını tartışabilir Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonları tanımlayabilir ve risk faktörlerini tartışabilir Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlarda hemşirelik yaklaşımını tartışabilir Pelvik inflamatuar hastalıkta tanımlayabilir ve risk faktörlerini tartışabilir Pelvik inflamatuar hastalıkta belirti ve bulguları tanımlayabilir Pelvik inflamatuar hastalıkta hemşirelik yaklaşımını tartışabilir

83 Soru ve Öneriler Vajinal sekresyonun normal yapısı nasıldır ve değiştiği durumlarda neler olur? Üreme sistemi enfeksiyonları ve belirti bulguları nelerdir? Üreme sistemi enfeksiyonlarına hazırlayıcı faktörler nelerdir? Üreme sistemi enfeksiyonunda hemşirelik yaklaşımı nasıldır? Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar nelerdir ve risk faktörleri nedir? Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlarda hemşirelik yaklaşımı nelerdir? Pelvik inflamatuar hastalık nedir ve risk faktörleri nelerdir? Pelvik inflamatuar hastalıkta belirti ve bulgular nelerdir? Pelvik inflamatuar hastalıkta hemşirelik yaklaşımı nasıldır?

84 Başvurulan Kaynaklar 1. Albaugh J A, Kellogg-Spadt S. Sexuality and sexual health: the nurse srole and initial approach to patient.; Urologic Nursing. 2003;23(3): Ateş Kadıoğlu, Murat Başar, Bülent Semerci, İrfan Orhan, Ramazan Aşçı, Önder Yaman, Selahattin Çayan, Mustafa Usta, Muammer Kendirci.; Erkek ve Kadın Cinsel Sağlığı, İstanbul, Türk Androloji Derneği Acar Matbaacılık, 2004;

85 Bir Sonraki Ders Hakkında 11. Hafta: Gebelikten Korunma

86